I - VOCABULARIO CASTELÁN - GALEGO




A

A (1) s.f. (letra do alfabeto) A 01m.

A (2) prep. A.
A EL, A LA, A LOS, A LAS: Ó02, á, ós, ás.

A- (1) pref. (do lat. ad-) = a- (para a formación de algúns derivados). Ex.: a  + peste > apestar.

A- (2), AN- pref) = A-, an- ( = privación ou negación). E A + normal = Anormal

ABACÁ (Bot.: Pl. Musa textilis) Abacá (a súa fibra é o Cánabo de Manila).

ABACERÍA s.f. Tenda de comestibles.

ABACERO, A s. Tendeiro [de comestibles].

ABACIAL adx. Abacial, abadengo, relativo ao abade.

ÁBACO s.m. Ábaco (taboleiro de contar).

ABAD s.m., f. ABADESA Abade [dun mosteiro]03; (f.: abadesa).

ABADEJO s.m. (Zoo.: Peixe Pollachius pollachius) Abadexo / badexo.

ABADENGO, A adx. Abadengo, abacial. ║ s.m. Abadía.

ABADERNAR v. (Mar.) Abadernar, suxeitar con badernas.

ABADESA s.f. Abadesa.

ABADÍA s.f. Abadía (dignidade). ║ Abadía, mosteiro m.

ABAJADERO s.m. Costa, terreo en pendente.

ABAJAMIENTO s.m. Abaixamento.

ABAJAR(SE) v. Abaixar(se), baixar.

ABAJO adv. Abaixo, embaixo.

ABALANZAR v. Abalanzar, equilibrar, poñer ben a balanza. ║ Lanzar, guindar.

ABALANZAR(SE) v. Lanzar(se), abalanzar(se),botar(se).

ABALEAR v. (Agric.) Cañar, coañar.

ABALEO s.m. (Agric.) Acc. de cañar. ║ Cañeira, coañeira, coañadeira (vasoira coa que se coaña un cereal)

ABALIZAMIENTO s.m. Balizamento.

ABALIZAR v. Balizar.

ABALORIO s.m. Abelorio, doa.

ABANDERADO, A s. Abandeirado.

ABANDERAMIENTO s.m. Abandeiramento.

ABANDERAR v. (Mar.) Abandeirar, liderar. ║ Abandeirar [un buque].

ABANDONADO, A adx. Abandonado, deixado. ║ Abandonado, desleixado.

ABANDONAR(SE) v. Abandonar(se), deixar(se). Desleixarse, desdeixarse.

ABANDONO s.m. Abandono, desleixamento.

ABANICAR v. Abanar(se) [co abano]04.

ABANICO s.m. Abano, abanico. ║ (Fig.) Abano, abanico, diversidade, conxunto de posibilidades.

ABANIQUEAR(SE) v. Abanar(se).

ABANIQUEO s.m. Abaladura, abanadura (de abano).

ABANTO, A adx. Atordado,  aloulado. ║ s.m. (Zoo.: Ave) [V. ALIMOCHE].

ABARATAMIENTO s.m. Abaratamento, baixa [de prezo].

ABARATAR v. Abaratar, baixar.

ABARBECHADO, A adx. Folgado (Ref. á terra de labor).

ABARCA s.f. Abarca, galorcho m.

ABARCAR v. Abarcar, abranguer.

ABARLOAR(SE) v. (Mar.) Abarloar, arrimar o costado dunha embarcación.

ABARQUILLADO, A adx. Cambado, empenado.

ABARQUILLAMIENTO s.m. Comba f., empenamento.

ABARQUILLAR(SE) v. Cambar(se), empenar

ABARRAGANARSE v. Amancebarse, achegarse, arrexuntarse, arrimarse.

ABARRANCAR(SE) v. Embarrancar(se).

ABARROTADO, A adx. Abarrotado, ateigado, acugulado, cheo a rebentar.

ABARROTAMIENTO s.m. Abarrotamento, ateigamento.

ABARROTAR v. Ateigar, atestar, abarrotar, atacar. ║ Asegurar con barrotes.

ABARROTE s.m. Abarrotamento, ateigamento.

ABASTAMIENTO s.m. Abastecemento, aprovisionamento, subministración.

ABASTAR v. Abastecer, fornecer.

ABASTO s.m.Abasto, abastecemento. Abundancia, abastanza, fartura.
[NO] DAR ABASTO (loc. verb.) Non dar feito, non dar abasto.

ABASTECEDOR adx. e s. Provedor, fornecedor.

ABASTECER(SE) v. Abastecer(se), fornecer(se).

ABASTECIMIENTO, ABASTO s.m. Abastecemento, abasto.

ABATANAR v. Abatanar, tratar un tecido no batán. ║ (fig.) Abatanar, bater, golpear, maltratar.

ABATIBLE adx. Abatible / abatíbel.

ABATIMIENTO s.m. Decaemento, abatemento.

ABATIR(SE) v. Abater(se). ║ Derrubar. ║ Matar [a unha persoa].

ABDICACIÓN s.f. Abdicación.

ABDICAR v. Abdicar.

ABDOMEN s.m. Abdome, ventre.

ABDOMINAL adx. Abdominal.

ABDUCCIÓN s.m. Abdución.

ABDUCTOR, A adx. e s.m. Abdutor (músculo).

ABEACAS s.f. pl. Orelleiras, forcados [do arado].

ABECÉ s.m. Abecé, abecedario.

ABECEDARIO s.m. Abecedario.

ABEDUL s.m. (Bot.: Árb. Betula pubescens e outras) Bidueiro, bido.

ABEDULAR s.m. Bidueiral.

ABEJA s.f. (Zoo.: Insecto Apis mellifica) Abella.
ABEJA REINA: Abella mestra.

ABEJAR s.m., ABEJERA s.f., COLMENAR s.m. Abellar, abellariza, alvariza.

ABEJARRÓN s.m. Abellón, abesouro.

ABEJARUCO, AZULEJO s.m. (Zoo.: Ave Merops apiaster) Abelleiro, meixengra, abellaruco.
ABEJARUCO PAPIRROJO: s.m. (Zoo.: Ave Merops persicus) Abellaruco de cara azul.

ABEJERA s.f. Abellariza, alvariza.

ABEJERO, A s. Abelleiro, coidador das colmeas. ║ s.m. (Zoo.: Ave Pernis apivorus) Miñato abelleiro. s.m. Abelleiro, niño de abellas.║ s.m. (Bot. Pl.) [V. MELISA.

ABEJÓN s.m. (Zoo.: Insecto, macho da abella ) Abellón, abáboro, abázcaro. ║ (Zoo.: Insecto Vespa cabro) Abellón.

ABEJORREO s.m. Zunido ou zunzún das abellas.

ABEJORRO (1), ABEJARRÓN s.m. (Zoo.: Insecto himenóptero Xen. Bombus) Abellón.

ABEJORRO (2), ESCARABAJO SANJUANERO (Zoo.: Insecto coleóptero Xen. Melolontha) Abesouro, abellón.

ABELLACARSE v. Envilecerse, volverse infame.

ABELMOSCO s.m. (Bot.: Pl. herb. Hibiscus abelmoschus) Abelmosco.

ABERRACIÓN s.f. Aberración.

ABERRANTE adx. Aberrante.

ABERRAR v.i. Desviarse, perderse v. pr.

ABERTAL adx. Abertal, [campo] sen valar. ║ [Terreo] agretado pola secura.

ABERTURA s.f. Abertura, Acc. e ef. de abrir(se). ║ Abertura, burato, furado.║ Fenda, brecha, creba, fendedura, regaña. (Xeogr.) Enseada.

ABESTIADO, A adx. Abestado, embrutecido.

ABESTIARSE v. Abestarse, embrutecerse.

ABETO, ABETE, ABIETE s.m. (Bot.: Árb. fam. pináceas) Abeto.

ABETO MARINO (Zoo.: Peixe Undana pinnatifida) Golfo.

ABETUNAR v. Abetumar, dar betume.

ABIAR, MANZANILLA LOCA (Bot.) [V. MANZANILLA].

ABICHÓN s.m. (Zoo.: Peixe Atherina presbyter) Piarda, bogón, pión.

ABIERTAMENTE adv. Abertamente.

ABIERTO, A adx. Aberto.

ABIGARRADO, A adx. Charramangueiro, rechamante. Heteroxéneo, mesturado, confuso.

ABIGARRAR v. Mesturar de xeito charramangueiro.

ABIGEATO s.m. (Der.) Abixeato, furto de gando.

ABISAL adx. Abismal, abisal.

ABISMAL adx. Abismal, abisal.

ABISMAR v. Abismar, fundir nun abismo. ║ v. pr. Sumirse, afundirse, concentrarse.

ABISMO s.m. Abismo.

ABJURACIÓN s.f. Abxuración.

ABJURAR v. Abxurar, renegar.

ABLACIÓN s.f. (Med.) Ablación, extirpación.

ABLANDABREVAS, ABLANDAHIGOS s.(coloq.) Parvo, papán, papón, papaleisón, paspán.

ABLANDAMIENTO s.m. Abrandamento, amolecemento.

ABLANDAR(SE) v. Amolecer, amolentar. ║ Abrandar, amansar.

ABLANDECER v. (Ant.) Amolecer, adondar.

ABLATIVO s.m. (Gram.) Ablativo.

ABLUCIÓN s.f. (Rel.) Ablución (lavatorio).

ABNEGACIÓN s.m. Abnegación.

ABNEGADO,A adx. Abnegado.

ABNEGAR(SE) v. Abnegar(se).

ABOBADO, A adx. Aparvado.

ABOBAMIENTO s.m. Aboubamento.

ABOBAR(SE) v. Embobar(se) / emboubar(se), emparvecer, parvear.

ABOCADO, A adx. e s. [Viño] abocado, que ten boca.

A BOCA JARRO  (loc. adv.) A queimarroupa, a boca de cano.

ABOCAMIENTO s.m. Abocamento, acc. e ef. de abocar(se).

ABOCAR v. Trincar, trabar coa boca. ║ Embocar, envorcar un recipiente na boca doutro. ║ Abocar, predestinar, levar a. ║ (Mar.) Abocar, embocar, aproar, enfilar.

ABOCELAR v. Caer de fociños, enfociñar, afociñar.

ABOCETAR v. Bosquexar, esbozar.

ABOCHORNAR(SE) v. Abafar, acorar (coa calor). ║ Ruborizar(se), avergoñar(se). ║ v. pr. Queimarse (as plantas).

ABOCINAR (1) (do lat. ‘bucina’, trompeta) v. Abucinar, dar forma de bucina.

ABOCINAR(SE) (2) (or. inc.) v. (coloq.) Afociñar, caer de fociños ou de bruzos.

ABOCINADO, A adx. Abucinado.

ABOFETEAR v. Dar/pegar unha(s) labazada(s) / mocada(s) / lapote(s).

ABOGACÍA s.f. Avogacía.

ABOGADO, A s. Avogado05, letrado. ║ [Santo] avogado, padroeiro, patrón.
ABOGADO DE SECANO: Avogado das silveiras.
ABOGADO DEL DIABLO, PROMOTOR DE LA FE: (Cat.) Avogado do demo, promotor da fe.

ABOGAR v. Avogar

ABOLENGO s.m. Avoengo06, liñaxe, caste.

ABOLICIÓN s.f. Abolición, derrogación.

ABOLICIONISMO s.m. Abolicionismo.

ABOLIR v. Abolir, anular.

ABOLLADURA s.f. Crocadura, cocadura, crocadura.

ABOLLAR(SE) v. Crocar(se), abolar(se).

ABOLLÓN s.m., ABOLLADURA s.f. Crocadura, cocadura.

ABOMBAR v. Arquear, alombar. ║ Abouxar, axordar, atordar.

ABOMINABLE adx. Abominable / abominábel, horrible.

ABOMINACIÓN s.f. Abominación.

ABOMINAR v. Condenar, censurar. ║ Abominar, aborrecer.

ABONADOR, A adx. e s. Aboador.

ABONAMIENTO s.m. Aboamento.

ABONANZAR v. Aquietar, calmar, serenar, sosegar(se) [o tempo ou unha tormenta].

ABONAR 07 (1) (1) (Do lat. bonus, `bo´) v. Aboar, dar por bo. ║ (Contabilidade) Aboar, pagar.║ Fertilizar, estercar.║ Apoiar, basear, axudar.

ABONAR(SE) (2) (Do fr. abonner < bonne, ´límite´) v. Abonar(se), subscribir(se). ║ v. pr. (coloq.) Facerse asiduo dun lugar.

ABONARÉ  s.m. Nota promisoria, resgardo de aboamento (documento de futuro pago).

ABONO (1)08 s.m. Fertilización. Estercadura.

ABONO (2) s.m. Aboamento, pagamento (pago). ║ Abono, abonamento (subscrición).

ABOQUILLAR v. Pór boquilla a algunha cousa.

ABORDAJE s.f. Abordaxe.

ABORDAR v. Abordar = [ Arrimar (unha embarcación).║ Abarloar, chocar. ║ Achegarse a alguén. ║ Tratar (un asunto). ║ Aportar, arribar, recalar. ]

ABORIGEN adx. Aborixe, indíxena, nativo.

ABORRAJARSE v. (Agric.) Aborrallarse a més por falta de humidade.

ABORRASCARSE v. Poñerse o tempo borrascoso.

ABORRECEDOR, A adx. e s. Aborrecedor, que aborrece.

ABORRECER v. Aborrecer, aburrir, anoxar. Estoxar, enfastiar [unha comida]

ABORRECIBLE adx. Aborrrecible / aborrecíbel.

ABORRECIMIENTO s.m. Aborrecemento, anoxo, noxo, aversión. ║ Aburrimento, fastío.

ABORREGARSE v. pr. Cubrirse o ceo de nubes brancas con forma de guechos de la. ║ Facerse gregario como as ovellas.

ABORRICARSE v. pr. Abestarse.

ABORTAR v. Abortar.

ABORTISTA adx. e s. Abortista.

ABORTO s.m. Aborto.

ABORUJAR(SE) v. Facer(se) grumos ou bolborotos [de algo] nun líquido. ║ [V. ARREBUJARSE]

ABOTAGARSE, ABOTARGARSE v. Incharse, inflarse (enfermidade).

ABOTONAR v.tr. e pr. Abotoar v.tr.,  abrochar v.tr. (con broches). Acorchetar (con corchetes) v.tr.v.i. Abotoar [un vexetal], abrochar, abrollar, agromar.

ABOVEDADO, A adx. Abovedado.

ABOVEDAR, EMBOVEDAR v. Abovedar.

ABOYAR v. Aboiar.

ABOZALAR v. Poñer bozo.

ABRA s.f. Abra, rada. ║ Porto de montaña. ║ Fenda sísmica.

ABRASAR(SE) v. Abrasar(se).

ABRASIÓN s.f. Abrasión, desgaste, acc. e ef. de luír.

ABRAZADERA s.f. Abrazadeira, zuncho (se é de ferro).

ABRAZAR v. Abrazar, apertar. ║ Abrazar, abranguer, cinguir. ║ Abrazar, seguir, adoptar (unha doutrina, etc.).

ABRAZO s.m. Abrazo, aperta f.

ABREBOCA s.m. Aperitivo.

ABREBOTELLAS s.m. Abridor [de chapas].

ÁBREGO s.m. ÁvregoO, vento africano (vento do sur).

ABRELATAS s.m. Abrelatas.

ABREVADERO s.m. Bebedoiro, pía.

ABREVAR v. Abeberar.

ABREVIAR v. Abreviar, atallar.

ABREVIATURA s.f. Abreviatura.

ABRIBONARSE v. Facerse ruín, pillo, pillabán, lagarteiro, renarte.

ABRIDERO, A adx. Abrideiro, que abre facilmente. s.m. (Bot.) Abrideiro (unha variedade de pexego).

ABRIDOR s.m. Abridor.

ABRIGADA s.f., ABRIGADO s.m. Abrigo, abeiro m.

ABRIGADERO s.m. Abrigadoiro, abeiro.

ABRIGAR(SE) v. Abrigar(se), pór(se) roupa de abrigo. ║ Abeirar(se), abrigar(se), acoller(se). ║ Abrigar, ter para si (un sentimento, etc.).

ABRIGO s.m. Abrigo (protección). ║ Abrigo, gabán (prenda). ║ Abeiro, acubillo, abeiradoiro (lugar)(fig) Auxilio, protección, amparo.
DE ABRIGO (loc. adx.) De coidado.

ABRIL s.m. Abril.

ABRILEÑO, A adx. Abrileiro.

ABRILLANTAR v. Abrillantar.

ABRIR(SE) v. Abrir(se) = [ Destapar. ║ Desfechar / despechar. ║ Separar, desarrimar  (unha porta ou unha ventá). ║ Franquear. ║ Desatrancar, deschoer. ║ Cortar (algo para ver o  interior). ║ Fender, rachar, regañar. ║ Desdobrar, desencartar, desenrolar. ║ Inaugurar (unha actividade). ║ Iniciar, comezar (un acto). ║ Romper (un chan). ║ Agromar, xermolar (un vexetal). ║ Encabezar (unha marcha). ║ Clarexar, alborecer, amencer, clarear. ║ v.pr. Confiarse, desafogarse. ║ v.pr. Separarse (partes de algo).(Der.) Incoar. ║ Etc. ]      
ABRIR EL DÍA: Amencer, abri-lo día.
ABRIR UN CERROJO:  Despechar / desfechar.
ABRIR CONCHAS : Escochar.

ABROCHAR v. Abrochar, prender con broches. ║ (A. os botóns) Abotoar.

ABROGAR v. (Der.) Abrogar /ab-rogar/, abolir.

ABROJO s.m. (Bot.: Pl. herb. Tribulus terrestris) Abrollo. ║ (fig. pl.) Abrollos, penalidades, dificultades.

ABROMARSE v. (Mar.) Encherse de broma ou caruncho os fondos dunha embarcación.

ABRONCAR v. Reprender, amoestar, rifar. ║ Apupar, protestar (o público).

ABRÓTANO s.m. (Bot.: Planta herb. Artemisia abrotanum) Abrótano, abrótano macho.
ABRÓTANO HEMBRA s.m. (Bot.: Planta rastreira Santolina chamaecyparuss) Abrótano femia, herba da loba.

ABRUMADOR, A adx. Agoniante. Molesto, pesado. Abafante, atafegante.

ABRUMAR v. Agoniar (cun peso). ║ (fig.) Molestar, amolar, enfastiar. ║ (fig.) Agoniar a un con atencións ou miramentos de máis.
ABRUMARSE v. pr. Formarse bruma ou brétema, aborrallarse [a atmosfera].

ABRUPTO,A adx. Abrupto, escabroso, crebado, esgrevio, escarpado, fragoso.

ABSENTA s.f. Asente [bebida]. (Obtida do asente). [V. AJENJO].

ABSENTISMO s.m. Absentismo.

ÁBSIDE, s.m. ou f., ÁBSIDA s.f. (Arquit.) Ábsida f., ousia f.

ABSOLUCIÓN s.f. Absolución.

ABSOLUTISMO s.m. Absolutismo.

ABSOLUTO, A adx. Absoluto.

ABSOLVER v. Absolver09.

ABSORBENTE adx. Absorbente.

ABSORBER v. Absorber.

ABSORCIÓN s.f. Absorción.

ABSORTO, A adx. Absorto, ensumido.

ABSTEMIO, A adx. e s. Abstemio.

ABSTENCIÓN s.f. Abstención.

ABSTENERSE v. Absterse.

ABSTINENCIA s.f. Abstinencia.

ABSTRACCIÓN s.f. Abstracción.

ABSTRACTO, A adx. Abstracto.

ABSTRAER v. Abstraer. ║ v. pr. Ensumirse, abstraerse.

ABSURDO, A adx. Absurdo, disparatado. ║ s.m. Absurdo, despropósito, disparate.

ABUBILLA s.f. (Zoo.: Ave Upupa epops) Bubela.

ABUCHEAR v. Abouxar, apupar, protestar [o público].

ABUCHEO s.m. Apupada, f, apupo.

ABUELO, A s. Avó; -oa.

ABUHARDILLADO, A adx. Con bufarda, ou en forma de bufarda.

ABULENSE adx. e s. Abulense (de Ávila).

ABULIA s.f. Abulia, desgana, apatía.

ABÚLICO, A adx. Abúlico, apático.

ABULTAMIENTO, s. Avultamento, acción de avultar. ║ Avultamento, vulto, inchazón.

ABULTAR v. AvultarO, arrombar, facer vulto.

ABUNDAMIENTO s.m. Abundancia, abastanza.
A MAYOR ABUNDAMIENTO (loc. adv.) Para maior abastanza, por máis abastamento.

ABUNDANCIA s.f. Abundancia, manchea, fartura, abastanza.
EN ABUNDANCIA (loc. adv.) Dabondo, a mazo, a feixes, a moreas, suficientemente.

ABUNDANTE adx. Abundante, abondoso. ║ Abundante, copioso, farturento.

ABUNDAR v. Abundar.10 ║ Abondar, ter dabondo.

ABUNDOSO, A adx. Abondoso, abundante, numeroso.

ABUÑOLAR v. Estrelar, fritir.

ABURAR v. Queimar, abrasar.

ABURGUESAMIENTO s.m. Aburguesamento.

ABURGUESAR(SE) v Aburguesar(se).

ABURRARSE v.pr. Embrutecerse, abestarse.

ABURRICIÓN s.f. (coloq.) Aburrimento.

ABURRIDO, A adx. Aburrido.

ABURRIMIENTO s.m. Aburrimento, fastío.

ABURRIR v. Aburrir, aborrecer, anoxar. ║ v. pr. Aburrirse.

ABUSAR v. Abusar.

ABUSIVO, A adx. Abusivo.

ABUSO s.m. Abuso.

ABUSÓN,A adx. Abusón.

ABYECCIÓN s.f. Abxección.

ABYECTO, A adx. Desprezable, vil, abxecto.

ACÁ adv. Acá, acó 11.

ACABADO, A adx. Acabado, rematado. ║ Acabado, estragado, vello. ║ s.m. Acabado, retoque final.

ACABALAR v. Completar, engadir unha parte que falta.

ACABALLAR v. Acabalar (cubri-lo cabalo á egua).

ACABALLONAR v. (Agric.) Facer camallóns, sucos, corelas (terra entre dous regos).

ACABAMIENTO s.m. Acabamento. ║ Morte.

ACABAR(SE) v. Acabar(se), concluír, finalizar. Acabar, rematar. ║ Acabar(se), esgotar(se). ║Matar. Morrer. ║ Acabarse, extinguirse.
SER EL ACABOSE  (expr.)  Ser o fin, ser o último.

ACACHETEAR v. Dar labazadas.

ACACIA s.f. (Bot.: Pl. leguminosa xénero acacias, vs. esps.) Acacia.

ACADEMIA s.f. Academia.

ACADÉMICO, A adx. Académico.

ACAECER (1) (Do lat. *accadere) v. Acontecer, ocorrer, acaecer.

ACAECER (2) s.m. Acaecemento, acontecemento.

ACAECIMIENTO s.m. Acaecemento, acontecemento.

ACALABROTAR v. (Mar.) Facer calabrote.

ACALLAR v. Facer calar, silenciar, acalar. ║ Acalentar [a un neno].

ACALMAR v. (desus. en cast.) Acalmar, calmar.

ACALORAMIENTO s.m. Acaloramento, ardentía, ardor. ║ (fig.) Acaloramento, excitación.

ACALORO s.m. (coloq.) Acaloramento.

ACALORAR v. Acalorar, dar calor, quentar. ║ v. pr. Acalorarse, acenderse, exaltarse.

ACAMAR v. Acamar, encamar [polo vento, a chuvia, etc]. ║ Encamar(se) [un animal].

ACAMPAMENTO s.m. Acc. de acampar ║Campamento.

ACAMPANADO, A adx. Acampanado, que ten forma de campá.

ACAMPADA s.f. Acampada.

ACAMPAR v. Acampar.

ACANALADO, A adx. Acanalado..

ACANALADOR s.m. Acanalador (ferramenta de carpinteiro).

ACANALAR v. Acanalar.

ACANTEAR v. Acantazar, acoiar, apedrar.

ACANTILADO s.m. Cantil, acantilado.

ACANTO s.m. (Bot.: Pl. herb. fam. das acantáceas) Acanto, herba cepeira, herba da bruxa.

ACANTONAMIENTO s.m. Acantonamento.

ACANTONAR v. Acantonar 12, aloxar tropas.

ACAPARADOR, A adx. e s. Acaparador.

ACAPARAMIENTO s.m .Acaparamento.

ACAPARAR v. Acaparar.

ACARACOLADO, A adx. Encaracolado, de forma de caracol.

ACARAMELAR(SE) v. Acaramelar(se).

ACARAR v. Encarar, afrontar.

ACARICIAR v. Acariciar, acariñar, aloumiñar, apaxar.

ÁCARO s.m. (Zoo.) Ácaro (arácnido.) s.m.pl. Ácaros (orde taxonómico).

ACARREADOR, A adx.e s. Arrieiro.

ACARREAR v. Carrear, carretar, carrexar13. ║ Carrear, causar, ocasionar, ter como consecuencia.

ACARREO s.m. Carrexa, f, carrexo.

ACARTONARSE v. Acartonarse.

ACASO s.m. Acaso. ║ adv. Acaso, quizais, talvez. Seica
POR SI ACASO (loc. adv.) Por se acaso, polo que poida pasar, polo si ou polo non.
SI ACASO(loc. conxuntiva condicional) Se acaso. ║(loc. adv.) En todo caso.

ACASTAÑADO, A adx. Acastañado (cor).

ACATAMIENTO s.m. Acatamento.

ACATAR v. Acatar.

ACATARRAR(SE) v. Acatarrar(se).

ACAUDALADO, A adx. Adiñeirado, podente, rico.

ACAUDILLAR v. Capitanear, mandar, dirixir, guiar.

ACCEDER v. Acceder = [ Ceder, transixir. ║ Aceptar, consentir. Aturar. ║ Pasar, entrar, introducirse. ║ Acadar (un posto, rango, etc.). ]          

ACCESIBILIDAD s.f. Accesibilidade.

ACCESIBLE adx. Accesible, de fácil acceso. ║ (fig.) Accesible, afable, aberto, tratable.

ACCÉSIT 14 s.m. Accésit (pl.: accésits).

ACCESO s.m. Acceso.

ACCESORIO, A adx. e s.m. Accesorio.

ACCIDENTADO, A adx. Accidentado, axitado, revolto. ║ Accidentado, crebado, abrupto. ║ s. Accidentado, vítima [dun accidente].

ACCIDENTAL adx. Accidental, casual, fortuíto. ║ Accidental, provisional.

ACCIDENTARSE v. Accidentarse.

ACCIDENTE s.m. Accidente.

ACCIÓN s.f. Acción, feito, acto, obra. ║(Econ.) Acción (título).

ACCIONAR v. Acenar. ║ Accionar [un mecanismo].

ACCIONISTA s.m. e f. Accionista.

ACEBAL s.m., ACEBEDA s.f., ACEBEDO s.m. AcevalO, lugar de acevos.

ACEBO s.m. (Bot.: Arbto. Ilex aquifolium) Acivro, acevo15, xardón.

ACECHADOR, A adx., ACECHÓN, A adx. (fam.) Abesullón, osmón.

ACECHANZA s.f. Axexo, esculca, espreita.

ACECHANTE adx. Axexante / asexante, que axexa.

ACECHAR v. Asexar / axexar, espreitar, abesullar, osmar, guichar.

ACECHO s.m. Asexo / axexo.
AL ACECHO(loc. adv.) Ó asexo, á espreita.

ACEDAR(SE) v. Acedar, agrear.

ACEDERA s.f., VINAGRERA s.f. (Bot.: Pl. herb. Rumex acetosa) Aceda, acedeira.

ACEDÍA (1), ACEDIA s.f. Preguiza,maiola, galbana. Tristeza, pesar.

ACEDÍA (2) s.f. Acedume m., acidez [de estómago]. s.f .(Zoo.: Peixe Dicologlossa hexophthalma) Acedía ocelada.

ACÉFALO, A adx. Acéfalo, sen cabeza. ║ s.m. (Zoo.) Lamelibranquio, bivalvo.

ACEITAR v. Aceitar.

ACEITE s.m. Aceite.
ACEITE DE COLZA: Aceite de colza.
ACEITE DE GIRASOL: Aceite de xirasol.
ACEITE DE MAIZ: Aceite de millo.
ACEITE DE OLIVA VIRGEN: Aceite de oliva virxe.
ACEITE DE SOJA: Aceite de soia.
ACEITE DE ORUJO DE OLIVA: Aceite de bagazo de oliva.
ACEITE VEGETAL: Aceite vexetal.

ACEITERO, A adx. e s.f. Aceiteiro. Aceiteira.

ACEITOSO, A adx. Aceitoso.

ACEITUNA s.f. Oliva.
ACEITUNA HOJIBLANCA: Oliva de folla branca.

ACEITUNO s.m. (Bot.: Árb. Olea europaea) Oliveira f.

ACELERACIÓN s.f. Aceleración.

ACELERADOR, A adx. e s.m. Acelerador.

ACELERAR(SE) v. Acelerar(se).

ACELGA s.f. (Bot.: Pl. hortense Beta vulgaris) Acelga.

ACÉMILA s.f. Besta /e/ (macho ou mula) de carga. ║ (fig.) Burro, basto, ordinario.

ACENTO s.m. Acento = [ (Ling.) Intensidade de voz. ║ (Gram.) Signo de ortografía, acento gráfico. ║ Entoación. ║ Pronuncia dun determinado lugar. ]

ACÉNTOR s.m. (Zoo.: Ave Prunella modularis) Azulenta, f.
ACÉNTOR ALPINO(Zoo.: Ave Prunella collaris) Azulenta papuda.

ACENTUACIÓN s.f. Acentuación.

ACENTUAL adx. Acentual, rel. ao acento,.

ACENTUAR v. Acentuar = [ Dar acento prosódico. ║ Poñer acento ortográfico. ║ Recalcar, salientar. ]
ACENTUARSE Acentuarse, pronunciarse, ir a máis.

ACEÑA s.f. Acea.

ACEPCIÓN s.f. Acepción.

ACEPILLAR v. Acepillar, cepillar.

ACEPTABLE adx. Aceptable.

ACEPTACIÓN s.f. Aceptación.

ACEPTAR v. Aceptar.

ACEQUIA s.f. Presa /e/, canle m., rairo m.

ACERA s.f. Beirarrúa, beira [da rúa].

ACERADO, A adx. e s.m. Aceirado.

ACERAR v. Aceirar.

ACERBIDAD s.f. Acerbidade, calidade de acerbo.

ACERBO, A adx. Acerbo16, cebro, áspero ou desagradable ao gusto. ║ (fig.) Desagradable, rigoroso, desapracible / desapracíbel..

ACERCA DE (loc.) Acerca de, tocante a, verbo de.

ACERCAMIENTO s.m. Acercamento, achegamento, aproximación.

ACERCAR(SE) v. Achegar(se), acercar(se), aconchegar(se), acaroar(se).

ACERICO, ACERILLO s.m. Alfineteiro (almofadiña para alfinetes).

ACERO s.m. Aceiro.

ACEROLA s.f. Acerola (froito do aceroleiro).

ACEROLO s.m. (Bot.: Árb. Crataegus azarolus) Aceroleiro.

ACÉRRIMO, A adx. Acérrimo, tenaz.

ACERROJAR v. Aferrollar, pechar [con ferrollo].

ACERTADO, A part. e adx. Acertado.

ACERTAR v. Acertar, atinar.

ACERTIJO s.m. Adiviña f., adiviñanza  f.

ACERVO s.m. Acervo (conxunto de bens materiais ou espirituais).

ACHABACANAR(SE) v. Apaiolar(se).

ACHACABLE adx. Atribuíble / atribuíbel.

ACHACAR v. Apoñer, apor, imputar, achacar, atribuír.

ACHACOSO, A adx. Achacoso.

ACHANTAR(SE) v. (vulg.) Asoballar. ║ v. (fam.) Agachar(se), acochar(se), esconder(se)

ACHAPARRADO, A adx. Achaparrado, chaparro, repoludo / reboludo, parrelo, cotrolo.

ACHAQUE s.m. Achaque, alifafe (enfermidade leve). Achaque, vicio. ║ Pretexto, desculpa, escusa.

ACHAROLADO, A adx. Acharoado.

ACHATAMIENTO s.m. Achatamento.

ACHATAR v. Achatar, aplanar.

ACHATARRAR v. Converter en ferralla.

ACHICADO, A adx. Anenado, semellante a un neno.

ACHICADOR s.m. (Mar.) Vertedoira  f. (instrumento, cazoleta)

ACHICAR v. Empequenecer, minguar. ║ (Ref. a auga:) Achicar/chicar.

ACHICHARRAR(SE) v. Torrar(se), requeimar(se).

ACHICORIA s.f., CHICORIA s.f. (Bot.: Pl. herb. Cichorium intybus me a súa raíz torrada) Chicoria.

ACHISPADO, A adx. Chispo.

ACHISPAR(SE) v. Pór(se) chispo, alegre (lixeiramente bébedo).

ACHUCHAR v. (fam.) Esmagar, estrullar. ║ (fam.) Apreixar, padexar, sobar. ║ Encirrar [ós cans].

ACHUCHÓN s.m. (fam.) Padexo, soba. ║ (fam.) Aperta, abrazo. ║ (fam. e fig.) Alifafe, achaque.

ACIAGO, A adx. Aciago, malfadado, desgraciado.

ACIAL s.m. Aceal (instrumento de ferrador).

ACIBAR s.m. (Bot.: Pl. fam. liliáceas) Acebre, áloe. ║ (fig.) Amargura, mágoa, desgusto.

ACICALAR(SE) v. Adobiar(se), compoñer(se), enfeitar(se), aderezar(se).

ACICATE s.m. Acicate (tipo de espora).(fig.) Acicate, estímulo, aliciente.

ACICULAR adx. Aciculado, acicular, con forma de agulla.

ACIDEZ s.f. Acedume m., acidez, acedía / acía [no estómago].

ACIDIA s.f. Galbana, preguiza. ║ Tristeza.

ACIDIFICAR v. (Quím.) Acidificar, tornar ácido.

ÁCIDO, A adx. Acedo /e/, agre, ácido. ║ s.m. (Quím.) Ácido.

ACIDULADO, A adx. Con certo acedume.

ACIDULAR v. Acidular, poñer lixeiramente ácido.

ACIERTO s.m. Acerto.

ÁCIMO adx. m. e s.m. [Pan]ácimo, asmo.

ACIMUT, AZIMUT s.m. (Astron.) Acimut (pl.: acimuts.)

ACLAMACIÓN s.f. Aclamación.

ACLAMAR v. Aclamar.

ACLARACIÓN s.f. Aclaración, explicación.

ACLARADO s.m. Aclarado.

ACLARAR v. Aclarar = [ Disipar, poñer claro. ║ Clarexar, clarear / aclarear.║ Clarificar, esclarecer, dilucidar, explicar. ║ Despexar, desescurecer, albadear. ║ Alborecer, alborexar, amencer, amañecer. ║ (Agric.) Rarear, desmestar. ]
ACLARARSE v. pr. Aclararse, explicarse.

ACLARATORIO, A adx. Aclaratorio.

ACLAREO s.m. Rareo, acc. e ef. de rarear ou desmestar unha plantación.

ACLIMATACIÓN s.f. Aclimatación.

ACLIMATAR(SE) v. Afacer(se).

ACLOCAR v. Chocar, pórse choca [unha ave] .

ACNÉ s.m. AcneA f.

ACOBARDADO, A adx. Acovardado.

ACOBARDAMIENTO s.m. Acovardamento.

ACOBARDAR(SE) v. Acovardar(se), amedrentar(se), apoucar(se).

ACOBRADO, A adx. Da cor do cobre.

ACOCHARSE 17 v.pr. Agacharse, abaixarse, anicarse.   
ACOCHARSE [UNHA AVE]: Aniñar, agacharse.

ACODARSE v. pr. Debruzarse.
ACODAR v. (Agric.) Aporcar [o ápice dunha planta]. Abacelar, porbaixar [unha vide].

ACODO s.m. (Agric.) Abacelamento, acc. de abacelar. ║ Póla ou galla abacelada.

ACOGEDOR, A adx. Acolledor.

ACOGER v. Acoller18 = [ Recibir. ║ Aloxar. ║ Gorecer. ]
ACOGERSE  v.pr. Acollerse, abeirarse, resgardarse. ║ Acollerse [a unha comenencia].

ACOGIDA s.f. Acollida, acolleita, acollemento,acc. de acoller.

ACOGIDO, A (p.p. de ‘acoger’, acoller) ║ Acollido.

ACOGIMIENTO s.m. Acollemento, acollida f.

ACOGOLLAR v. (Agric.) Agromar.

ACOGOTAR v. Matar cun golpe na caluga.

ACOHOMBRAR v. (Agric.) Amontear, aterrar [as plantas].

ACOLCHAR (1) (de colchar)  v. Acolchar, almofadar. ║ Recubrir cun material brando.

ACOLCHAR (2) (de corchar ) v. (Mar) Corchar (unir uns cabos retorcéndoos).

ACÓLITO s.m. Acólito.

ACOLLAR v. (Agric.) Acolar, acoeirar, abacelar, aporcar, aterrar, rescaldar (rodear con terra unha planta).

ACOMETER v. Acometer = [ Trucar, topar, turrar. ║ Apadumar, golpear con saña. ║ Emprender. Intentar. ║ Vir de golpe  [unha doenza, sono, etc. ]║ Comezar unha obra. ║ (Constr) Empalmar, empatar (un entubado).]

ACOMETIDA s.f. Acometida, arremetida. ║s.f. (Electr.) Acometida, enganche m.

ACOMODACIÓN v. Acomodación.

ACOMODADO, A adx. Acomodado.

ACOMODADOR, A s. Acomodador.

ACOMODAR(SE) v. Acomodar(se).

ACOMODATICIO, A adx. Acomodadizo, acomodaticio.

ACOMODO s.m. Acomodo, emprego, colocación. ║ Acomodo, lugar adecuado.

ACOMPAÑAMIENTO s.m. Acc. de acompañar. ║ Acompañamento, comitiva, compaña f. (Mús.) Acc. de acompañar. ║(Cociña) Gornición.

ACOMPAÑANTE adx. e s. Acompañante.

ACOMPAÑAR v. Acompañar = [ Facer compañía. ║ Asociar [unha cousa a outra]. ║ Participar nos sentimentos. ║(Mus.) Executar un acompañamento. ]

ACOMPASADO, A adx. Compasado.

ACOMPASAR v. Compasar.

ACOMPLEJAR(SE)v. Acomplexar(se).

ACONCHADO, A adx. Acunchado, con forma de cuncha.

ACONDICIONAMIENTO s.m. Acondicionamento.

ACONDICIONAR v. Acondicionar, amañar, arranxar. ║ Climatizar.

ACONGOJARSE v. Acorarse, apesararse, acorarse, aflixirse, (lit.:) anguriarse.

ACÓNITO s.m. (Bot:. Pl. herb. Aconitum napellus) Acónito.

ACONSEJABLE adx. Aconsellable.

ACONSEJAR(SE) v. Aconsellar(se).

ACONTECER v. Acontecer, ocorrer, pasar.

ACONTECIMIENTO s.m. Acontecemento, acaecemento.

ACOPIAR v. Xuntar, achegar, reunir [provisións].

ACOPIO s.m. Almacenaxe, acumulación, amoreamento.

ACOPLAMIENTO s.m. Acoplamento, encaixe, axuste.

ACOPLAR v. Acoplar, encaixar, axustar. ║ Conectar entre si dous aparellos eléctricos. ║ Axugar, emparellar, escoller animais para unha xunta.

ACOQUINAR(SE) v. (fam.) Acovardar(se), amedrentar(se), apoucar(se).

ACORAZADO, A adx. e s.m. Acoirazado.

ACORAZAR v. Acoirazar.

ACORDAR v. Acordar, convir, facer un acordo. ║ Acordar, decidir. ║ (Mús.) Acordar, harmonizar.
  ACORDAR(SE) v. Acordar(se), lembrar(se), recordar.

ACORDE adx. Acorde, conforme, de acordo con. ║ s.m. (Mús.) Acorde.

ACORDELAR, CORDELAR v. Cordear, medir/marcar con corda.

ACORDEÓN s.m. Acordeón.

ACORDONAR v. Acordoar, encordoar, amalloar. ║ Acordoar, cercar.

ACORNAR, ACORNEAR v. Escornear, cornear.

ACORRALAMIENTO s.m. Acurralamento.

ACORRALAR v. Acortellar, acurralar, encerrar [ó gando]. ║ (fig.) Acantoar, acurralar, arrodear. ║ (fig.) Acosar, abafar [a alguén].

ACORTAR(SE) v. Acurtar(se) / acortar(se).           

ACOSAR v. Acosar.

ACOSO, ACOSAMIENTO s.m. Acoso.

ACOSTAR(SE) v. Deitar(se).

ACOSTUMBRADO, A adx. Afeito, acostumado, adoito.

ACOSTUMBRAR v. Adoitar, acostumar.
        ACOSTUMBRARSE v. pr. Afacerse, acostumarse, habituarse.

ACOTACI (1) (Do lat. ‘cautum’, asegurado) s.f. Acoutamento, acc. de acoutar un terreo.

ACOTACIÓN (2) (Da loc. lat. quota nota) s.f. Cota, sinatura, apunte, nota bibliográfica. ║font-family: "Arial"> (Topogr.) Cota [nun mapa].

ACOTADO s.m. Couto.

ACOTAMIENTO s.m. Acoutamento.

ACOTAR (1) (Ver ACOTACIÓN 1) v. Acoutar, coutar. Delimitar, demarcar.

ACOTAR (2) (Ver ACOTACIÓN 2) v. Poñer cotas ou sinaturas nun plano ou nun documento.

ACOYUNDAR v. Cangar, axugar, xunguir.  

ACOYUNTAR v. (Agric.) Emparellar dúas bestas de dono distinto para labrar en común.

ÁCRATA adx. e s. Ácrata.

ACRE s.m. Acre (medida de superficie). ║ adx. Agre, áspero.

ACRECENCIA s.f. Acrecentamento, aumento.

ACRECENTAMIENTO s.m. Acrecentamento, aumento, incremento.

ACRECENTAR v. Acrecentar, aumentar, arrequecer, arrequentar.

ACRECER v. Acrecentar, aumentar.

ACREDITACIÓN s.f. Acreditación.

ACREDITAR v. Acreditar.

ACREEDOR, A adx. Acredor. ║ Merecedor, digno.

ACRIBAR v. Cribar, pasar pola criba, peneirar. ║ Picar, facer picaduras a algo ou a alguén.

ACRIBILLAR v. Facer moitos furados en algo ou alguén. ║ (coloq.) Abouxar, amolar, enfastiar.

ACRÍLICO, A adx. Acrílico.

ACRISOLAR v. Acrisolar.

ACRITUD s.f. Acritude, acridade, calidade de acre.

ACROBACIA s.f. Acrobacia.

ACRÓBATA s. Acróbata, titiriteiro.

ACRÓNIMO s.m. Acrónimo (sigla).

ACRÓPOLIS s.f. Acrópole.            

ACTA s.f. Acta.

ACTINIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 89) Actinio, “Ac“19.

ACTITUD s.f. Actitude. Xeito, postura.

ACTIVACIÓN s.f. Activación.

ACTIVADOR, A adx. e s.m. Activador.

ACTIVAR v. Activar, acelerar. ║ Activar, accionar.

ACTIVIDAD s.f. Actividade.

ACTIVO, A adx. e s.m. Activo.

ACTO s.m. Acto, acción, feito. ║ Acto, celebración pública. ║(Teatro) Acto.

ACTOR s.m. Actor.

ACTRIZ s. (f. de actor) Actriz.

ACTUACIÓN s.f. Actuación.

ACTUAL adx. Actual (pl.: actuais).

ACTUALIDAD s.f. Actualidade.

ACTUALIZACIÓN s.f. Actualización.

ACTUALIZAR(SE) v. Actualizar(se).

ACTUALMENTE adv. Actualmente, arestora, hoxe en día.

ACTUANTE adx. e s. Actuante.

ACTUAR v. Actuar.

ACTUARIO, A s. (Der.) Actuario.

ACUADRILLAR(SE) v. Xuntarse en cuadrilla.

ACUARELA s.f. Acuarela.

ACUARIO s.m. Acuario.

ACUARTELAMIENTO s.m. Acuartelamento.

ACUARTELAR v. Acuartelar.

ACUÁTICO, A adx. Acuático.

ACUCHILLAMIENTO s.m. Acoitelamento.

ACUCHILLAR v. Acoitelar.

ACUCIANTE adx. Urxente, perentorio.

ACUCIAR v. Urxir, aguilloar, acicatar, apurar, meter presa.

ACUCHILLAMIENTO s.m. Acoitelamento.

ACUCLILLARSE v. Encrequenarse, acurruncharse, engruñarse, anicarse.

ACUDIR v. Acudir, ir a un sitio. ║ Acudir, axudar, botar unha man.

ACUEDUCTO s.m. Acueduto.

ACUERDO s.m. Acordo. ║ Acordanza, lembranza.
CAMBIO DE ACUERDO: Trasacordo.

ACUÍCOLA adx. Acuícola.

ACUICULTURA s.f. Acuicultura.

ACUÍFERO s.m. Acuífero.

ACUITAR v. Poñer en apuros.

ACULAR(SE) v. Acuar(se) (arrimarse por detrás a algo).

ACULLÁ adv. demostr. culto Acolá.

ACUMULABLE adx. Acumulable / acumulábel.

ACUMULACIÓN s.f. Acumulación, amoreamento.

ACUMULADOR, A adx. Acumulador. ║s.m. Acumulador (aparello).

ACUMULAR(SE) v. Acumular(se), amontoar(se), amorear(se).

ACUNAR v. Arrolar [o berce].

ACUÑACIÓN s.f. Cuñaxe, acc. de cuñar.

ACUÑAR v. Cuñar, poñe-lo cuño. ║Acuñar, calzar, pór cuñas. ║ Amoedar, bater [moedas].

ACUOSIDAD s.f. Acuosidade.

ACUOSO, A adx. Acuoso, augacento.

ACURRUCARSE v. Agocharse, acuruxarse, acurruncharse, engurrarse, agacharse.

ACUSACIÓN s.f. Acusación.

ACUSADO, A s. Acusado.

ACUSADOR, A adx. e s. Acusador.

ACUSAR v. Acusar = [ Culpar, incriminar. Denunciar. ║ Botar en cara. ║ Tachar, cualificar. ║ Notar. Pór de manifesto. ║ Acentuar, agudizar.║ Notificar o recibo dunha carta.]
ACUSARSE v.pr. Confesar, inculparse.

ACUSATIVO, A adx. e s.m. (Gram.) Acusativo.

ACUSE s.m. Acusamento de recepción, aviso de recibo.

ACUSICA, ACUSIQUE, ACUSÓN, A adx. e s.m. e f. (fam.) Acusón, acusador, chivato.

ACÚSTICA s.f. Acústica.

ACÚSTICO, A adx. Acústico.

ADAGIO (1) (Do lat. adagium) s.m. Adaxio, sentencia f., dito.

ADAGIO (2) (Voz it.) s.m. (Mús.) Adagio.

ADALID s.m. (Ant.) Adaíl (xefe militar). ║ s.m. e f. (fig.) Adaíl, paladín, guieiro.

ADAMISMO s.m. Adamismo

ADÁN s.m. (fam.) Baldreo, bandallo, pastrán.

ADAPTABLE adx. Adaptable / adaptábel.

ADAPTACIÓN s.f. Adaptación.

ADAPTADOR, A s.m. e f. Adaptador (autor dunha adaptación). ║ s.m. Adaptador (dispositivo)

ADAPTAR(SE) v. Adaptar(se), afacerse, axeitar(se).

ADARCE s.m. Salitre.

ADARGA s.f. (Hist.) Adarga (escudo de coiro).

ADARME s.m. Adarme (medida antiga). ║ (fig) Adarme, chisco, chisca, insignificancia.

ADARVE s.m. Adarve (camiño superior dunha fortificación).

ADECENAR v. Ordenar por decenas.

ADECENTAR(SE) v. Arranxar(se), compoñer(se), aliñar(se), asear(se)

ADECUACIÓN s.f. Adecuación.

ADECUADAMENTE adx. Adecuadamente, axeitadamente.

ADECUADO, A adx. Adecuado, axeitado, apropiado.

ADECUAR(SE) v. Adecuar(se), adaptar(se), acomodar(se), axustar(se),

ADEFESIO s.m. Espantallo (fig.), persoa fea ou desaxeitada.

ADEHESAR v. Adevesar, converter en devesa.

ADELANTADO, A adx. s.m. Adiantado. ║ adx. (referido ós froitos) Temperán; -rá.

ADELANTAMIENTO s.m. Adiantamento.

ADELANTAR(SE) v. Adiantar(se) = [ Levar para adiante. ║ Pasar diante, gañar. ║ Dar pulo, alixeirar, apurar. ║ Avanzar, avantar. ║ Progresar. ║ Anticipar(se) (a algo ou algo). ║ Anticipar (cartos). ]

ADELANTE adv. Adiante, diante.

ADELANTO s.m. Adianto, avance. ║ Adianto, anticipo.

ADELFA s.f. (Bot.: Arbto. Nerium oleander e a súa flor) Herba da sarna, loendro, adelfa.

ADELGAZAMIENTO s.m. Adelgazamento.

ADELGAZANTE adx. Adelgazante.

ADELGAZAR v. Adelgazar, enfraquecer.

ADEMÁN s.m. Ademán, aceno, xesto.

ADEMÁS adv. Ademais, amais, por riba [de].
ADEMÁS DE (loc. prep.) Ademais de, amais de, alén de.

ADEME s.m.(minería) Esteo, fincón.

ADENO-, ADÉN- (elem. compos.) Adeno- [= glándula].

ADENTELLAR v. Adentar, amordicar.

ADENTRARSE v.pr. Internar(se), profundar, ir á cerna ou miolo de algo.

ADENTRO adv. Dentro.

ADENTROS s.m.pl. Adentros, interior [dun].

ADEPTO, A adx. Adepto, seguidor.

ADEREZAR v. Aderezar, adobar. ║ Aderezar(se), engalanar(se), adobiar(se).

ADEREZO s.m. Aderezo, adubo. ║ Aderezo, adobío, afeite.

ADEUDAR v. Endebedar, deber.

ADEUDO s.m. Débito, débeda. ║ (Contab.) Cargo [en conta].

ADHERENCIA s.f. Adherencia.

ADHERENTE adx. Adherente. ║s.m. Adhesivo.

ADHERIR v. Adherir, pegar. ║ v. pr. Adherirse (sumarse).

ADHESIÓN s.f. Adhesión.

ADHESIVO, A adx. e s. Adhesivo.

ADIAMANTADO, A adx. Adiamantado,  diamantino.

ADIAMIENTO s.m. (desus.) Adiamento, aprazamento.

ADIAR v. Adiar, fixar día.

ADICCIÓN s.f. Adicción 20, dependencia. ║ Mono (síndrome de abstinencia).

ADICIÓN (1) (do lat. additio) s.f. Adición, acc. de engadir. ║ Adición, engadido, cousa que se engade. ║ (Mat.) Adición, suma.

ADICIÓN (2) s.f. (Der.) Acc. de adir.

ADICIONAL adx. Adicional.

ADICIONAR v. Engadir, sumar.

ADICTO, A adx. Adicto.

ADIESTRADOR, A adx. e s. Adestrador.

ADIESTRAMIENTO s.m. Adestramento.

ADIESTRAR(SE) v. Adestrar(se).

ADINERADO, A adx. Adiñeirado, rico.

ADINTELADO, A s. (Art.) Refírese a un arco en forma de lintel ou lumieira.

ADIÓS interx. e s.m. Adeus 21.

ADIPOSIDAD s.f. (Med.) Adiposidade.

ADIPOSO, A adx. Adiposo, graxento.

ADIR v. (Der.) Adir, aceptar unha herdanza.

ADITAMENTO s.m. Engadido, adealla, amecedura.

ADITIVO, A adx. e s.m. Aditivo, que se pode engadir.

ADIVINACIÓN s.f. Adiviñación.

ADIVINANZA s.f. Adiviña, adiviñanza.

ADIVINAR v. Adiviñar.

ADIVINO, A s. Adiviño.

ADJETIVACIÓN s.f. Adxectivación.

ADJETIVAR v. Adxectivar.

ADJETIVO, A adx. e s.m. (Gram.) Adxectivo.

ADJUDICACIÓN s.f. Adxudicación.

ADJUDICAR v. Adxudicar, asignar, atribuír.

ADJUDICATARIO, A s. Adxudicatario.

ADJUNCIÓN s.f. Adxunción, acompañamento [duna cousa].

ADJUNTAR v. Axuntar22, xuntar, engadir, acompañar.

ADJUNTO, A adx. Adxunto 23,  anexo. ║ s. Adxunto (cargo).

ADMINÍCULO s.m. Adminículo (cousa pequena que serve de axuda).

ADMINISTRACIÓN s.f. Administración.

ADMINISTRADOR, A adx. e s. Administrador.

ADMINISTRAR v. Administrar.

ADMINISTRATIVO, A adx. e s. Administrativo.

ADMIRABLE adx. Admirable / admirábel.

ADMIRACIÓN s.f. Admiración, abraio m.

ADMIRADOR, A adx. e s. Admirador.

ADMIRAR(SE) v. Admirar(se).

ADMIRATIVO, A adx. Admirativo.

ADMISIBLE adx. Admisible / admisíbel.

ADMISIÓN s.f. Admisión.

ADMITIR v. Admitir.

ADMONICIÓN s.f. Amoestación, reprensión, reprimenda.

ADMONITORIO, A adx. Admonitorio.

ADOBAR v. Adobar / adubar.
ADOBAR [pieles]: Goldrar.

ADOBASILLAS  s.m. Amañador de cadeiras.

ADOBE s.m. Pallabarro.

ADOBO s.m. Adobo / adubo.

ADOCENADO, A (p.p. de ‘adocenar’, medir por ducias). adx. Vulgar, de escaso mérito.

ADOCENAR v. Colocar por ducias.
ADOCENARSE v.pr. Vulgarizarse.

ADOCTRINAMIENTO s.m. Adoutrinamento.

ADOCTRINAR v. Adoutrinar.

ADOLECER v. Adoecer 24, caer enfermo, poñerse mal.║ Ter algunha eiva ou deficiencia. ║ v.pr. Compadecerse, condoerse.

ADOLESCENCIA s.f. Adolescencia.

ADOLESCENTE adx. e s. Adolescente, rapaz, raparigo.

ADONDE adv. Onde.

ADÓNDE adv. interr. ou exclam. Onde? Onde!

ADONIS s.m. Adonis.

ADOPCIÓN s.f. Adopción.

ADOPTAR v. Adoptar, afillar, porfillar (acoller como fillo). ║ Adoptar [un comportamento, idea, etc. ]. ║ Adoptar, tomar medidas.

ADOPTIVO, A adx. Adoptivo.

ADOCTRINAMIENTOs.m. Adoutrinamento.

ADOQUÍN s.m. Lastra de forma de cubo, lastro.

ADOQUINADO s.m. Lastrado, empedrado de lastros.

ADORABLE adx. Adorable / adorábel, encantador.

ADORADOR, A adx. e s. Adorador.

ADORACIÓN s.f. Adoración.

ADORAR v. Adorar.

ADORMECER(SE) v. Adormentar, adormecer.

ADORMECIMIENTO s.m. Adormecemento.

ADORMENTAR v. Adormentar, adormecer.

ADORMIDERA s.f. (Bot.: Pl. Papaver somniferum) Herba de cura, durmideira.

ADORMILARSE v. Adormecer.

ADORNAR v. Adornar. Adobiar, enfeitar.

ADORNO s.m. Adorno, adobío.

ADOSADO, A adx. e s.m. (Constr.) Casas apegadas.

ADOSAR v. Apegar. Emparellar. Acaroar, arrimar, apoiar.

ADQUIRENTE, ADQUIRIDOR, A, ADQUISIDOR, A adx. e s. Adquirente, adquiridor.

ADQUIRIR v. Adquirir.

ADQUISICIÓN s.f. Adquisición, compra.

ADQUISITIVO, A adx. Adquisitivo.

ADRAL s.m. Ladrairo, ladral, caínza / caniza (laterais do carro).

ADREDE adv. De propósito, a mantenta, adrede.

ADROLLERO, A adx. Trapalleiro, trangalleiro, zaragateiro (que vende con engano).

ADSCRIBIR v. Adscribir.

ADSCRIPCIÓN s.f. Adscrición.

ADSCRIPTO, A s. Adscrito.

ADUANA s.f. Aduana, alfándega.

ADUANERO, A adx. e s.m. Aduaneiro.

ADUCCIÓN s.f. Adución.

ADUCIR v. Aducir, alegar.

ADUCTOR adx. e s.m. (Fisiol.) Adutor.

ADUEÑARSE v. Apropiarse, apoderarse. ║ Dominar unha paixón a alguén.

ADULACIÓN s.f. Adulación, afago m.

ADULADOR, A adx. e s. Adulador, adulón, afagador, gabador, aloumiñeiro.

ADULAR v. Adular, afagar, aloumiñar [por comenencia].

ADULATORIO, A adx. Adulatorio, que encerra adulación.

ADULCIGUAR, ADULCIR v. Dulcificar, adozar.

ADULONERÍA s.f. Adulación, afago.

ADULTERABLE adx. Adulterable / adulterábel.

ADULTERACIÓN s.f. Adulteración.

ADULTERADOR, A, ADULTERANTE adx. e s. Adulterador, adulterante.

ADULTERAR v. Adulterar.

ADULTERINO, A adx. e s. Adulterino.

ADULTERIO s.m. Adulterio.

ADÚLTERO, A adx. e s. Adúltero.

ADULTEZ s.f. Adultez, condición de adulto.

ADULTO s.m. Adulto.

ADUSTEZ s.f. Adustez, calidade de adusto.

ADUSTO, A adx. Adusto, serio.

ADVENEDIZO, A adx. e s. Adventicio, forasteiro. Intruso [nun oficio], entremetido. ║ Arribista fachendoso ou figurón.

ADVENIMIENTO s.m. Vida / vinda,  chegada (especialmente se é esperada). ║ Entronización [dun rei ou dun papa].

ADVENIR v. Advir, vir ou chegar [un tempo, un acontecemento, ... ]

ADVENTICIO, A adx. Adventicio, estraño, anómalo. ║ (Biol.) Adventicio, infrecuente, raro.

ADVERBIO s.m. (Gram.) Adverbio.                   

ADVERSARIO s.m. Adversario, contrario.

ADVERSIDAD s.f. Adversidade.

ADVERSO adx. Adverso.

ADVERTENCIA s.f. Advertencia.

ADVERTIR v. Advertir = [ Notar, catar, decatarse, darse conta de. ║ Avisar, previr (a outro). ║Amoestar, apercibir, avisar. ]

ADVERBIAL adx. (Gram.) Adverbial.

ADVERBIO S.M. (Gram.) Adverbio.

ADVIENTO s.m. (Relix.) Advento.

ADVOCACIÓN s.f. Advocación.

ADYACENTE adx. Adxacente.

AEDA, AEDO s.m. (Ant.) Aedo (poeta grego).

AÉREO, A adx. Aéreo.

AERO- (elem. compos.) Aero- [= aire ou aviación].

AEROBIO, A adx. (Biol.) Aerobio, que precisa de osíxeno

AERODINÁMICO, A adx. e s.f. Aerodinámico. Aerodinámica.

AERÓDROMO s.m. Aeródromo 25.

AEROGENERADOR s.m. (Tecnoloxía) Aeroxerador.

AEROLITO s.m. AerólitoA.

AERONAUTA s. Aeronauta.

AERONAVE s.f. Aeronave.

AEROPLANO s.m. Aeroplano.

AEROPUERTO s.m. Aeroporto.

AEROSOL s.m. Aerosol 26 (suspensión e envase).

AEROSTATO, AERÓSTATO s.m. Aeróstato.

AFABILIDAD s.f. Afabilidade, calidade de afable.

AFABLE adx. Cordial, cortés, afable/afábel.

AFAMADO, A adx. Afamado (de fama), famoso, lembrado.

AFÁN s.m. Afán, devezo, ansia.

AFAMAR(SE) v. Facer(se) famoso.

AFANAR(SE) v. Afanar(se). ║ v.tr.(fig. e fam.) Furtar.

AFANOSO, A adx. Afanoso, laborioso, traballoso.

AFARALLONADO, A adx. De forma de farallón.

AFEAMIENTO s.m. Afeamento, acc. e ef. de afear.

AFEAR v. Afear.

AFECCIÓN s.f. Afección (de doenza.)

AFECTACIÓN s.f. Afectación, amaneiramento.

AFECTADO, A adx. Afectado.

AFECTAR v. Afectar.

AFECTIVIDAD s.f. Afectividade.

AFECTIVO, A adx. Afectivo.

AFECTO, A (1) (Do lat. affectus,-a, -um) adx. Afecto, inclinado a alguén ou algo. ║ Afecto, destinado a determinada dependencia.

AFECTO (2) (Do lat. affectus, -us) s.m. Afecto, sentimento. ║ Afecto, cariño, benquerenza.

AFECTUOSAMENTE adv. Afectuosamente, con afecto.

AFECTUOSIDAD  s.f.  Afectividade, cordialidade.

AFECTUOSO, A adx. Afectuoso.

AFEITADO part. de afeitar e s.m. Afeitado, barbeado.

AFEITAR(SE) v. Afeitar(se), barbear.

AFEITE s.m. Afeite, aderezo, atavío. ║ Enfeite, afeite, cosmético.

AFELPADO, A adx. Afelpado, semellante á felpa.

AFEMINADO, A adx. Efeminado 27.

AFEMINAMIENTO s. Efeminamento.

AFEMINAR(SE) v. Efeminar(se), amaricar(se).

AFÉRESIS s.f. (Gram.) Aférese.

AFERRAR(SE) v. Aferrar(se), coller con forza.

AFFAIRE s.m. (voz fr.) Asunto, cuestión. ║ Aventura [amorosa pasaxeira].

AFIANZADOR, A adx. Afianzador, que afianza. ║ s. Afianzador, fiador, avalista.

AFIANZAMIENTO s.m. Afianzamento.

AFIANZAR v. Afianzar, afiuzar, avalar. ║ Afirmar, asegurar, fincar, apuntalar.

AFICIÓN s.f. Afecto, sentimento. ║ Afección, apego [por algo ou alguén]. ║ (Med.) Doenza, enfermidade. ║Afeccionados, seareiros, pl. (colectivo).

AFICIONADO, A adx. e s. Afeccionado.

AFICIONAR(SE) v. Afeccionar(se).

AFIJO, A adx. e s.m. (Gram.) Afixo 28/ks/.

AFILADERA s.f. Afiadoira, esperón, moa .

AFILADO, A adx. Afiado. ║ s.m. Afiado, afiadura f.

AFILADOR s. Afiador29.

AFILADURA s.f. Afiadura, afiado, aguzadura.

AFILALÁPICES s.m. Afialapis (pl.: afialapis).

AFILAR v. Afiar, amolar, aguzar.                                            

AFILIACIÓN s.f. Afiliación.

AFILIADO, A adx. e s. Afiliado.

AFILIAR(SE) v. Afiliar(se).

AFILIGRANAR v. Afiligranar.

AFÍN adx. e s. Afín.

AFINACIÓN s.f. Afinación, acc. deafinar.

AFINADOR, A adx. e s. Afinador. ║ s.m. Afinador (utensilio).

AFINAR v. Afinar.

AFINCAR(SE) 30 v. Adquirir unha leira.║ Establecerse, fixa-la residencia.

AFINIDAD s.f. Afinidade.

AFIRMACIÓN s.f. Afirmación.

AFIRMAR v. Afirmar.

AFIRMATIVO, A adx. Afirmativo.

AFLECHADO, A adx. Afrechado, con forma de frecha.

AFLICCIÓN s.f. Aflición, coita, macela.

AFLICTIVO, A adx. Aflitivo.

AFLIGIMIENTO s.m. Afliximento, aflición.

AFLIGIR(SE) v. Aflixir(se).

AFLOJAMIENTO s.m. Afrouxamento.

AFLOJAR(SE) v. Afrouxar(se).

AFLORAMIENTO s.m. Afloramento.

AFLORAR v. Aflorar, emerxer.

AFLUENCIA s.f. Afluencia.

AFLUENTE s.m. Afluente.

AFLUIR v. Afluír.

AFLUJO s.m. Afluxo, afluencia.

AFOFARSE v. Poñerse fofo.

AFONDAR v. Ir para o fondo, afundirse. [V. AHONDAR].

AFONÍA s.f. Rouquén, afonía.

AFÓNICO, A adx. Rouco, roufeño, afónico.

ÁFONO, A adx. Áfono, afónico. ║Áfono, silencioso.

AFORAMIENTO adx. Aforamento, acc. de aforar.

AFORAR v. Aforar, dar/tomar foros. ║ Avaliar. ║ Calcular unha capacidade ou cabida.

AFORISMO s.m. Aforismo, máxima, sentenza.

AFORO s.m. Avaliación. ║Cabida, capacidade [dun teatro, cine, etc. ].

AFORTUNADO, A adx. Afortunado, aventurado, ditoso.

AFOSCARSE v.pr.(Mar) Afuscarse, anubrarse.

AFRAILAR v. (Agric.) Fradar, decotar pola cima do tronco.

AFRANCESADO, A adx. Afrancesado.

AFRANCESAR(SE) v. Afrancesar(se).

AFRENTA s.f. Afronta, aldraxe, inxuria.

AFRENTADOR, A adx. Afrontador, afrontoso, agraviante.

AFRENTAR v. Afrontar (de afronta), aldraxar.

AFRENTOSO, A adx. Afrontoso, aldraxante, infamante, vexatorio.

AFRICANO, A adx. e s. Africano, -na.

AFRO- (elem.compos.) Afro- [= africano].

AFRODISÍACO, A, AFRODISIACO, A adx. e s. Afrodisíaco.

AFRONTAMIENTO s.m. Afrontamento (acc. de encarar).

AFRONTAR v. Afrontar, arrostrar, encarar.

AFRUTADO, A adx. Afroitado.

AFTA s.f. (Med.) Afta, carouquexas pl. (chaga na boca).

AFUERA adv. Fóra. ║Interx. Fóra!

AFUERAS s.f.pl. Aforas, arredores,contornas.

AGACHADIZA s.f., RAYUELO s.m. (Zoo.: Ave Gallinago gallinago) Cerreta, becacina cabra
AGACHADIZA REAL s.f. (Zoo.: Ave Gallinago media) Becacina real.
AGACHADIZA CHICA: s.f. (Zoo.: Ave Lymnocriptes minimus) Becacina pequena.

AGACHAR(SE) v. Agachar(se), anesgar(se), anicar(se), encrequenar(se), aniñar(se). Abaixarse.

AGALBANADO, A adx. Galbán; -ana, folgazán; -ana, nugallán; -á, preguizoso.

AGALLA s.f. [do carballo] Bugalla, bugallo m. ║ [dos peixes] Gala, galada, guerla, branquia. ║ s.f.pl. (fig. e fam.) Arrestos, ousadía, atrevemento.

ÁGAPE s.m. Ágape, comida en común dos primeiros cristiáns. ║ (Por ext.) Ágape, banquete.

AGAR s.m., AGARAGAR s.m., AGAR-AGAR s.m.: Ágar-ágar (substancia de certas algas).

AGARENO, A adx. e s. Agareno, descendente de Agar. Agareno, musulmán.

AGÁRICO BIANILLADO (Micolox. Cogomelo Agaricus bitorquis) Cogomelo das rapadoiras.

AGARRADA s.f. Agarrada, agarra, disputa, liorta.

AGARRADERO s.m. Agarradoira f  (mango ou asa).

AGARRADO, A adx. e s.(fam.) Agarrado, atado, mesquiño, cutre. ║ s.m. Agarrado (baile).

AGARRAR v. Agarrar = [ Apreixar, apresar. ║ Coller, termar, suxeitar, amarrar. ║ (Coloq.) Coller [unha enfermidade].║(Agric.) Arraigar, prender [unha planta].]
AGARRARSE v.pr. Agarrarse, suxeitarse con forza. Aferrarse. ║ Pasarse [un guiso]. ║ Pelexarse, ter unha agarrada.

AGARRÓN s.m. Tirón.

AGARROTAR v. Oprimir, premer. ║Agarrotar. v. pr. Agarrotarse [un membro do corpo ou un mecanismo].

AGASAJADOR, A adx. Agasalleiro.

AGASAJAR v. Agasallar.

AGASAJO s.m. Agasallo, galano.

AGATEADOR s.m. (Zoo.: Pax. Certhia brachydactyla) Rubideiro, gabeador, agatuñador.

AGAVILLAR, ENGAVILLAR v. (Agric.) Engavelar.

AGAZAPARSE v. Acazaparse, acachouparse, agocharse.

AGENCIA s.f. Axencia.

AGENCIAR v. Axenciar, procurar. ║ Amañarse, apañarse [un cos seus medios].

AGENDA s.f. Axenda.

AGENTE s. Axente.

AGÉRATO s.m. (Bot.: Pl. Achillea ageratum) Axérato.

AGIGANTADO, A adx. Axigantado.

AGIGANTAR v. Axigantar.

ÁGIL adx. Áxil (pl.: áxiles),  lixeiro.

AGILIDAD s.f. Axilidade, lixeireza.

AGILIZACIÓN s.f. Axilización.

AGILIZAR v. Axilizar.

AGIO s.m. (Econ.) Axio, beneficio dalgunhas operacións.

AGITACIÓN s.f. Axitación.

AGITADO, A adx. Axitado.

AGITADOR, A adx. Axitador. ║ s.m.Axitador (instrumento).

AGITAR(SE) v. Axitar(se), revolver. Mexer, remexer.

AGLOMERACIÓN s.f. Aglomeración, xentío, chea de xente.

AGLOMERADO, A adx. e s.m. Aglomerado.

AGLOMERAR(SE) v. Aglomerar(se).

AGLUTINACIÓN s.f. Aglutinación.

AGLUTINAR(SE) v. Aglutinar(se), adherir(se), pegar(se).

AGNOSTICISMO s.m. (Filos.) Agnosticismo.

AGNÓSTICO, A adx. e s. Agnóstico.

AGOBIADO, A adx. Abafado, sufocado, atafegado, aburrido, aborrecido.

AGOBIADOR, A, AGOBIANTE adx. Agoniante.

AGOBIAR v. Abafar, atafegar, aburrir, aborrecer.
AGOBIAR(SE) v. Agoniar(se).

AGOBIO s.m. Abafo, sufoco, cansazo.

AGOLPAR(SE) v. Xuntarse de súpeto [persoas ou animais]. ║ v. pr. Vir [algo] de golpe (por ex., bágoas).

AGONÍA s.f. Agonía (do moribundo). ║ Agonía, anguria. Ansiedade.
AGONÍAS s.m. e f. (coloq.) Agonías, ansioso, pesimista.

AGÓNICO, A adx. Agónico.

AGONIZANTE adx. e s. Agonizante.

AGONIZAR v. Agonizar.

ÁGORA s.f. (Antig.) Ágora (praza pública grega).

AGORAR v. Agoirar, predicir, presaxiar.

AGORGOJARSE v. Criar gurgullo as sementes.

AGORERO, A adx. e s. Agoireiro, agoirador, sorteiro.

AGOSTAR v. Agostar, azamelar, aburar, murchar as plantas pola calor .

AGOSTIZO, A adx. Agostiño, propio do agosto.

AGOSTO s.m. Agosto, mes de Santa María.

AGOTADO, A adx. Esgotado.

AGOTADOR, A adx. Esgotador.

AGOTAMIENTO s.m. Esgotamento.

AGOTAR(SE) v. Esgotar(se), derrear(se).

AGRACEJO s.m. Agraz, uva miúda que non deu madurado. s.m. (Bot.: Arbto. Berberis hispánica) Agracexo.

AGRACIADO, A adx. e s. Gracioso, chistoso. ║ Agraciado, favorecido, fermoso. ║ Afortunado [cun premio].

AGRACIAR v. Agraciar. ║ Graciar.

AGRADABLE adx. Agradable/agradábel, pracenteiro.

AGRADAR v. Pracer, agradar, gorentar, contentar, (pop.:) dar xenio31.

AGRADECER v. Agradecer.

AGRADECIDO, A adx. Agradecido.

AGRADECIMIENTO s.m. Agradecemento.

AGRADO s.m. Agrado, contentamento.

ÁGRAFO, A adx. Ágrafo, que non ten escritura

AGRAMADERA s.f.  Mazote, mazuco (para mazar o liño).

AGRANDAMIENTO s.m. Agrandamento, aumento, ampliación.

AGRANDAR(SE) v. Agrandar, ampliar, aumentar.

AGRARIO, A adx. Agrario.

AGRAVACIÓN s.f. Agravación, agravamento.

AGRAVAMIENTO s.m. Agravamento.

AGRAVANTE s.m. e f. Agravante f.

AGRAVAR(SE) v. Agravar(se), engravecer.

AGRAVIANTE adx. Agraviante, afrontoso, aldraxante.

AGRAVIAR v. Agraviar, aldraxar.

AGRAVIO s.m. Agravio, aldraxe.

AGRAVIOSO, A adx. Agraviante, aldraxante, afrontoso.

AGRAZ s.m. Agraz, agrazo, uva verde. ║ Agrazo, zume desa uva.

AGRAZÓN s.m. Uva brava.

AGREDIR v. Agredir, atacar.

AGREGACIÓN s.f. Agregación.

AGREGADO, A adx. e s. Agregado. Engadido

AGREGAR v. Engadir.
AGREGAR(SE) v. Agregar(se).

AGRESIÓN s.f. Agresión.

AGRESIVIDAD s.f. Agresividade.

AGRESIVO, A adx. Agresivo.

AGRESOR, A adx. e s. Agresor, atacante.

AGRESTE adx. Agrario. ║ Montesío, bravo, silvestre. Ríspeto, de mal xenio.

AGRETE s.m. (dim. de 'agrio', agre) [referido ó viño] Agulla  f.

AGRIAR(SE) v. Agrear(se), acedar(se).

AGRÍCOLA adx. Agrícola.

AGRICULTOR, A s. Agricultor.

AGRICULTURA s.f. Agricultura.

AGRIDULCE adx. Agridoce.

AGRIETAMIENTO s.m. Fenda, fendedura, creba, regaña.

AGRIETAR(SE) v. Fender, regañar, gretar(se).

AGRIMONIA s.f., HIERBA DE SAN GUILLERMO (Bot.: Pl. herb. Agrimonia eupatoria) Agrimonia, amores pequenos.

AGRIO, A adx. Agre, acedo. ║ s.m. Froita agre.

AGRISADO, A adx. Agrisado

AGRO s.m. Agro (a actividade). ║ Agro (pequeno), agra (grande).

AGRÓN s.m.,  BERRO DE AGUA (Bot.: Pl. Nasturtium officinale) Agrón.

AGRÓNOMO, A s. Agrónomo.

AGRUPABLE adx. Agrupable / agrupábel.

AGRUPACIÓN s.f. Agrupación, agrupamento. ║ Agrupación, grupo, sociedade.

AGRUPAMIENTO s.m. Agrupamento.

AGRUPAR(SE) v. Agrupar(se).

AGRURA s.f. Agrura, agrume m.

AGUA s.f. Auga.
AGUANIEVE, AGUANIEVE s.f. Auga de neve, auganeve, torba.
AGUA CARBONATADA: Auga con gas.

AGUACATE s.m. (Bot.: Árb. Persea americana e o seu froito) Aguacate.

AGUACERO s.m. Torbón / trebón, torboada / treboada f., chaparrada  f., chuvieira  f., chuvascada  f.

AGUACHIRLE s.f. Purrela.

AGUACIOSO, LANZÖN s.m. (Zoo.: Peixe Ammodytes tobianus) Bolo pequeno, bolo vermello, areeiro.

AGUADA s.f . Augada.

AGUAFUERTE s.m. ou f. Augaforte f.

AGUAMALA, AGUAMAR s.f. (Zoo.) Augamar, medusa.

AGUAMANIL s.m. Xarra para enche-la almofía. ║ Almofía ou pía para lava-las mans.

AGUAMAR s.m. Augamar, medusa.

AGUAMARINA s.f. Augamariña (pedra preciosa).

AGUANIEVE s.f. Auganeve, torba.

AGUANIEVES, LAVANDERA s.f. (Zoo.: Ave fam. motacílidos vs. esps.) Lavandeira, alindadora, pastoriña, paxariña da neve.

AGUANOSO, A adx. Augacento.

AGUANTAR v. Aguantar, soster, ter man. ║ Aguantar, soportar, resistir. ║ Aguantar, aturar.

AGUANTE s.m. Aguante, paciencia. ║ Aguante, resistencia.

AGUAPIÉ s.m. Purrela f.

AGUAR v. Augar, "bautizar" outro líquido. ║ (fig.) Augar(se), frustrar(se), malograr(se).
AGUARSE v.pr. Asolagarse, alagarse, anegarse.

AGUARDAR v. Agardar.

AGUARDENTERO, A s. Augardenteiro, alquitareiro.

AGUARDENTOSO, A adx. Augardentoso.

AGUARDIENTE s.m. Augardente f.

AGUARRÁS s.m. Augarrás.

AGUASAL s.f. Salmoira.

AGUAZAL s.m. Terreo no que empoza a auga da chuvia.

AGUDEZA s.f. Agudeza, finura. ║Agudeza, ocorrencia, saída.

AGUDIZAR(SE) v. Agudizar(se).

AGUDO, A adx. Agudo. Lizgairo, espelido, habelencioso

AGÜERA s.f. (Agric.) Rego, cano, augueiro, m.

AGÜERO s.m. Agoiro.

AGUERRIDO, A adx. Aguerrido, valente.

AGUIJADA s.f. Aguillada, chuzo, m.

AGUIJAR v. Aguillar / aguilloar.

AGUIJÓN s.m. Aguillón (punta de ferro). ║ Aguillón, ferrete, ferrón [dun insecto]. ║ (fig.) Estímulo, acicate.

AGUIJONAZO s.m. Ferroada, ferretada, aguilloada.

AGUIJONEAR v. Aguillar/aguilloar, chuzar.

AGUILA s.f. (Zoo.: Ave da fam. dos falcónidos) Aguia.
ÁGUILA IMPERIAL: (Zoo.: Ave Aquila adalberti) Aguia imperial.
ÁGUILA REAL: (Zoo.: Ave Aquila chrysaetos) Aguia real.
ÁGUILA CULEBRERA: (Zoo.: Ave Circaetus gallicus) Aguia albela.
AGUILA PERDIGUERA: (Zoo.: Ave Hieraaetus fasciatus) Aguia perdiceira.
ÁGUILA CALZADA :(Zoo.: Ave Hieraaetus pennatus) Aguia calzada, aguia caudal.
ÁGUILA PESCADORA: (Zoo.: Ave Pandion haliaetus) Aguia peixeira.
ÁGUILA MARINA: (Zoo.: Peixe Myliobatis aquila) Chucho.

AGUILÓN s.m. (Aum. de 'águila') Aguia grande. s.m. (Arquit.) Aguieiro║ (Arquit.) Pinche32. ║ s.m. (Herald.) Aguia sen bico nin garras.

AGUILEÑO, A adx. Aquilino.

AGUILEÑA, PAJARILLA, PALOMILLA, CAPA DE REY (Bot.: Pl. Aquilegia vulgaris) Herba dos pitos, bonetes m.pl.

AGUILUCHO s.m. Aguiacho (cría da aguia) 33.       
AGUILUCHO LAGUNERO: (Zoo.: Ave Circus aeruginosus) Tartaraña das xunqueiras.
AGUILUCHO PÁLIDO: (Zoo.: Ave Circus cyaneus) Gatafornela.
AGUILUCHO CENIZO (Zoo.: Ave Circus pygargus) Tartaraña cincenta.

AGUINALDO s.m. Aguinaldo.

AGUJA (1) s.f. Agulla.

AGUJA (2) s.f., AGUIJÓN s.m., ESPETÓN s.m. (Zoo.: Peixe Scomberesox saurus) [Peixe] agulla, chandarme.
AGUJA BLANCA (Zoo.: Peixe Tetrapturus albidus) Marlín branco.

AGUJAZO s.m. Agullada f.

AGUJEREAR, AGUJERAR v. Furar, esburatar/esfuracar/afuracar.

AGUJERO s.m. Burato/buraco, furado. ║ Fabricante de agullas. ║ Alfineteiro (estoxo).

AGUJETA s.f. (Zoo.: Ave fam. Limnodromus vs. esps.) Mazarico, zarapico, zarrapico.

AGUJETAS s.f.pl. Maniotas.

AGUSANARSE v. pr. Avermarse, abichar (v.i.), criar vermes.

AGUSTINO, A adx. e s. Agostiño, rel. a santo Agostiño.

AGUZADERO, A adx. Aguzador, que serve para aguzar.
[PIEDRA] AGUZADERA: Aguzadoira, afiadoira, pedra de afiar.

AGUZADO, A adx. Afiado, amolado. ║ Aguzoso, agudo, esperto, fino.

AGUZADURA s.f. Aguzadura, afiado, afiadura.

AGUZANIEVES s.f. (Zoo.: Pax. Motacilla alba) Lavandeira [branca], alindadora, pastoriña, paxariña da neve..

AGUZAR v. Aguzar, afiar. ║ Aguzar, afinar, avivar [os sentidos].

AHEBRADO, A adx. Entrefebrado.

AHECHADURA s.f. Muíña, moaña.

AHECHAR, AECHAR v. Cribar, peneirar.

AHERROJAR v. Aferrollar [a un preso].

AHERRUMBRAR(SE) v. Enferruxar(se).

AH interx. Ah!

AHECHAR v. (Agric.) Cribar.

AHÍ adv. Aí.

AHIDALGAR(SE) v. Afidalgar(se), asemellar(se) aos fidalgos.

AHIJADO, A s. Afillado.

AHIJAR v. Porfillar. ║ (Agric.) Fillar, botar fillos.

AHINCAR v. Instar, porfiar, teimar. ║ Fincar, espetar.
AHINCARSE v.p. Apresurarse, apurarse, espelirse. ║ Fincarse, afirmarse.

AHÍNCO s.m. Empeño, afán , tesón, tenacidade.

AHITAR v. Deslindar, demarcar, pór os fitos ou marcos dun terreo. ║ Indixestar, empachar. ║ v. pr. Comer a fartar.

AHÍTO, A adx. Empachado, indixesto. ║ Saciado, farto. ║ Canso ou farto de algo. ║ s.m. Indixestión, empacho.

AHOGADIZO, A adx. Afogadizo, abafadizo.

AHOGADO, A adx. Afogado, afogadizo. ║ adx. e s. Afogado.

AHOGAMIENTO s.m. Afogamento, asfixia. ║Afogamento, abafo, acoramento, acoro, afogo.

AHOGAR(SE) v. Afogar 34, afogarse [un mesmo], atafegar(se).

AHOGO s.m. Afogo, abafo, atafego.

AHONDAMIENTO s.m. Afondamento, afundimento.

AHONDAR v. Afondar, profundar, cavar fondo.

AHORA adv. Agora. Arestora 35
DE AHORA EN ADELANTE(loc.) De agora en diante.
POR AHORA (loc.) Polo de agora, por en canto.
AHORA BIEN loc. adv. Agora ben, ora ben, emporiso, no entanto, non obstante.

AHORCADO, A s. Aforcado.

AHORCAMIENTO s.m., AHORCADURA s.f. Aforcamento.

AHORCAR(SE) v. Aforcar(se) / enforcar(se).

AHORMAR v. Axustar nunha forma (por ex. o calzado).

AHORNAR, ENHORNAR v. Enfornar.

AHORQUILLADO, A adx. Gallado.

AHORQUILLAR v. Gallar.

AHORRADOR, A adx. Aforrador. Aforro (fam.).

AHORRAR(SE) v. Aforrar(se).

AHORRO s.m. Aforro.

AHUCHAR v. Apetuñar, empetar, gardar no peto.

AHUCIAR v. (ant.) Afiuzar, dar ánimos

AHUECAR(SE) v. Espelir(se), esponxar(se).

AHUMADA s.f. Facheiro 36 m.  

AHUMADO s.m. Afumadura.

AHUMADOR s.m. Afumadoiro (instrumento de abelleiro).

AHUMAR(SE) v. Afumar(se).

AHUSADO, A adx. Afusado, fusiforme.

AHUYENTAR v. Axotar, escorrentar.

AÍNA adv. Por pouco.

AINDAMÁIS 37 adv. coloq. Aínda máis, ademais.

AIRADAMENTE adv. Iradamente.

AIRADO, A adx. Irado, colérico.
VIDA AIRADA: Vida licenciosa, disoluta.

AIRAR(SE) v. Irar(se), irritar(se).

AIRE s.m. Aire/ar.

AIREACIÓN s.f. Aireación, aeración.

AIREAR v. Airear, ventilar. ║ (fig. e fam.) Airear, divulgar, contar por aí.
AIREARSE v.pr. Arrefriarse. ║ Airearse, refrescarse.

AIROSO, A adx. Lanzal, garrido, gallardo.

AISLABLE adx. Illable, illábel, que se pode illar.

AISLADO, A adx. Illado.

AISLADOR, A adx. Illador, illante. ║ s.m. Illador (peza).

AISLAMIENTO s.m. Illamento.

AISLANTE adx. Illante. ║ s.m. Illante, illador.

AISLAR(SE) v. Illar(se).

AJADA s.f. Allada.

AJAR (1) s.m. Alleiro (plantación de allos).

AJAR(SE) (2) v. Murchar(se), deslucir(se), mirrar(se).

AJARDINAMIENTO s.m. Axardinamento.

AJARDINAR v. Axardinar.

AJASPAJAS s.f.pl. Insignificancia, miudeza, miudallo.

AJE s.m. Achaque, alifafe, indisposición.

AJEDREA s.f., AJEDREA DE JARDÍN (Bot.: Pl. Satureja hortensis) Saturagón, segorella.

AJEDRECISTA adx. e s. Xadrecista.

AJEDREZ s.m. Xadrez.

AJEDREZADO, A adx. Axadrezado.

AJENJO s.m., ASENSIO s.m., ARTEMISA AMARGA (Bot.: Pl. herb. Artemisia absinthium) Asente, asento, absintio, herba lombrigueira.
AJENJO MARINO s.m. (Bot.: Pl. Armeria maritima) Herba de namorar, empreñadeira.

AJENO, A adx. Alleo.

AJERO, A s. Alleiro, persoa que ten ou vende allos.

AJETE s.m., AJO TIERNOAllo tenro.

AJETREAR(SE) v. Atafegar(se), bourear v.i., fatigar(se).

AJETREO s.m. Trasfega, atafego, présa, afán.

AJIACEITE, ALIOLI s.m. Alioli (salsa).

AJO (1) (de lat. allium) s.m. (Bot.: Pl. Allium sativum e bulbo) Allo.
AJO  PUERRO, AJO PORRO, PUERRO (Bot.: Pl. Allium porrum) Allo porro.
AJO BLANCO (Bot.: Pl. Allium neapolitanum) Allo branco.
AJO ROSADO (Bot.: Pl. Allium roseum) Allo rosado.

AJO (2) (eufemismo por carajo) s.m. (coloq.) Bocalada, palabra fea.

AJONJOLÍ s.m. (Bot.) Semente do sésamo.

AJORCA s.f. Axorca (tipo de brazalete, adobío).

AJUAR s.m. Enxoval.                                   

AJUICIAR v. Axuizar, asisar, asenta-la cabeza. ║ Axuizar, xulgar.

AJUNTAR v. (vulg.) Xuntar. ║ v.pr. (vulg.) Amancebarse, arrexuntarse, axuntarse.

AJUSTAR(SE)  v. Axustar(se) = [Adaptar(se). ║ Adecuar, acomodar. ║ Arranxar. ║ Encaixar. ║ Acordar un prezo. ║ Concordar (algo). ]

AJUSTE, AJUSTAMIENTO s.m. Axuste. 

AJUSTICIAMIENTO s.m. Axustizamento.

AJUSTICIAR v. Axustizar.

AL (contracción de ‘a’+’el’)  Ó / ao (contracción de ‘a’+’o’)2

ALA s.f. Ala / á.     

ALABANCERO, A adx. e s. Adulón, afagador, lambecricas, lambecús.

ALABANCIOSO, A adx. e s. Xactancioso, pretensioso, figurón.

ALABANZA s.f. Loanza, louvanza, gabanza.

ALABAR v. Loar, louvar, gabar. (Pop.:) Chufar.

ALABARDA s.f. Alabarda, bisarma (arma antiga).

ALABARDERO s.m. (Hist.) Alabardeiro.

ALABASTRO s.m. Alabastro.

ALABEAR(SE) v. Cambar(se), empenar.

ALABEO s.m. Empenamento.

ALACENA s.f.,  ALHACENA  s.f. Lacena, despensa encaixada na parede, aparador, armario.

ALACRÁN s.m., ESCORPIÓN s.m. (Zoo.: arácnido do xen. escorpións) Alacrán.
ALACRÁN CEBOLLERO (Zoo.: Insecto) V.grillo topo.

ALADAR s.m. Crecha, cada unha das dúas partes de mata de pelo nas que este queda dividido polo carreiro.

ALADO, A adx. Alado, que ten ás.

ALAGADIZO, A adx. Alagadizo, anegadizo.

ALAGAR(SE) v. Alagar(se), anegar(se), asolagar(se).

ALAMAR s.m. Alamar (un tipo de botón).

ALAMBICAR v. Alambicar, destilar. ║ Afinar, sutilizar, requintar.

ALAMBIQUE s.m. Alambique, alquitara f., destilador.

ALAMBRADA s.f. Aramado m.

ALAMBRAR v. Aramar.

ALAMBRE s.m. Arame.

ALAMEDA s.f. Alameda (sitio de álamos).(Por ext.) Alameda, paseo con árbores.

ÁLAMO s.m. (Bot.: Árb. fam. salicaceas) Álamo.
ÁLAMO BLANCO (Bot.: Árb. Populus alba) Bidueiro, bido.
ÁLAMO NEGRO (Bot.: Árb. Populus nigra) Lamigueiro, álamo negro, chopo negro.

ALANCEAR v. Alancear, atacar con lanza.

ALANO, A adx. e s.(Hist.) Alano. ║ s.m. (Zoo.) Alán (can, cruzamento de dogo e lebreiro.)

ALAR adx. Rel. ás alas. ║(Constr.) [V. ALERO].

ALARDE  s.m. Alarde, ostentación.

ALARDEAR v. Alardear, fachendear, presumir , oufanarse.

ALARGADERA s.f. Alargadeira (peza).

ALARGADO, A adx. Longo, alongado.

ALARGAMIENTO s.m. Alongamento. ║Prolongamento, prolongación.

ALARGAR(SE) v. Alongar(se).

ALARIDO s.m. Berro, alarido, gallamouto.

ALARMA s.f. Alarma, aviso. ║ Alarma (dispositivo). ║ Alarma, sobresalto. ║ Rebato.

ALARMANTE adx. Alarmante.

ALARMAR(SE) v. Alarmar(se).

ALARMISTA adx. e s. Alarmista.

ALAVÉS, A adx. e s. Alavés, arabés (de Álava). s.f. Lanza curta antiga.

ALAZÁN, A adx. e s. (cor e cabalaría desa cor) Alazán; -á.

ALAZOR s.m., CÁRTAMO s.m. (Bot.: Pl. Carthamus tinctorius) Cártamo.

ALBA s.f. Alba 38, alba do día, albor m., abrente m.

ALBACEA s. Testamenteiro.

ALBACETEÑO, A adx. e s. Albaceteño (de Albacete).

ALBACORA (1) s.f. [V. BREVA].

ALBACORA (2) s.f. (Peixe) [V. ATÚN].

ALBADA (1) s.f. (Mús.) Alborada.

ALBADA (2) s.f. (Bot.: Pl. herb.) [V. JABONERA].

ALBAHACA s.f., ALFÁBEGA s.f. (Bot.: Pl. herb. arom. Ocimum basilicum) Alfábega.

ALBAÑAL s.m. Sumidoiro, cloaca, latrina.

ALBAÑIL s.m. Albanel (pl.: albaneis). Cachoteiro, canteiro.

ALBAÑILERÍA s.f. Albanelería/ albanelaría 39.

ALBAR adx. (cor) Albar, albeiro, pero só referido a determinadas especies vexetais. ║ s.m. (Agric.) Terreo secaño, esbrancuxado e nunha altura.

ALBARÁN s.m. Albará (documento).

ALBARDA s.f. Albarda.

ALBARDAR v. Albardar, poñer a albarda.

ALBARDÓN s.m. Un tipo de sela.

ALBARDERO s.m. Albardeiro.

ALBARICOQUE s.m. Albaricoque.

ALBARICOQUERO s.m. (Bot.: Árb. Prunus armeniaca) Albaricoqueiro.

ALBATROS s.m. (Zoo.: Ave da fam. Diomedeidae vs. esps.) Albatros.
ALBATROS OJEROSO (Zoo.: Ave Thalasarche melanophris) Albatros olleirudo.

ALBAYALDE s.m. Albaialde, cerusa f.

ALBEAR v. Albear, branquear, amosar a brancura, tirar a branco.

ALBEDRÍO s.m. Albedrío, arbitrio, vontade.

ALBÉITAR s.m. Albeite 40.

ALBEITERÍA s.f. Albeitería, veterinaria.

ALBERCA s.f. Estanque (de obra) para auga. ║ Sumidoiro.

ALBÉRCHIGO s.m. Pexego. ║ Albaricoque.

ALBERGAR(SE) v. Albergar(se), acoller(se).

ALBERGUE s.m. Albergue.

ALBILLA s.f. Albilla (tipo de uva branca).

ALBINO, A adx. Albo, albino.

ALBO, A adx. Albo (cor).

ALBOGUE s.m. Albogue (instrumento musical antigo).

ALBÓNDIGA s.f. Albóndega.

ALBOR s.m. Albura, brancura f. ║ Albor, abrente. ║ s.m.pl.(fig.) Albores, comezos.

ALBORADA s.f. Alborada.

ALBOREAR v. Alborexar, alborecer, amencer.

ALBORNOZ s.m. Albornoz, bata dos árabes. ║ Albornoz, bata de baño.

ALBOROTADOR, A adx. Barulleiro, algareiro.

ALBOROTAR(SE) v. Alborotar(se). ║ Barullar.

ALBOROTO s.m. Alboroto, balbordo, barullo, bulicio.

ALBOROZAR(SE) v. Alborozar(se), reloucar.

ALBOROZO s.m. Alborozo, relouco.

ALBRICIAS s.f.pl. e interx. Albízaras.

ALBUFERA s.f. Albufeira.

ÁLBUM s.m. Álbum (pl.: álbums).

ALBUR s.m. Acaso, azar [ó que se fía algo].

ALBURA s.f. Brancura perfecta. ║ (Ant. ) Clara do ovo.

ALCA s.f. (Zoo.: Ave Alca torda) Carolo, arao romeiro.

ALCABALA s.f. Alcabala (tributo antigo).

ALCABALERO s.m. Alcabaleiro, administrador das alcabalas. Cobrador de tributos.

ALCABOR s.m. Oco da cambota.

ALCACER, ALCACEL s.m. (planta) Alcacén, ferraia f.

ALCACHOFA s.f. (Bot.: Planta e o seu gromo comestible) Alcachofa. ║ Cabeza da ducha (peza). (Tecnol.) Funda antivento [do micrófono].

ALCAHUETE, A s. Alcaiote.

ALCAHUETEAR v. Alcaiotar, facer de alcaiote.

ALCAHUETERÍA s.f. Alcaiotaría / alcaiotería.

ALCAIDE s. (Hist.) Alcaide.

ALCALDE s.m. (f.:alcaldesa) Alcalde; (f.: alcaldesa).

ALCALDÍA s.f. Alcaldía.

ÁLCALI s.m. (Quim.) Álcali.

ALCALINO, A adx. (Quim.) Alcalino.

ALCANCE s.m. Alcance.

ALCANCÍA s.f. Peto (de moedas) m.

ALCANDORA s.f. Facho (nun monte) m.

ALCANFOR s.m. Alcanfor (substancia). ║ Alcanforeiro (árbore) [ V. seguinte. ]

ALCANFORERO, ALCANFOR s.m. (Bot.: Árb. Cinnamomum camphora) Alcanforeiro.

ALCANTARILLA s.f. Sumidoiro m. Cloaca.

ALCANTARILLADO s.m. Sumidoiro. ║ Rede de sumidoiros.

ALCANZABLE adx. Alcanzable / alcanzábel, atinxible / atinxíbel.

ALCANZAR v. Alcanzar, atanguer / atinxir, acadar. Pillar.

ALCAPARRA s.f. (Bot.: Pl. Capparis spinosa) Alcaparreira, alcaparra. ║ Alcaparra (gromo comestible).

ALCARAVÁN s.m. (Zoo.: Ave Burhinus oedicnemus) Alcaraván, pernileiro.

ALCARAVEA s.f., COMINO DE PRADO (Bot.: Pl. herb. Carum carvi) Carvea, carvén, carvés.

ALCARRAZA s.f. Alcarraza (tipo de vasilla).

ALCATRAZ s.m. (Zoo.: Ave Sula bassana ) Mascato.

ALCAUCIL s.m. (Bot.: Pl. fam. compostas) Alcachofa silvestre.

ALCAUDÓN s.m. (Zoo.: Paxaro fam. llánidos vs. esps.) Picanzo.

ALCAYATA s.f. Alcaiata.

ALCÁZAR s.m. Alcázar.

ALCE s.m. (Zoo.: Mam. Alces alces) Alce.

ALCOBA s.f. Alcoba, dormitorio, cuarto.

ALCOHOL s.m. Alcohol / alcohol.

ALCOHOLEMIA s.f. Alcolemia / alcoholemia.

ALCOHÓLICO, A adx. e s. Alcólico / alcohólico.

ALCOHOLÍMETRO s.m. Alcolímetro / alcoholímetro (aparello).

ALCOHOLISMO s.m. Alcolismo / alcoholismo.

ALCOHOLIZAR v. Alcoholizar / alcolizar, verter alcohol noutro líquido. ║ v. pr. Alcoholizarse / alcolizar(se), contraer alcoholismo.

ALCOR s.m. Outeiro.

ALCORNOCAL s.m. Sobreiral.

ALCORNOQUE s.m. (Bot.: Árb. Quercus suber) Sobreira / o, corticeiro / a.
CORTEZA DEL ALCORNOQUE, CORCHO: Cortiza.

ALCORQUE  s.m. Chanca ou galocha con piso de cortiza. ║ s.m. Escava, focha ó redor dunha planta para reter a auga da rega, ablaqueación.

ALCOTÁN s.m. (Zoo.: Ave Falco subbuteo) Falcón pequeno.

ALCOTANA s.f. Picaraña (ferramenta).

ALCRIQUE, PAPARDA, SAURO ATLÁNTICO s.m. (Zoo.: Peixe Scomberesox saurus) Alcrique, alpabarda, chandarme, paparda, pataguillón, rato.

ALCURNIA s.f. Liñaxe, caste, clase.

ALCUZA s.f. Pichel (para aceite), aceiteira.

ALDABA s.f. Aldraba 41, chamador, petador ║ Argola [na parede para atar unha besta].

ALDABADA s.f., ALDABONAZO s.m. Golpe na porta ca aldraba ou petador.

ALDABILLA s.f. Caravilla, cavilla (un tipo de peche).

ALDEA s.f. Aldea.

ALDEANO, A adx. e s. Aldeán; -eá.

ALDEHUELA s.f. (dim. de 'aldea') Aldeiña, lugariño, casariño.

ALEACIÓN s.f. Aliaxe.

ALEAR (1)  (De ‘ala’) v. Move-las ás.

ALEAR (2) (Do fr. ant. aleier) v. Aliar, ligar [metais].

ALEATORIO, A adx. Aleatorio, azaroso.

ALECCIONAR v. Instruír, ensinar.

ALEDAÑO, A adx. Próximo, limítrofe, lindeiro. ║ s.m.pl. Arredores, inmediacións, proximidades.

ALEGACIÓN s.f. Alegación.

ALEGAR v. Alegar, aducir.

ALEGATO s.m. Escrito de alegación.

ALEGORÍA s.f. Alegoría.

ALEGÓRICO, A adx. Alegórico.

ALEGRAR(SE) v. Alegrar(se), aledar(se). (fam:.) Reloucar.

ALEGRE adx. Ledo, alegre. Refaixeiro.

ALEGRÍA s.f. Ledicia, alegría, dita. ║Alegría, despreocupación, lixeireza. ║ [V. AJONJOLI.

ALEGRÓN s.m. Alegrón,

ALEJADO, A adx. Afastado, arredado.

ALEJAMIENTO s.m. Afastamento.

ALEJAR(SE) v. Afastar(se), alongar(se), apartar(se), arredar(se).

ALELADO, A adx. Aloulado, apalermado, apampado, aparvado.

ALELAR(SE) v. Aloular(se), aparvar(se).

ALELUYA s. e interx. (Rel.) Aleluia.

ALEMÁN adx. e s. Alemán; -ana.

ALENTADA s.f. Folgo m.

ALENTADOR, A adx. Alentador.

ALENTAR v. Alentar, respirar. ║ Animar, afoutar, avivar, alentar.

ALERCE, ALERCE EUROPEO s.m. (Bot.: Árb. Larix decidua) Alerce, lárice.

ALERGIA s.f. Alerxia.

ALÉRGICO, A adx. Alérxico.

ALERO, ALAR s.m. (Constr.) Chapado, sobrepena, topete, beiril, beirado [dun tellado]. ║ s. (Dep.) Lateral.

ALERÓN s.m. Alerón (peza de avións e automóbiles).

ALERTA s. e adv. Alerta.
ALERTA ROJA: Alerta vermella.

ALERTAR v. Alertar.

ALESTAS, LESTA, GRAMA DE OLOR (Bot.: Pl. gramínea Anthoxanthum odoratum) Lesta.

ALETA s.f. Aleta.

ALETARGAE(SE) v. Aletargar(se).

ALETEAR v. Move-las ás [as aves] ou as aletas [os peixes].

ALETEO s.m. Acc. de move-las ás ou as aletas. ║ (fig.) Acc. de bate-lo corazón.

ALEVE adx. e s. Aleivoso.

ALEVÍN s.m. Alevín, crías de certos peixes que se usan para repoboar.

ALEVOSÍA s.f. Aleivosía.

ALEVOSO, A adx. Aleivoso.

ALEYA s.f. Aleia, versículo do Corán.

ALFÁBEGA s.f. (Bot.) [V. ALBAHACA].

ALFABÉTICO, A adx. Alfabético.

ALFABETIZAR v. Alfabetizar.

ALFABETO s.m. Alfabeto.

ALFALFA,  ALHOLVA  s.f. (Bot.: Pl. herb. Medicago sativa) Alfalfa, alforfa.

ALFALFAR, ALFALFAL s.m. Alfalfal, terreo de alfalfa.

ALFAGUARA s.f. Manancial abondoso.

ALFANJE s.m. Alfanxe (un tipo de sabre).

ALFAQUE s.m. Banco ou barra de area.

ALFAR s.m., ALFARERÍA s.f. Olería, obradoiro do oleiro ou barreiro.

ALFARERO s.m. Oleiro, barreiro.

ALFAYATE s.m. Alfaiate, xastre.

ALFÉIZAR s.m. Peitoril.

ALFEÑIQUE s.m. Certo doce de azucre. ║ (fig. e fam.) Persoa feble e delicada, mingurrias.

ALFÉREZ s.m. Alférez.

ALFIL s.m. Alfil (certa peza do xadrez).

ALFILER s.m. Alfinete.

ALFILERAZO s.m. Alfinetada  f.

ALFILETERO s.m. Alfineteiro. Agulleiro.

ALFOMBRA s.f. Alfombra.

ALFOMBRAR v. Alfombrar. ║ (por ext.) Estrar.

ALFÓNCIGO s.m., ALHÓCIGO s.m. (Bot.: Árb. Pistacia vera e o seu froito) Pistacho.

ALFONSIÑO, BESUGO AMERICANO (Zoo.: Peixe Beryx splendens) Castañeta macho.

ALFORFÓN s.m. (Bot.: Pl. Fagopyrum esculentum) Trigo mouro.

ALFORJA s.f. Alforxa.

ALFORZA s.f. (costura) Basta.

ALFOZ s.m. Alfoz, arrabalde.

ALGA s.f. (Bot.) Alga.
ALGA DENTADA, ALGA ASERRADA (Bot.: Alga mariña Fucus serratus) Carballa, bocho.
ALGA DE CAL (Zoo.: Peixe Phymatolithon calcareum) Coraliño.

ALGABA s.f. Bosque, selva.

ALGALIA (1) (Do ár. galiyah) s.f. Algaria (unha substancia untuosa). s.m. (Bot.) Abelmosco [V. ABELMOSCO]

ALGALIA (2) (Do gr. ergaleîon, ‘instrumentos’)  s.f. (Med.) Algalia (un tipo de sonda).

ALGARA s.f. (Hist.) Algara, tropa que saía a saquear.                               

ALGARABÍA s.f. Lingua árabe. ║ (fig.) Fala trapalleira. ║ (fig.) Balbordo m., bulla,  algareo m.

ALGARADA s.f. Algarada, algareo, balbordo, boureo, rebumbio, rebuldaina.

ALGARERO, A adx. Algareiro, falangueiro.

ALGARROBA s.f. (Bot.: Froito da alfarrobeira) Alfarroba.

ALGARROBO s.m., ALVERJA s.f. (Bot.: Pl..: Ceratonia siliqua) Alfarrobeira f.

ALGAZARA s.f. Xolda, troula, rebumbio, balbordo [festivo].

ÁLGEBRA s.f. Álxebra.

ALGEBRAICO, A adx. Alxébrico.

ALGEBRISTA s. Alxebrista, persoa entendida en álxebra. s.m. e f. (xerm.) Alcaiote, celestina.

ÁLGIDO, A adx. Álxido, moi frío. ║[Momento] crítico, culminante, decisivo.

ALGO adv. ou pron. ind. Algo.

ALGODÓN s.m. (Bot.: Pl. das malvaceas vs. esps.) Algodón, algodoeiro. ║ (Borra desa Pl. e tecido) Algodón.

ALGODONAL s.m. Algodoal.

ALGODONERO, A adx. e s. Algodoeiro.  

ALGODONOSA s.f. (Bot.: Pl. Otanthus maritimus) Herba algodoeira.

ALGODONOSO, A adx. Algodonoso.

ALGORITMO s.m. Algoritmo42.

ALGORZA s.f. Barda 43.

ALGOSO, A adx. Algoso, cheo de algas.

ALGUACIL, AGUACIL s.m. Alguacil.

ALGUIEN pron.ind. Alguén 44.

ALGÚN / ALGUNO, A pron.ind. Algún 45, algunha.
EN ALGÚN, -A  ….: Nalgún; nalgunha, ... (contraccións)
DE ALGÚN, -A  ….: Dalgún; dalgunha, ... (contraccións)
ALGÚN LUGAR  ..: Algures.
NINGÚN LUGAR .: Ningures.

ALHACENA s.f. [V. ALACENA].

ALHAJA s.f. Alfaia, xoia.

ALHAJAR v. Alfaiar, enxoiar. ║ Amoblar.

ALHARACAS s.f.pl. Demostración ruidosa de afecto.

ALHELÍ s.m. (Bot.: Pl. da famil. das criucíferas e a súa flor) Alelí.

ALHEÑA s.f., ALIGUSTRE s.m., LIGUSTRO s.m. (Bot.: Arbto. Ligustrum vulgare) Ligustro.

ALHÓCIGO s.m. (Bot.) [V. ALFÓNCIGO]

ALHOLVA s.f. (planta) Alforfa. [V. ALFALFA]

ALHUCEMA s.f. (Bot.: Pl.) [V. LAVANDA ].

ALHUMAJO 46 s.m., PINOCHA s.f. (Bot.) Arume, faísca, frouma.

ALIABIERTO, A adx.  Aberto de ás.

ALIADO, A adx. e s. Aliado.

ALIAGA, AULAGA s.f. (Bot.: Arbto. fam. leguminosas) Toxo m.

ALIAGAR, AULAGAR s.m. Toxeira f.

ALIANZA s.f. Alianza, aliaxe.

ALIAR(SE) v. Aliar(se) 47, unir(/se). Asociarse. ║ v.tr. Aliar, ligar [metais].

ALIAS adx. Alias, por outro nome. ║ s.m. Alias, alcume.

ALICAÍDO, A adx. Caído de ás. ║ (fig. e fam.) Débil, falto de forzas. ║ (fig.e fam.) Triste e amortuxado.

ALICANTINO, A adx. e s. Alacantino (de Alacante).

ALICATADO (p.p. de `alicatar’, azulexar). ║Obra de azulexos.

ALICATAR v. Azulexar.

ALICATES s.m.pl. Alicates, alicate, sing.

ALICIENTE s.m. Aliciente, estímulo.

ALICORTO, A adx. Que ten as ás curtas ou cortadas. ║ (fig.) Que non ten aspiracións.

ALÍCUOTA adx. f. Alícuota, proporcional.

ALIENACIÓN s.f. Alienación, acc. de alienar.

ALIENAR(SE) v. Alienar(se), despersonalizar(se).

ALIENÍGENA adx. e s. Estranxeiro. ║Alieníxena, extraterrestre.

ALIENTO s.m. Alento. Folgos pl. ║ Bafo.

ALIFAFE s.m. Alifafe, achaque, doenza leve. ║ Alifafe (tumor dos équidos).

ALIGERAMIENTO s.m. Alixeiramento

ALIGERAR v. Alixeirar. ║ Darse présa, espelir.

ALIGOTE (Zoo.: Peixe Pagellus acarne) Pancho bicudo [V.BESUGO].

ALIGUSTRE s.m. (Bot.: Arbto.) [V. ALHEÑA].

ALIJAR v. Alixar.

ALIJO s.m. Alixo.

ALIMAÑA s.f. Alimaria, animalia.

ALIMENTACIÓN s.f. Alimentación.

ALIMENTADO, A adx. Mantido.

ALIMENTADOR, A adx. Alimentador, que alimenta. ║ s.m. Alimentador (aparello).

ALIMENTAR(SE) v. Alimentar(se).

ALIMENTARIO, A adx. Alimentario, propio da alimentación.

ALIMENTICIO, A adx. Alimenticio, que alimenta.

ALIMENTO s.m. Alimento.

ALIMOCHE s.m., ABANTO s.m. (Zoo.: Ave Neophron percnopterus) Voitre branco.

ALINDAR (1) v. Deslindar, estremar, marca-los lindes dun terreo. ║ Lindar, estremar, testar.

ALINDAR(SE) (2)v. Atilar(se), embelecer(se), amañar(se), pór(se) lindo.

ALINEACIÓN s.f. Aliñación, aliñamento.

ALINEAMIENTO s.m. Aliñamento, aliñación, rea, ringleira.

ALINEAR(SE) v. Aliñar(se) 48.

ALIÑAR v. Aliñar, adobar, aderezar, bota-lo aliño ou adobo.
ALIÑAR(SE) v. Adobiar(se), adornar(se). ║ Asear(se).

ALIÑO s.m. Aliño, adobo. ║ Aliño, aseo.

ALIOLI s.m. Alioli (salsa).

ALÍPEDE adx, poét. Que ten ás nos pés (alífero como Mercurio).

ALIQUEBRAR(SE) v. Crebar(se) as ás a unha ave.

ALISADOR, A adx. Alisador. ║ s.m. Alisador (ferramenta).

ALISAL, ALISAR s.m., ALISEDA f. Ameneiral m., amieiral m.

ALISAR v. Alisar, pór liso.

ALISIOS adx. e s.m.pl. Alisios (vento).

ALISO s.m. (Bot.: Árb. Alnus glutinosa) Ameneiro, amieiro.
ALISO DE ITALIA :(Bot.: Árb. Alnus cordata) Ameneiro italiano.
ALISO NEGRO (Bot.) [V.ARRACLÁN ]

ALISTADO s.m. (Zoo.: Crustáceo Aristeus varidens) Gamba listada.

ALISTAMIENTO s.m. Alistamento.

ALISTAR(SE) v. Alistar(se), anotar(se), apuntar(se). ║ Alistar, recrutar.

ALITÁN s.m., PINTARROJA s.f. (Zoo.: Peixe escualo Scyliorhinus stellaris) Roxa, patarroxa, rañorte, rilón, cazacú.

ALIVIAR v. Aliviar, alixeirar. ║ Aliviar, mellorar.
ALIVIAR EL LUTO :Vestirse de alivio.

ALIVIO s.m. Alivio, desafogo. ║ Melloría.

ALJABA s.f. (Hist.) Alxaba [para as frechas].

ALJIBE s.m. Alxibe. ║ Pozo de auga.

ALLÁ adv. Alá, aló.
MAS ALLÁ DE: Alén de.

ALLANADOR, A adx. e s. Aplanador, que aplana.

ALLANAMIENTO s.m. Aplanamento.
ALLANAMIENTO DE MORADA (Der.) Violación de morada, entrada á forza.

ALLANAR v. Achandar, achaiar. Aplanar. ║ (Agric.) Gradar.

ALLEGADO, A adx. e s. Achegado.

ALLEGAMIENTO s.m. Achegamento.

ALLEGAR(SE) v. Achegar(se).

ALLENDE adv. e prep. Alén49, máis alá. ║ adv., culto Ademais.

ALLÍ adv. Alí.

ALIARIA s.f., HIERBA DEL AJO (Bot.: Pl. Alliaria petiolata) Herba alleira.

ALMA s.f. Alma.
PARTIR EL ALMA: Parti-la alma.

ALMACÉN s.m. Almacén.

ALMACENAJE s.m. Almacenaxe f.

ALMACENAMIENTO s.m. Almacenamento, almacenaxe f.

ALMACENAR v. Almacenar.

ALMACENISTA s.m. e f. Almacenista.

ALMÁCIGA (1) (Do ár. mastaká) s.m. Mástique (resina do lentisco).

ALMÁCIGA (2) (Do ár. masqàh, ‘depósito’) s.f. (Agric.) Sementeiro, porral, alcouve, pebideiro, porreiro.

ALMÁDANA, ALMÁDENA, ALMÁDINA s.f. Marra (ferramenta).

ALMADENETA s.f. (dim.) Marreta (ferramenta).

ALMADÍA, ARMADÍA s.f. Almadía, balsa de troncos.

ALMADRABA s.f. Almadraba (pesca do atún).

ALMADREÑA, MADREÑA s.f. Madroña, zoco de madeira, galocha.

ALMAGRE s.m. Almagre (un tipo de arxila).

ALMANAQUE s.m. Almanaque.

ALMAZARA s.f. Lagar de aceite.

ALMEJA s.f. (Zoo.: Bivalvo bivalvo) Ameixa.
ALMEJA LISA, ALMEJA BLANCA: (Zoo.: Bivalvo Mactra stultorum) Crica.
ALMEJA AMARILLA: (Zoo.: Bivalvo Paphia iundulata) Ameixa amarela.
ALMEJA AMERICANA: (Zoo.: Bivalvo Mercenaria mercenaria) Chirla mercenaria.
ALMEJA BABOSA, ALMEJA CHOCHA: (Zoo.: Bivalvo Venerupis corrugata) Ameixa babosa.
ALMEJA BLANCA (Zoo.: Bivalvo Spisula solida) Cornicha.
ALMEJA DE FONDO: (Zoo.: Bivalvo Venus nux) Ameixa clara.
ALMEJA DE PERRO: (Zoo.: Bivalvo Scrobicularia plana) Cadela.
ALMEJA DORADA: (Zoo.: Bivalvo Venerupism aurea)Ameixa bicuda.
ALMEJA FINA: (Zoo.: Bivalvo Ruditapes decussatus) Ameixa fina.
ALMEJA JAPONESA: (Zoo.: Bivalvo Ruditapes philippinarum) Ameixa xaponesa.
ALMEJA ROJA :(Zoo.: Bivalvo Venerupism rhomboides) Ameixa rubia.

ALMEJÓN, BOLO s.m., PIÉ DE BURRO (Zoo.: Bivalvo mariño Venus verrucosa) Carneirolo, carneiro.
ALMEJÓN DE SANGRE (Zoo.: Molusco bivalvo Callista chione) Ameixón, ameixa macho.

ALMENA s.f. Amea.

ALMENAR v. Amear, poñer ameas.

ALMENARA s.f. Almenara (lume nunha torre para dar un aviso).

ALMENDRA s.f. Améndoa. (froito e semente).
ALMENDRA DE MAR: (Zoo.: Bivalvo Glycimeris glycimeris) Rabioso.

ALMENDRADO, A adx. Amendoado. ║ s.m. Amendoado (un doce).

ALMENDRAL s.m. Amendoal (lugar de amendoeiras).

ALMENDRO s.m. (Bot.: Arbto. Prunus amygdalus) Amendoeira f.

ALMERIENSE, URCITANO, A adx. e s. Almeriense (de Almería).

ALMEZ, ALIGONERO, LATONERO, LODOÑO s.m. (Bot.: Árb. Celtis australis) Lodoeiro.

ALMIAR s.m. Palleiro (morea de palla).

ALMIARAR v. (Agric.)  Empalleirar, apalleirar.

ALMÍBAR s.m. Almibre, xarope, caldo de azucre.

ALMIBARADO, A adx. (Ref. á fala ou ó falante:) Meloso, mexeriqueiro.

ALMIBARAR v. Bañar con xarope. ║ (fig.) Mexericar, falar de xeito melindreiro.

ALMIDÓN s.m. Amidón.

ALMIDONADO, A adx. Amidonado. ║Amidonaxe, acc. de amidonar.

ALMIDONAR v. Amidonar. ║ v. pr. Emperiquitarse, comporse de máis.

ALMINAR, MINARETE s.m. Minarete, torre da mesquita.

ALMIRANTAZGO s.m. Almirantado.

ALMIRANTE s.m. Almirante.

ALMIREZ s.m. Morteiro, machucador.

ALMIZCLAR v. Almiscrar, perfumar con almiscre.

ALMIZCLE s.m. Almiscre.

ALMIZCLERA s.f., ALMIZCLERO s.m., DESMÁN DE LOS PIRINEOS (Zoo.: Mam. Moschus mosquiferus) Rato do almiscre, almiscreiro.

ALMOFÍA s.f. Almofía, palangana.

ALMOGÁVAR s.m. (Hist.) Almogávar.

ALMOHADA s.f. Cabezal, almofada, cabeceiro.
ALMOHADA LARGA:Traveseiro.
ALMOHADA DE PLUMAS: Chumazo.

ALMOHADADO, A adx. Almofadado, que ten almofadas.

ALMOHADE adx. e s.(Hist.) Almohade.

ALMOHADILLA s.f. Almofadiña, almadraque [pequeno].

ALMOHADÓN s.m. Almofadón, coxín.

ALMOHAZA s.f. Rasqueta para limpa-las cabalerías.

ALMONEDA s.f Almoeda, poxa. ║ Local da almoeda.

ALMORÁVIDE adx. e s.(Hist.) AlmorábideO.

ALMORRANAS s.f.pl. Almorrás, hemorroides.

ALMORTA, MUELA s.f. (Bot.: Pl. herb. Lathyrus sativus) Pedrelo.

ALMORZADA s.f. [V. AMBUESTA].

ALMORZAR v. Xantar.

ALMUD s.m. Almude (antiga medida de capacidade).

ALMUERZO s.m. Almorzo 50. ║ Xantar.

ALMUNIA s.f. Almuíña, horta pequena.

ALNADO, A s. Fillastro, enteado.

ALOCADO, A adx. e s. Aloucado, atolado, toleirán; -ana, toleirón; -ona.

ALOCAR v. Aloucar, enlouquecer, louquear, tolear.

ALOCUCIÓN s.f. Alocución.

ÁLOE s.m., AZABARA s.f. (Bot.: Pl. do xen. Asphodelaceae) Áloe, acebre.

ALOJAMIENTO s.m. Aloxamento.

ALOJAR(SE) v. Aloxar(se).

ALOMADO, A adx. Alombado.

ALOMAR v. (Agric.) Alombar [a terra na arada].

ALOMORFO s.m. (Gram.) Alomorfo (variante dun morfema).

ALONDRA s.f. (Zoo.: Pax. Alauda arvensis) Laverca, loia.

ALONGADO, A adx. Alongado, prolongado.

ALOPECIA s.f. Alopecia (perda do pelo).

ALOQUE adx. e s. De cor vermella clara. ║ Aplícase ó viño tinto claro.

ALPARGATA s.f. Alpargata.

ALPACA (1) (Do aimara all-paka) s.f. (Zoo.: Mam. Lama pacos) Alpaca. ║ Alpaca (tecido).

ALPACA (2) (De or. inc.) s.f. Alpaca (unha aliaxe de metal).

ALPENDE, ALPENDRE s.m. Alpendre, alboio, pendello.

ALPINISMO s.m. Alpinismo, montañismo.

ALPINISTA adx. e s. Alpinista, montañeiro.

ALPINO, A adx. Alpino.

ALPISTE s.m. (Bot.: Pl. Phalaris canariensis e a súa semente) Alpiste. ║ (fig. e fam.) Bebida alcohólica.

ALQUEQUENJE s.m. (Bot.: Pl. Physalis alkekengi e o seu froito) Alquequenxe.

ALQUERÍA s.f. Casa de labranza.

ALQUILAR v. Alugar. Arrendar.

ALQUILER s.m. Alugamento 51, arrendo, arrendamento, alugueiro (acc. de alugar). ║ Alugueiro, renda f. (diñeiro).

ALQUIMIA s.f. Alquimia.

ALQUIMISTA adx. e s. Alquimista.

ALQUITARA s.f. Alquitara, alambique m., pota (fam.).

ALQUITRÁN s.m. Alcatrán. Chapapote, brea, piche.

ALQUITRANAR v. Alcatranar.

ALREDEDOR adv. Arredor, ó redor.
ALREDEDOR DE  (loc. adv.)  Arredor de, ao redor de, aproximadamente. ║ (loc. prepos.) Arredor de, dando a volta a. ║ (loc. prepos.) Arredor de, pouco antes ou despois.

ALREDEDORES s.m.pl. Arredores, aforas f.

ÁLSINE, PAMPLINA s.f. (Bot.: Pl. Stellaria media) Herba paxareira, maruxa.

ALTA s.f. Alta [médica].

ALTANERÍA s.f. Altiveza, orgullo.

ALTANERO, A adx. Altivo, orgulloso.

ALTAR s.m. Altar.

ALTARICÓN, A adx. Mangallón; -ona.

ALTAVOZ s.m. Altofalante (aparello).

ALTEA s.f. (Bot.: Pl. Althaea officinalis) Altea, malvarisco.

ALTERACIÓN s.f. Alteración.

ALTERAR(SE) v. Alterar(se), modificar(se), variar. ║ Alterar(se), desacougar(se), demudar(se).

ALTERCADO s.m. Disputa, agarrada, liorta, tirapuxa.

ALTERCAR v. Disputar, batallar, porfiar, ter unha agarrada

ALTERNAR(SE) v. Alternar(se), roldar(se), aquendar(se). ║ v.i. Tratar, ter trato, relacionarse.

ALTERNATIVO, A adx. e s.f. Alternativo. Alternativa.

ALTEZA s.f. Altura, alto. ║ Alteza (tratamento).

ALTIBAJOS s.m.pl. Altibaixos.

ALTILLO s.m. Outarelo, outeiriño, altiño. ║ Sollado alto construído no interior dun local para aproveita-lo espazo. ║ Sobrado, faio, faiado. ║ Armario subido.

ALTIPLANO s.m. Altiplano, chaira elevada.

ALTITUD s.f. Altitude.

ALTIVEZ s.f. Altivez, altiveza f.

ALTIVO, A adx. Orgulloso, soberbio, desdeñoso.

ALTO (1), A (Do lat. altus) adx. Levantado, erguido. ║ adx. Alto (de estatura, calidade, nobreza, emprego, clase social, prezo, son, etc.). ║ adx.  [Calzado, rúa, territorio…] alto. ║ adx. Arduo, difícil. ║ adx. [Ofensa ou delito] grave. ║ s.m.Alto, altura (medida). ║ s.m. Alto, cima. ║ s.m.pl. Andares (dun edificio). ║ adv. A distancia do chan.

ALTO (2) (Do alemán Halt, ‘parada’) s.m. Alto, parada. ║ interx. Alto!
  HACER ALTO: Facer unha parada / paraxe.

ALTOCÚMULO s.m. (Meteor.) Altocúmulo (un tipo de nube)

ALTORRELIEVE s.m. Altorrelevo.

ALTOSTRATO s.m. (Meteor.) Altostrato (un tipo de nube)

ALTOZANO s.m. Outarelo, cotarelo.

ALTRAMUZ AZUL (Bot.: Pl. herb. Lupinus angustifolius) Chícharo de raposo.

ALTRUISMO s.m. Altruísmo.

ALTRUISTA adx. e s. Altruísta.

ALTURA s.f. Altura, alto m., altor m.

ALUBIA s.f. (Bot.: Pl. leguminosa Phaseolus vulgaris)  Feixó52/ feixón, fabeira.║ (semente e froito:) Feixó / feixón, chicho, faba.

ALUCINACIÓN s.f. Alucinación.

ALUCINANTE adx. Alucinante, abraiante.

ALUCINAR v. Alucinar.

ALUCINÓGENO, A adx. e s.m. Alucinóxeno.

ALUD s.m. Alude, avalancha.

ALUDIR v. Aludir, referirse.

ALUMBRADO s.m. Iluminación, alumeamento, alumamento. ║ adx. e s. Iluminado (certo sectario antigo).adx. (fam.) Chispo, alegre, lixeiramente bébedo.

ALUMBRAMIENTO s.m. Alumamento, ac. e ef. de alumar. ║ Ac. de librar, expulsa-las libracións ou placenta despois do parto. ║ (fig.) Parto.

ALUMBRAR v. Alumar/alumear, iluminar.

ALÚMINA s.f. (Quim.) Alumina.

ALUMINAR v. (Quim.) Aluminar (cubrir con capa de aluminio).

ALUMBRE s.m. (Quim.) Alume, pedra alume.

ALUMNADO s.m. Alumnado.

ALUMNO, A s. Alumno.

ALUNADO, A adx. Aluado, lunático.

ALUNARADO, A adx. Que ten debuxos de lunares.

ALUNIZAJE s.m. Aluaxe  f.

ALUNIZAR v. Aluar, pousar na lúa.

ALUSIÓN s.f. Alusión.

ALUSIVO, A adx. Alusivo.

ALUVIÓN s.m. Arroiada  f., arroio, enxurrada f. ║ s.m.pl. Entullo (sing.), trollo, entullada  f., enxurro.

ÁLVEO s.m. Álveo (leito dun río ou fondo dun lago).

ALVÉOLO, ALVEOLO s.m. Alvéolo, cela f. [dun panal]. ║ Cavidade f., oco. ║(Anat.) Alvéolo.

ALVERJA s.f. Alfarrobeira [V. ALGARROBO].

ALZA s.f. Alza, suba, aumento.

ALZACUELLO, ALZACUELLOS s.m. Colariño [dalgunha roupa).   Colariño eclesiástico.

ALZADO, A adx. Alzado. ║ s.m. (Arquit.) Alzado. ║ s.f. Alzada (altura cabalarías)s.f. (Der.) Alzada (apelación superior).

ALZAMIENTO s.m. Alzamento, acc. de alzar(se). ║ Alzamento, levantamento, rebelión.

ALZAR(SE) v. Alzar(se) = [ Erguer(se), levantar(se). ║ Construír, erixir. ║ Rebelar(se), insubordinar(se). ║ Pelexarse, ter unha agarrada. ║ (Cat.) Elevar (na misa). ║ (Der.) Apelar. ]

AMA [V. AMO].

AMABILIDAD s.f. Amabilidade, cordialidade, xentileza.

AMABLE adx. Amable / amábel 53, atento.

AMADO, A adx. Amado, querido.

AMADOR, A adx. e s. Amador, que ama.

AMADRINAR v. Amadriñar, afillar.

AMAESTRABLE adx. Amestrable / amestrábel.

AMAESTRADOR, A adx. e s. Amestrador.

AMAESTRAMIENTO s.m. Amestramento.

AMAESTRAR v. Amestrar, adestrar. Domar, domear.

AMAGAR v. Facer aceno de ferir. ║ Dar [algo] mostras de ameaza. ║ Deixar ver a intención de facer algo. ║ Manifestarse os primeiros síntomas dunha enfermidade.

AMAGO s.m. Ameaza, sinal de perigo. ║ Sinal, indicio.

AMAINAR v. Amainar, acalmar.

AMALGAMA s.f. (Quim.) AmálgamaA (aliaxe de mercurio).(fig.) Mestura.

AMAMANTAR v. Da-lo peito, dar de mamar, da-la teta [os animais], aleitar.

AMANCEBAMIENTO s.m. Amancebamento, achego.

AMANCEBAR(SE) v. Achegar(se), arrexuntar(se).

AMANECER v. Amencer / amañecer, abri-lo día, raia-lo día, rompe-lo día, saí-lo sol, alborexar, clarear, clarexar.

AMANECER s.m. Abrente, amencer / amañecer.

AMANECIDA s.f. Amañecida, abrente, amencer / amañecer.

AMANERADO, A adx. Amaneirado, afectado.

AMANERAMIENTO s.m. Amaneiramento, afectación f.

AMANERARSE v. pr. Amaneirarse, facerse amaneirado.

AMANOJAR v. Amonllar, poñer en monllos. enfeixar

AMANSAMIENTO s.m. Amansamento.

AMANSAR v. Amansar, desbravar. ║ (fig.) Amansar, calmar.

AMANTAR v. Amantar, cubrir con manta.

AMANTE adx. e s. Amante, que ama. ║ adx. Amado, querido. s.m. e f. Amante, querido. Barregán; -á,

AMANUENSE s. Amanuense, copista, escribente.

AMAÑAR v. Amañar, compor. ║ v. pr. Amañarse, arranxarse.

AMAÑO s.m. Amaño, arranxo.

AMAPOLA s.f., ABABOL s.f. (Bot.: Pl. Papaver rhoeas) Papoula.
AMAPOLA BLANCA, ADORMIDERA (Bot.: Pl. Papaver somniferum) Durmideira.

AMAR v. Amar, querer(se) ben.

AMARAJE, AMERIZAJE, AMARIZAJE s.m. Amaraxe f.

AMARANTO s.m. (Bot.: Pl. da familia amaranthaceae) Amaranto.

AMARAR, AMERIZAR, AMARIZAR v. Amarar, pousar na auga.

AMARGADO, A adx. e s. Amargado, resentido.

AMARGAR(SE) v. Amargar(se), acedar(se). ║ (fig.) Amargar, amolar, enfastiar. ║ v. pr. Amargarse, desgustarse.

AMARGAZA s.f. (Bot. Pl. herb. Tanacetum parthenium) Herba de Santa María.

AMARGO, A adx. Acedo, agre, amargo.

AMARGÓN s.m. (Bot.: Pl. herb. Taraxacum officinale) Mexacán, leitarega.

AMARGOR s.m. Amargor, amarguexo.

AMARGUILLO s.m. Amarguexo.

AMARGURA s.f. Amargura, amargor. ║ Amargura, mágoa, tristura (sentimento).

AMARICADO, A adx. (malsoante) Maricas, criqueiro.

AMARILLEAR v. Amarelecer, marelecer

AMARILLENTO, A adx. Amarelento, amarelado.

AMARILLO, A adx. e s. Amarelo / marelo.
  AMARILLO ROJIZO: Rubio.

AMARIPOSADO, A adx. De fig. semellante á da bolboreta (aplicado xeralmente a flores).

AMARRA s.f. Amarra.

AMARRADERO s.m. Amarradoira f. (poste, argola, etc.). ║ (Mar.) Amarradoiro

AMARRADO, A adx. Asegurado. ║Amarrado, agarrado, atado, cutre, avaro.

AMARRADURA s.f. Amarre, atadura.

AMARRAR v. Amarrar.

AMARRE s.m. Amarre, amarradura (acc. e ef. de amarrar).(Mar.) Amarre, espazo do porto destinado a amarrar unha embarcación.

AMARTELARSE v. pr. Namorarse. ║ Acaramelarse [o/s namorado/s].

AMARTILLAR v. Martelar, percutir co martelo.

AMASADERA s.f. Artesa.

AMASADO s.m. Amasadura f.

AMASADURA s.f. Amasadura, amasadela  (acc. de amasar). ║ Amasillo (fariña amasada).

AMASAR v. Amasar.

AMASIJO s.m. Amasillo, amasadura f. (fig.) Amasillo, mestura f.

AMATEUR (voz francesa) adx. e s. Amador, afeccionado (non profesional).

AMATISTA s.f. Ametista.

AMATORIO, A adx. Amatorio.

AMAZACOTADO, A adx. Pesado, amazocado.

AMAZONA s.f. Amazona.

AMBAGES s.m.pl. Ambaxes, reviravoltas, requilindornias (pop.).

AMBICIÓN s.f. Cobiza, degoro, ambición.

AMBICIONAR v. Cobizar, degorar, arelar, degoar.

AMBICIOSO, A adx. Ambicioso, cobizoso.

AMBIDIESTRO, A adx. Ambidextro.

AMBIENTACIÓN s.f. Ambientación.

AMBIENTADOR s.m. Ambientador.

AMBIENTAR(SE) v. Ambientar(se)

AMBIENTE adx. e s.m. Ambiente.

AMBIGÚ s.m., BUFÉ s.m. Ambigú (bar de local público).

AMBIGÜEDAD s.f. Ambigüidade.

AMBIGUO, A adx. Ambiguo.

ÁMBITO s.m. Ámbito.

AMBÓN (Relix. e Arquit.) Ambón (tipo de púlpito).

AMBOS, AS pron.ind. Ambos; -bas. ║ adx. Ámbolos; -las.

AMBROSÍA s.f. (Mit.) Ambrosía (manxar dos deuses). Ambrosía, manxar exquisito.

AMBUESTA, AMBUEZA, ALMORZADA, ALMUERZA s.f. Presada, embozada54.

AMBULANCIA s.f. Ambulancia.

AMBULANTE adx. Ambulante.

AMBULAR v. Vagabundear, vadiar.

AMBULATORIO, A adx. Ambulatorio. ║ s.m. Ambulatorio, dispensario.

AMEDRENTADOR, A adx. Amedrentador.

AMEDRENTAR v. Amedrentar, pór medo.

AMELGA s.f. (Agric.) Embelga, peada.

AMELGAR v. (Agric.) Embelgar, aleirar, atreitar [un terreo].

AMELONADO, A adx. Ameloado, semellante ao melón.

AMÉN (1) (Do lat.<gr.<hebreo) s.m. e interx. Amén.

AMÉN (2) (Da loc.‘a menos’) adv. modo  Excepto, quitado, agás. ║ adv. cant. Amais. ademais.

AMENAZA s.f. Ameaza.

AMENAZADOR, A adx. Ameazador.

AMENAZANTE adx. Ameazante.

AMENAZAR v. Ameazar.

AMENIDAD s.f. Amenidade, calidade de ameno.

AMENIZAR v. Amenizar.

AMENO, A adx. Ameno, entretido, divertido.

AMERICANO, A adx. Americano.

AMERICIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 95) Americio, “Am“.   

AMERIZAJE s.m. Amaraxe f.

AMERIZAR v. Amarar.

AMETRALLADOR, A adx. Metrallador, que metralla. ║ s.f. Metralladora (arma).

AMETRALLAR v. Metrallar.

AMIANTO s.m. Amianto (mineral).

AMIGABLE adx. Amigable / amigábel.

AMIGAR(SE) v. Amigar(se).

AMÍGDALA s.f. (Anat.) Amígdala.

AMIGDALITIS s.f. (Med.) Amigdalite 55.

AMIGO, A adx. e s. Amigo.

AMILANAR v. Aterrar, atordar a un co medo. ║ v. pr. Acovardarse, apoucarse, humillarse .

AMINOÁCIDO s.m. (Quim.) Aminoácido.

AMINORAR, MINORAR, v. Minorar, reducir.

AMISTAD s.f. Amizade.

AMISTAR(SE) v. Facer(se) amigos. ║ Face-las paces, pórse a ben.

AMISTOSAMENTE adv. Amigablemente.

AMISTOSO, A adx. Amigable.

AMITO s.m. (Cat.) Amicto (pano do celebrante).

AMNESIA s.f. Amnesia.

AMNISTÍA s.f. Amnistía.  

AMNISTIAR v. Amnistiar.

AMO, A s. Amo, dono.
AMA DE CASA: Dona de casa.
AMA DE LLAVES: Ama de goberno.
AMA DE CRÍA, NODRIZA: Ama, ama de leite, ama de peito.
DAMA Y SEÑORA: Dona e señora.

AMODORRAMIENTO s.m. Modorra.

AMODORRAR(SE) v. Amodorrar(se).

AMOHECER(SE), ENMOHECER(SE) v. Amofarse, balorecer.

AMOHINAR(SE) v. Apesarar(se), entristecer(se), contristar(se).

AMOJONAMIENTO s.m. Amolloamento, derrega, estrema.

AMOJONAR v. Amolloar, estremar, demarcar, pór os marcos nos lindes dun terreo.

AMOLAR(SE) v. Amolar, afiar, aguzar. ║Adelgazar, enfraquecer. ║ Amolar(se), enfastiarse, molestar(se).

AMOLDAR(SE) v. Adaptar(se), axustar(se), acomodar(se), axeitar(se).

AMOLLENTAR v. Amolentar, amolecer.

AMONEDAR v. Amoedar, converter un metal en moeda.

AMONESTACIÓN s.f. Amoestación, roñadela.
AMONESTACIONES s.f.pl. (Cat.) Amoestacións, monicións, proclamas [na igrexa].

AMONESTADOR, A adx. Amoestador.

AMONESTAR v. Amoestar.

AMONÍACO, AMONIACO s.m. (Quim.) Amoníaco.

AMONIO s.m. (Quim.) Amonio.

AMONTONAMIENTO s.m. Amontoamento.

AMONTONAR(SE) v. Amontoar(se), amorear(se).

AMOR s.m. Amor.
AMORES s.m.pl. Namoros.
AMOR DE HORTELANO, AZOTALENGUAS (Bot.: Pl.Galium apanine) Callaleite, chapizo.

AMORAL adx. Amoral, sen moral.

AMORALIDAD s.f. Amoralidade.

AMORATADO, A adx. Denegrido, amourado.

AMORATARSE v. pr. Poñerse morado.

AMORDAZAR v. Amordazar.

AMORFO, A adx. Amorfo.

AMORÍO s.m. Namoriscamento.

AMORISCADO, A adx. Amourado.

AMORMADO, A adx. Amormado (que ten mormo.)

AMOROSO, A adx. Amoroso, agarimoso.

AMORRAR(SE) v. Baixa-la cabeza. ║ (fam.) Amuarse, enfurruñarse. ║ (Mar.) Afociñar o barco, afundir(se) a proa.

AMORTAJAMIENTO s.m. Amortallamento.

AMORTAJAR v. Amortallar. empanar

AMORTECER v. Amortecer, minorar, depauperar. ║ Amortecer, desfalecer, esmorecer.

AMORTECIMIENTO s.m. Amortecemento.

AMORTIGUADOR s.m. Amortecedor.

AMORTIGUAMIENTO s.m. Amortecemento

AMORTIGUAR v. Amortecer.

AMORTIZABLE adx. Amortizable / amortizábel.

AMORTIZACIÓN s.f. Amortización.

AMORTIZAR v. Amortizar.

AMOSCAR v. Amosegar, amordicar, ataniscar (por ex., unha castaña para que non estoupe).

AMOTINAR(SE) v. Amotinar(se), rebelar(se).

AMPARAR(SE) v. Amparar(se). ║ Abeirarse, acollerse.

AMPARO s.m. Amparo.

AMPERAJE s.m. (Electr.) Amperaxe f.

AMPELIS s.m. (Zoo.: Ave Bombycilla garrulus) Picoteiro, tagarela.

AMPERIO s.m. (Electr.) Ampere.

AMPERÍMETRTO s.m. (Electr.) Amperímetro (instrumento).

AMPLIACIÓN s.f. Ampliación, aumento, agrandamento.

AMPLIABLE adx. Ampliable / ampliábel.

AMPLIADOR, A adx. Ampliador. ║s.m. Ampliadora (aparello).

AMPLIAR v. Ampliar, aumentar.

AMPLIFICADOR, A adx. Amplificador. ║ s.m. Amplificador (aparello).

AMPLIFICAR v. Ampliar, estender, dilatar. ║ Amplificar, aumentar [unha magnitude].

AMPLIO, A adx. Amplo, largo, cumprido, folgado.

AMPLITUD s.f. Amplitude, anchura, largueza.

AMPO s.m. Brancor resplandecente. Folerpa, falopa, farrapa [de neve].

AMPOLLA s.f. (Na pel:) Bocha / bóchega, vinchoca, ampola. ║ Ampola [de vidro].

AMPOLLAR(SE) v. Ampolar(se), embochar(se), envexigar(se).

AMPOLLETA s.f. Reloxo de area.

AMPULOSIDAD s.f. Ampulosidade, pompa.

AMPULOSO, A adx. Ampuloso, pomposo.

AMPUTACIÓN s.f. Amputación.

AMPUTAR v. Amputar.

AMUCHACHADO, A adx. Anenado, infantil

AMUEBLAMIENTO s.m. Amoblamento. ║ Mobiliario, moblaxe, conxunto de mobles.

AMUEBLAR, AMOBLAR v. Amoblar.

AMUERMAR v. (fam.) Aburrir, aborrecer, enfastiar.

AMUGRONAR v. (Agric.) Emporcar, porbaixar [unha vide].

AMUJERADO,A adx. Amullerado, efeminado.

AMULETO s.m. Amuleto, talismán. Figa.

AMURALLAR v. Amurallar, amurar.

AMURRIARSE v. Amorriñarse.

ANACARADO, A adx. Anacarado, parecido á nácara.

ANACARDO, CAYÚ,​ NUEZ DE LA INDIA s.m. (Bot.: Árb. Anacardium occidentale) Anacardio.

ANACO s.m. (palabra quechua) Unha saia das indias americanas.

ANACOLUTO s.m. (Gram.) Anacoluto (incoherencia).

ANACONDA s.f. (Zoo.: Serpe Eunectes murinus) Anaconda.

ANACORETA s.m. e f. Anacoreta, ermitán; -ana.

ANACRÓNICO, A adx. Anacrónico.

ANACRONISMO s.m. Anacronismo.

ÁNADE s. (Zoo.: Ave da fam. dos anátidos, vs. esps.) Pato, parrulo.

ÁNADE REAL, ÁNADE AZULÓN (Zoo.: Ave Anas platyrhynchos) Lavanco.
ÁNADE RABUDO (Zoo.: Ave Anas acuta) Pato rabilongo.
ÁNADE SOMBRÍO (Zoo.: Ave Anas rubripes) Pato sombrío.

ANADÓN s.m. (Zoo.) Cría do parrulo.

ANAGÁLIDE s.f., BOCADO DE GALLINA s.m. (Bot.: Pl. Anagallis arvensis) Herba do garrotillo.

ANAGRAMA s.m. Anagrama.

ANAL adx. Anal, do cu.

ANALES s.m.pl. Anais (narración por anos).

ANALFABETISSMO s.m. Analfabetismo.

ANALFABETO, A adx. Analfabeto.

ANALGESIA s.f. Analxesia.

ANALGÉSICO, A adx. e s.m. Analxésico.

ANÁLISIS s.m. Análise. 56

ANALISTA s. Analista (especialista en análises). ║ Analista (autor de anais).

ANALÍTICO, A adx. e s.f. Analítico. Analítica.

ANALIZAR v. Analizar.

ANALOGÍA s.f. Analoxía. Semellanza.

ANALÓGICO, A adx. Analóxico.

ANÁLOGO, A adx. Análogo, semellante.

ANANÁS s.m., PIÑA s.f. (Bot.: Pl. Ananas sativus) Ananás m., piña f.

ANAQUEL s.m. Estante, andel, alzadeiro.

ANARANJADO, A adx. e s.m. Laranxa, alaranxado (cor).

ANARQUÍA s.f. Anarquía.

ANÁRQUICO, A adx. Anárquico.

ANARQUISMO s.m. Anarquismo.

ANARQUISTA adx. Anarquista.

ANATEMA s.f. Anatema, excomuñón solemne. ║ Maldición, imprecación, xuramento.

ANATEMIZAR, ANATEMATIZAR v. Anatematizar.

ANATOMÍA s.f. Anatomía.

ANATÓMICO, A adx. Anatómico.

ANCA s.f. Anca. Cadril, nádega

ANCADO, A adx. e s.m. (Veter.) [Animal] derreado.

ANCESTRAL adx. Ancestral.

ANCESTROS s.m.pl. Antepasados, devanceiros. Antigos.

ANCHAR v. (fam. por 'ensanchar') Anchear, alargar, ensanchar.

ANCHEAMIENTO s.m. Ancheamento, alargo, alargamento.

ANCHO, A adx. Ancho, largo, amplo, extenso. ║ s.m. Ancho, largo, largura.
ANCHO DE BANDA (Telec.): Largura de banda.
ANCHO DE VÍA (Ferroc.): Largura de vía.

ANCHOA s.f. Anchoa 57, bocarte en conserva.

ANCHURA s.f. Anchura, largo, largura.

ANCIANIDAD s.f. Ancianidade, vellez.

ANCIANO, A adx. e s. Ancián; -ciá.

ANCLA s.f. Áncora. Poutada, rizón

ANCLADERO s.m. (Mar.) Ancoradoiro, fondeadoiro.

ANCLAJE s.m. (Mar.) Ancoraxe f.(Mar.) Fondeadoiro, ancoradoiro ║ (fig.) Suxeición, fixación

ANCLAR v. Ancorar. Fondear. Atracar. ║ v.i. e pr. Aferrarse a unha idea.

ÁNCORA s.f. Áncora.

ANCORAR v. Ancorar.

ANDADERAS s.f.pl., ANDANIÑO s.m. Andador m., andarela m. (aparato).

ANDADERO, A adx. Andadeiro (lugar fácil de andar). ║ Andador (que anda).
ANDADERAS  s.f.pl Andador m. (utensilio)

ANDADOR, A adx. Andador, andadeiro, camiñeiro (ref. a persoa). ║ s.m. Andador, andadeira, andarela, tentenenos (utensilio para os nenos).

ANDAGALLO s.m., MURAJES s.m.pl. (Bot.: Pl. herb. Anagallis arvensis) Herba do garrotillo.

ANDAMIO s.m. (Constr.) Estada f., andamio. ║ Palco, taboado (plataforma).

ANDANZA s.f. Andanza, caso, aventura.

ANDAR (1) v. Andar = [ Camiñar. ║Ir dando pasos. ║ Percorrer. ║Moverse. ║ Funcionar. ║ Ocuparse en algo. ║ Estar por un lugar. ║Tratar, falar con, acompañarse. ║ (coloq.) Traer entre mans. ]58
ANDAR A ZANCADAS (loc.)   [V. ALANCAR].

ANDAR (2) s.m. Andar (modo de andar de cada quen) (Mar.) Velocidade dunha embarcación.59

ANDARIEGO, A adx. Andadeiro, andador, camiñeiro.

ANDARÍN adx. e s. Andador, andadeiro.          

ANDARRÍOS s.m. (Zoo.: Pax. Tringa hypoleucos) Bilurico.
ANDARRÍOS CHICO: (Zoo.: Pax. Actitis hypoleucos) Bilurico bailón.
ANDARRÍOS MACULADO: (Zoo.: Pax. Actitis macularia) Bilurico maculado.

ANDAS s.f.pl. Andas, angarellas, padiola.

ANDEL s.m. Rodeira, carril, rodada, rodal.

ANDÉN s.m. Plataforma [dunha estación].

ANDORGA s.f. (coloq.) Ventre, tripa, barriga.

ANDRAJO s.m. Farrapo, ciringallo. ║ (fig.) Baldreu, bandalleiro.

ANDRAJOSO, A adx. Farrapento, esfarrapado, farrapeiro.

ANDRO- (elem. compos.) Andro- [= home, varón].

ANDRÓGINO, A adx. Andróxeno, hermafrodita. ║ Andróxeno, ambiguo (respecto ao sexo).

ANDROLLA s.f. Androlla60.

ANDRÓMINA s.f. Andrómena, sécolas pl.

ANEBLAR(SE) v. Aneboar(se), cubrir(se) de néboa.

ANEGADIZO, A adx. e s.m. Alagadizo.

ANÉCDOTA s.f. Anécdota.

ANECDÓTICO, A adx. Anecdótico.

ANEGAMIENTO s.m. Asolagamento, alagamento.

ANEGAR(SE) v. Anegar(se), asolagar(se), alagar(se).

ANEA, ENEA, ESPADAÑA s.f. (Bot.: Pl. da famil. das tifaceas) Espadana.

ANEJO, A adx. e s.m. Anexo /ks/.

ANEMIA s.f. Anemia.

ANÉMONA s.f. (Bot: Pl. herb. Anemone hupehensis e a súa flor) AnemoneA.

ANESTESIA s.f. Anestesia.

ANEJAR, ANEXAR v. Anexar /ks/, agregar, incorporar.

ANEJO, A, ANEXO, A adx. Anexo /ks/.

ANEMIA s.f. (Med.) Anemia.

ANÉMICO, A adx. Anémico.

ANESTESIA s.f. Anestesia.

ANESTESIAR V. Anestesiar.

ANESTESISTA s. Anestesista

ANEXIÓN s.f. Anexión /ks/.

ANEXIONAR v. Anexionar /ks/, incorporar un territorio.

ANEXO, A adx. Anexo /ks/. ║ s.m. Anexo, engadido.

ANFETAMINA s.f. (Quim.) Anfetamina.

ANFIBIO, A adx. e s.m. Anfibio.

ANFITEATRO s.m. Anfiteatro.

ANFITRIÓN, A s. Anfitrión, -trioa.

ÁNFORA s.f. Ánfora.

ANFRACTUOSO, A  adx. Anfractuoso, sinuoso, tortuoso, irregular.

ANGARILLAS s.f.pl. Angarellas. Padiola, sing. ║ Vinagreira, aceiteira.

ANGEL s.m. Anxo.
ÁNGEL DE LA GUARDA (Cat.) Anxo da garda.

ANGÉLICA s.f. (Bot.: Pl. Angelica officinalis) Anxélica.
ANGÉLICA DE MAR: (Bot.: Pl. herb. Angelica pachycarpa) Rabaza.

ANGÉLICA SILVESTRE, AGUATOCHO, SEBUDA (Bot.: Pl. Angelica sylvestris) Anxélica brava, herba da raña / dos lazarosos / da sarna.

ANGELICAL, ANGÉLICO, A adx. Anxelical, anxélico.

ANGELOTE s.m. (arte) Anxo neno e gordote. (coloq.) Cativo, pequerrecho, meniño. ║Anxo, persoa moi boa. ║ s.m. (Zoo.: Peixe Squatina squatina) Peixe anxo.

ANGINA s.f. Anxina.
ANGINA DE PECHO: Anxina de peito.

ANGINOSO, A adx. (Med.) Anxinoso.

ANGIOMA s.m. (Med.) Anxioma.

ANGLICANO, A adx. e s. Anglicano.

ANGORA s.f. Angora, la obtida do coello de Angora.

ANGOSTO, A adx. Estreito, reducido, angosto.

ANGOSTURA s.f. Estreiteza, angostura.

ANGUILA s.f. (Zoo.: Peixe Anguilla anguilla) Anguía, airoa.

ANGUILA DE ARENA (Zoo.: Peixe Gymnammodytes semisquamatus) Bolo de area.

ANGUILO s.m., CONGRIO PEQUEÑO (Zoo.: Peixe) Anguiacho, congro pequeno.

ANGULA s.f. Meixón (cría da anguía) .

ANGULAR adx. Angular (rel. ó ángulo).

ÁNGULO s.m. (Xeom.)Ángulo. ║ Ángulo, esquina, recanto, curruncho.

ANGULOSO, A adx. Anguloso.

ANGUSTIA s.f. Angustia, (lit.) anguria.

ANGUSTIAR(SE) v. Angustiar(se), agoniar(se), (lit.) anguriar(se).

ANGUSTIOSO, A adx. Angustioso, angurioso, anguriante.

ANHELANTE adx. [Respiración] fatigosa, axitada. ║ adx. Ansioso, desexoso,  ávido.

ANHELAR v. Anhelar, degoirar, devecer.

ANHELO s.m. Anhelo, degoiro, devezo, arela.

ANHELOSO, A adx. Anheloso, ansioso, degoxón, degoirado.

ANIDAR v. Aniñar.

ANILLA s.f. Anel m., argola.

ANILLAMIENTO s.m. Anelamento.

ANILLAR v. Anelar.

ANILLO s.m. Anel.

ÁNIMA s.f. Ánima.

ANIMACIÓN s.f. Animación.

ANIMADO, A adx. Animado.

ANIMADOR, A adx. e s. Animador.

ANIMADVERSIÓN s.f. Animadversión, animosidade, hostilidade.

ANIMAL s.m. Animal.

ANIMALADA s.f. Animalada, necidade, parvada.

ANIMALIZARSE v. Embrutecerse, abestarse.

ANIMALUCHO s.m. (despect.) Bichoco noxento.

ANIMAR(SE) v. Animar(se).

ANÍMICO, A adx. Anímico, psíquico.

ÁNIMO s.m. Ánimo. ║ s.m.pl. Azos, folgos.

ANIMOSIDAD s.f. Animosidade, antipatía, hostilidade.

ANIMOSO, A adx. Animoso, afouto, ardido, valoroso.

ANIÑADO, A adx. Anenado, infantil, rapaceiro.

ANIÑAR(SE) v. Anenar(se).

ANIQUILACIÓN s.f. Aniquilación, aniquilamento.

ANIQUILADOR, A adx. e s. Aniquilador.

ANIQUILAR v. Aniquilar.

ANÍS s.m. (Bot.: Pl. Pimpinella anisum, a súa semente, confeito e augardente) Anís.
ANÍS ESCARCHADO: Anís cristalizado.

ANISADO, A adx. Anisado, que ten aroma de anís. s.m. Anís (augardente).

ANISAR (1) s.m. Terra sementada de anís.

ANISAR (2) v. Botar anís a algo.

ANISETE s.m. Anisete.

ANIVERSARIO s.m. Aniversario. ║ Cabodano.

ANJOVA s.f. (Zoo.: Peixe Pomatomus saltatrix) Anchoa.

ANO s.m. Ano, [ollo do] cu.

ANOCHE adv. Onte á/pola noite.

ANOCHECER (1) (Do lat. noctescere) v. Anoitecer, escurecer.

ANOCHECER (2) s.m. Anoitecer, noitiña f, luscofusco m, lusquefusque m.

ANOCHECIDA s.f. Anoitecer, bocanoite, luscofusco, noitiña. 

ANÓDICO, Aadx. Anódico, rel. ao ánodo.

ANODINO, A adx. AnódinoA, insignificante.

ÁNODO s.m. (Fis.) Ánodo.

ANÓFELES s.m. (Zoo.: Mosquito do paludismo) Anófele.

ANOMALÍA s.f. Anomalía, irregularidade.

ANÓMALO, A adx. Anómalo, anormal.

ANONADAR v. Humillar, vexar, rebaixar. ║ Abraiar, encandear, pasmar. ║ (fig.) Apoucar, empequenecer.

ANONIMATO s.m. Anonimato.

ANÓNIMO, A adx. e s.m. Anónimo.

ANORAK s.m. Anorak (pl.: anoraks).

ANOREXIA s.f. Anorexia /ks/.

ANORMAL adx. Anormal.

ANORMALIDAD s.f. Anormalidade.

ANOTACIÓN s.f. Anotación.

ANOTADOR, A adx. e s. Anotador.

ANOTAR v. Anotar, apuntar.

ANQUILOSAMIENTO s.m. Anquilosamento.

ANQUILOSARSE v. Anquilosarse.

ANQUILOSIS s.f. (Med.) Anquilose.

ÁNSAR, GANSO s.m. (Zoo.: Ave fam. anátidos vs. esps.) Ganso.
ÁNSAR COMÚN: (Zoo.: Ave Anser anser) Ganso bravo.
ÁNSAR CARETO: (Zoo.: Ave Anser albifrons) Ganso de testa branca.
ÁNSAR PIQUICORTO: (Zoo.: Ave Anser brachyrhynchus) Ganso bicocurto.
ÁNSAR NIVAL: (Zoo.: Ave Anser caerulescens) Ganso das neves.

ANSIA s.f. Ansia, arela, degoro / degoiro m., devezo m. ║ Ansia, ansiedade.

ANSIAR v. Ansiar, degorar / degoirar/degoxar, devecer.

ANSIEDAD s.f. Ansiedade, ansia.

ANSIOSO, A adx. Ansioso, degoirado.

ANTA (1) (Do ár. lamt) s.m. (Zoo.: Mamífero Alces alces) Alce, ante.

ANTA (2) (Do lat. antae, -arum) s.f. (Arquit.) Anta, menhir, pedra fita. ║ Anta, chanta, chanto. ║ Pilastra [dunha porta].

ANTAGONISMO s.m. Antagonismo.

ANTAGONISTA s. Antagonista.

ANTAÑO adv. Antano, o ano pasado. ║Antano, en tempos [antigos].

ANTAÑÓN, A adx. Moi vello.

ANTE (1) s.m. Alce, ante (V. ALCE). Ante (pel).

ANTE (2) prep. Perante, ante, diante.

ANTE- elem.compos. Ante ( = anterioridade).

ANTEANOCHE adv. Antonte pola noite.

ANTEANTEAYER, TRASANTEAYER, TRASANTIER adv. Trasantonte, antes de antonte, o outro antonte.

ANTEAYER adv. Antonte, nantronte, antes de onte.

ANTEBRAZO s.m. Antebrazo.

ANTECÁMARA s.f. Antecámara, antesala.

ANTECEDENTE adx. Antecedente. ║ s.m. Antecedente, precedente.

ANTECEDER v. Anteceder.

ANTECESOR, A s. Antecesor.

ANTEDICHO, A adx. Devandito, antedito.

ANTEDILUVIANO, A adx. Antediluviano.

ANTEFIRMA s.f. Antefirma, antesinatura.

ANTEIGLESIA s.f. Adro, adral, atrio.

ANTELACIÓN s.f. Antelación, anticipación.

ANTEMANO > DE ANTEMANO (loc. adv.) De antemán.

ANTENA s.f. (Zoo.) Antena, corno [dos artrópodos]. s.f. Antena (dispositivo).

ANTEOJOS s.m.pl. Anteollos.

ANTEPASADO, A adx. Antepasado, anterior [no tempo]. ║ s.m. Antepasado, devanceiro.

ANTEPECHO s.m. Antepeito, peitoril, varanda.

ANTEPONER v. Antepoñer / antepor, apoñer / apor.

ANTERIOR adx. Anterior.

ANTERIORIDAD s.f. Anterioridade.

ANTES adv. Antes.
ANTES DE (SU) TIEMPO (loc.): Antetempo (adv.)

ANTEVÍSPERA s.f. Antevéspera, revéspera.

ANTI- elem.compos. Anti- ( = oposición).

ANTIÁCIDO, A adx. e s.m. Antiácido.

ANTIADHERENTE adx. e s.m. Antiadherente.

ANTIAÉREO, A adx. e s.m. Antiaéreo.

ANTIAGLOMERANTE s.m. Antiaglutinante (aditivo).

ANTIALÉRGICO, A adx. e s.m. Antialérxico.

ANTIBALAS adx. Antibalas.

ANTIBIÓTICO, A adx. e s.m. Antibiótico.

ANTICICLÓN s.m. (Meteor.) Anticiclón.

ANTICIPACIÓN s.f. Anticipación.

ANTICIPADO, A adx. Anticipado, adiantado.
POR ANTICIPADO (loc.) De antemán.

ANTICIPAR(SE) v. Anticipar(se), adiantar(se).

ANTICIPO s.m. Anticipo, adianto.

ANTICLERICAL adx. e s. Anticlerical.

ANTICOAGULANTE adx. e s.m. Anticoagulante.

ANTICONCEPTIVO, A adx. e s.m. Anticonceptivo, contraceptivo.

ANTICONGELANTE adx. e s.m. Anticonxelante.

ANTICONSTITUCIONAL adx. Anticonstitucional.

ANTICORROSIVO adx. e s.m. Anticorrosivo.

ANTICRISTIANO, A adx. Anticristián; -á.

ANTICUADO, A adx. Anticuado.

ANTICUARIO, A s. Anticuario.

ANTICUARSE v. Facerse anticuado, quedarse pasado.

ANTICUERPO s.m. (Biol.) Anticorpo.

ANTIDEMOCRÁTICO, A adx. Antidemocrático.

ANTIDEPORTIVO, A adx. Antideportivo.

ANTIDEPRESIVO adx. e s.m. Antidepresivo.

ANTIDÓPING adx. e s.m. Antidopaxe f.

ANTÍDOTO s.m. Antídoto, contraveleno. ║ Antídoto, remedio.

ANTIESPUMANTE adx. e s.m. Antiescumante.

ANTIESTÉTICO, A adx. Antiestético, feo, de mal gusto.

ANTIFAZ s.m. Anteface.

ANTÍFONA s.f. (Rel.) Antífona.

ANTIFONARIO s.m. Antifonario (libro). s.m. (coloq.) Nádegas.

ANTÍFRASIS s.f. (Ret.) Antífrase.

ANTIGÁS adx. Antigás.

ANTÍGENO s.m. (Biol.) Antíxeno.

ANTIGRIPAL adx. e s.m. Antigripal.

ANTIGUALLA s.f. Antigalla.

ANTIGUAMENTE adv. Antigamente, antano.

ANTIGÜEDAD s.f. Antigüidade.

ANTIGUO, A adx. Antigo. Vedraño, vetusto.

ANTIHIGIÉNICO, A adx. Antihixiénico.

ANTIHISTAMÍNICO, A adx. e s.m. Antihistamínico.

ANTIIMPERIALISMO s.m. Antiimperialismo.

ANTIINFLAMATORIO, A adx. e s.m. Antiinflamatorio (fármaco).

ANTILOGARITMO s.m. (Mat.) Antilogaritmo

ANTÍLOPE s.m. (Zoo: Mam. vs. esps.) Antílope.

ANTIMONIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 51) Antimonio, “Sb“.

ANTINEURÁLGICO, A adx. e s.m. Antineurálxico.

ANTINOMIAs.f. AntinomíaA (contradición entre dúas leis).

ANTINIEBLA adx. e s.m. Antinéboa, antinebra.

ANTIOXIDANTE adx. e s.m. Antioxidante.

ANTIPARRAS s.f.pl. (fam.) Lentes, anteollos.

ANTIPATÍA s.f. Antipatía, aversión, manía, xenreira.

ANTIPÁTICO, A adx. Antipático.

ANTÍPODA adx. e s. Antípoda.

ANTIRRELIGIOSO, A adx. Antirrelixioso.

ANTIRROBO adx. e s. Antirroubo.

ANTISISTEMA adx. e s. Antisistema.

ANTÍTESIS s.f. Antítese.

ANTIVIRUS adx. e s.m. (Inform.) Antivirus.

ANTOJADIZO, A adx. Antolladizo, caprichoso.

ANTOJARSE v. Antollarse.

ANTOJO s.m. Antollo.

ANTOLOGÍA s.f. Escolma, antoloxía.

ANTOLÓGICO, A adx. Antolóxico.

ANTONIMIA s.f. Antonimia.

ANTÓNIMO, A adx. e s. (Ling.) Antónimo.

ANTONOMASIA s.f. (Ret.) Antonomasia (unha figura de expresión).
POR ANTONOMASIA (loc .adv.) Por antonomasia.

ANTORCHA s.f. Facho,fachico, fachuzo, fachón.

ANTRACITA s.f. Antracita.

ÁNTRAX s.m. (Med.) Ántrax.
ÁNTRAX MALIGNO (Med. e Veter.) Carbuncho, carbúnculo, solda.

ANTRO s.m. Antro, caverna, cova f. ║ Antro, lugar repelente ou de mala reputación.

ANTROPOCENO, A adx. (Xeol.) Antropoceno.

ANTROPÓFAGO, A adx. e s. Antropófago, caníbal.

ANTROPOLOGÍA s.f. Antropoloxía.

ANTROPOLÓGICO, A adx. Antropolóxico.

ANTROPÓLOGO, A s. Antropólogo.

ANTRUEJADA s.f. Entroidada, broma do entroido.

ANTRUEJO, CARNAVAL s.m. Entroido.

ANUAL adx. Anual.

ANUALIDAD s.f. Anualidade.

ANUALMENTE adv. Anualmente.

ANUARIO s.m. Anuario.

ANUBADO, A, ANUBARRADO, A adx. Anubrado, nubrado, toldado, cuberto.

ANUBLAR(SE) v. Anubrar(se)/nubrar(se).

ANUDADURA s.f., ANUDAMIENTO s.m., acc. e ef. de ‘anudar’, anoar.

ANUDAR v. Anoar.

ANUENCIA s.f. Anuencia, consentimento, conformidade.

ANUENTE adx. Anuente, que consente.

ANULABLE adx. Anulable/anulábel.

ANULACIÓN s.f. Anulación.

ANULAR (1) (Do lat. anularis) adx. Anular, rel. ó anel. ║ adx. e s.m. [Dedo] anular, mediano, medianiño (pop.).

ANULAR (2) (de ‘nulo’) v. Anular, invalidar.

ANUNCIACIÓN s.f. Anunciación.

ANUNCIADOR, A adx. Anunciador, anunciante.

ANUNCIANTE adx. e s. Anunciante.

ANUNCIAR(SE) v. Anunciar(se).

ANUNCIO s.m. Anuncio.

ANURO, A adx. e s.m.pl. (Zoo.) Anuro (que non ten cola).

ANVERSO s.m. Anverso.

ANZUELO s.m. Anzol, amocelo, catueiro.

AÑADA s.f. [Tempo dun] ano. ║Anada, colleita do ano.

AÑADIDO s.m. Engadido, amecedura.

AÑADIDURA s.f. Engadido m., agrego m., encano m., adealla.
POR AÑADIDURA (loc.) Por riba, ademais.

AÑADIR v. Engadir.

AÑAGAZA s.f. Reclamo [para cazar aves]. ║ (fig.) Engado, engano, artimaña, calote, trampa.

AÑAL adx. Anual. ║ adx. e s. (ref. a un animal de un ano) Anello. ║ Año, cordeiro.

AÑEJAMIENTO s.m. Envellecemento (especialmente do viño).

AÑEJAR v. Facer anella (vella) algunha cousa, envellecer.

AÑEJARSE v. Alterarse algunha cousa comestible polo paso do tempo, mellorando ou derramándose.

AÑEJO, A adx. De un ou máis anos. ║ Anello (res dun ano).(fig.) Anello, vello, de moito tempo.

AÑICOS s.m.pl. Anacos [que quedan ó escachar algo], cachizas f.
HACER AÑICOS: Escachizar, escachelar, esnaquizar, facer cachizas.

AÑIL s.m. (Bot.: Arbto. Indigofera anil e outros) Anil, índigo. ║ adx. e s.m. Anil, índigo (cor).

AÑILAR v. Tinguir de anil.

AÑO s.m. (Astron.) Ano.
AÑO BISIESTO: Ano bisesto.
AÑO LUNAR: Ano lunar.
AÑO NUEVO: Aninovo.

AÑOJO s.m. Cuxo, vitelo. ║ Año, cordeiro.

AÑORANZA s.f. Saudade, señardade, morriña.

AÑORAR v. Amorriñarse, ter morriña, ter saudade.

AÑOSO, A adx. De moitos anos, vedraño, moi vello, andado.

AOJAR (1) (De ‘ojo’, ollo) v. Botar mal de ollo. ║ Enfeitizar, ameigar, embruxar.

AOJAR (2) v. (Da interx.¡ox!) Escorrenta-la caza.

AOJO s.m. Mal de ollo. meigallo

AORTA s.f. (Anat.) Aorta.

AOVAR v. Poñer, desovar.

AOVILLARSE v. (fig.) Anicarse, anesgarse, engruñarse, facerse un nobelo.

APABILADO, A adx. Extenuado, esgotado.

APABILAR v. Preparar o pabío ou matula dunha candea.

APABULLAR v. (fam.) Acurralar, acovardar, apoucar, intimidar.

APACENTAR v. Apacentar, alindar. ║ v. (fig) Instruír, ensinar.
APACENTARSE v.pr. Pacer [o gando].

APACHE adx. e s. Apache.

APACIBILIDAD s.f. Apracibilidade, tranquilidade, sosego.

APACIBLE adx. Apracible / apracíbel.

APACIGUADOR, A adx. e s. Pacificador, (pop.:) home-bo.

APACIGUAR v. Pór en paz, pacificar, calmar, tranquilizar, apazugar.
APACIGUARSE v.pr. Apazugarse, acougar, calmar(se), tranquilizarse.

APADRINAMIENTO s.m. Apadriñamento.

APADRINAR v. Apadriñar, porfillar.

APAGABLE adx. Apagable/apagábel, extinguible.

APAGADIZO, A adx. Que arde con dificultade.

APAGADO, A adx. (ref. a persoa) Apagado apoucado, amortuxado, pousado. ║ adx. (ref. a cousa) Apagado, amortecido, xordo. ║ s. Apagado, apagada, apagamento  (acc. de apagar).

APAGADOR, A adx.e s. Apagador, que apaga. ║ s.m. (Micolox.: Cogomelo) [V. PARASOL ].

APAGAMIENTO s.m. Apagamento, apagada.

APAGAR(SE) v. Apagar(se).

APAGADO, A adx. Apagado.

APAGAVELAS  s.f.pl. Apagador m. (utensilio longo para apagar as candeas.)

APAGÓN s.m. Apagada f., apagamento.

APAISADO, A adx. Apaisado.

APALABRAR v. Apalabrar.

APALANCAR v. Alzapremar, apancar, mover cunha panca.

APALANCARSE  v. pr.(fam.) Acomodarse, afincarse, apegarse [a un sitio].

APALEAR v. Bater cun pao, apalambrar, apadumar, varexar, mallar, zoupar.

APALPAR v. [V. PALPAR].

APANDAR v. (fam.) Rapinar, raspiñar, coller algo 61.

APANTANAR(SE) v. Enlagar(se), anegar(se), empozar. ║ v. pr. Atrollarse nun pantano.

APAÑADO (1) (De ‘paño’, pano) adx. Apanado, semellante ao pano.

APAÑADO (3) (Part. de apañar)  adx. Apañado62, habilidoso, mañoso, xeitoso.║ (coloq.) Axeitado, adecuado, idóneo. ║(coloq.) De aspecto agradable.

APAÑADURA s.f. Acc. e ef. da 1ª ac. de apañar, apaña, colla, recolla, colleita.

APAÑAR v. Apañar, recoller. ║ Agarrar, apreixar. ║ Coller, roubar, apoderarse. ║ Adobiar,  enfeitar. ║ v.pr. Amañarse, arranxarse.

APAÑO s.m. (fam.) Apaño, arranxo, amaño. (coloq.) Amancebamento.

APARADOR s.m. Aparador (moble).

APARATO s.m. (preparativos e dispositivos mecánicos) Aparello. ║ (fig.) Ostentación. Aparato, fasto, pompa. ║ Teléfono.

APARATOSO, A adx. Aparatoso, espectacular.

APARCACOCHES s. Aparcacoches.

APARCAMIENTO s.m. Aparcamento (acción). ║ Aparcadoiro (lugar).

APARCAR v. Aparcar.

APARCERÍA s.f. Parcería / parzaría.

APARCERO, A s. Parceiro.

APAREAMIENTO s.m. Apareamento.

APAREAR(SE) v. Emparellar(se). ║Aparear(se) [animais].

APARECER(SE) v. Aparecer(se).

APARECIDO s.m. Aparecido, ánima, fantasma.

APAREJADOR, A s. (Constr.) Aparellador, arquitecto técnico.

APAREJAMIENTO s.m. Emparellamento.

APAREJAR v. Aparellar.

APAREJO s.m. Preparación, disposición para algo. Aparellos, arreos, gornición [das cabalarías]. ║Aparello(s) [dun barco]. ║ Aparellos, ferramenta [dun oficio]. ║(Constr.) Aparello (modo de dispoñer as pedras).

APARENTAR v. Aparentar.

APARENTE adx. Aparente.

APARICIÓN s.f. Aparición, aparecemento.

APARIENCIA s.f. Aparencia. Traza.
 EN APARIENCIA: Na aparencia.

APARTADERO s.m. Apartadoiro.

APARTADIZO, A adx. Apartadizo, esquivo, insociábel, túzaro.

APARTADO, A adx. Apartado, retirado, afastado, a desmán, a contramán. ║ s.m. Apartado [de correos]. ║ s.m. Apartamento (vivenda).

APARTAMENTO s.m. Acc. de apartar. ║ Apartamento (vivenda).

APARTAR(SE) v. Arredar(se), afastar(se), apartar(se).

APARTE adv. Á parte. ║fs.m. Aparte (no teatro ou nunha conversa).

APASIONADO, A adx. Apaixonado, acendido, afervoado, exaltado.

APASIONANTE adx. Apaixonante.

APASIONAMIENTO s.m. Apaixonamento.

APASIONAR(SE) v. Apaixonar(se).

APATÍA s.f. Apatía, desgana, indiferenza.

APÁTICO, A adx. Apático, desganado.

APÁTRIDA adx. Apátrida.

APAYASAR(SE) v. Apallasar(se).

APEA s.f. Pexa, solta.

APEADERO s.m. Poio [para montar nas cabalerías]. ║ Apeadeiro (F.C.)

APEAR(SE) v. Apear(se), desmontar, baixar. ║ Pexar [a unha cabalaría]. ║ Forrar [un vehículo].║ Apear, medir, deslindar [unhas terras]. ║ Tallar unha árbore. ║ (fig. e fam.) Disuadir [a alguén de algo].

APECHAR, APECHUGAR v. Apeitar, puxar co peito. ║ (fig.) Apandar [con algo].

APEDREAMIENTO s.m. Apedramento, lapidación.

APEDREAR v. Apedrar, acoiar, acantazar.

APEGARSE v. Apegarse, coller apego.

APEGO s.m. Apego, lei, afección.

APELABLE adx. Apelable/apelábel.

APELACIÓN s.f. Apelación, recurso m. Chamada a ...

APELANTE adx. e s. Apelante.

APELAR v. (Der.) Apelar, recorrer. ║Apelar a, recorrer [a algo] como argumento.

APELATIVO, A adx. e s.m. Que apelida ou cualifica. Apelido. ║ Apelativo, sobrenome, cognome, alias. ║Apelativo, nome común.

APELLIDAR v. Apelidar.

APELLIDO s.m. Apelido.

APELMAZAR(SE) v. Compactar, comprimir.

APELOTONAR(SE) v. Amontoar(se), amorear(se).

APENAR(SE) v. Apesarar(se), aflixir(se).

APENAS adv. Apenas, case non. ║Apenas, escasamente. ║ Apenas, en canto.

APENCAR v. Apandar, achantar. Apeitugar (fig.).

APÉNDICE s.m. Apéndice.

APENDICITIS s.f. (Med.) Apendicite.

APEÑUSCAR(SE) v. Amontoar(se), amorear(se), apiñar(se).

APEO s.m. Talla ou corta dunha árbore. ║ Apeo, deslinde, dun terreo. ║ Desmonte dun edificio.

APERCIBIMIENTO s.m. Apercibimento.

APERCIBIR(SE) v. Dispoñer(se), preparar(se), aprestar(se). ║ Apercibirse, decatarse, advertir. ║ Apercibir, amoestar, avisar.

APERGAMINADO, A adx. Apergamiñado.

APERGAMINARSE v. Apergamiñarse, acartonarse.

APERITIVO s.m. Aperitivo.

APERO s.m. Apeiro, aveño, trebello [de labranza], arabías pl.

APERTURA s.f. Apertura.

APERTURISMO s.m. Aperturismo, apertura (transixencia).

APERTURISTA adx. e s. Aperturista.

APESADUMBRAR(SE) v. Apesarar(se), aflixir(se), entristecer(se).

APESARAR(SE) v. [V. APESADUMBRAR(SE)].

APESTADO, A adx. Apestado, que ten peste. ║ (fig) Apestado, marxinado.

APESTAR v. Apestar, contaxia-la peste. ║ Apestar, feder, abafar, alcatrear. ║ (fig.) Amolar, enfastiar, fartar.

APESTILLAR v. Acaravillar, pechar con caravilla.

APESTOSO, A adx. Pestilente, fedento, fedorento. Enfastioso, enfastiante.

APETECER v. Apetecer.

APETECIBLE adx. Apetecible / apetecíbel, cobizoso.

APETENCIA s.f. Apetito, fame. ║ (fig.) Apetencia, cobiza, devezo.

APETITO s.m. Apetito.

APETITOSO, A adx. Apetitoso (estimulante do apetito). Gustoso, saboroso

APIADAR(SE) v. Apiadar(se), compadecerse, doerse.

APIARIO s.m. Apiario, abellariza, alvariza, grupo de colmeas.

APICAL adx. Apical (relativo ao ápice).

ÁPICE s.m. Ápice, punta. ║ (fig.) Ápice, parte insignificante. ║ (fig.) Cume, cumio, apoxeo.

APÍCOLA adx. Apícola (rel. á apicultura).

APICULTOR s.m. Abelleiro.

APICULTURA s.f. Apicultura.

APILAR v. Colocar ou empillar cousas formando unha rima.

APIÑAMIENTO s.m. Apiñamento.

APIÑAR(SE) v. Apiñar(se).

APIO s.m. (Bot.: Pl. herb. de horta Apium graveolens) Apio.

APIPARSE v. (coloq.) Empiparse, emperiquitarse, embriagarse.

APISONADORA s.f. Apisoadora.

APISONAR v. Apisoar, calcar.

APITONAR v. Comezar a saír o corno dun animal. ║ Agromar [unha planta].

APLACABLE adx. Aplacable / aplacábel.

APLACAR(SE) v. Aplacar(se), amansar(se), calmar(se).

APLANAMIENTO s.m. Aplanamento.

APLANAR v. Aplanar, achaiar, achandar, alisar, nivelar, planar. ║ (fig.) Aplanar, abater, chafar.

APLASTAMIENTO s.m. Esmagamento.

APLASTANTE adx. Esmagador.

APLASTAR v. Esmagar. Amagallar. Machucar.

APLAUDIDOR, A adx. e s. Aplaudidor.

APLAUDIR v. Aplaudir. Palmear, bater as mans.

APLAUSO s.m. Aplauso.

APLAZABLE adx. Aprazable / aprazábel, adiable/adiábel.

APLAZAMIENTO s.m. Aprazamento, adiamento.

APLAZAR v. Aprazar63, adiar, pospoñer, pospor.  Deixar para logo.

APLEBEYAR(SE) v. Aplebear(se), dar(se) carácter plebeo.

APLICABLE adx. Aplicable / aplicábel.

APLICACIÓN s.f. Aplicación.

APLICADO, A adx. Aplicado.

APLICADOR, A adx. Aplicador.

APLICAR v. Aplicar, pór encima un remedio. Aplicar, referirse a un caso particular. ║fAplicar [unha norma].
APLICARSE v.pr. Aplicarse, esmerarse –especialmente no estudo-.

APLIQUE s.m. Aplique, lámpada de parede.

APLOMAR v. (fig.) Dar peso, achumbar. ║ (Constr.) Achumbar. ║ v. pr. Achumbarse, abaterse, esmorearse.

APLOMO (1) s.m. Gravidade, seguridade, serenidade, flegma. ║ Verticalidade.

APLOMO (2) s.m. (Constr.) Chumbada, perpendículo.

APNEA s.f. (Biol.) Apnea (falla da respiración).

APOCADO, A adx. Apoucado, coitado, atado, petapouco.

APOCALIPSIS s.m. e f. Apocalipse f. (fin do mundo).   (fig.) Catástrofe f.║  Apocalipse m. (libro da Biblia).

APOCALÍPTICO, A adx. Apocalíptico.

APOCAMIENTO s.m. Apoucamento, encollemento, timidez.

APOCAR(SE) v. Apoucar(se).

APOCOPAR v. (Fonét.) Apocopar, facer apócope.

APÓCOPE s.f. (Fonét.) Apócope.

APÓCRIFO, A adx. e s. Apócrifo.

APODAR v. Alcumar / alcuñar.

APODERADO, A adx. e s. Apoderado.

APODERAMIENTO s.m. Apoderamento.

APODERAR(SE) v. Apoderar(se), apropiar(se).

APODO s.m. Alcume/alcuño, nomeada.

ÁPODO, A adx. (Zool.) Ápodo, sen pés.

APÓFISIS s.f. (Anat.) Apófise.

APOGEO s.m. Apoxeo.

APOLILLARSE v. Trazarse, trillarse, acaruncharse, carcomerse.

APOLÍNEO, A adx. Apolíneo.

APOLÍTICO, A adx. Apolítico.

APOLOGÉTICO, A adx. Apoloxético. ║ s.f. Apoloxética.

APOLOGÍA s.f. Apoloxía.

APOLOGISTA s. Apoloxista.

APOLTRONARSE v.pr. Facerse folgazán, apoltronarse. ║ Esvacoarse [nun asento].

APOPLEJÍA s.f. (Med.) Apoplexía.

APORCAR v. (Agric.) Aporcar, acolar, acoeirar, arrendar, aterrar [as plantas].

APORREAR v. Amocar, bater cunha moca. ║ (fig.) Amolar, molestar, importunar.

APORREO s.m. Mocada, mocazo, golpe cunha moca.

APORTACIÓN s.f. Achega, contribución, contributo.

APORTAR (1) (De ‘puerto’, porto) v. Chegar a algunha parte. ║ Aportar, chegar a porto, arribar, recalar.

APORTAR (2) (Do lat. apportare) v. Achegar, contribuír64.

APORTE s.m. Achega, contribución.

APÓSITO s.m. (Med.) Apósito.

APOSENTAR(SE) v. Apousentar(se), aloxar(se), hospedar(se).

APOSENTO s.m. Apousento. Cuarto, habitación, dormitorio.

APOSTA adv. A propósito, á mantenta.

APOSTANTE adx. e s. Apostante.

APOSTAR v. Apostar.

APOSTASÍA s.f. Apostasía.

APÓSTATA s. Apóstata, renegado.

APOSTATAR v. Apostatar, abxurar, renegar.

APOSTILLA s.f. Apostila (comentario).

APOSTILLAR v. Apostilar.

APÓSTOL s.m. Apóstolo.

APOSTOLADO s.m. Apostolado.

APOSTÓLICO, A adx. Apostólico.

APÓSTROFAR v. Apostrofar, dirixir apóstrofes a alguén.

APÓSTROFE s.m. ou f. (Ret.) Apóstrofe f.

APÓSTROFO s.m. (Ortogr.) Apóstrofo65.

APOSTURA s.f. Apostura, garrideza.

APOTEGMA s.f. Apotegma, dito, sentenza.

APOTEMA s.m. (Mat.) Apotema.

APOTEÓSICO, A adx. Apoteótico.

APOTEÓSIS s.f. Apoteose.

APOYAR(SE) v. Apoiar(se).

APOYO s.m. Apoio. Esteo, soporte. ║ Apoio, axuda, auxilio. ║ Fundamento, base.

APRECIABLE adx. Apreciable / apreciábel.

APRECIACIÓN s.f. Apreciación.

APRECIADOR, A adx. Apreciador.

APRECIAR v. Apreciar = [ Valorar,  recoñecer. ║ Percibir [cos sentidos]. ║ Prezar, estimar, querer. ║ Valorizarse [a moeda].║ Poñer prezo a unha mercadoría. ]

APRECIATIVO, A adx. Apreciativo.

APRECIO s.m. Aprecio, estima.

APREHENDER v. Aprehender, apresar. ║Aprehender, aprender (adquirir coñecemento).

APREHENSIÓN s.f. Aprehensión, captación [dun concepto] ou captura [dunha cousa].

APREMIAR v. Apremar, premer. ║ Apremar, apurar, urxir. ║ Obrigar, constrinxir (unha autoridade).

APREMIO s.m. Prema f, constrinximento.
VIA DE APREMIO: Vía de constrinximento.

APRENDER v. Aprender, deprender.

APRENDIDO, A adx. Apreso/aprendido.

APRENDIZ, A s. Aprendiz.

APRENDIZAJE s.m. Aprendizaxe  f.

APRENSIÓN s.f. Aprehensión, temor, escrúpulo, receo.

APRENSIVO, A adx. e s. Aprehensivo, hipocondríaco.

APRESAMIENTO s.m. Apresamento.

APRESAR v. Apresar, prender, aprisionar, apreixar. Apresar, agarrar. ║ Apresar, capturar.

APRESTAR v. Aprestar, preparar. ║ Aprestar, dar apresto a un tecido, coiro, etc.

APRESTO s.m. Apresto.

APRESURADO, A adx. Apresurado.

APRESURAMIENTO s.m. Apresuramento, présa.

APRESURAR(SE) v. Apresurar(se), apurar, alixeirar, bulir.

APRETAR v. Apertar = [ Apreixar, abrazar. ║ Acincar, premer. ║ Esmagar. ║ Presionar, apachocar, premer, calcar. ]

APRETUJAR v. Apertar, entalar, premer.

APRETUJÓN s.m. Apertón.

APRIETO s.m. Aperto, apuro, lío.

APRISA adv. De présa.

APRISCAR v. Encurralar, acortellar.

APRISCO s.m. Corte, cortello.

APRISIONAMIENTO s.m. Aprisionamento.

APRISIONAR v. Aprisionar, meter en prisión. ║ (fig.) Apreixar.

APROAR v. (Mar.) Aproar / emproar, enfiar a proa.

APROBACIÓN s.f. Aprobación.

APROBADO s.m. Aprobado.

APROBAR v. Aprobar.

APRONTAR v. Aprontar, acelerar, apurarse, espelirse.

APROPIABLE adx. Apropiable/apropiábel.

APROPIACIÓN s.f. Apropiación.

APROPIADO, A adx. Apropiado, axeitado, indicado.

APROPIARSE v. Apropiarse.

APROVECHADO, A adx. Aproveitado.

APROVECHAMIENTO s.m. Aproveitamento.

APROVECHABLE adx. Aproveitable / aproveitábel.

APROVECHAR(SE) v. Aproveitar(se).

APROVEITABLE adx. Aproveitable / aproveitábel.

APROVISIONAMIENTO s.m. Aprovisionamento, abastecemento.

APROVISIONAR v. Aprovisionar, abastecer.

APROXIMACIÓN s.f. Aproximación /ks/.

APROXIMADAMENTE adv. Arredor de.

APROXIMADO, A adx. Aproximado /ks/.

APROXIMAR(SE) v. Aproximar(se), achegar(se).

APROXIMATIVO, A adx. Aproximado /ks/.

APTITUD s.f. Aptitude.

APTO, A adx. Apto.

APUESTA s.f. Aposta.

APUESTO, A adx. Posto, aposto, baril, garrido.

APUNTADO, A adx. Pontudo (que fai punta), aguzado, bicudo. ║ (ref. ó viño) Algo picado.

APUNTADOR, A adx. e s. Apuntador.

APUNTALAMIENTO s.m. Apontoamento , acc. ou ef. de pór esteos.

APUNTALAR v. Apontoar, estear, escorar, postear.

APUNTAR(SE) v. Apuntar(se)

APUNTE s.m. Apuntamento (nota escrita).

APUÑALAMIENTO s.m. Acoitelamento, apuñalamento.

APUÑALAR v. Apuñalar, acoitelar.

APURADO, A adx. Pobre, necesitado. ║ Apurado, apertado, difícil. ║ Esmerado. ║ Apurado, apresurado.

APURAR v. Apurar, acabar, esgotar (unha cousa). ║ Apurar, apresurar, meter présa. ║ Apurar, acelerar, bulir, espelirse.
APURARSE 66 v. pr. Apurarse, aflixirse, preocuparse, agoniarse.

APURO s.m. Apuro, apurada  f.

AQUEJAR v. Apesarar, aflixir, magoar. Queixarse v.pr. (ref. a unha doenza:) Afectar,  danar, prexudicar.

AQUEL, AQUELLA demostr. Aquel, aquela.
AQUELLO demostr. neutro Aquilo.
DE AQUEL,  DE AQUELLA, DE AQUELLOfont-family: "Arial">: Daquel, daquela, daquilo (contraccións).
EN AQUEL, EN AQUELLA, EN AQUELLO : Naquel, naquela, naquilo (contraccións).
AQUEL OTRO, AQUELLA OTRAfont-family: "Arial">: Aqueloutro/a (contraccións).
EN AQUEL TIEMPO: Daquela adv.

AQUELARRE s.m. Aquelarre.

AQUENDE adv. l. Aquén, do lado de acá.

AQUERENCIARSE v. Ter [un animal] querenza por un lugar.

AQUÍ adv. Aquí.
DE AQUI A :Deica, de aquí a.

AQUIESCENCIA s.f. Aquiescencia, consentimento, conformidade.

AQUIESCENTE adx. Aquiescente, anuente, conforme, que consente.

AQUIETAR v. Calmar, acougar, calmar.

AQUILATAR v. Aquilatar (determinar os quilates). ║ Aquilatar, acrisolar, purificar.

AQUILEA, MILENRAMA s.f. (Bot.: Pl. herb. Achillea millefolium) Aquilea, milfollas, herba dos carpinteiros.

AQUILINO, A adx. Aquilino (ref. a rostro ou nariz parecidos ás aguias).

AQUILLADO, A adx. Aquillado, con forma de quilla.

AQUILÓN s.m. Aquilón, norte (polo da Terra ou vento).

ARA s.f. (Rel.) Ara. Altar.
EN ARAS DE (loc. prepos.) A prol de, en nome de, en interese de.

ÁRABE adx. e s. Árabe.

ARABESCO, A adx. Arabesco, arábigo. ║ s.m. Arabesco.

ARÁBICO, A, ARÁBIGO, A adx. Arábico, arábigo, árabe.

ARABLE adx. Arable / arábel.

ARADA s.f. Ara, aradura, acción de arar.

ARADO s.m. Arado.
ARADO ROMANO: Arado romano, arado de pau.
ARADO DE HIERRO: Veso, vesadoiro.

ARADOR DE LA SARNA (Zoo.: Ácaro Sarcoptes scabiei) Inzón, arador, arador da sarna.

ARADURA s.f. Ara, aradura, acción de arar.

ARAGONÉS, -SA,  MAÑO, A adx. e s. Aragonés (de Aragón).

ARANCEL s.m. Arancel.

ARANCELARIO, A adx. Arancelario.

ARÁNDANO s.m. (Bot.: Arbto. Vaccinium myrtillus) Arandeira, herba dos arandos,║ Arando (froito).
ARÁNDANO NEGRO (Bot.: Arbto. Vaccinium uliginosum) Arandeira negra. ║ Arando negro (froito).

ARÁNDANO ROJO (Bot.: Arbto. Vaccinium vitis-idaea) Arandeira vermella. ║ Arando vermello (froito).

ARANDELA s.f. Arandela.

ARAÑA s.f. Araña (arácnido). ║ Araña, lámpada de teito con brazos.║ Prostituta.║ Rede para cazar paxaros.
TELA DE ARAÑA :Arañeira.
ARAÑA DE MAR :Centola.

ARAÑAMIENTO s.m. Acc. de rabuñar, rabuño, rabuñada.

ARAÑAR v. Rabuñar, rañar, agatuñar. ║Rabuñar, riscar, raiar.

ARAÑAZO s.m. Rabuño, rabuñada,rabuñadura [na pel]. Rascadela,rascadura [nun obxecto].

ARAÑÓN 67 (De ‘arañar’, rabuñar) s.m.Rabuño, rabuñada f.

 ARAO s.m. (Zoo.: Ave mariña fam. álcidos vs. esps.) Arao.

ARAR v. Arar.

ARBITRAJE s.m. Arbitraxe f.

ARBITRAL s.m. Arbitral.

ARBITRAR v. Arbitrar.

ARBITRARIEDAD s.f. Arbitrariedade.

ARBITRARIO, A adx. Arbitrario.

ARBÍTRIO s.m. Arbitrio, albedrío, vontade. ║ Autoridade, poder.

ÁRBITRO, A s. Árbitro.

ÁRBOL s.m. Árbore f.

ARBOLADO, A adx. Arborizado. ║ s.m. Arboredo.

ARBOLADURA s.f. (Mar.) Arboradura.

ARBOLAR v. Arborar, erguer (algo en alto). ║ Arborar, pór arboredo a un barco.

ARBOLEDA s.f. Arboredo m.

ARBORECER v. Arborecer, facerse árbore [unha planta].

ARBÓREO, A adx. Arbóreo.

ARBORESCENTE adx. Arborescente, arbóreo, arboriforme.

ARBORIZAR v. Arborizar, arborar, plantar de árbores [un lugar].

ARBOTANTE s.m. (Arquit.) Arcobotante.

ARBUSTIVO, A adx. Arbustivo.

ARBUSTO s.m. Arbusto.

ARCA s.f. Arca, hucha.

ARCABUCERO s.m. Arcabuceiro.

ARCABUZ s.m.(Hist.) Arcabuz (arma antiga).

ARCABUZADA s.f. Arcabuzada, disparo de arcabuz.

ARCADA (1) (De arco) s.f. (Arquit.) Arcada, serie de arcos ou ollo dunha ponte.

ARCADA (2) (De arcar) s.f. Arcada(s), vasca(s) [do estómago].

ARCADUZ s.m. Cano, tubo [ríxido para levar auga]. ║ Arcatruz (cada vaso da nora).

ARCAICO, A adx. Arcaico, primitivo. ║ Arcaico, anticuado.

ARCAÍSMO s.m. Arcaísmo.

ARCAIZANTE adx. e s. Arcaizante.

ARCÁNGEL s.m. Arcanxo.

ARCANO, A adx. Arcano, secreto. ║ s.m. Arcano, enigma.

ARCAR v. Arquear, alombar, dar forma de arco. ║ Espelir, esponxar [a la].

ARCE BLANCO, FALSO PLÁTANO s.m. (Bot.: Árb. Acer pseudoplatanus.) Padrairo.

ARCEDIANATO s.m. Arcediagado, cargo de arcediago.

ARCEDIANO s. Arcediago, arquidiácono (dignidade da catedral).

ARCÉN s.m. Marxe, beira. ║ Beiravía, beirada [da estrada].

ARCHI- (ARCE-, ARCI-) elem. compos. Arqui-, (arce-, arci-) ( = preeminencia, superioridade, “moi”).

ARCHIBEBE s.m. (Zoo.: Ave limícola) Bilurico, píldora f.

ARCHIDIÓCESIS s.f. ArquidioceseA, arcebispado. 

ARCHIDUQUE, ARCHIDUQUESA s. Arquiduque, arquiduquesa.

ARCHIMANDRITA s.m. (Rel.) Arquimandrita.

ARCHIMILLONARIO, A adx. e s. Arquimillonario.

ARCHIPIÉLAGO s.m. Arquipélago.

ARCHIBEBE s.m. (Zoo.: Ave xén. Tringa vs. esps.) Bilurico, píldora.

ARCHIVADOR, A adx. e s.m. Arquivador.

ARCHIVAR v. Arquivar.

ARCHIVERO, A s. Arquiveiro.

ARCHIVO s.m. Arquivo (lugar). ║ Arquivamento, acc. de arquivar.

ARCHIVOLTA s.f. (Arquit.) Arquivolta.

ARCILLA s.f. Arxila, barro [de barreiro].

ARCILLOSO, A adx. Arxiloso.                                              

ARCIPRESTAZGO s.m. Arciprestado.

ARCIPRESTE s.m. Arcipreste.

ARCO s.m. (Mat., Armamento., Arquit., Mús.) Arco.
ARCO ABOCINADO:(Arquit.) Arco abucinado.
ARCO ADINTELADO:(Arquit.) Arco alintelado.
ARCO CARPANEL:(Arquit.) Arco zarpanel, arco de asa de canastra.
ARCO COJO:(Arquit.) Arco rengo.
ARCO DE HERRADURA:(Arquit.) Arco de ferradura.
ARCO DE INFLEXIÓN: (Arquit.) Arco campanulado.
ARCO DE MEDIO PUNTO:(Arquit.) Arco de medio punto ou de volta perfecta.
ARCO DE PECHINA:(Arquit.) Arco de cuncha.
ARCO OJIVAL:(Arquit.) Arco oxival.
ARCO REBAJADO:(Arquit.) Arco rebaixado ou de voltaabatida.
ARCO TREBOLADO:(Arquit.) Arco trevoado.
ARCO IRIS 68:(Meteor.) Arco iris, arco da vella. Arco do ceo.

ARCÓN s.m. Arcaz, hucha, arca grande.

ARDER v. Arder. Queimarse. ║ Arder, estar moi quente.

ARDID s.m. Ardil, argucia f., artimaña f., retranqueira f.

ARDIDO, A adx. Ardido, afouto, atrevido, ousado, valente.

ARDIENTE adx. Ardente.

ARDILLA s.f. (Zoo.: Mam. roedor Sciurus vulgaris) Esquío m.

ARDIMIENTO (1) (Do v. arder) s.m. Queima, ardimento, acc. de arder.

ARDIMIENTO (2) (Do adx. ardido) s.m. Ardimento, afouteza, atrevemento, ousadía.

ARDITE s.m. Unha moeda antiga catalá. ║ Chilindrada, chafallada, lilaila, picallada, cousa de pouco valor.

ARDOR (1) (Do lat. ardor, -oris) s.m. Ardor, ardencia, fogaxe f. ║ Brillo, resplandor.
ARDORES [DE ESTÓMAGO] s.m.pl. Queimuras f, ardentías f.

ARDOR (2) (De ardido)Ardimento, coraxe, valor, intrepidez.

ARDORA s.f. Ardora, ardentía (fosforescencia no mar).

ARDOROSO, A adx. Ardoroso, que ten ardor. ║ (fig.) Ardoroso, ardente, apaixonado.

ARDUO, A adx. Arduo, traballoso.

ÁREA s.f. Área, zona. ║ (Mat.) Área (unidade de superficie) ║ Área, ámbito, eido, terreo.

AREL s.m. (Agric.) Cribo grande.

ARENA s.f. Area. ║fArena (área central dun circo romano, praza de touros, etc.)

ARENAL s.m. Areal, areeira f., areallo.

ARENAR, ENARENAR v. Arear, botar area.

ARENERO, A s. e adx. Areeiro. ║ s.m. Areeiro, areal.

ARENGA s.f. Arenga.

ARENGADOR, A s. Arengador.

ARENGAR v. Arengar.

ARENÍCOLA adx. (Biol.) Arenícola (que vive en terreo areoso).
ARENÍCOLA MARINA: (Zoo.: Anélido Arenicola marina) Bichoca, cagón, mangón, miñoca.

ARENISCO, A adx. Areoso, areento.

ARENOSO, A adx. Areoso, areento.

ARENQUE s.m. (Zoo.: Peixe Clupea harengus) Arenque.

AREOLA, ARÉOLA s.f. (Anat.) Aréola.

AREÓMETRO s.f. (Fis.) Areómetro, densímetro (aparello).

ARETE s.m. Brinco, pendente en forma de aro. ║ s.m. (Zoo.: Peixe Aspitrigla cuculus) Escacho cremalleira.

ARFAR v. (Mar.) Arfar, cabecear [a nave] 69.

ARGADILLO s.m. Argadelo, debadoira/ debandoira (armazón para debandar).

ARGAMANDIJO s.m. (fam.) Argalladas dun oficio, conxunto do instrumental miúdo.

ARGAMASA s.f. Masa [de albanelería].

ARGANEO s.m. (Mar.) Arganeo (argola superior da áncora).

ARGAÑA s.f. Argana, aresta [dos cereais]. Mala herba.

ARGENTADOR, A s. Arxentador.

ARGENTAR v. Arxentar, pratear.

ARGÉNTEO, A adx. Arxénteo.

ARGENTINO, A (1) (Da Arxentina) adx. e s. Arxentino

ARGENTINO, A (2) (Do lat. argentinus) adx. Arxentino, arxénteo, prateado.

ARGOLLA s.f. Argola.

ÁRGOMA s.f. (Arbto) [V.tojo].

ARGÓN s.m. (Quím.: Elem. de N. At.18) Argon, “Ar“.

ARGONAUTA s.m. (Mit.) Argonauta.

ARGOT s.m. Argot70, xerga (por ex. o barallete).

ARGUCIA s.f. Argucia, artimaña, estrataxema.

ARGÜIR v. Argüír, deducir, concluír. ║ Argüír, alegar. ║ Bota-la culpa.

ARGUMENTACIÓN s.f. Argumentación.

ARGUMENTADOR,A adx. e s. Argumentador.

ARGUMENTAL adx. Argumental.

ARGUMENTAR v. Argumentar.

ARGUMENTO s.m. Argumento.

ARGUYENTE adx. e s. Argüente, alegante.

ARIA s.f. (Mus.) Aria.

ARIDEZ s.f. Aridez.

ARIMEZ s.m. (Arquit.) Resalte ou realce [dalgúns edificios].

ÁRIDO, A adx. Árido.

ARIETE s.m. Ariete (máquina antiga de guerra e dianteiro no fútbol).

ARIO, A adx. Ario.

ARISCARSE v. Ariscarse, anoxarse, enfadarse, pórse arisco.

ARISCO, A adx. Arisco, esquivo, xoto, áspero.

ARISTA s.f. Aresta.

ARISTOLOQUIA s.f. (Bot.: Pl. herb. Aristolochia longa) Longa.

ARISTOCRACIA s.f. Aristocracia.

ARISTÓCRATA s. Aristócrata.

ARISTOCRÁTICO, A adx. Aristocrático.

ARISTOTÉLICO, A adx. Aristotélico, peripatético.

ARITMÉTICO, A adx. Aritmético. ║ s.f. Aritmética.

ARLEQUÍN s.m. Arlequín (personaxe da comedia italiana).

ARMA s.f. Arma.
ARMA BLANCA: Arma branca.
ARMA DE DOBLE FILO: Arma de dous gumes, arma de dous fíos.
ARMA DE FUEGO:Arma de fogo.

ARMABLE adx. Armable / armábel, montable/montábel.

ARMADA s.f. Armada, escuadra.

ARMADANZAS adx. e s. Traveso, revoltoso, traste, argalleiro, argallante.

ARMADIJO s.m. Garamelo, trapela f., panterlo, trampa para cazar. ║ Armazón de paus.

ARMADILLO s.m. (Zoo.: Mam. orde desdentados vs. esps.) Armadillo.

ARMADO, A adx. Armado (provisto de armas). ║ Acc. de armar, montaxe.

ARMADOR, A adx. e s. Armador.

ARMADURA s.f. Armadura.

ARMAMENTO s.m. Armamento.

ARMAR(SE) v. Armar(se).

ARMARIO s.m. Armario, roupeiro.
ARMARIO EMPOTRADO: Armario embutido, armario de obra

ARMATOSTE s.m. Armatoste, traste / trasto, cachifallo.

ARMAZÓN s.m. e f. Armazón  f., armadura, carcasa. ║ Armazón, esqueleto.

ARMENTO s.m. Armentío, rabaño vacún.

ARMERÍA s.f. Armería / armaría.

ARMERIA MARÍTIMA (Bot.: Pl. herb. Armeria maritima) Empreñadeira, herba de namorar.

ARMERO, A s. Armeiro71.

ARMILLA s.f. (Arquit.) Armila (espiras dunha columna). ║ Armila, brazalete.

ARMIÑO s.m. (Zoo.: Mam. Mustela erminea) Armiño, doniña branca.

ARMISTICIO s.m. Armisticio.

ARMÓN s.m. Armón (carro de artillería).

ARMONÍA s.f. Harmonía72.

ARMÓNICO, A adx. HarmónicoO. A xeito. s.f. Harmónica (instrumento).

ARMONIO s.m. HarmonioO (instrumento).

ARMONIOSO, A adx. Harmonioso, xeitoso.

ARMONIZABLE adx. Harmonizable / harmonizábel.

ARMONIZACIÓN s.f. Harmonización, conciliación, conxunción.

ARMONIZADOR, A adx. e s. Harmonizador.

ARMONIZAR v. Harmonizar, conciliar, conxunguir.

ARMUELLE, BLEDO MOLLE s.m. (Bot.: Pl. herb. Atriplex hortensis) Armol.

ARNÉS s.m. Arnés.
ARNESES s.m.pl. Arneses, aparellos, arreos [das cabalarías].

ÁRNICA s.f. (Bot.: Pl. herb. Arnica montana) Árnica, herba cheirenta. ║ Árnica (un preparado).

ARO (1) (De or. inc.) s.m. Aro.
ENTRAR / PASAR POR EL ARO (loc. verb.) Pasar polo aro, vir ao rego.

ARO (2) (Do lat. arum) s.m. (Bot.: Planta herb. Arum italicum) Xario, herba das anadas.

AROLA s.f. (Zoo.: Molusco Lutraria lutraria) Mexarela.

AROMA s.m. Recendo / arrecendo, aroma f.

AROMAR v. Aromatizar, perfumar.

AROMÁTICO, A adx. Aromático, recendente.

AROMATIZACIÓN s.f. Aromatización.

AROMATIZANTE s.m. Aromatizante.

AROMATIZAR v. Aromatizar, perfumar.

AROUSANO, A adx. e s. Arousán; -á.

ARPA s.f. (Mús.) Arpa.

ARPAR v. Rabuñar. ║fEsfarrapar.

ARPEGIAR v. Arpexar, facer arpexos.

ARPEGIO s.m. (Mús.) Arpexo.

ARPEO s.m. (Mar.) Arpeo, rizón.

ARPÍA s.f. (Mit.) Harpía. ║(fig.) Lurpia, muller ruín.

ARPILLERA s.f. Tea de saco, estopa, sarapilleira.

ARPISTA s. Arpista (músico que toca a arpa).

ARPÓN s.m. (Pesca) Arpón.

ARPONAR v. Arpoar.

ARPONERO, A s. Arpoeiro, arpoador, o que guinda o arpón.

ARQUEADO, A adx. Arqueado.

ARQUEAR (1) (De arco) v. Arquear, alombar, curvar, dar forma de arco. ║ (desusado) Ter náuseas.

ARQUEAR (2) (De arca) v. (Mar.) Arquear, medi-la cabida dunha embarcación.

ARQUEO (1) (Acc. e ef. de arquear-1)s.m. Arqueo, alombamento.

ARQUEO (2) (Acc de arquear-2) s.m. Arqueo (medición e cubicación).  

ARQUEO (3) (De arca) s.m. (Contab.) Comprobación dos cartos dunha caixa.

ARQUEOLOGÍA s.f. Arqueoloxía.

ARQUEOLÓGICO, A adx. Arqueolóxico.

ARQUEÓLOGO, A s. Arqueólogo.

ARQUERO s.m. Arqueiro.

ARQUETA s.f. Arqueta.

ARQUETIPO s.m. Arquetipo, modelo ideal.

ARQUIBANCO s.m. Arquibanco (banco con caixóns).

ARQUITECTO, A s. Arquitecto.

ARQUITECTÓNICO, A adx. Arquitectónico.

ARQUITECTURA s.f. Arquitectura.

ARQUITRABE s.m. (Arquit.) Arquitrabe f.

ARQUIVOLTA s.f. (Arquit.) Arquivolta.

ARRABAL s.m. Arrabalde, alfoz. Arredores. Suburbio.

ARRABALERO, A adx. e s. Arrabaldeiro, rel. ó arrabalde. ║ (fig. e fam.) Maleducado, groseiro, faltón.

ARRACADA s.f. Arracada (pendente con adornos).

ARRACIMARSE v. Xuntarse algunhas cousas en forma de acio.

ARRACLÁN s.m., ALISO NEGRO (Bot.: Arbto. Rhamnus frangula) Sanguiño.

ARRAIGAMIENTO s.m. Arraigamento.

ARRAIGAR v. Anraizar, agarrar [unha planta]. Arraigar(se).

ARRAIGO s.m. Arraigamento.

ARRAMBLAR v. Deixar area unha riada. ║ (fig.) Arramplar.

ARRANCADA s.f. Arrincada / arrancada.

ARRANCADERO s.m. Punto de arranque.

ARRANCAPINOS s.m. (coloq.) Home pequerrecho.

ARRANCAR v. Arrancar / arrincar.

ARRANQUE s.m. Arrinque / arranque (Acc. de arrancar / Arroutada , arrebato  / Decisión / Arrancada, ocorrencia / Motor de arranque.)

ARRAPIEZO s.m. Farrapo, fargallo. ║ (fig. e despec.) Mocoso, raparigo.

ARRAS s.f.pl. Arras.

ARRASAMIENTO s.m. Arrasamento, desolación f., devastación f.

ARRASAR v. Arrasar.

ARRASTRADO, A adx. e s. (fam.) Arrastrado. Coitado, desventurado. ║ Pícaro, pillabán, raposeiro.

ARRASTRAR(SE) v. Arrastrar(se).

ARRASTRE s.m. Arrastre.

ARRAYÁN s.m. (Bot.: Arbto. Myrtus communis) Arraián, mirto, mirta. [V.MIRTO]

ARRE interx. Arre.

ARREAR (1) (Da interx. arre) v. Arrear (estimular a un animal). ║ Camiñar de présa. ║ Furtar, levarse [algo].

ARREAR (2) (Do lat. *arredare, proveer, ‘prover’) v. Arrear, pór os arreos, afatar.║ Arrear, preparar, adornar, engalanar.

ARREAR (3) (Do catalán ‘arreu’) v. Dar golpes deseguido. Abatanar, golpear.

ARREBAÑADURAS s.f.pl. Raspas.

ARREBAÑAR v. Repañar, arrapañar.

ARREBATADOR, A adx. Arrebatador.

ARREBATAR v. Arrebatar, arrapañar, ripar. ║ (fig.) Arrebatar, cativar, engaiolar.║ v. pr. Encoraxarse, anoxarse, enfurecerse.

ARREBATIÑA, REBATIÑA s.f. Rapañota, á pillota.

ARREBATO s.m. Arrouto, arroutada f.

ARREBOL s.m. Roibén / rubién.

ARREBOLADA s.f. Roibéns pl., rubiéns pl.

ARREBOLAR 73 v. Arrubiar, arroibar.

ARREBUJAR(SE) v. Arroupar(se), tapar(se) ben, envurullarse coa roupa. Acochar(se) / agochar(se) [con roupa].

ARRECHUCHO s.m. (fam.) Arranque, ímpeto [dun sentimento], arroutada. ║ Indisposición, trastorno [de saúde)], volta (fig.).

ARRECIAR v. Cobrar forza, aumentar, ir a máis. ║ v. pr. Aterecer, estanguecer, quedar entumecido.

ARRECIFE s.m. Arrecife, baixío. Pedrido

ARREDRAMIENTO s.m. Arredamento, afastamento.

ARREDRAR(SE) v. Arredar(se), afastar(se). ║(fig.) Asustar(se), pór medo, facer recuar.

ARREGLAR(SE) v. Arranxar(se), amañar(se). Enfeitarse  

ARREGLO s.m. Arranxo, amaño.
ARREGLO PERSONAL: Avío persoal.
CON ARREGLO a(loc.): Segundo, conforme a, de acordo con.

ARREJUNTARSE v.pr. Arrexuntarse, aconchegarse, amancebarse.

ARRELLANARSE v.pr. Repanchingarse, estomballarse, apoltronarse, esvacoarse, esparrarse, estarricarse no asento.

ARREMANGAR(SE) v. Remangar(se) / arremangar(se), refucir

ARREMETER v. Arremeter, acometer.

ARREMETIDA s.f. Arremetida, acometida.

ARREMOLINAR(SE) v. Arremuiñar(se).

ARRENDADOR s.m. Alugador, arrendador.

ARRENDAJO, GAYO s.m. (Zoo.: Ave Garrulus glandarius) Gaio, pega marza  f., pega rebordá f.

ARRENDABLE adx. Arrendable  /arrendábel, alugable / alugábel.

ARRENDAMIENTO s.m. Arrendamento, arrendo.

ARRENDAR (1) (Do lat. reddere) v. Arrendar, alugar (tratar un arrendamento).

ARRENDAR (2) (De ‘rienda’, renda) v. Suxeitar una cabalaría polas rendas.║ Suxeitar ║ Arrendar74, abacelar, acoeirar, acolar, aporcar, aterrar.

ARRENDATARIO, A adx. e s. Arrendatario, alugueiro, rendeiro, inquilino.

ARREO(1) (Dearrear-2) s.m. Adorno, adobío. ║ s.m.pl. Arreos, aparellos [das cabalgaduras]. ║ s.m.pl. Aditamentos, complementos.

ARREO (2) (Do catalán arreu) adv. t. Arreo, a reo, seguido, decote.

ARREPENTIMIENTO s.m. Arrepentimento.

ARREPENTIRSE v. Arrepentirse.

ARRESTAR v. Arrestar, deter, prender. ║ v.pr. Arriscarse, lanzarse, botarse para adiante.

ARRESTO s.m. Arresto. ║ s.m.pl. Valor, ousadía, coraxe.

ARRIANISMO s.m. Arianismo (doutrina de Ario).

ARRIANO, A adx. e s. Ariano, rel. ó arianismo.

ARRIAR v. Arriar.

ARRIBA adv. Enriba, arriba.

ARRIBADA s.f. (Mar.) Arribada.

ARRIBAR v. (Mar.) Arribar, chegar, recalar.

ARRIBAZÓN s.f. Arribazón (arribada grande de peixes nunha determinada época).

ARRIBISTA s. [Persoa] arribista.

ARRIENDO s.m. Arrendo, arrendamento.

ARRIERO s.m. Arrieiro.

ARRIESGADO, A adx. Arriscado, perigoso, aventurado. ║ (ref. a persoas) Atrevido, ousado, arrichado.

ARRIESGAR(SE) v. Arriscar(se), arrichar(se).

ARRIMADERO s.m. Arrimo, apoio, esteo, soporte.

ARRIMAR(SE) v. Arrimar(se). ║ Aconchegar(se), acaroar(se).

ARRIMO s.m. Arrimo, apoio, axuda. achego

ARRINCONAMIENTO s.m. Acantoamento. ║ Recollemento, retiro.

ARRINCONAR v. Acurrunchar, acantoar, arrecantar. ║ (fig.) Arrombar, abandonar.

ARRISCADO, A adx. [Monte] penedoso e perigoso. ║ Arriscado, destemido, valente, afouto, varudo.

ARRITMIA s.f. Arritmia.

ARROAZ, DELFÍN s.m. (Zoo.) Arroaz. [V. DELFÍN]

ARROBA s.f. Arroba (medida de peso). (Inform.) Arroba, símbolo @.
POR ARROBAS (loc. adv.)  Dabondo.

ARROBAMIENTO s.m. Arroubo, éxtase.

ARROBAR v. Arroubar, extasiar, cativar, fascinar, engaiolar.

ARROBO s.m. Arroubo, éxtase.

ARROCERO, A adx. e s. Arroceiro.

ARRODILLAR(SE) v. Axeonllar(se), pór(se) de xeonllos.

ARRODRIGAR, ARRODRIGONAR v. (Agric.) Rodrigar, face-la rodriga.

ARROGANCIA s.f. Arrogancia, fachenda, altivez.

ARROGAR v. (Der.) Arrogar, porfillar, adoptar. ║ Arrogarse, apropiarse.

ARROJADIZO, A adx. Fácil de guindar.

ARROJADO, A adx. Arroutado, atrevido, afouto.

ARROJAR v. Lanzar, guindar, chimpar. ║ Tirar, lanzar, arrebolar. ║ Botar, poñer fóra. ║ (fam) Vomitar, trousar. ║ v. pr. Chimparse.

ARROJO s.m. Valor, atrevemento, ousadía, coraxe.

ARROLLAR v. Enrolar. ║ Arrolar, mover a rolos. ║ (fig.) Arrolar, atropelar.

ARROPAMIENTO s.m. Arroupamento.

ARROPAR(SE) v. Arroupar(se), abrigar(se).

ARROSTRAR v. Afrontar, encarar, da-la cara.

ARROYADA s.f. Arroio m., arroiada, enxurrada. ║ Val dun regato.

ARROYAR v. Arroiar, diluviar, chover a Deus dar

ARROYO s.m. Regato, regueiro, regacho. ║ Arroio75, enxurrada [pola chuvia]. ║ Rúa.

ARROYUELO s.m. Regato.

ARROZ s.m. (Bot.: Pl. gramínea Oryza sativae o seu gran) Arroz.

ARROZAL s.m. Arroceira f., arrozal.

ARRUGA s.f. Engurra.

ARRUGADO, A adx. Rugoso.

ARRUGAR(SE) v. Engurrar(se).

ARRUINADO, A adx. Arruinado.

ARRUINADOR, A adx. e s.m. Arruinador.

ARRUINAR(SE) v. Arruinar(se). ║ (fig.) Estragar(se), danar(se).

ARRULLAR v. Arrolar. anainar

ARRULLO s.m. Arrolo (son das pombas) ║ Fala sedutora. ║ Arrolo (para adormentar a un neno).

ARRUMACO s.m. Aloumiño. Ñáñaras. ║ Adorno ou adobío estrafalario.

ARRUMBAR v. Arrombar (a un lado).

ARSENAL s.m. Estaleiro. ║ Arsenal, armería. ║ (fig.) Conxunto de obxectos dispoñibles.

ARSÉNICO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 33) Arsénico, “As“.

ARTE s.m. ou f. Arte f.  

ARTEFACTO s.m. Artefacto. Aparello.

ARTEJO s.m. Nocello, cotelo, cotobelo, cotomelo [dos dedos]. ║ (Zoo.) Artello [dos artrópodos].

ARTEMISA s.f., ALTAMISA, HIERBA DE SAN JUAN, ANASTASIA (Bot.: Pl. Artemisa vulgaris) Artemisa, herba de Nosa Señora, herba de Santa María, herba madroa.

ARTERIA s.f. (Anat.) Arteria.

ARTERÍA s.f. Astucia, malicia, renartería.

ARTERIAL adx. Arterial.

ARTERITIS s.f. (Med.) Arterite.

ARTERO, A adx. Arteiro, retranqueiro, cazurro, lagarteiro

ARTESA s.f. Artesa, maseira.

ARTESANADO s.m. Artesanado, artesanía. ║Artesanado (conxunto de artesáns).

ARTESANAL adx. Artesanal, artesán.

ARTESANÍA s.f. Artesanía.

ARTESANO, A s. Artesán; -sá.

ARTESÓN, CASETÓN s.m. (Arquit.) Artesón, casetón.

ARTESONADO, A adx. Artesoado. ║s.m. (Arquit.) Artesoado.

ÁRTICO, A adx. Ártico (rel. ao Polo Norte).

ARTICULABLE adx. Articulable / articulábel.

ARTICULACIÓN s.f. Articulación [de dúas pezas mecánicas. ] Articulación, pronunciación. ║ Articulación, xoga, xogo, xunta [de ósos].

ARTICULADO s.m. Articulado.

ARTICULAR (1) (Do lat. articularis < articulus,’nó’) adx. (Anat.)Articular (rel. á(s) articulación(s)).

ARTICULAR (2) (Do lat. articulare) v. Articular, artellar (unir pezas movibles). ║fArticular, artellar, estruturar. ║ Articular, pronunciar.

ARTICULISTA s. Articulista (que escribe artigos).

ARTÍCULO s.m. Artigo 76 = [ Parte dun escrito ou dun dicionario. ║ Crónica, reportaxe. ║ Disposición (dunha lei). ║Mercadoría, produto, xénero. ║ (Gram.) Artigo (definido ou indefinido). ]

ARTÍFICE s. Artista, creador. ║(fig.) Artífice, autor.

ARTIFICIAL adx. Artificial.

ARTIFICIALIDAD s.f. Artificialidade.

ARTIFICIO s.m. Habilidade, elaboración artística. ║ Artificio, artefacto. ║ (fig.) Disimulo, falsidade, dobrez.

ARTIFICIOSO, A adx. Artificioso, pouco natural.

ARTILLAR v. Artillar, equipar con artillaría.

ARTILLERÍA s.f. Artillería / artillaría.

ARTILLERO, A adx. e s. Artilleiro.

ARTILUGIO s.m. Artificio, mecanismo, artefacto. ║ Argucia, artimaña.

ARTIMAÑA s.f. Trampa [para animais]. Ichó. ║ Artimaña, argucia, estrataxema, engano.

ARTISTA s. Artista.

ARTÍSTICO, A adx. Artístico.

ARTO, AZUFAIFO s.m. (Bot.: Árb. Ziziphus lotus e o seu froito) Loto.

ARTRÍTICO, A adx. e s.(Med.) Artrítico.

ARTRITIS s.f. (Med.) Artrite.

ARTRITISMO s.m. (Med.) Artritismo.

ARTROSIS s.f. (Med.) Artrose.

ARVEJA, VEZA, ALVERJA s.f. (Bot:. Pl. rubideira Vicia sativa) Ervellaca, brenza, nichela, veza, herba da fame.

ARZOBISPADO s.m. Arcebispado.

ARZOBISPO s.m. Arcebispo.

AS s.m. ÁsA (carta, dado, crack, moeda)(pl.: ases).

ASA s.f. Asa, agarradoira.

ASADO s.m. Asado.

ASADOR s.m. Asadeiro. Espeto.

ASADURAS s.f.pl. Miúdos (vísceras comestibles dos animais).

ASAETAR, ASAETEAR v. Asetear.

ASAETEADOR, A adx. e s. Aseteador.

ASAFÉTIDA s.f. (Bot.: Pl. herb. Ferula assafoetida) Asafétida.

ASAINETEAR v. Amenizar, entreter, divertir.

ASALARIADO, A adx. e s. Asalariado.

ASALARIAR v. Asalariar.

ASALMONADO, A adx. Asalmoado.

ASALTADOR, A adx. e s. Asaltador,

ASALTANTE adx. e s. Asaltante, asaltador.

ASALTAR v. Asaltar.

ASALTO s.m. Asalto.

ASAMBLEA s.f. Asemblea, xunta, xuntanza.

ASAMBLEARIO, A adx. Asembleario.

ASAMBLEISTA s. Asembleísta.

ASAR(SE) v. Asar(se).
ASAR A LA PARRILLA: Grellar.

ASAZ adv. Asaz, abondo, dabondo, bastante, suficientemente, moi.

ASCENDENCIA s.f. Ascendencia.

ASCENDER v. Ascender.

ASCENDIENTE s.m. e f. Ascendente, antepasado, devanceiro. ║ s.m. Ascendente, influencia.

ASCENSIÓN s.f. Ascensión.

ASCENSO s.m. Ascenso.

ASCENSOR s.m. Ascensor.

ASENSORISTA s. Ascensorista.

ASCESIS s.f. Ascese (prácticas do asceta).

ASCETA s. Asceta.

ASCÉTICO, A adx. Ascético.

ASCETISMO s.m. Ascetismo.

ASCO s.m. Noxo.

ASCOSO, A adx. Noxento.

ASCUA s.f. Ascua, brasa.

ASEADO, A adx. Aseado, limpo.

ASEAR(SE) v. Asear(se).

ASECHANZA s.f. Engano, argallada, insidia, calote, pantomima.

ASECHAR v. Insidiar, enganar.

ASEDAR v. Pór suave coma seda.

ASEDIADO, A adx. e s. Asediado.

ASEDIADOR, A s. Asediador, asediante.

ASEDIAR v. Asediar, cercar.

ASEDIO s.m. Asedio.

ASEGUNDAR v. Repetir, recuncar (ref. á comida).

ASEGURADO, A adx. e s. Asegurado.

ASEGURADOR, A adx. e s. Asegurador.

ASEGURAR(SE) v. Asegurar(se).

ASELADOR, ASELADERO s.m. Poleiro (traveseiro onde dormen as galiñas).

ASELARSE v. Empoleirarse [as galiñas onde van durmir].

ASEMEJAR(SE) v. Asemellar(se).

ASENSO s.m. Asenso, asentimento, consentimento, permiso.

ASENTADERAS s.f.pl. (fam.) Nádegas, traseiro.

ASENTAMIENTO s.m. Asentamento.

ASENTAR(SE) v. Asentar(se).

ASENTIMIENTO s.m. Asentimento, conformidade, aprobación, permiso.

ASENTIR v. Asentir.

ASEO s.m. Aseo.

ASÉPTICO, A adx. (Med.) Aséptico.

ASEQUIBLE adx. Alcanzable, accesible.

ASERCIÓN s.f. Aserción, afirmación.

ASERRADERO s.m. Serra (industria) f.

ASERRADOR, A adx. Serrador, que serra. ║ s.m. Serrador, serranchín (oficio).

ASERRADURA s.f. Corte da serra ou parte serrada.
ASERRADURAS s.f.pl., s.m. sing. Serraduras pl.

ASERRAR, SERRAR v. Serrar.

ASERRÍN s.m. sing. Serraduras pl.

ASERTIVO, A adx. Asertivo, afirmativo.

ASERTO s.m. Aserto, aserción, afirmación.

ASERTOR, A s. Asertor, persoa que afirma.

ASESADO, A adx. Asisado, axuizado, sensato, sisudo, prudente.

ASESINAR v. Asasinar.

ASESINATO s.m. Asasinato.

ASESINO, A adx. e s. Asasino.

ASESOR, A adx. e s. Asesor.

ASESORAMIENTO s.m. Asesoramento.

ASESORÍA s.f. Asesoría.

ASESORAR(SE) v. Asesorar(se).

ASESTAR v. Apuntar, dirixir, enfilar [unha arma]. ║ Descargar, tirar ou golpear [cunha arma].

ASEVERACIÓN s.f. Aseveración, afirmación.

ASEVERAR v. Aseverar, asegurar, afirmar.

ASEVERATIVO, A adx. Aseverativo, asertivo, que asevera.

ASEXUADO, A adx. Asexuado /ks/, asexual , que carece de sexo.

ASFALTADO, A adx. e s.m. Asfaltado.

ASFALTAR v. Asfaltar.

ASFALTO s.m. Asfalto.

ASFIXIA s.f. Asfixia /ks/. ║(fig.) Asfixia, abafo, atafego, afogo.

ASFIXIANTE adx. Asfixiante /ks/, atafegante, abafadizo, abafador.

ASFIXIAR(SE) v. Asfixiar(se), afogar. ║ Asfixiar(se), abafar, acorar.

ASFÓDELO s.m., VARILLA DE SAN JOSÉ (Bot.: Pl. Asphodelus albus) Abrótea, abrótega, gamón, gamota, asfódelo.

ASÍ adv. Así.
ASI Y TODO (loc. adv.) Así e todo, así a todo, con todo, emporiso, non obstante, porén, secasí.
ASÍ COMO (loc. conxunt.) Así como, do mesmo xeito ca.

ASIÁTICO, A adx. e s. Asiático.

ASIDERO s.m. Asa f. ║ (fig.) Ocasión, escusa, pretexto.

ASIDUIDAD s.f. Asiduidade, frecuencia.

ASIDUO, A adx. Asiduo, habitual.

ASIENTO s.m. Asento, asentadoiro.

ASIGNACIÓN s.f. Asignación.

ASIGNAR v. Asignar, adxudicar.

ASIGNATURA s.f. Materia, disciplina [docente].

ASILADO, A s. Asilado, acollido nun asilo.

ASILAR v. Acoller, dar asilo.

ASILO s.m. Asilo.

ASILVESTRADO, A adx. Dise da planta ou animal que se volve silvestre despois de ser, respectivamente, cultivada ou domesticado.

ASILVESTRARSE v.pr. Entouzarse [un lugar].

ASIMETRÍA s.f. Asimetría,falta de simetría.

ASIMÉTRICO, A adx. Asimétrico. ║ s.f.pl. (Dep.) [Barras] asimétricas.

ASIMILABLE adx. Asimilable / asimilábel.

ASIMILACIÓN s.f. Asimilación.

ASIMILADOR, A adx. Asimilador.

ASIMILAR(SE) v. Asimilar(se) = [ Equiparar(se), igualar(se). ║ Parecer(se). ║ Comprender, captar, decatarse. Aprender. ║ (Biol.) Absorber, aproveitar (sustancias) ║ Aceptar [un feito]. ]

ASIMISMO, ASÍ MISMO adv. Así mesmo, igualmente.

ASINTOMÁTICO, A adx. Asintomático.

ASIR v. Asir, agarrar, suxeitar, termar.

ASISTENCIA s.f. Asistencia.

ASISTENTE, A s. Asistente.

ASISTIR v. Asistir. Acudir.

ASMA s.f. (Med.) Asma.

ASMÁTICO, A adx. e s. Asmático.

ASNADA s.f. Burrada, parvada, asneira, babecada, gaitada, necidade.

ASNAL adx. Asnal, asinino (rel. ao asno).

ASNERÍA s.f. (coloq.) Conxunto de asnos. s.f. (coloq.) Asneira, burrada, babecada, parvada.

ASNO, BURRO, JUMENTO, POLLINO, RUCIO, RUCHO s.m. (Zoo.: Mam. Equus asinus) Asno, burro. ║ (fig.) Burro, burricán.

ASOCIABLE adx. Asociable/asociábel.

ASOCIACIÓN s.f. Asociación.

ASOCIACIONISMO s.m. Asociacionismo.

ASOCIADO, A adx. Asociado, socio.

ASOCIAR(SE) v. Asociar(se).

ASOLAMIENTO s.m. Asolamento, acc.. de asolar, estragar.

ASOLANAR(SE) v. Danarse os froitos por mor do leste [V. SOLANO].

ASOLAR (1) (Do lat. ‘assolare’, botar ao chan) v. Estragar, arrasar, destruír. ║ v. pr. Pousarse [un líquido], decantarse.

ASOLAR (2) (Do lat. sol, solis) v.tr. e pr. Alfar(se), botar(se) a perde-los froitos pola calor ou por unha seca.

ASOLEAR v. Asollar (expoñer ao sol).

ASOMAR(SE) v. Asomar(se).

ASOMBRADO, A adx. Asombrado (de asombrarse).

ASOMBRAR(SE) v. Asombrar(se), abraiar(se), marabillar(se), pasmar(se).

ASOMBRO s.m. Abraio, asombro.

ASOMBROSO, A adx. Asombroso, abraiante.

ASOMO s.m. Asomo, indicio, sinal.
NI POR ASOMO (loc.) De ningunha maneira, de ningún xeito.

ASONADA s.f. Motín, revolta, axitación, cotarro, tumulto.

ASONANCIA adx. Asonancia (conformidade de cousas entre si).

ASONANTE adx. [Rima] asonante.

ASONAR v. Facer asonancia.

ASORDAR v. Axordar, enxordar, abouxar, enxordecer.

ASPA s.f. Aspa.

ASPAVENTAR v. Espavorecer, aterrar, espantar.

ASPAVIENTO(S) s.m. Espavento(s).

ASPECTO s.m. Aspecto. Traza.

ASPEREZA s.f. Aspereza.

ASPERGEAR, ASPERGER, ASPERJAR v. Asperxer, esparexer [un líquido].

ASPERGES s.m. (Rel.) Asperxes (antífona ao tempo de asperxer).

ASPERIDAD s.f. Asperidade, aspereza.

ASPERJAR v. Asperxer.

ÁSPERO (1) (Do grego) s.m. Aspro (moeda turca).

ÁSPERO (2), A (Do lat. asper, -era, -erum) adx. Áspero, rugoso, bravo, rudo. ║ [Terreo] abrupto, escabroso, crebado. ║ [Tempo] desapracible. ║ Desagradable.

ASPERSIÓN s.f. Aspersión, acc. e ef. de asperxer.

ASPERSOR s.m. Aspersor (dispositivo).

ASPERSORIO s.m. Aspersorio, hisopo. 

ASPID s.m. (Zoo.: réptil ofídeo) Áspide.

ASPILLERA, SAETERA s.f. Seteira

ASPIRACIÓN s.f. Aspiración, inspiración. ║ Aspiración, pretensión.

ASPIRADO, A adx. (Fonét.) Aspirado.

ASPIRADOR, A s. Aspirador.

ASPIRANTE adx. e s. Aspirante.

ASPIRAR v. Aspirar, coller folgos. ║ Aspirar, cobizar, desexar.

ASQUEAR v. Anoxar, aborrecer, estoxar.

ASQUEROSIDAD s.f. Porcallada.

ASQUEROSO, A adx. Noxento, repugnante.

ASTA s.f. Hasta, mastro. ║Hasta, corno.

ASTADO, A adx. e s. Hastado, cornudo.

ÁSTATO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 85) Ástato, “At“.

ASTENIA s.f. (Med.) Astenia.

ASTÉNICO, A adx. e s. Asténico.

ASTERISCO 77 s.m. (Ortogr.) Asterisco.

ASTEROIDE adx. De forma de estrela. ║ s.m. (Astron.) Asteroide, planetoide (determinado corpo celeste).

ASTIGMÁTICO, A adx. Astigmático (rel. ao astigmatismo).

ASTIGMATISMO s.m. (Med.) Astigmatismo.

ASTIL s.m. Hastil, mango (dos apeiros). ║ Hastil [da balanza].

ASTILLA s.f. Acha, estela, pitelo m.

ASTILLAR v. Rachar, fender, facer achas.

ASTILLERO s.m. Estaleiro.

ASTILLÓN s.m. Racha, acha, cachela.

ASTRACÁN, ASTRAKÁN s.m. Astracán (pel do año de Astrakán).

ASTRACANADA s.f. Babecada, burrada, estupidez, idiotez. ´

ASTRÁGALO s.m. (Anat.) Astrágalo.

ASTRINGENTE adx. e s. Adstrinxente.

ASTRINGIR v. Adstrinxir.

ASTRAL adx. Astral (rel. aos astros).

ASTRO 78 s.m. Astro.

ASTROLOGÍA s.f. Astroloxía.

ASTROLÓGICO, A adx. Astrolóxico.

ASTRÓLOGO, A s. Astrólogo.

ASTRONAUTA s. Astronauta.

ASTRONOMÍA s.f. Astronomía.

ASTRÓNOMO, A s. Astrónomo.

ASTRONÓMICO, A adx. Astronómico.

ASTROSO, A adx. Malfadado, desgraciado, desventurado. ║ (fig.) Desaxeitado, esbandallado, bandalleiro.

ASTUCIA s.f. Astucia, picardía. ║ Astucia, argucia, artimaña, engano m.

ASTUR adx. e s. Ástur, asturiano. ║(Ant.) ÁsturA.

ASTURIANO, A adx. e s. Asturiano. Ástur.

ASTUTO, A adx. Astuto, arteiro, zorro, renarte.

ASUETO s.m. Descanso, vagar, folganza [breve].

ASUMIBLE adx. Asumible / asumíbel.

ASUMIR v. Asumir (facerse cargo).

ASUNCIÓN s.f. Asunción, acc. de asumir. ║ (Cat.) Asunción.

ASUNTO s.m. Asunto, choio.

ASURAR(SE) v. Requeimar(se), esturrar(se), esturruxar(se). ║ Alfar(se). ║ v. pr. Asarse, abrasarse.

ASURCAR v. Asucar, sucar, derregar, abrir sucos.

ASUSTADIZO, A adx. Asustadizo, espantadizo.

ASUSTAR(SE) v. Asustar(se), espantar(se).

ATABACADO, A adx. (Dito dunha cor:) Atabacado (coma tabaco).

ATABAL s.m. Atabal (instrumento antigo de percusión).

ATABALEAR v. Imitar o cabalo coas mans o son do atabal. ║ Tamborilar [cos dedos].

ATABLADERA s.f. (Agric.) Canizo / caínzo [para achaia-la terra].

ATABLAR v. (Agric.) Cainzar, canizar, achandar co canizo.

ATACABLE adx. Atacable / atacábel.

ATACADO(1), A (De atacar-1) adx. Atacador, que preme o taco ║ s.m. Utensilio para atacar os canóns. 

ATACADOR (2), A (De atacar-2) adx. e s. Atacador, agresor. 

ATACANTE (De atacar-2) adx. e s. Atacante, que ataca ou serve para atacar.

ATACAR (1) (De taco) v. Atacar79, premer a carga dun barreno ou dunha arma.

ATACAR (2) (Do it. ‘attaccare’, acometer) v. Atacar, agredir,asaltar, arremeter. ║ Atacar, emprender a iniciativa bélica. ║ Abordar,  acometer, decidirse a unha acción. Refutar, contradicir.║ (Mús.) Principiar unha peza.

ATADIJO s.m. Envurullo, vurullo. ║ Atadallo, amarralla f.(cordel, fío, etc.)

ATADO, A adx. (fam.) Atado, apoucado, encollido. ║ s.m. Atado, conxunto de cousas atadas.

ATADURA s.f. Atadura, atadallo m., amarralla.║(fig.) Atadura, vincallo,vencello m.

ATAGUÍA s.f., ATAJADERO s.m. (Agric.) Torneira, tornadoiro, augueiro.

ATAHARRE s.m., SOTACOLA s.m. Atafal (certo aparello das cabalgaduras).

ATAJADERO s.m. Torneira, tornadoiro, augueiro. ║ Comporta [dunha presa]

ATAJAR v. Atallar.

ATAJO s.m. Atallo. ║ Grupo pequeno de gando.

ATALAYA s.f. Atalaia.

ATALAYAR v. Atalaiar, observar desde unha atalaia ou dunha altura.

ATAÑER v. Atanguer / atinxir, concernir.

ATAQUE s.m. Ataque.

ATAQUIZAR v. (Agric.) Emporcar [unha vide].

ATAR v. Amarrar, atar, ligar, vencellar.

ATARANTAR v. Atordar, turba-los sentidos.

ATARAZAR v. Morder, trabar, trincar.

ATARDECER (1) s.m. Solpor, serán, tardiña f., atardecida f.

ATARDECER (2) v. Atardecer, empardecer.

ATARDECIDA s.f. Atardecida, atardecer, tardiña.

ATAREADO, A adx. Atarefado, enfaenado, ocupado.

ATAREAR v. Sinalar tarefa. ║ v. pr. Darse moito ó traballo.

ATASCADERO s.m. Trollo, trolleiro, lodeiro ou lamazal onde se embaza ou atoa. ║ (fig.) Atranco, empezo, impedimento.

ATASCAMIENTO, ATASCO s.m. Atasco, atoamento.

ATASCAR(SE) v. Atascar, atoar, atuír, tupir. ║ Atascar(se), entullar(se), atrancar(se).

ATASCO s.m. Atasco, atoamento.

ATAÚD s.m. Ataúde, cadaleito, caixa.

ATAVIAR(SE) v. Ataviar(se), engalanar(se), adobiar(se), enfeitar(se).

ATÁVICO, A adx. Atávico.

ATAVÍO s.m. Atavío, adobío, adorno.

ATAVISMO s.m. Atavismo.

ATEÍSMO s.m. Ateísmo.

ATEMORIZAR v. Amedrentar, pór medo.

ATEMPERAR(SE) v. Temperar(se), moderar(se). Amornar, mornear. ║ Temperar(se), acomodar(se), adaptar(se).

ATEMPORAL adx. Atemporal, intemporal.

ATEMPORALIDAD s.f. Atemporalidade, intemporalidade.

ATENAZAR v. Atenazar, apertar con tenaces. ║ (fig.) Atormentar, torturar [un pensamento a un].

ATENCIÓN s.f. Atención.

ATENDER v. Atender. ║ Termar.

ATENEO (1) (Do lat. Athenaeum, “templo de Atenea”) s.m. Ateneo (asociación).

ATENEO (2) adx. poet. e s. Ateniense (persoa).

ATENER(SE) v. Ater(se).

ATENIENSE adx. e s. Ateniense (de Atenas).

ATENTADO s.m. Atentado.

ATENTAMENTE adv. Atentamente.

ATENTAR v. Infrinxir. ║ Intentar un delito. ║ Atentar, cometer atentado.

ATENTO, A adx. Atento, pendente, vixiante. ║ Atento, xentil, mirado, respectuoso, servizal.

ATENUACIÓN s.f. Atenuación, acc. de atenuar.

ATENUANTE adx. e s. Atenuante.

ATENUAR v. Atenuar, minorar, baixar.

ATEO, A adx. Ateo.

ATERCIOPELADO, A adx. Aveludado.

ATERECER v. Aterecer, arrecer, entanguecer, pasmar co frío.

ATERIDO, A adx. Aterecido, entumecido [polo frío].

ATERIR(SE) v. Aterecer.

ATERRADOR, A adx. Aterrador, arrepiante.

ATERRAJAR v. Tarraxar (traballar coa tarraxa).

ATERRAJE s.m. Aterraxe (acc. de pousar na terra).

ATERRAR (SE) (1) (De terror) v. Aterrar(se), aterrorizar(se), arrepiar, espavorecer(se). ║ (fig.) Prostrar, desanimar, abater.

ATERRAR (2) (De terra) v  Caer [ao chan]. ║ Derrubar, botar por terra. ║ Cubrir con terra, enterrar, soterrar. ║ Aterrar [un avión]. ║ Arribar, chegar a terra [un barco].

ATERRIZAJE s.m. Aterraxe f.

ATERRIZAR v. Aterrar, tomar terra, pousar.

ATERRORIZAR v. Aterrorizar, aterrecer, aterrar, espavorecer.

ATESORAMIENTO s.m. Atesouramento.

ATESORAR v. Atesourar.

ATESTACIÓN s.f. Testemuño80m.

ATESTADO s.m. (Der.) Atestado.

ATESTAR (1) (De ‘tiesto’, tenso) v. Atestar, ateigar, acugular, abarrotar.

ATESTAR (2) (Do lat. attestari) v. Atestar, testemuñar.

ATESTAR (3) (De testa, cabeza) v. Turrar, trucar, dar coa cabeza. ║ Porfiar, teimar, empeñarse, fincarse.

ATESTIGUACIÓN s.f. Atestación, testificación, testemuño, declaración dunha testemuña

ATESTIGUAR v. Testemuñar.

ATETAR v. Aleitar [a unha cría].

ATEZADO, A adx. Mourán; -rana, mouro, moreno.

ATEZAR(SE) v. Pórse terso (limpo, liso e lustroso). ║ Mourear, ennegrecer.

ATIBORRAR v. Atestar. ║ v. pr. (fig.) Fartarse, darse unha enchente.

ÁTICO, A adx. Rel. á Ática. ║ s.m. Ático, faiado habitable.

ATIESAR, ENTIESAR v. Entesar, pór tesa unha cousa.

ATIGRADO, A adx. Atigrado.

ATIJARERO s.m. Portador, que porta algo.

ATILDADO, A adx. Atilado, pulcro, coidado, elegante.

ATILDAMIENTO s.m. Atilamento, adobío persoal xeralmente en exceso.

ATILDAR v. Pór tiles [ás letras]. ║ Atilar(se), compoñer(se), adobiar(se).

ATINAR v. Atinar, acertar. ║ Atinar, dar con algo que se busca. ║ Atinar, dar nun albo.

ATINENTE adx. Atinente, concernente, relativo.

ATIPARSE v.pr. Fartarse, encherse, comer a fartar.

ATÍPICO, A adx. Atípico.

ATIPLADO, A adx. Atiplado (ref. á voz).

ATIPLAR v. Atiplar [a voz].

ATIRANTAR v. Poñer tirante, tenso. ║(Arquit.) Asegurar con tirantes.

ATISBAR v. Espreitar, asexar/axexar, guichar. ║ (fig.) Albiscar, enxergar.

ATISBO s.m. Espreita f, axexo, esculca f. ║ Indicio, sospeita  f.

ATIZADERO s.m. Atizador (para atizar o lume).

ATIZADOR, A adx. Atizador, que atiza. ║ s.m. Atizador, escallo (utensilio).

ATIZAR v. Afogueirar, atizar, escallar, aviva-lo lume. ║ (fig.) Zoupar, zorregar, zoscar.

ATLÁNTICO, A adx. Atlántico.

ATLAS s.m. Atlas.

ATLETA s. Atleta.

ATLÉTICO, A adx. Atlético.

ATLETISMO s.m. Atletismo.

ATMÓSFERA s.f. AtmosferaA.

ATMOSFÉRICO, A adx. Atmosférico.

ATOAR 81 v. (Mar.) Remolcar, abordelar unha nave. ║ v. (Mar.) Halar. 

ATOCHA s.f. (Bot.: Pl. gramínea Stipa tenacissima) Esparto.

ATOCHAL, ESPARTIZAL s.m. Espartal (terreo).

ATOLLADERO s.m. Sitio de trollo ou entullo onde se atoa. ║ (fig.) Atranco, tropezo, obstáculo.

ATOLLAR(SE) v. Atrollar(se), atoar(se).

ATOLÓN s.m. (Xeoloxía) Atol.

ATOLONDRADO, A adx. Atoleirado, toleirón, atolado, tolambrón; -ona.

ATOLONDRAR v. Atordar.

ATÓMICO, A adx. Atómico.

ATOMIZADOR v. Atomizador, pulverizador, vaporizador.

ATOMIZAR v. Atomizar, pulverizar, vaporizar.

ÁTOMO s.m. Átomo.

ATÓNITO, A adx. Atónito, confuso, perplexo.

ÁTONO, A adx. (Fonét.) Átono.

ATONTADO, A adx. Apampado, aparvado, apalermado, aloulado, aparrulado, atoallado.

ATONTAR(SE) v. Aparvar(se).

ATORAR(SE) v. Atoar(se), atascar(se), atuír(se).
ATORARSE v.pr. Atragoarse, torgarse.

ATORMENTADO, A adx. Atormentado.

ATORMENTAR(SE) v. Atormentar(se).

ATORNILLAR v. Aparafusar. Tarraxar.

ATOSIGAR (1) v. Empezoñar, envelenar.

ATOSIGAR (2) v. Agoniar(se), atribular(se). Urxir(se), inquietar(se), aguilloar.

ATRABANCAR v. Atrapallar, facer algo a correr.

ATRABANCO s.m. Avantuxo, salto dun obstáculo.

ATRABILIARIO, A adx. Rel. á atrabile. ║ adx. e s. (fam.) Colérico, sañudo.

ATRABILIS s.f. (Med. ant.) Atrabile, bile negra.

ATRACADA s.f., ATRAQUE m. Atracada [dunha embarcación].

ATRACADERO s.m. Atracadoiro, lugar onde atracan as embarcacións.

ATRACADOR, A s. Atracador.

ATRACAR v. Atracar. ║ (ref. a un barco) Atracar, abordar.

ATRACCIÓN s.f. Atracción.

ATRACO s.m. Atraco.

ATRACÓN s.m. Enchente, farta.

ATRACTIVO, A adx. Atractivo, atraente. ║ s.m. Atractivo, encanto.

ATRAER v. Atraer.

ATRAFAGAR(SE) v. Atafegarse, afanarse.

ATRAGANTAMIENTO s.m. Atragoamento.

ATRAGANTARSE v. Atragoarse, torgarse, esganarse, apedar.

ATRAÍBLE adx. Atraíble / atraíbel, que pode ser atraído.

ATRANCAR(SE) v. Atrancar(se) / trancar(se).

ATRANCO s.m. Atranco, estorbo.

ATRAPAR v. Atrapar, pillar.

ATRÁS adv. Atrás, detrás.

ATRASADO, A adx. Atrasado.

ATRASAR(SE) v. Atrasar(se)

ATRASO s.m. Atraso.

ATRAVESADO, A adx. Atravesado.

ATRAVESAR(SE) v. Atravesar(se), cruzar(se).

ATRAYENTE adx. Atraente.

ATREVERSE v.pr. Atreverse v.pr, afoutarse,  ousar.

ATREVIDO, A adx. Atrevido, afouto.

ATREVIMIENTO s.m. Atrevemento.

ATRIBUCIÓN s.f. Atribución.

ATRIBUIBLE adx. Atribuíble / atribuíbel.

ATRIBUIR v. Atribuír, apor.

ATRIBULAR(SE) v. Atribular(se), agoniar(se).

ATRIBUTIVO, A adx. (Gram.) Atributivo.

ATRIBUTO s.m. Atributo.

ATRICIÓN s.f. (Rel.) Atrición.

ATRIL s.m. Atril.

ATRINCHERARSE v. Atrincheirarse.

ATRIO s.m. Adro. Atrio.

ATRITO, A adx. Atrito, que ten atrición.

ATROCIDAD s.f. Atrocidade, barbaridade.

ATROFIA s.f. Atrofia.

ATROFIAR(SE) v. Atrofiar(se).

ATRONADOR,A adx. Atronador.

ATRONAMIENTO s.m. Atronamento , acc. de atronar(se). ║ Atordamento por un golpe

ATRONAR v. Atronar, axordar, enxordar. ║ Atordar.

ATROPELLADO, A adx. Atropelado, con precipitación ou apresuramento.

ATROPELLAR(SE) v. Atropelar(se). ║ (fig.) Asoballar.

ATROPELLO s.m. Atropelo. ║ Asoballamento, falcatrúa, falcatruada.

ATROZ adx. Atroz.

ATRUCHADO, A adx. Atroitado (ref. ao ferro fundido).

ATUENDO s.m. Atavío, vestido.

ATUFADO, A adx. Anoxado, enfastiado. ║ Envelenado polo tufo (emanación).

ATUFAR(SE) (1) v. Atufar(se), encher(se) de tufo. Enfadar(se), anoxar(se). ║ Feder, abafar, alcatrear. ║Picar(se) [un viño].

ATUFAR(SE) (2) v. Amañar o pelo.

ATÚN s.m. (Zoo.: Peixes xénero Thunnus) Atún.
ATÚN BLANCO, BONITO DEL NORTE, ALBACORA: (Zoo.: Peixe Tgunnus alalunga) Bonito do norte.
ATÚN ROJO: (Zoo.: Peixe Thunnus thynnus) Atún vermello.

ATUNERO, A adx. (pesca) Atuneiro.

ATURAR (1) (Do lat. obdurare, “ter paciencia”) Actuar con cordura82.

ATURAR (2)  (Do lat. obturare) v. Tapar algo de xeito apertado.

ATURDIMIENTO s.m. Atordamento. ║ (fig.) Abatemento, decaemento. ║ (fig.) Torpeza.

ATURDIR v. Atordar. Abouxar.

ATURULLAR(SE), ATURRULLAR(SE) v. Atordar(se), conturbar(se), atrosmar(se), embarullar(se).

ATUSAR v. Arranxa-lo pelo.

AUDACIA s.f. Afouteza, audacia, valentía.

AUDAZ adx. Audaz, ousado.

AUDIBLE adx. Audible/audíbel.

AUDICIÓN s.f. Audición.

AUDIENCIA s.f. Audiencia.

AUDIO- (elem.compos.) Audio- (= Son, audición).

AUDIÓFONO, AUDÍFONO s.m. Audiófono.

AUDIOLIBRO s.m. Audiolibro.

AUDIOVISUAL adx. Audiovisual.

AUDITAR v. (Econ.) Auditar (examinar a xestión).

AUDITIVO, A adx. Que pode oír. ║ Auditivo, rel. ao oído

AUDITOR, A adx. e s. Auditor, que fai auditorías.

AUDITORÍA s.f. Auditoría.

AUDITORIO (1) s.m. Auditorio, concorrencia, público. ║ Auditorio (lugar).

AUDITORIO (2), A adx. Que pode oír. ║ Auditivo, rel. ao oído

AUGE s.m. Auxe, apoxeo (fig.).

AUGUR s.m. (Antig.) Augur. ║Augur, adiviño.

AUGURAR v. Agoirar, presaxiar.

AUGURIO s.m. Agoiro, presaxio.

AUGUSTO, A adx. Augusto, egrexio, venerable.

AULA s.f. Aula.

ÁULICO, A adx. Áulico, cortesán, palatino (rel. á corte real).

AULLAR v. Ouvear / oulear.

AULLIDO,  AÚLLO s.m. Ouveo / ouleo.

AUMENTAR v. Aumentar, acrecentar.

AUMENTATIVO, A adx. (Gram.) Aumentativo.

AUMENTO s.m. Aumento.

AUN adv. m., AÚN adv. t. Aínda.
AUN CUANDO (loc.) Aínda que.

AUNAR v. Unir, xuntar, axuntar.

AUNQUE conx. Inda que, aínda que.

AUPAR (SE) v.tr. ou pr. Upar(se), opar(se), erguer(se). Enxalzar(se), enaltecer(se).

AURA (1) (do lat. “aura”) s.f. Aura = [ Brisa, sopro (de aire). ║ Hálito, alento. ║(Psicol.) Suposta irradiación luminosa. ]

AURA (2) s.f. (Zoo.: Ave rapaz americana Cathartes aura) Aura galipavo.

ÁUREO, A adx. Áureo, dourado.

AUREOLA, AURÉOLA s.f. AuréolaA, halo m., limbo m.

AUREOLAR v. Aureolar (adornar coma con auréola).

ÁURICO, A adx. Áurico (de ouro).

AURÍCULA s.f. (Anat.) Aurícula.

AURICULAR adx. Auricular. ║s.m. Auricular (dispositivo).s.m. [Dedo] maimiño.

AURIENSE adx. e s. Auriense, ourensán; -sá.

AURÍFERO, A adx. Aurífero, que contén ouro.

AURIGA s.m. (Ant.) Auriga.

AURORA s.f. Abrente m., aurora.

AUSCULTACIÓN s.f. Auscultación.

AUSCULTAR v. (Med.) Auscultar

AUSENCIA s.f. Ausencia.

AUSENTARSE v. Ausentarse.

AUSENTE adx. Ausente.

AUSPICIAR v. Auspiciar, patrocinar, favorecer. ║ Augurar, presaxiar.

AUSPICIO s.m. Agoiro. ║ Auspicio, protección, patrocinio. ║ s.m.pl. Auspicios, presaxios.

AUSTERIDAD s.f. Austeridade.

AUSTERO, A adx. Austero.

AUSTRAL adx. (Xeogr.) Austral (rel. ao hemisferio sur).

AUSTRALIANO, A adx. e s. Australiano.

AUTENTICACIÓN  [V. AUTENTIFICACIÓN].

AUTENTICAR [V. AUTENTIFICAR].

AUTENTICIDAD s.f. Autenticidade, veracidade.

AUTÉNTICO, A adx. Auténtico.

AUTENTIFICACIÓN s.f. Autenticación.

AUTENTIFICAR v. Autenticar.

AUTILLO (1) s.m. (Hist. e Der.) (Dim. de auto-1)  Resolución xudicial particular.

AUTILLO (2), AUTILLO EUROPEO (Zoo.: Ave rapaz Otus scops) Moucho de orellas.

AUTISMO s.m. (Med.) Autismo.

AUTISTA adx. e s. Autista.

AUTO- (1) (elem. compos) Auto- (= propio, por si mesmo).

AUTO- (2) (elem. compos) Automóbil. (Ex.: Autoescola, autocine.)

AUTO (1) s.m. (Der.) Auto (resolución xudicial). Auto (peza dramática).

AUTO (2) s.m. Auto, automóbilO.

AUTOADHESIVO, A adx. e s.m. Autoadhesivo.

AUTOAYUDA s.f. Autoaxuda.

AUTOBIOGRAFÍA s.f. Autobiografía.

AUTOBÚS s.m. Autobús.

AUTOCAR s.m. Autocar.

AUTOCARAVANA s.f. Autocaravana.

AUTOCONSUMO s.m. Autoconsumo.

AUTOCRACIA s.f. Autocracia.

AUTÓCRATA s. Autócrata.

AUTÓCTONO, A adx. Autóctono, orixinario.

AUTODEFENSA s.f. Autodefensa.

AUTODIDACTA adx. e s. Autodidacta.

AUTOESCUELA s.f. Autoescola.

AUTOFINANCIAR(SE) v. Autofinanciarse v.pr.

AUTOGIRO s.m. Autoxiro.

AUTOGOBIERNO  s.m. Autogoberno.

AUTÓGRAFO, A adx. e s.m. Autógrafo.

AUTOINDUCCIÓN s.f. (Electr) AutoinduciónO.

AUTÓMATA s. Autómata.

AUTOMÁTICO, A adx. Automático.

AUTOMATIZACIÓN s.f. Automatización.

AUTOMATIZAR v. Automatizar.

AUTOMÓVIL s. adx. e s.m. AutomóbilO.

AUTOMOVILISMO s.m. AutomobilismoO.

AUTOMOVILISTA s.m. e f. AutomobilistaO.

AUTOMOVILÍSTICO, A adx. AutomobilísticoO.

AUTONOMÍA s.f. Autonomía.

AUTONÓMICO, A adx. Autonómico.

AUTÓNOMO, A adx. Autónomo.

AUTOPISTA s.f. Autoestrada.

AUTOPROPULSIÓN s.f. Autopropulsión.

AUTOPSIA s.f. Autopsia.

AUTOR, A s. Autor.

AIUTORÍA s.f. Autoría.

AUTORIDAD s.f. Autoridade. Mando.

AUTORITARIO, A adx. Autoritario.

AUTORITARISMO s.m. Autoritarismo.

AUTORIZABLE adx. Autorizable / autorizábel.

AUTORIZACIÓN s.f. Autorización, permiso.

AUTORIZADO adx. Autorizado.

AUTORIZAR v. Autorizar.

AUTORRETRATO s.m. Autorretrato.

AUTOSERVICIO s.m. Autoservizo.

AUTOSTOP s.m. Autostop.

AUTOSUGESTIÓN s.f. Autosuxestión.

AUTOSUGESTIONARSE v.pr. Autosuxestionarse.

AUTOVÍA s.f. Autovía.

AUXILIADOR, A adx. Auxiliador /ks/.

AUXILIAR (1) adx. e s. Auxiliar /ks/.

AUXILIAR (2) v. Acudir, acorrer, valer, auxiliar /ks/.

AUXILIO s.m. Auxilio /ks/, axuda.

AVADAR v. Facerse vadeable [un río, por mingua].

AVAHAR v. Abafar, botar bafo sobre algo, embazar, atrapazar. ║ Quentar algo co bafo.║ Bafexar, notar bafo 83.

AVAL s.m. Aval.

AVALANCHA s.f. Avalancha, alude.

AVALAR v. Avalar, afiuzar, garantir cun aval.

AVALISTA s. Avalista, afianzador, fiador, garante.

AVALUAR, VALUAR v. Valorar, taxar.

AVANCE s.m. Avance, adianto.

AVANTE adv. (Mar.) Avante, adiante.

AVANZADILLA s.f. Avanzada.

AVANZADO, A adx. Avanzado, adiantado. ║ s.f. (Mil.) Avanzada.

AVANZAR v. Avanzar, adiantar.

AVANZO s.m. (Econ.) Balance. ║ (Econ.) Orzamento, presuposto.

AVARICIA s.f. Avareza, avaricia.

AVARICIOSO, A adx. Avarento, avaro, cutre.

AVARIENTO, A adx. Avarento.

AVARO, A adx. e s. Avaro, avarento.

AVASALLADOR, A adx. Avasalador, asoballante. ║ s. Avasalador, asoballador.

AVASALLAMIENTO s.m. Avasalamento, asoballamento.

AVASALLAR v. Avasalar, dominar. Asoballar.

AVATARES s.m.pl. Avatares, vicisitudes.

AVE (1) s.f. (Zoo.) Ave (tipo de vertebrado).

AVE (2) interx. latina  Ave, saúde, Deus te garde.

AVECHUCHO s.m. Paxarolo. ║ s.m. (coloq.) Persoa desprezable.

AVECINAR(SE), AVECINDAR(SE) v. Aveciñar(se).

AVECINDAMIENTO s.m. Aveciñamento.

AVEFRÍA s.f. (Zoo.: Ave Vanellus vanellus) Avefría.

AVEJENTADO, A adx. Avellado, avellentado.

AVEJENTAR(SE) v. Avellentar(se), avellar(se). 

AVEJIGAR(SE) v.tr., i. e pr. Abochar (v.i.), saír bochas ou vexigas.

AVELLANA s.f. Abelá.

AVELLANAL, AVELLANAR s.m. Abeledo.

AVELLANEDA s.f. AVELLANEDO s.m. Abeledo.

AVELLANO s.m. (Bot.: Arbto. Corylus avellana ) Abeleira,abraira, abelaneira.

AVEMARÍA s.f. (Cat.) Avemaría (oración).

AVENA s.f. (Bot.: Pl. Avena sativa e a súa semente) Avea.
AVENA LOCA, BALLUECA: .(Bot.: Pl. Avena fatua) Avea bouba.
AVENA BORDE: (Bot.: Pl. Avena Barbata) Avea brava.
AVENA DESCOLLADA, CEBOLLITAS, MAQUILLA s.f. (Bot.: Pl. Arrhenatherum elatius) Nocella, herba das doas.

AVENADO,  A (1) (De vena, ‘vea’) adx. Chalado, atoleirado, tolambrón, toleirán.

AVENADO,  A (2) adx. Rel. á ‘avea’.

AVENAR v. Drenar, desaugar.

AVENENCIA s.f. Avinza, acordo.

AVENIDA s.f. Riada, chea, crecida, enxurrada, arroiada. Rúa, avenida.

AVENIDO, A adx.: p.p. do v. ‘avenir’, avir. ║ Avido.

AVENIR(SE) v. Avir(se).

AVENTAJADO, A adx. Avantaxado.

AVENTAJAR v. Avantaxar, superar.

AVENTADOR s.m. Abanador, abano [para o lume].

AVENTAR v. Botar aire. ║ (Agric.) Abalear, limpar, arrodear, axixilar, alzar. ║ Impeler, empurrar [o vento a algo]. ║ (fig. e fam.) Botar, expulsar. ║ v. pr. Encherse [un corpo] de vento. ║ (fig. e fam.) Fuxir.

AVENTARIO s.m. Bétegos [do fociño dun animal].

AVENTURA s.f. Aventura.

AVENTURADO, A adx. Aventurado, arriscado, atrevido.

AVENTURAR(SE) v. Aventurar.

AVENTURERO, A adx. e s. Aventureiro.

AVERGONZAR(SE) v. Avergonzar(se) / avergoñar(se).

AVERÍA s.f. Avaría.

AVERIAR(SE) v. Avariar(se), desamañar(se), desarranxar(se).

AVERÍO s.m. Avecío84

AVERIAR(SE) v. Avariar(se).

AVERIGUACIÓN s.f. Pescuda, indagación, investigación.

AVERIGUAR v. Pescudar, indagar, investigar.

AVERNO s.m. Averno, inferno.

AVERRUGADO, A adx. Verrugoso.

AVERSIÓN s.f. Aversión, xenreira.

AVESTRUZ s.m. (Zoo.: Ave corredora Struthio camelus) Avestruz f.

AVETORILLO s.m. (Zoo.: Ave Ixobrychus minutus) Garza pequena.

AVEZADO, A adx. Avezado, experimentado.

AVEZAR(SE) v. Acostumar(se), afacer(se).

AVIACIÓN s.f. Aviación.

AVIADOR, A s. Aviador.

AVIAR (1) v. Aviar, aparellar, preparar, dispoñer.

AVIAR (2) adx. Aviario (rel. ás aves).

AVIARIO adx. Aviario (rel. ás aves)s.m. Aviario (colección de aves).

AVÍCOLA adx. Avícola, rel. á avicultura.

ACICULTOR, A s. Avicultor.

AVICULTURA s.f. Avicultura.

AVIDEZ s.f. Avidez, desexo desmesurado.

ÁVIDO, A adx. Ávido, anheloso, cobizoso.

AVIEJAR(SE) v. Avellar(se), envellecer.

AVIESO, A adx. Torto, irregular. ║ (fig.) Aveso, rabudo, atravesado, retorcido.

AVILLANAR(SE) v. Avilanar(se), envilecer(se).

AVINAGRADO, A adx. Avinagrado, amargado, esquivo.

AVINAGRAR(SE) v. Avinagrar(se), acedar(se), agrear(se). (fig.) Avinagrarse, volverse agre un.

AVÍO s.m. Avío, aviamento, preparación, disposición. s.m.pl. Avíos. Aveños, instrumentos.

AVIÓN (1) (Do lat. gavia) s.m., AVIÓN COMÚN (Zoo.: Pax. Delichon urbicum) Avión, anduriña de cu branco.
AVIÓN ROQUERO (Zoo.: Pax. Ptyonoprogne rupestris) Anduriña dos penedos.
AVIÓN ZAPADOR: (Zoo.: Pax. Riparia riparia) Anduriña das barreiras

AVIÓN (2) (Do francés avión) s.m. Avión, aeroplano.

AVIONETA s.f. Avioneta.

AVISADO, A adx. Avisado, asisado, axuizado.

AVISADOR, A adx. e s. Avisador, que avisa. Recadeiro.

AVISAR v. Avisar.

AVISO s.m. Aviso.

AVISPA s.f. (Zoo.: Insecto himenóptero) Avespa , avéspora, nespra.

AVISPADO, A adx. Espelido, esperto, enxeñoso.

AVISPAR v. Aguilloar / aguillar, abelloar. Espelir, avivecer [a alguén]. ║v.pr. Desacougarse, inquietarse.

AVISPERO s.m. Avespeiro / avesporeiro, nespreiro. (fig) Avespeiro (choio ou situación comprometida).

AVISPÓN s.m. (Aum. de 'avispa', avespa) Avespa grande, avespón. ║ (Zoo.: Insecto Vespa crabo) Abáboro, abázcaro, tártago.

AVISTAR v. Avistar, albiscar, dexergar.
AVISTARSE v.pr. Verse, reunirse.

AVITUALLAMIENTO s.m. Avituallamento, aprovisionamento de víveres.

AVITUALLAR(SE) v. Avituallar(se), prover(se) de vituallas.

AVIVADOR, A adx. Avivador, que aviva.

AVIVAMIENTO s.m. Avivamento.

AVIVAR(SE) v. Avivar(se), facer(se) máis vivo.

AVIZOR s.m. Asexador, o que asexa.
OJO AVIZOR expr. Alerta, con coidado.

AVOCETA s.f. (Zoo.: Pax. Recurvirostra avosetta) Avoceta.

AVIZORAR v. Axexar / asexar, espreitar, asalar.

AVULSIÓN s.f. (Med.) Extirpación, ablación.

AVUTARDA s.f. (Zoo.: Ave Otis tarda) Avetarda.

AXIAL, AXIL adx. Axial /ks/ (rel. ao eixe).

AXILA s.f. (Anat.) Sobrazo, sobaco m., axila /ks/.

AXILAR adx. Axilar /ks/ (rel. á axila).

AXIOMA s.m. Axioma /ks/.

AXIOMÁTICO, A adx. e s.f. Axiomático /ks/. Evidente.

AY Interx. Ai.

AYATOLÁ s.m. Aiatolá.

AYAYAY interx. de dor. Ai!

AYER adv. Onte.

AYERMAR(SE) v. Ermar, deixar ermo un terreo.

AYO, A s. Aio, mentor.

AYUDA s.f. Axuda.

AYUDADOR, A adx. Axudador. ║ s. Un tipo de pastor.

AYUDANTE, A s. Axudante.

AYUDANTÍA s.f. Axudantía.

AYUDAR v. Axudar,  auxiliar, acorrer. ║ Axudarse, valerse da axuda de algo ou alguén.

AYUNAR v. Xaxuar, estar/pasar sen comer.

AYUNO s.m. Xaxún.

AYUNTAMIENTO s.m. Xuntanza, axuntamento85. ║ Concello, municipio. ║ Casa do concello.

AZABACHADO, A adx. Acibechado.

AZABACHE s.m. Acibeche.

AZABACHERÍA s.f. Acibechería / acibecharía.

AZABACHERO, A s. Acibecheiro.

AZABARA s.f. (Bot.) [V. ÁLOE ].

AZACANEAR v. Afanar,traballar con moita ansia.

AZADA s.f. Aixada (apeiro agríc.).

AZADILLA  s.f. Sacho (apeiro agríc.).

AZADÓN s.m. Legón, aixada (apeiro agríc.).

AZAFATA s.f. Azafata. Camareira, asistenta.

AZAFATE s.m. Canistrel, patela (cesta plana de bordo baixo).

AZAFRÁN s.m. (Bot.: Pl. Crocus sativus e condimento) Azafrán, sasafrán.

AZAFRANAL s.m. Azafranal, terreo de azafrán.

AZAFRANAR v. Azafranar.

AZAGAR v. [Ir as ovellas] á zaga (unha tras outra).

AZAGAYA s.f. (Hist.) Azagaia (un tipo de lanza curta).

AZAHAR s.m. (Bot.) Azar (flor de árbores da familia das rutáceas).

AZALEA, AZÁLEA s.f.  (Bot.: Arbto. Azalea indica) Azalea.

AZAR s.m. Azar, casualidade.
AL AZAR (loc. adv.) Ao chou, ás baroutas.

AZARAMIENTO s.m. Azoramento, turbación.

AZARAR(SE) v. Azorar(se), turbar(se), conturbar(se).
AZARARSE v. pr. (de ‘azar’) Frustrarse algo, especialmente no xogo.

AZAROSO, A adx. Azaroso, que depende do azar. ║ Turbado, temeroso.

ÁZIMO adx. (rel. ó pan sen fermento) Asmo, sen levedo.

AZOAR v. (Quím.) Azougar, cubrir con azougue.

AZOGADO, A adx. e s. Azougado (intoxicado con vapores de azougue).s.m. Acc. e ef. de azougar.

AZOGAMENTO s.m. Azougamento.

AZOGAR v. (Quím.) Azougar, cubrir con azougue. ║ (fig) Alterar(se), desacougar(se).

AZOGUE (1) (Do ár. hispánico azzáwq) s.m. Azougue (nome popular do mercurio).
SER UN AZOGUE (loc. verb. coloq.) Ser un bulebule / fervello / cu de mal asento.

AZOGUE (2) (Do ár. hispánico ‘assúq’, rúa) s.m. Terreiro, eirado, praza [na que se teñen as feiras].

AZOR s.m. (Zoo.: Ave rapaz Accipiter gentilis) Azor.

AZORAMIENTO s.m. Azoramento, turbación.

AZORAR  (de ‘azor’) v. Asustar o azor ás outras aves.
AZORARSE v.pr. Sobresaltar(se), desacougar(se), conturbar(se).

AZORRARSE v. Quedarse adormentado.

AZOTACRISTOS (Bot.: Pl. fam. das  compostas Carthamus lanatus) Cardo cabreiro.

AZOTAINA s.f. (fam.) Azoutas pl., chaparreta.

AZOTAR v. Azoutar.

AZOTE s.m. Azoute, flaxelo, látego. ║ Azouta, chaparreta, chapada  f, nadegada. (fig.) Azoute, calamidade, desgraza.

AZOTEA s.f. Azotea, terraza, eirado.

AZTECA adx. e s. Azteca. Mexicano.

AZÚCAR s.m. ou f. Azucre m.
AZÚCAR DE CORTADILLO, CUADRADILLO: Azucre en terróns.

AZUCARADO, A adx. Azucrado.

AZUCARAR v. Azucrar.

AZUCARERO, A adx. Azucreiro. ║ s.m. Azucreiro. ║ s.f. Azucreira.

AZUCARILLO s.m. Terrón de azucre.

AZUCENA s.f. (Bot.: Pl. Lilium candidum) Azucena.
AZUCENA DE MAR, NARDO MARÍTIMO, PANCRACIO(Pl. Pancratium maritimum) Cebola do mar, cebola das gaivotas.

AZUCHE s.m. Punteira (de ferro dunha estaca).

AZUD s.m. e f. Nora (para sacar auga do río).s.m. Tosta, caneiro (presa pequena).

AZUELA s.f. Aixola (ferramenta de carpinteiro).

AZUFRADOR (Agric.) adx. e s.m. Axofrador.║ s.f. Sulfatadora (aparello).

AZUFRAR v. Axofrar, xofrar.

AZUFRE s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 16) Xofre, “S“.

AZUL adx. Azul.
AZUL MARINO(cor.) Azul mariño.

AZULADO, A adx.Azulado, azulino.

AZULAR(SE) v. Azular(se).

AZULEJAR (Constr.) Azulexar.

AZULEJO (1) (Do ár hispánico azzulayga) s.m. Azulexo.

AZULEJO (2) s.m. (ave) [V. ABEJARUCO].

AZULINO, A adx. [V. AZULADO]

AZUMBRE s.m. ou f. Azume m. (medida de capacidade duns 2 litros.)

AZURITA s.f. Azurita (mineral).

AZUZAR v. Encirrar / acirrar, empurrar, apurrar.










B

B s.f. (letra “be”)  B s.m. (letra “be”).

BABA s.f. Baba, babuxa, baballa.

BABAR(SE) v. Babar(se), baballar(se).

BABAZA s.f. Baba, baballa (dalgúns animais). ║ Lesma (molusco de terra)

BABEAR(SE) v. Babear(se), babexar(se), baballar(se).

BABEL s.m .e f. Babel m., lugar de moito balbordo.

BABEO s.m. Babeo, acc. de babear.

BABERA s.f. Babeira (peza da armadura antiga.)

BABERO s.m. Babeiro, babadeiro.

BABIA < ESTAR EN BABIA (loc. – fam.) Andar ós biosbardos / estar nos biosbardos.

BABIECA adx. e  s.m. ou f. Babeco, babiolo, boubo, parvo, apampado.

BABILÓNCO, A adx. (Ant.) Babilónico, babilonio.

BABLE adx. e s. Bable.

BABOR s.m. Babor.

BABOSA s.f. Lesma, limacha (molusco de terra).
BABOSA NEGRA, MOCOSA NEGRA (Micolox.: Cogomelo Hygrophorus latitabundus) Limago.

BABOSADA s.f. Baballada, dito propio dun baballón.

BABOSEAR(SE) v. Baballar(se), baballarse, esbaballarse. ║ Baballoar, comportarse coma un baboso ou baballoeiro.

BABOSO, A s. Baboso, baballas, baballón.

BABUCHA s.f. Babucha.

BABUINO s.m. (Zoo.:  Primate Papio cynocephalus) BabuínoA

BACA(1) (Do fr. bâche) s.f. Baca [dos vehículos].

BACA (2) (Do lat. bacca)  Baga do loureiro.

BACALADERO, A adx. e s. Bacallaeiro.

BACALADERO, A adx. e s.m. Bacallaeiro.

BACALADILLA s.f. (Zoo.: Peixe Micromesistius  poutassou) Lirio m.

BACALAO s.m. (Zoo.: Peixe Gadus morhua) Bacallau.

BACANAL adx. Bacanal, báquico. ║ s.f. Bacanal (festa).

BACANTE s.m. (Antig.) Bacante.

BACARÁ, BACARRÁ s.m. Bacará (xogo de cartas).

BACELAR 86 s.m. Parra, barra.

BACHE s.m. Focha f.,  fochanca f.

BACHEAR v. Arranxa-las fochas, repara-las fochancas, tapa-los buratos.

BACHILLER s. Bacharel.

BACHILLERATO s.m. Bacharelato.

BACÍA s.f. Vasilla. A cunca dos barbeiros.

BACILAR adx. Bacilar, rel. ós bacilos.

BACILLAR s.m. Emparrado, conxunto de parras. ║ Bacelar, viña nova (de bacelos).

BACILO s.m. Bacilo.

BACÍN s.m. Bañado, bacía (ouriñal alto e cilíndrico).

BACINETE s.m. (Antig.) Bacinete (peza da armadura).

BACINILLA, BACINICA s.f. (dim. de 'bacín') Vasilla pequena. ║ Cacho, ouriñal.

BACÓN, BEICON s.m. Touciño entrefebrado [afumado].

BACORETA s.f. (Zoo.: Peixe Euthynnus alletteratus) Bacoreta.

BACTERIA s.f. Bacteria.

BACTERIANO, A adx. Bacteriano.

BACTERICIDA adx. e s.m. Bactericida.

BACTERIOLOGÍA s.f. Bacterioloxía.

BACTERIOLÓGICO, A adx. Bacteriolóxico.

BACTERIÓLOGO, A s. Bacteriólogo.

BÁCULO s.m. Báculo, caxato.

BADAJADA s.f. Badalada. ║ (fig.e fam.) Parvada.

BADAJAZO s.m. Badalada f.

BADAJO s.m. Badalo.

BADAJOCENSE, PACENSE adx. e s. Pacense, badaxocense (de Badaxoz).

BADANA s.f. Badana. s.m. (fam) Badanas, folgazán.

BADÉN s.m. Rego, regueiro (feitos por unha arroiada). (Obr.Publ.) Canle, foxo, gabia. ║ Vao nunha beirarrúa.

BADERNA s.m. (Mar.) Baderna (un tipo de cabo).

BADIL s.m., BADILA s.f. Badil m.

BÁDMINTON s.m. (xogo) Bádminton.

BADULACADA s.m. (coloq.) Babecada, gaitada, necidade,  cousas dun badulaque

BADULAQUE adx, e s. Badulaque, mequetrefe.

BAGAJE s.m. Bagaxe, equipaxe. ║ (fig.) Bagaxe, coñecementos [dunha persoa].

BAGATELA s.f. Miudeza, insignificancia, ridiculez, chafallo m.

BAGAZO s.m. Bagazo / bagaño.

BAHÍA s.f. Baía / badía.

BAILABLE adx. Bailable / bailábel, bailadeiro.

BAILADOR, A adx. Bailador, que baila. ║ s. Bailador, bailarín.

BAILAR v. Bailar, danzar. ║ Bailar, buligar, rebulir. ║ [Obxecto] lolear, abanearse.

BAILARÍN, A s. Bailarín.
BAILE DE SAN VITO: (Med.)  Baile de san vito, corea.

BAILE s.m. Baile.

BAILOTEO s.m. (coloq.) Baileretada.

BAJA s.f. Baixa, baixada. ║ Baixa, cese.

BAJÁ, PACHÁ s.m. Paxá (alto funcionario otomán).

BAJADA s.f. Baixada, acc. de baixar. ║ Baixada, baixadoiro, baixeira (sitio).
BAJADO / LLOVIDO DEL CIELO (loc. adx. coloq.)  Caído / chovido do ceo, vido gratuitamente.

BAJAMANERO s.m. (xermanía)  Rateiro, raspiñeiro (ladrón).

BAJAMAR s.f. Baixamar.

BAJANTE adx. Baixante, que baixa. ║ s.m. ou f.(Arquit.) Baixante [do tellado] f.

BAJAR v. Baixar.

BAJEL s.m. Vaixel87, barco.

BAJEZA s.f. Baixeza, ruindade.

BAJÍO s.m. (Mar) Baixío, baixo, barra f.

BAJISTA adx. e s. Baixista (rel. á baixa dos prezos). ║ s.(Mús.) Baixista, baixo.

BAJO prep. Baixo, (de)baixo de, so.
BAJO DE ARENA: Sirte, baixo de area.

BAJO, A adx. Baixo, de pouca altura. ║ s.m. Baixo (parte inferior).

BAJÓN s.m. (aument.) Baixón, baixada grande.

BAJORRELIEVE s.m. Baixorrelevo.

BAJURA s.f. Baixura.

BALA s.f. Bala (proxectil).║ Bala, fardo, paca.

BALADA s.m. (Lit. e Mús.) Balada.

BALADÍ adx. Banal, insignificante, sen importancia.

BALADRAR v.  Bradar, berrar, aturrar.   

BALADRAR v.Bradar, berrar, berregar, bramar.

BALADRÓN. A adx. Fanfurriñeiro, farfantón.

BALADRONADA s.f. Fanfurriñada, bravata, baduada.

BALAJE s.m. Balaxe (rubí morado).

BALALAICA s.f. Balalaica (instrumento musical ruso).

BALANCE s.m. Balance.

BALANCEAR(SE) v. Abalar(se), balancear(se), bambear(se), abanear(se), randear(se) / arrandear(se).

BALANCEO s.m. Abaneo, balanceo.

BALANCERO, BALANZARIO s.m. Balanceiro (empregado das casas da moeda).

BALANCÍN s.m. Balanza pequena. ║ Randeeira (cadeira).

BALANDRA s.m. (Mar.) Balandra.

BALANDRÁN s.m. Balandrán (peza de vestir antiga)88.

BALANDRO s.m. (Mar.) Balandro.

BÁLANO s.m. (Zoo.: pequeno crustáceo das rocas, Balanus balanoides) Arneiro, arneste.

BALANZA s.f. Balanza.
BALANZA DE PAGOS: Balanza de pagamentos.

BALANZARIO s.m. [V. BALANCERO].

BALAR v. Mear / bear.

BALARRASA s.(fig. e fam.) Bala perdida, tarambaina, atolado, toleirán.

BALASTO, BALASTRO s.m. Balastro (das vías do ferrocarril).

BALAUSTA (Bot.) Balaustia (un tipo de froito).

BALAUSTRADA s.f. Varanda, balaustrada.

BALAUSTRE, BALAÚSTRE s.m. Balaústre.

BALAZO s.m. Balazo, disparo, tiro.

BALBUCEAR, BALBUCIR v. Balbucir.

BALBUCEO s.m. Balbucido.

BALBUCIENTE adx. Balbuciente, que balbuce.

BALBUCIR v. Balbucir.

BALCÓN s.m. Balcón.
BALCÓN CUBIERTO: Corredor, balcón cuberto.

BALCONADA s.f. Balconada, miradoiro m.

BALDA s.f. Balda, baldón m., andel m., estante m.

BALDADO, A adx. Canso, fatigado, esgotado fisicamente.

BALDAQUINO s.m. Baldaquino (especie de dosel).

BALDAR v. Baldar, eivar, toller. ║ (fig.) Baldar, cansar, mallar, esgotar.

BALDE s.m. Balde, caldeiro.
DE BALDE (loc. adv.)  Gratis, de balde, de moca.
EN BALDE (loc. adv.)  En van, inutilmente, en balde.

BALDEAR v. Baldear.

BALDEO s.m. Baldeo, acc. de baldear.

BALDÍO, A adx. Baldío, ermo, maniño.

BALDÓN s.m. Baldón, afronta, oprobio.

BALDONAR v. Baldoar, inxuriar á cara.

BALDOSA s.f. Baldosa.

BALDOSAR v. Embaldosar

BALDRAGAS adx. e s.m. Baldreu, bandallo (fig.).

BALEA s.f. Balea (tipo de vasoira).

BALEAR, BALEARICO, A adx. e s. Balear, baleárico (das Illas Baleares).

BALIDO s.m. Bear, beo.

BALÍN s.m. Balote (bala pequena).

BALÍSTICO, A adx. Balístico. ║ s.f. Balística (ciencia).

BALIZA s.f. Baliza.

BALIZAMIENTO, ABALIZAMIENTO s.m. Balizamento.

BALIZAR, ABALIZAR v. Balizar.

BALLENA s.m. (Zoo.: Cetáceo) Balea.║ Vara, variña (do paraugas).

BALLENATO s.m. Baleato  (cría da balea).

BALLENERO, A adx. e s. Baleeiro.

BALLESTA s.f. Bésta89

BALLESTERA, s.f. (Bot. Pl. herb. Veratrum album) Veratro.

BALLESTERO s.m. Besteiro.

BALLET s.m. Ballet (voz francesa pronunciada “balé”).

BALLETA s.f. Baeta.

BALLICA, CÉSPED INGLÉS (Bot.:Pl. herb. Lolium perenne) Raigrás.

BALNEARIO, A adx. e s.m. Balneario.

BALO, EMBALO s.m. Balo (procedemento de pesca).

BALOMPIÉ s.m. Fútbol.

BALÓN s.m. Balón.

BALONCESTO s.m. Baloncesto.

BALONMANO s.m. Balonmán.

BALONVOLEA s.m. Balonvolea, voleivol.

BALSA (1) s.f. Balsa, almadía (plataforma flotante). ║ (Bot. Árbore americano) Balsa

BALSA (2) s.f. Balsa, charco, poza.

BALSÁMICO, A adx. Balsámico.

BALSAMINA, MADAMA s.f. (Bot. Pl. Impatiens balsamina) Balsamina

BÁLSAMO s.m. Bálsamo.

BALSAR, BARZAL s.m. Mato, matogueira f.

BALSEAR v. Pasar un río en balsa.

BALSERO, A s. Persoa que conduce unha balsa.║ (No Caribe) Persoa que intenta chegar ilegalmente en balsa a outro país.

BALUARTE s.m. (construc. milit.) Baluarte, bastión.

BALUMBA s.f. Balume m., vulto de moitas cousas xuntas. Morea, montón. ║ Rebumbio, maraña, marfallada.

BAMBA (1) s.f.Bolo con crema. Baile iberoamericano.

BAMBA (2) s.f. Zapatilla deportiva, tenis.

BAMBALINA s.m. (Teatro) Bambolina

BAMBOLEANTE adx. Bambeante.

BAMBOLEAR(SE), BAMBONEAR(SE) v. Bambear(se), abalar.

BAMBOLEO, BAMBONEO s.m. Bambeo, abaneo.

BAMBOLLA s.f. Burbulla. ║ (fam.) Ostentación, fachenda.

BAMBOLLERO, A adx. Fachendoso, fatuo, garelo.

BAMBÚ, BAMBUC s.m. (Bot.: Pl. da famil. das gramíneas) Bambú.

BANAL adx. Banal, trivial, vulgar.

BANALIDAD s.f. Banalidade, trivialidade.

BANALIZACIÓN s.f. Banalización.

BANALIZAR(SE) v. Banalizar(se), tornar(se) banal.

BANANA s.m. (froito) Banana, plátano m.

BANANAL s.m. Bananal, plantación de bananeiras.

BANANO s.m. (Bot.: Pl. Musa paradisiaca) Bananeira f.

BANASTA s.f. Banastra, canastro m., cesto grande.

BANASTO s.m. Canastro redondo.

BANCA s.f. Banca.

BANCADA s.m. Bancada.

BANCAL s.m. Bancal, socalco. ║ Bancal [de area].

BANCAL s.m. (Agr.) Socalco, terraza f.

BANCARIO, A adx. Bancario.

BANCARROTA s.f. Bancarrota.

BANCO s.m. Banco (asento). ║ Banco (entidade). ║ Banco [de carpinteiro]. ║ Barría, cardume, manda, banco de peixe.║ Baixío, barra, banco de area.║ Banco [de órganos].

BANDA(1) (Do fr. bande) s.f. Banda, cinta, tira. ║ Fita de tea.

BANDA (2) (Do gótico bandwo) Grupo, cuadrilla armada. ║ Grupo musical. ║ Lado, costado. ║ Beira, marxe.
BANDA ANCHA (Inform.) Banda larga.

BANDADA s.f. Bandada, bandado, bando. ║ (por ext.) Bandada de peixes, cardume, banco.

BANDAZO s.m. Bandazo, cambio brusco.

BANDEAR v. Bandear, dar bandazos.

BANDEJA s.f. Bandexa, fonte.

BANDERA s.f. Bandeira.

BANDERILLA s.f. Bandeirola, bandeira pequena. ║ (Taurom.) Banderilla.

BANDERILLERO s.m. Banderilleiro.

BANDERÍN s.m. (dim.)  Bandeirola.

BANDEROLA s.f. Bandeirola.

BANDIDAJE s.m. Bandidaxe, bandoleirismo.

BANDIDO s.m. Bandido, bandoleiro.

BANDO (1) s.m. Bando, edicto.

BANDO (2) s.m. Bando, grupo, partido. ║ Bando, bandada, bandado.

BANDOLERA s.f. Bandoleira (correa ou bolso).

BANDOLERISMO s.m. Bandoleirismo, bandidaxe f.

BANDOLERO, A s. Bandoleiro, bandido.

BANDOLINA s.f. (instr.musical) Mandolina.

BANDULLO s.m. (coloq.) Bandullo, barriga, tripa, ventre, bandougo.

BANDURRIA s.f. (instr.musical) Bandurra.

BANQUERO, A s. Banqueiro.

BANQUETA s.f. Banqueta. Tallo, meso, moucho.

BANQUETE s.m. Banquete, festa de pote.

BANQUILLO s.m. (dim. de banco) Banqueta. ║ (En deportes ou xulgados:) Banco.

BANYO s.m. (Mús.) Banxo.

BAÑADOR s.m. Traxe de baño.

BAÑAR(SE) v. Bañar(se).

BAÑERA s.f. Bañeira.
BAÑERA DE HIDROMASAJE : Bañeira de hidromasaxe.

BAÑISTA s. Bañista.

BAÑO s.m. Baño = [ Bañadura. ║ Bañeira. ║ Cuarto de baño. ║ Capa. ]

BAPTISMO s.m. (Relix.) Baptismo.

BAPTISTERIO, BAUTISTERIO s.m. Baptisterio.║ Baptisterio, pía bautismal

BAQUETA s.f. Baqueta.

BAQUETEAR v. Baquetear, golpear. ║ Comprimir unha carga de canón coa baqueta.

BÁQUICO, A adx. Báquico, rel. a Baco ou ao viño.

BAR (1) s.m. Bar (local).

BAR (2) s.m. (Fis.) Bar, unidade de presión.

BARAHÚNDA, BARAÚNDA s.f. Barafunda, rebumbio, rebulicio.

BARAJA s.f. Baralla [de naipes].

BARAJAR v. Barallar [os naipes].

BARANDA s.f. Varanda90.

BARANDILLA s.f. VarandaO.

BARAÑA s.f. Mato, broza, esquilmo.

BARATERÍA s.m. (Der.) Estafa, ladroízo, calote.

BARATERO, A adx. Barateiro, a.

BARATIJA s.f. Chilindrada, bagatela, lilaina.

BARATO, A adx. Barato, a bo prezo.

BARATURA s.f. Baratura, barateza.

BARBA s.f. Barba.
BARBA CABRUNA (Bot.: Pl. Tragopogon porrifolius) Barba cabreira.
BARBA DE CAPUCHINO (Bot.)Barbas de raposo [V. CUSCUTA].
HACER LA BARBA (loc. verb. coloq.) Enfastiar, molestar, amolar ou adular, afagar, facer a pelota91.

BARBACANA s.f. (Fort.) Barbacá.

BARBACOA s.f. Grella, asadeiro, asador.║ Grellada.

BARBADA, MADREANGUILA s.f. (Zoo.: Peixe Ciliata mustela) Madrela, mariola.

BARBADO, A adx. e s. Barbado.

BARBARIDAD s.f. Barbaridade.

BARBARIE s.f. Barbarie.

BARBARISMO s.m. (Ling.) Barbarismo.

BARBARIZAR v. Barbarizar.

BÁRBARO, A s .e adx. Bárbaro.

BARBEAR v. Barbear, afeitar(se).║ Dito dun animal: acadar certa altura coa barba.

BARBECHAR v. (Agric.) Deixa-la terra a barbeito.

BARBECHO s.m. (Agric.) Poula f., folgada f., barbeito.

BARBERÍA s.f. Barbaría.

BARBERO, A s. Barbeiro.

BARBILAMPIÑO adx. e s.m. Imberbe, lampo, desbarbado. 

BARBILLA s.f. Queixo (da cara) m, barbela, papo m.

BARBIRROJO, A adx. Barbilouro.

BARBITÚRICO, A adx. e s.m. Barbitúrico.

BARBO s.m. (Zoo.: Peixe de río Barbus barbus) Barbo.
BARBO DE MAR, SALMONETE, (Zoo.: Peixe Mullus surmuletus) Barbo, salmonete.

BARBOTAR, BARBOTEAR v. Resmungar, farfallar, falar atropeladamente e boureando. Rosmar, refungar.

BARBUDO, A adx. Barbudo, barbán, barbuzán.

BARBULLAR v. Barballar, farfallar.

BARCA s.f. Barca.

BARCA DE FERIA: Lancha de feira. Randeeira.

BARCADA s.f. Barcada, barcaxe, carga dunha barca.

BARCAL s.m. (cacharro) Maseiro, pía f.

BARCAZA s.f. Barcaza.

BARCELONÉS, A, BARCELONÍ adx. e s. Barcelonés (de Barcelona). 

BARCIA s.f. Muíña (po).

BARCINO, A adx. [Animal] apardazado, de pelo branco e pardo.  

BARCO s.m. Barco92.

BARDA (1) s.f. Barda (arnés protector do peito do cabalo).

BARDA (2) s.f. Barda93.

BARDANA, LAMPAZO MAYOR, HIERBA DE LOS TIÑOSOS (Bot.: Pl. Arctium lappa) Bardana, herba do costado, herba dos amores.

BARDAR v. Bardar (cerrar con bardas un terreo).

BARDO s.m. Bardo, poeta celta.

BAREMAR v. Baremar, avaliar aplicando un baremo.

BAREMO s.m. Baremo.

BARÍ adx. Excelente.

BARIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 56) Bario, “Ba“.

BARÍTONO s.m. Barítono.

BARLOVENTO s.m. (Mar.) Barlovento.

BARNIZ s.m. Verniz.

BARNIZADO, A s.m. Vernizado, vernizadura, acc. e ef. de vernizar.

BARNIZADOR, A adx. e s. Vernizador.

BARNIZAR v. Vernizar, envernizar.

BARÓMETRO s.m. Barómetro.

BARÓN, -ESA s. Barón; -esa.

BARONÍA s.f. Baronía.

BARQUERO, A s. Barqueiro.

BARQUILLERO, A adx. e s. Barquilleiro.

BARQUILLO s.m. Barquillo.

BARQUÍN s.m., BARQUINERA s.f. Barquín (fol de ferreiro).

BARRA s.f. Barra (Peza longa / Panca / Mostrador / Pan alongado / Nube / Baixío / etc.).

BARRABASADA s.f. Barrabasada, burrada, trasnada.

BARRACA s.f. Barraca, casoupa, chabola, bodego m. ║ Barraca, vivenda rural típica levantina.

BARRACÓN s.m. Barracón.

BARRAGÁN (2) s.m. Barragán (tea).

BARRAGÁN; -ana (1)Barregán; -gá.

BARRANCO s.m., BARRANQUERA s.f. Barranco, barranca, barronca, barrancada, carricova.

BARREDURA s.f. Varredura, acc. de varrer. ║ s.f.pl. Varreduras, varredallas, vasoirada, ciscallo m. s.f.pl. Varreduras, desperdicio, desproveito, gasto, refugallo, sobras.

BARRENA s.f. Barrena (ferramenta).
BARRENA DE MANO: Trade.
BARRENA, ALMEJA BRAVA(Zoo.: Molusco Pholas dactylus) Mangón.

BARRENAR v. Barrenar. Tradear 

BARRENDERO, A s. Varredor, varrendeiroO.

BARRENERO s. Barreneiro.

BARRENO s.m. Barreno, barrena grande (instrum.) ║ Barreno (carga explosiva).

BARREÑO s.m. Barreño, barreñón.

BARRER v. Varrer94, vasoirar.

BARRERA s.f. Barreira (obstáculo).║ Barreira, barreiro (de barro).
BARRERA DE SEGURIDAD: Barreira de seguridade, barreira de seguranza.
BARRERA DEL SONIDO: Barreira do son.

BARRETINA s.f. Barretina (gorro catalán).

BARRIADA s.f. Barriada.

BARRICA s.f. Barrica.

BARRICADA s.f. Barricada (obstáculo).

BARRIDO s.m. Varrido, varredura.

BARRIGA s.f. Barriga. Bandullo.

BARRIGÓN, A adx. (fam.) Barrigán; -ana, barrigudo.

BARRIGUDO, A adx. Barrigudo, barrigán; -ana.

BARRIL s.m. Barril, pipa.

BARRILERÍA s.f.  Fustalla (conxunto barrís dunha adega). ║ Tonelería (obradoiro e oficio).

BARRILERO s.m. Toneleiro, cubeiro

BARRIO s.m. Barrio. Rueiro.

EL OTRO BARRIO:O alén, a eternidade.

BARRIZAL, BARREAL s.m. Bulleiro, lameira f., trollo, barral.

BARRO (1) s.m. Barro (masa de arxila). ║ Barro, bulleiro, lama, lodo, trollo.

BARRO (2) s.m. Gran, broulla, aldroga [na cara]. ║  Verro, vérrago [dos animais]. 

BARROCO, A adx. Barroco.

BARROSO (1), A adx. Barroso, [terreo] barrento.║ Barroso (cor).

BARROSO (2), A adx. Que ten “barros” na cara, granuloso.

BARROTE s.m. Barrote.

BARRUNTAR v. Barruntar, intuír, ventar, presentir.

BARRUNTAR v. Presentir, sospeitar.

BARRUNTE, BARRUNTO s.m. Indicio, presentimento.

BARTOLA > ECHARSE A LA BARTOLA loc adv. coloq.  Estomballarse, abandonarse.

BÁRTULOS s.m.pl.(fig.) Trastes / trastos, cachifallos, trebellos, aveños.

BARULLERO, A adx. Barullán; -ana, barulleiro, barullento.

BARULLO s.m. Barullo, rebumbio, balbordo, bulla, barullada.

BARZAL s.m. [V. BALSAR].

BASAMENTOs.m. (Arquit.) Baseamento.

BASAR(SE) v. Basear(se).

BASCA s.f. Vasca, arcada [do estómago].

BÁSCULA s.f. Báscula.

BASCULANTE adx. Basculante, oscilante. ║ s.m. Basculante (vehículo).

BASCULAR v. Bascular.

BASE s.f. Base.
BASE DEL CRÁNEO: Base do cranio.
BASE IMPONIBLE: Base impoñible.

BÁSICO, A adx. Básico.

BASILAR adx. Basilar, rel. á base.

BASÍLICA s.f.  Basílica.

BASILICAL adx.Basilical, rel. á basílica.

BASILICÓN s.m. Basilicón (un tipo de ungüento)

BASILÍSCO s.m. (animal fabuloso)  Basilisco. ║ (fig.) [Persoa] furiosa, colérica, irada, rabiosa.

BASTA s.f., HILVÁN s.m. Ganduxo (puntadas longas provisionais).

BASTANTE adx.  Bastante, que basta, que abonda. ║ adv. Bastante, abondo, dabondo, suficientemente

BASTAR v. Bastar, abastar, abondar, chegar.║ Abundar, ter en gran cantidade.

BASTARDEAR v. Abastardar, dexenerar.

BASTARDILLA adx. e s.(tipo de letra) Bastarda.

BASTARDO, A adx. e s. Bastardo95.

BASTIDOR s.m. Bastidor.

BASTILLA s.f. Basta96, dobra.

BASTIÓN s.m. Bastión, baluarte.

BASTO (1) s.m. Certo tipo de albarda.║ s.m.pl. Bastos (un pau da baralla española).

BASTO, A (2) adx. Basto97, groseiro, vulgar

BASTÓN s.m. Caxato, bastón.

BASTONADA s.f., BASTONAZO s.m. Bastonada, golpe co bastón.

BASTONCILLO s.m. Bastonciño.

BASURA s.f. Lixo98 m., varredura  f., ciscallo.

BASURERO s.m. (Persoa:) Varrendeiro, varredor. ║ (Lugar:) Vertedoiro / vertedeiro.

BATA s.f. Bata (prenda de vestir).

BATACAZO s.m. Zoupada, trompazo, zampullada.

BATACLÁN s.m. Peza de teatro frívolo.

BATALLA s.f. Batalla.

BATALLADOR, A adx. Batallador, batallante, belicoso, guerreiro.

BATALLADOR, A adx. Batallador, guerreiro, batallante.

BATALLAR  v. Batallar = [ Combater, pelexar con armas. ║ Lidar, loitar, pelexar. ]

BATALLÓN s.m. Batallón.

BATÁN s.m. Batán, folón (máquina para bater os panos).

BATANEAR v. (coloq.) Bater, petar, abatanar, golpear.

BATANERO s.m. Bataneiro, traballador do batán.

BATATA s.f. (Bot.. Pl. Ipomoea batatas e o seu tubérculo) Batata, pataca doce.

BATE s.m. Bate (pau do béisbol).

BATEA s.f. Bandexa. ║ Artesa, maseira. ║ (Mar.) Batea.

BATEAR (1) v. Batear, bautizar, acristianar.

BATEAR (2) v. Batear (no béisbol).

BATEL s.m. Batel (un tipo de bote).

BATELERO, A s. Bateleiro (persoa que dirixe un batel).

BATEO (1) s.m. Bateo, bautizo.

BATEO (2) s.m. Bateo (no béisbol).

BATERÍA s.f. Batería.

BATIBURRILO s.m. Batoallada, lea, maravallada, zarapallada, mestura de cousas (ou palabras) inconexas.

BATIDA s.f. Batida, batedura.

BATIDO, A adx. Dise dun tecido de seda con visos de cor distintos. Ou dun camiño moi andado. s.m. Batido (bebida).

BATIDOR s.m., BATIDORA s.f. Batedor (instr. de cociña).

BATIENTE adx. Batente, que bate.║ s.m. Batente [dunha ventá].║ Batente [na costa].

BATÍN  s.m. Batín.

BATIR v. Bater, golpear, petar, atizar, bourar, mallar. ║ Bater, batucar, bategar (un líquido).v.pr. Baterse (en duelo).

BATISTA s.f. Batista (tipo de tea).

BATO s.m. Parvo, boubo, babeco, paiolo, panoco.

BATRACIO s.m. Batracio.

BATUTA s.f. Batuta.

BAÚL s.m. Baúl, arca f., hucha f.

BAUTISMAL adx. Bautismal.

BAUTISMO s.m. Bautismo.

BAUTIZADO, A adx. e s. Bautizado.

BAUTIZAR v. Bautizar, acristianar, batear.

BAUTIZO s.m. Bautizo, bateo, bauticeiro.

BAYA s.m. (Bot.) Baga, boga. 

BAYETA s.f. Baeta (tea).

BAYO, A adx. e s. [Cabalo] baio.

BAYONETA s.f. Baioneta.

BAYUCA s.f. Baiuca, taberna, tasca.

BAZA s.f. Baza.

BAZAR s.m. Bazar.

BAZO, A adx. De cor morena tirando a amarelo99. ║ s.m. (Anat.) Bazo.  ║ Paxarela [do porco].

BAZOFIA s.f. Bazofia, desperdicio, reboutallo. ║ Bazofia, brodio, empadumada, galdrumada (ref. a unha comida). ║ Bazofia, brodio, cousa groseira.

BAZUCAR v. Bater ou axitar.

BEATERÍA s.f. Beataría, beatería.

BEATIFICACIÓN s.f. Beatificación.

BEATIFICAR v. Beatificar.

BEATÍFICO, A adx. Beatífico.

BEATITUD s.f. Beatitude.

BEATO, A adx. e s. Beato.

BEBÉ s.m. e f.  Bebé, nené.

BEBEDERO adx.  Bebedeiro, bebible. ║ s.m. Bebedoiro.

BEBEDIZO s.m. Bebedizo, beberaxe.

BEBEDOR, A adx. Bebedor.

BEBENDURRIA s.f. Reunión de moito beber.

BEBER v. Beber, inxerir, tomar.

BEBERCIO s.m. (coloq.) Bebedela, candonga, bebedeira.

BEBERRÓN, -NA adx. (coloq.) e s. Bebedor, que bebe moito.

BEBIBLE adx. Bebible / bebíbel.

BEBIDA s.f. Bebida100.

BEBIDO, A adx. Bebido, bébedo, caneco, cargado, tomado.

BEBORROTEAR v. (fam.) Bebiscar, bebericar (beber pouco e a miúdo).

BECA s.f. Bolsa [de estudos], axuda.

BECADA, CHOCHA-PERDIZ, PITORRA, SORDA, GALLINUELA s.m. (Zoo.: Ave Scolopax rusticola) Cea, arcea, pita cega, galiñola.

BECAR v. Sufragar unha bolsa de estudos.

BECARIO, A s. Bolseiro, que obtivo unha bolsa de estudos.

BECERRA s.f. Becerra (do pan).

BECERRO, A s.(Zoo.) Becerro, cucho, cuxo, xato, vitelo.

BECHAMEL, BESAMEL s.f. Bechamel.

BEDANO, ESCOPLO s.m. Bedano, escoupro (ferramenta de carpinteiro).

BEDEL s.m. Bedel.

BEDUINO, A adx. e s. Beduíno. ║ s.m. (fig.) Home bárbaro e desaforado.

BEFA s.f. Mofa, escarnio, abafallo.

BEFAR v. Mover os cabalos o belfo.║ Mofarse, burlarse, rirse.

BEFO, A, BELFO, A adx. Belfo (que ten o labio inferior caído e máis avultado ca o superior).║s.m. Belfo, labio do cabalo.

BEGONIA s.m. (Bot.: Pl. da fam. das begoniáceas)  Begonia.

BEICON s.m. (inglés “bacon”) Touciño veado [afumado].

BEIGE, BEIS adx. (cor) Beixe.

BÉISBOL s.m. Béisbol.

BEJEL, RUBIO s.m. (Zoo.: Peixe Chelidonichthys lucerna) Alfóndega.

BELDAD s.f. Beldade, beleza.

BELÉN, NACIMIENTO s.m. Belén, nacemento.

BELEÑO s.m., BELEÑO NEGRO, HIERBA LOCA (Bot.: Pl. herb. Hyoscyamus niger) Beleño, meimendro, arangaño, herba dos arengos.

BELFO, A adx. e s.m. Belfo,(que ten máis groso o labio inferior).

BÉLICO, A adx. Bélico.

BELICOSIDAD s.f. Belicosidade.

BELICOSO, A adx. Belicoso, guerreiro, agresivo.

BELIGERANCIA s.f. Belixerancia.

BELIGERANTE adx. e s. Belixerante, combatente.

BELIO s.m. (Fis.) Bel (unidade acústica).

BELLACO, A adx. Canalla, infame, ruín.

BELLADONA s.m. (Bot.: Pl. Atropa belladonna) Beladona.

BELLAQUERÍA s.f.  Canallada, falcatruada.

BELLEZA s.f. Beleza, beldade.

BELLIDO, A adx. Belido, belo, bonito, fermoso.

BELLO, A adx. Belo, bonito, fermoso, .

BELLOTA s.f. Landra, belota.
ANIMAL DE BELLOTA: Porco (mamífero).(expr. coloq.) Burrán,  burricán; -ana.

BENDECIR v. Bendicir101, beicer.

BENDICIÓN s.f. Bendición, beizón.

BENDITO, A adx. Bendito, bieito.

BENDITO interx. Benia!
BENDITO DE DIOS (expr. coloq.)Bendito, inxenuo, miñaxoia, santo, santiño.

BENEDICTINO adx. e s. Beneditino, [frade] bieito.

BENEFACTOR, A s. Benfeitor.

BENEFICENCIA s.f. Beneficencia.

BENEFICIADO, A adx. e s.m. Beneficiado.

BENEFICIAR(SE) v. Beneficiar(se).

BENEFICIARIO, A adx. e s. Beneficiario.

BENEFICIO s.m. Beneficio (Ben / Proveito / Ganancia).

BENEFICIOSO, A adx. Beneficioso.

BENÉFICO, A adx. Benéfico.

BENEMÉRITO, A adx. e s. Benemérito.

BENEPLÁCITO s.m. Beneplácito.

BENEVOLENCIA s.f. Benevolencia, indulxencia, benignidade.

BENEVOLENTE adx. Benevolente, benévolo.

BENÉVOLO, A adx. Benévolo.

BENGALA s.m. Bengala.

BENGALÍ adx. e s. Bengalí, relativo ou natural de Bengala (India).

BENIGNAMENTE adv. Benignamente, benevolamente.

BENIGNIDADE s.f. Benignidade, benevolencia.

BENIGNO, A adx. Benigno, benévolo.

BENITO, A adx. e s. Bieito, beneditino.

BENJAMÍN s.m. Benxamín, redrollo. Pechacancelas, cerraportelos, tapaburatos.

BENJUÍ s.m. (bálsamo aromático) Benxuí.

BENZOICO, A adx. Benzoico, relativo ó benxuí.

BEOCIO, A adx. e s. Beocio, relativo ou natural de Beocia (Grecia antiga). ║ (fig.) Ignorante, estúpido, parvo.

BEODO, A adx. e s. Bébedo.

BERBERECHO s.m. (Zoo.: Bivalvo Cerastoderma edule) Berberecho, carneiro.
BERBERECHO ERIZADO s.m. (Zoo.: Bivalvo Acanthocardia echinata) Berberecho bravo.
BERBERECHO ESPINOSO (Zoo.: Bivalvo Acanthocardia aculeata) Berberecho macho, marolo
BERBERECHO VERDE s.m. (Zoo.: Bivalvo Cerastorderma galucum) Birollo.
BERBERECHO DENTADO, BERBERECHO DE NORUEGA (Zoo.: Bivalvo Laevicardium crassum) Saltón.

BERBERÍ adx. e s. Bérber, berberisco.

BERBERISCO, A adx. e s. Berberisco, bérber, relativo ou natural da antiga Berbería (Africa)

BERBIQUÍ s.m. Berbequí.

BERCIANO, A adx. e s. Berciano, relativo ou natural do Bierzo.

BEREBER, BERÉBER adx. e s. Bérber, berberisco.

BERENJENA s. (Bot.: Pl. Solanum melongena e froito) Berenxena, berinxela.

BERENXENAL s.m. Campo de berenxenas. ║ (fig. e fam.) Embrolla, enleada, enredo, leria.

BERGAMOTA adx. e s. f. Bergamota (variedade de pera).

BERGANTE s. Pícaro, cazurro, lagarteiro, renarte, pillabán; -ana

BERGANTÍN s.m. (Mar.) Bergantín.

BERILIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 4) Berilio, “Be“.

BERKELIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 97) Berkelio, “Bk“.

BERLINA s.f. Berlina.

BERLINÉS, A adx. e s. Berlinés, de Berlín.

BERMEJO, A adx. Vermello, encarnado.

BERMUDAS s.m.pl. Bermudas (pantalón).

BERNARDO, A adx. e s. Bernardo (monxe).

BERRA, BERRO, BERRAZA (Bot.: Pl. herb. Apium nodiflorum) Brizo, labaza.

BERREAR v. Berrar.

BERREÓN, NA adx. Berrón, que fala a berros. 

BERRIDO s.m. Berro, brado.

BERRINCHE s.m. Perrencha, rabecha, cabuxo [dos nenos].

BERRO s.m. (Bot.: Pl. Nasturtium officinale) Agrón, brizo.

BERTORELLA s.f. (Zoo.: Peixe Gaidropsarus mediterraneus) Barbada de area.

BERZA s.f. (Bot.: Pl. Brassica oleracea) Verza102.

BERZAL s.m. (Plantación de) verzas.

BERZOTAS s.m. ou f.(fig.) Ignorante, babeco.

BESAMANOS s.m. Beixamán.

BESAR v. Bicar, beixar.
LLEGAR Y BESAR EL SANTO loc. verb. Chegar e encher.

BESO s.m. Bico, beixo.

BESTIA s.f. Besta. ║ adx. Besta, bruto, buzaco.

BESTIAL adx. Bestial, brutal.

BESTIALIDAD s.f. Bestialidade, brutalidade. ║ (fig. e fam.) Bestialidade, burrada, cantidade excesiva.

BESUCAR, BESUQUEAR v. (fam.) Bicar repetidamente.

BESUCÓN, A, BESUCADOR, A adx. Biqueiro, beixador, chuchón.

BESUGO s.(fig.) Persoa parva ou babeca. ║ s.m. (Zoo.: Peixe Pagelus centrodontus  ou Pagelus bogaraveo) Ollomol.

BESUGUERA s.f. Cazola para o ollomol.  

BETEL s.m. (Bot.: Pl. Piper betle) Bétel.

BETÓNICA s.f. (Bot. Pl. herb. Stachys officinalis) Betónica.
BETÚN DE JUDEA: Betume de Xudea, asfalto.

BETÚN s.m. Betume.

BEZO s.m. Beizo groso.

BEZUDO, A adx. Beizudo, de beizos avultados.

BI-  elem. compos.  Bi- [= Dous, dúas veces].

BIANUAL adx. Bianual (de dúas veces ao ano).

BIBERÓN s.m. Biberón, mamadeira f.

BIBLIA s.f. Biblia.

BÍBLICO, A adx. Bíblico.

BIBLIO- elem.compos. Biblio- [= libro].

BIBLIÓFILO, A adx. e s. Bibliófilo.

BIBLIOGRAFÍA s.f. Bibliografía.

BIBLIÓGRAFO, A s. Bibliógrafo.

BIBLIOTECA s.f. Biblioteca.

BIBLIOTECARIO, A adx. e s. Bibliotecario.

BIBLISTA s. Biblista, estudoso da Biblia.

BICAMERAL adx. (Política) Bicameral, de dúas cámaras.

BICARBONATO s.m. (Quim.) Bicarbonato.

BICÉFALO, A adx. Bicéfalo.

BÍCEPS s.m.pl. Bíceps.

BICERRA s.m. (Zoo.) Rebezo, camuza  [V. GAMIUZA].  

BICHA s.f. Bicho, becho, bechoco, m. ║ (fig.) Bicha, becha, serpe.

BICHERO s.m. (Mar.) Bicheiro (certo pau con gancho).

BICHO s.m. Bicho, becho, bechoco.

BICICLETA s.f. Bicicleta.

BICOCA s.f. Bicoca, choio, ganga.

BICORNE adx. Bicorne, que ten dous cornos.

BICORNIO s.m. Bicorne, sombreiro de dous bicos.

BIDÉ s.m. Bidé.

BIDÓN s.m. Bidón.

BIELA s.f. Biela (peza mecánica).

BIELDO s.m. (apeiro agríc.) Angazo, anciño / enciño.

BIEN s.m. Ben. ║ Ben, beneficio. ║ Ben, pertenza, propiedade. ║ adv. ponder. Ben, moi, bastante. ║ adv. Ben, como é debido. ║ adv. Ben, san. ║ adv. Ben, moito. ║ conx.distr. Ben … ben, ou … ou, ora … ora, quer … quer.
BIEN HAYA (loc. interxectiva) Benia!
Y BIEN loc. conx. E logo?

BIENAL adx. Bienal, bianual. ║ s.f. Bienal.

BIENANDANZA s.f. Benandanza, dita, felicidade, sorte.

BIENAVENTURADO, A adx. Benaventurado, afortunado.

BIENAVENTURANZA s.m. (Relix.) Benaventuranza.

BIENESTAR s.m. Benestar.

BIENHABLADO, A adx. Benfalado.

BIENHECHOR, A s. Benfeitor.

BIENIO s.m. Bienio.

BIENQUERENCIA s.f. Benquerenza, agarimo.

BIENQUERER  v. Benquerer.

BIENVENIDA s.f. Benvida.

BIENVENIDO, A adx. Benvido.

BIÉS s.m. Biés (tira de tea cortada ó nesgo que se sobrepón nos vestidos.)
AL BIÉS (loc. adv.) Ó biés, de través, ó través, ó nesgo.

BIFÁSICO, A adx. Bifásico, difásico.

BÍFIDO, A adx. (Biol.) Bífido.

BIFURCACIÓN s.f. Bifurcación.

BIFURCARSE v. Bifurcarse.

BIGAMIA s.f. Bigamia.

BÍGAMO, A adx. e s. Bígamo.

BÍGARO COMÚN, CARACOLILLO  s.m. (Zoo.: Molusco gasterópodo Littorina littorea) Caramuxo, mincha f., caramela f.
BÍGARO RUGOSO (Zoo.: Molusco gasterópodo Littorina saxatilis) Caramuxo bravo,

BIGORNIA s.f.  Zafra.

BIGOTE s.m. Bigote.

BIGOTUDO, A adx. Bigotudo.s.m. (Zoo.: Panurus biarmicus)Ferreiriño de bigote.

BILBAINO, A adx. e s. Bilbaíno, bilbotarra (de Bilbao).

BILIAR adx. Biliar, rel. á bile.

BILINGÜE adx. Bilingüe.

BILINGÜISMO s.m. Bilingüismo.

BILIOSO, A adx. Bilioso, rel. á bile.(fig.) Bilioso, colérico, con mal xenio.

BILIS s.f.  Bile, fel. ║ (fig.) Bile, anoxo, cabreo.

BILLALDA, BILLARDA, TALA s.f. (xogo) Billarda, estornela.

BILLAR s.m. (xogo) Billar.

BILLARDA, TALA s.m. (xogo) Estornela, billarda.

BILLETE s.m. Billete.

BILLETERA s.f. Billeteira, carteira.

BILLETERO s.m. Billeteira.

BILLÓN s.m. Billón.

BIMESTRAL adx. Bimestral.

BIMESTRE s.m. Bimestre.

BINA s.m. (Agr.) Bima, arrenda, redra (acc. de dar unha segunda sacha).

BINAR v. (Agr.) Bimar, redrar, arrendar (dar 2ª cava). ║ (Relix.) Binar (dicir 2ª misa no día).

BINARIO, A adx. Binario.

BINGO s.m. Bingo.

BINÓCULO s.m. (óptica) Binóculo.

BINOMIO s.m. (Mat.) Binomio.

BIODEGRADABLE adx. Biodegradable / biodegradábel.

BIODIVERSIDAD s.f. Biodiversidade.

BIOGÉNESIS s.m. (Biol.) Bioxénese.

BIOGENÉTICO, A adx. (Biol.) Bioxenético.

BIOGRAFÍA s.f. Biografía.

BIOGRÁFICO, A adx. Biográfico.

BIÓGRAFO, A s. Biógrafo.

BIOLOGÍA s.f. Bioloxía.

BIOLÓGICO, A adx. Biolóxico.

BIÓLOGO, A s. Biólogo.

BIOMBO s.m. Biombo.

BIOPSIA s.m. (Med.) Biopsia.

BIOSFERA s.f. Biosfera.

BIÓTICO, A adx. (Biol.) Biótico.

BIOTOPO s.m. (Bioloxía) BiótopoA.

BIÓXIDO s.m. (Quim.) Bióxido /ks/.

BÍPEDE, BÍPEDO, A adx. Bípede.

BIPOLARIDAD s.f. Bipolaridade.

BIQUINI, BIKINI s.m. Bikini.

BIRLAR  v. Escamotear, furtar  con disimulo.

BIRLO s.m. Birlo (pau do xogo dos birlos).

BIRREME s.m. ou f.(Ant.) Birreme f. (antiga embarcación).

BIRRETE s.m. Gorro. Barrete, bonete.

BIRRETINA s.f. Gorro ou “birrete” pequeno. ║ s.f. (Hist.) Gorro militar do s. XVIII.  

BIRRIA s.f. Persoa grotesca. Estafermo, espantallo, choqueiro.║ (fig.) Cousa de pouco aquel, miudallo, miudeza, picallada, trapallada.

BIRUJI, BIRUJE s.m. (coloq.) Viruxe f. (vento frío).

BIS s. e adv. Bis.

BISABUELO, A s. Bisavó, -voa.

BISAGRA s.f.  Gonzo, bisagra.

BISBISAR v. (fam.) Bisbar, musitar.

BISECTRIZ s.f. (Mat.), BISECTOR s.m. (Mat.) Bisectriz, bisector.

BISEL s.m. Bisel.

BISELAR v.Biselar.

BISIESTO adx. [Ano] bisesto.

BISÍLABO, A adx. e s.m. (Gram.) Bisílabo.

BISMUTO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 83) Bismuto, “Bi“.

BISNIETO, A s. Bisneto.

BISOJO, A adx. Birollo, vesgo.

BISONTE s.m. (Zoo.: Mamíferos  Bison bison e Bison bonasus) Bisonte.

BISOÑADA s.m. (coloq.) Novatada, torpeza, inexperiencia.

BISOÑÉ s.m. Bisoñé.

BISOÑO, A adx. Novato, principiante

BISTÉ, BISTEC s.m. Bisté, filete.

BISTURÍ s.m. (instr. cirúrxico) Lanceta f.

BISUTERÍA s.f. Bixutería. Quincalla.            

BITÁCORA s.m. (Mar.)  Bitácora.

BITUMINOSO, A adx. Bituminoso, que contén betume.

BIVALENTE adx. (Quim.) Bivalente.

BIVALVO, A adx. e s. Bivalvo (molusco de dúas valvas)103.

BIZANTINO, A adx. e s. Bizantino.

BIZARRÍA s.f. Gallardía, garrideza.

BIZARRO, A adx. Valente, bravo.║ Xeneroso, xentil, garrido.

BIZCAR, BIZQUEAR v. Padecer, estrabismo, ser meco, trusgo, birollo.║ Chiscar, chuscar, trusgar (o/os ollo/s)

BIZCO, A adx. Chosco, birollo, vesgo.

BIZCOCHAR v. Refornar (cocer o pan de novo).

BIZCOCHO s.m. Biscoito.

BIZMA s.f. Bilma (un tipo de emplasto).     

BIZNIETO, A, BISNIETO, A s. Bisneto.

BLANCA s.f. (Mús.) Blanca (nota).
ESTAR SIN BLANCAloc. adv. coloq. Estar sen branca, non ter un can, andar á miñoca.

BLANCO, A adx. e s. Branco, albo. ║ s.m. Branco (sitio ó que apuntar un tiro).

BLANCOR s.m., BLANCURA s.f. Brancor m., brancura.

BLANCUZCO, A adx. Esbrancuxado, que tira a branco sucio.

BLANDEAR(1) v. Brandear, abrandar, transixir, ceder.

BLANDEAR (2)v. Brandir (soster na man).

BLANDENGUE adx. (despect.) Brando, frouxo, feble.

BLANDICIA s.f. Blandicia, adulación, afago. ║ Delicadeza, tacto, tino, tento.

BLANDIR, BLANDEAR v. Brandir.

BLANDO, A adx. Brando. dondo. Mol.

BLANDÓN s.m. Brandón (cirio groso). ║ Candelabro para soster brandóns.

BLANDURA s.f. Brandura.

BLANQUEADOR, A adx. e s.m. Branqueador.

BLANQUEAR v. Branquear, albear, poñer [algo] branco.║ Branquear, calear, encalar.║ Brunir, lustrar [un metal].║ Branquexar, ir tomando a cor branca.

BLANQUECINO, A, BLANQUIZCO, A adx. (cor) Abrancazado, esbrancuxado.

BLANQUEO s.m. Branqueo. Clareo.

BLANQUINEGRO, A adx. Apigarado, pedrés, pegarado, pincharado (de cor negra e branca).  

BLASFEMAR v. Blasfemar.

BLASFEMIA s.f. Blasfemia.

BLASFEMO, A adx. e s. Blasfemo.

BLASÓN s.m. Brasón, escudo de armas. ║ (fig) Honor, gloria.

BLASONAR v. Brasonar, determinar un brasón. ║ (fig) Presumir, dicir fantochadas, farolear.

BLEDO s.m. (Bot.: Pl. herb. Polygonum persicaria) Beldro. ║ (fig.) Minucia, insignificancia, cousa sen valor.

BLINDADO, A adx. Blindado.

BLINDAJE s.f. Blindaxe.

BLINDAR v. Blindar.

BLÍSTER s.m. Blíster (un tipo de envase).

BLOG s.m. (Inform.) Blog, bitácora (un tipo de páxina web).

BLOGUERO, A adx. e s. Blogueiro.

BLONDA s.f. Blonda (encaixe de seda).

BLONDO, A adx. (cor) Louro, dourado.

BLOQUE s.m. Bloque.

BLOQUEAR v. Bloquear, asediar, cercar.║ Bloquear, obstaculizar.

BLOQUEO s.m. Bloqueo.

BLUSA s.f. Blusa, chambra.

BLUSÓN s.m. Blusón.

BOA s.m. (Zoo.: xénero de serpes) Boa.

BOATO s.m. Ostentación, pompa.

BOBADA, BOBERA, BOBERÍA s.f. Bobada, boubería, babecada, parvada.

BOBALÍAS s. m.e f. (coloq.) Parvo, babeco, boubexo, panoco, paparón, papón.

BOBALICÓN, A adx. (Aumentativo de ‘bobo’) Boubexo, barballocas, parvo, babeco.

BOBEAR v. Boubexar, dicir boubarías.║ Perde-lo tempo en parvadas.

BOBINA s.f. Bobina.

BOBINAR v. Bobinar, enrolar nunha bobina.

BOBO, A adx. e s. Bobo, babeco.║ adx. Parvo, boubo.

BOCA DE DRAGÓN, DRAGONARIA s.m. (Bot.: Pl. herb. Antirrhinum majus) Herba becerra.

BOCA s.f. Boca.
HACERSE LA BOCA AGUA (loc. verb. - coloq.) Degoxar, devecer, degoirar [un alimento].
ABRIRSE LA BOCA: Bocexar, boquear.
A BOCA DE NOCHE (loc. adv.)Á bocanoite, ao anoitecer, á noitiña, ao luscofusco.

BOCACALLE s.f. Boca da rúa, boqueira, embocadura.

BOCACAZ s.m. Augueiro, boqueira, boquela ou bocal dunha presa.

BOCADEAR v. Abocañar, adentar, partir en bocados.

BOCADILLO s.m. Bocadillo.

BOCADO s.m. Bocado.

BOCAJARRO > A BOCAJARRO (loc. adv.) A queimarroupa, a boca de cano, desde moi cerca.║ (loc.adv.) De improviso.

BOCAL (1) s.m.  Xerra de boca ancha.

BOCAL (2) adx. Bucal, rel. á boca. ║ s.m. Boquilla, embocadura

BOCANA s.f. Bocana [dun porto].

BOCANADA s.f. Bocalada, fecha, chopo, m, grolo, m. ║ Fumaza [ó fumar].

BOCARTE (1) s.m. (peixe) [V. BOQUERÓN].

BOCARTE (2) s.m. Martelo para crebar minerais.

BOCATEJA s.m. (Constr.)  Bocatella.

BOCAZA, BOCAZAS s.(fam.) Bocalán; -ana, lingoreteiro, lercho, lerchán.

BOCERA s.f. Boqueira [na comisura dos labios]. ║ s.f.pl. Residuos que quedan nos labios despois de comer.

BOCERAS s. m.e f. Bocalán, lingoreteiro.║ Desprezable, infame, ruín.

BOCETO s.m. Bosquexo, esbozo.

BOCHE (1) s.m. Asno recén nacido.

BOCHE (2) s.m. Focha, fochanca (para xogar os rapaces)104.

BOCHINCHE 105 s.m. Tumulto, algarabía, alboroto, balbordo.

BOCHORNO s.m. Bochorno, calmizo, bafa f., fogaxe f.

BOCHORNOSO, A adx. Bochornoso, abafadizo, sufocante.║ Vergonzoso.

BOCINA s.f. Bucina / buguina.

BOCINAZO s.m. Bucinazo, buguinazo, bucinada f.

BOCIO s.m. (med.) Bocio, garxola (pop.).

BOCÓN s.m.,, TOMÁS s.m. (Zoo.: Peixe Epigonus telescopus) Tomás.

BOCOY s.m. Bocoi.

BODA s.f. Voda106, casamento. Casoiro.
 BODAS DE PLATA / ORO: Vodas de prata / ouro.

BODE s.m. Bode, cabrón, castrón, chibo (macho da cabra).

BODEGA s.f. Bodega / adega.

BODEGÓN s.m. Taberna, tasca. ║ (Pintura) Bodegón.

BODEGONERO, A s. (de bodegón) Bodegueiro, taberneiro. 

BODEGUERO, A s. (de bodega) Bodegueiro, adegueiro.      

BODI s.m. Bodi (prenda de vestir).

BODIÓN s.m. (Zoo.: Peixe Symphodus cinereus)  Vello.

BODRIO s.m. Galdrumada, bazofia. ║ s.m. (coloq.) Chafallada, chapuza, cousa mal feita.   

BOFARSE v.pr. Afofarse, poñerse fofo, esponxarse.

BOFE(S) s.m. Boche(s) (pulmón das reses).

BOFETADA s.f. Labazada, lambada, lapada, chapada.

BOFETÓN s.m. Lapote, morrada, labazada, moufada.

BOFO, A adx. Fofo.

BOGA (1) s.m. (Zoo.: Peixe mariño Boops boops) Boga.
BOGA DE RÍO:  s.m. (Zoo.: Peixe de auga doce Chondrostoma polylepis) Boga.

BOGA (2) s.f.  Voga, remada.║ s. Remador, remeiro.

BOGA (3) s.f. Boa aceptación, auxe, vixencia.
ESTAR EN BOGA: Estar de moda.

BOGADOR, -RA  s.m. e f. Remeiro, remador.

BOGAR v. Vogar107, remar. ║ Navegar.

BOGAVANTE s.m. (Zoo.: Crustáceo Homarus gammarus) Lumbrigante, cereixo.

BOHARDILLA, BOARDILLA s.f.  [V. BUHARDILLA].

BOHEMIO, A adx. e s.f. Bohemio.

BOHRIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 107) Bohrio, “Bh“.

BOICOT, BOICOTEO s.m. Boicot.

BOICOTEAR v. Boicotear.

BOINA s.f. Boina, pucha.

BOJ, BOJE s.m. (Bot.: Arbto. Buxus sempervivens e a súa madeira) Buxo.

BOJEDAL s.m. Buxal, bosque de buxos.

BOJIGANGA s.f. Grupo ambulante de títeres.

BOL s.m. Cunca (recipiente).

BOLA s.f. Bóla108.. Pelota. Balón.║ s.f. Trola, alburgada, embuste.

BOLCHEVIQUE adx. e s. Bolxevique.

BOLCHEVISM0 s.m. Bolxevismo.

BOLDO s.m. (Bot.: Arbto. Peumus boldus) Boldo.

BOLEAR v. Bolear, tirar a bola en determinados xogos.

BOLERA s.f. Boleira, pista de bólas (xogo de birlos).

BOLERO s.m. Bolero (certo tipo de música).

BOLERO, A (1) adx. e s. Troleiro, mentirán.

BOLETÍN s.m. Boletín.

BOLETO(1) s.m. Boleto (billete ou papeleta).

BOLETO (2) s.m. Boleto (cogomelo)109.
BOLETO RETICULADO (Micolox.: Cogomelo Boletus aestivalis) Andoa de verán.
BOLETO DELPINO (Micolox.: Cogomelo Boletus pinophilus)  Andoa dos piñeiros.
BOLETO BAYO  (Micolox.: Cogomelo  Xerocomus  badius)  Andoa escura.
BOLETO NEGRO (Micolox.: Cogomelo Boletus aereus)Andoa negra.

BOLICHE (1) s.m. Bóla pequena de determinados xogos.║ Xogo de bolos.║ Boleira.║ Certo xoguete.

BOLICHE (2) s.m. Boliche, rede de pesca.║ Peixes miúdos collidos co ‘boliche’.

BÓLIDO s.m. Bólido.

BOLÍGRAFO s.m. Bolígrafo.

BOLILLO s.m. Palillo [para facer encaixes].

BOLINA s.m. (coloq.) Balbordo, algarada, rebumbio.║ (Mar.) Bolina (un determinado cabo).
IR / NAVEGAR DE BOLINA(loc. verb.) Mar. Bolinar (un modo de navegación).

BOLÍVAR s.m. Bolívar (moeda de Venezuela).

BOLLA s.f. Bola.

BOLLERÍA s.f. Bolaría / bolería.

BOLLERO, A s. Fabricante de bolos.║ s.m. (coloq. e malson.) Lesbiana.

BOLLO s.m. Bolo /o/.

BOLO s.m. Bolo, birlo (xogo).║ Bolo [alimentario].
BOLOS s.m.pl. (xogo) Birlos, bolos.
BOLSA DE PASTOR, ZURRÓN DE PASTOR, MOSTAZA SILVESTRE (Bot.: Pl. Capsella bursa-pastoris) Bolsa de pastor, herba dos dentes.

BOLSA s.f. Bolsa / bulsa. Fol, foleca

BOLSADA s.m. (Xeol.) Bolsa / bulsa [dun mineral].

BOLSERO, A s. Persoa que vende bolsas.

BOLSILLO s.m. Peto [da roupa]  /e/ , bulsa f.  

BOLSISTA s.(Econ.) Bolsista.

BOLSO s.m. Bolso / bulso. Fol, foleco.

BOMBA s.f. Bomba.
BOMBA DE RELOJERÍA :Bomba de reloxaría.

BOMBACHO[s] s.m. [Pantalón] bombacho[s].

BOMBARDEAR v. Bombardear.

BOMBARDEO s.m. Bombardeo.

BOMBARDERO, A adx. e s.m. Bombardeiro.

BOMBARDINO s.m. (instr. músical) Bombardino.

BOMBEAR v. Bombear.

BOMBEO s.m. Curvatura, convexidade.║ Bombeo, acc. de bombear líquidos.

BOMBERO s.m. Bombeiro.

BOMBILLA s.f. Lámpada (de filamento). ║ (Dim. de bomba) Bombiña.

BOMBO s.m. Bombo.

BOMBÓN s.m. Bombón.

BOMBONA s.f. Bombona.

BONACHÓN, A adx. e s.(fam.) Boíño, bonazo, afable, miñaxoia, cacho / anaco de pan (fam. e fig.).

BONANCIBLE adx. [Tempo, mar] apracíbel, apracible, calmo.

BONANZA s.f. Bonanza, calma (no tempo ou no mar.)

BONDAD s.f. Bondade.

BONDADOSO, A adx. Bondadoso.

BONETE s.m. Bonete, barrete.

BONHOMÍA s.f. Bonhomía.

BONIATO s.m. Unha variedade de batata.

BONIFICACIÓN s.f. Bonificación.

BONIFICAR v. Bonificar.

BONITERO s.m. (Mar.) Boniteiro.

BONITO (1) s.m. (Zoo.:  Peixe Sarda sarda ) Bonito do Atlántico.
 BONITO DE VIENTRE RAYADO (Zoo.: Peixe) [V. LISTADO].

BONITO (2), A adx. Bonito, belo, fermoso, lindo.Grande.

BONITURA s.f. Bonitura, beleza, fermosura.

BOÑIGA s.f. Bosta.

BONO s.m. Bono.

BONZO s.m. Bonzo, monxe budista.

BOQUEADA s.f. Boqueada, bocexo.

BOQUEAR v. Boquear / boquexar. ║ Da-las boqueadas, agonizar.

BOQUERA s.f. (Agr.) Boqueiro [dos prados].

BOQUERA s.f. Boqueira, boquela [dun rego].║  Boqueira, garrocha  [nos labios].

BOQUERÓN s.m. (Zoo.: Peixe Engraulis encrasicholus) Bocarte / bocareo.

BOQUETE s.m. Boqueiro, burato / buraco, abertura f.

BOQUIABIERTO, A adx.  Que ten a boca aberta. ║ Bocaaberta, pasmado, pasmón, paspán..   

BOQUILLA s.f. Embocadura, bico.║ (Mús.) Palleta.

BORBOLLA s.f. Burbulla, gurgulla. ║ Gallarón.

BORBOLLAR, BORBOLLEAR, BORBOLLONEAR, BORBOTAR v. Burbullar, gurgullar, escachoar, cachoar.

BORBOLLÓN s.m. Cachón.

BORBOLLÓN, BORBOTÓN s.m. Cachón, cachoada, gallarón.

BORBÓNICO, A adx. Borbónico.

BORCEGUÍ s.m. Borceguín (un calzado).

BORDA s.f. Choza de pastores, cabana.

BORDADA(1) s.m. (Mar.) Bordada (unha manobra de navegación).

BORDADA(2) s.f. Un adorno feito cunha tira bordada.

BORDADO s.m. Bordado.

BORDADOR, A s. Bordador.

BORDADURA s.m. Bordadura.

BORDAR v. Bordar.

BORDE (1) s.m. Bordo, beira, tope.
AL BORDE DE: Ó bordo de.

BORDE (2) adx. (Bot.) [Planta] ventureira. ║ adx. e s. Bastardo, fillo natural. ║ (fam) Torpe, tardo, romo, parvo.

BORDEAR v. Bordear, rodear, ir pola beira, flanquear.

BORDILLO s.m. Bordo da beirarrúa. Beiril dunha parede.

BORDÓN s.m. Bordón = [ Bastón mais alto ca unha persoa║ Certo tipo de verso. ║ Retrouso (no falar). ]

BOREAL adx. Boreal (do hemisferio norte).

BÓREAS s.m. Bóreas, aquilón, vento do norte.

BORLA s.f. Borla.

BORNA s.f. Fito, marco, mollón. ║ (Electr.) Borne.

BORNE (1) s.m. (Electr.)  Borne (peza).

BORNE (2) s.m. (Bot.:Pl.) Codeso [V. CODESO].

BORNEAR(1) v. Dar volta, voltear, torcer.  ║ (Mar.) Mornear, xirar o buque sobre a súa áncora. ║ Labrar as columnas.
BORNEARSE v.pr. Cambarse[a madeira].

BORNEAR (2) v. Bornear, examinar ou aliñar cun só ollo.  

BORO s.m. (Quím.) Boro.

BORO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 5) Boro, “B“.

BORONA s.f. Boroa / broa. Pan de broa, pan de millo.

BORRA s.f. Aña, ovella dun ano. ║ La basta. ║ Charrizo [do viño]. Borra [dos líquidos], pouso110.

BORRACHA s.f. Bota [do viño].

BORRACHERA, BORRACHADA s.f. Borracheira.

BORRACHÍN, NA adx. e s. Borracho [habitual], borrachón.

BORRACHO, A adx. Bébedo, borracho.

BORRADOR s.m. Borrador.

BORRAJA s.m. (Bot.: Pl. Borago officinalis) Borraxe, soaxe.
AGUA DE BORRAJAS (expr.) Cousa sen importancia.

BORRAJO s.m. Borra / o, borralla / o, remol, rescaldo. ║ Folla do piñeiro: agulla, arume, bruma, frouma, padumeiro, piñuca, etc.

BORRAR(SE) v. Borrar(se).

BORRASCA s.f. Borrasca.

BORREGO s.m. Borro (cordeiro de un a dous anos).

BORRICO s.m. (Zoo.: Mam. Equus asinus) Burrico, burro, asno. ║ (fig.e fam.)Burro, burrico, burrán, burricán.

BORRICÓN adx. e s.m. Burrán, burricán (na acc. de infeliz sen malicia).

BORRO s.m. Cordeiro entre un ano e dous.

BORRÓN s.m. Borrón, borrancho / borranchón.║ Borrador.

BORRÓN Y CUENTA NUEVA expres. coloq.  Morra o conto.

BORROSO, A adx. Borroso.

BORUJO s.m. Vurullo, envurullo [de roupa]. ║  Bagaño, bagazo, bagullo [da oliva]. 

BORUJÓN  s.m. Croque / coque, pote, carolo (vulto na cabeza por un golpe).

BOSQUE s.m. Bosque, fraga.

BOSQUEJAR v. Bosquexar.

BOSQUEJO s.m. Bosquexo, esbozo.

BOSTA s.f. Bosta, bostarega.

BOSTEZAR v. Bocexar, boquear, boquexar.

BOSTEZO s.m. Bocexo, boqueada f., abrideira de boca..

BOTA (1) s.f. Boto, pelello, pelella. Odre.║ Cuba.

BOTA (2) s.f. Bota (calzado).

BOTADURA s.f. Botadura.

BOTAFUMEIRO 111 s.m. Botafumeiro, incensario.
MANEJAR EL BOTAFUMEIRO (loc. verb. coloq.) Adular, afagar.

BOTALÓN s.m. (Mar.) Botaló.

BOTANA s.f. Botaina.

BOTÁNICO, A adx. Botánico. ║ s.f. Botánica (ciencia).

BOTAR 112 v. Botar, expulsar. Botar, meter un barco na auga. Rebotar.║  Saltar no chan.

BOTARATE adx. e s.m. (fam.) Chafallas, trangalleiro.

BOTAREL s.m. (Arquit.) Botarel, contraforte.

BOTE (1) s.m. Bote (salto).

BOTE (2) s.m. Bote (lata). ║ Bote [das propinas].

BOTE (3) s.m. Bote (barca).

BOTELLA s.f. Botella.

BOTELLERÍA  s.f. Botellaría, botellería.

BOTELLERO s.m. Botelleiro.

BOTELLÍN s.m. Botello m. (botella pequena). ║ (dim. de botella) Botelliña f.

BOTELLÓN s.m. (aum. de botella) Botellón.

BOTERO (1) s.m. Home que fai botos ou pelellas.

BOTERO (2) s.m. (Mar.) Patrón dun bote.

BOTICA s.f. Botica.

BOTICARIO, A s. Boticario.

BOTIFARRA s.f. Botifarra (embutido).

BOTIJO s.m. Porrón.

BOTILLO s.m. Pelello [para o viño]. ║ (embutido) Botelo.

BOTÍN s.m. Botín, botina f. (calzado). ║ Botín, prea f., presa f.

BOTINA s.f. Botina.

BOTIQUÍN s.m. Caixa de urxencias.

BOTÓN s.m. (Bot.) Botón, xema f., abrocho. ║ s.m. Botón [da roupa]. ║ s.m. Botón (pulsador).

BOTONERO, A s.Botoeiro.

BOTONES s.m. sing.e pl. Mozo dos recados.

BOU s.m. (Mar.) Bou.

BÓVEDA s.f. Bóveda.
BÓVEDA DE  ARISTA:(Arquit.) Bóveda de aresta.
BÓVEDA DE CAÑÓN:(Arquit.)Bóveda de canón.
BÓVEDA DE  ALJIBE, BÓVEDA CLAUSTRAL:(Arquit.) Bóveda de alxibe.

BOVEDILLA s.f. Bovedilla.  

BÓVIDO, A adx. e s.m. Bóvido.

BOVINO, A adx. e s.m. Bovino.

BOXEADOR s.m. Boxeador /ks/, púxil.

BOXEAR v. Boxear /ks/.

BOXEO s.m. Boxeo /ks/.

BOYA s.f. Boia. Bourel.

BOYADA s.f. Boiada, rabaño de bois e vacas.

BOYAL adx. (Rel. ó gando vacún) Vacún m., vacúa f., bovino.

BOYANTE adx. Boiante, flotante. ║ (fig.) Boiante, florecente, próspero.

BOYERO, A s. Boieiro.

BOZAL s.m. Bozo / buzo, buceira f.

BRABANTEs.m. Tea fabricada en Brabante (Bélxica).

BRACEAR v. Bracear.

BRACEO s.m. Braceo.

BRACERA s.f. Brazal [dun regato].

BRACERO s. Braceiro, o que da o seu brazo para apoio de outro.║ s.m. Braceiro, xornaleiro.

BRAGA s.f. Braga.

BRAGADO, A adx. Bragado (animal que ten a bragada de distinto color). ║ (fig.) [Persoa] falsa. ║ (fig. e fam.) Enérxico, resolto, decidido.

BRAGUERO s.m. Bragueiro.

BRAGUETA s.f. Bragueta, petrina.

BRAMADERA s.m. (xoguete) Zoa, zoador.

BRAMANTE s.m. Breimante.   [V. BRAVANTE]113

BRAMAR v. Bramar, bradar, bruar, berregar.

BRAMIDO s.m. Bruído.

BRANQUIA s.m. (dos peixes) Gala, galada, guerla, galaxa, branquia.

BRAÑA s.f. Braña, brañeira, lameiro m.

BRASA s.f. Brasa, ascua.

BRASERO s.m. Braseiro.

BRASILEÑO, A adx. e s. Brasileiro.

BRAVATA s.f. Bravata, ameaza arrogante. ║ Fanfurriñada.

BRAVÍO, A adx. Fero, salvaxe. ║ s.m. Bravura f., braveza f.

BRAVO adv. Forte, fortemente.

BRAVO, A adx. Bravo = [ Valente, afouto. ║ (ref. a animais) Salvaxe. ║ (ref. a plantas) Silvestre, ventureiro. ║ Enfadado, anoxado. ]

BRAVUCÓN, A adx. Fanfarrón, fanfurriña, fanfurriñeiro.

BRAVUCONADA s.f. Fanfurriñada, bravata, chulería, presunción, xactancia

BRAVURA s.f. Bravura, fereza, ferocidade. Bravura, braveza, valentía.

BRAZADA s.f. Braceo m. Brazada, brazado, mando, mañizo (cantidade de cousas que collen nos brazos).

BRAZADO s.m. Brazada f., brazado, mando, mañizo, mangado.

BRAZALETE s.m. Brazalete.

BRAZO s.m. Brazo.

BRAZUELO s.m. Parte das patas dianteiras dos mamíferos. Lacón [do porco].

BREA s.f. Brea, breo m.

BREAR v. (fam.) Brear, mallar, maltratar. ║ Enganar, facer burla.

BREBAJE s.m. Beberaxe f, apócema.

BREBAJE s.m. Beberaxe.

BRECA s.f. (Zoo.: Peixe Pagellus erythrinus) Breca.

BRECHA s.f. Brecha, fenda, regaña.

BRÉCOL, BRÓCOLI s.m. Brócoli (variedade de col).

BREGA s.f. Rifa, berro, agarrada. ║ (fig) Burla, chufa, mofa.

BREGAR v. Rifar, berrar, discutir. ║ Afanarse, esforzarse.

BREÑA  s.f. Fraguiza, fragueiro (terra chea de rochas e maleza).

BRESCA s.f.  Entena, favo, panal  [de mel].

BRESCAR v. Castrar (as colmeas), esmelgar.

BRETE 114 s.m. Pexa de ferro que se lle puña antigamente ós reos. ║ (fig.) Aperto, apuro.

BREVA s.f., ALBACORA s.f.  Bévera.

BREVE adx. Breve, efémero, curto. 

BREVEDAD s.f. Brevidade.
A LA MAYOR BREVEDAD: Coa maior brevidade, o antes posible.

BREVERA s.f. Bevereira, figueira que dá béveras.

BREVIARIO s.m. Breviario.

BREZAL s.m. Uzal, uceira, urceira, breixeira, moural.

BREZO (1) s.m. (Bot.: Arbto. das ericáceas vs. esps.) Uz, urce, breixo, torga.
BREZO CANTÁBRICO, URCIONA:(Bot.: Arbto. Daboecia cantábrica) Cubilón, tamborela.
RAIZ DEL BREZO: Torgo, torgueira.

BREZO (2) s.m. Berce de neno.

BRIBA s.f. Folganza, vagancia, picaresca.

BRIBÓN, A adx. Canalla, galopín, lacazán, pillabán.

BRIBONADA s.f. Canallada, raposada, camandulada.

BRICOLAJE s.m. Bricolaxe.

BRIDA s.f. Brida.

BRIGADA s.m. e f. Brigada.

BRILLANTE  adx. e s.m. Brillante, relucente, escintilante.

BRILLANTEZ s.f. Brillantez, brillo m.

BRILLANTINA s.f. Brillantina.

BRILLAR v. Brillar, relucir, escintilar,

BRILLO s.m. Brillo, resplandor.

BRINCADOR, A adx. Brincador. Choutador, chouteiro.

BRINCAR v. Brincar, choutar, saltar.

BRINCO s.m. Brinco, pincho, chouto.

BRINDAR v. Brindar.

BRINDIS s.m. Brinde.

BRINQUILLO, BRINQUIÑO s.m. Alfaia pequena.

BRÍO s.m. Brío, pulo, fogaxe f., carraxe f.

BRIONIA, NUEZA s.m. (Bot.: Pl. Bryonia dioica Jacq.)  Boudaña, saltasebes, cabaceira de raposa.

BRIOSO, A adx. Brioso, animoso, carraxento.

BRISA (1) s.f. Brisa, airexa, aura, hálito.

BRISA (2) s.f. Bagazo, bagaño, bagullo [da uva].

BRISCA s.f. Brisca (xogo de baralla).

BRIZNA s.f. Aruxo m., argueiro m., lixo m.

BROCA s.f. Broca.

BROCADO s.m. Brocado.

BROCAL s.m. Boca [do pozo], peitoril.

BROCHA s.f. Brocha.

BROCHADA s.f., BROCHAZO s.m. Brochada.

BROCHE s.m. Broche.

BROCHETA s.f. Espetada  [de comida].

BROMA s.f. Esmorga, pándega, xolda, troula. Broma, brincadeira, chufa, burla, charabisca.

BROMEAR v. Facer bromas.

BROMISTA adx. Bromista, algareiro.

BROMO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 35) Bromo, “Br“.

BRONCA s.f. Rifa, disputa.

BRONCE s.m. Bronce.

BRONCEADOR, A adx. Bronceador.

BRONCEAR(SE) v. Broncear(se).

BRONCO, A adx. Basto, rudo, agreste. ║ (fig) Cazurro, túzaro, insociable.

BRONQUIO s.m. (Anat.) Bronquio.

BRONQUITIS s.m. (Med.) Bronquite.

BROQUETA s.f. Espeto pequeno (para asar aves).

BROTAR v. Brotar, abrochar, agromar, xermolar.

BROTE s.m. (Bot.) Brote, gromo / gomo, abrocho, botón, xermolo. ║ (fig.): Xermolo (fig.), xerme (fig.), principio, comezo.

BRÓTOLA s.m. (Zoo.: Peixe Phycis phycis) Bertorella [de rocha], brota.
BRÓTOLA DE FANGO (Zoo.: Peixe Phycis blennoides) Bertorella de lama.

BROZA s.f. Broza (material para o esquilmo ou estrume) Refugallo, desperdicio, reboutallo, sobra, varredura.

BRUCES > BRUCES  A / DE BRUCES(loc.): Boca abaixo.
CAER DE BRUCES: Afociñar, enfociñar.

BRUJEAR v. Facer bruxerías.

BRUJERÍA s.f. Bruxería / bruxaría.

BRUJO,A s. Bruxo. ║ Meigo.

BRÚJULA s.f. Compás, agulla de marear.

BRUMA s.f. Bruma, brétema.

BRUMOSO, A adx. Brumoso, bretemoso.

BRUÑIDOR, A s. Brunidor.

BRUÑIR v. Brunir, lustrar.

BRUSCO, A adx. Brusco.

BRUTAL adx. Brutal, bestial.

BRUTALIDAD s.f. Brutalidade.

BRUTO, A adx. Bruto, buzaco, besta. ║ adx. e s. Bruto, túzaro, cazurro, insociable.║ adx. (ref. a unha cantidade:) Bruto. s.m. Bruto, animal irracional.

BÚA, BUBA s.f. Bostela, cachela, carocha (dunha anterior ferida).

BUCAL adx. Bucal.

BUCANERO s.m. Bucaneiro.

BÚCARO s.m. Vaso, floreiro.

BUCEADOR, A s. Mergullador.

BUCEAR v. Mergullarse, nadar mergullado.

BUCEO s.m. Mergullo.

BUCHE s.m. Boche, papada [das aves]. Boche, estómago [dos cuadrúpedes]. Bocalada (líquido que cabe na boca).

BUCHINCHE s.m. Taberna, baiuca, tasca.

BUCLE s.m. Bucle.

BUCÓLICO, A adx. Bucólico.

BUDIÓN s.m. (Zoo.: Peixe Symphodus bailloni) Budión.   

BUDISMO s.m. Budismo.

BUDISTA adx. e s. Budista.

BUEN 115 adx. (apócope de ´bueno´) Bo.

BUENAMENTE adv. Boamente.

BUENAVENTURA s.f. Boaventura.

BUENAZO, A adx. (fam )(ref. a persoas:) Boíño, de bo carácter, xebre de bo, santo (fig.), cacho de pan (fig. e fam.).

BUENO, A adx. Bo, boa.

BUEY (1) s.m., BUEY DE MAR (Zoo.: Crústaceo Cancer pagurus) Boi, noca, esqueiro.

BUEY (2) s.m. (Zoo.: Mam.) Boi [castrado]. [V. TORO].

BUFA s.f. Burla, chufa, mofa, chacota.

BUFANDA s.f. Bufanda.

BUFAR v. Bufar, fungar [un animal]. ║ (fig. e fam.) Bufar, rosmar, resmungar.

BUFÉ s.m. Bufete (servizo de restauración). ║ Ambigú(bar de local público).

BUFETE s.m. Bufete (despacho de avogado).

BUFIDO s.m. Bufido, funguido. Bafexo.

BUFO, A adx. Bufo (ridículo ou extravagante).

BUFÓN s.m. Bufón, histrión, pallaso. ║ Quincalleiro.

BUFONADA s.f.  Bufonada, pallasada.

BUGALLA s.m. (Bot.) Bugalla, bugallo m.

BUGLOSA s.m. (Bot.) [V. CHUPAMIELES]

BUHARDILLA, BOHARDILLA, BOARDILLA  s.f. Bufarda, bufarra, fachineiro. Faiado, faio116.

BUHO s.m. (Zoo.: Ave fam. estríxidos) Bufo.

BUHONERÍA s.f. Quincalla.

BUHONERO s.m. Quincalleiro, teldereteiro.

BUITRE s.m. (Zoo.: Ave da orde dos accipiteriformes) Voitre.

BUITRÓN s.m. (Zoo.: Ave Cisticola juncides) Carriza dos xuncos, picaxuncos.

BUJARDA s.m. (martelo canteiros) Buxarda.

BUJÍA s.f. Candea (de cera). ║ Candeeiro. ║ Buxía [do motor de explosión].

BULA s.f. Bula [do papa].

BULBO s.m. (Bot.) Bulbo.

BULEVAR s.m. Bulevar.

BULIMIA s.f. Bulimia.

BULLA s.f. Bulla, barullo m.

BULLABESA s.f. Unha especie de caldeirada de peixe.

BULLANGA s.f. Tumulto, balbordo, bulicio.

BULLANGUERO, A  adx. Barulleiro, rebuldeiro.

BULLEBULLE s.m. e f.(coloq) Bulebule, besbello, charabiscas, fervellasverzas, fervello.

BULLICIO s.m. Barullo, bulicio.

BULLICIOSO, A adx. Barulleiro, bulicioso.

BULLIDOR, A adx. Bulideiro.

BULLIR v. Rebulir. Bulir. ║ Burbullar, ferver.

BULO s.m. Díxome, dixomedíxome, conto, loiada, trola.

BULTO s.m. Vulto117.
A BULTO: A vulto, ó chou, a ollo.

BUÑUELO s.m. Chula (certa masa fritida).

BUQUE s.m. Buque.

BUQUÉ s.m. (fr. bouquet) Buqué (aroma viño). Ramallete de flores.

BURBUJA s.f. Burbulla / gurgulla.

BURBUJEAR v. Burbullar / gurgullar.

BURDEL s.m. Bordel, lupanar, prostíbulo, casa de lenocinio.

BURDO, A adx. Tosco, groseiro, ordinario.

BUREL 118 (1) s.m. (Herald.) Burela (unha determinada faixa do escudo).

BUREL (2) s.m. (Taurom.) Touro.

BURGALÉS, A adx. e s. Burgalés (de Burgos).

BURGO s.m. (Hist.) Burgo.

BURGOMAESTRE, A s.m. e f. Burgomestre.

BURGRAVE s.m. (Hist.) Burgrave (título alemán).

BURGUÉS, A adx. e s. Burgués.

BURGUESÍA s.f. Burguesía.

BURIL s.m. Buril, punzón.

BURLA s.f. Burla, chufa, moca, chacota.

BURLADERO s.m. Abeiro, refuxio das prazas de touros.

BURLADOR, A adx. e s. Burlador, burleiro. ║ s.m. Libertino, sedutor.

BURLAR v. Burlar, enganar. ║ v.pr. Burlarse, rirse.

BURLESCO, A adx. Burlesco.

BURLETE s.m. Burlete (de portas e ventás).

BURLÓN, ONA adx. Burlón; -ona, burleiro.

BUROCRACIA s.f. Burocracia.

BURÓCRATA s. Burócrata.

BUROCRÁTICO, A adx. Burocrático.

BUROCRATIZAR v. Burocratizar.

BURRADA s.f. Fato de burros. Burrada, disparate, barbaridade, barrabasada, gaitada, necidade, sandez. ║ (fam.) Gran cantidade, burrada, animalada, barbaridade [de].

BURRERO, A adx. (coloq.) [Cousa] basta, groseira, mal feita. ║ s. Burreiro.

BURREZ, BURRICIE s.f. Burremia, parvidade.

BURRO, A s.(Zoo.: Mam. Equus asinus Burro. ║ adx. Burro, burrán, burricán; -ana.

BURSÁTIL adx. Bolsista.

BURUJÓN s.m. Croque, pote [na cabeza].

BUS s.m. (fam. por autobús) Bus.║ (Electr. e Inform.) Bus.

BUSCA s.f. Busca, procura.

BUSCABULLA(S) s. Buscabullas, camorrista, pendencieiro, argalleiro, armante, leador.

BUSCADOR, A adx. e s.m. Buscador.

BUSCAPIÉ s.m. Comentario para iniciar unha charla.

BUSCAR v. Buscar.

BUSCAVIDAS s. (fig.e fam.) Furavidas, furabolos. ║ Furafollas, bulebule.

BUSILIS s.m. Busilis, quid, miolo (dun choio ou asunto).

BÚSQUEDA s.f. Busca. Procura.

BUSTO s.m. Busto.

BUTACA s.f. Butaca.

BUTANO s.m. Butano.

BUZO s.m. Bucio, mergullador.

BUZÓN s.m. Caixa do correo.








C

C s.f. (letra “ce”)  C s.m. (letra “ce”).

CABAL adx. Cabal. Exacto.

CÁBALA s.f.pl. Cábalas, suposicións. ║ Cábala (unha interpretación xudía da Biblia).

CABALGADURA s.f. Cabalgadura, cabalería.

CABALGAR v. Cabalgar, montar a cabalo. ║ Acabalgar (cubri-lo macho á egua). ║ Acabalgar [unha cousa por riba doutra].

CABALGATA s.f. Cabalgata.

CABALGAZÓN s.f. Acc. de ‘acabalgar’ (cubri-lo macho á egua).

CABALISTA s. Cabalista, persoa que practica a cábala.

CABALLA s.m. (Zoo.: Peixe Scomber scombrus) Xarda, cabala, rincha, correolo, verdel.

CABALLAJE s.m. Acc. de acabalgar (cubri-lo cabalo a egua).

CABALLAR adx. Cabalar, rel. ó cabalo.

CABALLERESCO, A adx. Cabaleiresco.

CABALLERÍA s.f. Cabalería, besta. ║ Cabalería (corpo militar).

CABALLERIZA s.f. Corte dos cabalos.

CABALLERO s.m. Cabaleiro.

CABALLEROSIDAD s.f. Cortesía, nobreza, señorío.

CABALLEROSO, A adx. Cabaleiroso.

CABALLETE s.m. Cabalete (soporte).

CABALLITO s.m. (Dim. de ´caballo`) Cabaliño. ║ s.m.pl. Carrusel, cabaliños.

CABALLO s.m. Cabalo.
A CABALLO: Dacabalo.

CABALLÓN s.m. (Agr.) Camallón, corela, suco.

CABAÑA s.f. Cabana, choupana, casopa. Palloza. ║ (fig.) Conxunto gandeiro, rabaño.

CABARÉ, CABARET s.m. Cabaré.

CABARETERO, A adx. e s. Cabareteiro.

CABE prep. Cabo [de], a carón de, o pé de, xunto a.

CABECEAR v. Cabecear = [ Move-la cabeza, acenar ca cabeza. ║ Toquear, toquenear, monear (polo sono). ║ (Mar.) Abanearse un barco. ║ etc. ]

CABECEO s.m. Cabeceo, cabezada f.

CABECERA s.f. Orixe dun río. ║ Capital dun territorio. ║Almofada. ║ Principio dalgunhas cousas.
CABECERA (DUNHA LEIRA):> Cabeceiro, cadullo, cadabullo.

CABECERO s.m. Cabeceira f., testeira [da cama].

CABECIL s.m. Mulido, rodela f., rolla [da cabeza] f.

CABECILLA s.m. Cabeza, dirixente, xefe [de rebeldes].

CABELLERA s.f. Cabeleira.

CABELLO s.m. Cabelo.
CABELLO DE ANGEL: Cabelo de anxo (doce).

CABELLUDO, A adx. Cabeludo, peludo.

CABER v. Caber.

CABESTREAR v. Ramalear, levar [ó animal] polo ramal.

CABESTRILLO s.m. Estribeira.

CABESTRO s.m. Cabezad (correa). ║ Boi manso. ║ Estribeira.

CABEZA s.f. Cabeza = [ Cacha (fam.), cachola (fam.) crisma (fam.)║  Intelixencia, siso, caletre (fam.)║ Cabeza de gando, res. ║ Líder, xefe║ Bico, cima. ║ etc. ]
CABEZA DE CERDO SALADA.-  Cacheira,cachucha, cachola.
CABEZA DE CHORLITO (fig. e fam.):  Cabeza de vento, cabeza tola, tarambaina, atoleirado.

CABEZADA s.f. Cabezada = [ Coteleo, toqueneo. ║ Soño curto. ║ Cacholada (golpe). ║ Cumprimento, saúdo de cabeza. ║ Cabeceo dunha embarcación. ║ Cabeceiro (dunha cabalaría). ]

CABEZAL s.m. Cabezal, almofada. ║ Cabeceira, testeira [da cama]. ║ Cabeceiro [dunha cabalaría].

CABEZALERO, A s. Testamenteiro. ║ Cabezaleiro [dos foros].

CABEZAZO s.m. Cabezada, cacheirada, cacholada f.

CABEZO s.m. Cabezo, outeiro, cerro. ║ Con, farallón.

CABEZÓN, A s. Cabezón; -ona, cabezudo, cacholán; -ana. ║ Cabezán; -ana, teimado, testán; -ana, testudo.

CABEZONADA, CABEZONERÍA s.f. Cacholada, teimosía.

CABEZOTA adx. e s. fig.e fam.) Cabezán; -ana, gurrón; -ona, testán; -ana, testalán,-ana, testudo, -a, teimudo.

CABEZUDO, A adx. Cabezón, cabezudo, que ten a cabeza grande. ║ (coloq.) Cabezán, testán, teimudo, cazurro. ║ [Viño] cabezón. ║ s.m. Cabezudo (disfrace).

CABIDA s.f. Cabida, cabemento.

CABILA s.f. Cabila (tribo de bérberes).

CABILDO s.m. Cabido (eclesiástico). ║ Cabido, concello. ║ Cabido, capítulo (xunta).

CABINA s.f. Cabina.

CABIO s.m. Pontón [de pisos e tellados].

CABIZBAJO, A adx. adx. Cangado, encotomiñado, amoucado.

CABLE s.m. Cable.

CABLEAR v. Cablear, pór cables.

CABLEGRAFIAR v. Cablegrafar.

CABLEGRAMA s.f. Cablegrama, cable (mensaxe).

CABO s.m. Cabo = [ Extremo, fin. ║ Lingua de terra. ║ (Mar.) Corda. ║ Cable. ║ Mango. ║ (Grao militar.) ]
CABO DE AÑO, PRIMER ANIVERSARIO Cabodano.

CABOTAJE s.m. Cabotaxe, navegación costeira.

CABRA s.m. (Zoo.: Mam. Capra hircus) Cabra, godalla, xena.
CABRA MONTÉSf. (Zoo.: Mam. Capra pyrenaica) Cabra montesa.

CABRACHO s.m. (Zoo.: Peixe Scorpaena scrofa)  Escarapote de pedra.

CABRALES s.m. Cabrales (queixo asturiano).

CABREAR(SE) v. Cabrear(se).

CABREO s.m. Cabreo, enfado, anoxo.

CABRERO, CABRERIZO, A s. Cabreiro, pastor de cabras.

CABRESTANTE, CABESTRANTE s.m. Cabrestante.

CABRIA s.m. (máquina) Cabria.

CABRILLA s.m. Zoo.: Peixe Serranus cabrilla) Serrán cabra, cabra. ║ s.f.pl. Cabras, manchas nas pernas polo lume.
CABRILLA s.f., REBOZUELO s.m. (Micolox.: Cogomelo Cantharellus cibarius) Cantarelo, cacafina.

CABRILLEAR v. Ondear suave do mar. ║ Tremelucir, escintilar, esmuxicar.

CABRÍO, A, CABRUNO, A, CAPRINO, A adx. Caprino, cabrún (rel. á cabra).

CABRIOLA s.f. Cambadela, viravolta, pinchacarneiro m.

CABRIOLÉ s.m. Cabriolé (automóbil descapotable).

CABRITADA s.m. (coloq.) Cabronada, faena, falcatruada.

CABRITERO, A s. Cabriteiro.

CABRITILLA s.f. Pel curtida de cabrito, pelica, pelello.

CABRITO s.m. Cabrito, chibo. ║ adx. (eufem. coloq.) Cabrón. ║ [Carne de] Cabrito.

CABRÓN s.m. Cabrón, castrón, bode, chibo, godallo, macho da cabra. ║ (coloq. e malsoa.) Cabrón, malandrín, endemoñado, malvado. ║ (coloq. e malsoa.) Cabrón, cornudo.

CABRONADA s.f. (coloq. e malsoa.) Cabronada, faena, canallada.

CABRUNO, A adx. Cabrún, -úa, caprino.

CABRUÑAR v. Cravuñar [as gadañas].

CABRUÑO s.m. Cravuño, acc. de cravuñar.

CACAHUETE, CACAHUEY, MANÍ s.m. (Bot.: Pl. Arachishypogaea e o seu froito) Cacahuete.

CACAO s.m. (Bot.: Arbto. Theobroma cacao, semente e moenda) Cacao.

CACAREADOR, A adx. Cacarexador.

CACAREAR v. Cacarexar / cascarexar, carlear.

CACAREO s.m. Cacarexo / cascarexo.

CACATÚA s.m. (Ave da familia dos psitácidos) Cacatúa.

CACEREÑO, A, MANGURRINO, A adx. e s. Cacereño (de Cáceres).

CACERÍA s.f. Cacería, cazaría.

CACEROLA s.m. (vasilla metal) Cazarola, pota, tarteira.

CACETA s.f. Caceta (tipo de cazo).

CACHA (1) s.f. Cacha (peza do mango da navalla, coitelo, etc). ║ Meixela [da cara]. ║ Nádega.

CACHA (2) s.f. Corna, vaso feito dun corno.

CACHADA 119  s.f. Golpe, de xogo, dunha buxaina contra outra. 

CACHALOTE s.m. (Zoo.: Cetáceo Physeter macrocephalus) Cachalote.

CACHAR 120 v. Escachar, escachizar, esnaquizar. ║ Un determinado xeito de ara-la terra.

CACHARRERÍA s.f. Cacharrería.

CACHARRERO, A s. Cacharreiro.

CACHARRO s.m. Cacharro, recipiente. ║ Cachos, cachas, triscos, anacos, pedazos. ║ (coloq.) Cacharro, carraca, aparello vello. ║ (despect.) Traste, cachifallo.

CACHAS adx. (coloq.) e s. Forte coma un buxo.

CACHAVA s.f. Cachaba, caxato.

CACHAZA s.m. (fam.) Cachaza, flegma, pachorra. ║ (s.f. Unha augardente brasileira: cachaça)

CACHAZUDO, A adx. Cachazudo, calmoso, pachorrento.

CACHÉ (1) s.m. Caché, cotización dun artista do espectáculo.

CACHÉ (2) s.m. (Inform.) Caché, memoria tobo.

CACHEAR v. Cachear, rexistrar. (Do galego ´cachear´).

CACHELOS s.m.pl. (Palabra galega)

CACHEMIR, s.m., CACHEMIRA f., CASIMIRA f.(tecido) Caxemira, casimira.

CACHEO s.m. Cacheo.

CACHETE s.m. Lapada f, lapote, moquete, gulifada f., sopapo, labazada f., losqueada f.

CACHIMBA s.f. Cachimba, pipa.

CACHIPORRA s.f. Moca, cachaporra, baloco  m.

CACHIPORRAZO s.m. Mocada, mocazo.

CACHIVACHE s.m. Chintófano, traste, tareco.

CACHIZA s.f. Conxunto de cachizas. ║ s.f.pl. Anacos [de algo que rompeu].

CACHO (1) s.m. Cacho, cacha, trisco, anaco, pedazo.

CACHO (2) s.m. (varios peixes de rio Leuciscus ...) Escalo.

CACHÓN s.m. Onda que rompe no areal e fai escuma. ║ Cachón, cachoada, fervenza.

CACHONDEO s.m. (vulg.) Burla, chufa, chacota. ║ (por ext.) Desbaratamento, desorde, desorganización.

CACHONDO, A adx. Cacheiro (animal). ║ Cacheiro, saído (persoa). ║ (fig. e fam.) Burlón, burleiro.

CACHOPO s.m. Cachopa, cachopo, caracocha, tronco seco e oco. ║ (Gastron. asturiana) Cachopo.

CACHORRILLO s.m. Pistola pequena.

CACHORRO s.m. Cachorro (cría dalgúns mamíferos). ║ Pear, parladoiro (asento de pedra nunha ventá).

CACHUCHA 121 s.f. Lancha pequena. ║ Un tipo de gorra. ║ Un baile andaluz.

CACHUCHO, PAGEL s.m. (Zoo.: Peixe Dentex macrophthalmus) Cachucho.

CACHUPINADA s.m. (coloq.) Esmorga, rexouba, troula.

CACICADA s.m. Cacicada.

CACIQUE s.m. Cacique.

CACIQUEAR v. Caciquear.

CACIQUIL adx. Caciquil.

CACIQUISMO s.m. Caciquismo.

CACO s.m. (nome dun personaxe mitolóxico) Caco, raspiñeiro.

CACOFONÍA s.m. (Ling.) Cacofonía.

CACOFÓNICO, A adx. Cacofónico.

CACTO, CACTUS s.m. (Bot.: Pl. das cactáceas e similares) Cacto.

CACUMEN s.m. (Fam.)  Cacume, agudeza, finura.

CADA (1) s.m. Cimbro, xenebreiro. (V. ENEBRO).

CADA (2) pron.ind. Cada.
CADA CUAL / QUIEN: Cadaquén, cada un.
CADA POCO TIEMPO: A cada pouco, cada pouco.
CADA UNO / A: Cadanseu, cadansúa122.

CADALSO s.m. Cadafalso.

CADAÑEGO, A adx. Cadaneiro (que da froito todos os anos).

CADAÑERO, A adx. Anual. ║ Cadaneiro (que pare cada ano.)

CADÁVER s.m. Cadáver.

CADAVÉRICO, A adx. Cadavérico, cadaveroso.

CADENA s.f. Cadea123

CADENCIA s.f. Cadencia, ritmo.

CADENCIOSO, A adx. Cadencioso.

CADENETA s.f. Cadeneta (unha labor de bordado ou de punto).

CADERA s.f. Cadeira [do corpo].

CADETE s.m. Cadete.

CADMIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 48) Cadmio, “Cd“.

CADOZO s.m. Remuíño, sorbedoiro [de auga].

CADUCAR v. Caducar.

CADUCEO s.m. Caduceo (atributo do deus Mercurio).

CADUCIDAD s.f. Caducidade.

CADUCIFOLIO, A adx. (Bot.) Caducifolio, deciduo.

CADUCO, A adx. Caduco, perecedoiro. ║ Caduco, decrépito.

CAEDIZO, A adx. Caedizo. ║ Fráxil, feble.

CAELLA , TINTORERA, s.m. (Zoo.: Peixe Prionace glauca) Quenlla.

CAER v. Caer124 = [ Vir abaixo ║ Perde-lo equilibrio. ║ Desprenderse. ║ Cadrar a, coincidir. ║ Morrer, perecer. ║ Decatarse. ║ Colgar. ║ Decaer, diminuír. ║ Chover. ║ Manar. ║ Incorrer (en faltas). ║ Aparecer, presentarse. ║ Tocar (en sorte). ]
CAERSE v.pr. Caerse = [Afundirse, derrubarse, esborrallarse. ║ v.pr. Precipitarse. ║ etc. ]
CAER BIEN [algo]: Acaer, aquecer, sentar ben.
CAER BIEEN [alguien]: Caer ben, acaer.
CAER PO]R SU PROPIO PESO: Caer de seu.

CAFÉ s.m. (Bot.: Árb. da fam. das rubiáceas) Cafeeira f, café m. ║ (semente, bebida e establecemento) Café.
CAFÉ SOLO: Café negro, café só.
CAFÉ DE PUCHERO: Café de pota.

CAFEÍNA s.f. Cafeína.

CAFETAL s.m. Cafeal, plantación de cafeeiras.

CAFETERÍA s.f. Cafetería / cafetaría.

CAFETERO, A adx. e s. Cafeteiro. ║ s.f. Cafeteira (recipiente ou máquina).

CAFETO s.m. (árbore do café) Cafeeira f.

CÁFILA s.m. (coloq.) Cáfila (ringleira en movemento).

CAFRE adx. e s. Cafre.

CAGADA s.f. Cagada (excremento). ║ (fig.e fam.) Cagada, torpeza, feito desafortunado.

CAGADERO s.m. malson. Cagadoiro, váter.

CAGADO adx. (fig.e fam.) Cagado, covarde, medorento, cagalleiro, cagán.

CAGAJÓN s.m. Cagallón.

CAGALERA s.f. (fam.) Cagarrela, cagarría, furrica, diarrea.

CAGAR v. ( malson.) Cagar, facer de ventre, defecar, evacuar.
CAGARSE> v.pr. (malson.) Esfurricarse. ║ Acovardarse, amedrentarse.

CAGARRÍA s.f. Cagarría (pop.), cagarrela (pop.), diarrea, descomposición. ║ (fig.) Covarde, cagainas, cagarolas. [V. CAGADO].

CAGARRUTA s.f. Cagalla, cagalleira.    

CAGUETA s.(pop.) Cagainas, cagalleiro, cagán; -ana, caguiñas, cagado.

CAÍDA s.f. Caída.
A LA CAÍDA DE LA TARDE: Á tardiña, entre lusco e fusco.

CAIMÁN s.m. (Zoo.: Réptil vs. esp.) Caimán.

CAIMIENTO s.m. Caída f. ║ Decaemento, abatemento.

CAJA s.f. Caixa.

CAJERO, A s. Caixeiro.

CAJETILLA s.f. Paquete [de tabaco].

CAJETÍN s.m. Caixarolo, caixa pequena. ║ Selo, cuño.

CAJISTA s.(oficio) Caixista, compositor.

CAJÓN s.m. Caixón.

CAJONERA s.f. Caixoneira.

CAL s.f. Cal (de construción) m.125
A CAL Y CANTO (loc. adv.)Baixo sete chaves, totalmente.

CALA (1) s.m. (de ´calar´, ´catar´) Cala.

CALA (2) s.m. (Xeogr.) Cala, rada.

CALABACERA s.m. (Bot.: Pl. cucurbitacea vs. esps.) Cabaza, cabaceira.

CALABACÍN s.m. (Bot.: Pl. Cucurbita pepo)  Cabaciña, abobriña, curxete. ║ (coloq.) Papón, papán, inepto, ignorante.

CALABAZA s.f. (Bot.: Pl. da fam. das cucurbitáceas, vs.especies) Cabaza / cabazo m., cabaceira. ║ (Froito) Cabaza, cabazo m.
CALABAZA BAMBINO: (Bot.: Pl. Cucúrbita máxima) Caiota.

CALABAZADA s.f. Croque m.

CALABAZAR s.m. Cabazal, leira de cabaceiras.

CALABOBOS s.m. (coloq.)  Orballo, babuxa, chuvisca, barbaña, babuxa, patiñeira, poallo, zarzallo.

CALABOZO s.m. Calabozo.

CALABROTE s.m. (Mar.) Calabrote (un tipo de cabo).

CALADA s.f. Calada, acc. de calar (penetrar) un líquido. ║ Calada, acc. de somerxer a rede no mar. ║ Voo rápido da ave de rapina. ║ Calada, chupada [dun cigarro].

CALADERO s.m. Caladoiro.

CALADO s.m. Calado, un tipo de bordado. ║ Importancia de algo. ║ (Mar.) Calado (profundidade).

CALAFATE s.m. Calafate, o que calafatea. ║ Carpinteiro de ribeira.

CALAFATEADOR s.m. Calafetador

CALAFATEAR v. (Mar.) Calafetar.

CALAFATEO s.m. Calafetaxe f., acc. e ef. de calafetar.

CALAMAR s.m. (Zoo.: Molusco cefalóp.
Loligo vulgaris)
Lura f.

CALAMARÍN MENOR (Zoo.: Molusco cefalóp. Alloteuthis media) Puntilla pequena.

CALAMBRE s.m. Cambra f., chambra f., breca .

CALAMIDAD s.f. Calamidade.

CALAMILLERA, CARAMILLERA s.f. Gramalleira.

CALAMITOSO, A adx. Calamitoso.

CÁLAMO s.m. Cálamo.

CALAMORRADA s.m. (fam.), CALAMORRAZO s.m. (fam.) Cabezada, cacholada (golpe).

CALANDRAJO s.m. Farrapo, fargallo, galdrapo. ║ (fig.) Adán, bandallo, badanas.

CALANDRIA (1) s.f. (Zoo.: Pax. Melanocorypha calandra)
Calandra.

CALANDRIA (2) s.f. Calandra (máquina).

CALAÑA s.f. Índole, caste, xeito.

CALAR v. Calar, empapar, enchoupar, penetrar [un líquido]. ║ Atravesar, traspasar, pasar. ║ Calar, sondar. ║ Calar, probar [un melón]. ║ Calar, encaixar (por ex. a baioneta ou un sombreiro)(fig.e fam.) Calar [a unha persoa], decatarse [de como é].
CALARSE v.pr. Calarse  [un motor ].

CALAVERA s.f. Caveira. ║ (fig.) Libertino, tarambaina, tolambrón.

CALAVERADA s.f. Desatino, disparate, barrabasada.

CALCAÑAL, CALCAÑAR, CALCAÑO s.m. Calcañar, calcaño, calcañeira, talón.

CALCAR(SE) v. Calcar(se)

CALCÁREO, A adx. Calcario, a.

CALCE s.m., CALZA s.f, CALZO s.m. Forra f., calzo m.

CALCÉS s.m. (Mar.) Calcés.

CALCETA s.f. Calceta.

CALCETAR v. Calcetar.

CALCETÍN s.m. Calcetín, peúgo.

CÁLCICO, A adx. Cálcico.

CALCIFICACIÓN s.f. Calcificación.

CALCINACIÓN s.f. Calcinación.

CALCINAR v. Calcinar.

CALCIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At.20 ) Calcio, “Ca“.

CALCO s.m. Calco.

CALCOMANÍA s.f. Calcomanía.

CALCULABLE adx. Calculable / calculábel.

CALCULADOR, A adx. e s. Calculador. ║ s.f. Calculadora (máquina).

CALCULAR v. Calcular.

CÁLCULO s.m. Cálculo.

CALDA s.f. Calda, acc. de caldear un metal. ║ s.f.pl. Caldas, termas.

CALDARIO s.m. (Antig.) Caldario.

CALDEADO, A adx. Quente.

CALDEAR(SE) v. Caldear(se), quentar(se), quecer.

CALDERA s.f. Caldeira.

CALDERERÍA s.f. Caldeirería  / Caldeiraría.

CALDERERO, A s. Caldeireiro.

CALDERETA s.f. Caldeirada. ║ Cazola para auga bendita.

CALDERILLA s.f. Moeda miúda, solto.

CALDERO s.m. Caldeiro.

CALDERÓN s.m. (Zoo. Mam. da fam. dos delfínidos, vs. esp.) Caldeirón.
║Caldeirón (signo ortográfico e musical).

CALDO s.m. Caldo.

CALDOSO, A adx. Caldoso.

CALEFACCIÓN s.f. Calefacción.

CALEFACTOR, A s. Calefactor. ║ s.m. Calefactor (aparello).

CALEIDOSCOPIO, CALIDOSCOPIO s.m. Calidoscopio (aparello óptico).

CALENDARIO s.m. Calendario.

CALENDAS s.f.pl. Calendas.

CALÉNDULA, MERCADELA,  MARAVILLA s.f. (Bot.: Pl. herb. Calendula officinalis) Caléndula, maravalla.

CALENTADOR, A adx. e s.m. Quentador.

CALENTAMIENTO s.m. Quentamento, quecemento.
CALENTAMIENTO GLOBAL: Quecemento global.

CALENTAR(SE) v. Quentar(se), quecer (v.intr.)

CALENTÓN s.m. Quecemento á présa.

CALENTURA s.f. Quentura.

CALENTURIENTO,A, CALENTUROSO, A adx. e s. Quenturento.

CALERO, A adx. Caleiro, rel. o cal. ║ s. Caleiro (obreiro). ║ s.f. Caleira / o (canteira ou forno).

CALETRE s.m. fam. Caletre, senso, siso.

CALIBRACIÓN s.f. Calibración.

CALIBRADOR,A adx. Calibrador. ║ s.m. Calibrador, calibre (Instrumento).

CALIBRAR v. Calibrar.

CALIBRE s.m. Calibre.

CALICANTO s.m. Cachotería, obra de cachotes.

CALICÓ s.m. Calicó (un tecido de algodón).

CALIDAD s.f. Calidade [boa / mala / ... ], clase, categoría.

CALIDEZ s.f. Calidez.

CÁLIDO, A adx. Cálido, caldo, quente.

CALIENTE adx. Quente  /Ɛ/.

CALIFA s.m. (Hist.) Califa.

CALIFATO s.m. Califato.

CALIFICABLE adx. Cualificable.

CALIFICACIóN s.f. Cualificación.

CALIFICAR v. Cualificar = [ Alcumar, definir, nomear ║ Apreciar, avaliar ║ Valorar, catalogar ║ Tachar, denominar║ Habilitar, capacitar ].

CALIFICATIVO, A adx. Cualificativo.

CALIFORNIO
s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 98) Californio, “Cf“.

CALÍGENE s.f. Calixe, néboa, escuridade.

CALIGINOSO, A adx. Calixinoso, denso, escuro.

CALIGRAFÍA s.f. Caligrafía.

CALIGRAFIAR v. Caligrafar.

CALIGRÁFICO, A adx. Caligráfico.

CALÍGRAFO, A s. Calígrafo.

CALIMA, CALINA s.f. (Mar.) Calixe, néboa.

CÁLIZ s.m. Cáliz.

CALIZO, A  adx. Calcario, que ten cal. ║ s.f. Calcaria (mineral).

CALLADO, A adx. Silandeiro, silencioso.

CALLAO s.m. Callao, canto, coio, croio, pelouro.

CALLAR(SE) v. Calar.

CALLE s.f. Rúa.
CALLE SIN SALIDA:  Rúa cega, rúa sen saída.

CALLEJA, CALLEJUELA s.f. Ruela, calella /  calello, canella, canellón.

CALLEJEAR v. Ruar.

CALLEJERO, A adx. Rueiro, ruán; -ana. ║ s.m. Rueiro (guía).

CALLEJO s.m. Calella f., canella f., calello, ruela f.

CALLEJÓN s.m. Calella f., canella f., calello, ruela f.
CALLEJÓN SIN SALIDA: Rúa cega.

CALLISTA s. Calista.

CALLO s.m. Calo, talo (na pel).

CALLOS s.m.pl. Callos (prato).

CALLOSIDADs.f. Calosidade (calo superficial).

CALLOSO, A adx. Caloso.

CALMA s.f. Calma, sosego m.

CALMANTE adx. e s.m. Calmante.

CALMAR(SE) v. Calmar(se).

CALMAZO s.m. Calmeiro, completa quietude do aire, especialmente na mar.

CALMO, A adx. [Terreo] ermo. ║ Calmo, repousado.

CALMOSO, A adx. Calmoso, calmo, quedo, tranquilo. ║ (fam.) Calmoso, cachazudo, pachorrento.

CALMUDO, A adx. Calmudo, calmoso, cachazudo, descansado, pachorrento.

CALÓ s.m. Caló (fala xitanos).

CALÓN s.m. (Mar.) Calón (pau de estender as redes). ║ Cala, pau para medir o calado.

CALOR 126. s.m. Calor f. ║ Ardimento, animosidade.
HACER CALOR: Ir calor.

CALORÍA s.f. Caloría.

CALORÍFERO, A adx. e s.m. (aparello) Calorífero.

CALORÍFICO, A adx. Calorífico, calórico, calorífero. 

CALORÍFUGO, A adx. Calorífugo. ║ adx. Incombustible.

CALOSTRO(S)  s.m.  Costro, formigo, leite tenreiro (primeiro leite da femia dos mamíferos despois de parir). 

CALUMNIA s.f. Calumnia.

CALUMNIADOR, A adx. e s. Calumniador.

CALUMNIAR v. Calumniar.

CALUMNIOSO, A adx. Calumnioso.

CALUROSO, A adx. Caloroso.

CALVA s.f. Calva.

CALVARIO s.m. Calvario.

CALVERO s.m. Clareiro, claro, calva nun bosque,

CALVICIE s.f. Calvicie.

CALVO, A adx. e s. Calvo, a.

CALZA s.f. Calza (peza de vestir antiga).

CALZADA s.f. Calzada.

CALZADO s.m. Calzado.

CALZADOR s.m. Calzador, calzadeiro.

CALZAR(SE) v. Calzar(se).

CALZO s.m. Calzo, calza, cuña, forra.

CALZÓN s.m. Cirola, calzón.

CALZONAZOS s.m. [Home] frouxo, feble, condescendente.

CALZONCILLOS s.m.pl. Calzóns (prensa interior), cirolas.

CAMA s.f. Cama.

CAMACHUELO s.m. (Zoo.: Pax. Pyrrhula pyrrhula) Paporroibo real.

CAMADA s.f.  Camada, deitada, leitaxe, rolada, niñada. ║ (coloq.) Cuadrilla de malfeitores.
CAMADA DE PORCOS: Ranchada.

CAMAFEO s.m. Camafeo (pedra preciosa con talla).

CAMAL s.m. Corda para prender ás bestas pola cabeza: cabezal, cabestro, cabezada. ║ Pendallo, chancil, cambrul, chambaril  (pau de colgar ao porco morto).

CAMALEÓN s.m. (Zoo.: réptil) Camaleón.

CAMAMA s.f. vulg. Embuste, trola, argallada.

CAMÁNDULA s.f. Camándula (un tipo de rosario).s.m. (coloq) Camándula, hipocrisía. ║ s.(coloq) [Persoa] hipócrita, camanduleiro.

CAMANDULERO, A adx. e s.(coloq.). Camanduleiro, camándula, hipócrita.

CÁMARA s.f. Cámara.

CAMARADA s.m. e f. Camarada.

CAMARADERÍA s.f. Camaradaría / camaradería.

CAMARERO, A s. Camareiro.

CAMARETA s.m. (Mar.) Camareta (certo compartimento dun barco).

CAMARILLA s.f. (Dim. de 'cámara')  Camariña, camareta. ║ (grupo persoas) Camarilla.

CAMARÍN s.m. Camarín [dun templo. ] ║ Camerino. ║ Cuarto toucador.

CAMARINA, CAMARIÑA  s.f. o m.(Bot.: Arbto. Corema album) Camariña, caramiña, camariñeira, caramiñeira f.

CAMARLENGO s.m. (Relix.) Camarlengo.

CAMARÓN DE POZA  (Zoo.: Crustáceo Palaemon elegans) Camarón de poza.

CAMARÓN s.m. (Zoo.: Crustáceo Palaemon serratus) Camarón.

CAMAROTE s.m. Camarote.

CAMASTRO s.m. Catre.

CAMBALACHE s.m. (fam.) Troco de trangalladas.

CAMBIABLE adx. Cambiable / cambiábel.

CAMBIADOR, A adx. Cambiador.

CAMBIANTE adx. Cambiante. ║ s. Cambiador (de moeda)

CAMBIAR(SE) v. Cambiar(se) = [Intercambiar, trocar, permutar. ║ Converter, mudar, volver, transformar. ║ Mudar, substituír. ║ Virar. ]

CAMBIO s.m. Cambio, intercambio. ║ Troco [de moeda estranxeira]. ║ Volta [dun pago]. ║ Descambio [en moeda miúda].

CAMBOYANO, A adx. e s. Camboxano.

CAMEDRIO, ZAMARRILLA DE LOS MUROS (Bot.: Pl. Teucrium chamaedrys) Camedrio, carballiña.

CAMELAR v. (fam.) Engaiolar, engarguelar, enfeitizar, seducir.

CAMELIA s.f. (Bot.: Arbto. Camellia japonica) Camelia.

CAMELLO s.m. (Zoo.: Mam. Camelus bactrianus) Camelo. ║ (coloq) Camelo (vendedor de droga polo miúdo).

CAMELO s.m. (fam.) Engaiolamento, engano.

CAMERINO s.m. (Teatro)  Camerino.

CAMILLA s.f. Padiola, angarellas pl. Cama con rodas. ║ Mesa de braseiro.

CAMILLERO s.m. Padioleiro.

CAMINANTE adx. e s. Camiñante.

CAMINAR(1) v. Camiñar, andar, dirixirse a algures.

CAMINAR (2) s.m. Xeito de camiñar de cadaquén.

CAMINATA s.f. (fam.) Camiñada.

CAMINERO, A adx. Camiñeiro. ║ s. Legoeiro.

CAMINO s.m. Camiño, vieiro.

CAMIÓN s.m. Camión.

CAMIONERO, A s. Camioneiro.

CAMIONETA s.f Camioneta.

CAMIONETA s.f. Camioneta.

CAMISA s.f. Camisa.

CAMISERÍA s.f. Camisaría, camisería.

CAMISERO, A adx. e s.m. Camiseiro.

CAMISETA s.f. Camiseta.

CAMISOLA s.f. Camisola.

CAMISÓN s.m. Camisón.

CAMOMILA [V. MANZANILLA].

CAMORRA s.f. (fam.) Rifa, disputa, agarrada.

CAMORRISTA adx. e s.m. e f. (fam).Camorrista, pendencieiro, rifón, pelexón.

CAMPA s.f. Campa, campeira, campelo, campía.

CAMPAL adx. Campal, campeiro, campío.

CAMPAMENTO s.m. (acción) Acampamento, acampada f. ║ (lugar) Campamento.

CAMPANA s.f. Sino m, campá. ║ (Ref. á cheminea) Cambota, campá da cheminea.

CAMPANADA s.f. Badalada.

CAMPANARIO s.m. Campanario, campanil.

CAMPANEAR v. Badalear, repenicar. ║ (fig.) Oscilar, abanear. ║ (fig.) Propalar, divulgar, difundir, airear.

CAMPANEO s.m. Badaleo, repenique. ║ (fig.) Balanceo, bambeo.

CAMPANERO s. Campaneiro, sineiro.

CAMPANERO, A s. Campaneiro, sineiro.

CAMPANILLA s.f. Campaíña. ║ s.m. (Anat.)  Campaíña, úvula, pinguel, pingallón.

CAMPANTE adx. (fam.) Campante, tranquilo, calmo.

CAMPANUDO, A adx. Campanudo, acampanado. ║ [Linguaxe ou estilo] campanudo, pomposo.

CAMPAÑA s.f. Campaña.
CAMPAÑA DE PESCA: Marea.

CAMPAR v. Campar, sobresaír, avantaxarse.

CAMPEAR v. Saír ó campo o gando. ║ Verdear as sementeiras. ║ Campar, sobresaír.

CAMPECHANO, A adx. Aberto, dado, franco, chan, tratable.

CAMPEÓN  s.e adx. Campión, -oa.

CAMPEONATO s.m. Campionato.

CAMPERO, A adx. Campeiro.

CAMPESINADO s.m. Campesiñado.

CAMPESINO, A adx. Campesiño, rural. ║ s. Campesiño, labrador, labrego.

CAMPESTRE adx. Campestre, campeiro.

CAMPILLO s.m. Campelo.

CAMPIÑA s.f. Varxa, varcia.

CAMPISMO s.m. Campismo, cámping.

CAMPISTA s. Campista (acampado).

CAMPO s.m. Campo. ║  Eido, terreo de cultivo. ║ Varxa (en oposición a serra ou monte). ║ (fig.) Ámbito, campo, eido, terreo.

CAMPOSANTO s.m. Camposanto, cemiterio.

CAMPUS s.m. Campus.

CAMUFLAJE s.m. Camuflaxe f.

CAMUFLAR(SE) v. Camuflar(se).

CAN s.m. (Zoo.) Can.  

CANA s.f. Cana (do pelo).

CANAL s.m. Canal, cano, canle f. / cal (de auga) f., quenlla f.

CANALEJA, CANALETA s.f. (Dim. de "canal") ║ Canella, canadiña (peza do muíño).

CANALIZABLE adx. Canalizable / canalizábel.

CANALIZACIÓN s.f. Canalización.

CANALIZAR v. Canalizar. Encanar.

CANALLA s.(coloq) Fato de xente ruín. ║ s. Canalla, infame, ruín, vil.

CANALLADA s.f. Canallada, falcatruada.

CANALÓN s.m. Caneiro, cano, canlón, calexa f.      

CANANA s.f. Canana.

CANAPÉ s.m. Canapé (asento). ║ Canapé (aperitivo).

CANARIO, A adx. e s. Canario (das Illas Canarias). s.m. (Zoo.: Pax. Serinus canarius) Canario.

CANASTA s.f. Canastra, cesto de vimbio. ║ (Dep.) Canastra, cesta [do baloncesto].

CANASTADA s.f. Canastrada (o que colle nunha canastra)

CANASTERA s.m. (Zoo.: Ave Glareola pratincola) Anduriña de mar, perdiz de mar.

CANASTILLA s.f. Canistrel / canastrel. ║ Enxoval [dun recén nacido)]

CANASTILLO s.m. Canistrel / canastrel.

CANASTO s.m. Canastra ou queipo de boca estreita.

CÁNCAMO (1) s.m. Sustancia resinosa dos antigos.

CÁNCAMO (2) s.m. Cáncamo (argola con gancho).

CÁNCAMO (3) adx. Carcamán, cáncamo, achacoso.

CANCÁN s.m. Cancán (Baile e enagua).

CANCELACIÓN s.f. Cancelación.

CANCELAR v. Cancelar.

CÁNCER s.m. (Med.) Cáncer, cancro. ║ (Astroloxía) Cáncer, cangrexo.

CANCERBERO, CERBERO s.m. (Mit.) Cérbero. ║ (fig.) Cérbero (fig.), porteiro severo.

CANCERÍGENO, A adx. e s.m. Canceríxeno.

CANCERTOSO, A adx. Canceroso.

CANCHA s.m. (Dep.) Cancha.

CANCHAL s.m. Pedreira f., pedregal

CANCILLA s.f. Cancela. Cancelo m.

CANCILLER s.m. Chanceler.

CANCILLERÍA s.f. Chancelería / chancelaría.

CANCIÓN s.f. Canción, cantar m.

CANCIONERO s.m. Cancioneiro.

CANDADO s.m. Cadeado.

CANDE, CANDI s.m. ou f. [Azucre] candi.

CANDEAL adx. e s.m. Candeal (unha variedade de trigo).

CANDELA s.f. Candea.

CANDELABRO s.m. Candelabro.

CANDELARIA s.m. (Relix.) Candeloria (festa).
CANDELARIA, GORDOLOBO, VERBASCO s.m. (Bot.: Pl. Verbascum thapsus) Chupón, seoane, chopo branco.

CANDELERO s.m. Candeeiro.

CANDENTE adx. Candente, incandescente. ║ (Fig.) Candente, actual, de actualidade.

CANDIDATO, A s. Candidato.

CANDIDATURA s.f. Candidatura.

CANDIDEZ s.f. Candidez, inxenuidade.

CÁNDIDO, A  adx. Cándido, branco. ║ Cándido, inocente, inxenuo

CANDIL s.m. Candil.

CANDILEJA s.f. Vaso do candil. ║ Pequeno candil improvisado.
CANDILEJAS s.f.pl. Liña de luces no proscenio dun escenario.

CANDONGO, A adx. e s. (fam.) Candongueiro, lisonxeiro, aloumiñeiro. ║ Candongo, folgazán, lacazán.

CANDOR s.m. Brancura. ║ Candor, candidez.

CANDOROSO, A  adx. Candoroso, cándido.

CANECO s.f., CANECA s.f. Caneca.

CANELA s.f. Canela (cortiza da caneleira)

CANELERO, CANELO s.m. (Bot.: Árb. Cinnamomun zeylanicum) Caneleira f.

CANELÓN (1) s.m. Confeito con canela127.

CANELÓN (2) s.m.  Calexa, canlón, caleiro [dun tellado]. ║ Caramelo, carambelo (colgando).

CANELÓN s.m. Canelón (pasta de fariña).

CANESÚ s.m. Canesú.

CANGREJO s.m. (Zoo.) Cangrexo / caranguexo.
CANGREJO DE ARRUGAS (Zoo.: Crust. Liocarcinus corrugatus) Conguito.
CANGREJO ERMITAÑO: (Zoo.: Crust. Pagurus bernhardus) Ermitán, cangrexo ermitán, carlou.
CANGREJO PATUDO: (Zoo.: Crust. Polybius henslowii) Pateiro, patelo, patexo.
CANGREJO REY: (Zoo.: Crust. Chaceon affinis.) Cangrexo real.

CANGUELO s.m. (coloq.) Medo, temor.

CANGURO s.m. (Zoo.: Mam. Marsupial vs. esps.) Canguro.

CANÍBAL s. Caníbal, antropófago.

CANIBALISMO s.m. Antropofaxia. ║ Ferocidade (propia de caníbais). ║ Canibalismo (práctica alimentaria dos animais caníbais)

CANICA s.f. Bóla (de xogar os rapaces.)

CANICHE s.m. Caniche (raza de can).

CANÍCULA s.f. Canícula.

CÁNIDO, A adx. e s. Cánido.

CANIJO, A adx. (fam.) Feble, fraco, frouxo, débil, raquítico.

CANIL s.m. Fogaza de pan moreno.

CANILLA s.f. Canela (da perna). ║ Espita, canudo  (dunha cuba ou similar). ║ Canela / o (das máquinas de coser). 

CANINO adx. e s.m.  Canino, cairo, canteiro (dente). ║ adx. Canino (de can).

CANIVETE s.m. Canivete (navalla).

CANJE s.m. Troco, cambio, intercambio.

CANJEAR v. Trocar, cambiar, intercambiar.

CANNABIS s.m. Cánnabis, sustancia psicoactiva do Cánabo índico (Cannabis indica).

CANO, A adx. Cano (do pelo).

CANOA s.f. Canoa.

CANON s.m. Canon.

CANÓNICO, A adx. Canónico.

CANÓNIGO s.m. (Cat.) Cóengo. ║ s.m. (Bot.: Pl. herb. Valerianella locusta) Herba dos cóengos.

CANONIZACIÓN s.f. Canonización.

CANONIZAR v. Canonizar, santificar.

CANONJÍA s.f. Coenxía.

CANORO, A adx. Canoro.

CANOSO, A adx. Cano.

CANSADO, A adx. Canso, cansado.

CANSANCIO s.m. Cansazo, canseira f., fatiga f. ║ Cansazo, aburrimento.

CANSAR(SE) v. Cansar(se)128 = [ Fatigar(se). ║ Encher(se), fartar(se). ]

CANSERA s.f. Enfado, anoxo (a causa de algo inoportuno). ║ Cansazo, galbana, nugalla.

CANSINO, A adx. Debilitado polo cansazo.

CANTABLE adx. Cantable / cantábel.

CÁNTABRO, A, MONTAÑÉS, A adx. e s. Cántabro (de Cantabria).

CANTADOR, A s. Cantador, cantor.

CANTAMAÑANAS s.m. Badueiro, baralleiro, tarambaina, cantante (fig.).

CANTANTE s. Cantante.

CANTAR s.m. Cantar.

CANTAR v. Cantar.

CANTAREIRO, A s. Oleiro.

CANTARERA s.f. Cantareiro m. (poio para pór os cántaros.)

CANTÁRIDA s.m. (Zoo.: Insecto Lytta vesicatoria) Cantáride, rela.

CANTARÍN, NA adx. (fam.) Cantadeiro, cantareiro, cantaruxeiro.

CÁNTARO s.m. Cántaro.
A CÁNTAROS A cántaros, dabondo e con moita forza, a cachón, a chuzos, a mares.

CANTATA s.m. (Mus.) Cantata.

CANTAUTOR, A s. Cantautor.

CANTAZO s.m. Cantazo, pedrada f., croiazo.

CANTEAR v. Cantear (labrar os cantos).

CANTERA s.f. Canteira.

CANTERÍA s.f. Cantaría / cantería.

CANTERO s.m. Canteiro129 pedreiro.

CÁNTICO s.m. Cántico, canto relixioso.

CANTIDAD s.f. Cantidade.

CANTIGA, CÁNTIGA s.f. Cantiga / cántiga, cantar.
CANTIGA DE AÑO VIEJO: Xaneiras  s.f.pl.
CANTIGA DE NAVIDAD: Panxoliña, nadaliña, vilancico.

CANTIL s.m. Cantil, acantilado.

CANTILENA s.f.  Cantilena, cantarela, cantarea.

CANTIMPLORA s.f. Cantimplora.

CANTINA s.f. Cantina (bar).

CANTINELA s.f. Cantilena, cantarela, cantarea.

CANTINERO, A s. Cantineiro.

CANTIZAL, CANTORRAL s.m. Seixal. Coiñal, coial, coieira, coiñeira.

CANTO (1) s.m. Canto, borde, beira f. ║ Seixo, callao.
CANTO RODADO: Coio / croio, canto, pelouro, riarengo.
CANTO / CANTERO DE PAN: Canteiro, carocho [de pan].

CANTO (2) s.m. Canto, cantar, canción, cantarela.

CANTÓN s.m. Canto, curruncho. ║ Cantón (división administrativa).

CANTONAL adx. Cantonal, rel. ao cantón.

CANTONERA s.f. Cantoneira (peza). ║ Moble para un recanto. ║ Rameira, prostituta.

CANTOR, A  adx. e s. Cantor.

CANTUESO s.m. (Bot.: Arbto. Lavandula stoechas) Cantroxo, cantroxina.

CANTURREAR, CANTURRIAR v. Cantaruxar.

CANTURREO s.m. Cantaruxada f.

CÁNULA s.f. Cana pequena. ║ s.m. (Med.) Cánula.

CAÑA s.m. (Bot.: Pl. gramínea Arundo donax ) Cana, canaveira, canivela. ║ (tronco de outras gramíneas:) Cana, canaveira, canivela. ║ Cana (parte da bota). ║ Cana de pescar. ║ etc. 
CAÑA DE AZÚCAR: (Bot.: Pl. Saccharum officinarum) Cana de azucre.
CAÑA DE CERVEZA: Xerra de cervexa.

CAÑADA s.f.Valga, valgada, encanada, canellón, vieiro m., foz f.

CÁÑAMO s.m. (Bot.: Pl. Cannabis sativa e a súa fibra) Cánabo.
CÁÑAMO BASTARDO, ORTIGA BLANCA: (Bot.: Pl. herb. Galeopsis tetrahit) Furafoles.
CÁÑAMO DE MANILA>: Cánabo de Manila, fibra obtida do abacá (Pl. Musa textilis).
CÁÑAMO ÍNDICO: (Pl. Cannabis indica) Cánabo índico, cánnabisA.

CAÑAMÓN s.m. Semente do cánabo.

CAÑAVERAL, CAÑEDO s.m. Canaval, canedo.

CAÑIZAL, CAÑIZAR s.m. Canaval, canedo.

CAÑIZO s.m. Canizo / caniza /cainzo, canizada.

CAÑO s.m. Cano. ║ Picho, pinguelo.

CAÑÓN s.m. Canón.

CAÑONAZO s.m. Canonazo.

CAÑONEAR v. Canonear.

CAÑONEO s.m. Canoneo.

CAÑONEO s.m. Canoneo.

CAÑONERO, A adx. Canoneiro.

CAÑONERO, A adx. e s. Canoneiro. ║ s.f. Troneira.

CAÑUTO s.m. Canudo, tutelo, tuto (parte da cana entre dous nos). ║ s.m. (coloq.) Acusón.

CAOBA s.m. (Bot.: Árb. Swietenia mahagoni) Caoba.

CAOLÍN s.m. Caolín.

CAOS s.m. Caos.

CAÓTICO, A adx. Caótico.

CAPA s.f. Capa.
A CAPA Y ESPADA (loc. adv.) Con uñas e dentes.

CAPACETE s.m. Capacete (peza da armadura).

CAPACHO s.m. Esporta. Seira.

CAPACIDAD s.f. Capacidade.

CAPACITACIÓN s.f. Capacitación.

CAPACITAR(SE) v. Capacitar(se).

CAPADOR, A s. Capador, castrador.

CAPADURA s.f. Capadura, capa, castración. ║ Capadura, capía (cicatriz).

CAPAR v. Capar, castrar.

CAPARAZÓN s.m. Cacho [dos crustáceos].

CAPATAZ s.m. Capataz.

CAPAZ adx. Capaz.
SER CAPAZ:  Ser quen a,  ser quen de.

CAPAZO s.m. Esporta f. (cesta de esparto).

CAPCIOSO, A adx. Capcioso.

CAPEAR v. Lidar ó touro coa capa. ║ (Mar.) Capear, sortear o temporal  cunhas determinadas manobras. ║ (fig.) Capear, entreter a alguén con enganos. ║ (fig.) Capear, eludir unha situación.

CAPELLÁN s.m. Capelán (sacerdote). ║ s.m. (Zoo.: Peixe Trisopterus minutus) Fodón.

CAPELLANÍA s.f. Capelanía.

CAPELO s.m. Capelo [dos cardeais].

CAPERUZA s.f. Caparuza, caparucha / carapucha, caparucho / carapucho m.

CAPICÚA adx. e s.m. Capicúa.

CAPILAR adx. Capilar.

CAPILARIDAD s.f. Capilaridade.

CAPILLA s.f. Capela.

CAPILLO s.m. (dim. de 'capa') Capelo.

CAPIQUÍ, PAMPLINA, HIERBA GALLINERA (Bot.: Pl. Stellaria media) Maruxa / muruxa, herba paxareira.

CAPITAL adx. e s.m. (Xeogr., Econ.) Capital.

CAPITALIDAD s.f. Capitalidade.

CAPITALISMO s.m. Capitalismo.

CAPITALISTA adx. e s. Capitalista.

CAPITALIZACIÓN s.f. Capitalización.

CAPITALIZAR v. Capitalizar.

CAPITÁN, A s. Capitán; -itá.
CAPITÁN GENERAL: Capitán xeneral.

CAPITANEAR v. Capitanear.

CAPITANÍA s.f. Capitanía. ║ Ancoraxe (taxa por ancorar nalgúns portos).

CAPITEL s.m. Capitel, chapitel.

CAPITOLIO s.m. Capitolio. ║ (Ant.) Acrópole.

CAPITOSTE s.m. Xefe, dirixente, mandarín (dito con sentido despectivo).

CAPITULACIÓN s.f. Capitulación.

CAPITULAR (1) adx. Capitular (relativo ó cabido).

CAPITULAR (2) v. Capitular = [ Pactar. ║ Renderse. ║ Ceder. ]

CAPÍTULO s.m. Capítulo.

CAPÓ s.m. Capó, tampa do motor.

CAPÓN (1) adx.  Capón, castrado. ║ s.m. Capón (galo castrado).

CAPÓN (2) s.m. (coloq.) Croque co cotobelo do dedo maior.

CAPORAL s.m. Caporal, capataz.

CAPOTA s.f. Capota (cuberta móbil dun vehículo.)

CAPOTAR v. Capotar, tombar, dar volta de campá.

CAPOTE s.m. Capote.

CAPRICHO s.m. Capricho.

CAPRICHOSO, A adx. Caprichoso.

CAPRINO, A adx. Caprino, cabrún.

CÁPSULA s.f. Cápsula.

CAPSULAR adx. Capsular.

CAPTACIÓN s.f. Captación.

CAPTADOR adx. e s. Captador.

CAPTAR v. Captar.

CAPTURA s.f. Captura.

CAPTURAR v. Capturar. Prender [persoas]. Atrapar [animais]. Apresar [barcos, cousas].

CAPUCHA s.f. Capucha / o.

CAPUCHINO, A adx. e s. Capuchino.

CAPUCHÓN s.m. Capuchón.

CAPULLO s.m. (Bot.) Botón (gromo que se está a facer flor). ║ (Zoo) Casulo [dalgúns insectos].

CAPUZ s.m. Capucha / o. ║ Chapuzadura.

CAQUI(1) s.m. Caqui (tea e cor).

CAQUI (2) (Bot.: Árb. Diospyros kaki e o seu froito) Caqui.

CARA prep. e adv. Cara a.

CARA s.f. Cara, faciana, rostro. ║ Cara, cariz (aspecto). ║ Fachada. ║ Cara, anverso [dunha moeda]. ║ (Mat.) Cara, superficie dun poliedro.

CARABELA s.m. (Mar.) Carabela.

CARABELÓN s.m. (Mar.) Carabela pequena.

CARABINA s.f. Carabina.

CARABINERO (1) s.m. Carabineiro (garda).

CARABINERO (2) s.m. (Zoo.: Crustáceo Plesiopenaeus edwardsianus)  Carabineiro.

CARACOL s.m. Caracol. Cascarolo, cosco (moluscos). s.m. (Anat.) Caracol, cóclea (do oído)  ║ Caracol, rizo do pelo.

CARACOLA s.m. (Zoo.: Gasterópodo Charonia lampas) Bucio, bucina / buguina, corno, apupo, mincha.

CARACOLEAR v. Caracolear [un cabalo].

CARÁCTER s.m. Carácter.

CARACTERÍSTICO, A adx. e s.f. Característico.

CARACTERIZACIÓN s.f. Caracterización.

CARACTERIZAR v. Caracterizar.

CARADURA adx. e s.m. e f. Cara lavada, desvergonzado / desvergoñado, descarado, xarelo.

CARAMBA interx. Caramba!, carafio!, concho!

CARAMBANADO, A adx. Encarambelado.

CARÁMBANO s.m. Carambo, calistro, carambelo / caramelo [de xeo].

CARAMBOLA s.f. Carambola (no billar).

CARAMELIZAR(SE) v. Acaramela(se).

CARAMELO s.m. Caramelo (lambetada).

CARAMILLERAS s.f.pl.  [V. LLARES].

CARAMILLO (1) s.m. Chirimía. Caramela [frauta feita de óso]. ║ Zanfona. ║ (Bot.: Pl. Salsola vermiculata, parecida á barrilla) Caramel.

CARAMILLO (2) s.m. Montón mal feito. ║ Chisme, conto, dixomedíxome.

CARAMUJO s.m. (Zoo: Gasterópodo vs esp.) Caramuxo, caramuxa, bígaro, mincha f.

CARANTOÑAS s.f.pl. Afagos, lisonxas.

CARAPACHO s.m. Coiraza ou cacho da tartaruga.

CARÁTULA s.f. Carauta, careta, máscara. ║ Cuberta, tapa [dun libro, disco, etc. ]

CARAVANA s.f. Caravana.

CARBALLEDA s.f. Carballeira, carballal.

CARBALLO, ROBLE s.m. (Bot.: Árb. Quercus robur) Carballo, rebolo.
CARBALLO ALBAR: (Bot.: Árb.Quercus petraea) Carballo albar, carballo albariño, rebolo albariño.
CARBALLO ROJO, CARBALLO AMERICANO: (Bot.: Árb. Quercus rubra) Carballo americano.

CARBÓN s.m. Carbón.

CARBONATAR v. (Quím.) Carbonatar.

CARBONATO s.m. (Quím.) Carbonato.

CARBONERA s.f. Carboeira (parte da casa onde se almacena). ║ Foia / froia.

CARBONERÍA s.f. Carboeira (establecemento onde se vende).

CARBONERO, A adx. e s. Carboeiro.
CARBONERO, PARO CARBONERO s.m. (Zoo.: Ave Parus major ) Carboeiro, meixengra, maceiro.

CARBONÍFERO, A adx. Carbonífero.

CARBONILLA s.f. Feluxe, cisco.

CARBONIZAR v. Carbonizar.

CARBONO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 6) Carbono, “C“.

CARBUNCO s.m. (enfermidade) Carbuncho, carbúnculo, solda, nacida.

CARBURACIÓN s.f. Carburación, acc. de carburar. ║ Fase da produción do aceiro.

CARBURADOR s.m. Carburador.

CARBURANTE s.m. Carburante.

CARBURAR v. (Quím.) Carburar. ║ (fig.) Carburar, funcionar ben.

CARBURO s.m. (Quím.) Carburo.

CARCA adx. e s.m. e f. (fam.) Carca, retrógrado, anticuado.

CARCACHA s.f. Cacharro (aplicado a un automóbil).

CARCAJ s.m. Alxaba f.

CARCAJADA s.f. Gargallada, risada.

CARCAJEAR(SE) v. Rir ás gargalladas. ║ Facer burla.

CARCAMAL adx. e s. Carcamán.

CARCASA s.f. Carcasa, armazón, armadura, esqueleto. ║ Peza de protección (exterior dun dispositivo).

CÁRCAVA s.f. Cárcava, cavorco, barranco. ║ Cárcava, foso, gabia.

CARCAVÓN s.m. Cavorco por correntes de auga.

CÁRCEL s.f. Cárcere m, cadea.

CARCELERO, A s. Carcereiro. ║ adx. Carcerario.

CARCOMA s.m. (Insecto) Couza, traza, caruncho m. ║ (Po que deixa a couza) Rela, traza.

CARCOMER v. Relar, roer, corroer, consumir.

CARDA s.f. Carda, cardadura. ║ Carda, cardador (instrumento).

CARDADO s.m. Carda, cardadura f.

CARDADOR, A adx. e s. Cardador.

CARDADOR, A s. Cardador.

CARDADURA s.f. Cardadura, carda, acc. de cardar.

CARDAMOMO s.m. (Bot.: Pl. Elettaria cardamomum) Cardamomo.

CARDAR v. Cardar.

CARDENAL(1) s.m. (Cat.)  Cardeal130.

CARDENAL (2) s.m. Mazadura f, negrón, hematoma  f.

CARDENALATO s.m. Cardealado.

CARDENALICIO, A adx. Cardinalicio.

CARDENCHA, CARDO DE CARDAR (Bot.: Pl. herb. Dipsacus fullonum) Cardo Bravo

CÁRDENO, A  adx. e s.m. Cardoso, da cor do cardo.

CARDÍACO, A adx. Cardíaco.

CARDINAL adx. Cardinal.

CARDO s.m. (Bot.: Pl. herb. espiñenta vs. esps.)  Cardo. ║ s.m. (coloq.) [Persoa] arisca, esquiva, xardesca, xarota.
CARDO BENDITO, CARDO SANTO (Bot.: Pl. herb. Cnicus benedictus) Cardo santo
CARDO BORRIQUERO, TOBA (Bot.:Pl. herb. Onopordum acanthium) Cardo asneiro / burreño / serrano.
CARDO CABRERO (Bot.: Pl. herb. Pl. Carlina corymbosa) Cardo cuco, cardo leiteiro
CARDO MARIANO (Bot.: Pl.  Silybum marianum) Cardo leiteiro.
CARDO MARINO (Bot.:Pl. herb. umbelífera Eryngium maritimum) Cardo da ribeira.
CARDO MOYAR, CERRAJA (Bot.: Pl. herb. Sonchus asper) Cardo molar.

CARDUMEN s.m. Cardume, banco de peixes, manda, touza.

CAREAR v. (Der.) Acarear, encarar [a un con outro].

CARECER v. Carecer.

CAREL s.m. (Mar.) Cairel / caurel, borda dunha embarcación pequena.

CARENA s.m. (Mar.) Carena.

CARENAR v. (Mar.) Carenar.

CARENCIA s.f. Carencia, falta.

CARENTE adx. Carente, carecente.

CAREO s.m. Acareo.

CAREO s.m. (Der.) Acareo.

CARERO, A adx. Careiro.

CARESTÍA s.f. Carestía.

CARETA s.f. Careta, caranta, carauta, carantoña, máscara. ║ Máscara (de abelleiro). ║ Máscara, finximento, disimulación. ║ Cacheira, cachola, cachucha.

CARETO,A adx. Careto (ref. a un animal).

CARGA s.f. Carga.

CARGADERO s.m. Cargadoiro.

CARGADO, A adx. Cargado [o tempo], toldado, bochornoso. ║ Cargado, mesto, espeso.
CARGADO DE HOMBROS (loc. adx.): Cargado de ombros.

CARGADOR, A adx. e s. Cargador.

CARGAMENTO s.m. Cargamento, frete.

CARGANTE adx. (fam.) Cargoso, pesado, rallante.

CARGAR v. Cargar.
CARGAS LAS TINTAS (loc. verbal)  Esaxerar, facer fincapé.

CARGAZÓN s.m. Cargamento dun barco. ║ Cargación, malestar (no corpo). ║ Abundancia, fartura (de froitos nas árbores). ║ Nubeiro.

CARGO s.m. Cargo.

CARGOSO, A adx. Cargoso, pesado, rallante.

CARGUERO, A adx. Cargueiro, cargado, que leva carga. | s.m. (Mar.) Cargueiro.

CARIA s.m. (Arq) Fuste, cana [dunha columna].

CARIACONTECIDO, A adx. fam. Que ten a cara triste, tristeiro, apesarado.

CARIAR(SE) v. Cariar(se), picar(se).

CARIÁTIDE s.m. (Arquit.) Cariátide.

CARIBÚ s.m. (Zoo.: Mam. Rangifer caribou) Caribú.

CARICATURA s.f. Caricatura.

CARICATURISTA s.m. e f. Caricaturista.

CARICATURIZAR v. Caricaturizar.

CARICIA s.f. Caricia, aloumiño.

CARIDAD s.f. Caridade.

CARIES s.m. (Med.) Carie.

CARILLA s.f. Cara [dun papel], plana, páxina.

CARILLÓN s.m. Carillón.

CARIÑO s.m. Cariño, agarimo (de sentimento.)

CARIÑOSO, A adx. Cariñoso, agarimoso.

CARISMA s.m. Carisma.

CARISMÁTICO, A adx. Carismático.

CARITATIVO, A adx. Caritativo.

CARIZ s.m. Cariz.

CARLINGA s.m. (Mar. e Aviac.) Carlinga.

CARLISMO s. Carlismo.

CARLISTA adx. e s. Carlista.

CARMELITA adx. Carmelita.

CARMENAR v. Carmear, carpear, escarpear (desenredar pelo, la, etc.)

CARMESÍ adx. e s. Carmesí (cor).s.m. Tea de seda vermella.

CARMÍN adx. e s.m. Carmín.

CARNADA s.f. Carnada, cebo, isco. ║ (fig.e fam.) Calote, engano.

CARNAL adx. Carnal.
PRIMO /A  CARNAL: Curmán, -má.

CARNALIDAD s.f. Carnalidade.

CARNAVAL s.m. Entroido, Carnaval.

CARNAVALESCO, A adx. Carnavalesco.

CARNAZA s.f. Carnaza, carnaxe. ║ Carnada, cebo, engado, isca. ║ Carnaz [das peles].║ (coloq) Gordor, gordura.

CARNE s.f. Carne.

CARNÉ, CARNET s.m. Carné.

CARNERADA s.f. Carneirada (rabaño de carneiros).

CARNERERO, A s. Carneireiro.

CARNERO s.m. Carneiro131.

CARNICERÍA s.f. Carnicería / carnizaría, cortadoría. ║ (fig.) Carnicería, matanza, carnaxe.

CARNICERO, A adx. e s. Carniceiro.

CÁRNICO, A adx. Cárnico.

CARNIFICACIÓN s.m. (Med.) Carnificación.

CARNIFICARSE v. (Med.) Carnificarse.

CARNÍVORO, A adx. Carnívoro.

CARNOSIDAD s.f. Carnosidade. ║ Gordura extremada.

CARNOSO, A adx. Carnoso.

CARO, A adx. Caro.

CARÓTIDA adx. e s.f. Carótide.

CAROZO s.m. Mazaroca. ║ Carozo, cadrozo, cañoto, corazón [das froitas].

CARPA (1) s.m. (Zoo.: Peixe Cyprinus carpio) Carpa.

CARPA (2) s.f. Escada  [de uvas].

CARPA (3) s.f. Toldo.

CARPANTA s.f. (fam.) Carpanta, fame negra.

CARPELO s.m. (Bot.) Carpelo.

CARPETA s.f. Carpeta.

CARPINTEAR v. Carpintexar, traballar de carpinteiro.

CARPINTERÍA s.f. Carpintería, carpintaría.

CARPINTERO, A s. Carpinteiro.

CARPIR(SE) v. Pasmar(se), abraiar(se), asombrar(se). ║ Carpir, rabuñar, ferir coas uñas.

CARQUESA,CARQUEJA, CARQUESIA s.f. (Bot.: Arbto. Chamaespartium tridentatum) Carqueixa, lavacuncas.

CARRANCUDO, A adx. Teso, estirado, fachendoso.

CARRASCA s.f. Carrasca / carrasco m.

CARRASPEAR v. Carraspear, rasquexar.

CARRASPEO s.m. Acc. e ef. de carraspear, carraspeira.

CARRASPERA s.f. Carraspeira, rasquizo.

CARRERA s.f. Carreira.
CARRERA DE RELEVOS (Dep.) [Carreira de] remudas.
A LA CARRERA, A CARRERA TENDIDA locs. advs. Ás carreiras.
CARRERILLA  dim. de ‘carrera’ Carreiriña. ║(Mús.) Unha danza española.
DE CARRERILLA (loc. adv. coloq.)  Decorrido, sen pensalo.

CARRETA s.f. Carreta.

CARRETADA s.f. Carretada (carga dunha carreta). ║ (fig. e fam.) Carrada (gran cantidade).
A CARRETADAS (loc. adv. coloq.) Ás carradas, a feixes, dabondo.

CARRETE s.m. Rolo, bobina f, carrete.

CARRETEAR v. Carretar.

CARRETERA s.f. Estrada.

CARRETERO, A adx. e s. Carreteiro.

CARRETILLA s.f. Carreta (de man), carretilla. ║ Carretilla [a motor].
DE CARRETILLA: De memoria, de corrido.

CARRICERO s.m. (Zoo.: Pax. insectívoro vs. esps.) Folosa.

CARRIL s.m. Carril.

CARRILLADA s.f., CARRILLERA  s.f. Faceira, froia (dalgúns animais comestibles).

CARRILLO s.m. Fazula f., moufa f., (pop.) pote.
COMER A DOS CARRILLOS: (loc. verb. coloq.) Comer a bocas cheas,  engulir, engulipar.

CARRIZO s.m., CAÑAVERA s.f. (Bot.: Pl. gramínea Phragmiktes communis) Carrizo.

CARRO s.m. Carro.
CARRO DE COMBATE, TANQUE (Mil.)  Carro de combate, tanque.

CARROCERÍA s.f. Carrocería.

CARROCERO, A s. (oficio) Carroceiro.

CARROMATO s.m. Carromato.

CARROÑA s.f. Prea (corpo morto).

CARROZAR v. Carrozar.

CARRUAJE s.m. Carruaxe f.

CARTA s.f. Carta.
TOMAR CARTAS EN EL ASUNTO (loc. verb. coloq.) Colle-la cousa da propia man.

CARTAPACIO s.m. Cartafol.

CARTEAR(SE) v. Cartear(se).

CARTEL s.m. Cartel.

CARTELERA s.f. Carteleira.

CARTERA s.f. Carteira.

CARTERISTA s.m. e f. Carteirista.

CARTERO, A s. Carteiro.

CARTÍLAGO s.m. Cartilaxe f.

CARTILLA s.f. Cartilla.

CARTOLA  s.m.  Ladral, caínzo132.

CARTOMANCIA s.f. Cartomancia.

CARTOMÁNTICO, A s. Carteiro (que bota as cartas), cartomante.

CARTÓN s.m. Cartón.

CARTONAJE s.m. Cartonaxe f.

CARTUCHO s.m. Cartucho.

CARTUJO, A adx. e s. Cartuxo (monxe da Orde de S. Bruno) s.f. Cartuxa (o seu mosteiro).

CARTULINA s.f. Cartolina.

CARVAJAL s.m. Carballeira, carballal.
CASA CONSISTORIAL: Concello, casa do concello.

CASA s.f. Casa133.
A/ EN/DE LA CASA DE:  Á/na/da cas de.

CASACA s.f. Casaca (vestidura).

CASACIÓN s.m. (Der.) Casación.

CASADERO, A adx. Casadeiro.

CASADO, A adx. e s. Casado.

CASAL s.m. Casal, casarío.

CASAMATA s.f. Casamata.

CASAMENTERO, A s. Casamenteiro.

CASAMIENTO s.m. Casamento, casoiro, casorio, voda.

CASAR s.m. (conxunto de casas) Casal, casar, rueiro.

CASAR(SE) v. Casar134.

CASARIEGO, A adx. Casandrego, caseño (amigo de estar na casa).
CASAS ADOSADAS: Casas acaroadas, aliñadas.

CASCABEL s.m. Cascabel, axóuxere, arouxo.

CASCABELERO, A adx. (coloq.) Cascabeleiro, festexeiro, pándego, trouleiro. ║ s.m. Axóuxere, ruxerruxe.

CASCABILLO s.m. Cascabel, axóuxere. ║ (Bot.) Casco, cascabullo (envoltura dos grans de trigo, orxo, centeo, etc.). ║ Cúpula, dedal ou caparucho das landras ou belotas.

CASCADA s.f. Cachón, abanqueiro, fervenza,  ruxida, ruxidoira, seimeira.

CASCADO, A adx. Cascado, gastado.

CASCAJAL s.m. Cascallal, cascalleiro.

CASCAJO s.m. Cascallo, grava, grixo, pedregullo. ║ Cascabullada, conxunto de froitos secos. ║ Traste, cachifallo.
ESTAR HECHO UN CASCAJO (loc. verb. coloq.)  Estar decrépito / derreado / acabado.

CASCANUECES s.m. Crebanoces / quebranoces, escachanoces.

CASCAR(SE) v. Cascar, escachar. ║ (fam.) Cascar, zoscar. ║ Cascar, parolar. ║ v.pr. (coloq.) Derramarse, estragarse.

CÁSCARA s.f. Casca.

CASCARÓN s.m. Casca de ovo.

CASCARRABIAS s.m. e f.(fam.) Rabichudo, rabudo, rabisco.

CASCARRIA(S) s.f. Cascarra, cascarria, cerralla, sucidade nos baixos da roupa.

CASCO s.m. Casco = [ Peza para a cabeza. ║ Uña dalgúns animais. ║ Corpo dunha embarcación. ║ Botella valeira. ]║  Anaco roto. ║ Cuarteirón dunha laranxa.  
LIGERO DE CASCOS (loc. adx. coloq.) Toleirán; -ana, tarambaina, toleirón.

CASCOTE s.m. Cascallo, cachote.

CASCUDO, A adx. Animal con moito casco nos pés

CASEOSO, A adx. Caseoso, rel. ao queixo.

CASERÍA s.f. Casería, casaría, casa de labor.

CASERÍO s.m. Casarío, casal, casar.

CASERO, A adx. e s. Caseiro. ║ adx. Caseño, casandrego.

CASETA s.f. Caseta, caseto.

CASETE s.m. ou f. Casete f.

CASETÓN s.m. (Arquit. )[V. ARTESÓN]

CASI adv. Case, casemente.

CASILLA s.f. Caseta, casiña, casopa. ║ Cadriño [de papel raiado]. ║ Recadro, compartimento, ficheiro.

CASILLERO s.m. Moble de compartimentos.

CASIMIRA s.f.  [V. CACHEMIR].

CASINO s.m. Casino.

CASO s.m. Caso.
HACER CASO (loc. verb.) Facer caso, prestar atención.
HACER AL CASO (loc. verb. coloq.) Vir ao caso,  vir a conto, vir ao caso.

CASONA s.f. Casarón.

CASORIO s.m. Casoiro, casamento.

CASPA s.f. Caspa, feila, faísca.

CASPICIAS s.d.pl. Residuos, sobras.

CASPOSO, A adx. Casposo, que ten caspa.

CASQUERÍA s.f. Miúdos, miudanzas. ║ Tenda de miúdos.

CASQUETE s.m. Casquete.

CASQUILLO s.m. Casquete.

CASQUIVANO, A adx. e s.(fam.) Tiruleco, turuleque, tarabelo, tarambaina. ║ s.f. Gaiteira, xaira, muller lixeira.

CASTA s.f. Casta / caste.

CASTAÑA s.f. (froito) Castaña.
CASTAÑA PILONGA: Castaña maia, castaña maiola, garula.
CASTAÑA ASADA: Bulló.
CASTAÑA COCIDA [CON MONDA]: Zoncho m., mamela, mamota.

CASTAÑAL, CASTAÑAR s.m., CASTAÑEDA f. Souto m., castiñeira f.

CASTAÑERO, A s.m. Castañeiro, o que vende castañas.

CASTAÑETA, CASTAÑOLA, PALOMETA NEGRA, JAPUTA (Zoo.: Peixe Brama brama) Palometa, castañeta.

CASTAÑETEAR v. Toca-las castañetas. ║ Bate-los dentes.

CASTAÑO, A s.m. e adx. (cor) Castaño, louro. ║ s.m. (Bot.: Árb. Castanea sativa) Castiñeiro / castañeiro, castiro.

CASTAÑOLA s.m. (peixe) V. Castañeta.

CASTAÑUELA s.m. (Bot.: Pl. Conopodium majus) Froxón.

CASTAÑUELA(S) s.f. Castañola(s), tarrañola(s).

CASTAÑUELO adx. (cor de cabalo) Fouveiro.

CASTELLANISMO s.m. Castelanismo.

CASTELLANIZACIÓN s.f. Castelanización.

CASTELLANIZAR v. Castelanizar.

CASTELLANO, A adx. e s. Castelán; castelá (de Castela). ║ s.m. Castelán (idioma).

CASTELLONENSE, CASTELLONERO, A adx. e s. Castellonenco (de Castelló).

CASTICISMO s.m. Casticismo.

CASTIDAD s.f. Castidade.

CASTIGADOR, A adx. e  s.m. Castigador.

CASTIGAR v. Castigar.

CASTIGO s.m. Castigo.

CASTILLO s.m. Castelo.

CASTING s.m. (voz inglesa) Proba (selección actores)

CASTIZO, A adx. Castizo, de boa caste. ║ Castizo, enxebre. ║ [Animal] castizo, prolífico.

CASTO, A adx. Casto.

CASTOR, A s.m. (Zoo.: Mam. Castor fiber) Castor. ║ s.m. Certa tea  de la.

CASTÓREO s.m. Castóreo (certa substancia graxa segregada polo castor).

CASTRA, CASTRACIÓN s.f. Castra, castración, capadura.

CASTRADERA s.f. Capadoira (instrumento).

CASTRADOR s.m. Capador.

CASTRAR v. Castrar, capar. ║ Castrar, catar, esmelgar, rabechar [unha colmea]. ║ Castrar, acomplexar [a outro]. ║ Podar.

CASTRAZÓN s.f. Castración das colmeas.

CASTRENSE adx. Castrense, rel. ó exército.

CASTREÑO, A adx. Castrexo (rel. ós castros).

CASTRO s.m. Castro.

CASUAL adx. Casual, accidental, fortuíto.

CASUALIDAD s.f. Casualidade.

CASUARIO s.m. (Zoo.: Ave Casuarius casuarius) Casuario.

CASUCHA s.f. Casoupa, casarello, cacharufo.

CASUISTA adx. e s. Casuísta.

CASUÍSTICO, A adx. e s.f. Casuístico.

CASULLA s.f. Casula (vestimenta).

CATA s.f. Cata, catadura (acc. de catar). ║  Cata, proba (porción).

CATACALDOS s.m. e f.  Entremetido, impertinente. ║ s.m. e f. (coloq.)  Cazapelo, que aparenta traballar.

CATACLISMO s.m. Cataclismo.

CATACRESIS s.f. (Ret.) Catacrese.

CATACUMBA s.f. Catacumba.

CATADOR, A s. Catador.

CATADURA s.m. (desp.) Catadura, pinta, aparencia.

CATAFALCO s.m. Catafalco, túmulo.

CATALÁN, -NA adx. e s. Catalán (de Cataluña). ║ s.m. Catalán (idioma).

CATALINA (1) s.m. (coloq.) Excremento.

CATALINA (2) s.f. Catarina (tipo de roda).

CATÁLISIS s.m. (Quim.) Catálise.

CATALIZADOR, A adx. e s.m. (Quim.) Catalizador.

CATALIZAR v. Catalizar.

CATALOGABLE adx. Catalogable / catalogábel.

CATALOGACIÓN s.f. Catalogación.

CATALOGADOR, A adx. e s. Catalogador.

CATALOGAR v. Catalogar.

CATÁLOGO s.m. Catálogo.

CATAMARÁN, CATAMARÓN s.m. Catamarán.

CATANA s.f. Catana (especie de alfanxe).

CATAPLASMA s.f. Cataplasma.

CATAPLUM, CATAPLÚN onomatopea Cataplún, pumba.

CATAPULTA s.f. Catapulta.

CATAPULTAR v. Catapultar.

CATAR v. Catar, probar, degustar. ║ Catar escarzar, esmelgar [unha colmea].

CATARATA (1) s.f. Catarata, fervenza de grande altura.

CATARATA (2) s.m. (Med.) Catarata, belida.

CATARRAL adx. Catarral.

CATARRO s.m. Catarro, catarreira f.

CATARROSO, A adx. e s. Catarroso.

CATARSIS s.f. (Fil.) Catarse.

CATÁRTICO, A adx. Catártico, rel. á catarse.adx. (Med.) Purgante, purgativo.

CATASTRAL adx. Catastral.

CATASTRO s.m. Catastro.

CATÁSTROFE s.f. Desfeita, catástrofe.

CATASTRÓFICO, A adx. Catastrófico, desastroso.

CATASTROFISMO s.m. Catastrofismo.

CATAVIENTO s.m. (Mar.) Catavento, viraventos.

CATEAR v. (fam.) Suspender [un exame].

CATECISMO s.m. Catecismo.

CATECUMENADO s.m. (Relix.) Catecumenado.

CATECÚMENO, A s. Catecúmeno.

CÁTEDRA s.f. Cátedra.

CATEDRAL s.f. Catedral.

CATEDRALICIO adx. Catedralicio.

CATEDRÁTICO, A adx. e s. Catedrático.

CATEGORÍA s.f. Categoría.

CATEGÓRICO, A adx. Categórico, contundente, tallante.

CATENARIO, A adx. Rel. a unha cadea. ║ s.m. (Mat.) Catenaria (certa curva). s.f. Catenaria (sistema de suspensión de cables).

CATEQUESIS s.f. Catequese.

CATEQUISTA s. Catequista.

CATEQUÍSTICO, A adx. Catequístico, catequético

CATEQUIZAR v. Catequizar.

CATERVA s.f. Caterva, catropea, chea, fato ][de xente].

CATETO (1) s.m. (Xeom.) Cateto.

CATETO (2) s. (fam.) Badoco, pailán, pailaroco, paiolo.

CATIVO, A 135 adx. Cativo, malo, ruín. ║ s. Cativo, neno, pequerrecho.

CATOLICIDAD s.f. Catolicidade.

CATOLICISMO s.m. Catolicismo.

CATÓLICO, A adx. e s. Católico.

CATÓN (1) s.m. (fig.) Censor rigoroso.

CATÓN (2) s.m. Catón (libro).

CATORCE num. Catorce.

CATRE s.m. Catre.

CAUCE s.m. Leito, álveo, madre (dun rio). ║ Rego. ║ (fig.) Canle f.(fig.), vieiro (fig.).

CAUCHO s.m. Caucho.

CAUCIÓN s.m. (Der.) Caución. ║ Precaución, cautela

CAUDAL(1) adx. Caudaloso. ║ s.m. Caudal (cantidade de auga). ║ Cadal, facenda, fortuna, bens136.

CAUDAL (2) adx. Caudal, rel. á cola.

CAUDALOSO, A adx. Caudaloso.

CAUDILLO s.m. Caudillo.

CAUSA s.f. Causa.
A CAUSA DE: A causa de, por mor de.

CAUSAL adx. Causal.

CAUSALIDAD s.f. Causalidade.

CAUSANTE adx. e s. Causante.

CAUSAR v. Causar.

CAUSÍDICA s.m. (Arquit.) Cruceiro [da igrexa].

CAUSTICIDAD s.f. Causticidade.

CÁUSTICO, A adx. Cáustico, corrosivo.

CAUTELA s.f. Cautela.

CAUTELAR (1) v. Acautelar, prevenir, precaver.

CAUTELAR (2) adx. Cautelar, preventivo.

CAUTELOSO, A adx. Cauteloso, cauto, precavido.

CAUTERIZAR v. (Med.) Cauterizar, caltrir.

CAUTIVADOR, A adx. Meigo, meigoso, engaiolante.

CAUTIVAR v. Cativar, prender. Prevenir, precaver, tratar con cautela. ║  (fig.) Engaiolar, atraer, seducir.

CAUTIVERIO s.m. Cativerio, prisión.

CAUTIVIDAD s.f. Catividade.

CAUTIVO, A adx. e s. Cativo, prisioneiro de guerra.

CAUTO, A adx. Cauto.

CAVA (1) s.f. Cava, cavada, cavadura, sacha.

CAVA (2) s.f. Cava, adega. ║ s.m. Cava (viño escumoso).

CAVA (3) s.f. e adx. [Vea] cava.

CAVADOR, A s. Cavador.

CAVADURA s.f. Cavadura, cava (acc. e ef. de cavar).

CAVAR v. Cavar. Sachar.

CAVERNA s.f. Caverna, furna, cova.

CAVERNÍCOLA adx. Cavernícola, troglodita. ║ Cavernícola, reaccionario.

CAVERNOSO, A adx. Cavernoso.

CAVIAR s.m. Caviar.

CAVIDAD s.f. Cavidade, oco.

CAVILACIÓN  s.f. Cavilación, matinación.

CAVILAR v. Cismar, matinar, cavilar.

CAVILOSO, A adx. Caviloso, cavilador, cismón.

CAYADO s.m. Caxato, cachaba.

CAYUCO s.m. Caiuco.

CAZ s.f. Levada (de auga), canle de toma ou derivación.

CAZA s.f. Caza.

CAZADOR, A adx. e s. Cazador.

CAZAR v. Cazar.

CAZCALEAR  v. (coloq.) Cazapelear (aparentar que se traballa moito).

CAZO s.m. Ferrada f, cazo.
CAZO PEQUEÑO: Cazolo.

CAZOLADA s.f. Cazolada, contido dunha cazola.

CAZOLETA s.f. Cazoleta.

CAZOLETERO, A adx. e s. Trangalleiro, que perde o tempo con miudezas, que anda con chilindradas. ║ adx. Persoa preocupada por minucias ou pequeneces.

CAZÓN s.m. (Zoo.: Peixe Galeorhinus galeus) Cazón, tollo.
CAZÓN BLANCO, MUSOLA DENTUDA: (Zoo.: Peixe Mustelus asterias) Cazón branco

CAZUELA s.f. Cazola (vasilla barro).

CAZURRERÍA s.f. Cazurrería, cazurraría.

CAZURRO, A adx. e s. Cazurro, túzaro.

CEBA s.f. Ceba.

CEBADA s.m. (Bot.: Pl. gramínea Hordeum vulgare e o seu gran) Orxo, cebada.

CEBADAL s.m. Orxal, terreo sementado de orxo (cebada).

CEBADAR v. Dar cebada ás bestas.

CEBADERA s.f. Cebadeira (saco). ║ Cebadeira (caixón).

CEBADOR, A adx. e s.m. (Tecnol.) Cebador.

CEBAR(SE) v. Cebar(se).

CEBO s.m. Cebo, comida de engorda. ║ Cebo, engado, isca, carnada.

CEBOLLA s.m. (Bot.: Pl. Allium cepa) Cebola, ceboleira. ║ (Bulbo dese Pl.) Cebola.

CEBOLLADA s.f. Cebolada.

CEBOLLAR s.m. Ceboleiro, terreo de cebolas.

CEBOLLERO, A adx. Ceboleiro.

CEBOLLINO s.m., CEBOLLINA s.f., CEBOLLANA s.f. (Bot.) Ceboliño, cebolo.

CEBÓN, -ONA adx. e s. Cebón; -ona, cebote.

CEBORRANCHA s.f.,  CEBOLLA ALBARRANA (Bot.: Pl. Urginea maritima) Escila.

CEBRA s.f. (Zoo.: Mam. fam. dos équidos) Cebra.

CEBÚ s.m. (Zoo.: Mam. Bos indicus) Cebú.

CECA s.m. (Hist.) Lugar onde se cuñaba moeda.
DE LA CECA A LA MECA (loc. adv. coloq.) De Ceca para a Meca, de Ceca en Meca, de aquí para alá.

CECEANTE adx. e s.(Fon.) Ceceante, zarabeto.

CECEAR v. Cecear.

CECEO s.m. Ceceo.

CECEOSO, A adx. Ceceante, zarabeto.

CECINA, CHACINA s.f. Chacina.

CEDAZO s.m. Peneira.

CEDENTE adx. e s. Cedente.

CEDER v. Ceder. Afrouxar.

CEDIBLE, CESIBLE adx. Cedible / cedíbel.

CEDILLA s.f. (Ortogr.) Cedilla.

CEDIZO, A adx. Cedizo, que comeza a podrecer.

CEDRIA s.f. Cedría, resina do cedro.

CEDRINO, A adx. Cedrino, de cedro.

CEDRO s.m. (Bot.: Árb. fam. pináceas) Cedro.

CÉDULA s.f. Cédula.

CEFALEA, CEFALALGIA s.f. (Med.) Cefalea.

CEFALITIS s.f. Cefalite.

CEFALÓPODO, A  adx. e s.m. (Zoo.: clase moluscos) Cefalópodo137.

CÉFIRO s.m. Céfiro.

CEGADOR, A adx. Cegador.

CEGAMIENTO s.m. Cegamento.

CEGAR(SE) v. Cegar(se).

CEGATO, A adx. e s. (coloq.) Cegarato, pitoño, chosco.

CEGUERA s.f. Cegueira.

CEIBA s.m. (Bot.: Árb. Ceiba pentandra) Ceiba.

CEJA s.f. Cella, sobrecella.

CEJAR v. Cear, recuar a besta co carro. ║ (fig.) Ir cara atrás, cear, recuar, retroceder.

CEJIJUNTO, A adx. Celludo.

CELADA (1) s.f. Celada, helmo (peza armadura).

CELADOR, A adx. e s. Celador.

CELAJE s.m. Celaxe (do ceo).(Mar.) Conxunto de nubes. ║ Claraboia, lumieira.

CELANTE adx. Vixilante /vixiante, que vixía.

CELAR (1) v. Celar, vixiar.

CELAR (2) v. Encubrir, ocultar.

CELDA s.f. Cela.

CELDILLA s.f. Favo, cela [dun panal de mel].

CELEBÉRRIMO, A adx. Celebérrimo, moi célebre.

CELEBRACIÓN s.f. Celebración, festexo.

CELEBRANTE adx. e s.m. (Relix.) Celebrante, oficiante.

CELEBRAR v. Celebrar.

CÉLEBRE adx. Célebre.

CELEBRIDAD s.f. Celebridade.

CELEMÍN s.m. (medida antiga de capacidade) Celamín, tega.

CELERIDAD s.f. Celeridade, rapidez, prontitude.

CELESTE adx. e s.m. (cor) Celeste.

CELESTIAL adx. Celestial. ║ (fig) Perfecto, maxistral. ║ (irónico) Parvo, bobo.

CELESTINA s.f. Alcaiota, celestina.

CELESTINO, A adx e s. Celestino, rel. á orde dos celestinos.

CELIBATO s.m. Celibato.

CÉLIBE adx. e s.m. e f. Célibe, solteiro.

CELIDONIA MAYOR (Bot.: Pl. herb. Celidonium majus) Celidonia, ceruda, herba da andoriña, ciridoña.

CELLISCA s.f. Corisco m., coriscada, escarabana (temporal de auga, neve miúda e vento.)

CELO s.m. Celo, dilixencia, esmero, coidado. ║ Apetito sexual nos animais. ║ s.m.pl. Celos.

CELOFÁN s.m. Celofán.

CELOSÍA s.f. Gradicela, enreixado.

CELOSO, A adx. Celoso.

CELTA adx. e s. Celta.

CELTIBÉRICO, A, CELTÍBERO, A adx. e s. Celtibérico, celtibero.

CÉLTICO, A adx. Céltico.

CELTISMO s.m. Celtismo.

CÉLULA s.f. Célula.

CELULAR adx. e. Celular, rel. ás células. ║ adx. (Der.) [Cárcere] celular (de celas individuais).
TELÉFONO CELULAR: Teléfono celular, teléfono móbilO.

CELULITIS s.f. Celulite.

CELULOIDE s.m. Celuloide.

CELULOSA s.f. Celulosa.

CEMENTERIO s.m. Cemiterio.

CEMENTO s.m. Cemento.

CENA s.f. Cea.

CENÁCULO s.m. Cenáculo.

CENADOR, A adx. e s. Ceador, que cea. ║ s.m. Merendeiro nun xardín.

CENAGAL s.m. Lamazal, barral, bulleiro, boedo.

CENAGOSO, A adx. Lameiro, lamacento.

CENAR v. Cear.

CENCEÑO, A adx. Delgado, enxoito, ensumido138.

CENCERRADA s.f. Chocallada.

CENCERREAR v. Choquelear, facer ruído coa choca. ║ (coloq.) Desafinar, desentoar [cun instrumento]. ║ (coloq.) Renxer, rechiar, rinchar [unha porta, ventá, etc. ]

CENCERREO s.m. Choqueleo, acc. de choquelear.

CENCERRO s.m. Cinzarro, chocallo, choca f.

CENDAL s.m. Cendal (certa tea fina).

CENEFA s.f. Reberete.

CENICERO s.m. Cinceiro / cinseiro. ║ Borralleira / a, boquelo, fornalleira, fornela [da cociña de leña].

CENICIENTA (Personaxe) Cincenta.

CENICIENTO, A adx. (cor) Cincento / cinsento, borrallento, aborrallado.

CENIT s.m. (Astron.) Cénit.

CENITAL adx. Cenital, rel. ao cénit.

CENIZA s.f. Cinza / cinsa, borralla.

CENIZO, A adx. Cincento, aborrallado. ║ s.m. (Bot.: Pl. Chenopodium album) Farnelo, fariñento, fariñón. ║ s.m. (fam.) Augafestas, agonías, aburrido.

CENOBIO s.m. Cenobio, mosteiro.

CENOBITA s. Cenobita, frade, freire, monxe.

CENOBÍTICO, A adx. Cenobítico, monacal.

CENSAL adx. Censual, rel. ao censo.

CENSAR v. Censar.

CENSO s.m. Censo139.

CENSOR, A s. Censor.

CENSUAL adx. Censual, rel. ao censo.

CENSURA s.f. Censura.

CENSURABLE adx. Censurable / censurábel, reprobable.

CENSURADOR, A adx. e s. Censurador.

CENSURAR v. Censurar. ║ Reprender, criticar.

CENTAVO, A adx. Centésimo. ║ Centavo (centésima parte dalgunhas moedas)

CENTELLA s.f. Lóstrego pequeno. ║ Faisca.

CENTELLEAR v. Escintilar.

CENTELLEO s.m. Escintilación f.

CENTENA s.f. Centena, cento.

CENTENAR (1) s.m. Centenar, cento.

CENTENAR (2), CENTENAL s.m. Centeal, terreo de centeo.

CENTENARIO, A adx. e s.m. Centenario.

CENTENERO, A adx. Centeeiro,que se da ben o centeo.

CENTENO s.m. (Bot.: Pl. gramínea Secale cereale ) Centeo.

CENTÉSIMO, A adx. e s. Centésimo.

CENTIDONIA, LENGUA DE PÁJARO (Bot.: Pl. herb. Polygonum aviculare) Sanguinaria, cordela, pé de paxaro, saíncho.

CENTÍGRADO, A adx. e s. Centígrado.

CENTIGRAMO s.m. Centigramo.

CENTILITRO s.m. Centilitro.

CENTÍMETRO s.m. Centímetro.

CÉNTIMO, A adx. e s.m. Céntimo.

CENTINELA s.m. e f. Sentinela, vixia.

CENTINODIA, SANGUINARIA MAYOR (Bot.:Pl. herb.Polygonum aviculare) Cordela, pé de paxaro, saíncho, sanguinaria.

CENTOLLA s.m. (Zoo.: Crustáceo Maja brachyudactyla) Centola.

CENTÓN s.m. Centón (obra literaria feita de fragmentos). ║ Manta groseira.

CENTRADO, A adx. Centrado.

CENTRAL s.f. e adx. Central.

CENTRALISMO s.m. Centralismo.

CENTRALITA s.f. Central de teléfonos.

CENTRALIZAR v. Centralizar.

CENTRAR(SE) v. Centrar(se).

CÉNTRICO, A adx. Céntrico.

CENTRIFUGAR v. Centrifugar.

CENTRÍFUGO, A adx. e. s.m. (máquina) Centrífugo.

CENTRÍPETO, A adx. Centrípeto.

CENTRISMO s.m. Centrismo.

CENTRISTA s. Centrista.

CENTRO s.m. Centro.

CENTROCAMPISTA s.(Dep.) Centrocampista, mediocampista.

CENTUPLICAR v. Centuplicar.

CÉNTUPLO adx. e s.m. Céntuplo.

CENTURIA s.f. Centuria, século. ║ (Antig.) Centuria.

CENTURIÓN s.m. (Antig.) Centurión.

CEÑIDOR s.m. Cinguidoira f., cinguidoiro.

CEÑIGLO s.m. (Bot.: Planta) [V. CENIZO]

CEÑIR v. Cinguir, cinxir. ║ Abreviar, acurtar.

CEÑO (1) s.m. Aro que cingue algo.

CEÑO (2) s.m. Sobrecella engurrada, cello (expresión de desgusto). (loc.) Torcer o fociño>.
FRUNCIR EL CEÑO, ARRUGAR EL CEÑO locs. verbs. Torce-lo fuciño, torcer-lo bico.

CEPA s.f. Cepa, cepeira. ║ (Arquit.) Pilar, cepa [dunha ponte].

CEPILLADURA s.f. Cepilladura, acc. de cepillar. ║ Labra, lasca [da madeira].

CEPILLAR v. Cepillar.

CEPILLO s.m. Cepillo (de limpar, de carpinteiro, …). ║ Peto [de esmolas].

CEPO s.m. Cepo.

CERA s.f. Cera.

CERÁMICO, A adx. e s.f. Cerámico.

CERAMISTA s. Ceramista.

CERCA (1) adv. Preto, cerca.

CERCA (2) s.f. Cerca f., valado m, valo m.

CERCADO s.m. Cercado (terreo con cerca). ║ Cerca, peche, cerrume, valado, cercado.

CERCADO s.m. Valado, valo, cerrado / zarrado, chouso. ║ Tapada, f, chousa, f, cerrado / zarrado.

CERCADOR, adx. e s. Cercador.

CERCANÍA s.f. Proximidade.

CERCANÍAS s.f.pl. Proximidades, arredores m, aforas.

CERCANO, A adx. Próximo, achegado.

CERCAR v. Cercar, cerrar [un terreo]. ║ Cercar, asediar.

CERCAR v. Cercar, choer [un terreo].

CERCÉN > A CERCÉN (loc. adv.)  A rentes, pola raíz.

CERCENAR v. Acernar, cepar, degallar, esmoucar, espolar.

CERCETA s.m. (Zoo.: Ave palmípeda vs. esp.) Cerceta.
CERCETA CARRETONA: (Zoo.: Ave Anas querquedula) Cerceta do estío, cantadeira.

CERCHAR v. (Agr.) Emporcar (unha vide).

CERCIORAR(SE) v. Asegurar(se).

CERCO s.m. Cerco. ║ Circo [do sol, da lúa, etc.]

CERDA s.f. Seda / serda (pelo groso dalgúns animais.)

CERDO, A, COCHINO, A, MARRANO, A, PUERCO, A adx. e s.(Zoo.: Mam. Sus scrofa domestica) Porco, cocho, marrancho, rancho. ║ (fig.) Porco, marrán; -arrá.

CEREAL s.m. Cereal, pan (planta e gran).

CEREALISTA adx. Cerealeiro.

CEREBELO s.m. Cerebelo.

CEREBRAL adx. Cerebral, rel. ao cerebro. ║ Cerebral, calculador.

CEREBRO s.m. Cerebro.

CEREMONIA s.f. Cerimonia.

CEREMONIAL s.m. Cerimonial.

CEREMONIOSO, A adx. Cerimonioso.

CÉREO, A adx. Céreo, ceroso, de cera.

CERERÍA s.f. Cerería, ceraría.

CERERO, A s. Cereiro.

CEREZA s.f. Cereixa.

CEREZAL s.m. Cerdeiral.

CEREZO s.m. (Bot.: Árb. Prunus avium) Cerdeira /cereixeira.
CEREZO ALISO (Bot.: Arbto.Prunus padus) Pau de San Gregorio.

CERILLA s.m. Misto.

CERIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 58) Cerio, “Ce“.

CERNE s.m. Cerna, durame, corazón [dun tronco].

CERNEDOR s.m. Peneira f.

CERNER, CERNIR v. Peneirar, cribar. ║ Atalaiar, observar.

CERNÍCALO, MOCHETE s.m. (Zoo.: Ave de rapina dos falcónidos vs. esps.) Lagarteiro.

CERO s.m. (num.)  Cero.

CEROSO, A, A adx. Céreo, ceroso, de cera.

CERRADO s.m. Cerrado / zarrado.

CERRADURA s.f. Fecho, pecho m, pechadura, fechadura f.

CERRAJA (1) s.f. Pechadura.

CERRAJA(2)  s.f. (Bot.: Pl. Sonchus oleraceus) Leitaruga.

CERRAJEAR v. Cerrallar, zarrallar.

CERRAJARÍA s.f. Cerrallería.

CERRAJERO, A s. Cerralleiro / zarralleiro.

CERRAMIENTO s.m. Cerramento, pechamento ║ Cerre, peche ║ Cerrume, cerrado, zarra

CERRAR v. Cerrar(se) / zarrar(se). ║ Pechar(se)140. ║ Cerrar, clausurar.  ║ Cercar (un terreo). ║ Encerrar(se), recluír(se) ║ Gardar.   

CERRAZÓN (1) s.f. Cerrazón = [ Escuridade. ║ Incapacidade comprensiva. ║ Obcecación, teimosía. ]

CERRAZÓN (2), CERRAJÓN s.m. Outeiro alto e escarpado.

CERRO s.m. Outeiro, lomba, penela, toutizo.

CERROJO s.m. Ferrollo. Pecho, pasador.

CERTAMEN s.m. Certame.

CERTERO, A adx. Certeiro.

CERTEZA s.f. Certeza.

CERTIDUMBRE s.f. Certeza.

CERTIFICACIÓN s.f. Certificación.

CERTIFICADO s.m. Certificado.

CERTIFICAR v. Certificar.

CERÚLEO, A adx. Cerúleo, celeste (cor).

CERUMEN s.m. Cerume, cera do oído.

CERVAL adx. Cerval, rel. ao cervo. ║ [Medo] cerval, intenso.

CERVANTINO, A adx. Cervantino.

CERVATILLO, A s.m. Cervato. ║ Rato do almiscre, almiscreiro. [V. ALMIZCLERO].

CERVATO s.m. Cervato (menor de 6 meses).

CERVECERÍA s.f. Cervexería / cervexaría.

CERVECERO, A adx. Cervexeiro.

CERVEZA s.f. Cervexa.
CERVEZA RUBIA: Cervexa loura.

CERVICAL adx. Cervical, rel. á cerviz. ║ [Vértebra] cervical.

CÉRVIDO adx. e s. Cérvido.

CERVINO, A adx. Cerviño, cervún, rel. ao cervo. ║ Parecido ao cervo.

CERVIZ s.f. Cerviz, cachazo m, caluga.

CERVUNO, A adx. Parecido ao cervo.

CESACIÓN s.f. Cesación, cesamento.

CESAMIENTO s.m. Cese.

CESANTE adx. Saínte.

CESANTE adx. e s. Cesante.

CÉSAR s.m. (Hist.) César. Emperador.

CESAR v. Cesar. ║ Destituír.

CESÁREA s.f. Cesárea.

CESÁREO, A adx. (Hist.) Cesáreo, imperial.

CESE s.m. Cesamento.

CESIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 55) Cesio, “Cs“.

CESIÓN s.m. (Der.) Cesión.

CESIONARIO, A adx. e s.(Der.) Cesionario.

CESPED s.m. Céspede ║ Terrón

CESTA s.f. Cesta. ║(Dep.: baloncesto) Cesta, canastra.

CESTADA s.f. Cestada (contido dunha cesta).

CESTERÍA s.f. Cestería  / cestaría.

CESTERO, A s. Cesteiro.

CESTO s.m. Cesto. ║ Queipo.

CETÁCEO, A adx. e s.m. (Zoo.: orde mamíf.) Cetáceo.

CETÁREA s.f. Cetaria.

CETRA s.m. (Ant.) Cetra, escudo de coiro.

CETRERÍA  s.f. Falcoaría / falcoería  (cría e uso de falcóns).

CETRERO (1) s.m. (Hist.) Usuario de cetro nunhas cerimonias relixiosas.

CETRERO (2), A adx. e s. Falcoeiro.

CETRINO, A adx. e s.m. (cor) Citrino, da cor do limón.

CETRO s.m. Cetro.

CH dígrafo Ch141.

CHABACANERÍA s.f. Grosaría / grosería, bocalada.

CHABACANO, A adx. Groseiro, basto, ordinario, paiolo. ║ s.m. Chabacano, lingua mixta falada en Mindanao (Filipinas).

CHABOLA s.f. Chabola, barraca, cabana, casoupa.

CHACAL s.m. (Zoo.: Mam. Canis aureus) Chacal.

CHÁCHARA s.f. Leria, parola, farfalla, farfallada.

CHACHAREAR v. Leriar, parolar

CHACHARERO, A adx. e s. (fam.) Leriante, paroleiro, charlatán.

CHACHO, A s. (fam.) Rapaz.

CHACINA s.f. Chacina, carne salgada e curada. ║ Zorza.

CHACINERÍA s.f. Chacinaría / chacinería

CHACOLÍ s.m. Chacolí.

CHACOLOTEAR v. Choquelear [a ferradura frouxa.]

CHACOTA s.f. Algueirada, troula, rexouba. ║ Chacota, burla.

CHAFALLAR v. Chafallar / zafallar, chafullar.

CHAFALLÓN, A adx. e s. Trapalleiro, chambón, zarapalleiro.

CHAFAR(SE) v. Chafar(se) = [ Esmagar, estrullar. ║ Engurra-la roupa. ║ (fig. e fam.) Cortar (nunha conversa). ]

CHAFARIZ s.m. Chafariz, fonte con pichos.

CHAFLÁN s.m. Chafrán (fachada de esquina).

CHAIRA 142 s.f. Chaira (coitela dos zapateiros). ║ Chaira (cilindro para afiar coitelos).

CHAL s.m. (prenda de vestir) Chal.

CHALADO, A adx. e s. Chalado, apampado, apalermado, aparvado, pampo.

CHALÁN, A s. Tratante, feirante.

CHALANA s.f. Chalana, embarcación parecida á gamela.

CHALANEAR v. Chalanear, tratar, negociar.

CHALANEO s.m. Chalaneo.

CHALAR(SE) V. Chalar(se), enlouquecer. ║ Chalar(se), namorar(se).

CHALECO s.m. Chaleco, colete.

CHALET s.m. Chalé.

CHALUPA s.f. Chalupa. ║ Lancha (auxiliar).

CHAMARASCA, CHAMADA, CHÁMARA s.f. Chamurra / chamuza  (leña miúda que fai moito lume).

CHAMARILERO, A s. Chambón, na acc. de tratante de cachifallos ou trastes vellos.

CHAMBÓN adx. e s. Chambón, chafullas, chafalleiro, trapalleiro.

CHAMBONADA s.f. Chambonada, chafallada, chapuza.

CHAMBRA s.f. Chambra, blusa.

CHAMICERA s.f. Cadaval, chamiceira, toxeira queimada.

CHAMIZA 143 s.f. Chamiza, leña miúda. ║ s.m. (Bot.: esp. de xunco para teitar) Chamiza.

CHAMIZO s.m. Chamizo, cádavo. ║ Chamizo, casopa cuberta de chamiza. ║ (fig. e fam.) Tugurio, chabola, choupana.

CHAMPÁN s.m. Champaña f. ║ Viño escumoso.

CHAMPIÑÓN s.m. (Micolox.: Cogomelo da fam. das agaricáceas) Champiñón.

CHAMPÚ s.m. Xampú.

CHAMUCHINA s.f. Cousa de pouco valor, chilindrada.

CHAMUSCAR(SE) v. Chamuscar(se).

CHAMUSCO s.m., CHAMUSQUINA s.f. Chamusco.
OLER A CHAMUSQUINA (loc. - fam.):  Cheirar a  chamusco,  sospeitar ou desconfiar de algo malo.

CHANCLETA s.f. Chanqueta.

CHANCLETEAR v. Andar en chanquetas.

CHANCLO s.m. Chanco (de goma). Zoco.

CHÁNDAL s.m. Chándal.

CHANTAJE s.m. Chantaxe f.

CHANTAJEAR v. Chantaxear, extorsionar.

CHANTAJISTA s.m. e f. Chantaxista.

CHANTAR v. Chantar, espetar, cravar, fincar.

CHANTO s.m. Chanta, chanto, entosta (lousa chantada).

CHANTRE s.m. Chantre (dignidade das catedrais).

CHANZA s.f. Chanza, broma, chufa, chacota.

CHAPA s.f. Chapa (lámina).

CHAPADO, A adx. Baril, aposto, garrido, xentil.

CHAPAPOTE s.m. Asfalto.

CHAPAR v. Chapar, cubrir con chapa. ║ Afirmar, aseverar contundentemente. ║ Chapar, memorizar.

CHAPARRO s.m.  Chaparro (mata baixa e mesta de aciñeira ou carballo). ║ adx. (fig) Cotrolo, chaparro, achaparrado, reboludo, bazuncho.

CHAPARRÓN s.m. Chaparrada f., ballón, bategada f., chuvascada f. ║ Fartura [de algo].

CHAPARRÓN s.m. Torbón / trebón, torboada / treboada f., chaparrada f., chuvascada f.

CHAPARRUDO, A adx. Cotrolo, chaparro, achaparrado, reboludo, bazuncho.

CHAPEAR v. Chapar, cubrir con chapa. ║ Choquelear [unha ferradura .]

CHAPELA s.m. (voz vasca) Boina, pucha.

CHAPELO s.m. Chapeu, sombreiro.

CHAPÍN s.m. Chapín (chanco de cortiza).

CHAPISTA s. Chapista.

CHAPISTERÍA s.f. Chapistería / chapistaría.

CHAPITEL s.m. (Arquit.) Chapitel.

CHAPODAR v. Chapodar. ║ Acernar, decotar, degallar, demoucar.

CHAPÓN s.m. Borrón grande de tinta.

CHAPOTEAR v. Choupar, batuxar, escaldrufar [na auga].

CHAPUCEAR v. Chafallar / chafullar, zarapallar, atrapallar.

CHAPUCERÍA s.f. Chafallada.

CHAPUCERO, A adx. Argalleiro, trapalleiro. ║ adx. e s. Chafallas / chafullas, chafalleiro.

CHAPURREAR v. (coloq.) Chapurrear [unha lingua].

CHAPURREO s.m. (coloq) Chapurreado.

CHAPUZ (1) s.m. Mergullo.

CHAPUZ (2) s.m., CHAPUZA s f. Chafallada, trapallada, zarangallada / zarapallada.

CHAPUZAR 144 v. Somerxer, meter de cabeza (a alguén) na auga.

CHAPUZÓN s.m. Acc. de somerxer ou mergullar.

CHAQUÉ s.m. Chaqué.

CHAQUETA s.f. Chaqueta.

CHAQUETERO, A adx. (fam.) Chaqueteiro, virachaquetas. ║ Adulador, aloumiñeiro, lambecús (pop.)

CHAQUETÓN s.m. Chaquetón.

CHARADA s.f. Charada.

CHARAMUSCA s.f. Moxena, muxica.

CHARANGA s.f. Charanga.

CHARCA s.f. Charca. Poza.

CHARCAL s.m. Terreo charquento.

CHARCO s.m. Charco, charqueira, balsa, poceira, poza.

CHARCUTERÍA s.f. Charcutaría / charcutería, chacinaría / chacinería.

CHARLA s.f. Conversa, charla.

CHARLAR v. Latricar, laricar. ║ Conversar, parolar.

CHARLATÁN, A adx. e s. Charlatán; -ana. ║  adx. Baralleiro, barallocas, trécolas, lengoreta, falabarato.

CHARLATANEAR v. Charlar, conversar, parolar, barallar.

CHARLATANERÍA s.f. Locuacidade. ║ Charlatanería / charlatanaría.

 CHARLESTÓN s.m. Charlestón (baile).

CHARNELA s.f. Gonzo m., bisagra f.

CHAROL s.m. Charón (verniz).

CHARRÁN, A adx. e s. Pillo, pillabán, lagarteiro.

CHARRANCITO s.m. (Zoo.: Ave Sterna albifrons) Mascateira.

CHARRAR v. Laretar, airear, golear, falar indiscretamente. ║ (vulg.) Charlar, leriar, parolar.

CHÁRTER adx. [Voo] chárter [de avión].

CHASCA s.f. Garabullada, fronza, leña miúda.

CHASCAR v. Dar estalidos. ║ Facer que algo chasque. ║ Engulir, tragar, engulipar.

CHASCARRILLO s.m. (fam.) Chiste, dito gracioso, anécdota.

CHASCO s.m. Chasco, decepción, desengano.

CHASIS s.m. Chasis.

CHASQUEAR v. Decepcionar [a alguén].  ║ Faltar á palabra. ║ Estalar / estralar.

CHASQUIDO s.m. Estalido, estalo / estralo.

CHATARRA s.f. Chatarra, ferralla. ║ Escoura [do ferro]. ║ (fig.) Ferrancho, ferragacho.

CHATARRERO, A s. Chatarreiro, ferralleiro, ferragacheiro, ferrancheiro.

CHATO, A adx. Chato = [ (Nariz) pequeno. ║ (Persoa con nariz) chata. ║ (Cousa) sen relevo. ║ Curto de miras. ║ (coloq.) Vaso baixo e ancho. ]

CHAVAL, A adx. e s.(fam.) Rapaz, raparigo.

CHAVETA adx. (coloq) Tolo, louco. ║s.f. Chaveta (pasador). ║ s.f. (coloq.) Cachola, chola, crisma, croca, testa.

CHEF s.m. e f. Xefe de cociña.

CHELÍN s.m. Xilin (moeda).

CHELO s.m. Abreviación de violoncello ou violonchelo.

CHEPA s.f. Chepa, gobelo, corcova, lomba, xiba.

CHEPOSO, A  adx. (coloq.) Chepudo, gobeludo, corcovo, xiboso.

CHEQUE s.m. Cheque.

CHEQUEAR v. Examinar, revisar. ║ Contar, comprobar.

CHEQUEO s.m. (Acción de 'chequear') Recoñecemento.  Revisión médica.

CHERNA s.m. (Zoo.: Peixe Polyprion americanus) Cherna, mero.

CHIC  adx. e s.m. Elegante. ║ Elegancia.

CHICARO s.m. (Zoo.: Tipo de caramuxo Calliostoma millegranum) Carlou.

CHICHA (1) s.f. Chicha, carne.

CHICHA (2) s.f.  Chicha, bebida chilena.
NO SER NI CHICHA NI LIMONADA (loc. verb. coloq.) Non valer para nada, nin arre nin xo.

CHICHA (3) > CALMA CHICHA (loc. adv.) Calmeiro no mar.

CHICHARRA s.f. (Zoo.: Insecto Ephippiger ephippiger) Carricanta, cantariña.

CHICHARRO s.m. (Zoo.: Peixe Trachurus picturatus) Xurelo negro.

CHICHARRóN s.m. Roxón.

CHICHÓN s.m., CHINCHÓN s.m. Croque (vulto), pote [na cabeza].

CHICLE s.m. Goma de mascar.

CHICO, A adx. Pequeno. ║ adx. e s. Neno. Rapaz.

CHICORIA s.f. (Bot.: Pl.) [V. ACHICORIA]

CHIFLADO, A adx. e s.(fam.) Tolo, chalado.

CHIFLADURA s.f. Tolada, toleada.

CHIFLAR v. Chifrar.

CHIFLO s.m. Chifre.

CHIÍ, CHIITA adx. e s. Xiíta, rel. ao Xiísmo.

CHIISMO s.m. Xiísmo  (rama relixión islámica).

CHILABA s.f. Xilaba.

CHILINDRINA s.f. (coloq.) Chilindrada, lilaina, trangallada.

CHILLAR v. Chiar, berrar. ║ Rifar.

CHILLIDO s.m. Chío.

CHILLÓN, A adx. e s. Berrón; -ona. ║ adx. (fig.) Rechamante.

CHIMENEA s.f. Cheminea.

CHIMPANCÉ s.m. Chimpancé.

CHINCHAR v. (fam.) Amolar, enfastiar.

CHINCHE s.m. (Zoo.: Insecto Cimex lectularius) Chinche / chincha, percebella.

CHINCHETA s.f. Chincheta,  chatola.

CHINCHÓN (1) s.m. Croque [na cabeza]  [V. CHICHÓN].

CHINCHÓN (2) s.m. Anís de Chinchón.

CHINCHÓN (3) s.m. Chinchón (xogo de cartas).

CHINELA s.f. Chinela.

CHINERO s.m. Chineiro.

CHINGAR v. Beber a miúdo. ║ Amolar. ║ (vulg.) Facer o acto sexual. ║ v.pr. Embebedarse.

CHINO, A adx. e s. Chinés, -esa.

CHIPIRÓN s.m. (Zoo.) Luriña (lura pequena)

CHIQUILICUATRE s.m. e f. (coloq.) Monicreque, fantoche, macaco, monifate.

CHIQUILLADA s.f. Rapazada, cousa de rapaces.

CHIQUILLO, A adx. e s. Rapaz, neno.

CHIQUIRRITÍN, CHIQUITÍN, A adx. Meniño, cativo.

CHIRINGUITO s.m. Baiuca ou quiosco ó aire libre.

CHIRIVÍA s.m. (Bot.:  Pl. Pastinaca sativa) Charouvía, pastinaca. ║ s.m. (Zoo.: Ave paseriforme vs. especies) Lavandeira, alindadora, paxariña da neve.

CHIRLA s.f. (Zoo.: Molusco bivalvo Chamelea gallina) Chirla.

CHIRRIAR v. Renxer, rinchar, chirlar [un mecanismo].

CHIRRIDO s.m. Chío, renxedura.

CHISGARABÍS s.m. (fam.) Mequetrefe, monicreque, monifate (fig.), ninguén (fig.).

CHISGUETE s.m. (fam.) Grolo de viño.

CHISME s.m. (coloq.) Chisme, chintófano, couso. ║ Rexouba, díxome, conto, conto podre.

CHISMEAR v. Rexoubar, murmurar.

CHISMERÍA s.f. Rexouba, conto, conto podre.

CHISMERO, CHISMOSO, A adx. e s. Rexoubeiro.

CHISMORREAR v. (fam.) Rexoubar, murmurar, laretar.

CHISPA s.f. Chispa, moxena, muxica, faísca, charamusca.

CHISPAZO s.m. Chispazo.

CHISPEANTE adx. Faiscante, que despide faíscas. ║ (fig.) Enxeñoso.

CHISPEAR v. Chispear, faiscar, charetar (botar chispas). ║Relucir, brillar. ║Orballar, chuviscar.

CHISQUERO s.m. Chisqueiro.

CHISTAR 145 v. Chistar, dicir algo. ║ Chistar, chamar coa onomatopea ‘chis’. ║  Replicar, contestar,  protestar.

CHISTE s.m. Chiste, conto.d

CHISTERA s.f. Chistera.

CHIVARSE v. Delatar, descubrir, acusar.

CHIVATO, A s. Perico. ║ Delator, acusón. ║ Avisador (dispositivo).

CHIVO, A s. Chibo, cabuxo.

CHOCAR v. Chocar.
CHOCAR DE FRENTE: Esfachar(se)

CHOCARRERO, A adx. e s. Groseiro, mal falado.

CHOCHA PERDIZ (Zoo.: Ave Scolopax rusticola) Arcea, cea.

CHOCHEAR v. Chochear.

CHOCHEZ, CHOCHERA s.f. Chocheira.

CHOCHÍN s.m. (Zoo.: Ave Troglodytes troglodytes) Carrizo.

CHOCHO, A adx. Chocho.

CHOCO s.m., JIBIA s.f., SEPIA s.f. (Zoo.: Molusco Sepia officinales) Choco, sepia, xiba.

CHOCOLATE s.m. Chocolate.

CHOCOLATERÍA s.f. Chocolatería / chocolataría.

CHOCOLATERO, A adx. e s.f. Chocolateiro.

CHOCOLATÍN s.m., CHOCOLATINA s.f. Barriña de chocolate.

CHÓFER s.m. ChoferA, condutor.

CHOLA s.m. (coloq.) Chencha, chola. ║ s.m. (coloq.) Entendemento, siso, xuízo.

CHOLLO 146 s.m. Choio, chope, bicoca.

CHOPA (1) s.m. (Zoo.: Peixe Spondyliosoma cantharus) Choupa, chamiza, chaparena, pancha.

CHOPA (2) s.m. (Mar.) Chopa, chupeta (un compartimento en popa).

CHOPO (1) s.m. (Bot.: Árb. da fam. das salicáceas) Chopo.
CHOPO BLANCO (Populus alba) Chopo branco.
CHOPO NEGRO (Populus nigra) Chopo negro, lamigueiro.

CHOPO (2) s.m. (coloq.) Fusil.

CHOQUE s.m. Choque.

CHOQUITO s.m. (Zoo.: Cefalóp. Sepia elegans) Choquito.

CHORICERO (1), A adx. Rel. ao chourizo. ║ s. Chouriceiro, que vende chourizos. ║ s.f. Máquina de facer chourizos.

CHORICERO (2), A s.(vulg.) Chourizo, rateiro.

CHORIZADA 147 s.m. (vulg.) Ratería / rataría.

CHORIZAR v. (vulg.) Roubar, furtar, levar, quitar.

CHORIZO s.m. Chourizo. ║ (fam.) Rateiro, raspiñeiro.
CHORIZO DE CEBOLLA: Chourizo ceboleiro.

CHORLITEJO s.m. (Zoo.:  Ave limícola vs. esps.) Píllara
CHORLITEJO CHICO (Zoo.: Ave Charadrius dubius) Píllara pequena.
CHORLITEJO GRANDE (Zoo.: Ave Charadrius hiaticula) Píllara real.
CHORLITEJO PATINEGRO (Zoo.: Ave Charadrius alexandrinus) Píllara papuda.

CHORLITO s.m. (Zoo.: Ave limícola vs. esps.) Píllara.
CHORLITO DORADO (Zoo.: Ave Pluvialis apricaria) Píllara dourada.
CHORLITO GRIS (Zoo.: Ave Pluvialis squatarola) Píllara cincenta.

CHORRA s.m. (coloq.) Azar, (boa) sorte. ║ (malsoante) Pene.
CHORRAS adx. e s. Estúpido, bobo, cretino.

CHORREAR v. Chorrear.

CHORRO s.m. Chorro.

CHOTACABRAS EUROPEO (Zoo.: Ave Caprimulgus europaeus) Avenoiteira, noitarega, noitebra, noitébrega.

CHOTO, A s. Cabrito, añagoto.  Xato.

CHOZA s.f. Choza, casopa.

CHOZO s.m. Chozo, choza pequena.

CHOZPAR v. Choutar.

CHOZPO s.m. Chouto, brinco dun animal.

CHUBASCADA, CHUBASCO 148 s.m. Chuvasco, chuvascada  f., bategada  f., chaparrada f., chuvieira f

CHUBASQUERÍA s.f. (Mar.) Mourén (nubes escuras).

CHUBASQUERO s.m. Chuvasqueiro.

CHUCHERÍA s.f. Chilindrada, chuchada. ║ Lambetada, petisco.

CHUCHO s.m. (fam.) Can, cuzo.

CHUECA s.f. Toco, couce [dunha árbore)]. ║ (fig. e fam.) Chasco, desengano.

CHUFA 149 s.m. (Bot.: Pl. herb. Cyperus esculentus) Chufa, xonza doce, xunca doce. ║ s.m. (Bot.: tubérculo comestible desa planta, V. JUNCIA AVELLANADA) Chufa. ║s.m. (coloq.) Labazada, lambada, lapada.

CHUFAR v. Burlarse, mofarse, rirse. ║ Mentir.

CHULEAR(SE) v. Burlar(se), chufar(se) [de alguén]. ║ Abusar [de alguén], explotalo.

CHULERÍA s.f. Chularía, fanfurriña, donaire. ║ Fachenda, xactancia. ║ Chularía, fanfurriñada, feito xactancioso.

CHULETA s.f. Costeleta. ║ (fam.) Apuntamento (para copiar nun exame). ║ (fig. e fam.) Labazada, lapote.

CHULO, A adx. e s. Chulo, simpático, garboso, pimpante. ║ Chulo, fanfurriñeiro, faltón. ║ s.m. Chulo, que trafica con mulleres da vida.

CHUMBERA s.f. (Bot.: Pl. Opuntia ficus-indica) Chumbeira.

CHUMBO, A adx. Chumbo (clase de figo).

CHUNGO, A adx. Feo, de mal aspecto, de mala traza.

CHUPADA s.f. Chupada, chupadela.

CHUPADERO, A adx. Chupador, que chupa. ║ s.m. Chupadeira, mamadeira f.

CHUPADO, A adx. (coloq.) Chupado, chuchado, lambido, moi delgado. ║ (coloq.) Fácil, doado.

CHUPAMIELES, ABEJERA, BUGLOSA, LENGUA DE BUEY  (Bot.: Pl. herb. Anchusa undulata) Lingua de boi.

CHUPAMIELES, CHUPERAS, GRANADILLA  s.f. (Bot.: Pl. Cytinus hypocistis) Apóutega, mel de raposo.

CHUPAR v. Chupar, chuchar, zugar.

CHUPETA s.m. (Mar.) Chupeta, chopa (cámara na popa.).

CHUPETE s.m. Chupete.

CHUPÓN adx. e s.(fam.) Chupón; -ona / oa. ║ (Agr.) Chupón, ladrón (rama). ║ Chupón, canón da cheminea.

CHUPATINTAS s.(coloq., pexor.) Chupatinta (oficinista de pouca categoría).

CHURRASCO s.m. Churrasco.

CHURRERO, A s. Churreiro.

CHURRO (1) s.m. Churro (doce). (coloq.) Chapuza, chafullada, chambonada. ║ (coloq.) Chorra, de chorra, acerto casual.

CHURRO (2), A adx. Churro (un tipo de ovella ou carneiro).

CHURRUSCAR(SE) V. Torrar(se) de máis.

CHUSCO, A adx. Chusco, churrusqueiro, gracioso, simpático. ║ Chusco, bolo de pan.

CHUSMA s.f. Chusma.

CHUT s.m. Xute (no fútbol).

CHUTAR v. Xutar, disparar [o balón]. ║ v.pr.(coloq.) Xutarse [droga].

CHUTE s.m. Xute (de droga).

CHUZAR v. Chuzar, picar cun chuzo.

CHUZO s.m. Chuzo, aguillada. ║ Candea, carambo [de xeo].

CIABOGA s.m. (Mar.) CeavogaO, manobra de viraxe que se fai cos remos.

CIAN adx. e s.m. (cor) Ciano.

CIAR v. (Mar.) Cear (remar para atrás). ║ Cear, recuar, retroceder. ║ Desistir, abandonar.

CIÁTICO, A adx. e s.m e f. Ciático.

CIBER-  elem.compos. Ciber- [ = redes informáticas.]

CIBERA s.f. Cebeira (gran para cebar a roda do muíño). ║ Bagazo, bagaño.

CIBERACOSO s.m. Ciberacoso.

CIBERCAFÉ s.m. (Inform.)  Cibercafé.

CIBERESPACIO s.m. (Inform.) Ciberespazo.

CIBERNÉTICO, A adx. e s.f. (ciencia). Cibernético.

CICATERO, A adx. e s. Mesquiño, regateiro, migalleiro, ruín.

CICATRIZ s.f. Marca ou sinal [dunha ferida], cicatriz.

CICATRIZACIÓN s.f. Cicatrización.

CICATRIZANTE adx. e s.m. Cicatrizante.

CICATRIZAR v. Cicatrizar.

CICERONE s. Cicerone.

CICLAMEN s.m. (Bot.: Pl. das primuláceas vs. esps.) Ciclamino.

CICLÁN adx. e s.m. Roncollo, galistro, grelón (que ten un só testículo).

CÍCLICO, A  adx. Cíclico.

CICLISMO s.m. Ciclismo.

CICLISTA adx. e s. Ciclista.

CICLO s.m. Ciclo.

CICLOMOTOR s.m. Ciclomotor.

CICLÓN s.m. Ciclón.

CICLÓNOCO, A adx. Ciclónico.

CÍCLOPE s.m. (Mit.) Ciclope.

CICLÓPEO, A adx. Ciclópeo, rel. aos ciclopes. ║ Ciclópeo, titánico, xigantesco.

CICLÓSTOMO s.m. (Zoo.: Clase de peixes) Ciclóstomo.

CICUTA s.m. (Bot.: Pl. herb. Conium maculatum) Cicuta, cegude, conafrecha.
CICUTA MENOR: (Bot.: Pl. herb. Aethusa cynapio) Cicuta menor.

CIDRA s.f. Cidra, froito da cidreira.

CIDRO s.m. (Bot.: Arbto. Citrus medica) Cidreira.

CIEGO, A adx. e s. Cego.
A CIEGAS:  Ás cegas.

CIELO s.m. Ceo. (Firmamento / Paraíso / etc.)
A CIELO ABIERTO (loc. adv.)  A ceo aberto, ao aire libre.
CIELO ABORREGADO / BORREGUERO: Ceo ovellado / amanelado / pedrento.
DESCARGAR EL CIELO (loc. verb.)  Chover, nevar ou sarabiar.
CIELO DE LA BOCA: Ceo da boca, padal.

CIEMPIÉS s.m. (Zool.: orde dos quilópodos vs. esps.) Cempés, cobra de cen pés.

CIEN pron. num. Cen.

CIÉNAGA s.f. Lamazal, lameira, lameiro, chaguazo, illó, groto,  bulleiro, trollo.

CIENCIA s.f. Ciencia. ║ (fig.) Habelencia, mestría, ciencia (pop.).
A CIENCIA CIERTA (loc. adv.) Con certeza, de certo, sen dúbida.

CIENO s.m. Lama f, lodo.

CIENTÍFICO, A adx. e s. Científico.

CIENTO s.m. Cento.

CIERNES  > ESTAR EN CIERNES (loc. verb.)  Estar nos principios / ao principio / a comezos de.

CIERRE s.m. Pechamento, cerramento, peche. ║ Pechadura f. ║ Cerrume, cerrado, zarra f.

CIERTAMENTE adv. Certamente, de verdade, abofé, por certo.

CIERTO adv. Certo.

CIERTO, A adx. e pron. ind. Certo.

CIERVO s.m. (Zoo.: Mam. Cervus elaphus) Cervo, veado.
CIERVO VOLANTE  (Zoo.: Insecto Lucanus cervus) Vacaloura, escornabois, cornetán..

CIERZO s.m. Cerzo, calistro, corisco, escarabana, vento frío do norte.

CIFRA s.f. Cifra.

CIFRAR v. Cifrar, escribir en clave. ║Cifrar, avaliar, taxar.

CIGALA  s.f., CIGALO m, MAGANTO m.(Crustáceo Nephrops norvegicus) Cigala.

CIGARRA s.m. (Zoo.: Insecto Ephippiger ephippiger) Carricanta, cantariña.

CIGARRERA s.f. Cigarreira, estoxo para cigarros.

CIGARRERO, A s. Cigarreiro.

CIGARRILLO s.m. Cigarro, pito.

CIGARRO s.m. Cigarro, pito. ║ Cigarro puro, habano, xaruto.

CIGOÑAL s.m. (Agr.) Bimbastro, para sacar auga do pozo o do río.

CIGÜEÑA s.m. (Zoo.: Ave fam. cicónidos) Cegoña.

CIGÜEÑAL s.m. (Mec.) Cegoñal.

CIJA s.f. Corte das ovellas ║ Palleira.

CILANCO s.m. Cachafundo (charco que queda dun río seco ou desviado).

CILANTRO s.m., CULANTRO s.m. (Bot.: Pl. herb. Coriandrum sativum) Coandro, coriandro.

CILIAR adx. (Anat.) Ciliar, rel. ás cellas. ║ Ciliar, rel. aos cilios.

CILICIO s.m. Cilicio.

CILINDRADA s.f. (Mec.) Cilindrada.

CILÍNDRICO, A adx. Cilíndrico.

CILINDRO s.m. Cilindro.

CILIO s.m. (Biol.) Cilio (elemento dalgunhas células).

CILLA s.f. Sitio da recollida do gran.

CILLERO s.m. Celeiro. ║ Gardador do celeiro.

CIMA s.f. Cima, coto m., cume / cumio m.

CÍMBALO s.m. (instr. musical) Címbalo.

CIMBORRIO s.m. (Arquit.) Ciborio.

CIMBRA s.f. (Arquit.) Cimbra.

CIMBRAR(SE) v. Cimbrar(se).

CIMENTACIÓN  s.f. Cimentación.

CIMENTAR v. Cimentar, alicerzar, fundamentar.

CIMERA s.m. (Hist.) Cimeira, parte alta do morrión.

CIMERO, A adx. Cimeiro, situado na cimbra ou cumio.

CIMIENTO s.m. Cimento, alicerce.

CIMITARRA s.f. Cimitarra.

CINAMOMO s.m. (Bot.: Árb. Melia azedarach) Cinamomo.

CINC, ZINC s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 30) Cinc, “Zn“.

CINCEL s.m. (ferramenta) Cicel.

CINCELADO s.m. Cicelado, acc. de cicelar.

CINCELADOR, A s. Cicelador.

CINCELAR v. Cicelar, labrar.

CINCHA s.f. Cincha, cinlla, atafal m.

CINCHAR v. Cinchar, colocar cinchas ás cabalerías. ║ Arcar, pór arcos ou aros a un barril.

CINCHERA s.f. Parte do corpo da cabalaría onde se pon a cincha. ║ Cincheira, chaga producida pola cincha.

CINCHO s.m. Cinguidoira / o, faixa. (Tira para cingui-la cintura). ║ Zuncho, abrazadeira, cincho. ║ Cinto.

CINCO pron. num. Cinco.

CINCOENRAMA, PATA DE GALLINA (Bot. Pl. herb. Potentilla reptans) Cincoenrama.

CINCOGRABADO s.m. Cincogravado, gravado en cinc.

CINCUENTA pron. num. Cincuenta.

CINCUENTENA s.f. Cincuentena.

CINCUENTENARIO s.m. Cincuentenario.

CINCUENTÓN s.m. Cincuentón.

CINE s.m. Cine, cinema.

CINEASTA s.m. e f. Cineasta.

CINECLUB s.m. Cineclub / cineclube.

CINÉFILO, A adx. e s. Cinéfilo.

CINEGÉTICO, adx. Cinexético, rel. á caza. ║ s.f. Cinexética, arte da caza.

CINEMA (1) s.f. Cinema, cine.

CINEMA (2) s.f. Cinemática.

CINEMATECA s.f. Cinemateca, filmoteca.

CINEMÁTICA s.f. Cinemática, rama da física.

CINEMATOGRAFÍA s.f. Cinematografía.

CINEMATOGRÁFICO, A adx. Cinematográfico.

CINERARIA s.m. (Bot.: Pl. herb. Senecio cineraria) Cineraria.

CINERARIO, A adx. [Cor] cincenta. ║ Cinerario, contedor de cinzas dos cadáveres.

CINÉREO, A adx. [Cor] cincenta.

CINÉTICO, A  adx. Cinético. ║ s.f. Cinética (ciencia).

CÍNGARO, A adx. e s. Cigano, xitano [húngaro].

CÍNGULO s.m. Cíngulo.

CÍNICO, A adx. e s. Cínico.

CÍNIFE s.m. Cínfano, mosquito.

CINISMO s.m. Cinismo.

CINOGLOSA s.f., LENGUA DE PERRO (Bot.: Pl. herb. Cynoglossum officinale) Lingua de can, cinoglosa.

CINTA s.f. Cinta, baraza, fita.

CINTARAZO s.m. Cintazo que se da nas costas

CINTILAR v. Escintilar, tremelucir.

CINTURA s.f. Cintura.

CINTURÓN s.m. Correa f, cinto m.

CIPAYO s.m. Sipaio (soldado hindú). s.m. (despect.) Secuaz a soldo.

CIPO s.m. Cipo, fito, marco.

CIPRÉS s.m. (Bot.: Árb. Cupressus sempervirens ) Alcipreste, ciprés.

CIQUIBAILE s.m. (xerm.) Ladrón.

CIRCA prep. Cara a, arredor de  [unha data].

CIRCE s.f. Pécora, muller enganosa.

CIRCENSE adx. Circense.

CIRCO s.m. Circo (Recinto e epectáculo). s.m. (coloq.) Circo, alboroto, balbordo150.

CIRCONIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 40) Circonio, “Zr“.

CIRCUIR v. Rodear / arrodear, cercar, circundar.

CIRCUITO s.m. Circuíto.

CIRCULACIÓN s.f. Circulación.

CIRCULAR (1) adx. Circular, rel. ao círculo. ║ adx. Circular, rotatorio. ║ s.f. Circular (carta).

CIRCULAR (2) v. Circular, desprazarse.

CIRCULATORIO, A adx. Circulatorio.

CÍRCULO s.m. Círculo, circo.

CIRCUNCIDAR v. Circuncidar.

CIRCUNCISIÓN s.f. Circuncisión.

CIRCUNCISO, A adx. e s. Circunciso.

CIRCUNDANTE adx. Circundante, que circunda.

CIRCUNDAR v. Circundar, arrodear, contornar.

CIRCUNFERENCIA s.f. Circunferencia.

CIRCUNFLEJO, A adx. (Gram.) Circunflexo   /ks/151.

CIRCUNLOQUIO s.m. Reviravolta  [no falar).

CIRCUNNAVEGACIÓN s.f. Circunnavegación.

CIRCUNNAVEGAR v. Circunnavegar.

CIRCUNSCRIBIR(SE) v. Circunscribir(se).

CIRCUNSCRITO, A part. irreg. de “circunscribir”  Circunscrito.

CIRCUNSCRIPCIÓN s.f. Circunscrición.

CIRCUNSPECCIÓN s.f. Circunspección, calidade de circunspecto.

CIRCUNSPECTO, A adx. Circunspecto, prudente e serio.

CIRCUNSTANCIA s.f. Circunstancia.

CIRCUNSTANCIAL adx. Circunstancial.

CIRCUNVALACIÓN s.f. Circunvalación.

CIRCUNVALAR v. Circunvalar, circundar, rodear.

CIRIAL s.m. Cirial (un candeeiro alto).

CIRIO s.m. Cirio.

CIROLERO s.m. Ameixeira.

CIRRO (1) s.m. (Med.) Cirro (un tumor).

CIRRO (2) s.m. (Bot.) Gabián (órgano alongado para asirse). (Meteor.) Cirro (clase de nube).

CIRROSIS s.m. (Med.) Cirrose.

CIRUELA s.f. Ameixa (froito da ameixeira).

CIRUELO s.m. (Bot.: Árb. Prunus domestica) Ameixeira f.

CIRUGÍA s.f. Cirurxía.

CIRUJANO, A s. Cirurxián, -xiá.

CISCA s.f. (Bot.) Carrizo [V. CARRIZO].

CISCAR v. Ensuciar, lixar, luxar. ║ v.pr. Defecar, evacuar, ir de ventre.

CISCO s.m. Carbón vexetal miúdo. ║ (coloq.) Bulicio, boureo, rebumbio, bulla.

CISMA s.m. Cisma [relixioso] 152 ║ Escisión, división, desavinza. 

CISMÁTICO, A adx. e s. Cismático.

CISNE s.m. Cisne.

CISTA s.f. (Arqueol.) Cista (tumba megalítica en forma de cofre).

CISTERCIENSE adx. e s. Cisterciense.

CISTERNA s.f. Cisterna.

CISTITIS s.f. (patoloxía) Cistite.

CISURA s.f. Fisura, fenda, regaña.

CITA s.f. Cita153. ║ Cita, citación, mención.

CITACIÓN s.f. Citación.

CITANIA s.f. (Arqueol.) Citania.

CITAR v. Citar.

CITARA s.f. Tabique estreito.

CÍTARA s.m. (Mús.) Cítola, cítara.

CITARISTA s. Citarista.

CITERIOR adx. Citerior, do lado de acó.

CÍTISO s.m. (Bot.) Cítiso, codeso [V. CODESO].

CÍTRICO, A adx. e s.m. Cítrico.

CIUDAD s.f. Cidade.

CIUDADANÍA s.f. Cidadanía.

CIUDADANO, A adx. e s. Cidadán, -dá.

CIUDADELA s.f. Cidadela.

CIUDADREALEÑO, A, CULIPARDO, A  adx. e s. Cidaderrealeño (de Cidade Real).

CIVETA s.m. (Zoo.) Civeta [V. GATO DE ALGALIA]

CÍVICO, A adx. Cívico.

CIVIL adx. e s. Civil.

CIVILIDAD s.f. Civilidade, urbanidade.

CIVILIZACIÓN s.f. Civilización.

CIVILIZADOR, A adx. e s. Civilizador.

CIVILIZAR v. Civilizar.

CIVISMO s.m. Civismo, cidadanía.

CIZALLA s.f. (máquina) Cizalla, cisalla.

CIZAÑA s.m. (Bot.: Pl. gramínea Lolium temulentum) Xoio, lerica. ║ (fig.) Xoio, vicio, cousa danosa. ║ (fig.) Xoio, discordia, inimizade.

CIZAÑAR, CIZAÑEAR v. Encirrar, chuzar, espallar discordia.
SEMBRAR CIZAÑA: Meter os cans na bouza.

CIZAÑERO, A adx. Encirrante, camorrista, enredante, argallante, falcatrueiro.

CLAMAR v. Clamar, pedir. ║ Queixarse ás voces, bradar.

CLÁMIDE s.f. Clámide (un tipo de capa curta antiga).

CLAMOR s.m. Clamor, gritaría.

CLAMOREAR v. Pregar, suplicar, chorar [para pedir algo].

CLAMOROSO, A adx. Clamoroso.

CLAN s.m. Clan.

CLANDESTINIDAD s.f. Clandestinidade.

CLANDESTINO, A adx. Clandestino.

CLAQUE s.f Claque (grupo de aplaudidores contratados).

CLAQUÉ s.m. Claqué (un baile moderno).

CLARABOYA s.f. Claraboia, lumieira, bufarda, mainel m.

CLAREAR v. Clarear / clarexar.

CLARIDAD s.f. Claridade.

CLARIFICAR v. Clarificar.

CLARÍN s.m. (instr. musical) Clarín.

CLARINETE s.m. (instr. musical) Clarinete.

CLARIVIDENCIA s.f. Clarividencia, lucidez.

CLARIVIDENTE s. Clarividente.

CLARO, A adx. Claro =  [Iluminado, luminoso. ║ Limpo, nítido, transparente. ║ Evidente, nidio, manifesto. ║ Aberto, franco, sincero ] .║ s.m. Claro [dun bosque], clareiro. ║ s.f. Clara [de cervexa]. ║ (coloq.) Escampada, aberta, estrelampo, raiola.
CLARO DE LUNA: Luar.

CLAROR s.m. Clarón, claridade.

CLAROSCURO s.m. (Pint.) Clarescuro.

CLASE s.f. Clase (Caste, variedade. Estamento, grupo. Lección. Aula154, Distinción, categoría..

CLASICISMO s.m. Clasicismo.

CLASICISTA adx. e s. Clasicista.

CLÁSICO, A s.m. e adx. Clásico.

CLASIFICABLE adx. Clasificable / clasificábel.

CLASIFICACIÓN s.f. Clasificación.

CLASIFICADOR, A adx. e s.m. Clasificador.

CLASIFICAR(SE) v. Clasificar(se).

CLASISMO s.m.  Clasismo (ideoloxía).

CLASISTA adx. e s. Clasista.

CLAUDIA s.f. Claudia (variedade de cirola).

CLAUDICACIÓN s.f. Claudicación.

CLAUDICAR v. Claudicar.

CLAUDIO s.m. (Bot.: Árb. Prunus domestica) Claudieira f.

CLAUSTRA s.f. Claustro (galería). 

CLAUSTRAL adx. Claustral, rel. ao claustro.

CLAUSTRO s.m. Claustro.

CLAUSTROFOBIA s.f. Claustrofobia.

CLAUSTROFÓBICO, A adx. Claustrofóbico, claustrófobo.

CLÁUSULA s.f. Cláusula.

CLAUSURA s.f. Clausura.

CLAUSURAR v. Clausurar.

CLAVADURA s.f. Encravadura, escarza, zapatazo (ferida do gando).

CLAVAR(SE) v. Cravar(se), espetar(se), chantar(se).

CLAVARIA s.f. (Xénero de fungos) Manita.

CLAVE s.f. Clave.

CLAVECÍN s.m. Clavecín, clavicémbalo (Instr. musical).

CLAVEL s.m. (Bot.: Pl. herb. fam. cariofiláceas)  Caravel, caraveleira. ║ Caravel (flor desa Pl.)

CLAVELINA DE MAR, ARMERIA s.f. (Bot.: Pl. Armeria maritima) Herba de namorar, empreñadeira.

CLAVERO s.m. (Bot.: Árb. Syzygium aromaticum) Craveiro.

CLAVETEAR v. Adornar con cravos.

CLAVICORDIO s.m. Clavicordio (Instr. musical).

CLAVÍCULA 155 s.f. (Anat.) Clavícula.

CLAVIJA s.f. Caravilla.
CLAVIJA DEL YUGO:  Chavella.

CLAVIJERA s.m. (Agr.) Augueiro (no muro dun prado).

CLAVO s.m. Cravo. ║ (grande) Puga f. ║ (pequeno) Punta f.

CLAXON s.m. Bucina eléctrica.

CLEMÁTIDE s.f. (Bot.: Pl. Clematis vitalba) Clemátide, valdeba.

CLEMENCIA s.f. Clemencia.

CLEMENTE adx. Clemente.

CLEPTOMANÍA s.f. Cleptomanía.

CLEPTÓMANO, A adx. e s. Cleptómano.

CLERECÍA s.f. Clerecía.

CLERICAL adx. Clerical.

CLERICALISMO s.m Clericalismo.

CLERIGALLA s.m. (despect.) Cregaxe.

CLÉRIGO s.m. Crego.

CLERO s.m. Clero.

CLIC interxec. Clic. ║ s.m. Clic, prema.

CLICAR v. (Inform.) Facer clic.

CLICHÉ s.m. Clixé.

CLIENTE s.m. e f. Cliente.

CLIENTELA s.f. Clientela.

CLIENTELISMO s.m. Clientelismo.

CLIMA s.m. Clima156.

CLIMÁTICO, A adx. Climático.

CLIMATIZACIÓN s.f. Climatización.

CLIMATIZAR v. Climatizar.

CLIMATOLOGÍA s.f. Climatoloxía.

CLIMATOLÓGICO, A adx. Climatolóxico.

CLÍMAX s.m. Clímax.

CLÍNICO, A adx. e s.m e f. Clínico.

CLIP s.m. Clip.

CLÍTORIS s.m. (Anat.) Clítoris.

CLOACA s.f. Cloaca.

CLON s.m. (Biol.) Clon.

CLONACIÓN s.f. Clonación.

CLONAR v. Clonar.

CLÓNICO, A adx. Clónico.

CLOQUEAR v. Choquear, cacarexar a galiña choca.

CLOQUEO s.m. Choqueo, cacarexo da galiña choca.

CLORAR v. Clorar, tratar con cloro.

CLORO s.m. (Quím.: Elem. de N. At.17 ) Cloro, “Cl“.

CLOROFILA s.f. (Bot.) Clorofila.

CLUB s.m. Clube, club.

CLUECO, A adx. Choco (referido ás aves). ║ adx. (coloq)  Achacoso, vello, caduco.

COACCIÓN s.f. Coacción (ameaza).

COACCIONAR v. Coaccionar, premer, apremar, forzar.

COACTIVO, A adx. Coactivo, que exerce coacción.

COADJUTOR, A s. Coadxutor.

COADYUVAR v. Coadxuvar, axudar, cooperar.

COAGULACIÓN s.f. Coagulación.

COAGULAR(SE)  v. Coagular(se), callar(se).

COÁGULO s.m. Coágulo, cadabullo, callada, callón, grumo.

COALICIÓN s.f. Coalición.

COALIGADO, A adx. Coligado.

COALIGARSE v. Coligarse.

COARTADA s.f. Coartada.

COARTAR v. Coartar, limitar, restrinxir.

COBA s.f. Adulación, afago.  

COBALTO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 27) Cobalto, “Co“.

COBARDE adx. e s. Covarde, cagán, caguelo.

COBARDÍA s.f. Covardía.

COBAYA, CONEJILLO DE INDIAS s.m. (Zoo.: Mam. Cavia porcellus) Cobaia, coello de Indias.

COBERTIZO s.m. Cuberto, pendello, alpendre, cabana f, chilote, alboio. ║ Beiril, saínte do tellado.

COBERTOR s.m. Colcha, sobrecama. ║ Cobertor (manta).

COBERTURA, CUBERTURA s.f. Cobertura.

COBIJAR v. Acubillar, acoller, abeirar.

COBIJO s.m. Abeiro, abrigo, refuxio. Agarimo.

COBRA (1) s.f. Cornal ou abrocha. [V. COYUNDA].

COBRA (2) s.f. (Zoo.: Réptil) Cobra, becha, bicha.

COBRA (3) s.m. (Cinexética)  Feito de cobrar o can (apañar as pezas cazadas).

COBRABLE adx, Cobrable / cobrábel.

COBRADOR, A s. Cobrador.

COBRANZA s.f. Cobranza, cobro, cobramento.

COBRAR v. Cobrar = [ Percibir, recibir en pagamento. ║ Resarcirse. ║ Adquirir, coller [algo inmaterial]. ║ (coloq.) Apañar, levar (golpes). ║ Tirar duna corda. ║ (Cinexética.)  Recoller a peza cazada. ]
COBRARSE v.pr. Recuperarse, repoñerse.

COBRE s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 29) Cobre, “Cu“.

COBRE s.m. Cobre.

COBREAR v. Cobrear, dar unha capa  de cobre.

COBRIZO,A adx. Cobreado (da cor do cobre)

COBRO s.m. Cobro, cobramento.

COCA (1) s.f. (Bot.: Arbto. Erytrhroxylon coca) Coca. ║ Folla da coca.

COCA (2) s.f. (Bot.: Arbto. da fam. das menisoermáceas)  Coca de Levante.

COCA (3) s.f. Coca, tarasca (de Redondela).

COCA (4) s.f. Cada unha das metades da cabeleira duna muller. ║ Golpe dun peón no xogo da buxaina. ║ (coloq.) Cabeza, cachola, crisma, testa. ║ (coloq.) Puñada na cabeza.

COCA(5) s.m. (En Aragón) Torta (doce redondo).

COCA (6) s.m. (coloq.) Cocaina.

COCADA s.f. Cocada, doce do coco.

COCAINA s.f. Cocaína.

COCAINÓMANO, A adx. e s. Cocainómano.

COCCIÓN s.f. Cocción, cocedura, coza.

CÓCCIX, COXIS  s.m. (Anat.) Cóccix.

COCEADOR, A s. [Animal] que coucea.

COCEADURA s.f., COCEAMIENTO s.m. Acc. e ef. de coucear.

COCEAR v. Patear, coucear.

COCEDOR, A s. Cocedor (encargado da cocción).

COCEDURA s.f. Cocedura, cocemento m., cocción m.

COCER(SE) v. Cocer(se).

COCHAMBRE s.m. ou f. Cochada (acc. de ‘cocho’), porcallada.

COCHAMBROSO, A adx. Cocho, merdeiro, porcalleiro, porcallán.

COCHE s.m. Coche.
COCHE / FURGÓN CELULAR: Coche / furgón celular.

COCHERA s.m. (lugar) Cocheira, garaxe.

COCHERO (2) s.m. Porqueiro (criador de ‘cochos’).

COCHERO, A (1)s.(oficio) Cocheiro (que goberna unha carruaxe).

COCHINADA s.f. Cochada, porcallada.

COCHINILLA s.m. (Zoo.: Insecto Coccus cacti) Cochinilla.

COCHINILLO s.m. Bacoriño / bácoro, leitón, rancho.

COCHINO, A, CERDO, A, MARRANO, A, PUERCO, A adx. e s. Cocho. [V. CERDO].

COCHIQUERA, CUCHITRIL, COCHITRIL s.m. Cortello, cocho (dos porcos).

COCHO s. Cocho, porco. ║ Cortello, cubil, porqueira (lugar).

COCIDO, A adx. e s.m.  Cocido.

COCIENTE s.m. Cociente.

COCIMIENTO s.m. Cocemento.

COCINA s.f. Cociña.
COCINA ECONÓMICA:  Cociña de ferro.

COCINAR v. Cociñar.

COCINERO, A adx. e s. Cociñeiro.

COCLEARIA s.f., HIERBA DE CUCHARAS (Bot.: Pl. herb. Cochlearia officinalis) Coclearia.

COCO s.m. (froito) Coco. ║ (Nome para pór medo) Coco, cocón.

COCODRILO s.m. (Réptil) Crocodilo.

CÓCTEL s.m. Cóctel, combinado.

COCTELERA s.f. Cocteleira.

CODAZO s.m. Golpe co cóbado.

CODEAR v. Dar golpes cos cóbados.
CODEARSE v.pr. Alternar, tratar de igual.

CODERA s.f. Sarna na pel do cóbado. ║ Cobadeira, peza ou remendo que se pon no cóbado.

CODESAL s.m. Codesal, codeseira.

CODESO s.m. (Bot.: Planta Adenocarpus complicatus) Codeso, cítiso, piorno.

CÓDICE s.m. Códice.

CODICIA s.f. Cobiza, ambición, devezo, degoxo.

CODICIAR v. Cobizar, arelar, degoxar, devecer, ambicionar.

CODICIOSO, A adx. Cobizoso.

CODIFICACIÓN s.f. Codificación.

CODIFICAR v. Codificar.

CÓDIGO s.m. Código.

CODO s.m. Cóbado.
CODO A CODO (loc. adv.) Xuntamente, en equipo.
EMPINAR EL CODO (loc. verb. coloq.) Molla-la palleta.

CODOÑATE s.m. Marmelo (doce).

CODORNIZ s.m. (Zoo.: Ave Coturnix coturnix) Paspallás m.

COEFICIENTE s.m. Coeficiente.

COERCER  v. Conter, restrinxir, refrear.

COERCIÓN s.f. Coerción, refreo.

COERCITIVO, A adx. Coercitivo, que obriga ou constrinxe.

COETÁNEO, A adx. e s. Coetáneo, coevo, contemporáneo.

COEXISTENCIA s.f. Coexistencia /ks/.

COEXISTENTE adx. Coexistente  ks/.

COEXISTIR v. Coexistir /ks/.

COFRADE s. Confrade.

COFRADÍA s.f. Confraría.

COFRE s.m. Cofre, arca, hucha.

COGEDOR, A adx. e s. Colledor.

COGER v. Coller = [ Agarrar. ║ Recoller, apañar. ║ Ocupar, encher. ║ Pillar, prender. ║ Apreixar. ║ Acharse, atoparse. ]

COGNICIÓN s.f. Cognición, coñecemento m.

COGOLLO s.m. Xema da punta (de certas hortalizas). ║ Gromo, gomo, abrocho, rebento, botón. ║ (fig.) O mellor de algo.

COGORZA s.f. (vulg.) Borracheira, bebedeira, chea, bebedela.

COGOTE, COCOTE s.m. Cocote, cocorote, caluga f., noca f.

COGUJADA s.m. (Zoo.: Ave Galerita cristata) Cotovía, carapucheira, cotrola, curucheira.
COGUJADA MONTESINA (Zoo.: Ave Galerita theklae) Cotovía montesa.

COGULLA s.f. Cugula (habito de determinados monxes).

COHABITAR v. Cohabitar, convivir.

COHECHO s.m. Suborno.

COHEREDAR v. Coherdar (herdar con outros).

COHEREDERO, A s. Coherdeiro.

COHERENCIA s.f. Coherencia.

COHERENTE adx. Coherente.

COHESIÓN s.f. Cohesión.

COHESIVO, A adx. Cohesivo.

COHETE s.m. Foguete.

COHETERO, A s. Fogueteiro.

COHIBICIÓN s.f. Cohibición.

COHIBIDO, A p.p. de cohibir. ║ Tímido, temesiño, coitado.

COHIBIR(SE) v. Cohibir(se).

COHOMBRILLO AMARGO (Bot.: Pl. Ecballium elatgerium)  Cogombro do demo.

COHOMBRO s.m. (Bot.: Variedade de pepino)  Cogombro  [V. PEINO]. ║ Churro (fritura).
COHOMBRO ROJO, PEPINO DE MAR (Zoo.: Equinodermo Parastichopus tremulus) Cogombro de mar vermello.
COHOMBRO TUBO  (Zoo.: Equinodermo Holothuria tubulosa) Cogombro de mar tubo.

COHORTE s.f. Cohorte.

COIMA s.f. Coira, candonga, pécora, pendanga.

COINCIDENCIA s.f. Coincidencia.

COINCIDIR v. Coincidir.

COITO s.m. Coito, cópula.

COJEAR v. Coxear.

COJERA s.f. Coxeira.

COJÍN s.m. Coxín.

COJINETE s.m. Almofada (para coser sobre ela). (Mecánica) Chumaceira, coxinete.

COJO, A adx. e s. Coxo.

COJUDO, A adx. Colludo, animal sen castrar.

COL s.m. (Bot.: Pl. de horta Brassica oleracea) Col, coella, coia.
COL DE BRUSELAS (Bot.: Pl. de horta Brassica oleácea, var. gemmifera) Col de Bruxelas.

COLA (1) (Lat. cauda) s.f. Cola, rabo. ║ Fila, ringleira. ║ (fig.) Traseira. ║  Coleta, cabeleira.

COLA (2) (Do gr. kólla) adx. Cola, pegamento.

COLABORACIÓN s.f. Colaboración.

COLABORADOR, A adx. e s. Colaborador.

COLABORAR v. Colaborar.

COLACIÓN s.f. Colación, concesión dun beneficio eclesiástico. ║ Colación, cotexo, comparanza. ║ Colación, comida lixeira. Bocado, petisco.

COLADA (1) s.f. Bogada, coada, barrela.

COLADA (2) s.f. Boa espada.

COLADERO s.m. Coadoiro, coador. ║ Camiño ou paso estreito, corga, congostra.

COLADOR s.m. Coador, coadoiro. Manga [de coar] f.

COLADURA s.f. Coadura. ║ (coloq.) Erro, equivocación.

COLANILLA s.f. Pasador, ferrollo m. (un tipo de peche)

COLAPSAR v. Colapsar.

COLAPSO s.m. Colapso.

COLAR v. Colar, pegar / apegar. ║ Coar, filtrar. ║ Coar, pasar [oculto].
COLARSE v.pr. Coarse.

COLATERALIDAD s.f. Colateralidade.

COLCHA, SOBRECAMA s.f. Colcha, sobrecama.

COLCHÓN s.m. Colchón.

COLCHONERÍA s.m. (lugar) Colchoería

COLCHONERO, A s.(oficio) Colchoeiro.

COLCHONETA s.f. Coxín longo de sofá. ║ Colchón delgado.

COLEAR v. Colear [un animal], rabelear, rabexar.

COLECCIÓN s.f. Colección.

COLECCIONAR v. Coleccionar.

COLECCIONISTA s. Coleccionista.

COLECTA s.f. Colecta.

COLECTAR v. Colectar, recadar, xuntar [cartos].

COLECTIVIDAD s.f. Colectividade.

COLECTIVO, A s.m. e adx. Colectivo.

COLECTOR, A adx. e s.m. Colector.

COLEGA s.f. Colega.

COLEGIADO, A adx. e s. Colexiado.

COLEGIAL, A adx. e s. Colexial.

COLEGIAR v. Colexiar.

COLEGIATA s.f. Colexiata.

COLEGIO s.m. Colexio.

COLEGIR v. Colixir, xuntar, achegar [cousas].| Colixir, inferir, deducir.

CÓLERA s.f. Bile, fel. ║ s.m. (fig.) Cólera, furia, ira, saña, carraxe. ║ s.m. Cólera (enfermidade).

COLÉRICO, A adx. Colérico. ║ Sañudo.

COLESTEROL s.m., COLESTERINA s.m. (Bioquím.) Colesterol, colesterina.

COLETA s.f. Coleta [do pelo].

COLETAZO s.m. Rabexada, rabeleada, golpe do rabo.

COLETILLA s.f. Coleta [do pelo]. ║ Apostila, engadido [a un texto].

COLGADERO s.m. Colgadoiro.

COLGADOR s.m. Colgadoiro; percha.

COLGADURA s.m. Colgadura.

COLGAJO s.m. Colgallo, colgarexo, peringallo.

COLGANTE adx. e s.m. Colgante.

COLGAR v. Colgar, pendurar, pender de.

COLGAR v. Colgar = [ Dependurar, suspender. ║ Pender, pendurar. ║ Deixar (estudos, un traballo, etc.) ║ Interromper (no teléfono). ║Atribuír, imputar, apor. ║ (Inform.) Cargar, subir. ║v.pr.(Inform.) Bloquearse o ordenador. ]
COLGARSE v.pr. Colgarse, aforcarse.

COL s.f. (Bot.: Pl. de horta Brassica oleracea) Col, coella, coia.

CÓLICO s.m. Cólico.

COLIFLOR s.f. Coliflor.

COLIGAR(SE) v. Coligar(se).

COLILLA s.f. Cabicha, punta [do cigarro].

COLINA s.m. Outeiro, cotarelo, lomba f.

COLINDANTE adx. Lindeiro, estremeiro.

COLINDAR v. Lindar, estremar, raiar.

COLIRIO s.m. (Med.)  Colirio.

COLISEO s.m. Coliseo.

COLISIÓN s.f. Colisión, choque, golpe.

COLISIONAR v. Colidir, chocar.

COLISTA adx. e s. O que vai á cola en competicións deportivas, derradeiro, pechacancelas.

COLITIS s.m. (Med.)  Colite, inflamación do colon.

COLLADO s.m. Outeiro, lomba f.

COLLAR s.m. Colar.

COLLARÍN s.m. (Med.) Colariño. ║ (Arquit.) Colariño.

COLLEJA (1), ALBAHACA TURCA, BORBONESA (Bot. : Pl. herb. Silene latifolia) Cabaciña, subiote.

COLLEJA (2) (de “cuello”) Covachada, pescozada.

COLLERA s.f. Coleira (peza rechea para o pescozo das cabalarías).

COLLONERÍA s.m. (coloq.) Covardía.

COLMADO, A adx. Abundante, abondoso, completo. ║ s.m. Tenda de comestibles.

COLMAR v. Acugular, ateigar157.

COLMENA s.f. Colmea, trobo.
COLMENA DE CORCHO:  Cortizo / a.

COLMENAR s.m. Alvariza, abellariza.

COLMENERO, A s.(oficio) Abelleiro.

COLMILLO s.m. (dente) Canteiro, cairo.

COLMO (1) s.m. (lat. cumulus, montón) Cugulo (o que sobresae do recipiente). ║ (fig.) Acugulado, remate, fin. ║ (fig.) Cumio ou sumo dunha cousa.

COLMO (2) s.m. (lat. culmus, palla centea) Colmo (palla para teitar e teito de palla).

COLMO (3), A adx. (de ‘colmar’) Acugulado.

COLOCACIÓN s.f. Colocación.

COLOCAR(SE) v. Colocar(se).

COLOFÓN s.m. Colofón, remate.

COLON s.m. (Anat.) Colon.

COLONIA s.f. Colonia.

COLONIAL adx. Colonial.

COLONIZACIÓN s.f. Colonización.

COLONIZAR v. Colonizar.

COLONO s.m. Colono.

COLOQUIAL adx. Coloquial.

COLOQUÍNTIDA, TUERA s.f. (Bot.: Pl. Cucumis colocynthis) Coloquíntida.

COLOQUIO s.m. Coloquio.

COLOR s.m. Cor  f. / color f.EN COLOR (loc. adx.) A cor.

COLORACIÓN s.f. Coloración.

COLORADO, A adx. Colorado. Rubio. Encarnado.

COLORANTE adx. e s.m. Colorante.

COLOREAR v. Colorear / colorar / corar.

COLOREARSE v. Tinguirse.

COLORETE s.m. Colorete.

COLORIDO s.m. Colorido.

COLORÍN s.m. Cor viva (úsase máis en pl.)

COLOSAL adx. Colosal.

COLOSO s.m. Coloso.

CÓLQUICO, CÓLCHICO s.m. (Bot.: Pl. herb. Colchicum autumnales)  Cólquico

COLUMBRAR v. Divisar, albiscar, enxergar. ║ (fig.) Conxecturar.

COLUMNA s.f. Columna.
COLUMNA VERTEBRAL (Anat.):  Espiñazo, arelo, carrelo, columna vertebral, cernizo, carriñouzo, lombelo.

COLUMPIAR(SE) v. Randear(se) / arrandear(se), bambear(se).

COLUMPIO s.m. Randeeira (dos rapaces) f., arrandeadoiro m., dindán, bambán m.

COLZA s.f. (Bot.: Pl. Brassica napus) Colza.

COMA(1) (Lat. comma)  s.f. (ortografía) Coma, vírgula.

COMA(2) (Do gr. kôma, “sono profundo”) Coma (perda da consciencia).

COMADRE s.f. Comadre.

COMADREJA s.m. (Zoo.: Mam. Mustela nivalis) Donicela, doniña, garridiña.

COMADRONA s.f. Comadroa, parteira.

COMANDANCIA s.f. Comandancia.

COMANDANTE s.m. Comandante.

COMANDO s.m. Comando.

COMARCA s.f. Comarca, bisbarra, redonda.

COMARCAL adx. Comarcal.

COMARCANO, A adx. Comarcán; -ana, próximo, contiguo.

COMBA s.f. Empenamento. ║ Corda, xogo de rapaces.

COMBADURA s.f. Empenamento, curvatura.

COMBAR(SE) v. Cambar(se), pandar(se), empenar(se).

COMBATE s.m. Combate.

COMBATIENTE adx. e s. Combatente.

COMBATIR v. Combater.

COMBATIVO, A adx. Combativo, aguerrido.

COMBINACIÓN s.f. Combinación. ║ Biso, combinación (peza de vestir feminina).

COMBINADO s.m. Combinado.

COMBINAR(SE) v. Combinar(se).

COMBUSTIBLE s.m. e adx. Combustible.

COMBUSTIÓN s.f. Combustión.

COMEDERO s.m. Comedeira f., manxadoira f., maseira f. ║ adx. Comedeiro, comible (que se pode comer).

COMEDIA s.f. Comedia.

COMEDIANTE s. Comediante, cómico. ║ (fig. e fam.) Comediante, farsante.

COMEDIDO, A adx. Comedido, mesurado.

COMEDIMIENTO s.m. Comedimento, mesura.

COMEDIRSE v. Comedirse, medirse, conterse.

COMEDOR, A s.m. e adx. Comedor.

COMENDADOR s.m.  Comendador.

COMENSAL s. Comensal.

COMENTAR v. Comentar.

COMENTARIO s.m. Comentario.

COMENZAR v. Comezar.
COMENZAR A : Dar en.

COMER v. Comer, inxerir alimento. ║ Xantar, comer ao mediodía.
SIN COMERLO NI BEBERLO (loc. adv. coloq.) Sen o cheirar (Sen ter nada que ver).

COMERCIAL adx. Comercial.

COMERCIANTE s. Comerciante.

COMERCIAR v. Comerciar.

COMERCIO s.m. Comercio158, compravenda.  ║ Comercio, negocio, tenda.

COMESTIBLE adx. e s.m.pl  Comestible.

COMETA s.m. (Astr.)  Cometa. ║ Papaventos  (xoguete).

COMETER v. Cometer.

COMETIDO s.m. Encarga, encargo, mandado. ║ (Por ext.) Obriga, deber, obrigación.

COMEZÓN s.f. Picor m., proído m., comechón f.

CÓMIC s.m. Cómic.

COMICIDAD s.f. Comicidade.

COMICIOS s.m.pl. Comicios.

CÓMICO, A s.m. e adx. Cómico.

COMIDA s.f. Comida. ║ Xantar159
COMIDA BASURA: Comida lixo.

COMIDILLA s.m. (fam.) Cubillada, rexouba, murmuración.

COMIENZO s.m. Comezo, encomezo.

COMILLAS s.f.pl. (Ortogr.) Comiñas.

COMILÓN, A adx. e s. Lapón, ona, comellón.

COMILONA s.f. Lupanda, chea, farta, enchente. Papatoria.

COMINEAR v. Enredar, entreterse con minucias,

COMINERÍA(S) s.m. Miudeza, miudallo, minucia, insignificancia.

COMINERO, A adx. e s. Trangalleiro, que perde o tempo con miudezas, que anda con chilindradas. ║ adx. Persoa preocupada por minucias ou pequeneces.

COMINO s.m. (Bot.: Pl. Cuminum cyminum)Comiño. ║ (fig.) Miudeza, miudallo, cousa insignificante.

COMISARÍA s.f. Comisaría.

COMISARIO, A s. Comisario.

COMISCAR v. Comichar. Lambiscar, lambetar.

COMISIÓN s.f. Comisión.

COMISIONAR v. Comisionar.

COMISIONISTA s. Comisionista.

COMISURA s.f. Comisura.

COMITÉ s.m. Comité.

COMITIVA s.f. Comitiva, acompañamento, cortexo.

COMO conx. Como. Coma160. ║ adv. Como. 
CÓMO interr. Como.  ║ s.m. Como. 

CÓMODA s.f (moble) Cómoda.

COMODIDAD s.f. Comodidade.

COMODÍN s.m. Comodín.

CÓMODO, A adx. Cómodo.

COMODÓN adx. (fam.) [Persoa] gustante da comodidade.

COMPACTAR v. Compactar.

COMPACTIBILIDAD, COMPACIDAD s.f. Compactidade.

COMPACTO, A adx. Compacto.

COMPADECER(SE) v. Compadecer(se).

COMPADECIMIENTO s.m. Compadecemento.

COMPADRE s.m. Compadre.

COMPADREO s.m. Compadreo. ║ Compangada.

COMPAGINAR v. Compaxinar.

COMPANAGE s.m. Compango.

COMPAÑERISMO s.m. Compañeirismo.

COMPAÑERO, A s. Compañeiro.

COMPAÑÍA s.f. Compaña. ║ Compañía (grupo).

COMPARABLE adx. Comparable / comparábel, equiparable.

COMPARACIÓN s.f. Comparación, comparanza.

COMPARAR v. Comparar.

COMPARATIVO, A adx. Comparativo.

COMPARECENCIA s.m. (Der.) Comparecencia.

COMPARECER v. Comparecer, presentarse.

COMPARECIENTE s.(Der.) Comparecente.

COMPARSA s.f. Comparsa.

COMPARTIMIENTO s.m. Compartimento.

COMPARTIR v. Compartir.

COMPÁS s.m. Compás.

COMPASAR v. Compasar, medir con compás.

COMPASIÓN s.f. Compaixón.

COMPASIVO, A adx. Compasivo, piadoso.

COMPATIBILIDAD s.f. Compatibilidade.

COMPATIBILIDAD s.f. Compatibilidade.

COMPATIBILIZAR v. Compatibilizar, compaxinar.

COMPATIBLE adx. Compatible / compatíbel.

COMPATRIOTA s. Compatriota.

COMPELER v. Compeler, forzar, obrigar.

COMPENDIAR v. Compendiar, resumir.

COMPENDIO s.m. Compendio, extracto, resumo.

COMPENETRACIÓN s.f. Compenetración.

COMPENETRARSE v. Compenetrarse.

COMPENSABLE adx.  Compensable / compensábel.

COMPENSACIÓN s.f. Compensación.

COMPENSADOR,A adx. e s.m. Compensador.

COMPENSAR(SE) v. Compensar(se).

COMPENSATORIO adx.  Compensatorio.

COMPETENCIA s.f. Competencia.

COMPETENTE adx. Competente.

COMPETER v. Competer, atanguer, concernir, incumbir.

COMPETICIÓN s.f. Competición.

COMPETIDOR, A adx. e s. Competidor.

COMPETIR v. Competir.

COMPETITIVIDAD s.f. Competitividade.

COMPETITIVO, A adx. Competitivo.

COMPILACIÓN s.f. Compilación.

COMPILADOR, A adx. e s. Compilador.

COMPILAR v. Compilar, recompilar, reunir. ║ v. (Inform.) Compilar [en linguaxe máquina]

COMPINCHE s.(fam.) Compañeiro, camarada. ║ (fam.) Compañeiro de troula.

COMPLACENCIA  s.f. Compracencia = [ Satisfacción. ║ Benevolencia. ]

COMPLACER(SE) v. Compracer(se).

COMPLACIENTE adx. Compracente.

COMPLEJIDAD s.f. Complexidade.

COMPLEJO, A adx. Complexo /ks/161, complicado. ║ s.m. Complexo /ks/.

COMPLEMENTAR v. Complementar.

COMPLEMENTARIO, A adx. Complementario.

COMPLEMENTO s.m. Complemento.

COMPLETAMENTE  adv.m. Completamente, cumpridamente, por completo.

COMPLETAR v. Completar.

COMPLETO, A adx. Completo.

COMPLEXIÓN s.f. Complexión, constitución [humana].

COMPLICACIÓN s.f. Complicación.

COMPLICADO, A adx. Complicado.

COMPLICAR(SE) v. Complicar(se). Revesgar [algo].

CÓMPLICE s. Cómplice.

COMPLICIDAD s.f. Complicidade.

COMPLOT s.m. Complot, confabulación, conxura.

COMPONEDOR, A adx. Persoa que compón algo (como, por ex., o compoñedor, compostor ou amañador que amaña osos.)

COMPONENCIA s.f. Componenda, amaño.

COMPONENDA s.f. Componenda, remendo (fig.).

COMPONENTE adx. e s. Compoñente.

COMPONER(SE) v. Compoñer(se) / compor(se).
COMPONÉRSELAS Amañarse

COMPORTAMIENTO s.m. Comportamento.

COMPORTAR(SE) v. Comportar(se).

COMPOSICIÓN s.f. Composición.

COMPOSITOR, A s. Compositor.

COMPOSTELANO, A adx. e s. Compostelán, -lá, santiagués, -esa.

COMPOSTURA s.f. Compostura.

COMPOTA s.f. Compota.

COMPRA s.f. Compra.

COMPRADOR, A adx. e s. Comprador.

COMPRAR v. Mercar, comprar162.  

COMPRAVENTA s.f. Compravenda.

COMPRENDER(SE) v. Comprender(se).

COMPRENSIBLE adx. Comprensible / comprensíbel, que se comprende.

COMPRENSIÓN s.f. Comprensión (de comprender)

COMPRENSIVO, A adx. Comprensivo, que comprende.

COMPRESA s.f. Compresa.

COMPRESIÓN s.f. Compresión (de comprimir).

COMPRESIVO, A adx. Compresivo, que comprime.

COMPRESOR, A adx. e s.m. Compresor.

COMPRIMIDO s.m. Comprimido.

COMPRIMIR v. Comprimir, premer, apertar. Avagar.

COMPROBABLE adx. Comprobable / comprobábel.

COMPROBACIÓN s.f. Comprobación.

COMPROBAR v. Comprobar.

COMPROMETEDOR, A adx. Comprometedor.

COMPROMETER(SE) v. Comprometer(se).

COMPROMETIDO, A adx. Comprometido

COMPROMISO s.m. Compromiso.

COMPUERTA s.f. Comporta.

COMPUESTO, A adx. e s.m. Composto.

COMPULSAR v. Compulsar.

COMPULSIÓN s.f. Compulsión, prema, imposición.

COMPULSIVO, A adx. Compulsivo, que compele.

COMPUNCIÓN s.f. Compunción, acc. de compunxirse. Mágoa, pena, pesar. Arrepentimento.

COMPUNGIR(SE) v. Compunxir(se).

COMPUTACIÓN s.f.  Computación.

COMPUTAR v. Computar.

CÓMPUTO s.m. Cómputo.

COMULGAR v. Comungar.

COMULGATORIO s.m. (lugar) Comungatorio.

COMÚN adx. Común.

COMUNA s.f. Comuna.

COMUNAL adx. Comunal.

COMUNERO, A adx. s. Comuneiro.

COMUNICACIÓN s.f. Comunicación.

COMUNICADO s.m. Comunicado.

COMUNICADOR, A adx. e s. Comunicador.

COMUNICANTE adx. e s. Comunicante.

COMUNICAR(SE) v. Comunicar(se).

COMUNIDAD s.f. Comunidade.

COMUNIÓN s.f. Comuñón.

COMUNISMO s.m. Comunismo.

COMUNITARIO, A adx. Comunitario.

CON prep. Con163
CON CRECES (loc. adv.)  De sobra, dabondo.
CON EL / LA / LOS / LAS: Co; coa; cos: coas (contraccións).
CON UN / UNA / UNOS / UNAS>: Cun; cunha; cuns; cunhas (contraccións)164.
CON TODO (ESO): (loc. adv.) Con todo, así a todo, así e todo, emporiso, non obstante, porén.

CONATO s.m. Conato (comezo frustrado).

CONCATENACIÓN s.f. Concatenación.

CONCATENAR, CONCADENAR v. Concatenar, unir [unhas cousas con outras.]

CONCAVIDAD s.f. Concavidade.

CÓNCAVO, A adx. Cóncavo.

CONCEBIR v. Concibir.

CONCEDER v. Conceder.

CONCEJAL s. Concelleiro.

CONCEJALÍA s.f. Concellería / concellaría.

CONCEJO s.m. Concello.

CONCENTRACIÓN s.f. Concentración.

CONCENTRAR(SE) v. Concentrar(se).

CONCEPCIÓN s.f. Concepción.

CONCEPTO s.m. Concepto.

CONCEPTUAL adx. Conceptual.

CONCEPTUAR v. Conceptuar, xulgar.

CONCERNIENTE adx. Concernente.

CONCERNIR v. Concernir.

CONCERTACIÓN s.f. Concertación.

CONCERTAR v. Concertar.

CONCERTISTA s. Concertista.

CONCESIÓN s.f. Concesión.

CONCESIONARIO, A adx. e s. Concesionario.

CONCHA s.f. Cuncha / concha.

CONCHABAR v. Xuntar, asociar.
CONCHABARSE v.pr. (fam.) Conxurarse, confabularse.

CONCHADO, A, adx. Cunchado / conchado.

CONCHERO s.m. Depósito prehistórico de cunchas, concheiro.

CONCIENCIA s.f. Conciencia.
TOMAR CONCIENCIA DE Decatarse.

CONCIENCIAR v. Concienciar.

CONCIENZUDO, A adx. Concienciudo

CONCIERTO s.m. Concerto.

CONCILIACIÓN s.f. Conciliación.

CONCILIADOR, A adx. e s. Conciliador.

CONCILIAR (1) adx. Relativo a un concilio. ║ s. Asistente a un concilio.

CONCILIAR (2) v. Conciliar, irmandar, harmonizar.

CONCILIO s.m. Concilio.

CONCISIÓN s.f. Concisión.

CONCISO, A adx. Curto, conciso.

CONCITAR v. Concitar.

CÓNCLAVE s.m. ConclaveA.      

CONCLUIR v. Concluír = [ Acabar, rematar. ║ Colixir, deducir.]    

CONCLUSIÓN s.f. Conclusión.

CONCLUSO, A adx. Concluso.

CONCLUYENTE adx. Concluínte, contundente, tallante.

CONCOMERSE v.pr.(fam.) Consumirse, desacougarse, inquietarse.

CONCOMITANCIA s.f. Concomitancia, simultaneidade.

CONCORDANCIA s.f. Concordancia.

CONCORDAR v. Concordar.

CONCORDATO s.m. Concordato.

CONCORDE adx. Concorde, conforme, coincidente.

CONCORDIA s.f. Concordia.

CONCRECIÓN s.f. Concreción, acc. de concretar.

CONCRETAR v. Concretar.

CONCRETO, A adx. Concreto.

CONCUBINA s.f. Concubina.

CONCULCACIÓN s.f. Conculcación, transgresión, desobediencia.

CONCULCADOR, A adx. e s. Conculcador.

CONCULCAR v. Conculcar, contravir, infrinxir.

CONCUPISCENCIA s.f. Concupiscencia, luxuria.

CONCUPISCENTE adx. Concupiscente.

CONCURRENCIA s.f. Concorrencia.

CONCURRENTE adx. e s. Concorrente, asistente.

CONCURRIDO, A adx. Concorrido.

CONCURRIR v. Concorrer.

CONCURSANTE adx. e s.m. e f. Concursante.

CONCURSAR v. Concursar.

CONCURSO s.m. Concurso.

CONDADO s.m. Condado.

CONDAL adx. Condal, rel. ó conde.

CONDE, CONDESA s. Conde, condesa.

CONDECORACIÓN s.f. Condecoración, condena.

CONDECORAR v. Condecorar.

CONDENA s.f. Condena.

CONDENACIÓN s.f. Condenación.

CONDENADO, A adx. e s. Condenado.

CONDENAR(SE) v. Condenar(se).

CONDENSACIÓN s.f. Condensación.

CONDENSADOR adx. e s.m.  Condensador.

CONDENSAR(SE) v. Condensar(se).

CONDESCENDENCIA s.f. Condescendencia

CONDESCENDER v. Condescender.

CONDESCENDIENTE adx. Condescendente.

CONDESTABLE s.m. (titulo militar) Condestable / condestábel.

CONDICIÓN s.f. Condición.

CONDICIONAMIENTO s.m. Condicionamento.

CONDICIONAR v. Condicionar.

CONDIMENTACIÓN s.f. Condimentación.

CONDIMENTAR v. Condimentar.

CONDIMENTO s.m. Condimento.

CONDOLENCIA s.f. Condolencia.

CONDOLERSE v. Condoerse.

CONDOMINIO s.m. (Der.) Condominio (dominio en común).

CONDONABLE adx. Condonable / condonábel.

CONDONACIÓN s.f. Condonación, perdón.

CONDONAR v. Condonar, perdoar.

CONDUCCIÓN, CONDUCENCIA  s.f. Condución.

CONDUCIR v. Conducir, guiar.
CONDUCIR EL GANADO: Tanguer, afalar.

CONDUCTA s.f. Conduta, forma de comportarse, proceder.

CONDUCTIVIDAD s.f. Condutividade.

CONDUCTIVO, A adx. Condutivo.

CONDUCTO s.m. Conduto.

CONDUCTOR, A  adx. e s. Condutor.

CONDUMIO s.m. Compango, comida que se come con pan. ║ (fig.e fam.) A comida en xeral, papatoria.

CONECTAR v. Conectar.

CONECTOR s.m. Conector.

CONEJERA s.f., CONEJAR s.m. Coelleira f.

CONEJERO, A adx. Coelleiro, que caza coellos. ║ s.(oficio) Coelleiro. ║ s.f. Coelleira (sitio).

CONEJO s.m. (Zoo.: Mam. Oryctolagus cuniculus) Coello / coenllo165.

CONEXIÓN s.f. Conexión /ks/.

CONEXO, A adx. Conexo /ks/.

CONFABULACIÓN s.f. Confabulación.

CONFABULARSE v. Confabularse, conspirar.

CONFECCIÓN s.f. Confección.

CONFECCIONAR v. Confeccionar.

CONFEDERACIÓN s.f. Confederación.

CONFEDERADO, A adx. e s. Confederado.

CONFEDERAR(SE) v. Confederar(se).

CONFERENCIA s.f. Conferencia.

CONFERENCIANTE s.m. e f. Conferenciante.

CONFERENCIAR v. Conferenciar.

CONFERIR v. Conferir.

CONFESABLE adx. Confesable / confesábel.

CONFESAR(SE) v. Confesar(se).

CONFESIÓN s.f. Confesión.

CONFESIONAL adx. Confesional.

CONFESO, A adx. e s. Confeso.

CONFESONARIO s.m. Confesionario.

CONFESOR s.m. Confesor.

CONFIADO, A adx. Confiado.

CONFIANZA s.f. Confianza.

CONFIANZUDO, A adx. Que se toma excesivas confianzas.

CONFIAR(SE) v. Confiar(se).

CONFIDENCIA s.f. Confidencia.

CONFIDENTE, A s. Confidente.

CONFIGURAR v. Configurar.

CONFÍN s.m. Confín.

CONFINAMIENTO s.m. Confinamento.

CONFINAR v. Confinar = [ Lindar, estremar, entestar. ║ Desterrar. ]

CONFIRMACIÓN s.f. Confirmación.

CONFIRMAR v. Confirmar.

CONFISCAR v. Confiscar.

CONFITAR v. Confeitar, preparar confeitos.

CONFITE s.m. Confeito.

CONFITERÍA s.f. Confeitería / confeitaría, docería.

CONFITERO, A s. Confeiteiro.

CONFITURA s.f. Confeito m.

CONFLAGAR v. Incendiar, queimar.

CONFLAGRACIÓN s.f. Perturbación violenta.

CONFLICTIVIDAD s.f. ConflitividadeO.

CONFLICTIVO, A adx. Conflitivo, a.

CONFLICTO s.m. Conflito166.

CONFLUENCIA s.f. Confluencia.

CONFLUENTE adx. Confluente.

CONFLUIR v. Confluír.

CONFORMACIÓN s.f. Conformación.

CONFORMAR(SE) v. Conformar(se).

CONFORME adx., conx. Conforme. ║ prep. Conforme, consonte, consoante.

CONFORMIDAD s.f. Conformidade.

CONFORMISTA adx. e s.m. e f. Conformista.

CONFORTABLE adx. Confortable / confortábel.

CONFORTACIÓN s.f., CONFORTE s.m. Conforto m.

CONFORTAR v. Confortar.

CONFRATERNIDAD s.f. Confraternidade.

CONFRATERNIZAR v. Confraternizar.

CONFRONTACIÓN s.f. Confrontación.

CONFRONTAR v. Confrontar.

CONFUNDIR(SE) v. Confundir(se).

CONFUSIÓN s.f. Confusión.

CONFUSO, A adx. Confuso.

CONGELACIÓN s.f. Conxelación.

CONGELADO, A adx. e s.m. Conxelado.

CONGELADOR, A s.m. e adx. Conxelador.

CONGELAR(SE) v. Conxelar(se).

CONGENIAR v. Conxeniar, leirar, levarse [ben], entenderse.

CONGÉNITO, A adx. Conxénito.

CONGESTIÓN s.f. Conxestión.

CONGLOMERADO s.m. Conglomerado.

CONGLOMERAR(SE) v. Conglomerar(se).

CONGOJA s.f. Congoxa.

CONGOJAR(SE) v. Ter congoxa.

CONGOJOSO, A adx. Congoxoso.

CONGOSTO s.m. Foz [entre montañas] f.

CONGRACIAR(SE) v. Congraciar(se), pórse a ben.

CONGRATULACIÓN s.f. Congratulación.

CONGRATULAR(SE) v. Congratular(se), gratular(se), aledarse [por algo ou alguén].

CONGREGACIÓN s.f. Congregación.

CONGREGANTE s. Congregante.

CONGREGAR(SE) v. Congregar(se).

CONGRESISTA s.m. e f. Congresista.

CONGRESO s.m. Congreso.

CONGRIO s.m. (Zoo.: Peixe Conger conger) Congro.

CONGRUENCIA s.f. Congruencia.

CONGRUENTE adx. Congruente.

CÓNICO, A adx. Cónico.

CONÍFERO, A adx. e s.m. (Bot.) Conífero.

CONJETURA s.f. Conxectura, suposición.

CONJETURAR v. Conxecturar, supoñer, osmar (en sent. fig.), ventar (en sent. fig.).

CONJUGACIÓN  s.f. Conxugación.

CONJUGAR(SE) v. Conxugar(se).

CONJUNCIÓN s.f. Conxunción.

CONJUNTAR v. Conxuntar, harmonizar.

CONJUNTIVITIS s.f. Conxuntivite.

CONJUNTO, A s.m. e adx. Conxunto.

CONJURA s.f. Conxura, confabulación.

CONJURACIÓN, CONJURA  s.f. Conxuración, conxura.

CONJURAR v. Conxurar, esconxurar.
CONJURARSE v.pr.: Conxurarse, conspirar.

CONJURO s.m. Conxuro, esconxuro.

CONLLEVAR v. Axudar a [outro a soportar algo]. ║ Sufrir, tolerar ou aturar [o xenio dunha persoa].

CONMEMORACIÓN s.f.  Conmemoración.

CONMEMORAR v. Conmemorar.

CONMEMORATIVO, A adx. Conmemorativo

CONMENSURABLE adx. Conmensurable.

CONMENSURAR v. Conmensurar.

CONMIGO pron. pers. Comigo.

CONMINACIÓN s.f. Cominación.

CONMINAR v. Cominar, intimidar [para obrigar].

CONMINATORIO, A adx. e s.(Der.) Cominatorio.

CONMISERACIÓN s.f. Conmiseración, compaixón.

CONMOCIÓN s.f. Conmoción.

CONMOCIONAR v. Conmocionar.

CONMOVEDOR, A adx. Conmovedor.

CONMOVER(SE) v. Conmover(se).

CONMUTABLE adx. Conmutable / conmutábel.

CONMUTACIÓN s.f. Conmutación.

CONMUTADOR, A adx. e s.m. Conmutador.

CONMUTAR v. Conmutar, trocar.

CONNATURAL adx. Connatural, inxénito.

CONNIVENCIA s.f. Conivencia167, tolerancia co subordinado. ║ Conivencia, confabulación.

CONNIVENTE adx. ConiventeO.

CONNOTACIÓN s.f. Connotación.

CONNOTAR v. Connotar.

CONO s.m. (Xeom.) Cono.

CONOCEDOR, A adx. e s. Coñecedor, sabedor.

CONOCER(SE) v. Coñecer(se).

CONOCIDO, A adx. Coñecido, afamado, sonado. ║ s. Coñecido.

CONOCIMIENTO s.m. Coñecemento.
PERDER EL CONOCIMIENTO: Quedar sen acordo, varrerse o sentido.

CONQUE conx. Conque, así que.

CONQUENSE adx. e s. Conquense (de Cuenca).

CONQUISTA s.f. Conquista.

CONQUISTADOR, A adx. e s. Conquistador.

CONQUISTAR v. Conquistar. Conseguir, acadar.

CONSABIDO, A adx. Consabido.

CONSAGRACIÓN s.f. Consagración.

CONSAGRAR(SE) v. Consagrar(se).

CONSANGUÍNEO, A adx. Consanguíneo.

CONSANGUINIDAD s.f. Consanguinidade.

CONSCIENCIA s.f. Consciencia.

CONSCIENTE adx. Consciente.

CONSECUCIÓN s.f. Consecución.

CONSECUENCIA s.f. Consecuencia.

CONSECUENTE adx. Consecuente.

CONSECUTIVO, A adx. Consecutivo.

CONSEGUIR v. Conseguir, acadar.

CONSEJA s.f. Conto, fábula.

CONSEJERÍA s.f. Consellería.

CONSEJERO, A s. Conselleiro.

CONSEJO s.m. Consello.

CONSENSO s.m. Consenso.

CONSENTIDO, A adx. Consentido.

CONSENTIMIENTO s.m. Consentimento.

CONSENTIR v. Consentir.

CONSERJE s. Conserxe. Porteiro.

CONSERJERÍA s.f. Conserxería. Portería.

CONSERVA s.f. Conserva.

CONSERVACIÓN s.f. Conservación.

CONSERVADOR, A adx. Conservador.

CONSERVAR(SE) v. Conservar(se).

CONSERVATORIO s.m. Conservatorio.

CONSERVERO, A adx. e s. Conserveiro.

CONSIDERABLE adx. Considerable, apreciable, importante.

CONSIDERACIÓN s.f. Consideración.

CONSIDERADO, A adx. Considerado.

CONSIDERAR v. Considerar.

CONSIGNA s.f. Consigna.

CONSIGNAR v. Consignar.

CONSIGNATARIO, A adx. e s.  Consignatario.

CONSIGO pron. Consigo.

CONSIGUIENTE adx. Conseguinte.
POR CONSIGUIENTE(loc. adv.)  Por conseguinte, en consecuencia, consecuentemente.

CONSILIARIO, A s. Consiliario, conselleiro.

CONSISTENCIA s.f. Consistencia.

CONSISTENTE adx. Consistente.

CONSISTIR v. Consistir.

CONSISTORIAL adx. Consistorial.

CONSISTORIO s.m. Consistorio, asemblea de cardeais. ║ Consistorio, concello, cabido [municipal].

CONSOLA s.m. (moble) Consola.

CONSOLACIÓN s.f. Consolación.

CONSOLAR(SE) v. Consolar(se).

CONSOLIDACIÓN s.f. Consolidación.

CONSOLIDAR(SE) v. Consolidar(se).

CONSOMÉ s.m. Consomé.

CONSONANCIA s.f. Consonancia, harmonía.

CONSONANTE adx. [Rima ] consonante. ║ adx. Consoante (que ten consonancia), acorde, conforme. ║ s.f. [Letra] consoante.

CONSONANTISMO s.m. Consonantismo.

CONSORCIO s.m. Consorcio.

CONSORTE s.m. e f. Consorte, cónxuxe. ║ (Der.) Consorte, corresponsable.

CONSPICUO, A adx. Conspicuo, egrexio, ilustre.

CONSPIRACIÓN s.f. Conspiración.

CONSPIRADOR, A adx. e s. Conspirador.

CONSPIRAR v. Conspirar.

CONSTANCIA s.f. Constancia.

CONSTANTE adx. Constante.

CONSTAR v. Constar.

CONSTATACIÓN s.f. Constatación.

CONSTATAR v. Constatar.

CONSTELACIÓN s.f. Constelación.

CONSTERNACIÓN s.f. Consternación.

CONSTERNAR v. Consternar.

CONSTIPADO s.m. Constipado, catarreira. Mormeira, coriza.

CONSTIPAR v. Constipar.
CONSTIPARSE v.pr.:  Constiparse, arrefriarse, acatarrarse.

CONSTITUCIÓN s.f. Constitución.

CONSTITUCIONALIDAD s.f.  Constitucionalidade.

CONSTITUIR(SE) v. Constituír(se).

CONSTITUYENTE adx. e s.f. Constituínte.

CONSTREÑIR v. Constrinxir.

CONSTRICCIÓN s.f. Constrición, efecto de constrinxir.

CONSTRICTIVO, A adx. ConstritivoO.

CONSTRICTOR, A adx. ConstritorO.

CONSTRUCCIÓN s.f. Construción168.

CONSTRUCTIVO, A adx. ConstrutivoO.

CONSTRUCTOR, A adx. e s. ConstrutorO.

CONSTRUIR v. Construír.

CONSUBSTANCIAL, CONSUSTANCIAL adx. Consubstancial.

CONSUEGRO, A s. Consogro.

CONSUELDA s.f. (Bot.: Pl. herb. Symphytum officinale) Consolda

CONSUELO s.m. Consolo, consolación.

CÓNSUL, CONSULESA s. Cónsul; consulesa.

CONSULADO s.m. Consulado.

CONSULAR adx. Consular.

CONSULTA s.f. Consulta.

CONSULTAR v. Consultar.

CONSULTIVO, A adx. Consultivo.

CONSULTORIO s.m. Consultorio.

CONSUMACIÓN s.f. Consumación, remate.

CONSUMAR v. Consumar, acabar totalmente.

CONSUMIBLE adx. Consumible.

CONSUMICIÓN s.f. Consumición.

CONSUMIDO, A adx. (fam.) Consumido, ensumido, esmirrado.

CONSUMIDOR, A adx. e s. Consumidor.

CONSUMIR(SE) v. Consumir(se). ║ v.pr. Ensumirse (vir a menos).

CONSUMO s.m. Consumo.

CONTABILIDAD s.f. Contabilidade.

CONTABILIZAR v. Contabilizar.

CONTABLE adx. e s. Contable / contábel.

CONTACTAR v. Contactar.

CONTACTO s.m. Contacto.

CONTADO, A adx. Contado, raro, escaso.
AL CONTADO (loc. adv.) Ao contado.
DE CONTADO (loc. adv.) Decontado169, de inmediato, sen demora.

CONTADOR, A adx. e s. Contador.

CONTADURÍA s.f. Contadoría.

CONTAGIAR(SE) v. Contaxiar(se).

CONTAGIO s.m. Contaxio.

CONTAGIOSO, A adx. Contaxioso.

CONTAMINACIÓN s.f. Contaminación.

CONTAMINANTE s.m. Contaminante, que contamina.

CONTAMINAR(SE) v. Contaminar(se).

CONTAR v. Contar, numerar. ║  Contar, narrar, relatar. ║   Contar, importar.

CONTEMPLACIÓN s.f. Contemplación.

CONTEMPLAR v. Contemplar. ║ Ollar.

CONTEMPLATIVO, A adx. Contemplativo.

CONTEMPORÁNEO, A adx. Contemporáneo.

CONTEMPORIZAR v. Contemporizar.

CONTENCIÓN s.f. Contención, acc. de conter.

CONTENCIOSO, A adx. Litigante, belixerante, contraditor, pelexador. ║ (Der.) Contencioso.

CONTENDER v. Contender, lidar, loitar. ║ (fig.) Contender, competir.

CONTENEDOR, A adx. Contedor, -ra (que contén). ║ s.m. Contedor.
CONTENEDOR DE BASURAS: Contedor ou colector do lixo.

CONTENER(SE) v. Conter(se).

CONTENIDO s.m. Contido.

CONTENTADIZO, A adx. Contentadizo, bo de contentar.

CONTENTAMIENTO s.m. Contentamento, contento.

CONTENTAR(SE) v. Contentar(se).

CONTENTO, A adx. Contento, ledo.

CONTERA s.f. Recatón / regatón [dun paraugas, bastón, etc.].

CONTERTULIO, A s. Participante dun coloquio ou debate.

CONTESTACIÓN s.f. Contestación, resposta. ║ Rifa, disputa.

CONTESTADOR adx. e s.m(aparato) Contestador.

CONTESTAR v. Contestar, responder.

CONTESTATARIO, A adx. e s. Contestatario.

CONTEXTO s.m. Contexto.

CONTEXTURA s.f. Contextura.

CONTIENDA s.f. Contenda, pelexa, liorta.

CONTIGO pron. Contigo

CONTIGÜIDAD s.f. Contigüidade.

CONTIGUO, A adx. Contiguo.

CONTINENCIA s.f. Continencia.

CONTINENTE s.m. Continente.

CONTINGENCIA s.f. Continxencia, posibilidade. ║ Continxencia, suceso posible. ║ Risco, perigo.

CONTINGENTE adx. e s. Continxente.

CONTINUACIÓN s.f. Continuación.
A CONTINUACIÓN (loc.adv.) A continuación, a seguir, seguidamente170.

CONTINUAMENTE adv. Arreo, seguido, decote, acotío, continuamente.

CONTINUAR v. Continuar, seguir.

CONTINUIDAD s.f. Continuidade.

CONTINUO, A adx. Continuo.
DE CONTINUO (loc. adv.) A reo, seguido, continuamente.

CONTORNEAR, CONTORNAR v. Contornar, dar voltas ó redor dun sitio. ║ Contornar, perfilar.

CONTORNO s.m. Contorno, contorna, redonda. ║ Contorno, perímetro, perfil.

CONTORSIÓN s.f. Contorsión, retorzón m.

CONTORSIONARSE v. Contorsionarse.

CONTRA prep. Contra.

CONTRA s.f. Contra, contraventá.

CONTRAATAQUE s.m. Contraataque.

CONTRABANDISTA s. Contrabandista.

CONTRABANDO s.m. Contrabando.

CONTRACCIÓN s.f. Contracción.

CONTRACORRIENTE s.f. Contracorrente.

CONTRÁCTIL adx. Contráctil, capaz de contraerse.

CONTRACTUAL adx. Contractual, rel. ó contrato.

CONTRACTURA s.f. Contractura.

CONTRADECIR(SE) v. Contradicir(se).

CONTRADICCIÓN s.f. Contradición.

CONTRADICTORIO, A adx. Contraditorio.

CONTRAER(SE) v. Contraer(se).

CONTRAFILO s.m. Contrafío.

CONTRAFUERTE s.m. (Arquit.)  (Contraforte, botarel.

CONTRAHACER v. Contrafacer = [ Copiar, plaxiar. ║ Imitar, arremedar. ║ Falsificar. ]

CONTRAHECHO, A adx. e s. Contrafeito, malfeito.

CONTRAHILO > A CONTRAHILO  (loc.) A contrafío.

CONTRAINDICACIÓN s.f. Contraindicación.

CONTRAINDICAR v. Contraindicar.

CONTRALUZ s.f. Contraluz.

CONTRAMAESTRE s.m. Contramestre.

CONTRAMANO > A CONTRAMANO adv. A contramán.

CONTRAORDEN s.f. Contraorde.

CONTRAPARTIDA s.f. Contrapartida.

CONTRAPEAR v. (Carpintería) Contrapear.

CONTRAPELO > A CONTRAPELO  (loc. adv.)  A contrapelo, a repelo, a contrafío.

CONTRAPESO s.m. Contrapeso.

CONTRAPILASTRA s.f. (Arq,) Contrapilastra.

CONTRAPONER(SE) v. Contrapoñer(se) / contrapor(se).

CONTRAPRODUCENTE adx. Contraproducente.

CONTRAPUNTO s.m. Contrapunto.

CONTRARIAR  v. Contrariar.

CONTRARIEDAD s.f. Contrariedade.

CONTRARIO, A adx. Contrario.

CONTRARRESTAR v. Contrarrestar.

CONTRASENTIDO s.m. Contrasentido, contrasenso.

CONTRASEÑA s.f. Contrasinal m.

CONTRASTAR v. Contrastar.

CONTRASTE s.m. Contraste.

CONTRATA s.f. Contrata.

CONTRATACIÓN s.f. Contratación.

CONTRATAR v. Contratar.

CONTRATIEMPO s.m. Contratempo, malandanza.

CONTRATISTA adx. e s.m. e f. Contratista.

CONTRATO s.m. Contrato.

CONTRAVENIR v. Contravir, incumprir.

CONTRAVENTANA s.f. Contraventá, contra.

CONTRAYENTE adx. e s. Contraente.

CONTRIBUCIÓN s.f. Contribución.

CONTRIBUIR v. Contribuír.

CONTRIBUYENTE adx. e s.m. e f. Contribuínte.

CONTRICIÓN s.f. Contrición.

CONTRINCANTE s.m. e f. Contrincante, contrario, rival.

CONTRISTAR(SE) v. Contristar(se), entristecerse.

CONTRITO, A adx. Contrito, que sente contrición.

CONTROL s.m. Control.

CONTROLAR(SE) v. Controlar(se).

CONTROVERSIA s.f. Controversia, polémica, retesía.

CONTUBERNIO s.m. Contubernio.

CONTUMACIA s.f. Contumacia.

CONTUMAZ adx. Contumaz, testudo, teimoso.

CONTUNDENCIA s.f. Contundencia.

CONTUNDENTE adx. Contundente, que pode producir contusión. ║ (fig.) Contundente, concluínte, tallante.

CONTURBACIÓN s.f. Conturbación.

CONTURBAR(SE) v. Conturbar(se), impresionar(se). ║ Conturbar(se), perturbar(se), desacougar(se).

CONTUSIÓN s.f. Contusión, magoadura, mancadela, golpe m.

CONTUSIONAR(SE) v. Mancar(se).

CONVALECENCIA s.f. Convalecencia.

CONVALECER v. Convalecer, repoñerse.

CONVALECIENTE adx. e s.m. e f. Convalecente.

CONVALIDACIÓN s.f. Validación, revalidación.

CONVALIDAR v. Validar.

CONVECINO, A adx. e s. Veciño, próximo, contiguo.

CONVENCER(SE) v. Convencer(se).

CONVENCIMIENTO s.m. Convencemento, convicción.

CONVENCIÓN s.f. Convención.

CONVENCIONAL adx. Convencional.

CONVENIENCIA s.f. Comenencia, conveniencia.

CONVENIENTE adx. Conveniente171, axeitado, apropiado, oportuno.

CONVENIO s.m. Convenio.

CONVENIR v. Convir = [Acordar. ║ Ter(lle) conta (a un). ║Cumprir, ser conveniente. ]

CONVENTO s.m. Convento, mosteiro.

CONVERGENCIA s.f. Converxencia.

CONVERGER, CONVERGIR v. Converxer.

CONVERSACIÓN s.f. Conversa, conversación.

CONVERSAR v. Conversar, departir.

CONVERSIÓN s.f. Conversión.

CONVERTIR(SE) v. Converter(se), volver(se).

CONVEXO, A adx. Convexo /ks/.

CONVICCIÓN s.f. Convicción.

CONVICTO, A adx. e s. Convicto.

CONVIDAR v. Convidar.

CONVITE s.m. Convite.

CONVIVENCIA s.f. Convivencia.

CONVIVIR v. Convivir.

CONVOCAR v. Convocar.

CONVOCATORIA s.f. Convocatoria.

CONVÓLVULO s.m., CAMPANICA s.f., CAMPANILLERA s.f. ( Bot. Pl. herb. Convolvulus althaeoides)  Convólvulo.

CONVOY s.m. Convoi.

CONVULSIÓN s.f. Convulsión.

CONVULSIONAR v. Convulsionar.

CONVULSIVO, A adx. Convulsivo, pertencente á convulsión

CONVULSO, A adx. Convulso. ║ (fig.) Que está moi excitado.

CONYUGAL adx. Conxugal.

CÓNYUGE s. Cónxuxe, consorte.

COÑAC s.m. Coñac.

COOPERACIÓN s.f. Cooperación.

COOPERAR v. Cooperar.

COOPERATIVO, A adx. Cooperativo. ║ s.f. Cooperativa (tipo de sociedade).

COORDENADO, A adx. Coordenado. ║ s.m. (Xeom.) Coordenada.

COORDINACIÓN s.f. Coordinación.

COORDINADOR, A adx. e s. Coordinador.

COORDINAR v. Coordinar.

COPA s.m. Copa. ║ Pericoto, copa [dunha árbore]. ║ s.f.pl. Copas (da baralla).

COPAR v. Copar172.

COPEAR v. Copear, tomar copas.

COPERNICIUM s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 112) Copernicio, “Cn“.

COPETE s.m. Topete, perrera (guedella sobre a fronte). ║ Cima, cumio.

COPIA s.f. Copia.

COPIAR v. Copiar.

COPIOSO, A  adx. Abondoso, abundante, farturento.

COPLA s.f. Copla.

COPO (1) s.m. Folerpa, falopa.

COPO (2) s.m. Acc. de copar. ║ Cope, copo (Aparello de pesca

COPÓN s.m. (Relix.) Copón.

CÓPULA (1) (do lat. copula) s.f. Cópula, copulación, coito. ║ (Gram.) Verbo copulativo. ║ Atadura.

CÓPULA (2) s.f. (Arquit.) Cúpula, ciborio.

COPULAR v. Copular.

COQUETEAR v. Coquetear.

COQUETO, A adx. Coqueto. ║ s.f. (moble) Coqueta.

COQUINA s.f. (Zoo.: Bivalvo Donax trunculus) Cadelucha.

CORAJE s.m. Coraxe f.

CORAJUDO, A adx. Colérico, irascible, iracundo. | Afouto, ardido, animoso.

CORAL adx. e s.(de 'coro') Coral. ║  s.m. (mariño) Coral.

CORALINA S.M. (Bot.: Alga Corallina officinalis) Coralina.

CORAZA s.f. Coiraza.

CORAZÓN s.m. Corazón.
CORAZÓN DE LA FRUTA: Carozo.
CORAZÓN DEL ÁRBOL:  Cerna f.

CORAZONADA s.f. Arranque, ímpeto, impulso de pronto. ║ Presentimento.
TENER UNA CORAZONADA: Dar (a un) o corpo / o corazón.

CORAZONCILLO s.m. (Bot.: Pl. Hypericum perforatum) Abeluria, herba das feridas.

CORBATA s.f. Gravata.

CORBATERÍA s.m. (tenda de gravatas) Gravataría / gravatería.

CORBATERO, A s. Gravateiro, o que vende gravatas.

CORBETA s.m. (Mar.) Corveta (un tipo de barco de guerra).

CORCEL s.m. Corcel, cabalo lixeiro.

CORCHERO, A adx. Corticeiro.

CORCHETE s.m. Corchete.

CORCHO s.m. Cortiza f. (casca da sobreira) ║ Cortiza f., rolla f. (tapón) ║ Cortizo, trobo  (colmea de cortiza)

CORCOVA s.f. Corcova, chepa, xiba, gobelo, xiba.

CORCOVADO,A adx. e s. Corcovado, corcovo, chepudo.

CORCOVO s.m. Brinco que dan algúns animais alombándose, arqueando o lombo.

CORDEL s.m. Cordel, baraza, piola.

CORDELAR v. Cordear, medir / marcar con corda.

CORDELERÍA s.f. (oficio e establecemento) Cordoería / cordoaría. ║ (Mar.) Cordame (conxunto de cordas).

CORDELERO, A s. Cordeiro / cordeeiro / cordoeiro.

CORDERO, A s. Cordeiro.
CORDERO AÑAL:  Año.

CORDIAL adx. Cordial.

CORDIALIDAD s.f. Cordialidade.

CORDILLERA s.f. Cordilleira, cordal m., cadea montañosa.

CORDOBÉS, A adx. e s. Cordobés (de Córdoba).

CORDÓN s.m. Cordón.

CORDURA s.f. Cordura, xuízo.

COREAR 173 Cantar a coro. ║ (fig.) Asentir en coro.

COREOGRAFÍA s.f. Coreografía.

CORISTA s.m. e f. Corista║ s.f. Corista [de revista].

CORMA s.f. Pexa de madeira. ║ (fig.) Pexa, traba, atranco (todos en sent. fig.).

CORMORÁN s.m. (Zoo.: Ave Phalacrocorax carbo) Corvo mariño, canilonga.
CORMORÁN MOÑUDO (Zoo.: Ave Phalacrocorax aristotelis) Corvo mariño cristado, coca f.

CORNADA s.f. Cornada, turrada.

CORNADURA s.f. Corna, cornamenta

CORNAL s.m. Cornal, corneira f. (correa para xungui-los bois ó xugo).

CORNAMENTA s.f. Corna, cornamenta.

CORNAMUSA s.m. (Mús. e Mar.) Cornamusa.

CÓRNEA s.f. (Fisiol.) Córnea.

CORNEAR v. Escornar, cornear, cotar.

CORNEJA s.m. (Zoo.: Ave da fam. dos córvidos) Choia.

CÓRNEO, A adx. Córneo. ║ s.f. Córnea.

CÓRNER s.m. (Dep.) Córner, saque de esquina.

CORNETA s.f. Corneta.

CORNETÍN s.m. (instr.musical) Cornetín.

CORNEZUELO s.m. (Micoloxía: Fungo Claviceps purpurea) Caruncho, cornello, cornizó.

CORNICABRA s.m. (Bot.: Arbto. Pistacia terebinthus) Escornacabras, cornabude, terebinto.

CORNIJAL, MANUTERGIO s.m. (Cat.) Manuterxio (un pano que se usa na misa).

CORNIJÓN s.m. (Arquit.) Cornixamento. ║ Esquina, esquinal (dunha casa).

CORNISA s.f. (Arquit.) Cornixa, beiril [do tellado].

CORNUDO, A adx. Cornudo.

CORO s.m. Coro.

COROLA s.f. Corola.

COROLARIO adx. e s.m. (Mat.) Corolario.

CORONA s.f. Coroa.

CORONACIÓN s.f. Coroación. ║ Coroamento m., remate [dunha obra].

CORONAR v. Coroar. ║ (fig.) Acabar, rematar.

CORONEL s.m. Coronel.

CORONILLA s.f. Coroa, coca, cocote, curuto, toutizo [da cabeza]. ║ s.f. (Relix.) Tonsura.

COROZA s.f. Coroza, capa de palla ou xuncos.

COROZO s.m. Carozo do millo.

CORPACHÓN s.m. (fam.) Aumentativo de ‘corpo’.

CORPIÑO s.m. (peza de vestiario feminino) Corpiño.

CORPORACIÓN s.f. Corporación.

CORPORAL adx. e s.m. Corporal.

CORPÓREO, A adx. Corpóreo, material.

CORPULENCIA s.f. Corpulencia.

CORPULENTO, A adx. Corpulento, corpudo, pachán, graúdo.

CORPÚSCULO s.m. Corpúsculo, argueiro, aruxo.

CORRAL s.m. Curral, currada. Curro.

CORRALIZA s.f. Curral m.

CORREA s.f. Correa. [V. MAJUELA].

CORREAJE s.m. Correaxe f.

CORREAZO s.m. Correada f.

CORRECCIÓN s.f. Corrección.

CORRECTIVO, A adx. e s.m. Correctivo.

CORRECTO, A adx. Correcto.

CORRECTOR, A adx. e s. Corrector.

CORREDIZO, A adx. Corredío, corredizo.

CORREDOR, A adx. Corredor. ║ s.m. (balcón cuberto  Corredor.

CORREDURÍA s.f. Corretoría (de seguros, por ex.)

CORREGIDOR, A adx. Corrixidor, que corrixe. ║ s.m. Corrixidor (maxistrado ou alcalde antigo)

CORREGIR(SE) v. Corrixir(se).

CORRELACIÓN s.f. Correlación.

CORRENTÍO, A adx. Corredío, que corre. (Ref. a líquidos.) (fig. e fam.) Lixeiro, desenvolto.

CORREO s.m. Correo.

CORREOSO, A  adx. Correúdo.

CORRER v. Correr.
A TODO CORRER, A MÁS CORRER (loc. adv.) Ás carreiras.
ECHAR A CORRER (loc. verb.) Botar ou pegar a correr.
CORRERLA (fam.) Troulear, andar de esmorga.

CORRERÍA s.f. Incursión bélica. ║ Excursión, viaxata.

CORRESPONDENCIA s.f. Correspondencia.

CORRESPONDER(SE) v. Corresponder(se).

CORRESPONDIENTE adx. Correspondente (que corresponde).

CORRESPONSAL adx. e s. Correspondente (de 'correspondencia').

CORRETAJE s.m. Corretaxe f.

CORRETEAR v. Corricar.

CORRETEO s.m. Acc. de corricar.

CORREVEIDILE s.(fig.e fam.) Levaetrae, larapetas, lingoreteiro, contiñeiro, persoa que anda con contos, chismes ou dixomedíxomes.

CORRIDA s.f. Corrida, carreira. ║ Corrida [de touros].

CORRIENTE adx. Corrente. ║ Corrente, electricidade.

CORRILLO s.m. Roda á parte (de xente).

CORRIMIENTO s.m. Corremento, desprazamento. Freita, léveda.

CORRO s.m. Roda [de xente]. ║ Espazo circular. ║ Roda (xogo infantil).

CORROBORAR(SE) v. Corroborar(se).

CORROER(SE) v. Corroer(se).

CORROMPER(SE) v. Corromper(se).

CORROSIÓN s.f. Corrosión.

CORROSIVO, A adx. Corrosivo, cáustico. ║ (fig.) Corrosivo, mordaz.

CORRUCO PINCHUDO, BERBERECHO ESPINOSO (Zoo.: Bivalvo Acanthocardia aculeata) Marolo, berberecho marolo.

CORRUCO, LANGOSTILLO, CONUCO s.m. (Zoo.:  Bivalvo Acanthocardia tuberculata) Marolo.

CORRUPCIÓN s.f. Corrupción.

CORRUPTELA s.f. Corruptela.

CORRUPTO, A adx. Corrupto.

CORRUSCO, CUSCURRO s.m. (fam.) Corrosco, cantelo, rocho.

CORSARIO, A adx. e s. Corsario.

CORTADO, A adx. Cortado, cohibido.

CORTADOR, A adx. e s. Cortador.

CORTADURA s.f. Corte, cortada, cortadura. ║ Laña.

CORTAFRÍO s.m. (ferramenta) Cortafrío, cortaferro.

CORTAFUEGO(S) s.m. Devasa, cortalumes.

CORTANTE adx. Cortante.

CORTAPICOS s.m. (Insecto ortóptero) Cadela de frade.

CORTAPISA s.m. (máis us. en pl.) Atranco, estorbo, impedimento.

CORTAPLUMAS s.m.sing. Navalliña, canivete.

CORTAR v. Cortar. ║ Lañar. ║ Tallar.
CORTAR  EN RODAJAS: Torar, rodar.
CORTAR A CERCÉN: Cortar a rentes, rabenar, chavicar.

CORTAUÑAS s.m. Cortaúnllas / cortaúñas.

CORTE(1) s.m. Corte, corta (acc. de cortar). ║ s.m. Gume, corte, fío [dunha ferramenta].

CORTE (2)174 s.f. Corte [dun rei].  ║ s.f.pl. Cortes (Congreso e Senado).
HACER LA CORTE (loc. verb.) Cortexar, face-las beiras.

CORTEDAD s.f. Curtidade. ║ Escaseza. ║ (fig.) Encollemento de ánimo.

CORTEJAR v. Cortexar, face-las beiras.

CORTEJO s.m. Cortexo.

CORTÉS adx. Cortés.

CORTES s.f.pl. Cortes (cámara lexislativa).

CORTESANO, A adx. e s. Cortesán, -sá.

CORTESÍA s.f. Cortesía.

CORTEZA s.f. Codia, tona.
CORTEZA DEL  ARBOL: Casca.
CORTEZA TERRESTRE: Codia terrestre.

CORTEZUDO, A adx. Que ten moita codia. ║ (fig.) [Persoa] rústica, ordinaria, badoca.

CORTICAL adx. Cortical, rel. á codia.

CORTINA s.f. Cortina.

CORTINAL s.m. Cortiña f. (eido).

CORTO (1), A adx. Curto = [ De pouca longura. ║ Breve. ║ Escaso, pequeno. ║ Faltoso. ]

CORTO (2) s.m. (cine) Curto, curtametraxe,

CORTOCIRCUITO s.m. Curtocircuíto.

CORTOMETRAJE  s.m. Curtametraxe f.

CORUJA 175 s.m. (Ave) [V. LECHUZA]

CORUÑÉS, A adx. e s. Coruñés, herculino (da Coruña).

CORUSCAR v. Brillar, lucir, refulxir.

CORVA s.f. Sofraxe, curva da perna oposta ó xeonllo.

CORVATO s.m. Cría do corvo.

CORVEJÓN s.m. Xarrete (articulación dos cuadrúpedes).

CORVETA s.f. Remonteo m., movemento dos cabalos cando poñen os brazos en alto.

CORVINA s.m. (Zoo.: Peixe Argyrosomus regius) Corvina real.

CORVINO, A adx. Rel. ó corvo.

CORVO, A adx. Curvo, empenado.

CORZO, A s.m. (Zoo.: Mam. Capreolus capreolus) Corzo.

COSA s.f. Cousa.

COSCARSE v.pr. Desacougarse, inquietarse. ║ v.pr. Decatarse, darse [de] conta.

COSCORRÓN s.m. Croque (golpe).

COSECHA s.f. Recollida, recolleita, colleita.

COSECHADORA s.f. Colleitadora.

COSECHAR v. Recoller, coller, apañar, facer a colleita176 ║ Gañar [simpatía, sona, …].

COSECHERO, A s. Colleiteiro.

COSEDOR, A adx. e s. Cosedor.

COSER v. Coser.

COSIFICAR v. Cousificar, converter algo en cousa.

COSMÉTICO, A adx. Cosmético. ║ s.m. Cosmético, enfeite.

CÓSMICO, A adx. Cósmico.

COSMOPOLITA adx. e s. Cosmopolita.

COSMOS s.m. Cosmos.

COSO (1) s.m. Cercado onde se fan corridas de touros. ║ Rúa principal dalgunhas poboacións.

COSO (2) s.m. (Insecto) Couza, traza, caruncho.

COSQUILLAS s.f.pl. Cóxegas / cóchegas, coscas.

COSQUILLEO s.m. Sensación das cóxegas, proído.

COSQUILLOSO, A adx. Que sente moito as cóxegas. ║ (fig.) Susceptible, puntilloso.

COSTA s.f. Beiramar, costa. ║ Custo m, custa.
A COSTA DE:  Á custa de / á conta de.

COSTADO s.m. Costado.

COSTAL adx. Costal, rel. ás costelas. ║ s.m. Costal, saco grande de estopa.

COSTALADA s.f., COSTALAZO s.m. Costelada, golpe nas costelas.

COSTANERO, A adx. Costento, costo.

COSTANILLA s.f. Rúa costenta, corga.

COSTAR v. Custar.

COSTAS s.f.pl. Custas [xudiciais].

COSTE s.m. Custo.

COSTEADOR, A adx. e s. Custeador.

COSTEAR v. Costear (unha embarcación). ║ Custear (de custo).

COSTERO (1), A adx. Costeiro, litoral, mariñán. ║ Lateral, situado nun costado.

COSTERO (2), A adx. Costento, costo, pendente, pino, reborondo. ║ s.f. Costa, terreo en pendente.

COSTILLA s.f. Costela.

COSTILLAR s.m. Costelar, costeleiro. ║ Costas f.pl.

COSTILLAS s.f.pl. Costas.
MEDIRLE (A ALGUIEN) LAS COSTILLAS, MEDIRLE LAS ESPALDAS locs. verbs. coloqs. Andar no lombo, dar unha malleira.

COSTILLETA s.f. Costeleta.

COSTO, s.m. Custo.

COSTOSO, A adx. Custoso.

COSTRA s.f. Codia (cuberta exterior). ║ Cotra, bostela, carapola [dunha ferida].

COSTRÓN s.m. Carocho frito, taco de pan frito.

COSTROSO, A adx. Cotroso, que ten cotra, sucidade.

COSTUMBRE s.f. Costume m.

COSTUMBRISMO s.m. (Lit.) Costumismo.

COSTUMBRISTA adx. e s. Costumista.

COSTURA s.f. Costura, cosedura. ║ Costura (oficio de coser).

COSTURERA s.f. Costureira.

COSTURÓN s.m. (despect.) Costura groseira, costurón, repolgo. ║ (fig.) Cicatriz visible.

COTA (1) s.f. (Hist.) Cota (parte da armadura).

COTA (2) s.f. Cota (parte de cadaquén nun gasto común). ║Cota (de topografía), altura177.

COTANA s.m. (Carp.) Fura (buraco de encaixe).

COTARRO s.m. Alboroto, rebumbio. ║ Ladeira dunha barronca.

COTEJABLE adx. Cotexable / cotexábel.

COTEJAR v. Cotexar, comparar.

COTEJO s.m. Cotexo, comparanza.

COTIDIANAMENTE adv. Decote.

COTIDIANIDAD s.f., COTIDIANEIDAD s.f. Cotiandade.

COTIDIANO, A adx. Cotián; -á, diario.

COTILLA, COTILLERO, A s.e adx. (fam.) Lareta, lingoreteiro, lingoretas, rexoubeiro.

COTILLEAR v. Laretar, rexoubar, murmurar, andar con contos.

COTILLEO s.m. Rexouba, cubillada, murmuración, conto.

COTILLÓN s.m. Cotillón (troula).

COTIZABLE adx. Cotizable / cotizábel.

COTIZACIÓN s.f. Cotización.

COTIZAR(SE) v. Cotizar(se).

COTO (1) s.m. Couto, terreo acoutado. ║ Marco, fito, mouteira. ║ (Hist.)  Couto, señorío. ║ Termo, límite.

COTO (2) s.m. Taxa. ║ Complot de mercadores para fixar un prezo.

COTO (3) s.m .(medida de lonxitude) Medio palmo.

COTO (4) s.m. (Zoo.: Peixe fluvial Cottus gobio) Peixe coto.

COTÓN s.m. Cotón (tea de algodón).

COTORRA s.m. (Zoo.: Ave) Papagaio. ║ s.m .e f. (fam.) Lingoreteiro, faladeiro.

COTORREAR v. (fam.) Laretar, latricar.

COTOVÍA s.m. (Zoo.: Ave) [V. COGUJADA]

COVACHA s.f. Cova pequena. ║ (fig.) Vivenda miserenta.

COXAL adx. Coxal  /ks/, rel. á cadeira

COXCOJILLA, COXCOJITA s.m. (xogo inf.) Mariola, truco m.

COYOTE S.M. (Zoo.: Mam. Canis latrans) Coiote.

COYUNDA s.f. Cornal, corneira. Abrocha, cadigueiro, ladrizo178. ║ Amalló (tira de coiro para atar as abarcas).

COYUNTURA s.f. Conxuntura, ocasión, oportunidade.

COZ s.f. Couce m.

CRANEAL adx. Cranial.

CRÁNEO s.m. Cranio.

CRÁPULA s.f. Embriaguez, borracheira, mona. ║ (fig.) Libertinaxe, depravación. ║ s. Crápula, depravado.

CRASO, A adx. Craso, gordo. ║ (ref. a un erro:) Craso, enorme, inxustificable.

CRÁTER s.m. Cráter.

CREACIÓN s.f. Creación.

CREADOR, A adx. e s. Creador.

CREAGTIVO, A adx. Creativo.

CREAR v. Crear.

CREATIVIDAD s.f. Creatividade.

CRECER v. Medrar, crecer.

CRECIDA s.f. Riada.

CRECIENTE adx. Crecente.

CRECIMIENTO s.m. Crecemento, medra, medranza.

CREDENCIAL adx. e s. Credencial.

CREDIBILIDAD s.f. Credibilidade.

CREDITICIO, A adx. Crediticio.

CRÉDITO s.m. Crédito (préstamo). ║ Creto (confianza).

CREDO s.m. (Relix.) Credo.

CREDULIDAD s.f. Credulidade.

CRÉDULO, A adx. Crédulo.

CREENCIA s.f. Crenza.

CREER v. Crer.

CREÍBLE adx. Crible / críbel.

CREÍDO, A adx. Presumido, finchado.

CREMA (1) s.f. Crema (Graxa do leito / Nata, tona / Pomada / Un pastel / Unha sopa / Un licor / Betume) adx. e s.m. Crema (cor).
CREMA CATALANA: Crema catalá.
CREMA DE ORUJO: Crema de bagazo.

CREMA (2) s.f., DIÉRESIS s.f. (Ortografía) Diérese (ü).

CREMACIÓN s.f. Cremación, incineración.

CREMALLERA s.f. Cremalleira.

CREMAR v. Cremar, incinerar, queimar.

CREMATÍSTICO, A adx. Crematístico.

CREMATORIO, A adx. e s.m. Crematorio.

CREMOSO, A adx. Cremoso.

CRENCHA s.f. Carreiro [do pelo], crecha. ║ Mecha, guedella, crecha.

CREPE s.f. (voz francesa) Filloa.

CREPITACIÓN s.f. Crepitación.

CREPITANTE adx. Crepitante.

CREPITAR v. Crepitar, estalar.

CREPUSCULAR adx. Crepuscular.

CREPÚSCULO s.m. Serán, solpor, luscofusco, lusquefusque, crepúsculo.

CRESPO, A adx. e s. Crecho / crencho, crespo, rizo.

CRESPÓN s.m. Crespón.

CRESTA s.f. Crista.

CRESTADO, A adx. Cristado, que ten crista.

CRETINEZ s.f. Estupidez, tontería, imbecilidade.

CRETINISMO s.m. (Med.) Cretinismo. ║ Estupidez, idiotez, imbecilidade.

CRETINO, A adx. e s. Cretino, que padece cretinismo. ║ (fig.) Cretino, idiota, parvo.

CRETONA s.f. Cretona (tea de tapizaría).

CREYENTE adx. e s. Crente.

CRÍA s.f. Cría.
CRÍA DE CONGRIO :  Anguiacho

CRIADERO, A adx. Criadeiro, que cría ben. ║ s.m. Criadeiro (lugar de cría).

CRIADILLA s.f. Testículo (dunha res).
CRIADILLA DE TIERRA  (Micolox.: Fungo do xen. Terfezia) Turma.
CRIADILLA ROSADA (Micolox.: Fungo Rhizopogon roseolus) Ovo de carrizo vermello.

CRIADO, A s. Criado.

CRIADOR, A s. Criador.

CRÍALO [EUROPEO] s.m. (Zoo.: Ave Clamator glandarius) Cuco papudo.

CRIANZA s.f. Crianza (Acc. de criar, cría  / Período da lactancia / Educación / Proceso de elaboración do viño.)

CRIAR(SE) v. Criar(se).

CRIATURA s.f. Criatura.

CRIBA s.f. Criba. Peneira.

CRIBADO s.m. Cribado, acc. de cribar.

CRIBAR v. Peneirar, cribar.

CRIBO s.m. Criba, xoeira (utensilio).

CRIMEN s.m. Crime.

CRIMINAL adx. e s. Criminal.

CRIMINALIDAD s.f. Criminalidade.

CRIMINALISTA adx. Criminalista.

CRIMINALIZAR v. Criminalizar.

CRIMINOLOGÍA s.f. Criminoloxía.

CRIMINÓLOGO, A adx. Criminólogo.

CRIMINOSO, A adx. e s. Criminoso, criminal.

CRIN s.f. Crina.

CRÍO, A s. Criatura, cativo.

CRIOLLO, A adx. e s. Crioulo.

CRIPTA s.f. Cripta.

CRÍPTICO, A adx. Críptico.

CRIPTOGRAMA s.m. Criptograma.

CRÍQUET s.m. (Dep.) Crícket.

CRISÁLIDA s.f. (Zoo.) Crisálide.

CRISANTEMO SILVESTRE s.m. (Bot.: Pl. Coleostephus myconis) Pampillo, pampullo.

CRISIS s.f. Crise.

CRISMA s.m. (Relix.) Crisma (óleo consagrado). ║ (fam.) Crisma, cabeza, cachola.

CRISMAR v. (Relix.) Crismar, unxir con crisma.

CRISOL s.m. Crisol.

CRISPACIÓN s.f. Crispación.

CRISPANTE adx. Crispante, exasperante.

CRISPAR(SE) v. Crispar(se).

CRISTAL s.m. Cristal, vidro.

CRISTALERA s.f. Cristaleira, vidreira.

CRISTALERÍA s.f. Cristalería / cristalaría.

CRISTALERO, A s. Cristaleiro.

CRISTALINO, A adx. e s.m. Cristalino.

CRISTALIZACIÓN s.f. Cristalización.

CRISTALIZAR v. Cristalizar.

CRISTIANAMENTE adv. Cristiamente.

CRISTIANDAD s.f. Cristiandade.

CRISTIANISMO s.m. Cristianismo.

CRISTIANIZACIÓN s.f. Cristianización.

CRISTIANIZAR v. Cristianizar.

CRISTIANO, A adx. e s. Cristián; -á.

CRISTO s.m. (Cat.) Cristo. ║ Cristo, crucifixo. ║ (coloq.) Lea, refrega, rebumbio.

CRISTOLOGÍA s.f. Cristoloxía.

CRISTOLÓGICO, A adx. Cristolóxico, rel. a Cristo.

CRITERIO s.m. Criterio.

CRÍTICA s.f. Crítica.

CRITICABLE adx. Criticable / criticábel.

CRITICAR v. Criticar.

CRÍTICO, A adx. e s. Crítico.

CROAR v. Croar179.

CROCANTE adx. (do fr. “croquant”)  [Alimento] crocante (que renxe ao mordelo).

CROCANTI s.m. (do it. “croccanti”) Crocante (un tipo de xeado).

CROL s.m. (Dep.) Crol, estilo libre [de natación].

CROMADO s.m. Cromado, acc. de cromar.

CROMAR v. Cromar, dar un baño de cromo.

CROMÁTICO, A adx. Cromático.

CROMATISMO s.m. Cromatismo.

CROMO (1) s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 24) Cromo, “Cr“.

CROMO (2) s.m. Cromo (estampa).

CROMOSOMA s.m. Cromosoma.

CRÓNICA s.f. Crónica.

CRONICIDAD s.f. Cronicidade.

CRÓNICO, A adx. Crónico.

CRONICÓN s.m. Cronicón (narración).

CRONISTA s.m. e f. Cronista.

CRONÓGRAFO, A adx. Cronógrafo, autor de cronoloxías. ║ s.m. Cronógrafo (aparato).

CRONOLOGÍA s.f. Cronoloxía.

CRONOLÓGICO, A adx. Cronolóxico.

CRONOMETRADOR, A s. Cronometrador.

CRONOMETRAJE s.m. Cronometraxe f.

CRONOMETRAR v. Cronometrar.

CRONOMÉTRICO, A adx. Cronométrico.

CRONÓMETRO s.m. Cronómetro.

CROQUE s.m. (Mar.)  Bicheiro. ║ Croque, coque, golpe na cabeza.

CROQUETA s.f. Croqueta.

CROQUIS s.m. Deseño lixeiro, bosquexo, esbozo.

CRÓTALO s.m. (Zoo.: Réptil da fam. dos vipéridos vs. esps.) Crótalo, serpente de cascabel. ║ (Hist.) Crótalo (instrumento de percusión de man).

CRUASÁN s.m. Croissant / cruasán  (bolo follado).

CRUCE s.m. Cruzamento. ║ (ref. a camiños:) Cruzamento, intersección, encrucillada f.

CRUCERO s.m. Cruzamento, encrucillada. ║ Cruceiro (cruz de pedra) ║ (Arquit.) Cruceiro (da igrexa). ║ (Mar.) Cruceiro. ║ Sancristán que leva a cruz.

CRUCIAL adx. En forma de cruz. ║ (fig.) Crucial, decisivo, esencial.

CRUCIFICAR v. Crucificar. ║ (fig.) Molestar, enfastiar.

CRUCIFIJO s.m. Crucifixo.

CRUCIFIXIÓN s.f. Crucifixión /ks/.

CRUCIFORME adx. Cruciforme, con forma de cruz.

CRUCIGRAMA s.m. (pasatempo) Encrucillado, palabras cruzadas.

CRUDAMENTE adv. Cruamente.

CRUDEZA s.f. Crueza.

CRUDO, A adx. e s.m. Cru; crúa.

CRUEL adx. Cruel, fero, ferido.

CRUELDAD s.f. Crueldade.

CRUENTO, A adx. Cruento, sanguento.

CRUJIENTE adx. Crocante (que fai ruído ao mordelo).

CRUJIR v. Renxer.

CRURAL adx. (Anat.) Crural, rel. á coxa.

CRUSTÁCEO s.m. Crustáceo180.

CRUZ s.m. Cruz.
CRUZ ROJA: Cruz Vermella.

CRUZADO, A adx. e s.m. e s.f. Cruzado.

CRUZAMIENTO s.m. Cruzamento.

CRUZAR(SE) v. Cruzar(se)  =  [Poñer en forma de cruz. ║ Atravesar, pasar. ║ Entrecruzar. ║ Acastizar, castizar, castear181. ║ v.pr. Atravesarse. ║v. pr. Atoparse. ║ … ]
CRUZARSE DE BRAZOS: Cruza-los brazos.

CUADERNA s.m. (Mar.)Caderna.
CUADERNA VIA>: (Lit.) Caderna vía (un tipo de estrofa).

CUADERNAL s.m. (Mar.) Cadernal (Un conxunto de poleas nunha mesma armadura).

CUADERNO s.m. Caderno.

CUADRA s.f. Corte [do gando].

CUADRADILLO s.m. Azucre en terróns.

CUADRADO, A s.m. e adx. Cadrado.

CUADRAGENARIO, A adx. e s. Cuadraxenario. Corentón.

CUADRAGÉSIMO, A adx. Cuadraxésimo.

CUADRANGULAR adx. Cuadrangular.

CUADRÁNGULO s.m. (Xeom.) Cuadrángulo, cuadrilátero.

CUADRANTE s.m. Cuadrante.

CUADRAR v. Cadrar, facer coincidir. ║  Cadrar, dar forma cadrada.

CUADRATURA s.f. Cuadratura.

CUADRÍCULA s.f. Cuadrícula.

CUADRICULADO, A adx. Cuadriculado, cuadricular.

CUADRICULAR v. Cuadricular. ║ adx. Cuadricular, cuadriculado.

CUADRIFOLIADO, A adx., CUADRIFOLIO, A adx. Cuadrifoliado.

CUADRIFORME adx. Cuadriforme.

CUADRIGA s.m. (Antig.) Cuadriga.

CUADRIL s.m. Cadril.

CUADRILÁTERO, A adx. e s.m. (Mat.) Cuadrilátero.

CUADRILLA s.f. Cuadrilla. Colla [de obreiros]. Banda [de malfeitores].

CUADRILLERO, A s. Cuadrilleiro.

CUADRINOMIO s.m. (Mat.) Cuadrinomio.

CUADRIPLICAR, CUADRUPLICAR v. Cuadriplicar.

CUADRIVIO s.m. Cuadrivio.

CUADRO s.m. Cadro.

CUADRUMANO, A adx., CUADRÚMANO, A adx. Cuadrúmano.

CUADRÚPEDO, adx. e s.m. Cuadrúpede.

CUÁDRUPLE, CUÁDRUPLO, A adx. Cuádruplo.

CUAJADA s.f. Callada, leite callado. ║ Requeixo m.

CUAJADO, A adx. (coloq.) Abraiado, pasmado. ║ adx. (coloq.) Durmido. ║ s.m. Requeixo.

CUAJADURA s.f. Callamento, acc. de callar(se).

CUAJAMIENTO s.m. Callamento, calladura.

CUAJAR (1) s.m. (Zoo.) Calleira / calleiro (do estómago dos ruminantes).

CUAJAR(SE) (2) v. Callar(se).

CUAJO s.m. Presoiro, callo.
[ARRANCAR] DE CUAJO (loc.) [Arrincar] de raíz.

CUAL pron. Cal.

CUALIDAD s.f. Calidade (modo de ser), característica, condición, peculiaridade, particularidade.     

CUALIFICACIÓN s.f. Cualificación.

CUALIFICADO, A adx. Cualificado.

CUALIFICAR v. Cualificar182.

CUALITATIVO,A adx. Cualitativo.

CUALQUIER  (pl.: CUALESQUIER) pron. ind., apóc. de  CUALQUIERA:  Calquera183.

CUALQUIERA (pl.: CUALESQUIERA) pron.ind. e  s.(despect.) Calquera.

CUAN, CUÁN adv. (apóc. de 
CUANTO, CUÁNTO): Canto.

CUANDO adv. Cando.
DE VEZ EN CUANDO (loc. adv.) De cando en vez.
AUN CUANDO (loc. conxunt.) Aínda que.

CUANTÍA s.f. Contía, cuantía.

CUÁNTICO, A adx. (Fis.) Cuántico.

CUANTIFICACIÓN s.f. Cuantificación.

CUANTIFICAR v. Cuantificar.

CUANTIOSO, A adx. Cuantioso, abundante.

CUANTITATIVO, A adx. Cuantitativo.

CUANTO (1) s.m. (Fis.) Cuanto.

CUANTO (2), A adx., pron. e adv. Canto.

CUÁNTO adx. e pron. interrogativo e exclamativo Canto.

CUARENTA num. Corenta.

CUARENTENA s.f. Corentena.

CUARENTÓN, A adx. e s. Corentón; -ona.

CUARESMA s.f. Coresma.

CUARESMAL adx. Coresmal.

CUARTA s.f. Cuarta, palmo.

CUARTAL s.m. (medida) Ferrado.

CUARTEAR v. Dividir en cuartas partes. ║ (por ext.) Cuartear, dividir. ║Cuartear, despezar, desfacer [unha res morta].

CUARTEL s.m. Cuartel, cuarta [parte]. ║ (Mil.) Cuartel (edificio).

CUARTELADA s.f. Cuartelada, alzamento, levantamento.

CUARTELERO, A adx. Cuarteleiro.

CUARTELILLO s.m. Cuartel [dunha parte de tropa].

CUARTERÓN, NA adx. e s. Cuarteirón.

CUARTETO s.m. Cuarteto.

CUARTILLA s.f. Cuartilla.

CUARTILLO s.m. (medida de capacidade) Cuartillo, neto,

CUARTO, A adx. Cuarto (ordinal). adx. Cuarto (fracción). ║ Cuarto, habitación. s.m. Cuarto [de hora].s.m. Cuarto [do corpo dun animal].s.m. Cuarto (fases da lúa).s.f. Cuarta, palmo.s.m.pl. Cartos, diñeiro184.

CUARTUCHO s.m. (despect.) Cuarto ruín.

CUARZO s.m. Seixo (tipo de rocha branca), cuarzo.

CUARZOSO, A adx. Cuarzoso.

CUASIA s.m. (Bot.: Arbusto Quassis amara) Cuasia.

CUATERNARIO, A  adx. e s.m. (Xeol.)  Cuaternario, antropozoico.

CUATRERO adx. e s. Ladrón de gando.

CUATRIENAL adx. Cuadrienal.

CUATRIENIO s.m. Cuadrienio.

CUATRILINGÜE adx. Cuadrilingüe.

CUATRILLÓN s.m. Cuadrillón.

CUATRIMESTRAL adx. Cuadrimestral.

CUATRIMESTRE s.m. Cuadrimestre.

CUATRIMOTOR adx. e s. Cuadrimotor.

CUATRISÍLABO, A adx. e s. Cuadrisílabo, tetrasílabo.

CUATRO num. Catro.

CUATROCIENTOS, AS  num. Catrocentos.

CUBA s.f. Cuba (recipiente).
ESTAR COMO UNA CUBA: loc verb. coloq. Estar coma unha cuba, estar bébedo, caneco, cargado.

CUBALIBRE s.m. Cubalibre (bebida).

CUBERO s.m. Cubeiro.

CUBERTERÍA. s.f. Xogo de cubertos (Conxunto de culleres, garfos, coitelos e demais utensilios para o servizo de mesa.)

CUBETA s.f. Cubeta.

CUBICACIÓN s.f. Cubicación.

CUBICAR v. Cubicar.

CÚBICO, A adx. Cúbico.

CUBÍCULO s.m. Cubículo.

CUBIERTA s.f. Cuberta [de algo]. ║ Cuberta [dun libro], encadernación. ║Cuberta, cubrición [dunha construción]. ║(Mar.) Cuberta [dunha embarcación].

CUBIERTO, A s.m Cuberto, servizo [de mesa]. ║ Garfo. ║ Cuberto, alboio, alpendre, pendello.

CUBIL s.m. Cubil, gorida / guarida f.

CUBILETE s.m. Gobelete (usado en cociña e en xogos).

CUBISMO s.m. (Arte) Cubismo.

CUBITERA s.f. Bandexa de [facer] xeo. ║ Cubeta de xeo (recipiente).

CUBITO s.m. Cubo de xeo.

CÚBITO s.m. (Anat.) Cúbito (óso do brazo).

CUBO (1) s.m. Cubo = [ Balde, caldeiro. ║ Centro dunha roda. ║ Torre circular. ║ Estanque dos muíños. ]

CUBO (2) s.m. (Xeom.) Cubo (sólido de 6 caras.) (Mat.) Cubo, terceira potencia.

CUBRICIÓN s.f. Cubrición, cobertura [de algo]. ║ Cubrición, acc. de cubrir ou montar o macho á femia. ║ Cubrición, cuberta [dunha construción].  ║ Cubrición, cargadeiro, lumieira, lintel [dunha porta ou ventá].

CUBRIR(SE) v. Cubrir(se).

CUCAMONAS s.f.pl. (coloq) Monadas, aloumiños, mexericadas.

CUCAÑA s.f. Cucaña.

CUCAR v. Chiscar un ollo. ║ Avisar [un cazador a outro]. ║ Escorrentarse [o gando] por unha picada de tabán185

CUCARACHA s.f. (Zoo.: Insecto Blatta orientalis) Cascuda / cascudo m., carroucha.

CUCHARA s.f. Culler.

CUCHARADA s.f. Cullerada.

CUCHARETERO, A s. Vendedor de culleres. ║ Cullereiro, para colgar culleres.

CUCHARILLA s.f. Culleriña.

CUCHARÓN s.m. Cullerón, garfela, garfelo, cazo.

CUCHICHEAR v. Bisbar, musitar, borboriñar, marmexar.

CUCHICHIAR v. Cantar / chirlar a perdiz.

CUCHILLA s.f. Coitela. ║ Folla de afeitar ou barbear.

CUCHILLADA s.f. Coitelada.

CUCHILLERÍA s.f. Coitelería / coitelaría.

CUCHILLERO, A adx. e s. Coiteleiro.

CUCHILLO s.m. Coitelo.
CUCHILLO CEBOLLERO: Coitelo de verduras.

CUCHIPANDA s.f. Esmorga, xolda.

CUCHUFLETA s.m. (fam.) Chanza, broma, burla, chufa.

CUCLILLAS > EN CUCLILLAS  (loc.) En / de crequenas.

CUCLILLO s.m. (Zoo.: Ave Cuculus canorus) Cuco. ║ s.m. Marido da muller adúltera.

CUCO (1) s.m. Coco, cocón (para poñer medo aos nenos).

CUCO (2), A adx. Bonito, feito, xeitoso. ║ adx. e s. Cuco, cazurro, astuto, arteiro. ║ s.m. (Zoo.: Ave) Cuco [V. CUCLILLO]. ║ adx. e s.(coloq.) Xogador, tafur.

CUCO (3) s.m. Barrelo, rolo, berce (portátil).

CUCÚRBITA s.f. (Bot.: Pl. Cucurbita oblonga, variedade da cabaceira) Cabaciña.

CUCURUCHO s.m. Cornete.

CUELLO s.m. Pescozo.
CUELLO DE UNA VASIJA: Colo, gorxa, vinca.

CUELMO s.m. Tea (pau con lume).

CUENCA s.m. (Anat.) Cunca dos ollos. ║(xeografía) Cunca, bacía. ║ Cunca / conca [de madeira].

CUENCO s.m. Cunca, cunco (recipiente) f. ║ Concavidade.

CUENTA s.f. Conta. ║ Doa (boliña).HABIDA CUENTA DE (loc. verb.) Tendo en conta.

CUENTACUENTOS s.m. e f. Contacontos.

CUENTAGOTAS s.m. Contagotas.

CUENTAHILOS s.m. Contafíos (un tipo de lupa).

CUENTAKILÓMETROS s.m. Contaquilómetros.

CUENTAPASOS s.m.  Contapasos.

CUENTISTA s.m. e f. Contista (escritor). ║ Contista, contiñeiro.

CUENTO s.m. Conto.

CUERDA s.f. Corda.

CUERDO, A adx. Cordo.

CUERNA s.f. Cachapo, vaso feito cun corno. ║ Corna, bucina, buguina, corno. ║ Corna, cornamenta.

CUERNO s.m. Corno / corna, hasta.

CUERO s.m. Coiro.

CUERPO s.m. Corpo = [ Materia. ║  Organismo. ║  Parte principal. ║  Colectividade. ]

CUERVO s.m. (Ave da fam. dos córvidos, vs. esp.) Corvo.
CUERVO MARINO  [V. CORMORÁN]

CUESCO s.m. Carabuña, caguña, caroa. ║ Puñada, puñazo. ║ (fam.) Peido [ruidoso].

CUESTA s.f. Costa, pendente.
A CUESTAS:  (loc. adv.) Ás costas, ó lombo. ║ (loc. adv.) Ao seu cargo.

CUESTIÓN s.f. Cuestión.

CUESTIONABLE adx. Cuestionable / cuestionábel, discutible / discutíbel.

CUESTIONAR v. Cuestionar.

CUESTIONARIO s.m. Cuestionario.

CUEVA s.f. Cova, espenuca, gruta. ║ Soto [dun edificio].

CUÉVANO s.m.) Culeiro / coleiro, vendimo (cesto da vendima).

CUGULLA  [V. COGULLA].

CUIDADO s.m. Coidado.

CUIDADOR, A s. Coidador.

CUIDADOSO, A  adx. Coidadoso.

CUIDAR v. Coidar = [ Pór coidado, pór atención. ║ Atender (por ex., a un enfermo). ║ Gardar, velar, vixiar. ║ Supoñer, estimar, crer, considerar. ]
CUIDARSE v.pr.:  Coidarse. Darse boa vida.

CUITA s.f. Coita, pena, aflición, desventura.

CUITADO, A adx. Coitado, malpocado, apenado. ║ Coitado, apoucado.

CULADA s.f. Cuada, batecú, mazacú.

CULAR adx. Cagueiro, cagadeiro (rel. ao recto). ║ Cagueiro (chourizo desa tripa).

CULATAZO s.m. Culatazo (golpe ou retroceso).

CULEBRA s.f. Cobra, cóbrega, serpe, serpente.

CULEBREAR v. Cobreguear, serpear.

CULEBRÓN s.(aum. de “culebra”, ‘cobra). ║ (fig.e fam.)Home moi astuto. ║ (fig.e fam.) Muller intrigante. ║ (fig.) Telenovela longa e melodramática.

CULERA s.f. Cueira (remendo ou mancha).

CULERO, A adx. Preguizoso, galbán, nugallán. ║ s.m. Cueiro [dos nenos].

CULINARIO, A adx. Culinario.

CULMEN s.m. Cumio.

CULMINACIÓN s.m. Culminación.

CULMINANTE adx. Culminante.

CULMINAR v. Culminar.

CULO s.m. Cu.

CULOMBIO s.m. (Fis.) Coulomb.

CULÓN, A adx. Cuón, nadegudo. ║ (fig.e fam.) Soldado eivado.

CULPA s.f. Culpa.

CULPABILIDAD s.f. Culpabilidade.

CULPABLE adx. e s. Culpable / culpábel.

CULPAR v. Culpar.

CULTERANISMO s.m. (Lit.) Culteranismo.

CULTERANO, A adx. e s. Culterano.

CULTIBABLE adx.Cultivable / cultivábel.

CULTISMO s.m. Cultismo.

CULTIVABLE adx. Cultivable / cultivábel.

CULTIVADO, A adx. Cultivado.

CULTIVADOR, A adx. e s. Cultivador.

CULTIVAR v. Cultivar.

CULTIVO s.m. Cultivo.

CULTO, A adx. e s.m. Culto, douto, instruído. ║ s.m. Culto (ritos e tributo relixiosos). ║ Ac. e ef. de cultivar.

CULTUAL adx. Cultual, rel. ao culto relixioso.

CULTURA s.f. Cultura.

CULTURAL adx. Cultural.

CULTURISMO s.m. Culturismo,, certas prácticas deportivas.

CULTURISTA adx. e s. Culturista.

CUMBRE s.f. Cume m. / cumio m., curuto m., cima, pico.

CUMBRERA s.m. (Constr.) Crucel, trabe do cumio ║Lintel, cargadoiro . ║ Cumio, cabalete do tellado. ║ Cume, cima [dun monte].

CUMPLEAÑERO, A adx. e s. O que fai anos.

CUMPLEAÑOS s.m. Aniversario.

CUMPLIDO, A adx. Cumprido.

CUMPLIDOR, A adx. e s. Cumpridor.

CUMPLIMENTAR v. Cumprimentar, felicitar. ║ Executar, obedecer.

CUMPLIMENTERO, A adx. (fam.) Cumprimenteiro, cerimonioso.

CUMPLIMIENTO s.m. Cumprimento.

CUMPLIR v. Facer, levar a cabo. ║ Cumprir, obedecer. ║ Cumprir [anos, un prazo, …]186.

CÚMULO s.m. Cúmulo, montón, morea. ║ (Meteor.) Cúmulo (tipo de nube).

CUMULONIMBO s.m. (Meteor.)  Cumulonimbo (tipo de nube).

CUNA s.f. Berce m. Rolo, barrelo. ║ s.m. (fig.) Berce, lugar de orixe.

CUNDIDO s.m. Compango.

CUNDIR v. Espallarse, esparexerse. ║ Render, fundir, dar de si. ║ (fig.) Inzar, propagarse.

CUNEAR v. Arrolar (o berce). ║ v.pr. Randearse.

CUNETA s.f. Cuneta, gabia, foxo [dunha estrada].

CUNICULTOR, A s. Cunicultor.

CUNICULTURA s.f. Cunicultura, cría de coellos.

CUÑA s.f. Cuña (Calzo, forra / Recomendación / C. publicitaria / etc.)
CUÑA DE CANTERO: Guillo (para fender as pedras).

CUÑADO, A s. Cuñado.

CUÑAR v. Cuñar, acuñar [moeda].

CUÑO s.m. Cuño, selo, carimbo.

CUOTA s.f. Cota (parte).

CUPÉ s.m. Cupé (auto deport. de 2  portas. ║ Cupé, berlina (coche de cabalos pechado).

CUPLÉ s.m. Cuplé.

CUPLETISTA s.f. Cupletista.

CUPO s.m. Cota, parte, quiñón.

CUPÓN s.m. Cupón.

CUPRÍFERO, A adx. Cuprífero, cúprico.

CÚPULA s.f. Cúpula.

CUQUERÍA s.f. Bonitura, beleza. ║ Picardía, malicia.

CURA s.m. Cura, crego. ║ s.f. Cura (de curar).

CURABLE adx. Curable / curábel.

CURACIÓN s.f. Curación.

CURADOR, A adx. e s. Curador.

CURANDERÍA s.f., CURANDERISMO s.m. Curandeirismo.

CURANDERO s.m. Menciñeiro, baluro, bruxo. Curandeiro, compoñedor

CURAR v. Curar, sandar.

CURATIVO, A adx. Curativo.

CÚRCUMA s.m. (Bot. Pl. Curcuma longa) Cúrcuma.

CURDA s.m. (fam.) Bebedeira, bebedela, borracheira, calcada. | s.(fam.) Bébedo, borracho

CURIA s.f. Curia.

CURIAL adx. Curial, rel. á curia. ║ s.m. Curial (cargo).

CURIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 96) Curio, “Cm“.

CURIOSEAR v. Indagar, pescudar. ║ Espiar, asexar, espreitar. ║ Fisgar, osmar.

CURIOSIDAD s.f. Curiosidade.

CURIOSO, A adx. Curioso (que ten curiosidade). ║ Curioso, mañoso. ║ Curioso, aseado. ║ Curioso, interesante.

CURRAR v. (fam.) Choiar, traballar.

CURRICÁN s.m. (pesca) Corricán.

CURRICULAR adx. Curricular, rel. ao currículo.

CURRÍCULO s.  Plan de estudos. Currículo, currículum.

CURRO (1) s.m. Curro [das bestas]187.

CURRO (2) s.m. (fam.) Choio, traballo.

CURRO (3) adx. (fam.) Guapo, lindo.

CURRUCA s.f. (Zoo.: Pax. famil. sílvidos vs. esps.) Papuxa, papuda.

CURSAR v. Cursar, estudar. ║ Tramitar.

CURSI adx. e s. Presumido, afectado, gabacho. ║ Ridículo.

CURSILLO s.m. Curso [breve].

CURSIVA s.f. [Letra] cursiva.

CURSO s.m. Curso.

CURSOR s.m. Cursor.

CURTIDO, A adx. e s.m. Curtido. ║ Curtume, acc. de curtir.

CURTIDOR, A s. Curtidor, peleteiro.

CURTIDURÍA s.f. Curtidoiro.

CURTIR(SE) v. Curtir(se).

CURUJA s.m. (Zoo.: Ave Speotyto cunicularia) "Curuja"175.

CURVA s.f. Curva. ║ Curva, volta, revolta.

CURVADO, A adx. Curvado, curvo.

CURVAR(SE) v. Curvar(se).

CURVATURA s.f. Curvatura.

CURVILINEO, A adx. Curvo.

CURVO, A adx. Curvo.

CUSCURRO, CURRUSCO s.m. Corrosco [tostado]. Carrapucho, caparucho (dunha bola de  pan).

CUSCÚS s.m. Cuscús (comida magrebí).

CUSCUTA, BARBAS DE CAPUCHINO, CABELLOS DE MONTE (Bot.: Pl. Cuscuta epithymum) Gorga, barbas de raposo.

CÚSPIDE s.f. Cúspide, coto m., cima f., cume / cumio m.

CUSTODIA s.f. e s.m. (Relix.) Custodia.

CUSTODIAR v. Custodiar, gardar.

CUSTODIO, A adx. e s.m. Custodio.

CUTÁNEO, A adx. Cutáneo, rel. á cute.

CUTIS s.m. Cute f.

CUTRE adx. e s. Cutre, cotroso, agarrado, coreño, manicurto, ruín.

CUYO, A pron. rel. Cuxo, a. (De quen, do / da que, o / a cal, ...)








D

D s.f. (letra “de”)  D s.m. (letra “de”).

DACIÓN s.f. Dación.
DACIÓN EN PAGO: (Der.) Dación en pagamento.

DACTILAR adx. Dactilar, dixital, rel. ós dedos.

DACTILOGRAFÍA s.f. Dactilografía, mecanografía.

DACTILOGRAFIAR v. Dactilografar, mecanografar.

DACTILOGRÁFICO, A adx. Dactilográfico, mecanográfico.

DACTILÓGRAFO, A s. Dactilógrafo, mecanógrafo.

DÁDIVA s.f. Dádiva.

DADIVOSO, A adx. Dadivoso, xeneroso, desprendido.

DADO (1) s.m. Dado (para xogar).

DADO (2), A adx. Dado, propenso. ║ Dado, concreto, determinado.

DADOR, A adx. e s. Dador.

DAGA s.f. (arma) Daga.

DAGUERROTIPIA s.f. Daguerrotipia (técnica fotográfica).

DAGUERROTIPO s.m. Daguerrotipo (aparello e imaxe obtida).

DALIA s.f. (pl. e flor) Dalia.

DALLADOR, A s.  Gadañeiro (que sega coa gadaña).

DALLAR v. (Agr.)  Gadañar, segar coa gadaña188.
DALLE s.m. (Agr.) Gadaña.

DALMÁTICO, A adx. Dálmata, da Dalmacia. ║ Rel. á lingua dalmática. ║ s.f. Dalmática (uns tipos de túnica).

DALTONIANO, A, DALTÓNICO,A adx. e s. Daltónico, que padece daltonismo.

DALTONISMO s.m. Daltonismo.

DAMA s.f. Dama, dona.

DAMAJUANA s.f. Un tipo de vasilla para conter líquidos, garrafón grande.

DAMASCO s.m. Damasco (un tipo de tea forte). ║ Albaricoqueiro.

DAMASQUINO, A adx. Damasquino, rel. a Damasco. ║ s.f. (Bot.: Pl. Tagetes patula) Taxete.

DAMASQUINADO s.m. Damasquinaxe f., damasquinaría (labor de damasquinar).

DAMASQUINAR v. Damasquinar.

DAMASQUINO,A adx. Damasceno, de Damasco. ║ [Arma branca] damasquina, damasquinada. ║ [Roupa] feita con damasco.

DAMERO s.m. Taboleiro [para xogar ás damas].

DAMISELA s.f. Rapariga bonita que quere pasar por señora.

DAMNIFICADO, A adx. Damnificado.

DAMNIFICAR v. Damnificar, causar.

DAN s.m. (Dep.) Dan (grao nas artes marciais).

DANDI s.m. Dandi.

DANDISMO s.m. Dandismo.

DANÉS, A adx. e s. Danés, dinamarqués.

DANTESCO, A adx. Dantesco.

DANZA s.f. Danza.

DANZANTE s. Danzante, que danza. ║ (fig. e fam.) Danzante, lixeiro, de pouco xuízo.

DANZAR v. Danzar.

DANZARÍN, A adx. e s. Danzarín, bailador. ║ (fig. e fam.) Danzarín, lixeiro, de pouco xuízo.

DAÑADO, A adx. Malo, malvado, perverso. ║ [Froito] danado, estragado.

DAÑAR v. Danar, arruinar, derramar. ║ v.pr. Danarse, botarse a perder.

DAÑINO, A adx. [Animal] daniño, danoso, nocivo.

DAÑO s.m. Dano, mal.
DAÑOS Y PERJUICIOS: Danos e perdas.

DAÑOSO, A adx. Danoso, que dana.

DAR(SE) v. Dar(se). (Entregar / Doar / Producir / Impartir / Cadrar as contas /  Atribuír / Outorgar / etc.)
DAR LARGAS:  Aprazar, adiar.
DARSE CUENTA: Darse [de] conta, caer na conta.

DARDO s.m. Dardo.

DARMSTADIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At.110) Darmstadio, “Ds“.

DÁRSENA  s.f. Embarcadoiro, bacía.

DARWINISMO s.m. Darwinismo.

DARWINISTA adx. e s. Darwinista.

DATA s.f. Data.

DATACIÓN s.f. Datación, acc. e ef. de datar.

DATAR v. Datar, pór a data.

DATARÍA s.f. (Rel.) Dataría (un tribunal da curia romana).

DÁTIL s.m. (froito) Dátil, froito da datileira.

DATILERA adx. e s.f. Datileira (palmeira que da froito).

DATIVO s.m. (Gram.) Dativo.

DATO s.m. Dato.

DE prep. De.
DE EL/LA/LOS/LAS:  Do/da/dos/das.
DE UN/UNA/UNOS/UNAS: Dun/dunha/duns/dunhas.
DE ÉL/ELLA/ELLOS/ELLAS: Del/dela/deles/delas.
DE ESTE, .. Deste, ..
DE ESE, ... Dese, ..
DE AQUEL, ... Daquel, ...
DE ESTE OTRO, ... Destoutro, ...
DE AQUEL OTRO, ... Daqueloutro, ...
DE ALGÚN, ... Dalgún, ...
DE OTRO,... Doutro, ...

DEAMBULACIÓN s.f. Deambulación.

DEAMBULAR v. Deambular, errar, vagar.

DEAMBULATORIO, A adx. e s.m. (Arquit.) Deambulatorio.

DEÁN s.m. (Cat.) Deán.

DEANATO, DEANAZGO s.m. Deádego, deado. (dignidade e territorio do deán.)

DEBACLE s.f. Desastre, desfeita, zarracina.

DEBAJO adv. Debaixo.
DEBAJO DE: Debaixo de, so.

DEBATE s.m. Debate, discusión. ║ Contenda, loita, combate.

DEBATIR v. Debater, discutir, disputar. ║ Combater, lidar, batallar.

DEBE s.m. (Contab.) Debe.

DEBELAR v. Debelar (Someter ó inimigo polas armas).

DEBER (1) v. Deber189.

DEBER (2) s.m. Deber, obriga

DEBIDO, A  adx. Debido, xusto, razoable.
DEBIDO A  Por mor de, por causa de, por culpa de.

DÉBIL adx. Frouxo, feble, débil, delicado.

DEBILIDAD s.f. Debilidade, fraqueza.

DEBILITACIÓN s.f. Debilitación, decaemento. ║ Debilidade.

DEBILITAR(SE) v. Debilitar(se), languidecer.

DÉBITO s.m. Débito, débeda.

DEBRUZAR(SE) 190 v. Afociñar, caer boca abaixo.

DEBUT s.m. (do francés) Debut, estrea.

DEBUTANTE adx. e s. Debutante.

DEBUTAR v. Debutar.

DÉCADA s.f. Década, decenio.

DECADENCIA s.f. Decadencia. Esmorecemento.

DECADENTE adx. Decadente. ║ Decaído, minguado. 

DECAEDRO s.m. (Xeom.) Decaedro.

DECAER v. Decaer, minguar. Esmorecer, amortecer,  avougar.

DECÁGONO s.m. (Xeom.) Decágono.

DECAGRAMO s.m. Decagramo.

DECAÍDO, A adx. Que está en decadencia. ║ Abatido, feble.

DECAIMIENTO s.m. Decadencia. ║ Fraqueza, debilidade, esmorecemento.

DECALITRO s.m. Decalitro.

DECÁLOGO s.m. Decálogo.

DECALVAR v. Rapar como castigo.

DECÁMETRO s.m. Decámetro

DECAMPAR v. Desacampar, levanta-lo campamento.

DECANATO s.m. Decanato.

DECANO, A s. Decano.

DECANTACIÓN s.f. Decantación.

DECANTAR (1) (Do lat. decantare) v. Eloxiar, enxalzar, gabar.

DECANTAR (2) (De de- e canto) Decantar (separar o pouso dun líquido). ║ v.pr. Decantarse, tomar partido

DECAPITACIÓN s.f. Decapitación.

DECAPITAR v. Decapitar. Descabezar.

DECÁPODO adx., s.m. e s.m.pl.(Zoo.) Decápodo.

DECASÍLABO, A adx. e s. Decasílabo.

DECENA s.f. Decena.

DECENAL adx. Decenal.

DECENCIA s.f. Decencia.

DECENIO s.m. Decenio.

DECENTAR v. Encetarse, asañarse, gafarse, aborrecerse [una ferida]. ║Encetar, comezar a gastar algo. ║ Apodrentarse, degradarse [algo]. ║ Forzar, violar [a unha persoa].

DECENTE adx. e s. Decente.

DECEPCIÓN s.f. Decepción.

DECEPCIONAR(SE) v. Decepcionar(se).

DECESO s.m. Deceso, morte [natural], defunción, óbito, pasamento.

DECHADO s.m. Exemplo [a imitar], modelo, mostra.

DECIBEL s.m. (Fis.), DECIBELIO s.m. (Fis.) Decibel, decibelio.

DECIBLE adx. Dicible/ dicíbel, que se pode dicir.

DECIDIDO adx. Decidido, resolto.

DECIDIR(SE) v. Decidir(se). Determinar(se).

DECIDOR, A adx. Dicidor, que di. ║ adx. e s. Dicidor, falangueiro, locuaz.

DECIGRAMO s.m. Decigramo.

DECILITRO s.m. Decilitro.

DECIMAL adx. e s. Decimal.

DECÍMETRO s.m. Decímetro.

DÉCIMO, A adx. e s. Décimo.

DECIR v. Dicir.
COMO AQUEL QUE DICE: Coma aquel que di, coma quen di.

DECISIÓN s.f. Decisión, determinación.

DECISIVO, A adx. Decisivo.

DECISORIO, A adx. Decisorio.

DECLAMACIÓN s.f. Declamación.

DECLAMADOR, A adx. e s. Declamador.

DECLAMAR v. Declamar, recitar.

DECLAMATORIO, A adx. Declamatorio (con énfase ou pomposidade).

DECLARACIÓN s.f. Declaración.

DECLARADO, A adx. Declarado, manifesto, evidente.

DECLARANTE adx. es. Declarante.

DECLARAR(SE) v. Declarar(se).

DECLARATIVO, A adx. Declarativo. ║ adx.(Ling.) Enunciativo, asertivo.

DECLARATORIO, A adx.(Der.) Declaratorio.

DECLINABLE adx. Declinable/ declinábel.

DECLINACIÓN s.f. Declinación, declive. ║ Baixada, decadencia. ║ s.f. (Gram. e Astron.) Declinación.

DECLINAR v. Declinar, rexeitar. ║ v. (Gram.) Declinar.

DECLINATORIO, A adx. Declinatorio.

DECLIVE s.m. Declive, pendente, ladeira. ║ Declive, decadencia, ida a menos.

DECOCCIÓN s.f. Decocción, cocedura de alimentos.

DECOLORANTE adx. e s. Descolorante.

DECOLORAR, DESCOLORAR v. Descorar, descolorar, descolorir.

DECOMISAR v. Comisar, requisar.

DECOMISO s.m. Comiso, requisa f.

DE CONTINUO (loc. adv.)  Decontino, seguido.

DECORACIÓN s.f. Decoración.

DECORADO s.m. Decorado.

DECORADOR, A  S. Decorador.

DECORAR v. Decorar.

DECORATIVO, A adx. Decorativo.

DECORO s.m. Decoro.

DECOROSO, A adx. Decoroso.

DECORRER(SE) v. Escorrer(se), escorregar(se), esvarar(se).

DECRECER v. Minguar, decrecer, devecer, minguar.

DECRECIENTE adx. Decrecente.

DECRECIMIENTO s.m. Decrecemento, mingua, diminución.

DECREPITACIÓN s.f. Decrepitación, acc. e ef. de decrepitar.

DECREPITAR v. Decrepitar, crepitar por mor do lume.

DECRÉPITO, A adx. e s. Decrépito, diminuído.

DECREPITUD s.f. Decrepitude.

DECRETAL adx. e s. (Rel.) Decretal.

DECRETAR v. Decretar.

DECRETO s.m. Decreto.

DECÚBITO s.m. Decúbito (posición deitada).

DECUMBENTE  adx. Deitado, encamado [por enfermidade].

DECUPLICAR(SE) v. Decuplicar(se), multiplicar(se) por dez.

DÉCUPLO, A adx. e s. Décuplo, dez veces maior.

DECURSO s.m. Decurso, curso, transcurso.

DEDADA s.f. Dedada, porción collida cun dedo.

DEDAL s.m. Alferga f, dedal.

DEDALERA, DIGITAL s.f. (Bot.: Pl. Digitalis purpurea) Estraloque, tróquele, borleta, dedaleira, dixital, sanxoán.

DEDICACIÓN s.m. Dedicación.

DEDICAR v. Dedicar / adicar.

DEDICATORIA s.f. Dedicatoria.

DEDICATORIO, A  adx. Dedicatorio.

DEDIL s.m. Capizo (funda para protexer un dedo).

DEDILLO s.m. (dim. de 'dedo') Dediño.
AL DEDILLO (loc.) Con todo detalle, perfectamente.

DEDO s.m. Dedo.
[DEDO] PULGAR [Dedo] polgar, cachapiollos, matapiollos.
ÍNDICE  Índice, furabolos, mostreiro.
CORAZÓN Maior, pai de todos.
ANULAR Anular, mediano, medianiño.
MEÑIQUE Maimiño, pequeniño.
DEDO DEL PIÉ  Deda, dedo do pé.

DEDUCCIÓN s.f. Dedución.

DEDUCIR v. Deducir.

DEDUCTIVO, A adx. Dedutivo.

DEFECACIÓN s.f. Defecación, dexección.

DEFECAR v. Defecar, evacuar, ir/facer de ventre.

DEFECCIÓN s.f. Defección, abandono desleal.

DEFECTIVO, A adx. Defectuoso. ║ adx.(Gram.) Defectivo.

DEFECTO s.m. Eiva f., tacha f., defecto.

DEFECTUOSO, A adx. Defectuoso, imperfecto.

DEFENDEDOR, A adx. e s.  Defensor.

DEFENDER(SE) v. Defender(se).

DEFENDIBLE adx. Defendible / defendíbel.

DEFENESTRACIÓN s.f. Defenestración.

DEFENESTRAR v. Defenestrar, botar [a alguén] pola fiestra. ║ (fig.) Destituír, depoñer.

DEFENSA s.f. Defensa.

DEFENSIVO, A adx. e s.f. Defensivo.

DEFENSOR, A adx. e s. Defensor, valedor.

DEFERENCIA s.f. Deferencia.

DEFERENTE adx. Deferente, respectuoso

DEFERIR v. Deferir, remitir unha decisión dunha autoridade a outra.

DEFICIENCIA s.f. Deficiencia.

DEFICIENTE adx. Deficiente.

DÉFICIT s.m. (Econ.) Déficit [orzamentario]. ║ Escaseza [de algo necesario].

DEFICITARIO, A adx. Deficitario, que implica déficit.

DEFINIBLE adx. Definible/ definíbel.

DEFINICIÓN s.f. Definición.

DEFINIDO, A adx. Definido.

DEFINIR v. Definir.

DEFINITIVO, A adx. Definitivo.

DEFLACIÓN s.f. (Econ.) Deflación.

DEFLAGRACIÓN s.f. Deflagración, acc. e ef. de deflagrar.

DEFLAGRAR v. Deflagrar, arder de súpeto.

DEFOLIACIÓN s.f. (Agric. e Bot.) Defoliación, esfolla, esfollada.

DEFOLIAR v. (Agric. e Bot.) Defoliar, esfollar.

DEFORESTACIÓN s.f. Deforestación.

DEFORESTAR v. Deforestar.

DEFORMABLE adx. Deformable/ deformábel.

DEFORMACIÓN s.f. Deformación.

DEFORMAR(SE) v. Deformar(se).

DEFORME adx. Deforme.

DEFORMIDAD s.f. Deformidade.

DEFRAUDACIÓN adx. Defraudación.

DEFRAUDADOR, A adx. e s. Defraudador.

DEFRAUDAR v. Defraudar.

DEFUNCION s.f. Defunción, pasamento, falecemento, finamento

DEGENERACIÓN s.f. Dexeneración.

DEGENERADO, A adx. e s. Dexenerado.

DEGENERAR v. Dexenerar.

DEGENERATIVO, A adx. Dexenerativo.

DEGLUCIÓN s.f. Deglutición, acc. de deglutir.

DEGLUTIR v. Deglutir (tragar).

DEGOLLACIÓN s.f. Degolación.

DEGOLLAR v. Degolar.

DEGOLLINA s.f. Suspensos dabondo nun exame.(coloq.)   Matanza, masacre.

DEGRADACIÓN s.f. Degradación.

DEGRADANTE adx. Degradante.

DEGRADAR(SE) v. Degradar(se), rebaixar(se) (de grao). ║ Abaixar(se)

DEGUSTACIÓN s.f. Degustación.

DEGUSTAR v. Degustar, catar, probar. ║ Degustar, saborear.

DEGLUTICIÓN s.f. Deglutición.

DEGLUTIR v. Deglutir, tragar.

DEHESA s.f. Devesa.

DEICIDA s. Deicida.

DEICIDIO s.m. Deicidio.

DEIFICACIÓN s.f. Deificación.

DEIFICAR v. Deificar.

DEIDAD s.f. Deidade.

DEJACIÓN s.f. Deixamento, renuncia, abandono.

DEJADEZ s.f. Deixamento, abandono, desleixo.

DEJADO, A adx. Deixado, abandonado, desleixado.

DEJAR v. Deixar. (Poñer / Abandonar / Encomendar / Transmitir / Emprestar / Reservar / Esquecer / Consentir / Render / Cesar / etc.)
DEJARSE  v.pr. Deixarse, desleixarse, desdeixarse.
DEJAR A ALGUIEN BIZCO (loc. verb. coloq.) Causarlle asombro.
DEJAR ATRÁS A ALGUIEN (loc. verb.)  Adiantalo, avantaxalo.
DEJAR CAER (loc. verb.) Dicir algo con intención oculta.

DEL contracc. de 'de' e 'el' Do.

DELACIÓN s.f. Delación, acusación.

DELANTAL s.m. Mandilón. ║ Mandil, aba f.

DELANTE adv. Diante, adiante, dediante.
POR DELANTE: Por adiante.
DELANTE DE: Diante de.
DELANTE DE, ANTE, EN PRESENCIA DE: Perante.
EN ADELANTE, EN EL FUTURO: En diante

DELANTERO, A adx. e s. Dianteiro.

DELATABLE adx. Delatable/ delatábel.

DELATAR v. Delatar.

DELATOR, A adx. e s. Delator.

DELEBLE adx. Deleble/ delébel.

DELECTACIÓN s.f. Deleite m., delicia.

DELEGACIÓN s.f. Delegación.

DELEGADO, A adx. e s. Delegado.

DELEGAR v. Delegar.

DELEITABLE adx. Deleitable, deleitoso.

DELEITACIÓN s.f. Deleitación, deleite.

DELEITAR(SE) v. Deleitar(se), apracer(se).

DELEITE s.m. Deleite, delicia, celme.

DELEITOSO, A adx. Deleitoso, celmoso.

DELETÉREO, A adx. Deleterio, mortífero.

DELETREAR v. Soletrear, deletrear.

DELETREO s.m. Deletreo, soletreo.

DELFÍN (1) s.m. (Zoo.: Mam. Tursiops truncatus) Golfiño, arroaz.

DELFÍN (2) s.m. (Título francés) Delfín.

DELGADEZ s.f. Delgadeza, fraqueza.

DELGADO, A adx. Delgado.

DELIBERACIÓN s.f. Deliberación, acc. de deliberar.

DELIBERANTE adx. Deliberante.

DELIBERAR v. Deliberar.

DELICADEZA s.f. Delicadeza.

DELICADO, A adx. Maimiño, maniño, delicado.

DELICIA s.f. Delicia, deleite.

DELICIOSO, A adx. Delicioso, gorentoso, celmoso.

DELICTIVO, A adx. Delituoso.

DELIMITACIÓN s.f. Delimitación.

DELIMITADOR, A adx. Delimitador.

DELIMITAR v. Delimitar, deslindar, estremar, marxear.

DELINCUENCIA s.f. Delincuencia.

DELINCUENTE s. Delincuente.

DELINEACIÓN s.f. Delineación.

DELINEANTE s. Delineante.

DELINEAR v. Delinear [liñas]; deliñar [terreos].

DELIQUIO s.m. Desmaio, esvaecemento, esvaemento. ║ Éxtase, arroubo.

DELINQUIR v. Delinquir.

DELIRAR v. Delirar.

DELIRANTE adx. Delirante.

DELIRIO s.m. Delirio.

DELITO s.m. Delito.

DELTA s.f. (letra grega) Delta m. ║ s.m. (Mat. e Xeogr.) Delta.

DELTAICO, A adx. Deltaico, rel. ao delta.

DELUDIR  v. Enganar, burlar.

DELUSIVO, A adx. Enganoso.

DELUSORIO, A adx. Delusorio, enganoso.

DEMACRACIÓN s.f. Enfraquecemento.

DEMACRARSE) v. Enfraquecer, enmagrecer. Amaiarse.

DEMAGOGIA s.f. Demagoxia.

DEMAGÓGICO, A adx. Demagóxico.

DEMAGOGO, A adx. e s. Demagogo.

DEMANDA s.f. Demanda, súplica, petición, solicitación. ║ Esmola, pedimento. ║ Esmoleiro. ║ Pregunta. ║ Busca, procura.(Der.) Demanda [xudicial] .(Comercio) Pedido.

DEMANDADERO, A s. Mandadeiro.    

DEMANDAR v. Demandar, pedir, suplicar. ║ Preguntar. ║ Demandar, precisar, requirir. ║ Demandar, presentar demanda.

DEMARCACIÓN s.f. Demarcación (feito de demarcar e territorio demarcado).

DEMARCAR v. Demarcar, delimitar, deslindar.        

DEMÁS pron.ind. Demais, máis. ║ adx. (O/a/os/as) demais, o resto
DE MÁS (loc. adv.) De máis, de sobra.

DEMASÍA s.f. Demasía, exceso. ║ Ousadía. ║ Atrevemento, descaro, desvergonza. ║ Maldade, delito.
EN DEMASÍA: (loc. adv.)  En demasía, de máis, en exceso, excesivamente.

DEMASIADO, A  Indef. Demais, demasiado, -a, -os, -as.

DEMASIADO adv. De máis.

DEMENCIA s.f. Demencia.

DEMENTE s. Demente, tolo.

DEMÉRITO s.m. Demérito, desmerecemento.

DEMOCRACIA s.f. Democracia.

DEMÓCRATA adx. e s. Demócrata.

DEMOCRÁTICO, A adx. Democrático.

DEMOCRATIZACIÓN s.f. Democratización.

DEMOCRATIZAR v. Democratizar.

DEMOGRAFÍA  s.f. Demografía (ciencia).

DEMOGRÁFICO, A adx. Demográfico.

DEMOLEDOR, A adx. e s. Demoledor, que demole.

DEMOLER v. Demoler, derrubar, esborrallar.

DEMOLICIÓN s.f. Demolición.

DEMONÍACO, A, DEMONIACO, A adx. Demoníaco, diabólico.adx. e s. Endemoñado, endiañado.

DEMONIO s.m. Demo, demoño, diaño, diabo, diantre.

DEMONOLOGÍA s.f. Demonoloxía (estudo sobre os demos).

DEMORA s.f. Demora, tardanza, delonga.

DEMORAR(SE) v. Demorar(se), atrasar(se), delongar(se).

DEMOSTRABLE adx. Demostrable/ demostrábel.

DEMOSTRACIÓN s.f. Mostra. Demostración.

DEMOSTRAR v. Demostrar.

DEMOSTRATIVO, A adx. e s.m. (Gram.) Demostrativo.

DEMUDACIÓN s.f.  DEMUDAMIENTO s.m.Demudamento,   aqueloutramento.

DEMUDAR(SE) v. Mudar, variar. ║ Alterar(se), desfigurar(se). ║  Demudar(se), cambiarse un na súa expresión.

DENEGACIÓN s.f. Denegación.

DENEGAR v. Denegar.

DENEGATORIO, A adx.Denegatorio, que supón denegación.

DENEGRIDO, A adx. Denegrido, que tira á cor negra.

DENEGRIR v. Denegrir, ennegrecer, negrexar.

DENARIO s.m. (Ant.) Denario (moeda romana).

DENGUE s.m. Mexericada, aloumiño, garatuxa. ║ Dengue (un tipo de esclavina das mulleres). ║ s.m. (Med.) Dengue (enfermidade).

DENIGRACIÓN s.f. Denigración.

DENIGRANTE adx. Denigrante, aldraxante.

DENIGRAR v. Denigrar, difamar. ║ Denigrar, aldraxar.

DENODADO, A adx. Denodado, afouto, ousado.

DENOMINACIÓN s.f. Denominación, nome, título.

DENOMINADOR s.m. Denominador.

DENOMINAR v. Denominar.

DENOMINATIVO, A adx. e adx.(Gram.) Denominativo.

DENOSTAR v. Deostar, agraviar, inxuriar, insultar.

DENOTACIÓN s.f. Denotación.

DENOTAR v. Denotar, indicar, significar.

DENOTATIVO, A adx. Denotativo, que denota.

DENSIDAD s.f. Densidade.

DENSIFICAR(SE) v. Densificar(se), facer(se) denso.

DENSO, A adx. Basto, denso, mesto.

DENTADO, A adx. Dentado, que ten dentes.

DENTADURA s.f. Dentadura, dentame (coloq.).

DENTAL (1) (Do lat. dentale) s.m. Dental, enrelladoira, rastro (peza de pau do arado).

DENTAL (2) (Do fr.dental) adx. Dental, rel. aos dentes. ║ adx. e s.f. (Fonet.) [Consoante] dental, linguodental.

DENTAR v. Formarse dentes nunha ferramenta de corte. ║ Dentar, endentar, endentecer, bota-los dentes.

DENTARIO, A adx. Dental, dentario.

DENTELLADA s.f. Dentada, trabada, chantada, mordedela.

DENTERA s.f. Denteira, “corte” dos dentes. ║ (coloq.) Denteira, envexa. ║ (coloq.) Degoxo, degoiro, ansia, devezo, afán.

DENTICIÓN s.f. Acc. e ef. de dentar, endentecer. ║ s.f. (Zoo.) Dentición, dentame, dentadura.

DENTÍFRICO, A adx. e s.m. Dentífrico.

DENTINA s.f. (Anat.) Dentina, marfil dos dentes.

DENTISTA s.(Med.)  Dentista.

DENTÓN s.m. ( Zoo.: Peixe Dentex dentex) Dentón.

DENTRO adv. Dentro.
DENTRO DE: (loc. prep.) Dentro de [un tempo].
POR DE DENTRO: (loc. adv.) Por dentro.
DENTRO O FUERA: (coloq.) Arre ou xo, si ou non.

DENTUDO, A adx. e s. Dentón191.

DENUDACIÓN s.f. (Biol.) Denudación.

DENUDAR(SE) 192 v. (Biol.) Denudar, despoxar(se) da cuberta.

DENUEDO s.m. Denodo, brío, afouteza, bravura.

DENUESTO s.m. Deosto, inxuria.

DENUNCIA s.f. Denuncia.

DENUNCIANTE adx. e s. Denunciante.

DENUNCIAR v. Denunciar, dar parte.

DEONTOLOGÍA s.f. Deontoloxía (disciplina da ética profesional).

DEONTOLÓGICO, A adx. Deontolóxico.

DEPARAR v. Deparar, ofrecer, proporcionar.

DEPARTAMENTO s.m. Departamento.

DEPARTIR v. Falar, conversar.

DEPAUPERAR v. Depauperar, empobrecer. ║ v.tr e pr.(Med.) Depauperar, debilitar, extenuar.

DEPENDENCIA s.f. Dependencia.

DEPENDER v. Depender.

DEPENDIENTE, A  adx. e s. Dependente.

DEPILACIÓN s.f. Depilación.

DEPILADOR, A adx. Depilador. ║ s.m. (produto) e s.f. (aparello) Depilador – depiladora

DEPILAR(SE) v. Depilar(se).

DEPILATORIO, A adx. e s. Depilatorio.

DEPLORABLE adx. Deplorable/ deplorábel, lamentable/ lamentábel.

DEPLORAR v. Deplorar, lamentar, sentir.

DEPONENTE adx. e s. Que depón. ║ s.m. (Gram.) [Verbo] depoñente.

DEPONER v. Depoñer/depor.

DEPORTACIÓN s.f. Deportación, desterro.

DEPORTAR v. Deportar, desterrar.

DEPORTE s.m. Deporte.

DEPORTISTA adx. e s. Deportista.

DEPORTIVIDAD s.f. Deportividade.

DEPORTIVO, A adx. Deportivo.

DEPOSICIÓN s.f. Deposición, destitución. ║ Evacuación [de ventre].

DEPOSITANTE adx. e s. Depositante.

DEPOSITAR v. Depositar.

DEPOSITARÍA s.f. Depositaría, tesourería, caixa de depósitos.

DEPOSITARIO, A adx. e s. Depositario.

DEPÓSITO s.m. Depósito.

DEPRAVACIÓN s.f. Depravación.

DEPRAVADO, A adx. e s. Depravado, pervertido.

DEPRAVADOR, A adx. e s. Depravador.

DEPRAVAR v. Depravar, viciar, perverter.

DEPRECACIÓN s.f. Rogo, súplica fervente.

DEPRECAR v. Deprecar, pregar, suplicar, implorar.

DEPRECATIVO, A adx. Deprecativo, rel. á deprecación. ║ s.m. (Gram.) [Modo] deprecativo (imperativo suplicante).

DEPRECIACIÓN s.f. Depreciación, desvalorización.

DEPRECIAR(SE) v. Depreciar(se), diminuír o prezo ou valor.

DEPREDACIÓN s.f. Depredación, acc. e ef. de depredar. ║ Pillaxe, roubo con violencia. ║ Exacción inxusta ou abusiva.

DEPREDAR v. Depredar, roubar con violencia. ║ Depredar, cazar [un animal] á outros.

DEPRESIÓN s.f. Depresión.

DEPRESIVO, A adx. Depresivo.

DEPRESOR, A adx. e s. Que deprime. ║ s.m. (Med.) Depresor (instrumento).

DEPRIMENTE adx. Deprimente.

DEPRIMIR v. Deprimir.

DEPRISA, DE PRISA adv. Á présa.

DEPUESTO, A part. irreg. de ‘deponer’, depoñer. Deposto.

DEPURACIÓN s.f. Depuración.

DEPURADOR, A adx. e s. Depurador.

DEPURAR v. Depurar.

DEPURATIVO, A adx. Depurativo.

DERECHO, A adx. e s. Dereito.

DERECHURA s.f. Dereitura.

DERIVA s.f. Deriva (variación).

DERIVACIÓN s.f. Derivación.

DERIVADO, A adx. e. s.m. e f. Derivado.

DERIVAR v. Derivar.

DERMO- elem.compos. Derm-, dermo-, derma- [= pel].

DERMATITIS s.f. (Med.) Dermatite.

DERMATOLOGÍA s.f. (Med.) Dermatoloxía.

DERMATÓLOGO, A s.(Med.) Dermatólogo.

DEMATOSIS s.f. (Med.) Dermatose.

DÉRMICO, A adx. Dérmico.

DERMIS s.f. (Anat.) Derme, derma, corion.

DEROGADOR, A adx. e s. Derrogador.

DEROGACIÓN s.f. Derrogación, abolición, anulación dunha lei.

DEROGAR v. Derrogar, abolir.

DEROGATORIO, A adx.(Der.) Derrogatorio, derrogador.

DERRABAR v. Desrabar (cortar o rabo a un animal).

DERRAMA s.f. Escote, repartición dun gasto193.

DERRAMADOR, A adx. e s. Derramador.

DERRAMAMIENTO s.m. Derramamento.

DERRAMAR(SE) v. Verter(se), derramar(se) (un líquido fóra). ║ v.tr. Repartir un custo, pagar a escote.

DERRAME s.m. Derrama f, derramamento, estrago. ║ Vertedura, perda dun liquido que sae por fóra ao medilo ou por defecto do recipiente. ║ Valigato, subdivisión dun val. ║(Patoloxía) Derramo, efusión.

DERRAMO s.m. Bisel nun muro.

DERRAPAR v. Derrapar, escorregar un automóbil.

DERRAPE s.m. Derrapaxe f., acc. de derrapar.

DERREDOR 194 s.m. Contorno, perímetro.
EN DERREDOR:  (loc. adv.) No contorno.

DERRENEGAR v. (coloq.) Aborrecer, abominar, anoxar.

DERRENGADO, A adx. Derreado, deslombado. ║ Torto. ║ (fig) Moi canso, esgotado, mallado.

DERRENGADURA s.f. Derreadura, derreamento.

DERRENGAR(SE) v. Derrear(se), deslombar(se).

DERRETIR(SE) v. Derreter(se).

DERRIBAR(SE) v. Derribar(se) / derrubar(se).

DERRIBO s.m. Derriba, derrubamento.

DERROCHADOR, A adx. e s. Gastador, estragador, desbaldidor.

DERROCADERO s.m. Abismo, precipicio, sima, groba, engroba.

DERROCAMIENTO s.m. Derrocamento, acc. de derrocar.

DERROCAR v. Derrocar, depor, destronar. ║  Botar por terra, derrubar, abater.

DERROCHAR v. Malgastar, dilapidar, estragar.

DERROCHE s.m. Desbaratamento, dilapidación.

DERROCHÓN, A adx.(coloq.) e s. Desbaldidor, dilapidador.

DERROTA(1)  s.f. Camiño, verea, sendeiro. ║ Derrota, rumbo.

DERROTA (2) s.f. Derrota (perda).

DERROTAR v. Derrotar.

DERROTERO s.m. (Mar.) Rota, rumbo, roteiro. ║ (fig.) Camiño, vía, percorrido.

DERRUIR v. Derruír, demoler (un edificio).

DERRUMBADERO s.m. Precipicio, cavorco.

DERRUMBAMIENTO s.m. Derrubamento,, derruba f.

DERRUMBAR(SE) v. Derrubar(se), esborrallar(se).

DERRUMBE s.m. Derrubamento, derruba. ║ Precipicio, cavorco.

DES- prefixo  Des- [ = negación, privación].

DESABASTECER v. Desabastecer, desprover.

DESABEJAR v . Desabellar195

DESABOLLAR v. Desabolar, descrocar.

DESABORIDO, A adx. Desaborido, insulso. ║ adx. e s.(coloq.)Ref. a persoa) Eslamiado, apático, desganado.

DESABOTONAR v. Desabotoar.

DESABRIDO, A adx. Desaborido, eslamiado. ║ Áspero, arisco, xaroto (no trato). ║ [Tempo] desapracible, desagradable.

DESABRIGAR(SE) v. Desabrigar(se), desarroupar(se).

DESABRIMIENTO  s.m. Desabor, insulsez, insipidez. ║ Aspereza [no trato]. ║ Desazo, abatemento.

DESABROCHAR v. Desabrochar, desabotoar.

DESACATAR v. Desacatar, faltar ao respecto. ║ Desacatar, non acatar.

DESACATO s.m. Desacato, falta de respecto.

DESACELERACIÓN s.f. Desaceleración.

DESACELERAR v. Desacelerar.

DESACERAR v. Desaceirar, quitar/gastar o aceiro dunha ferramenta.

DESACERTAR v. Fallar, errar, non atinar.

DESACIERTO s.m. Desacerto, desatino, erro.

DESACONSEJABLE adx. Desaconsellable / desaconsellábel

DESACONSEJAR v. Desaconsellar.

DESACORDAR v. Discordar, desentoar, non gardar a harmonía. ║ v.pr. Esquecerse.

DESACORDE adx. Discorde, desharmónico, disonante,

DESACOSTUMBRADO, A adx. Desacostumado, desafeito.

DESACOSTUMBRAR(SE) v. Desacostumar(se), desafacer(se).

DESACOTAR (1) v. Descoutar, quitar un couto.

DESACOTAR (2) v. Ter un trasacordo. ║ Rexeitar, refugar, refusar.

DESACREDITAR v. Desacreditar, descualificar

DESACUERDO s.m. Desacordo, desavinza.

DESACTIVAR v. Desactivar.

DESADORNAR v. Desadornar, desornar, desenfeitar.

DESAFECCIÓNs.f.Desafección.

DESAFECTAR v. (Der.) Desafectar.

DESAFECTO, A adx. Desafecto. ║ adx. Oposto, contrario.

DESAFIADOR, A adx. e s. Desafiador, desafiante.

DESAFIANTE adx. Desafiante, desafiador.

DESAFIAR v. Desafiar, retar.

DESAFILAR  v. Desafiar, desamolar, desaguzar196

DESAFINACIÓN s.f. Desafinación.

DESAFINAR v. (Mús.)  Desafinar, desentoar.

DESAFÍO s.m. Desafío.

DESAFORADO, A adx. enorme, desmesurado.

DESAFORTUNADO, A adx. Desafortunado, infortunado. Desgraciado.

DESAFUERO s.m. Desaforo, (pop.) falcatrúa/falcatruada.

DESAGRADABLE  adx. Desagradable, desagradábel, desapracible.

DESAGRADAR v. Desagradar, deschistar.

DESAGRADECIDO, A adx. Desagradecido.

DESAGRADECIMIENTO s.m. Desagradecemento.

DESAGRADO s.m. Desagrado, desgusto, grima f.

DESAGRAVIAR v. Desagraviar. ║ v.pr. Resarcir(se), compensar(se).

DESAGRAVIO s.m. Desagravio.

DESAGREGAR(SE) v. Desagregar(se),  desempatar, desamecer.

DESAGUADERO s.m. Sumidoiro, desaugadoiro.

DESAGUAR v. Desaugar. Baleirar.
DESAGUAR UNA COMIDA:  Escoar.

DESAGÜE s.m. Acc. de desaugar ║ Sumidoiro, desaugadoiro, augueiro.

DESAGUISADO s.m. Afronta, aldraxe, insulto. ║ Desfeita, estrago.

DESAHOGADO, A adx. Descarado, desvergoñado, xarelo. ║ [Lugar] desafogado, amplo. ║ Desafogado, que vive con desafogo.

DESAHOGAR(SE) v. Desafogar(se), desabafar(se). Tranquilizar(se), consolar(se).

DESAHOGO s.m. Desafogo, alivio, desabafo. ║ Desenvoltura, desembarazo, descaro.

DESAHUCIAR v. Desafiuzar.

DESAHUCIO s.m. Desafiuzamento.

DESAHUMAR v. Desafumar, quita-lo fume dun lugar.

DESAIRAR v. Desairar.

DESAIRE s.m. Desaire.

DESAJUSTAR(SE) v. Desaxustar(se), desartellar(se).

DESALABEAR v. (Carp.) Desempenar, aplanar, alisar.

DESAJUSTAR(SE) v. Desaxustar(se).

DESAJUSTE  s.m. Desaxuste.

DESALAR (1) v.  Desalgar, quita-lo sal.

DESALAR (2) v, Despenar, depenar, desplumar, quita-las plumas a unha ave.

DESALENTADOR, A adx. Desalentador, que causa desalento.

DESALENTAR(SE) v. Desalentar(se).

DESALIENTO s.m. Desalento.

DESALINEAR v. Desaliñar.

DESALIÑADO, A adx. Bandallo, bandalleiro, desaxeitado, desamañado, baldrogas, pastrán.

DESALIÑAR(SE) v. Desadobiar(se), derramar(se) o adobío197.

DESALIÑO s.m. Desamaño, desenfeite, desaseo.

DESALMADO, A adx. Desalmado, cruel, malvado, xurafaz.

DESALOJAMIENTO s.m. Desaloxamento, desaloxo.

DESALOJAR v. Desaloxar.

DESALOJO s.m. Desaloxo, desaloxamento.

DESAMBIGUAR v. (Ling.) Desambiguar (quitar a ambigüidade).

DESAMISTARSE  v.pr.  Desamigarse, poñerse a mal.       

DESAMOR s.m. Desamor, desapego, indiferenza. ║ Desamor, inimizade.

DESAMORTIZAR v. (Econ.) Desamortizar.

DESAMPARAR v. Desamparar.

DESAMPARO s.m. Desamparo.

DESANCLAR v. (Mar.)  Desancorar, desfondear.

DESANGELADO, A adx. Eslamiado, insulso, anódino.

DESANGRAR v. Desangrar. ║ Esgotar ou desaugar un estanque, lago, etc.  ║ Arruinar, empobrecer [a alguén]. ║ v.pr.  Desangrarse,  escoarse.

DESANGRAR(SE) v. Desangrar(se). Escoarse.

DESANIDAR v. Botar, chimpar, expulsar, escorrentar [dun lugar a alguén acochado nel]. ║  Enxeitar, anoxar, desaniñar, deixar o niño.

DESANIMAR(SE) v. Desanimar(se), desalenta(se).

DESÁNIMO s.m. Desánimo, desazo, desalento, deixamento,

DESANUDAR v. Desanoar.

DESAPACIBLE adx. Desapracible, desagradable.

DESAPARCAR v. Desaparcar.

DESAPARECER v. Desaparecer.

DESAPAREJAR v. Desaparellar, desarrear, quita-lo aparello a unha cabalaría. ║(Mar.) Desaparellar [unha embarcación].

DESAPEGO s.m. Desapego, desamor, indiferenza.  

DESAPARICIÓN s.f. Desaparición.

DESAPEGO s.m. Desapego, desamor, indiferenza.  

DESAPERCIBIDO, A adx. Desapercibido, desprevido, inadvertido.

DESAPRENSIÓN s.f. DesaprehensiónO.

DESAPRENSIVO, A adx. e s.  DesaprehensivoO.

DESAPRETAR v. Desapertar, afrouxar.

DESAPROBACIÓN s.f. Desaprobación, rexeitamento, desacordo.

DESAPROBAR v. Desaprobar.

DESAPROVECHAR v. Desaproveitar.

DESARBOLAR (Mar.) Desarborar, derrubar os mastros.

DESARMAR(SE) v. Desarmar(se).

DESARME s.m. Desarmamento.

DESARRAIGAR v. Desarraigar, desenraizar.

DESARRAPADO, DESHARRAPADO, A adx. Esfarrapado.

DESARREGLAR(SE)  v.  Desarranxar(se), desamañar(se).

DESARREGLO s.m. Desarranxo, desamaño, desorde, desorganización. ║ Trastorno, empezo (de saúde).

DESARROPAR(SE) v. Desarroupar(se), destapar(se).

DESARROLLAR 198 v. Acrecentar, incrementar,  amplificar, crecer,  medrar, aumentar, prosperar. Expoñer un tema. ║ Realizar [algo]. ║ Prosperar, progresar [economicamente]. ║ Desenvolver, mellorar.

DESARROLLO s.m. Desenrolo, desenvolvemento. ║ Desenvolvemento económico.

DESARRUGAR v. Desenrugar / desengurrar, alisar.

DESARTICULACIÓN s.f. Desarticulación, descompostura.

DESARTICULAR(SE) v. Desartellar(se), escordar(se). ║ Desarticular, desmontar, desunir pezas articuladas.

DESASADO, A adx. Que ten rotas as asas.

DESASEADO, A adx. Baldreo, bandallo, zalapastrán, cocho, porcallán (fam.).

DESASEO s.m. Desaseo, falta de aseo.

DESASIMIENTO s.m. Desprendemento, solta.

DESASIR(SE) v. Desasir(se), soltar(se). ║ Desprenderse (de algo).

DESASNAR v. Desasnar, desemburrar, desembrutecer.

DESASOCIAR v. Desasociar.

DESASOSEGADOR, A, DESASOSEGANTE adx. Desacougante, inquietante.

DESASOSEGAR(SE) v. Desasosegar(se), desacougar(se).

DESASOSIEGO s.m. Desacougo, desasosego.

DESASTRADO,A adx. Desgraciado, infeliz. ║ adx. e s. Desastrado, astroso, farrapeiro, farrapento.

DESASTRE s.m. Desfeita f., desastre, malandanza f.

DESASTROSO, A adx. Desastroso, calamitoso.

DESATAR(SE) v. Desatar(se), desamarrar(se), soltar(se).

DESATASCAR(SE) v. Desentupir(se), desatoar(se).

DESATENDER v. Desatender.

DESATENTO, A adx. Desatento. Descortés.

DESATINO s.m. Desatino, desacerto, erro. ║ Loucura, despropósito.

DESATORNILLAR v. Desaparafusar.

DESATRACAR v. (Mar.)  Desatracar, desamarrar (un barco).

DESATRANCAR v. Desatrancar.

DESAUTORIZAR v. Desautorizar.

DESAVENENCIA s.f. Desavinza.

DESAVENIDO, A adx. Desavido/  desavindo.

DESAVENIR(SE) v. Desavirse, deixar de estar de acordo.

DESAVIAR v. Descarreirar, desencarreirar, desviar, escabildrar, apartar do bo camiño. ║ Quitar os apaños ou preparativos de algo.

DESAVÍO s.m. Acc. e ef. de “desaviar”.

DESAVENIR(SE) v. Desavir(se), indispoñer(se), deixar de estar de acordo.

DESAYUNAR(SE) v. Almorzar.

DESAYUNO s.m. Almorzo.

DESAZÓN 199 s.f. Desasosego por algún proído, comechón. ║ Desgusto, pesadume, inquietude, desacougo. ║ Insipidez, falta de sabor. ║ Falta de sazón e tempero nunha terra cultivable.

DESAZONADO, A adx. [Terra] improdutiva, en mala disposición para algo.

DESAZONAR v. Quita-lo sabor a un alimento. ║ Desgustarse, anoxarse, atufarse.

DESBANCAR v. Usurpar ou substituír a posición doutra persoa. ║ (En xogos:) desbancar, gañar á banca.

DESBANDADA s.f. Desbandada, acc. e ef.de desbandar(se).
A LA DESBANDADA (loc. adv.) Confusamente, sen orde.

DESBANDARSE v.p. Desbandarse, dispersarse, fuxir en desorde. ║ Desachegarse [de outros]. ║ Desertar [un soldado].

DESBARAJUSTAR, D ESBARAHUSTAR v. Desamañar, estragar, descompoñer.

DESBARAJUSTE, DESBARAHUSTE s.m. Desfeita f., desarranxo.

DESBARATAMIENTO s.m. Desbaratamento.

DESBARATAR v. Desbaratar = [ Desfacer, derramar, escangallar, botar a perder. ║ Malgastar, dilapidar. ║ Frustrar. ] 

DESBARATE 200 s.m. Acc. e ef. de desbaratar. 

DESBARBADO, A adx.(despect.) Desbarbado, sen barba║ s.m. Acc. de quita-las barbas ao papel ou á roupa.

DESBARBAR v. Desbarbar, quita-las barbas a algo . ║ v.tr. e p.(Coloq.) Afeitar(se) a barba.

DESBARRAR v. Esbarrar, escorregar, escorrer. ║ (fig.) Esbardallar, baballar, (fam.) discorrer cos pés.

DESBARRIGAR v. Romper ou ferir a barriga, esbandullar.

DESBASTADOR s.m. Desbastador (ferramenta).

DESBASTAR v. Desbastar, quita-las partes máis bastas. ║ Gastar, diminuír. ║ Desbastar, puír, refinar, requintar [a alguén].

DESBASTE s.m. Desbaste, desbastamento.

DESBLOQUEAR v. Desbloquear.

DESBOCAR v. Rompe-la boca de algo. ║ Dar de si unha prenda de vestir. ║ Desembocar [un río] . ║ Desbocarse [unha cabalaría]. ║ Desmandarse, perde-lo control. ║ Dispararse [algo], medrar sen moderación. ║ Desbocarse, desvergoñarse, perde-la vergoña.

DESBORDAMIENTO s.m. Desbordamento.

DESBORDAR(SE) v. Desbordar(se), reverter(se). Rebordar.

DESBRAVAR v. Desbravar, amansar, domesticar. ║ Perde-la braveza. ║ [Un licor] perde-la forza. ║ Acougarse, aplacarse.

DESBRAZARSE v.pr. Estarricarse, espreguizarse.

DESBROZADORA s.f. (máquina). Rozadoira

DESBROZAR v. Quita-la broza. ║ Rozar (o mato).

DESCABALAR 201 v. Descompoñer, desartellar, impedir que [algo] sexa cabal. ║ Derramar, botar a perder.

DESCABALGAR v. Descabalgar, apear, desmontar, baixar [dunha cabalaría].

DESCABELLADO, A  adx.(fig.) Desatinado, atolado, sen tino.

DESCABELLAR v. Despeitear. ║ (No toureo) Rematar ó touro.

DESCABEZAR v. Descabezar, escabezar. ║ (coloq.) Comezar a saír dun tropezo. ║ v.pr.(coloq.) [V. DESCALABAZARSE]
DESCABEZAR UN SUEÑO (loc.) (coloq.) Descabezar un sono.

DESCADERAR(SE) v. Derrear(se), amarrear(se). Deslombar(se). Derrancar(se)

DESCAFEINAR v. Descafeinar.

DESCALABAZARSE v. Quentar (un) a cabeza, matinar en exceso.

DESCALABRADO, A  part. pas. de “descalabrar(se)”  Ferido, mancado. ║ adx. Derrotado, vencido, escalazado, esnaquizado (fig.).

DESCALABRAR(SE) v. Esmechar(se) (ferir na cabeza). ║ Ferir, mancar. ║ v.tr.(fig.) Danar.

DESCALABRO s.m. Desfeita, dano, perda.

DESCALCIFICACIÓN s.f. Descalcificación.

DESCALCIFICAR(SE) v. Descalcificar.

DESCALIFICACIÓN s.f. Descualificación.

DESCALIFICAR v. Descualificar.

DESCALZAR(SE) v. Descalzar(se).

DESCALZO, A adx. Descalzo.

DESCAMAR v. Escamar (quitar as escamas). ║ v.pr. Repelar, caerse a pel.

DESCAMINADO, A adx. Descamiñado.

DESCAMINAR(SE)  v. Descamiñar, desencamiñar, escabildrar.  ║ Aconsellar mal.

DESCAMISADO, A adx.(coloq.) Descamisado, que non leva camisa. ║ adx. e s.(desp.)   Farrapento, farrapeiro, miserento.

DESCAMPADO, A adx. e s.m. Descampado.

DESCANSADERO s.m. Descansadoiro.

DESCANSADO, A adx. Descansado.

DESCANSAR v. Descansar. Folgar. Acougar.

DESCANSILLO s.m. Descanso (dunha escaleira), relanzo.

DESCANSO s.m. Descanso. Folganza.

DESCAPITALIZACIÓN s.m. Descapitalización.

DESCAPITALIZAR v. Descapitalizar.

DESCARADO, A adx. Descarado. Lercho.

DESCARARSE v.p. Descararse, actuar con descaro.

DESCARGA s.f. Descarga.

DESCARGADERO s.m. Descargadoiro.

DESCARGADOR, A s. Descargador (oficio).

DESCARGAR v. Descargar.

DESCARGO s.m. Descarga, acc. de descargar. ║ Descargo, desculpa, escusa, pretexto.

DESCARNADO, A adx. [Asunto] cru, desagradable. ║ s.f. Morte, esqueleto humano.

DESCARNAR(SE) v. Descarnar, quita-la carne. ║ Esborrallar, derrubar [algo].

DESCARO s.m. Descaro, desvergonza, atrevemento.

DESCARRIAR(SE) v. Descamiñar(se), descarreirar(se).

DESCARRILAMIENTO s.m. Descarrilamento /desencarrilamento.

DESCARRILAR v. Descarrilar/desencarrilar.

DESCARTABLE adx. Descartable/ descartábel.

DESCARTAR v. Descartar.

DESCARTE s.m. Descarte.

DESCASCAR v. Descascar/escascar.

DESCASCARAR v. Descascar/escascar,

DESCASCARILLAR v.  Descascar, escascar.

DESCASTADO, A adx. Desleigado.

DESCASTAR v. Descastar, acabar cunha caste de animais.

DESCENDENCIA s.f. Descendencia.

DESCENDENTE adx. Descendente, que descende.

DESCENDER v. Descender, baixar.

DESCENDIDA s.f. Baixada.

DESCENDIENTE adx. e s. Descendente (parente sucesor).

DESCENDIMIENTO s.m. Descendemento.

DESCENSO s.m. Descenso. Baixada, corga.

DESCENTRALIZACIÓN s.f. Descentralización.

DESCENTRALIZAR v. Descentralizar.

DESCENTRAR(SE) v. Descentrar(se).    

DESCEÑIDURA s.f. Descinguidura, acc. e ef. de descinguir.

DESCEÑIR v. Descinguir.

DESCEPAR v. Decepar (arrincar de raíz).

DESCEREBRADO, A adx. Descerebrado. ║ (coloq.) Fato, parvo, babeco, necio.

DESCERRAJAR v. Descerrallar, arrincar ou forzar unha pechadura. ║ v. (coloq.) Disparar con arma de fogo.

DESCIFRADOR, A adx. e s. Descifrador.

DESCIFRAR v. Descifrar.

DESCINCHAR v. Descinchar.

DESCLASIFICAR v. Desclasificar.

DESCLAVAR v. Descravar.

DESCOBIJAR v.Desacochar, descubrir, destapar.

DESCODIFICADOR, A adx. Que descodifica. ║ s.m. (dispositivo) Descodificador.

DESCODIFICAR v. Descodificar.

DESCOLAR v. Descolar, desapegar, desencolar.

DESCOLGAR(SE) v. Descolgar(se).

DESCOLLAR v. Sobresaír, destacar.

DESCOLMAR  s.m. Quita-lo colmo ou cugulo (o que sobresae do recipiente). ║ Diminuír, reducir.

DESCOLOCAR v. Descolocar, desordenar, trascantear.

DESCOLONIZACIÓN s.f. Descolonización.

DESCOLONIZAR v. Descolonizar.

DESCOLORAR, DECOLORAR, v. Descorar, descolorar, descolorir.

DESCOLORIDO, A adx. Descolorido.

DESCOMBRAR, DESESCOMBRAR v. Rebar, quita-lo rebo.

DESCOMBRO, DESESCOMBRO s.m. Desentullo, acc. e ef. de desentullar.

DESCOMPASADO, A adx. Inmoderado, descomedido.

DESCOMPASARSE v.p. Descomedirse. ║ Desaxustarse.

DESCOMPENSACIÓN s.f. Descompensación.

DESCOMPENSAR v. Descompensar.

DESCOMPONER(SE) v. Descompoñer(se)/descompor(se).

DESCOMPOSICIÓN s.f. Descomposición.

DESCOMPRESIÓN s.f. Descompresión.

DESCOMPRIMIR v. Descomprimir.

DESCOMPUESTO, A adx. Descomposto, sen compostura.

DESCOMUNAL adx. Descomunal, enorme, colosal, extraordinario.

DESCONCENTRAR v. Desconcentrar, facer perde-la concentración. ║ v.p Desconcentrarse.

DESCONCERTAR(SE) v. Desconcertar(se). ║ Dislocar, desartellar [un óso]. ║ Sorprender, asombrar.

DESCONCIERTO s.m. Desconcerto.

DESCONECTAR v.  Desconectar.

DESCONEXIÓN s.f. Desconexión.

DESCONFIANZA s.f. Desconfianza, receo m.

DESCONFIADO, A adx. e s. Desconfiado. Malpensado.

DESCONFIAR v. Desconfiar, recear.

DESCONFIMAMIENTO s.m. Desconfinamento.

DESCONGELACIÓN s.f. Desconxelación.

DESCONGELAR v. Desconxelar.

DESCONGESTIÓN s.f. Desconxestionamento.

DESCONGESTIONAR v. Desconxestionar.

DESCONGOJAR v. Aliviar a pena, consolar.

DESCONOCEDOR, A adx. Descoñecedor.

DESCONOCER v. Descoñecer.

DESCONOCIDO, A adx. Descoñecido.

DESCONOCIMIENTO s.m. Descoñecemento.

DESCONSIDERACIÓN s.f.  Desconsideración.

DESCONSIDERADO, A adx. e s. Desconsiderado, inconsiderado.

DESCONSIDERAR v. Desconsiderar.

DESCONSOLADO adx. Desconsolado.

DESCONSOLAR(SE)  v. Desconsolar(se), privar de consolo.

DESCONSUELO s.m. Desconsolo, desconsolación, desconforto.

DESCONTAMINACIÓN s.f. Descontaminación.

DESCONTAMINAR v. Descontaminar.

DESCONTAR v. Descontar. Desquitar.

DESCONTENTAR v. Descontentar.

DESCONTENTO, A adx. e s.m. Descontento.

DESCONTEXTUALIZAR v. Descontextualizar.

DESCONTROL s.m. Descontrol.

DESCONTROLAR(SE) v. Descontrolar(se).

DESCONVENIR v. Desconvir, non convir.

DESCONVOCAR v. Desconvocar.

DESCOORDINACIÓN s.f. Descoordinación.

DESCORAZONAR(SE) v.  Desalentar(se), desanimar(se), acovardar(se). ║ v.tr. Saca-lo corazón.

DESCORCHAR v. Quitar a cortiza a unha botella, sacarlle a rolla. ║ Descortizar (tirarlle a cortiza á sobreira) . ║ Rachar un cortizo para saca-lo mel. 

DESCORNARSE v. Escornarse.

DESCORONAR v. Descoroar, destronar.

DESCORRER v. Volver correr o espazo corrido. ║ Descorrer, pregar (por ex. unha cortina). ║ Escorrer [un líquido].

DESCORTÉS adx. e s. Descortés, maleducado.

DESCORTESÍA s.f. Descortesía.

DESCORTEZAR v. Descortizar, descascar, quita-la casca ou a codia. ║ v. (coloq.) Desbastar(se), puír(se) [unha persoa].

DESCOSER(SE) v. Descoser(se).

DESCOSIDO, A (p.p. de 'descoser') Descosido. ║ adx. Esfarrapado. ║ s.m. Descosido.

DESCOYUNTAMIENTO s.m. Desconxuntamento, desconxuntura, esnogadura, dislocación.

DESCOYUNTAR v. Escordar, desartellar, desconxuntar, esnogar.

DESCRÉDITO s.m. Descrédito, mingua do creto.

DESCREER v. Descrer.

DESCREÍDO, A adx. Descrido, descrente.

DESCREIMIENTO s.m. Descrenza f.

DESCREMAR v. Desnatar.

DESCRIBIR v. Describir.

DESCRIPCIÓN s.f. Descrición.

DESCRIPTIBLE adx. Descritible/ descritíbel.

DESCRIPTIVO, A adx. Descritivo.

DESCRIPTO, A part. irreg. de describir Descrito.

DESCRIPTOR, A adx. e s. Descritor.

DESCUAJAR v. Descallar(se), descoagular(se). ║ Arrincar de raíz, derraigar, desarraigar.

DESCUAJARINGAR(SE) v.  Escangallar(se), esmendrellar(se), esbandallar(se), desartellar(se).

DESCUARTIZAR v. Espedazar, escartizar, despezar, desfacer, cuartear.

DESCUBIERTO, A adx. e s.m. Descuberto.

DESCUBRIDOR, A adx. e s. Descubridor.

DESCUBRIMIENTO s.m. Descubrimento, descuberta, achado.

DESCUBRIR(SE) v. Descubrir(se) = [ Achar, atopar. ║ Destapar . ║ Desvelar, revelar. ║ Airear, larapetar, espallar, pregoar. ║ pr. Destaparse a cabeza. ║ Dar(se) a coñecer. ║ Revelar(se) como algo bo. ]

DESCUENTO s.m. Desconto.

DESCUIDADO, A adx. Descoidado, desleixado. ║ adx. e s. Desaliñado, abandonado, desleixado, pastrán.

DESCUIDAR(SE) v. Descoidar(se).

DESCUIDO s.m. Descoido.

DESDE prep. Dende / desde202.

DESDECIR(SE) v. Desdicir(se).

DESDÉN s.m. Desdén, desgairo, desprezo.

DESDENTADO, A adx. Desdentado.

DESDENTAR v. Desdentar.

DESDEÑAR v. Desdeñar, menosprezar.

DESDEÑOSO, A adx. e s. Desdeñoso.

DESDICHA s.f. Desgraza, desdita, desventura.

DESDICHADO, A adx. Desgrazado, coitado, malpocado.

DESDOBLAMIENTO s.m. Desdobramento. ║ Explanación, explicación [dun texto].

DESDOBLAR(SE) v. Desdobrar(se).

DESDORAR v. Desdourar, quitar o dourado dunha cousa. ║ Desdourar, desprestixiar, desacreditar (a alguén).

DESDORO s.m. Desdouro, deslustre. Desprestixio.

DESEABLE adx.Desexable/ desexábel.

DESEAR v. Desexar.

DESECACIÓN s.f. Desecamento.

DESECAR(SE) v. Desecar(se).

DESECAMIENTO s.m. Desecamento.

DESECAR v. Desecar, secar.

DESECHABLE adx. Desbotable. Rexeitable.

DESECHAR v. Excluír, rexeitar, refugar. ║ Menosprezar, desdeñar, desprezar. ║ Botar, expeler, expulsar. ║ Depoñer, apartar, afastar.

DESECHO s.m. Refugallo, reboutallo, bazofia, desperdicio.  Residuo, restrollo.

DESELLAR v. Deselar, quitar o selo.

DESEMBALAR v. Desembalar, desempaquetar.

DESEMBANASTAR v. Sacar da banastra. ║ Laretar, larapetar, latricar, baballar, esbardallar. ║ v.pr.(coloq.) Ceibarse, soltarse [un animal].

DESEMBARAZAR v. Desembarazar, quitar un atranco ou impedimento. ║ Desocupar(se), librar(se).

DESEMBARCADERO s.m. Desembarcadoiro, peirao.

DESEMBARCAR v. Desembarcar.

DESEMBARCO s.m. Desembarco, desembarque.

DESEMBARGAR v. Desembargar.

DESEMBARGO s.m. Desembargo.

DESEMBARQUE s.m. Desembarque.

DESEMBARRANCAR v. Desembarrancar, desencallar, desvarar [unha embarcación].

DESEMBARRAR v. Desembarrar, quita-lo barro.

DESEMBOCADURA s.f. Desembocadura, embocadura, foz.

DESEMBOCAR v. Desembocar, abocar, desaugar.

DESEMBOLSAR v. Desembolsar.

DESEMBOLSO s.m. Desembolso.

DESEMBROLLAR  v. (coloq.)  Desenvurullar [un enredo], aclarar, explicar.

DESEMBRUJAR v. Desembruxar.

DESEMBUCHAR v. Desembuchar [un ave]. ║ v. (coloq.) Desembuchar [unha persoa], confesar [todo o que sabe].

DESEMEJANZA s.f. Desemellanza, diferenza.

DESEMPACAR v. Desempacar.

DESEMPACHAR v. Desempachar.

DESEMPALAGAR v. Desestoxar,quitar o anoxo dunha comida.

DESEMPALMAR v. Desempalmar.

DESEMPAREJAR(SE)  v. Desemparellar(se).

DESEMPATAR(SE) v. Desempatar(se).

DESEMPATE s.m. Desempate.

DESEMPEDRAR v. Desempedrar.

DESEMPEÑAR v. Desempeñar Exercer / Recuperar / Liberar)203.

DESEMPEÑO s.m. Desempeño.

DESEMPEREZAR(SE) v.  Espreguizarse, sacudir a preguiza.

DESEMPLEAR v. Desempregar.

DESEMPLEO s.m. Desemprego.

DESEMPOLVAR v. Desempoeirar, desempoar, quita-lo po.

DESEMPOZAR v. Desempozar.

DESEMPUÑAR v. Desempuñar.

DESENCADENAR v. Desencadear, liberar das cadeas. ║ Desencadear(se), desatar(se) algo  de xeito inesperado..

DESENCAJADO, A adx. Desencaixado.

DESENCAJAR(SE) v. Desencaixar(se).

DESENCAJE s.m. Desencaixamento.Desencaixe.

DESENCALLAR v. Desencallar, reflotar.

DESENCAMINAR v. Descamiñar, descarreirar.

DESENCANTAR v, Desencantar, desenmeigar. ║ Desencantar, decepcionar.

DESENCANTO s.m. Desencanto, decepción, desilusión.

DESENCHUFAR v. Desenchufar, desconectar.

DESENCLAVAR v. Desencravar, descravar. ║ Sacar a alguén á forza dun sitio.

DESENCOFRAR v. Desencofrar, quita-lo encofrado.

DESENCOGER v. Desencoller.

DESENCOGIMIENTO s.m. Desencollemento, acc. e ef. de desencoller(se).

DESENCOLAR v. Desencolar, descolar, desapegar.

DESENCORDAR v. Quita-las cordas a un instrumento musical.

DESENCOVAR v. Desencovar, desapaleirar, sacar ou facer saír da cova.

DESENDEMONIAR v. Desendemoñar.

DESENFADADO, A adx. Desenfadado.

DESENFADAR(SE) v. Desenfadar(se), desamoscar(se), desamuar(se).

DESENFADO s.m. Desenfado, desenvoltura, desembarazo.

DESENFOCAR(SE) v. Desenfocar(se).

DESENFOQUE s.m. Desenfoque.

DESENFRENADO, A adx. e s. Desenfreado, desfreado.

DESENFRENAR v. Desenfrear, desfrear.
DESENFRENARSE v.pr. (fig.) Desenfrearse, desfrearse, desmandarse.

DESENFRENO s.m. Desenfreo, inmoderación.

DESENFUNDAR v. Desenfundar.

DESENGANCHAR(SE) v. Desenganchar(se).

DESENGAÑADO, A adx. Desenganado.

DESENGAÑAR(SE) v. Desenganar(se).

DESENGAÑO s.m. Desengano.

DESENGOMAR v. Desengomar.

DESENGRASAR v. Desengraxar.

DESENHEBRAR v. Desenfiar, quita-lo fío da agulla.

DESENHORNAR v. Desenfornar.

DESENLACE s.m. Desenlace, desenredo.

DESENLAZAR v. Desenlazar.

DESENLOSAR v. Deslousar, deslastrar.

DESENMALLAR v. Desenmallar, saca-lo peixe da malla.

DESENMARAÑAR v. Desenmarañar, desembeleñar, desenguedellar, desensarillar.

DERSENMASCARAE v. Desenmascarar.

DESENREDARv. Desenredar, desembeleñar, desenlear, desenmarañar.

DESENREDO  s.m. Desenredo, desenleo. ║ Desenredo, desenlace.

DESENROSCAR v. Desenroscar.

DESENTENDER(SE) v. Desentender(se), despreocupar(se).

DESENTENDIMIENTO s.m. Desentendemento.

DESENTERRAMIENTO s.m. Desenterramento.

DESENTERRAR v. Desenterrar, exhumar.

DESENTONACIÓN s.f., DESENTONO s.m. Desentoación.

DESENTONAR v. Desentoar.

DESENTRAÑAR v. Arrinca-las entrañas. ║ Desentrañar, descubrir. ║ v.pr. Desprenderse, renunciar [a favor de outro].

DESENTUMECER(SE), DESENTUMIR(SE) v.Desentumecer(se), desarrefecer(se). Desenvasar.

DESENVAINAR v. Desenvaiñar.

DESENVOLTURA s.f. Desenvoltura.

DESENVOLVER(SE) v. Desenrolar. Desenvolver(se)204. Desenvurullar.  DESENVOLVIMIENTO s.m. Desenvolvemento.

DESENVUELTO, A adx. Desenvolto, desenvolvido, que ten desenvoltura.

DESEO s.m. Desexo, gana(s). ║ Desexo, arela, anhelo, degoiro, degoro.

DESEOSO, A adx. Desexoso.

DESEQUILIBRADO, A adx. e s. Desequilibrado.

DESEQUILIBRAR(SE) v. Desequilibrar(se).

DESEQUILIBRIO s.m. Desequilibrio.

DESERCIÓN s.f. Deserción.

DESERTAR v. Desertar.

DESÉRTICO, A adx. Ermo, deserto, desértico, abandonado. ║ Desértico, rel. ao deserto.

DESERTIZACIÓN s.f. Desertización.

DESERTIZAR(SE) v., DESERTIFICAR(SE) v. Desertizar(se).

DESERTOR, A adx. e s. Desertor.

DESESCALADA s.f. Desescalada.

DESESCAMAR v. Escamar (quita-las escamas).

DESESCOMBRAR, DESCOMBRAR, ESCOMBRAR v. Rebar, face-la reba, quita-lo rebo.

DESESPERACIÓN s.f. Desesperación, desespero.

DESESPERADO, A adx. Desesperado.

DESESPERANTE adx. Desesperante.

DESESPERANZA s.f. Desesperanza, falta de esperanza.

DESESPERANZAR v. Desesperanzar, quita-la esperanza. ║ v.p. Desesperanzarse, perde-la esperanza.

DESESPERANZADOR, A adx. Desesperanzador, que quita a esperanza.

DESESPERAR(SE) v. Desesperar, Desesperanzar(se). ║ (coloq.) Desesperar(se), exasperar(se), impacientar(se).

DESESPERO s.m. Desesperanza.

DESESTABILIZACIÓN s.f. Desestabilización.

DESESTABILIZADOR, A adx. Desestabilizador

DESESTABILIZAR(SE) v. Desestabilizar(se).

DESESTIMA s.f., DESESTIMACIÓN s.f. Desestima, desestimación.

DESESTIMAR v. Desestimar, ter en pouco. ║ Denegar, negar, rexeitar.

DESFACHATEZ s.f. Desvergonza/desvergoña, descaro.

DESFAJAR v. Desenfaixar.

DESFALCAR v. Desfalcar, quedarse con bens en custodia.

DESFALCO s.m. Desfalco, desfalcamento.

DESFALLECER v. Desfalecer, desmaiar. Esmorecer, perder forzas.

DESFALLECIMIENTO s.m. Desfalecemento, esmorecemento.

DESFASADO, A adx. e s. Desfasado, anticuado, trasnoitado.

DESFASAMIENTO s.m. Desfasamento, acc. e ef. de desfasar(se).

DESFASE s.m. Desfasamento, acc. e ef. de desfasar(se). ║ s.m. (Fis.) Desfasaxe f., diferenza de fase. ║ Desaxuste [entre dúas magnitudes].

DESFAVORABLE adx. Desfavorable/ desfavorábel, pouco favorable.

DESFAVORECER v. Desfavorecer.

DESFAVORECIDO, A adx. e s. Desfavorecido.

DESFIGURAR(SE) v. Desfigurar(se).

DESFILADERO s.m. Foz f, desfiladeiro, engroba, portela [de montaña].

DESFILAR v. Desfilar.

DESFILE s.m. Desfile.

DESFOGAR 205 v.  Dar saída ao fogo. ║ Apaga-lo cal. ║ Expresar vehementemente unha paixón.

DESFOGUE  s.m. Acc. e ef. de “desfogar”.

DESFORESTACIÓN s.f. [V. DEFORESTACIÓN].

DESFORESTAR v. [V. DEFORESTAR].

DESGAIRE s.m. Desleixo, deixamento. ║ Aceno de menosprezo.
AL DESGAIRE (loc.)[: Con desleixo, desleixado, abandonado.

DESGAJAR(SE) v. Esgallar(se), esgazar(se), esguizar(se).

DESGALICHADO, A adx.(coloq.) Tangueleirán, mangallón,  desproporcionado, langrán.

DESGANA s.f. Desgana.

DESGANADO, A adx. Desganado.

DESGAÑITARSE v. Berrar, esgorxar.

DESGARBADO, A adx. Sen garbo, langrán; -ana, tangueleirán, mangallón.  

DESGARRAR(SE) v. Rachar, esgazar (un pano). ║ Resgar(se).

DESGARRÓN s.m. Rachón, rachadela f., rachadura f.

DESGASTAR(SE) v. Desgastar(se).

DESGASTE s.m. Desgaste.

DESGLOSAR v. Desagregar, separar.

DESGLOSE s.m. Desagregación f, reparto.

DESGOBIERNO s.m. Desgoberno. Desorde, caos.

DESGRACIA s.f. Desgraza, desventura.

DESGRACIADO, A adx. Desgraciado, desventurado. ║(fam.) Coitado, desgrazado, malpocado. ║ adx. e s. (coloq.)  [Persoa] desprezable, ruín.

DESGRANAR v. Debullar, degraer, degrañar, deluvar. ║ v.pr. Soltarse pezas ensartadas.

DESGRANE s.m. Debulla, debaga.

DESGRAPADORA s.f. Desgrampadora, tiragrampas (utensilio).

DESGRASAR v. Desengraxar.

DESGREÑAR(SE) v. Desguedellar(se), esguedellar(se).

DESGUACE s.m. Despezamento, desfeita f, desmantelamento.

DESGUARNECER  v. Desguarnecer, desgornecer.

DESGUAZAR v. Despezar, desfacer, desmantelar.

DESHABITAR v. Deshabitar. Despoboar.

DESHABITUAR(SE) v. Desafacer(se).

DESHACEDOR, A adx. e s. Desfacedor, que desfai [algo].
DESHACEDOR DE AGRAVIOS, DESFACEDOR DE ENTUERTOS (coloq): Vingador.

DESHACER(SE) v. Desfacer(se).

DESHARRAPADO, A adx. e s. Esfarrapado, farrapento. ║Miserento, necesitado, indixente.

DESHEBRAR  v. Destecer, sacar os fíos dunha tea.   

DESHELAR(SE) v. Desxear(se), desconxelar(se).

DESHERBAR v. (Agric.) Mondar (as herbas malas).

DESHEREDAR v. Desherdar.

DESHERRAR v. Quitar ferros a un aprisionado. ║ Desferrar [a un animal ferrado].

DESHERRUMBRAR v. Desenferruxar, desoxidar, quita-la ferruxe.

DESHIDRATACIÓN s.f. Deshidratación.

DESHIDRATAR(se) v. Deshidratar(se).

DESHILACHAR v. Esfiañar.

DESHILAR v. Esfiar.

DESHINCHAR(SE) v. Desinchar(se).

DESHOJADURA s.f. (Agric.), DESHOJAMIENTO s.m. (Agr.) Esfolla, esfollada.

DESHOJAR v. Esfollar, desfollar, esconchar, depenar  [unha planta]. ║  Mondar,  pelar, espelicar [unha froita]. ║ Esfollegar [un libro]. ║  Consumir, esgotar.

DESHOJE 206 s.m. Caída da folla.

DESHONESTO, A adx. Deshonesto.

DESHONOR s.m. Deshonra f.

DESHONRA s.f. Deshonra.

DESHONRAR v. Deshonrar.

DESHORNAR v. Desenfornar.

DESHUESAR v. Desosar [un animal]. Descarozar [unha froita].

DESIDERABLE adx. Apetecible, desexable.

DESIDIA s.f. Nugalla, deixamento, desleixo, desleixamento..

DESIDIOSO, A adx. Nugallán; -á, vergallán; -ana, lacazán; -ana.

DESIERTO, A adx. e s.m. Deserto. ║ adx. Ermo.

DESIGNAR v. Designar.

DESIGUAL adx. Desigual.

DESIGUALDAD s.f. Desigualdade.

DESILUSIÓN s.f. Desilusión.

DESILUSIONAR(SE) v. Desilusionar(se).

DESINFECCIÓN s.f. Desinfección.

DESINFECTAR v. Desinfectar.

DESINFLAR(SE) v. Desinchar(se).

DESINTERESADO, A adx. Desinteresado.

DESISTIMIENTO s.m. Desistencia.

DESISTIR v. Desistir.

DESJARRETAR v. Corta-la perna polo xarrete. ║ Quebrantar, debilitar [a alguén].

DESLAVAZADO, A adx. Insulso, anódino, insubstancial. ║ Desordenado, atrapallado,

DESLEAL adx. e s. Desleal, desleigado.

DESLEALTAD s.f. Deslealdade.

DESLECHUGAR, DESFOLLONAR v. (Agr.) Marfollar (quitar os ladróns ás vides).

DESLEÍR v. Disolver. ║ Atenuar, acalmar [unha idea].

DESLENGUADO, A adx. e s. Bocalán, bocapodre, malfalado.

DESLENGUAR v. Deslinguar, corta-la lingua. ║ v.pr. Deslinguarse, desbocarse, desvergoñarse.

DESLIAR(SE) v. Desenlear(se), desembeleñar(se), desenguedellar(se), desenredar(se), desfacer(se) a lea.     

DESLIGAR v. Desligar, desatar, deslear. ║ Separar, desachegar, afastar, independizar. ║ Desenmarañar, desenguedellar, desencerellar. ║ Dispensar, desobrigar, eximir.

DESLINDAR v. Deslindar, deliñar, estremar, derregar, apear [un terreo].

DESLINDE s.m. Deslinde, deslindamento.

DESLIZ s.m. Esvarón.

DESLIZABLE adx. Esvaradío, escorregadizo.

DESLIZADERO, A adx. Escorregadizo. ║ s.m. Escorregadoiro.

DESLIZANTE adx. Escorregadizo, esvaradío.

DESLIZAR(SE) v. Esborrexer, esvarar, escorregar.

DESLOMAR(SE) v. Eslombar(se), deslombar(se), derrear(se)

DESLUCIR v. Deslucir, deslustrar.

DESLUMBRAR v. Encandear, cegar, ofuscar (cunha luz). ║ (fig.) Abraiar, asombrar, fascinar, subxugar.

DESLUSTRAR v. Deslustrar, quita-lo lustre. ║ Desacreditar, descualificar. ║ Quita-la transparencia a un cristal.

DESLUSTRE s.m. Deslustre, acc. e ef. de deslustrar.

DESMADEJADAR(SE) v.  Decaer, abrandar, minguar, afrouxar.

DESMADEJADO, A adx. Frouxo, derreado, exhausto.

DESMADEJAMIENTO s.m. Frouxidade, debilidade, decaemento.

DESMADRARSE v. Desmandarse, pasarse da raia.

DESMALLAR v. Desfacer unha malla. ║ Desenmallar, sacar o peixe da malla.

DESMÁN(1) s.m. Exceso, desorde, falcatruada. ║ Desgraza, desastre, malura.

DESMÁN (2) s.m. (Zoo.: Mam. Galemys pyrenaicus) Rato de almiscre.

DESMANDARSE v. Desmandarse.

DESMANGAR v. Desmangar, quita-lo mango a unha ferramenta.

DESMANOTADO, A  adx. e s. Apoucado, encollido, petapouco, pusilánime.

DESMAÑADO, A adx. e s. Falto de maña,  torpe, inhábil, inútil207.

DESMAÑO s.m. Desamaño.

DESMAYAR(SE) v. Desmaiar(se), esvaer(se).

DESMAYO s.m. Desmaio, esvaemento, esvaecemento.. ║ Desalento, abatemento, desánimo, desazo.

DESMAZALADO, A adx. Frouxo, caído, desleixado / desdeixado.

DESMEDIDO, A adx.  Desmedido, desmesurado, esaxerado.

DESMEDIRSE v.pr. Desmandarse, excederse, pasarse.

DESMEDRADO, A adx. Desmedrado, inmaturo, atrasado. Verde.

DESMEDRO s.m. Deterioración. ║ Decaemento, depresión.

DESMEJORA s.f. Deterioración, menoscabo, perda. Desdouro..

DESMEJORAR(SE)  v. Desmellorar(se).

DESMELENAR(SE) v. Desguedellar(se), espeluxar(se). ║ v.pr. Acendese, quentarse, excitarse, enfurecerse. ║ v.pr. Soltarse, desinhibirse.

DESMEMBRAR v. Desmembrar. 

DESMENTIR v. Desmentir.

DESMENUZAMIENTO s.m. Esmiuzamento, esfarelamento.

DESMENUZAR v. Esmiuzar, relar, petiscar. ║  Esmiuzar, examinar en detalle.

DESMIGAJAR v. Esfaragullar / esfrangullar, esmigallar.

DESMIGAR v. Esmiolar, desmiolar. Esfrangullar, esmigallar.

DESMIRRIADO, A , ESMIRRIADO, A adx.(coloq.)  Mirrado, murcho, rechumido.

DESMOCHAR v. Demoucar, desmouchar, derramar (as pólas).

DESMOCHE s.m. Demouca f.

DESMONTAR v. Desmontar, facer un desmonte. ║  Esbardallar, escagallar (unha morea de algo). ║ Desmontar, desarmar. ║ Desmontar, desencabalgar.

DESMORALIZAR v. Desmoralizar.

DESMORONAMIENTO s.m. Derrubamento.

DESMORONAR(SE) v. Esmoroar(se), derrubar(se). Esnoirar(se).

DESNARIGAR(SE)  v. Esnafrarse, esnacharse.

DESNATAR v. Desnatar.

DESNIVEL s.m. Desnivel.

DESNUDAR(SE) v. Espir(se), desvertir(se).

DESNUDEZ s.f. Nudez.

DESNUDO, A adx. Espido, esporrancho, nu; núa. ║ s.m. (arte) Nu.

DESOBEDECER v. Desobedecer.

DESOBEDIENCIA s.f. Desobediencia.

DESOBEDIENTE adx. Desobediente.

DESOCUPADO, A adx. Desocupado.

DESODORANTE adx. e s. Desodorizante.

DESOIR v. Desoír, desouvir, desatender.

DESOJAR v. Romper o ollo dun instrumento. ║ Forza-la vista.

DESOLADOR, A adx. Desolador, devastador. ║ Desolador, desconsolador.

DESOLAR v. Desolar, arrasar, devastar. ║ v.pr. Aflixirse, agoniarse.

DESOLLADURA s.m. Esfoladura208

DESOLLAR 209 v. Esfolar, pelar, saca-la pel (a un animal). 

DESORBITAR v. Desorbitar, sacar de órbita. ║ (fig.) Desorbitar, esaxerar/ exaxerar, inflar.

DESORDEN s.m. Desorde f.

DESORDENADO, A adx. Desordenado, abandonado, deixado. ║ Trapalleiro.

DESORDENAR v. Desordenar, desamañar, desarranxar.

DESOREJAR v. Desorellar, corta-las orellas.

DESORGANIZACIÓN s.f. Desorganización, desamaño, desorde, desarranxo.

DESORGANIZAR v. Desorganizar, desamañar.

DESORIENTAR v. Desorientar, descamiñar, confundir. ║ v.p. Desorientarse, extraviarse.

DESOSEGAR v. V. DESASOSEGAR.

DESOXIDAR v. Desoxidar, desenferruxar. ║ v.tr.e pr. (Quím.) Desoxixenar/ desosixenar.

DESOVAR v. Desovar.

DESOVE s.m. Desova f. (acción e época).

DESOVILLAR v. Desennovelar.

DESPABILADERAS s.f.pl. Espabiadora (tesoiras de quita-lo pabío).

DESPABILAR v. Espabiar, quita-lo pabío queimado.
despabilar(se) v. (fig.) Espelir(se).

DESPACHAR v. Despachar.

DESPACHO s.m. Despacho. ║ Comunicado, noticia.

DESPACHURRAR(SE), ESPACHURRAR(SE), DESPANZURRAR v. Esmagar, esmagallar, estrullar.

DESPACIO adv. Engorde, amodo, devagar, paseniño, pouco a pouco, sen presa, lentamente210.

DESPAJAR v. Espallar (separa-la palla do gran).

DESPALDILLAR v. Eslombar, rompe-las costas a un animal.

DESPAMPANANTE adx. Asombroso, rechamante.

DESPANZURRAR v. Destripar, rompe-lo ventre [a alguén]. ║ v. (coloq.) Rebentar, estoupar [esparexendo o recheo].

DESPAREJAR(SE) v. Desemparellar(se)211

DESPARPAJO s.m. Desenvoltura,desembarazo  [no modo de falar ou de actuar].

DESPARRAMAR v. Esparexer, ciscar, espallar.   

DESPATARRAR(SE) v. Escarranchar(se).

DESPAVORIR(SE) v. Espavorecer(se), estarrecer(se), arrepiar(se).

DESPECHAR v. Causar despeito212.

DESPECHO s.m. Despeito, desgusto.
A DESPECHO DE (loc.) A pesar de / contra [a vontade de alguén].

DESPECHUGAR v. Quita-la peituga a unha ave. ║ v.p. (fig. e fam.) Descamisarse, destapa-lo peito.

DESPECTIVO, A adx. Despectivo.

DESPEDAZAR v. Esnaquizar, esnacar, escachar, escachizar.

DESPEDIDA s.f. Despedida.

DESPEDIR v. Despedir = [ Acompañar ao que marcha. ║ Desprender, emanar, exhalar. ║ Lanzar, proxectar. ║ Botar [do traballo]. ║ v.pr. Expresar un adeus. v.pr. Renunciar (a un proxecto)].

DESPEGAR(SE) v. Despegar(se),desapegar(se), descolar(se). ║ Engalar [unha aeronave]. ║ Desenvolver(se) [unha actividade]. ║ v.pr. Desamigarse.

DESPEGO, DESAPEGO s.m. Desapego, desamor.

DESPEINAR(SE) v. Despeitear(se).

DESPEJAR v. Despexar, desocupar, librar. ║ Aclarar, explicar, pór en claro. ║ Despexar, albadear, aclararse o ceo. ║ (Mat.) Despexar.

DESPELLEJAR, DESOLLAR v. Esfolar.

DESPELUZAR(SE) v. Espeluxar(se), despeitear(se), desguedellar(se).

DESPENSA s.f. Despensa.

DESPENSERO, A  s. Despenseiro (encargado da despensa duna comunidade).

DESPEÑADERO s.m. Precipicio, cavorco.

DESPEÑAR v. Despenar, precipitar, lanzar desde un precipicio.

DESPERDICIAR v. Desperdiciar, refugar.

DESPERDICIO s.m. Desperdicio, refugallo, reboutallo.

DESPERDIGAR(SE) v. Espallar(se), esparexer(se), ciscar(se).

DESPEREZAR(SE), ESPEREZAR(SE) v. Espreguizarse, estarricarse, estirarse.

DESPEREZO s.m. Espreguizamento.

DESPERFECTO s.m. Deterioración, estrago,  dano [pequeno]. ║ Eiva, defecto.

DESPERTADOR, A adx. e s.m. Espertador / despertador.

DESPERTAR(SE) v. Espertar(se), acordar. ║ (fig.) Espertar, espelir.

DESPEZAR v. Despedazar, escachar. ║ Despezar, desarmar por pezas.

DESPIADADO, A adx. Desapiadado, cruel.

DESPIECE s.m. Despezamento, desfeita f.

DESPIERTO, A adx. Esperto. ║ (fig.) Esperto, guicho, espelido.

DESPIEZAR v. Despezar.

DESPIDO s.m. Despedimento (do traballo).

DESPILFARRADOR, A adx. e s. Gastador, estragador.

DESPILFARRAR v. Dilapidar, estragar, malgastar.

DESPILFARRO s.m. Dilapidación.

DESPIOJAR v. Espiollar, catar os piollos.

DESPISTAR(SE) v. Despistar(se).

DESPLANTE s.m. Desplante, impertinencia.

DESPLAZAMIENTO s.m. Desprazamento.

DESPLAZAR(SE) v. Desprazar(se), trasladar(se).

DESPLEGAR(SE) v. Despregar(se).

DESPLIEGUE s.m. Despregamento.

DESPLOMAR(SE)213 v. Afundir(se), abater(se), esmoroar(se).

DESPLUMAR v. Depenar/ despenar, desplumar (a unha ave). ║ (Fig.) Desplumar, pelar (fig.), limpar os cartos a un.

DESPOBLADO, A adx. e s.m. Despoboado.

DESPOBLAMIENTO s.m. Despoboamento.

DESPOBLAR(SE) v. Despoboar(se).

DESPOJAR v. Desposuír. Roubar. Espoliar.

DESPOJOS s.m.pl. Restos, restrollos, miúdos. Refugallo, sing.

DESPORTILLAR v. Esportelar, fanar.

DESPOSAR v. Desposar, esposar, casar.

DESPOSEER v. Desposuír.

DESPOSEIMIENTO s.m. Desposuimento.

DESPOSORIO s.m. Esposorio, desposorio.

DESPOTISMO s.m. Despotismo.

DESPOTRICADOR, A adx. e s. Badueiro, baralleiro, bardalleiro.

DESPOTRICAR v. Baduar, esbardallar, latricar, falar mal de alguén.

DESPRECIABLE adx. Desprezable/ desprezábel.

DESPRECIAR v. Desprezar, menosprezar.

DESPRECIO s.m. Desprezo, menosprezo.

DESPRENDER(SE) v. Desprender(se).

DESPRENDIDO, A adx. Desprendido, dadivoso, desinteresado.

DESPRENDIMIENTO s.m.  Acc. de desprender(se), desprendemento, caída. ║ Desapego. ║ (fig) Desinterese, largueza
DESPRENDIMIENTO DE TIERRA(S): Barrancada.

DESPREOCUPACIÓN s.f. Despreocupación, desleixo m.

DESPREOCUPADO, A adx. Despreocupado, desleixado.

DESPREOCUPAR(SE) v. Despreocupar(se).

DESPRESTIGIAR v. Desprestixiar.

DESPRESTIGIO s.m. Desprestixio.

DESPREVENIDO, A adx. Desprevido/ desprevindo, desprecavido.

DESPROPÓSITO s.m. Despropósito, desvarío, inconveniencia.

DESPROVISTO, A adx. Desprovisto, carecente [de algo].

DESPUEBLE s.m. Despoboamento.

DESPUÉS adv. Despois214.

DESPUMAR, ESPUMAR v. Escumar, espumar215.

DESPUNTAR v. Despuntar = [Esbicar, espontar, corta-lo bico/a punta. ║ Agromar, abrollar, asomar (as plantas). ║ Raia-lo día, alborexar. ║ (fig.) Sobresaír, destacar. ]

DESQUICIAMIENTO s.m. Acc. e ef. de “desquiciar(se)” = [ Desencaixe. ║ Exasperación, irritación. ]

DESQUICIAR v. Derrancar, desencaixar ou sacar do couzón [unha porta]. ║ Exasperar, trastornar ou descompoñer [a alguén].

DESQUIJARAR(SE) v. Desqueixar(se) (dislocar a queixada).

DESQUITAR(SE) v. Desquitar(se), resarcir(se).

DESQUITE s.m. Desquite.

DESRABAR, DESRABOTAR v. Desrabar, corta-lo rabo.

DESRAMAR v. Cepar, espolar, derramar, esgallar, cortar as pólas.       

DESRIÑONAR v. Derrear.

DESRIZAR  v. Descrenchar, desencrechar, desfacer rizos.

DESTACADO, A adx. Sinalado, sobranceiro.

DESTACAMENTO s.m. (Mil.) Destacamento.

DESTACAR v. (Mil.) Enviar un destacamento. ║Destacar, resaltar. ║ Destacar, distinguirse, sobresaír.

DESTAJAR v. Axustar (un traballo). ║ Corta-la baralla (nun xogo de naipes).

DESTAJO s.m. Traballo axustado.
A DESTAJO (loc. adv.) Ao axuste.║ A feito, a eito, a obra feita, a traballo feito, con empeño e sen parar.
HABLAR A DESTAJO (loc. verb. coloq.) Falar polos cóbados, falar os sete falares.

DESTAPAR v. Destapar.

DESTARTALADO, A adx. e s. Estartelado.

DESTARTALAR v. Estartelar.

DESTECHAR v. Desteitar, quita-lo teito.

DESTEJAR v. Destellar, quita-las tellas.

DESTEJER v. Destecer (desfacer un tecido). ║ (fig) Destramar, desbaratar, botar a perder algo tramado.

DESTELLAR v. Escintilar, faiscar, brillar.

DESTELLO s.m. Escintileo, reflexo, brillo.

DESTEMPLADO, A adx. Destemperado (que se destemperou). ║ [Tempo] desapracible, desagradable.

DESTEMPLAR v. Destemperar = [ Alterar a harmonía. ║ Desordenar, desamañar. ║ v.pr. Sentir malestar físico. ║ v.pr.  Alterar, descontrolar [a alguén]. ║ v.pr. Perde-lo tempero (un metal) ].

DESTEÑIR v. Destinguir/destinxir.

DESTERNILLARSE v.pr. Escacharse as cartilaxes. ║ (fig) Atacar a rir, rebentar coa risa, esmendrellarse de risa.

DESTERRAR v. Desterrar.

DESTERRONAR v. (Agr.) Esterroar / estorroar.

DESTETAR v. Destetar, desleitar.

DESTETE s.m. Desteta f.

DESTIEMPO (A) (loc. adv.) A destempo, fóra de tempo.

DESTIERRO s.m. Desterro, exilio.

DESTILACIÓN s.f. Destilación, estila.

DESTILADOR, A adx. e s. Destilador, que destila. Alquitareiro . ║ s.m. Alquitara, alambique, destilador.

DESTILAR v. Destilar.

DESTILERÍA s.f. Destilería/ destilaría.

DESTINAR v. Destinar.

DESTINATARIO, A s. Destinatario.

DESTINO s.m. Destino.

DESTITUIR v. Destituír, depoñer.

DESTORNILLADOR s.m. Desaparafusador.

DESTORNILLAR, DESATORNILLAR v. Desaparafusar, quita-lo parafuso.

DESTREZA s.f. Destreza, habilidade, arte, [boa] man (fam.).

DESTRIPAR v. Destripar. ║ (fig.) Esmagar, machucar. ║ (fig) Chafar [o relato ou conto que outro está a facer].

DESTRÓN, LAZARILLO s.m. Guía ou mozo de cego.

DESTRONAR v. Destronar.

DESTROZAR v. Esnaquizar, escangallar, esbandallar, estragar, derramar, desbaratar.

DESTROZO s.m. Dano. Desfeita.

DESTROZÓN, A adx. e s. Estragador, magallón, que gasta moito a roupa.

DESTRUCCIÓN s.f. Destrución.

DESTRUCTOR adx. e s.m. Destrutor.

DESTRUIR v. Destruír, estragar.

DESUELLO s.m. Acc. e ef. de “desollar”, esfolar. Esfoladura.

DESUNCIR, DESYUGAR v. Desaxugar, descangar, desxunguir, quita-lo xugo ás bestas

DESUNIÓN s.f. Desunión.

DESUNIR(SE) v. Desunir(se).

DESURDIR v. Desurdir, destecer, destramar. ║  Desurdir, desbaratar [un plan secreto].

DESUSADO, A adx. Desusado.

DESUSO s.m. Desuso.

DESVAÍDO, A adx. Langrán, mangallón. ║ Esvaído, esvaecido (ref. a unha cor). ║ Enmagrecido, devecido, esmacelado, enfraquecido. ║ Impreciso, vago, confuso.

DESVAINAR v. Debullar, debagar, degraer (sacar os grans dun froito).

DESVAÍR(SE) v. Esvaecer, esvaer, desvanecer(se).

DESVALIDO, A adx. e s. Desvalido, desamparado.

DESVALIJAR v. Desvalixar.

DESVALIMIENTO s.m. Desvalemento, desamparo, desprotección.

DESVÁN s.m. Faiado, faio. Mansarda.
DESVÁN GATERO OU PERDIDO:Faiado perdido.

DESVANECER(SE) v. Esvaecer(se), disipar(se).

DESVANECIMIENTO s.m. Desmaio, esvaecemento.

DESVARAR v. (Mar.) Desvarar, desencallar.

DESVARIAR v. Delirar, variar (da cabeza).

DESVARÍO s.m. Delirio, tolada  f.

DESVELAR(SE) v. Desvelar(se).

DESVENCIJAR(SE) v.  Esmendrellar(se). desartellar(se).

DEVENIR (1) v. Devir, chegar a ser.

DEVENIR (2) s.m. (Filos.) Devir (proceso de transformación).

DESVENTAJA s.f. Desvantaxe.

DESVENTURA s.f. Desventura, desgraza.

DESVENTURADO, A adx. Desventurado, desgrazado. ║ Desventurado, desafortunado, malfadado. ║ adx. e s. Desventurado, coitado, apoucado. ║ Avarento, cutre.

DESVERGONZADO, A adx. Desvergonzado, a/desvergoñado.

DESVERGÜENZA  s.f. Desvergonza / desvergoña  = [ Descaro. ║ Procacidade, atrevemento. ]

DESVESTIR(SE) v. Espir(se), desvestir(se)216.

DESVIACIÓN s.f.  Desviación, desvío.

DESVIAR(SE) v. Desviar(se), descamiñar(se).

DESVINCULAR(SE) v. Desvincular(se), desvencellar(se).

DESVÍO s.m. Desvío, desviación. ║ Desvío, atallo. ║ Desapego, indiferenza.

DESVIVIRSE v.p. Degoirar, devecer, desfacerse (por algo ou alguén).

DESYUGAR v. [V. DESUNCIR].

DETALLAR v. Detallar, pormenorizar.

DETALLE s.m. Detalle, lista. ║ Detalle, pormenor. ║ Detalle, delicadeza.

DETALLISTA adx. e s. Amante do detalle ou que ten detalles. ║ s. Minorista, vendedor polo miúdo.

DETECCIÓN s.f. Detección.

DETECTABLE adx. Detectable/ detectábel.

DETECTAR v. Detectar.

DETECTIVE s. Detective.

DETECTOR, A adx. e s.m. (aparello) Detector.

DETENCIÓN s.f. Detención.

DETENER(SE) v. Deter(se), parar(se). ║ Deter, apresar.

DETENIDAMENTE adv.m. Detidamente, con detemento.

DETENIDO, A adx. Minucioso (ref. a un traballo). ║ adx. e s. Apoucado, pusilánime, inseguro. ║ Detido, arrestado provisionalmente

DETENIMIENTO s.m. Detención, parada. ║ Atraso, tardanza.
CON DETENIMIENTO (loc. adv.)  Minuciosamente, con moito coidado.

DETENTADOR s.m. (Der.) Detentor (que retén o que non é seu).

DETENTAR v. Reter (algo sen dereito), deter.

DETERGENTE adx. Deterxente, que deterxe. ║ s.m. Deterxente, detersivo (produto).

DETERGER v. (Med.) Deterxer, limpar unha ferida. ║ Deterxer (limpar algo sen corroelo).

DETERIORABLE adx. Deteriorable.

DETERIORAR(SE) v. Deteriorar(se), derramar(se).

DETERIORO s.m. Deterioración, derrama.

DETERMINACIÓN s.f. Determinación, fixación, sinalamento. ║ Determinación, decisión, resolución.

DETERMINADO, A adx. Determinado.

DETERMINADOR, A adx. Determinador.

DETERMINAR v. Determinar = [ Delimitar, precisar. ║ Fixar, marcar. ║ Motivar, ocasionar. ║ Inducir, animar. ║ Dispoñer, dispor, prescribir. ║ (Der.) Sentenciar].

DETERMINATIVO, A adx. e s.m. (Gram.) Determinativo.

DETERMINISMO s.m. (Fil.) Determinismo.

DETESTABLE adx. Detestable/ detestábel, abominable/ abominábel.

DETESTAR v. Detestar, aborrecer.

DETONACIÓN s.f. Detonación, explosión.

DETONANTE adx. e s.m. Detonante.

DETONADOR adx. e s.m. Detonador.

DETONAR v. Detonar, estoupar, estourar.

DETRACCIÓN s.f. Detracción, acc. e ef. de detraer.

DETRACTOR, A adx. e s. Detractor.

DETRAER v. Detraer, restar, subtraer. ║ Detraer, denigrar, difamar.

DETRÁS adv. Detrás.
DETRÁS DE: Atrás de, após, tras de.

DETRIMENTO s.m. Detrimento, destrución leve. ║ Perda, prexuízo, quebrantamento. ║ (fig) Dano moral.

DETRITO s.m., DETRITUS s.m. (Xeol. e Med.) Detrito.

DETURPAR v. Deturpar, deformar, estragar.

DEUDA s.f. Débeda.

DEUDO, A s.m. e f. Parente, achegado, familiar.

DEUDOR, A  adx. e s. Debedor.

DEVALAR v. (Mar.) Derivar, cambiar de rumbo217.

DEVALUACIÓN s.f. Depreciación, desvalorización.

DEVALUAR v. Devaliar, desvalorizar.

DEVANADERA s.f. (aparello) Debandoira, argadelo.

DEVANAR v. Debandar.

DEVANEAR v. Disparatar, desvariar.

DEVANEO s.m. Delirio, desvarío. ║ Pasatempo inútil. ║ Namorisco pasaxeiro.

DEVASTACIÓN s.f. Devastación, desolación.

DEVASTADOR, A adx. Devastador.

DEVASTAR v. Devastar, desolar. ║ (fig.) Destruír, desfacer, derramar, estragar.

DEVENGAR v. Devindicar, adquirir o dereito a cobrar unha cantidade.

DEVENGO s.m. Devindicación, cantidade devindicada.

DEVENIR v. Devir, sobrevir, acontecer. ║ Devir, chegar a ser. ║ s.m. Devir.

DEVERBAL, DEVERBATIVO, A adx. (Gram.) [Palabra] deverbal, deverbativa.

DEVOCIÓN s.f. Devoción, piedade. ║ Devoción, inclinación.

DEVOCIONARIO s.m. Devocionario.

DEVOLUCIÓN s.f. Devolución, restitución.

DEVOLVER v. Devolver.

DEVORADOR, A adx. e s. Devorador.

DEVORAR v. Devorar.

DEVOTO, A adx. Devoto.

DEXTRÓGIRO, A, DEXTRORSO, A adx. Dextrorso, que xiro no sentido das agullas do reloxo.

DEYECCIÓN s.f. Dexección, defecación. ║ s.m.pl. Excrementos. ║ (Xeol.) Dexección [dun volcán].

DÍA s.m. Día218.
DIA LABORABLE:  Día solto.
DIA FESTIVO: Dia santo, día de festa.
HACERSE DE DÍA: Rompe-lo día, raia-lo día, abri-lo día.

DIABETES s.f. (Med.)  Diabetes.

DIABÉTICO, A adx. e s. Diabético.

DIABLEAR v. Facer diabruras ou trasnadas.

DIABLO s.m. Diabo, diaño, demo.

DIABLURA s.f. Diabrura, trasnada, falcatruada.

DIABÓLICO, A adx. Diabólico, demoníaco. ║ Arrevesado, revesgado, revirado, difícil. ║ (coloq.) Perverso, desalmado, malvado.

DIÁBOLO s.m. (xoguete) Diábolo.

DIACONADO s.m. (Cat.)  Diaconado, orde do diácono.

DIACONAL adx. Diaconal, rel. ao diácono.

DIÁCONO s.m. (Catol.) Diácono.

DIACRÍTICO, A adx.(Ling. e Med.) Diacrítico.

DIACRONÍA s.f. (Ling.) Diacronía.

DÍADA s.f. Díade, conxunto de dous.

DIADEMA s.f. Diadema,  m. Tiara.

DIÁDOCO s.m. (Hist.) Diádoco, xeneral sucesor de Alexandre Magno.

DIAFANIDAD s.f. Diafanidade.

DIÁFANO s.m. Diáfano.

DIAFRAGMA s.m. (Anat., Fotogr., Electr., etc.) Diafragma.

DIAFRAGMAR v. (Fotogr.) Diafragmar.

DIAGNOSIS s.f. Diagnose.

DIAGNOSTICABLE adx. Diagnosticable/ diagnosticábel.

DIAGNOSTICAR v. Diagnosticar.

DIAGNÓSTICO s.m. Diagnóstico.

DIAGONAL adx. e s.f. Diagonal.

DIAGRAMA s.m. Diagrama, representación gráfica.

DIAL (1) s.m. Dial (indicador). ║ (fig.) Onda, banda, conxunto de emisoras.

DIAL (2) adx. Rel. a un día, diario, cotián. ║ s.m.pl. Efemérides (feitos de cada día).
FLAMEN DIAL: (Hist.) Sacerdote romano de Xúpiter.

DIALECTAL adx. Dialectal, rel. ao dialecto.

DIALECTALISMO s.m. (Ling.) Dialectalismo.

DIALÉCTICO, A adx. Dialéctico. ║ s.m. Dialéctica (ciencia).    

DIALECTO s.m. (Ling.) Dialecto.

DIALECTOLOGIA s.f. Dialectoloxía.

DIÁLISIS s.f. (Quím.) Diálise.

DIALIZAR v. (Fis. e Med.) Dializar, someter a diálise.

DIALOGAR v. Dialogar.

DIÁLOGO s.m. Diálogo.

DIAMANTE s.m. Diamante.

DIAMANTINO, A adx. Diamantino, adamantino.

DIAMETRAL adx. Diametral, rel. ao diámetro.

DIÁMETRO s.m. Diámetro.

DIANA s.f. Diana (toque musical e albo de tiro).

DIAPASÓN s.m. (Mús.) Diapasón.

DIAPOSITIVA s.f.  Diapositiva.

DIARIAMENTE adv. A diario, decotío, decote, acotío.

DIARIO, A adx. Diario, cotián; -á . ║ s.m. Diario, xornal. ║ s.m. Diario (relato ou libro de contabilidade.).
A DIARIO (loc. adv.): Acotío, decotío, decote.

DIARREA s.f. Diarrea, cagarría, descomposición.

DIÁSPORA s.f. (Hist.) Diáspora.

DIATRIBA s.f. Diatriba, filípica, invectiva.

DIBUJANTE s. Debuxante.

DIBUJAR v. Debuxar.

DIBUJO s.m. Debuxo.

DICCIÓN s.f. Dicción.

DICCIONARIO s.m. Dicionario.

DICENTE adx. e s. Dicente, que di.

DICHA s.f. Dita, felicidade.

DICHARACHERO, A adx. Falangueiro, paroleiro, ocorrente. ║ adx. e s.(coloq.) Basto, groseiro, ordinario. arrabaldeiro.

DICHO, A (P. irreg. de 'decir'): Dito (Id. de 'dicir'). ║ s.m. Dito

DICHOSO, A adx. Ditoso, venturoso, afortunado.

DICIEMBRE s.m. Decembro, mes do Nadal.

DICOTOMÍA s.f. Dicotomía (división en dúas partes).

DICOTÓMICO, A adx. Dicotómico, rel. á dicotomía.

DICTADO s.m. Ditado.

DICTADOR, A s. Ditador.

DICTADURA s.f. Ditadura.

DICTÁFONO s.m. (aparello) Ditáfono.

DICTAMEN s.m. Ditame f.

DICTAMINAR v. Ditaminar, emitir un ditame.

DICTAR v. Ditar.

DICTERIO s.m. Dicterio, apóstrofe, insulto, inxuria.

DIDÁCTICO, A adx. e. s.f. Didáctico.

DIECINUEVE num. Dezanove219.

DIECIOCHO num. Dezaoito.

DIECISÉIS num. Dezaseis.

DIECISIETE num. Dezasete.

DIEDRO s.m. (Xeom.) [Ángulo] diedro.

DIENTE s.m. Dente.

DIENTE DE LEÓN, AMARGÓN (Bot.: Pl. herb. Taraxacum officinale) Mexacán, leitaruga, carrelo.

DIÉRESIS s.f. (Gram.) Diérese.

DIÉSEL s.m. Diésel.

DIESTRO, A adx. e s.m. e f. Destro.

DIETA(1) s.f. Dieta (réxime alimentario).

DIETA (2) s.f. Asemblea política nalgúns Estados. ║ s.f. (pl.) Axuda de custa(s), estipendio

DIETARIO s.m. Dietario.

DIETÉTICO, A adx. Dietético, rel. a unha dieta alimentaria. ║ s.f. (Med.) Dietética (ciencia).

DIEZ num. Dez.

DIEZMAR v. Decimar, separar (ou castigar) a un de cada dez. ║ Paga-lo dezmo á Igrexa. ║ (fig.) Decimar, minguar, estragar, causa-la morte [nunha poboación].

DIEZMO s.m. Dezmo, décimo.

DIFAMACIÓN s.f. Difamación.

DIFAMADOR, A adx. Difamador.

DIFAMAR v. Difamar, infamar, desprestixiar.

DIFAMATORIO, A adx. Difamatorio, que difama.

DIFERENCIA s.f. Diferenza220.

DIFERENCIACIÓN s.f. Diferenciación, distinción.

DIFERENCIAL adx. Diferencial. ║ s.m. (Mec. e Electr.) Diferencial. ║ s.f. (Mat.) Diferencial.

DIFERENCIAR(SE) v. Diferenciar(se), distinguir(se)

DIFERENTE adx. Diferente, distinto.

DIFERIR v. Diferir, aprazar, atrasar. ║ Distinguirse, diferenciarse. ║ Disentir, discordar, discrepar.

DIFÍCIL adx. Difícil.
DIFICIL DE SUPERAR:  Duro de roer.

DIFICULTAD s.f. Dificultade.

DIFICULTAR v. Dificultar, complicar, entorpecer.

DIFICULTOSO, A adx. Dificultoso, difícil.

DIFLUENTE adx. Difluente, que diflúe, que se esparexa.

DIFLUIR v. Difluír, espallarse, esparexerse. ║ Dividirse un río en varios ramais.

DIFUMINAR v.  Disipar [en pintura], esfumar, esvaecer, esvaer.

DIFUNDIR(SE) v. Difundir(se), espallar(se), estender(se), propagar(se), divulgar(se).

DIFUNTO, A adx. e s. Defunto, extinto, morto.

DIFUSIÓN s.f. Difusión, divulgación.

DIFUSO, A adx. Difuso, difundido, estendido. ║ Difuso, confuso, escuro.

DIFUSOR, A adx. e s.m. (dispositivo) Difusor.

DIGERIBEL, DIGESTIBLE adx. Dixerible/ dixeríbel.

DIGERIR v. Dixerir, face-la dixestión. ║ Dixerir, asimilar [algo difícil].

DIGESTIÓN s.f. Dixestión.

DIGESTIVO, A adx. Dixestivo.

DIGITADO, A adx.(Zoo.) Dixitado (que ten dedos).

DIGITAL adx. Dixital, rel. aos dedos ou

DIGITAL (1) adx. Dixital, rel. ós dedos ou aos números díxitos. ║ [Aparato] que informa con díxitos.

DIGITAL (2) s.f. (Bot.: Pl. Digitalis purpurea) Croque, milicroque, estralote, estraloque, baloco, croque, abeluria, dedaleira.

DÍGITO s.m. Díxito (algarismo do cero ao 9)

DIGLOSIA s.f. (Ling.) Diglosia, bilingüismo. ║ s.f. (Anat.) Unha deformación da lingua.

DIGNARSE v.p. Dignarse, ter a ben, condescender.

DIGNATARIO, A s. Dignitario.

DIGNIDAD s. Dignidade.

DIGNIFICAR v. Dignificar.

DIGNO, A adx. Digno.

DÍGRAFO s.m. (Ling.) Dígrafo.

DIGRESIÓN s.f. Digresión, excurso, desviación [do discurso].

DIJE  s.m. Adobío, berloques. Xoia pequena.

DILACERACIÓN s.f. Dilaceración, acc. e ef. de dilacerar.

DILACERAR v. Dilacerar, esgazar, escachar. ║ v. (fig.) Dilacerar, aldraxar, humillar, difamar.

DILACIÓN s.f. Dilación, delonga, demora.

DILAPIDADOR, A adx. Dilapidador, gastador.

DILAPIDAR v. Dilapidar, desbaldir, desbaratar, malgastar, disipar [bens].

DILATACIÓN s.f. Dilatación.

DILATAR(SE) v. Dilatar(se).

DILATORIO, A adx. Dilatorio, que causa dilación. ║ s.f.pl. Dilatorias, demoras.

DILECCIÓN s.f. Dilección, cariño especial.

DILECTO, A adx. Dilecto, querido con dilección.

DILEMA s.m. Dilema.

DILETANTE adx. e s. Diletante, afeccionado.

DILIGENCIA s.f. Dilixencia = [ Coidado, atención. ║ Prontitude, présa. ║ Xestión. ║ Coche de cabalos].

DILIGENCIAR v. Dilixenciar, arranxar.

DILIGENTE adx. Coidadoso, meticuloso. ║ Dilixente, rápido, lixeiro.

DILUCIDACIÓN s.f. Dilucidación, aclaración, esclarecemento.

DILUCIDAR v. Dilucidar, aclarar, explicar.

DILUCIÓN s.f. Dilución, disolución (nun líquido).            

DILUIR(SE) v. Diluír(se), disolver(se). ║ Diluír(se), esluír(se), minguar [a concentración ou a importancia].

DILUIR(SE)  v. Diluír(se), esluír(se).

DILUVIAL adx. Diluvial.

DILUVIANO, A adx. Diluviano, ana.

DILUVIAR v. Diluviar, arroiar

DILUVIO s.m. Diluvio (universal). ║ adx. e s.(Fig.) Diluvio, dioivo/a, enxurrada, arroiada.

DIMANACIÓN s.f. Dimanación, acc. e ef. de dimanar.

DIMANANTE adx. Dimanante, que dimana.

DIMANAR v. Manar, abrollar [a auga[. ║ Dimanar, promanar, provir, proceder.

DIMENSIÓN s.f. Dimensión, medida.

DIMENSIONAL adx. Dimensional, rel. á dimensión. 

DIMENSIONAR v. Dimensionar, determinar unha dimensión.

DIMINUTIVO, A adx. e s.m. Diminutivo.

DIMINUTO, A adx. Diminuto, miúdo.

DIMISIÓN s.f. Dimisión, cesamento m.

DIMITIR v. Dimitir, cesar.

DINA s.f. (Fis.) Dina (unidade de forza).

DINÁMICO, A adx. Dinámico. ║ s.f. Dinámica (ciencia).

DINAMISMO s.m. Dinamismo, vitalidade.

DINAMITA s.f. Dinamita.

DINAMITAR v. Dinamitar, voar algo con dinamita. ║ Aniquilar, destruír por completo.

DINAMITERO, A adx. e s. Dinamiteiro.

DINAMIZACIÓN s.f. Dinamización, acc. e ef. de dinamizar.

DINAMIZADOR, A adx. e s. Dinamizador, que dinamiza.

DINAMIZAR v. Dinamizar, activar, axilizar.

DÍNAMO, DINAMO s.m. (Electr.) Dínamo.

DINASTÍA s.f. Dinastía.

DINÁSTICO,A adx. Dinástico.

DINERAL s.m., DINERADA s.f. Diñeiral m, diñeirada f, chea de cartos.

DINERARIO, A adx. Pecuniario, monetario, rel. ao diñeiro

DINERO s.m. Diñeiro, cartos.

DINOSAURIO s.m. (Zoo.) Dinosauro.

DINTEL s.m. (Arquit.) Lintel, cargadoiro, sobrelume, lumieira f., padieira f.

DIÑAR v. Dar, entregar.
DIÑARLA (loc. verb.) Morrer.
DIÑÁRSELA A ALGUIEN  (loc. verb.) Enganalo, burlalo.

DIOCESANO, A adx. Diocesano.

DIÓCESIS s.f. DioceseA, bispado.

DIODO s.m. (Electr.) DíodoA.

DIONISIACO, A, DIONISÍACO, A adx. Dionisíaco, rel. a Dionisio. ║ Impulsivo, instintivo.

DIOPTRÍA s.f. (Opt.) Dioptría.

DIOS, A s. Deus.

DIPLOMA s.m. Diploma.

DIPLOMAR v.tr. Diplomar [a alguén]. ║ v.p. Diplomarse, obter un diploma.

DIPLOMACIA s.f. Diplomacia.

DIPLOMÁTICO, A adx. e s. Diplomático.

DIPLOMADO, A adx. e. s. Diplomado.

DÍPTERO, A adx.(Arquit., Escultura e Zool.) Díptero, que ten dúas ás.

DÍPTICO s.m. Díptico.

DIPTONGACIÓN s.f. (Fon.) Ditongación.

DIPTONGAR v. (Fon.) Ditongar.

DIPTONGO s.m. (Fon.) Ditongo.

DIPUTACIÓN s.f. Deputación.

DIPUTADO, A s. Deputado.

DIQUE s.m. Dique, muro [dun porto].

DIRECCIÓN s.f. Dirección. ║ Enderezo m.

DIRECCIONAL adx. Direccional.

DIRECTIVO, A adx. e s. Directivo. ║ s.f. Directiva, órgano director. ║ s.f. Directriz, instrucción. ║ s.f. Directiva [da U.E].

DIRECTO, A adx. Directo.

DIRECTOR, A s. Director, a

DIRECTORIO s.m. Directorio.

DIRECTRIZ adx. Que dirixe. ║ s.f. Directriz, norma. ║ s.f. (Xeom.) Directriz.

DIRIGENTE adx. e s. Dirixente.

DIRIGIBLE adx. e s.m. (globo) Dirixible / dirixíbel.

DIRIGIR(SE) v. Dirixir(se).

DIRIGISMO s.m. Dirixismo (política económica)

DIRIMENTE adx. Dirimente, que dirime.

DIRIMIR v. Dirimir, resolver. ║ (Der.) Dirimir, anular.

DISCAPACIDAD s.f. Discapacidade.

DISCAPACITADO, A adx. e s. Discapacitado.

DISCENTE s. Discente, pupilo, estudante.

DISCERNIBLE adx. Discernible/ discerníbel.

DISCERNIMIENTO s.m. Discernimento.

DISCERNIR v. Discernir, distinguir.

DISCIPLINA s.f. e s.f.pl. (instrumento) Disciplina.

DISCIPLINADO, A adx. Disciplinado. ║ [Flor] xaspeada.

DISCIPLINAR (1) adx. Disciplinar, rel. a unha disciplina eclesiástica.

DISCIPLINAR (2) v. Disciplinar, ensinar ou someter a unha disciplina. ║ Disciplinar, azoutar con disciplinas.

DISCÍPULO, A s. Discípulo.

DISCO s.m. Disco.

DISCOGRAFÍA s.f. Discografía.

DISCOGRÁFICO, A adx. e s.f. (empresa) Discográfico.

DÍSCOLO, A adx. e s. Rabudo, rabisaco, díscolo.

DISCONFORME adx. Desconforme.

DISCONFORMIDAD s.f. Desacordo.

DISCUNTINUIDAD s.f. Descontinuidade.

DISCONTINUO, A  adx. Descontinuo.

DISCORDANCIA s.f. Discordancia, desacordo. ║ s.f. (Mús.) Falta de harmonía.

DISCORDANTE adx. Discordante, discorde.

DISCORDAR v. Discordar, discrepar, disentir. ║ (Mús.) Discordar, non ir acordes.

DISCORDE adx. Discorde, discordante.

DISCORDIA s.f. Discordia.

DISCOTECA s.f. Discoteca.

DISCRECIÓN s.f. Discreción.

DISCRECIONAL adx. Discrecional

DISCREPANCIA s.f. Discrepancia, diferenza, desacordo.

DISCREPANTE adx. Discrepante, discordante, discorde.

DISCREPAR v. [Cousa] discrepar, desdicir, ser diferente. ║ [Persoa] discrepar, disentir.

DISCRETO, A adx. Discreto.  

DISCRIMINACIÓN s.f. Discriminación.

DISCRIMINAR v. Discriminar.

DISCULPA s.f. Desculpa, escusa, distingo.

DISCULPABLE adx. Desculpable/ desculpábel.

DISCULPAR(SE) v. Desculpar(se), escusar(se).

DISCURRIR v. Andar, camiñar. ║ Decorrer, pasar [o tempo]. ║ Correr, fluír [un líquido]. ║ Discorrer, idear, inventar. ║ Discorrer, pensar, matinar, maxinar.

DISCURSAR v. Discorrer [sobre algo].

DISCURSIVO, A adx. Discursivo, que discorre, matina, pensa.

DISCURSO s.m. Razoamento, reflexión, matinación. ║ Discurso, alocución, prédica. ║ Transcurso do tempo.

DISCUSIÓN s.f. Discusión, debate.

DISCUTIBLE adx.  Discutible/ discutíbel.

DISCUTIDOR, A adx. e s. Discutidor, que lle gusta discutir.

DISCUTIR 221 v. Discutir, debater.

DISECADOR, A adx. e s. Disecador.

DISECAR (1) v. Disecar [animais].

DISECAR (2) v.tr.e pr. Secar algo por fins diversos.

DISECCIÓN s.f. Disección, acc. e ef. de disecar(1). ║ Análise detallado de algo.

DISECTOR, A s. Disector, disecador, o que diseca.

DISEMINACIÓN s.f. Diseminación, acc. e ef. de diseminar(se).

DISEMINAR(SE) v. Diseminar(se), esparexer(se), espallar(se).

DISENSIÓN s.f. Disensión, desavinza, diverxencia. ║ Contenda, rifa, agarrada.

DISENTIR v. Disentir, discrepar, ter outro parecer.

DISEÑAR v. Deseñar, facer un deseño.

DISEÑO s.m. Deseño

DISERTACIÓN s.f. Disertación, charla, conferencia.

DISERTAR v. Disertar, razoar e discorrer sobre unha materia.

DISFRAZ s.m. Disfrace.

DISFRAZAR(SE) v. Disfrazar(se).

DISFRUTE s.m. Gozo, deleite, pracer, desfrute.

DISFRUTAR v. Gozar, desfrutar.

DISGREGACIÓN s.f. Disgregación, acc. e ef. de disgregar.

DISGREGAR(SE) v. Disgregar, desunir.

DISGUSTAR v. Desgustar, causar desgusto. ║ Desgustar, deschistar, desagradar. ║  v.pr. Anoxarse, enfadarse [con outro].

DISGUSTO s.m. Desgusto, desabor, desagrado. ║ Mágoa, aflición, pena. ║ Rabecha, perrencha (ref. a nenos). ║ Desabor [dunha comida].

DISIDIR v. Discordar, discrepar, disentir, separarse dunha doutrina.

DISIDENCIA s.f.  Disidencia. ║ Desacordo grave.

DISIDENTE adx. e s.  Disidente, desavido.

DISIMETRÍA s.f. Disimetría, asimetría.

DISIMILACIÓN s.f. (Fon.) Disimilación.

DISIMILAR v. (Fonét.) Disimilar.

DISIMILITUD s.f. Disimilitude, desemellanza, diferenza.

DISIMULACIÓN s.f. Disimulación, disimulo.

DISIMULAR v. Disimular.

DISIMULO s.m. Disimulo, disimulación f.

DISIPACIÓN s.f. Disipación.

DISIPADOR, A adx. e s. Disipador, desbaldidor, estragador.

DISIPAR v. Disipar, esvaecer. ║ Disipar, dilapidar, malgastar. 

DISJUNTO, A adx. Disxunto.

DISLOCACIÓN s.f. Escordadura, dislocación.

DISLOCADURA s.f.  Esnogadura, desconxuntura, dislocación.

DISLOCAR  v. Escordar, derrancar, desartellar, dislocar(se). ║ Retorcer un argumento, terxiversar.

DISMINUCIÓN  s.f. Diminución.

DISMINUIDO, A adx. e s. Diminuído, [persoa] deficiente.

DISMINUIR v. Decrecer, devecer, minguar, diminuír.

DISOCIABLE adx. Disociable/ disociábel.

DISOCIAR v. Disociar, desasociar, separar. ║ Disociar, disgregar, descompoñer [unha substancia].

DISOLUBLE adx. Disoluble/ disolúbel, soluble/ solúbel.

DISOLUCIÓN s.f. Disolución.

DISOLUTO, A adx. e s. Disoluto, licencioso, vicioso.

DISOLVENTE adx. e s. Disolvente.

DISOLVER(SE) v. Disolver(se).

DISONANCIA s.f. Son desagradable. ║ Falta de harmonía ou de consonancia.

DISONANTE adx. Disonante, discordante, discorde.

DISONAR v. Disonar, desentoar, desafinar.

DISPAR v.  Dispar, desigual, diferente.

DISPARADOR, A adx.(persoa) ou s.m. (peza) Disparador.

DISPARAR v. Disparar. Tirar.
DISPARARSE v.pr. Dispararse [algo sen querer]. ║ Dispararse, medrar [algo] sen xeito.

DISPARATADO, A adx. Disparatado, desasisado, aloucado. ║ (coloq) Terrible, enorme, descomunal, desmesurado.

DISPARATAR v. Disparatar, dicir ou facer burradas ou disparates.

DISPARATE s.m. Disparate, burrada.

DISPAREJO, A adx. Dispar, desigual, diferente.

DISPARIDAD s.f. Disparidade, desigualdade.

DISPARO s.m. Disparo. Tiro.

DISPENDIO s.m. Dispendio, dilapidación, desbaratamento, luxo (fam.).

DISPENDIOSO, A adx. Dispendioso, custoso, gravoso.

DISPENSA s.f. Dispensa, permiso privilexiado.

DISPENSADOR, A adx. e s. Dispensador.

DISPENSAR v. Dispensar = [ Outorgar, conceder. ║ Eximir. ║ Desculpar, escusar. ║ Despachar un medicamento].

DISPERSAR(SE) v. Dispersar(se).

DISPENSARIO s.m. Dispensario, clínica.

DISPERSAR v. Dispersar, separar, desagrupar. ║ v.p. Dispersarse, diseminarse, espallarse.

DISPERSIÓN s.f. Dispersión.

DISPERSO, A adx. Disperso.

DISPLICENCIA s.f. Displicencia, desagrado no trato. ║ Desánimo, desalento, deixamento, desazo.

DISPLICENTE adx. e s. Displicente, desatento, despectivo, xardesco.

DISPONER(SE) v. Dispoñer(se)/dispor(se).

DISPONIBILIDAD s.f. Dispoñibilidade.

DISPONIBLE adx. Dispoñible/ dispoñíbel.

DISPOSICIÓN s.f. Disposición. Aptitude. ║ Disposición (precepto).

DISPOSITIVO s.m. Dispositivo.

DISPROSIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 66) Disprosio, “Dy“.

DISPUESTO, A adx. Disposto, presto, preparado.

DISPUTA s.f. Rifa, retesía, disputa, baralla, liorta, agarrada.

DISPUTABLE adx. Disputable/ disputábel.

DISPUTAR v. Disputar. Discutir, rifar. Gurrar.

DISQUETE s.m. (Inform.) Disquete.

DISQUETERA s.f. (Inform.) Disqueteira.

DISQUISICIÓN s.f. Disquisición, exame rigoroso. ║ s.f.pl. Disquisicións, divagacións, digresións.

DISTANCIA s.f. Distancia.
GUARDAR LAS DISTANCIAS (loc. verb.) Gardar as distancias, comer cada un do seu.

DISTANCIAMIENTO s.m. Distanciamento.

DISTANCIAR(SE) v. Distanciar(se).

DISTANTE adx. Distante, afastado, alongado. ║ (fig.) Distante, displicente, ausente (fig.).

DISTAR v. Distar, estar a unha distancia.

DISTENDER v. Distender, afrouxar, diminuír a tensión. ║ v.tr. e p.(Med.) Distender(se), causar unha tensión.

DISTENSIÓN s.f. Distensión (de distender).

DISTINCIÓN s.f. Distinción.

DISTINGO s.m. Distingo, reparo, restrición. . ║ (Fil.) Distinción entre unha parte que é aceptable e outra que non.

DISTINGUIBLE adx. Distinguible/ distinguíbel.

DISTINGUIDO, A adx. Ilustre, egrexio, eminente, eximio, nobre.

DISTINGUIR(SE) v. Distinguir(se).

DISTINTIVO, A adx. e s.m. Distintivo.

DISTINTO, A adx. Distinto.

DISTORSIÓN s.f. Distorsión, torsión, torcedura. ║ Distorsión, deformación [dunha imaxe].

DISTORSIONAR v. Destorcer, distorsionar, causar distorsión.

DISTRACCIÓN s.f. Distracción.

DISTRAER v. Distraer(se), divertir(se), entreter(se). ║ Distraer(se), despistar(se). ║ Malversar fondos.

DISTRAÍDO, A adx. Distraído.

DISTRIBUCIÓN s.f. Distribución.

DISTRIBUIDOR, A adx. e s. Distribuidor.

DISTRIBUIR(SE) v. Distribuír(se). Repartir, entregar. Errogar [bens].

DISTRITO s.m. Distrito.

DISTURBIO s.m. Disturbio, desorde, alboroto.

DISUADIR v. Desaconsellar.

DISUASIÓN s.f. Disuasión.

DISYUNCIÓN s.f. Disxunción.

DISYUNTIVO, A adx. e. s.f. Disxuntivo.

DITIRAMBO s.m. (Lit.)  Ditirambo, gabanza esaxerada. ║(Hist.) Ditirambo (unha composición poética).

DIURNO, A adx. Diúrno.

DIVAGACIÓN s.f. Divagación.

DIVAGADOR, A adx. e s. Divagador.

DIVAGAR v. Vagar, deambular. ║ Divagar, falar de xeito arbitrario.

DIVÁN s.m. Diván.

DIVERGENCIA s.f. Desacordo m., diverxencia.

DIVERGENTE adx. Diverxente, que diverxe.

DIVERGIR v. Diverxer [liñas ou superficies]. ║ (fig.) Diverxer, discordar, discrepar.

DIVERSIDAD s.f. Diversidade.

DIVERSIFICACIÓN s.f. Diversificación.

DIVERSIFICAR(SE) v. Diversificar(se), facer diverso algo uniforme.

DIVERSIÓN s.f. Diversión, distracción, divertimento m., brincadeira, troula.

DIVERSO, A adx. Diverso, distinto. ║ Diferente, desemellante. ║ indef.pl. Diversos, distintos, varios.

DIVERTIDO, A adx. e s. Divertido. Trouleiro, refaixeiro, pándego.

DIVERTIMIENTO s.m. Recreo, divertimento.

DIVERTIR(SE) v. Divertir(se), entreter(se). Troular/ troulear.

DIVIDENDO s.m. (Mat.e Econ.) Dividendo.

DIVIDIR(SE) v. Dividir(se).

DIVIESO s.m. (Med.) Furúnculo, furuncho. carafuncho, nacida f.

DIVINIDAD s.f. Divindade.

DIVINIZACIÓN s.f. Divinización.

DIVINO, A adx. Divino.

DIVISA s.f. Divisa.

DIVISAR v. Albiscar, divisar, enxergar/ dexergar, ver ó lonxe confusamente.

DIVISIBILIDAD s.f. Divisibilidade.

DIVISIBLE adx. Divisible/ divisíbel.

DIVISIÓN s.f. División.

DIVISOR, A adx. e s.m. (Mat.) Divisor.

DIVISORIO, A adx. e s.f. (Xeogr.) Divisorio.

DIVO, A adx. e s. Divo.

DIVORCIADO, A adx. e s. Divorciado.

DIVORCIAR(SE) v. Divorciar(se).

DIVORCIO s.m. Divorcio.

DIVULGACIÓN s.f. Divulgación, difusión.

DIVULGADOR, A adx. e s. Divulgador.

DIVULGATIVO, A adx. Divulgativo, divulgador.

DIVULGAR(SE) v. Divulgar(se).

DIYAMBO s.m. (Métr.) Diiambo (na poesía grecolatina).

DIZQUE s.m., DIZQUES s.m.pl. Dito(s), murmuración(s), cubillada(s), rexouba.

DO adv. (lit.) Onde. ║ s.m. (nota musical) Dó.    

DOBLADILLO s.m. Basta f., vaíña f.

DOBLADURA s.f. Dobradura, dobrez.

DOBLAJE s.m. Dobraxe (no cine).

DOBLAMIENTO s.m. Dobradura, acc. e ef. de dobrar(se).

DOBLAR v. Dobrar, duplicar. ║ Dobrar, pregar, encartar. ║ Dobrar, torcer, virar. ║ v.pr. Dobrarse, dobregarse.

DOBLE adx. e s.m. Dobre, dobro.

DOBLEGAR(SE) v. Dobregar(se).

DOBLEMENTE adv. Dobremente, de xeito dobre.

DOBLETE s.m. Dobrete.

DOBLEZ s.f. (parte dobrada) Dobra. ║ (sinal deixada) Dobrez, prego m. ║ (fig.) Falsidade, malicia, dobrez.

DOBLÓN s.m. (moeda ant.) Dobrón.

DOCE num. Doce.

DOCEAVO, A adx. e s. Doceavo, duodécima [parte].

DOCENA s.f. Ducia.

DOCENCIA s.f. (profesión) Docencia.

DOCENO, A adx. Duodécimo.

DOCENTE adx. e s. Docente.

DÓCIL adx. Dócil, guiado, submiso, obediente.

DOCILIDAD s.f. Docilidade.

DOCTAMENTE adv. Doutamente.

DOCTO, A adx. Douto.

DOCTOR, A s. Doutor.

DOCTORADO s.m. Doutoramento.

DOCTORAL adx. Doutoral.

DOCTORAMIENTO s.m. Doutoramento.

DOCTORANDO, A s. Doutorando.

DOCTORAR(SE) v. Doutorar(se).

DOCTRINA s.f. Doutrina.

DOCTRINAL adx. Doutrinal.

DOCTRINARIO, A adx. Doutrinario.

DOCUMENTABLE adx. Documentable/ documentábel.

DOCUMENTACIÓN s.f. Documentación.

DOCUMENTAL adx. Documental, rel. aos documentos. ║ adx. e s. Documental (filme).

DOCUMENTAR(SE) v. Documentar(se).

DOCUMENTO s.m. Documento.

DODECAEDRO s.m. (Xeom.) Dodecaedro.

DOGAL  s.m. Trela [para prender o gando]. ║ Barazo [para aforcar].

DOGMA s.m. Dogma.

DOGMÁTICO, A adx. e s.f. Dogmático.

DOGMATISMO s.m. Dogmatismo.

DOGMATIZAR v. Dogmatizar.

DÓLAR s.m. Dólar (moeda).

DOLENCIA s.f. Doenza, enfermidade.

DOLER(SE) v. Doer(se).

DOLIDO, A adx. Doído, sentido, resentido.

DOLIENTE adx. e s. Doente.

DOLMEN s.m. (Arqueol.) Dolmen (pl.dólmenes).

DOLO s.m. Engano, fraude. ║ s.m. (Der.) Engano deliberado.

DOLOR s.m. Dor / dolor f.

DOLORIDO, A adx. Dorido.

DOLOROSO, A adx. Doloroso.

DOLOSO, A adx.(Der.) Doloso.

DOMA s.f. Doma, acc. e ef. de domar.

DOMABLE adx. Domable/ domábel, que se pode domar.

DOMADOR, A s. Domador.

DOMAR v. Domar. Desbravar, amansar.

DOMEÑABLE adx. Domeable/ domeábel, que se pode domear.

DOMEÑAR v. Domear, someter.

DOMESTICABLE adx. Domesticable/ domesticábel.

DOMESTICACIÓN s.f. Domesticación.

DOMESTICAR v. Domesticar.

DOMÉSTICO, A adx. Doméstico, a; caseño.

DOMICILIACIÓN s.f. Domiciliación (dun pagamento).

DOMICILIAR v.tr.e v.p. Domiciliar(se).

DOMICILIARIO, A adx. Domiciliario.

DOMICILIO s.m. Domicilio, residencia.

DOMINABLE adx. Dominable/ dominábel, controlable.

DOMINACIÓN s.f. Dominación.

DOMINADOR, A adx. e s. Dominador.

DOMINANTE adx. Dominante, avasalador. ║ Dominante, sobresaínte.

DOMINAR v. Domear, dominar.

DOMINGO s.m. Domingo.

DOMINGUERO, A adx. Domingueiro.

DOMINICAL adx. Dominical.

DOMINICO, A adx. Dominico (relixioso).

DOMINIO s.m. Dominio.

DOMINÓ s.m. Dominó.

DOMO s.m. (Arquit.) Cúpula. `

DON(1) (Lat. donum) s.m. Don, dádiva.

DON (2),  DOÑA  (Lat. dominus)  s.(tratamento) Don, dona.

DONACIÓN s.f. Doazón.

DONADOR, A adx. e s. Doador, doante. ║ Que outorga un don ou regalo.

DONAIRE s.m. Donaire, graza no falar. ║ Donaire, churruscada, ocorrencia, saída. ║ Donaire, garbo, garrideza.

DONAIROSO, A adx. Donairoso, que ten donaire.

DONANTE adx. e s. Doador, doante, o que fai a doazón.

DONAR v. Doar.

DONATARIO, A s. Donatario, o que recibe a doazón.

DONATIVO s.m. Donativo.

DONCEL s.m. Doncel.

DONCELLA s.f. Doncela. Rapaza. ║ Criada, servente. ║ s.f. (Zoo.: Peixe Coris julis) Doncela, xulia, señorita.

DONDE adv. Onde.
EN DONDE (loc. adv.)  Onde.

DONDEQUIERA adv. En algures. ║ En todas partes.

DONOSO, A adx. Donoso, donairoso.

DONOSURA s.f.  Donaire, graza, elegancia.

DOÑA s.f. [V. DON. ]
DOÑABLANCA s.f. Donabranca, mozafresca (uva autóctona de Galicia).

DOPAJE s.m. Dopaxe f.

DOPAR(SE) v. Dopar(se).

DORADA s.f. (Zoo.: Peixe Sparus aurata) Dourada.

DORADILLA, ADORADILLA, CAPILERA s.f. (Bot.: Fento Ceterach officinarum) Douradiña.

DORADO, A adx. Dourado.

DORADURA s.f. Doradura.

DORAR(SE) v. Dourar(se).

DÓRICO, A adx. e s.(Arquit.) Dórico.

DORMILÓN adx. e s. Durmiñón; -ona, durmitón; -ona.

DORMIR(SE) v. Durmir. ║ Adormentar, anestesiar. ║ Adormecer, quedar durmido.   Nf

DORMITAR v. Sonear, adormecer(se), descabezar un sono.

DORMITORIO s.m. Dormitorio.

DORNA s.f. (Mar.) Dorna222 .  

DORNAJO s.m. Maseiro.

DORSAL adx.(rel. ao dorso), s.m. (Deport.) e s.f. (Xeogr.) Dorsal.

DORSO s.m. Dorso, reverso, revés.

DOS núm., adx.e s. Dous m., dúas f.223

DOSCIENTOS núm. m. e f. Douscentos m., duascentas f.

DOSEL s.m. Dosel.

DOSIFICACIÓN s.f. Dosificación, dosaxe.

DOSIFICADOR, A adx. e s.m. (aparello) Dosificador, dosador.

DOSIFICAR v. Dosificar, dosar.

DOSIS s.f. Dose.

DOTACIÓN s.f. Dotación.

DOTADOR, A adx. e s. Dotador.

DOTAL adx. Dotal, rel. ao dote.

DOTAR v. Dotar.

DOTE s.f. Dote m.

DOVELA s.f. (Arquit.) Doela (dun arco ou dunha bóveda).

DRACONIANO, A adx. Draconiano, severo, rigoroso, inflexible. ║ adx.(Hist.) Draconiano, rel. ao ateniense Dracón.

DRAGA s.f. Draga (máquina).  

DRAGADO s.m. Dragaxe f

DRAGAR v. Dragar.

DRAGO s.m. (Bot.: Árb. Dracaena draco) Drago.

DRAGÓN s.m. Dragón.

DRAGONARIA s.f. (Bot.: Herba Antirrhinum majus) Herba becerra.

DRAGONCILLO s.m. (Zoo.: Peixe Callionymus lyra) Escarpón.

DRAGONTEA, SERPENTARIA s.f. (Bot.: Pl. Aristolochia serpentaria) Serpentaria.

DRAMA s.f. Drama.

DRAMÁTICO, A adx. Dramático.

DRAMATISMO s.m. Dramatismo.

DRAMATIZACIÓN  s.f. Dramatización.

DRAMATIZAR  v. Dramatizar.

DRAMATURGIA s.f. Dramaturxia.

DRAMATURGO, A s. Dramaturgo.

DRÁSTICO, A adx. e s.(Farm.) [Medicamento] eficaz. ║ adx.(fig.) Drástico, rigoroso, ríxido, draconiano.

DRENAJE s.m. Drenaxe f.

DRENAR v. Drenar.

DRIBLAR v. (deportes) Canear.

DRIZA s.f. (Mar.) Driza (un tipo de cabo).

DROGA s.f. Droga.

DROGADICCIÓN s.f. Drogadicción, toxicomanía.

DROGADICTO, A adx. Drogadicto, toxicómano.

DROGAR(SE) v. Drogar(se).

DROGUERÍA s.f. Droguería, drogaría.

DROGUERO, A adx. e s. Drogueiro.

DROMEDARIO s.m. (Zoo.: Mam. Camelus dromedarius) Dromedario.

DROSERA s.f. (Bot.: Pl. herb. Drosera rutundifolia) DróseraA, orballiña.

DRUIDA s.m. (Ant.) DruídaA.

DUAL adx. e s. (Gram.) Dual.

DUALIDAD s.f. Dualidade, dualismo.

DUALIZAR v. Partir en dúas partes.

DUBA s.f.  Valado de terra.

DUBITACIÓN s.f. Dúbida.

DUBITATIVO, A adx. Dubitativo, que implica dúbida.

DUBNIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 105) Dubnio , “Db“.

DUCADO s.m. Ducado (Título e territorio. Moeda.)

DUCAL adx. Ducal, rel. ao duque.

DUCHA s.f. Ducha.

DUCHAR(SE) v. Duchar(se).

DUCHO, A adx. Experto, experimentado.

DÚCTIL adx. Dúctil.

DUCTILIDAD s.f. Ductilidade.

DUDA s.f. Dúbida.
SIN DUDA ALGUNA:  Sen dúbida ningunha.
SIN DUDA:  Sen dúbida, certamente.

DUDAR v. Dubidar.

DUDOSO, A adx. Dubidoso.

DUELA s.f. Doela, leiva (táboa curva dun barril).

DUELISTA s. Duelista.

DUELO (1) s.m. (do lat. medieval duellum ‘combate entre dous’)  Duelo (desafío), enfrontamento.  

DUELO (2) s.m. (do lat. tardío dolus ‘dor’)  Dó224, dor, mágoa. ║ Dó, pésame, condolencia. ║ Cerimonias dunha defunción (velorio, funerais, etc.).

DUENDE s.m. Trasno, trasgo, demiño.

DUEÑO, A s. Dono.

DUERMEVELA s.f. Soneca, sonada, sono lixeiro.

DUERNA s.f. Maseira, artesa. ║ Maseiro, barquela, pía.

DUETO s.m. (Mús.) Dueto, dúo.

DULCAMARA s.f. (Bot.: Solanum dulcamara) Dulcamara.

DULCE adx. e s.m. Doce.
DULCE DE MEMBRILLO: Marmelo.

DULCEMENTE adv.  Docemente, tenramente.

DULCERÍA s.f. Docería / dozaría.

DULCERO, A adx. Doceiro, lambón. ║ s. Doceiro, confeiteiro, pasteleiro.

DULCIFICANTE adx. Dulcificante, adozante.

DULCIFICAR v. Dulcificar, adozar, edulcorar.

DULÍA s.f. (Rel.) [Culto de] dulía.

DULZOR s.m. Dozura f.

DULZURA s.f. Dozura.

DUNA s.f. Duna.

DÚO s.m. Dúo.

DUODÉCIMO, A adx. e s. Duodécimo.

DÚPLEX adx. Dobre, duplicado. s.m. Dúplex (piso).

DUPLICACIÓN s.f. Duplicación.

DUPLICADO, A adx. e s.m. Duplicado.

DUPLICAR v. Duplicar, dobrar.

DUPLICIDAD s.f. Duplicidade.

DUPLO, A adx. e s.m. Duplo.

DUQUE, DUQUESA s. Duque, duquesa.

DURABLE adx. Durable / durábel, duradeiro.

DURACIÓN s.f. Duración, dura.

DURADERO, A adx. Duradeiro.

DURAMEN s.m. Cerna f., cerne m., durame m.

DURANTE prep. Durante.

DURAR v. Durar.

DURAZNILLO, PERSICARIA s.m., HIERBA PEJIGUERA (Bot.: planta herb. Polygonum persicaria) Crista, cristo, beldro, persicaria, herba pulgueira.

DUREZA s.f. Dureza.

DURMIENTE adx. Dormente, que dorme.

DURO, A adx. Duro. adv. Duramente, duro.

<






E

E s.f. (letra do alfabeto, vogal) E 225, s.m.

EBANISTA s. Ebanista.

EBANISTERÍA s.f. Ebanistería/ ebanistaría.

ÉBANO s.m. Ébano.   

EBRIEDAD s.f. Ebriedade, embriaguez.

EBRIO, A adx. Ebrio, bébedo, caneco.

EBULLICIÓN s.f. Fervura, fervedura, ebulición.

EBÚRNEO, A adx. Ebúrneo, de marfil.

ECCEMA, ECZEMA s.m. Eccema (afección da pel).

ECCEMATOSO, A  adx. Eccematoso.

ECHARPE s.m. Chal, mantón.

ECHAR(SE) v. Botar= [ Chimpar(se), lanzar(se). ║ Tirar, guindar.║ Expulsar, despedir. ║ Perder, pingar, deitar. ║ Precipitar(se). ║ Abalanzar(se). ║ Expeler. ║ Segregar, supurar. ║ Espantar, escorregar. ║ Encirrar. ║ Deitarse. ║ Exhibir, proxectar. ║ Sementar. ║ Agromar. ║ Calcular (anos).]

ECLÉCTICO, A adx. Ecléctico.

ECLESIÁSTICO, A adx. Eclesiástico.

ECLIPSAR(SE) v. Eclipsar(se).

ECLIPSE s.m.(Astr.) Eclipse f.

ECLOSIÓN s.f. Eclosión.

ECO- (1) elem. compos. Eco- [= casa / ecolóxico].

ECO- (2) elem. compos. Eco- [= onda electromágnética].

ECO s.m. Eco, resón. ║ (fig.) Eco, rumor. ║ (fig.) Eco, repercusión

ECOGRAFÍA s.f.(Med.) Ecografía.

ECÓGRAFO s.m.(Med.) Ecógrafo (aparello).

ECOLOGÍA s.f. Ecoloxía.

ECOLÓGICO, A adx. Ecolóxico.

ECOLOGISTA adx. e s. Ecoloxista.

ECONOMATO s.m. Economato.

ECONOMETRÍA s.f.(Econ.) Econometría.

ECONOMÍA s.f. Economía.

ECONÓMICO, A adx. Económico.

ECONOMISTA s. Economista.

ECONOMIZAR v. Economizar.

ECÓNOMO,A adx. Ecónomo.

ECOSISTEMA s.m. Ecosistema.

ECUACIÓN s.f. Ecuación.

ECUADOR s.m. Ecuador.

ECUÁNIME adx. Ecuánime, imparcial.

ECUANIMIDAD s.f. Ecuanimidade, imparcialidade.

ECUATORIAL adx. Ecuatorial.

ECUESTRE adx. Ecuestre.

ECUMÉNICO, A adx. Ecuménico.

ECUMENISMO s.m.(Rel.) Ecumenismo.

EDAD s.f. Idade (Época histórica). ║ Idade, tempo [que ten un].

EDEMA s.m.(Med.) Edema.

EDÉN s.m. Edén, paraíso.

EDICIÓN s.f. Edición.

EDICTO s.m. Edicto.

EDIFICABILIDAD s.f. Edificabilidade.

EDIFICABLE adx. Edificable/ edificábel.

EDIFICACIÓN s.f. Edificación.

EDIFICANTE adx. Edificante, exemplar.

EDIFICAR v. Edificar, obrar.

EDIFICIO s.m. Edificio.

EDIL, A s. Edil, concelleiro.

EDITAR v. Editar

EDITOR, A adx. Editor.

EDITORIAL s.f. Editorial.

EDITORIALISTA s. Editorialista.

EDREDÓN s.m. Edredón.

EDUCABLE adx. Educable / educábel.

EDUCACIÓN s.f. Educación.

EDUCADO, A adx. Educado.

EDUCADOR, A adx. e s. Educador.

EDUCANDO s. Educando.

EDUCAR(SE) v. Educar(se).

EDUCATIVO, A adx. Educativo.

EDUCIR v. Deducir, colixir, inferir.

EDULCORACIÓN s.f. Edulcoración, adozamento.

EDULCORANTE adx. e s.m. Edulcorante, adozante.

EDULCORAR v. Edulcorar, adozar, dulcificar.

EE.UU. 226 sigla EUA.

EFABLE adx. Expresable / expresábel, que se pode expresar.

EFÉBICO, A adx. Efébico, rel. ao efebo.

EFEBO s.m. Efebo, mozo adolescente.

EFECTISTA adx. Efectista.

EFECTIVIDAD s.f. Efectividade.

EFECTIVO, A adx. Efectivo= [Real, verdadeiro. ║ Eficaz. ║ (Posto) fixo.] s.m. Efectivo, cartos.
EN EFECTIVO: En efectivo, con diñeiro en moeda.

EFECTO s.m. Efecto, consecuencia.

EFECTUAR v. Efectuar, facer, realizar.

EFEMÉRIDE s.f. Efeméride, acontecemento que se recorda.
EFEMÉRIDES s.f.pl. Efemérides, relación de sucesos.

EFERVESCENCIA s.f. Efervescencia.

EFERVESCENTE adx. Efervescente.

EFICACIA s.f. Eficacia.

EFICAZ adx. Eficaz.

EFICIENCIA s.f. Eficiencia.

EFICIENTE adx. Eficiente.

EFÍGIE s.f. Efixie.

EFÍMERO, A adx. Efémero, fuxidío, pasadío.

EFLUIR v. Efluír (un líquido ou un gas).

EFLUVIO s.m. Efluvio.

EFUSIÓN s.f. Efusión.

EFUSIVO, A  adx. Efusivo, atento.

EGIPCIO, A adx. e s. Exipcio.

EGIPTÓLOGO, A s. Exiptólogo.

EGLEFINO s.m. (Zoo.: Peixe Melabogrammus aeglefinus)Burro.

ÉGLOGA s.f.(Lit.) Égloga, bucólica.

EGO s.m. Ego.

EGOCÉNTRICO, A adx. Egocéntrico.

EGÓLATRA adx. e s. Ególatra.

EGOLATRÍA s.f. Egolatría, egocentrismo.

EGOÍSMO s.m. Egoísmo.

EGOÍSTA adx. e s. Egoísta.

EGOTISMO s.m. (Psicoloxía) Egotismo (autoestima esaxerada).

EGREGIO, A adx. Egrexio, eximio, ilustre.

EGRESAR v. Saír dalgunha parte.

¡EH! Interx. Eh!, ei!

EINSTENIO s.m. (Quím.: elem. de N. At. 99) Einsteinio, “Es“.

EJARBE s.m. Enchente dun río por abondosas chuvias.

EJE s.m. Eixe / eixo.

EJECUCIÓN s.f. Execución.

EJECUTABLE adx. Executable/ executábel.

EJECUTANTE adx. Executante, executor.

EJECUTAR v. Executar.

EJECUTIVO, A adx. e s. Executivo.

EJECUTOR, A adx. Executor.

EJECUTORIO, A adx. e s.f. (Der.) Executorio.

EJEMPLAR adx. Exemplar, que serve de exemplo. ║ s.m. Exemplar, [cada]copia ou reprodución. ║ s.m. Exemplar, espécime, individuo dunha especie.

EJEMPLARIDAD s.f. Exemplaridade.

EJEMPLIFICAR v. Exemplificar, explicar con exemplos.

EJEMPLARIO s.m. Exemplario, conxunto de exemplos.

EJEMPLO s.m. Exemplo.

EJERCER v. Exercer.

EJERCICIO s.m. Exercicio.

EJERCITACIÓN s.f. Exercitación.

EJERCITAR(SE)v. Exercitar(se), adestrar(se).

EJÉRCITO s.m. Exército.

EJIDO s.m. Terreiro, eirado. Campo comunal á saída dun poboado227

EL, ELLA art. O, (-lo), a (-la)228.

ÉL pron. pers. El.
ELLA: Ela.
ELLOS: Eles.
ELLAS: Elas.

ELABORACIÓN s.f. Elaboración.

ELABORADO, A adx. Elaborado.

ELABORAR v. Elaborar, producir. Fabricar.

ELÉBORO FÉTIDO (Bot.: Pl. herb. Helleborus foetidus) Herba do gando, chaveira.

ELACIÓN s.f. Elevación, grandeza [de espírito].

ELASTICIDAD s.f. Elasticidade.

ELÁSTICO, A adx. Elástico.

ELATO, A adx. Altivo, arrogante, soberbio.

ELECCIÓN s.f. Elección.

ELECTIVO, A adx. Electivo.

ELECTO, A p.p.irreg. de ‘elegir’ Electo. ║ s. Electo.

ELECTOR, A adx. e s. Elector.

ELECTORADO s.m. Electorado.

ELECTORAL adx. Electoral.

ELECTORALISTA adx. Electoralista.

ELECTRICIDAD s.f. Electricidade.

ELECTRICISTA s. Electricista.

ELÉCTRICO, A adx. Eléctrico.

ELECTRIFICACIÓN s.f. Electrificación.

ELECTRIFICAR v. Electrificar.

ELECTRIZABLE adx. Electrizable / electrizábel.

ELECTRIZACIÓN s.f. Electrización.

ELECTRIZANTE adx. Electrizante, exultante

ELECTRIZAR(SE) v. Electrizar(se). ║ (fig.) Electrizar, entusiasmar, excitar.

ELECTRO- elem. compos. Electro- [=electricidade, eléctrico].

ELECTRO (1) s.m. Ámbar (unha resina). ║ Unha aliaxe de ouro e prata.

ELECTRO (2) s.m.(coloq.) Electrocardiograma.

ELECTROCARDIOGRAFÍA S.F.(Med.) Electrocardiografía.

ELECTROCUCIÓN s.f. Electrocución.

ELECTROCUTAR(SE) v. Electrocutar(se).

ELECTRODO s.m.(Electr.) EléctrodoA.

ELECTRODOMÉSTICO, A adx. e s.m.(aparello) Electrodoméstico.

ELECTRÓGENO, A adx. e s.m.(xerador) Electróxeno.

ELECTROLISIS, ELECTRÓLISIS s.f.(Quím.) Electrólise.

ELECTOLITO, ELECTRÓLITO s.m.(Quím.) Electrólito.

ELECTRÓN s.m. Electrón, negatón/ negatrón.

ELECTRÓNICO, A adx. e s.f.  Electrónico.

ELEFANCIA, ELEFANCÍA, ELEFANTIASIS s.f.(Med.) Elefantíase.

ELEFANCÍACO, A, ELEFANCIACO, A adx. e s.(Med.) Elefantiásico, rel. á elefantíase.

ELEFANTE, A s. (Zoo.: Mam. orde proboscídeos vs. esps.) Elefante.
ELEFANTE MARINO (Zoo.: Mam. Mirounga leonina) Elefante mariño.

ELEFANTÍASIS s.f.(Med.) ElefantíaseA.

ELEGANCIA s.f. Elegancia, garrideza.

ELEGANTE adx. Elegante.

ELEGANTIZAR(SE) v. Dotar(se) de elegancia.

ELEGÍA s.f.(Lit.) Elexía.

ELEGÍACO, A, ELEGIACO, A adx. Elexíaco.

ELEGIBILIDAD s.f. Elixibilidade.

ELEGIBLE adx. Elixible / elixíbel.

ELEGIDO, A adx. Elixido.

ELEGIR v. Elixir, escoller.

ELEMENTAL adx. Elemental.

ELEMENTO s.m. Elemento.

ELENCO s.m. Elenco, catálogo. ║ Elenco [de actores ou doutro equipo].

ELEVACIÓN  s.f. Elevación.

ELEVADO, A adx. Sublime, eminente. ║ Elevado, subido, alto.

ELEVADOR, A adx. e s.m. Elevador.

ELEVAR v. Elevar, alzar, erguer, levantar, subir. ║ Elevar, encarecer, incrementar. ║ Elevar, ascender.

ELÉBORO NEGRO, HIERBA LLAVERA (Bot.: Pl. herb. Helleborus foetidus) Herba do gando, chaveira.

ELIDIR v. Frustrar, debilitar [algo]. ║ v. (Ling.) Elidir (omitir un elemento lingüístico).

ELIMINABEL adx. Eliminable / eliminábel.

ELIMINACIÓN s.f. Eliminación.

ELIMINAR v. Eliminar, suprimir.

ELIMINATORIO, A adx. e s.f. Eliminatorio.

ELIPSE s.f. (Xeom.) Elipse (curva cerrada de dous focos).

ELIPSIS s.f. (Gram.) Elipse (omisión dunha palabra que se sobreentende)229

ELÍPTICO, A adx. Elíptico, rel. á elipse.

ELISIÓN s.f.(Ling.) Elisión, acc. e ef. de elidir

ÉLITE s.f. EliteA, minoría selecta.

ELIXIR s.m. Elixir /ks/.

ELLA pr. pers. [V. ÉL].

ELLO pr. pers. neutro:  En galego non existe230.

ELOCUACIÓN s.f. Elocución.

ELOCUENCIA s.f. Elocuencia, verba.

ELOCUENTE adx. Elocuente.

ELEGIABLE adx.  Eloxiable/ eloxiábel.

ELOGIADOR, A adx. e s. Eloxiador.

ELOGIAR v. Gabar, eloxiar.

ELOGIO s.m. Eloxio, loanza  f, louvanza f, gabanza f.

ELOGIOSO, A adx. Eloxioso.

ELONGACIÓN s.f. Alongamento. ║ s.f.(Astron. e Mec.) Elongación.

ELUCIDACIÓN s.f. Elucidación, aclaración.

ELUCIDAR v. Elucidar, dilucidar, aclarar, esclarecer.

ELUCIDARIO s.m. Elucidario (libro explicativo).

ELUCUBRACIÓN, LUCUBRACIÓN s.f. Elucubración.

ELUCUBRAR, LUCUBRAR v. Elucubrar, matinar, reflexionar.

ELUDIBLE adx. Eludible/ eludíbel.

ELUDIR v. Eludir, evitar, esguellar, esquivar.

EMANACIÓN s.f. Emanación. ║ Efluvio [de partículas]).

EMANAR v. Emanar= [Desprenderse. Proceder, provir. ║ Emitir, desprender (de si).]

EMANCIPACIÓN s.f. Emancipación.

EMANCIPADOR, A adx. e s. Emancipador.

EMANCIPAR(SE) v. Emancipar(se).

EMASCULACIÓN s.f. Castración, castra, capadura.

EMASCULAR v. (Med.) Emascular, castrar, capar.

EMBABIAMIENTO s.m.(coloq.) Aboubamento.

EMBADURNAR(SE) v. Enzoufar(se), emboutar(se), lixar(se) / luxar(se).

EMBAÍR v. Ofuscar, obcecar [a un para enganalo].

EMBAJADA s.f. Embaixada.

EMBAJADOR, A s. Embaixador.

EMBALAJE s.m. Embalaxe f.

EMBALAR (1) v. Embalar, empaquetar.

EMBALAR (2) v. Coller gran velocidade.

EMBALDOSADO s.m. Embaldosado.

EMBALDOSAR v. Embaldosar.

EMBALSAMADOR, A s. Embalsamador.

EMBALSAMAMIENTO s.m. Embalsamamento.

EMBALSAMAR v. Embalsamar.

EMBALSAR v. Encorar, represar.

EMBALSE s.m. Acc. de ‘embalsar’, encorar. ║ Encoro, presa, represa.

EMBANDERAR v. Embandeirar, adornar con bandeiras.

EMBARAZADA adx. e s.f. Embarazada.

EMBARAZAR v. Estorbar, empecer, dificultar. ║ Preñar, empreñar.

EMBARAZO s.m. Dificultade, impedimento, atranco. ║ Embarazo.

EMBARAZOSO, A adx. Embarazoso.

EMBARBECER v. Abarbar, botar (a) barba.

EMBARCACIÓN s.f. Embarcación.

EMBARCADERO s.m. Embarcadoiro. Peirao.

EMBARCAR(SE) v. Embarcar(se).

EMBARGAR v. Cativar, seducir, enfeitizar, engaiolar231. ║Embargar, confiscar, requisar.

EMBARGO s.m. Embargo.

EMBARQUE s.m. Embarque, embarco. ║ Papeleta, encomenda, compromiso.

EMBARNIZAR v. Envernizar, vernizar, dar verniz.

EMBARRANCAR(SE) v. Embarrancar(se), encallar.

EMBARRAR(SE)(1) v. Embarrar(se), enlamar(se), embulleirar(se), embarrañar(se).

EMBARRAR (2) v. Meter unha barra.

EMBARRILAR v. Meter nun barril.

EMBARULLAR v. Embarullar, embrollar, chafallar/chafullar.

EMBAUCADOR, A adx. e s. Enganador, engaiolante, gaioleiro, paraxismeiro.

EMBAUCAMIENTO s.m. Engado (fig.), calote.

EMBAUCAR v. Engadar, engaiolar (fig.), engarguelar, andar con paraxismas.

EMBASTAR v. (costura) Ganduxar.

EMBASTE s.m.(costura) Ganduxo.

EMBASTECER v. Engrosar. ║ Embastecer, enrudecer.

EMBATE s.m. Embate= [Golpe de mar. ║ (fig.) Arremetida, ataque.] ║ (Mar.) Vento mareiro.

EMBAZAR (1) v. Tinguir da cor do bazo.

EMBAZAR (2) v. Embazar, atascar, frear algo brando a algo duro.

EMBEBECER v. Entreter, divertir, amenizar. ║ v.pr. Quedarse fascinado ou pasmado

EMBEBER(SE) v. Embeber(se), empapar(se), enchoupar(se).

EMBELECAR v. Embelecar, enganar con artificios.

EMBELECO s.m. Trola f., engano, falsidade f.

EMBELESAR v. Arrebatar, cativar, enfeitizar, engaiolar, encantar.

EMBELESO s.m. Arrebato, encanto, feitizo, marabilla.

EMBELLECEDOR, A  adx. e s.m. Embelecedor.

EMBELLECER(SE) v. Embelecer(se).

EMBERRINCHARSE, EMBERRENCHINARSE v. Emperrencharse, encabuxarse.

EMBESTIDA s.f. Truque m, turrada.

EMBESTIR v. Trucar, topar, turrar.

EMBETUNAR v. Abetumar, dar betume.

EMBIZCAR(SE) v. Quedar(se) birollo.

EMBLANDECER v. Abrandar, amolecer. 

EMBLANQUECER v. Embranquecer, albear, branquear.

EMBLANQUECIMIENTO s.m. Branqueo,embranquecemento.

EMBLEMA s.m. Emblema.

EMBLEMÁTICO, A adx. Emblemático.

EMBOBAMIENTO s.m. Abraio, pasmo, embeleco.

EMBOBAR(SE) v. Embobar/ emboubar, emparvecer.

EMBOCADURA s.f. Embocadura.

EMBOCAR v. Embocar, meter pola boa.

EMBOCINADO, A adx. [V. ABOCINADO].

EMBODEGAR v. Gardar na bodega.

EMBOLADO s.m. Problema, contratempo. ║ s.m. (coloq.) Engano.

EMBOLIA s.f.(Med.) Embolia.

EMBOLISMADOR, A adx. e s. Falcatrueiro, aduaneiro, argallante, enredador.

EMBOLISMAR v. (coloq.) Enlear, enredar con mala idea, andar con algueiradas ou falcatrúas.

ÉMBOLO s.m.(Mec.) Émbolo, pistón. ║ s.m.(Med.) Corpo que produce unha embolia.

EMBOLSAR(SE) v. Embolsar. Empetar (gardar no peto).

EMBOÑIGAR v. Embostar, bostear, emborrear.

EMBORRACHAR(SE) v. Embebedar(se), emborrachar(se).

EMBORRASCAR(SE) v. Irritar, alterar, enfadar. ║ Emborrascar(se) [o tempo]. ║ Fracasar un negocio.

EMBORRICARSE v. (fam.) Quedar atordado. ║ (fig. e fam.) Namorarse perdidamente.

EMBORRONAR v. Esborranchar.

EMBOSCADA s.f. Emboscada.

EMBOSCAR(SE) v. Emboscar(se), ocultar(se), acochar(se).

EMBOSQUECER  v. Facerse bosque [un terreo].

EMBOSTAR v. Bostear, embostar.

EMBOTAR(SE) (1) v. Esbocar, desafiar, esmillar, engrosar o fío dun instrumento de corte.

EMBOTAR (2) v. Poñer dentro dun bote.

EMBOTELLADOR, A adx. e s. Embotellador.

EMBOTELLAMIENTO s.m. Embotellamento (de embotellar). ║ Atasco, atoamento [de vehículos].

EMBOTELLAR v. Embotellar.

EMBOZAR(SE) v. Embozar(se).

EMBOZO s.m. Embozo.

EMBRAGUE s.m. Embrague.

EMBRAVECER(SE) v. Embravecer(se).

EMBRAVECIMIENTO s.m. Embravecemento, acc. e ef. de embravecer(se). ║ Irritación,  rabia, furor

EMBREAR v. Embrear, untar con brea.

EMBREÑARSE v.pr. Meterse nunha fraguiza (rochas e maleza).

EMBRIAGADOR, A adx. Embriagador.

EMBRIAGAR(SE) v. Embriagar(se), embebedar(se).

EMBRIAGUEZ s.f. Embriaguez.

EMBRIDAR v. Embridar, poñe-las bridas. ║ Someter, suxeitar, subxugar.

EMBRIÓN s.m. Embrión.

EMBROCAR v. Embocar, envorcar (unha vasilla noutra).

EMBROLLADOR, A, adx. e.s., EMBROLLÓN, -ONA adx. e s.(coloq.) Embrollante, enredador, trapalleiro, zarapalleiro.

EMBROLLAR v. Chafallar / chafullar, atrapallar, argallar, entrambilicar.

EMBROLLO s.m. Argallada, trapallada, enguedello, lea. ║ Embrolla, enleada, enredo, cerellada.

EMBRUJAMIENTO s.m. Embruxamento, acc. de embruxar.

EMBRUJAR v. Ameigar, embruxar.

EMBRUJO s.m. Meigallo, arangaño, feitizo.

EMBRUTECEDOR, A adx.  Embrutecedor.

EMBRUTECERSE v. Abestarse.

EMBRUTECIMIENTO s.m. Embrutecemento.

EMBUCHAR v. Embuchar. Embutir.

EMBUDO s.m. Embude, funil.

EMBULLAR(SE) v. Animar a participar nunha troula.

EMBURUJAR v. (coloq.) Envurullar, facer bolos ou vultos de la.

EMBUSTEAR v. Alburgar ou mentir a miúdo.

EMBUSTE s.m. Trola, conto, bouba, mentira grande.

EMBUSTERO, A  adx. Troleiro, mentirán, na.

EMBUTIDO s.m. Embutido.

EMBUTIR v. Embutir.

EMERGENCIA s.f. Emerxencia, urxencia.

EMERGENTE adx. Emerxente.

EMERGER v. Emerxer.

EMÉRITO, A adx. Emérito.

EMERSIÓN s.f. Emersión, acc. e ef. de emerxer.    

EMIGRACIÓN s.f. Emigración.

EMIGRANTE adx. e s. Emigrante.

EMIGRAR v. Emigrar.

EMIGRATORIO, A adx. Emigratorio.

EMINENCIA s.f. Eminencia.

EMINENTE adx. Eminente, sobranceiro.

EMIR s.m. Emir (príncipe árabe).

EMIRATO s.m. Emirado.

EMISARIO, A s. Emisario, mensaxeiro. ║ s.m. Emisario, desaugadoiro.

EMISIÓN s.f. Emisión.

EMISOR, A adx. e s.f. Emisor.

EMITIR v. Emitir, emanar, desprender. ║ Emitir, transmitir [por ondas].

EMOCIÓN s.f. Emoción.

EMOCIONAL adx. Emocional, emotivo.

EMOCIONANTE adx. Emocionante.

EMOCIONAR(SE) v. Emocionar(se).

EMOLIENTE adx. (Med.) [Medicamento] emoliente.

EMOLUMENTOS s.m.pl. Emolumentos, remuneración adicional.

EMOTICÓN, EMOTICONO s.m.(Inform.) Emoticona f, cariña f.

EMOTIVIDAD s.f. Emotividade.

EMOTIVO, A adx. Emotivo.

EMPACADOR, A adx. Que empaca. ║ s.f.(máquina) Empacadora.

EMPACAR v. Empaquetar.

EMPACHAR(SE) v. Empachar(se).

EMPACHO s.m. Empacho, indixestión.

EMPADRONAMIENTO s.m. Empadroamento.

EMPADRONAR(SE) v. Empadroar(se).

EMPAJADA s.f. Empallada [que se lle da ás cabalarías].

EMPAJAR v. Empallar.

EMPALAGAR v. Estoxar, anoxar, repugnar [unha comida]

EMPALAGOSO, A adx. (Ref. á comida:) Rancio, estoxadizo. ║ (Ref. a persoas:) Rancio, mexericas, melindroso, pesado.

EMPALAMIENTO s.m. Empalamento, acc. de empalar(1).

EMPALAR (1) v. Empalar, espetar nun pau.

EMPALAR (2) v. Darlle ca pala á pelota.

EMPALIZADA s.m. Estacada, cerrume, cercado. ║ Caínzo, caínza, caniza.

EMPALIZAR v. Rodear cunha estacada.

EMPALMAR v. Empalmar, empatar, encanar.

EMPALME s.m. Empalme, empate, encano.

EMPALOMAR v. (Mar) Relingar.

EMPANADA  s.f. Empanada.

EMPANADILLA s.f. Empanadilla.

EMPANAR v. Empanar (de pan).

EMPANTANAR v. Empantanar.

EMPAÑADO, A adx. Embazado.

EMPAÑADURA s.f. Envurullo [dun bebé].

EMPAÑAMIENTO s.m. Embazamento, bafexo.

EMPAÑAR v. Embazar, abafar, atrapazar. ║ Envurullar [a un bebé].

EMPAPAMIENTO s.m. Empapamento, enchoupamento.

EMPAPAR(SE) v. Empapar(se), enchoupar(se). Embeber(se).

EMPAPELAR v. Empapelar.

EMPAPUZAR v. (fam.) Empapuzar/ empapizar.

EMPAQUE (1) s.m. Empaquetado, acc. de empaquetar.

EMPAQUE (2) s.m. Seriedade, gravidade. ║ s.m.(coloq.) Aspecto, aparencia [dunha persoa].

EMPAQUETADO s.m. Empaquetado.

EMPAQUETADOR, A s. Empaquetador.

EMPAQUETAR v. Empaquetar.

EMPARCHAR v. Parchear, poñer parches.

EMPAREDADO, A adx. ou s. e s.m. Emparedado.

EMPAREDAMIENTO s.m. Emparedamento,acc. e ef. de emparedar.

EMPAREDAR(SE) v. Emparedar(se).

EMPAREJAMIENTO s.m. Emparellamento.

EMPAREJAR(SE) v. Emparellar(se).

EMPARENTAR v. Emparentar.

EMPARRADO s.m. Parra/barra. ║ Emparrado, parral, lobio.

EMPARRAR v. Emparrar, formar un emparrado.

EMPARRILLAR v. Grellar, asar na grella.

EMPARVAR, ESPARVAR v. (Agric.) Deitar a més na eira.

EMPASTAR v. Empastar.

EMPASTE s.m. Empaste.

EMPATAR v. Empatar, igualar [a tantos].

EMPATE s.m. Empate, igualdade de puntos232.

EMPATÍA s.f. Empatía.

EMPATIZAR v. Empatizar, sentir empatía.

EMPECER v. Impedir, dificultar, entorpecer.

EMPECIMIENTO s.m. Impedimento, atranco, pexa, obstáculo.

EMPECINADO (1), A adx. Teimudo, cabezán, testalán, testudo.

EMPECINADO (2), A, PEGUERO, A s. Fabricante de pez.

EMPECINAMIENTO s.m. Teima, cisma, obsesión.

EMPECINARSE  v.pr. Teimar, empeñarse, obstinarse, porfiar.

EMPEDERNIDO, A adx. Empedernido, impenitente.

EMPEDERNIR(SE) v. Empedernir(se), endurecer(se) moito.

EMPEDRADO, A p.p. de ‘empedrar’. ║ adx. Empedrado, lastrado, cuberto de pedras. ║ [Ceo] empedrado, acunchado. ║ s.m. Empedrada  f., pavimento m.

EMPEDRAR v. Empedrar, pavimentar con pedras.

EMPEINE s.m. Empeña [do pé] f.

EMPELLA s.f. Empeña [do calzado].

EMPELLAR v. Empurrar, empuxar.

EMPELLÓN s.m. Empuxón.

EMPEÑAR(SE) v. Empeñar(se). Endebedar(se). ║ Empeñarse, emperrarse (fam.), emperrencharse (fam.)║ Teimar, terquear.

EMPEÑO s.m. Empeño, obstinación. ║ Empeño, endebedamento.

EMPEORAMIENTO s.m. Empeoramento.

EMPEORAR v. Empeorar.

EMPEQUEÑECER v. Minguar, devecer.

EMPEQUEÑECIMIENTO s.m. Empequenecemento.

EMPERADOR, EMPERATRIZ. s. Emperador, emperatriz.
EMPERADOR s.m. (Zoo.: Peixe Luvarus imperialis) Emperador.

EMPEREJILAR(SE) v. (coloq.)  Emperiquitar(se), enfeitar(se), acicalar(se).

EMPEREZAR v. Demorar, atrasar.
EMPEREZAR(SE) v. Empreguizar(se), anugallar(se).

EMPERIFOLLADO, A adx. Repenicado, relambido, emperiquitado, enfeitado, todo/a posto/a.

EMPERO conx.(lit.) Emporiso, porén, sen embargo, con todo, así e todo, no entanto, secasí.

EMPERRAMIENTO s.m. Emperramento, encabuxamento, perrencha.

EMPERRARSE v. (fam.) Obstinarse, encapricharse, emperrarse (fam.), emperrencharse.

EMPERRO s.m. Perrencha, rabecha.

EMPEZAR v. Empezar, principiar, comezar. ║ Encetar233.

EMPIECE s.m.(fam.) Empezo, comezo. 

EMPILAR v. Apiñar, amontoar, amorear.

EMPINADO, A adx. Pino, costento, costo.

EMPINAR(SE) v. Empinar(se).

EMPINGOROTADO 234, A adx. (despect., coloq.) Empoleirado, empolicado.

EMPÍRICO, A adx. e s. Empírico.

EMPIZARRADO s.m. Lousado, teito de lousas.

EMPIZARRAR v. Lousar,  cubrir con lousas.

EMPLASTAR v. Emplastar, poñer emplastos. ║ v.tr. e pr. Acicalar(se), adobiar(se), enfeitar(se). ║ v. Emplastecer [unha parede]. ║ v. Empantanar, deter [un negocio]. ║ v.pr. Enfouzarse, emboutarse, luxarse.

EMPLASTECER v. Emplastecer [unha parede].

EMPLASTO s.m. Emplasto, cataplasma, fomento.

EMPLAZAMIENTO s.m. Situación, sitio. ║ Emprazamento, citación.

EMPLAZAR (1) v. (der. de ‘plazo’, prazo) Emprazar, citar, dar un prazo.

EMPLAZAR (2) v. (der. de ‘plaza’, praza) Colocar, situar, poñer unha cousa nun determinado lugar.

EMPLEADO, A s. Empregado, obreiro.

EMPLEADOR, A adx. Empregador, que emprega. ║ s. Empregador, patrón.

EMPLEAR(SE) v. Empregar(se).

EMPLEO s.m. Emprego.

EMPLOMAR v. Chumbar, asegurar con chumbo.

EMPLUMAR v. Emplumar= [Poñer plumas en algo. ║ Botar plumas as aves.]

EMPLUMECER v. Emplumar, botar plumas as aves.

EMPOBRECEDOR, A adx. Empobrecedor.

EMPOBRECER(SE) v. Empobrecer(se).

EMPOBRECIMIENTO s.m. Empobrecemento.

EMPODRECER(SE) v. Podrecer.

EMPOLLAR v. Incubar, chocar. ║(fig.) Meditar en exceso. ║ (fig.) Chapar (os estudantes), aprender de memoria.

EMPOLLÓN adx. (fig. e col.) Chapón, memorión.

EMPOLVAR(SE) v. Empoar(se), empoeirar(se) (luxar(se) ca poeira que levanta o vento) ║ Empoar(se), botar(se) algún tipo de po.

EMPONZOÑAMIENTO s.m. Empezoñamento, envelenamento.

EMPONZOÑAR v. Empezoñar, envelenar, botar pezoña.

EMPOPADA s.f.(Mar.) Empopada, navegación con vento de popa.

EMPORCAR(SE) v. Emporcar(se), emporcallar(se), enfouzar(se), lixar(se)/luxar(se).

EMPORIO s.m. Emporio.

EMPOTRADO, A adx.  Encaixado.

EMPOTRAR v. Encaixar, fixar, chantar. ║ Chocar, espetarse.

EMPOZAR v. Empozar.

EMPRENDEDOR, A adx. e s. Emprendedor.

EMPRENDER v. Emprender.

EMPRENDIMIENTO s.m. Emprendemento.

EMPREÑAR(SE) v. Empreñar, preñar.

EMPRESA s.f. Empresa.

EMPRESARIADO s.m. Empresariado.

EMPRESARIAL adx. Empresarial.

EMPRESARIO, A s. Empresario.

EMPRÉSTITO s.m. Empréstito, préstamo.

EMPUJAR v. Puxar, apuxar, empurrar, empuxar.

EMPUJE s.m. Empuxe, carraxe. ║ Empuxe, pulo.

EMPUJÓN s.m. Apuxón, empurrón, empuxón, repuxón.

EMPUÑADURA s.f. Empuñadura, puño.

EMPUÑAR v. Empuñar.

EMULACIÓN s.f. Emulación.

EMULADOR, A adx. e s. Emulador.

EMULAR v. Emular.

EMULGENTE, EMULSIONANTE adx. e s. Emulxente.

EMULSIÓN s.f. Emulsión.

EMULSIONAR v. Quím.) Emulsionar.

EN prep. En.
EN EL, EN LA, EN LOS, EN LAS : No, na, nos, nas (contraccións).
EN ÉL, EN ELLA, EN ELLOS, EN ELLAS:  Nel, nela, neles, nelas (contraccións).
EN ESTE, EN ESTA, ES ESTOS, EN ESTAS:  Neste, nesta, nestes, nestas (contraccs).
EN ESE, EN ESA, EN ESOS, EN ESAS: Nese, nesa, neses, nesas (contraccións).
EN AQUEL, EN AQUELLA, EN AQUELLOS, EN AQUELLAS:  Naquel, naquela, naqueles, naquelas (contraccións).
EN ALGÚN, EN ALGUNAS, EN ALGUNOS, EN ALGUNAS: Nalgún, nalgunha, nalgúns, nalgunhas (contraccións).

ENAGUA s.f. Saia de baixo, biso.

ENAGUAR,  v. Augar, botar auga demais, pór augacento, augallar.

ENAGUACHAR v. Augar, botar auga demais, pór augacento. ║ v.pr. Empacharse de auga.

ENAGUAZAR(SE) v. Alagar(se), anegar(se)[terras].

ENAJENACIÓN s.f. Alleamento, alienación.

ENAJENABLE adx. Alleable, alleábel, que se pode allear.

ENAJENACIÓN s.f. Alleamento, alleamento, venda. ║ Encantamento, feitizo, embruxo.
ENAJENACIÓN MENTAL: Loucura. ║ (Der.) Alienación.

ENAJENADO, A adx. Alleado.

ENAJENAR(SE) v. Allear, transferir unha propiedade. ║ Alienar(se). ║ (fig.) Louquear, entolecer. ║ (fig.) Engaiolarse, extasiar(se).

ENÁLAGE s.f.(Gram.) Enálaxe.

ENALBARDAR v. Albardar, pór a albarda a unha besta. ║ Rebozar [un alimento].

ENALTECEDOR, A adx. Enaltecedor.

ENALTECER v. Enaltecer, enxalzar, engrandecer.

ENALTECIMIENTO s.m. Enaltecemento.

ENAMARILLECER(SE) v. Amarelar(se), marelecer(se).

ENAMORADIZO, A  adx. Namoradeiro.

ENAMORADO, A adx. e. s. Namorado.

ENAMORADOR, A adx. e s. Namorador. Namoradeiro.

ENAMORAMIENTO s.m. Namoro.

ENAMORAR(SE) v. Namorar(se).

ENAMORICARSE, ENAMORISCARSE v.pr.  Namoriscarse.

ENANISMO s.m. Ananismo, nanismo.

ENANO, A adx. e s. Anano.

ENARBOLAR v. Enarborar, arborar, erguer [unha bandeira].

ENARCAR v. Arcar, dar forma de arco. ║ Arcar [as cubas]. ║ v.pr. Encollerse, anicarse, encrequenarse.

ENARDECER v. Afervoar, acender, quentar, excitar.

ENARENAR v. Arear, botar area. ║ Encallar, varar, embarrancar.

ENASTADO, A adx. Hastado, que ten cornos ou hastas. ║ (p.p. de 'enastar') Mangado.

ENASTAR v. Mangar, poñe-lo mango.

ENCABALGAR v. Prover de cabalos. ║ Encabalgar, montar [unha cousa sobre outra].

ENCABALLAR v. Encabalgar, montar [unha cousa sobre outra].

ENCABESTRAR v. Pór o ramal a un animal. ║ Facer que os touros bravos segan aos mansos. ║ Convencer, subxugar.

ENCABEZAMIENTO s.m. Encabezamento.

ENCABEZAR v. Encabezar.

ENCABRITARSE v. Empinarse ou levantarse o cabalo. ║ (fig.)(Mar.) Arfar [un barco].

ENCADENACIÓN s.f. Encadeamento.

ENCADENAMIENTO s.m. Encadeamento.

ENCADENAR(SE) v. Encadear(se).

ENCAJADURA s.f. Encaixe, axuste.

ENCAJAR v. Encaixar.

ENCAJE s.m. Encaixe.

ENCAJERO, A s. O/a que fai encaixes.

ENCAJONAR(SE) v. Meter en caixón. ║ Entalar(se). ║ v.pr. Correr o río por unha angostura, estreitarse.

ENCALABOZAR v. (coloq.) Meter a alguén no calabozo.

ENCALADO s.m., ENCALADURA s.f. Encalado, acc. e ef. de encalar.

ENCALAR v. Encalar, calear.

ENCALLADERO  s.m. Encallo, encalladoiro, lugar onde poden encallar as naves.

ENCALLAMIENTO s.m. Encallamento.

ENCALLAR v. Encallar, sobordar, embarrancar.

ENCALLECER v. Encalecer. ║ v.pr. Volverse insensible.

ENCALMAR(SE) v. Acalmar.

ENCALVECER v. Calvear, perde-lo pelo.

ENCAMAR v. Deitar [algo no chan]. ║ Acamar.

ENCAMARAR v. Gardar en cámara os grans e froitos.

ENCAMINAMIENTO s.m. Encamiñamento, acc. e ef. de encamiñar.

ENCAMINAR(SE) v. Encamiñar(se), encarreirar(se).

ENCAMISAR(SE) v. Poñer a camisa. ║ Enfundar [algo]. ║ Encubrir, acochar, enmascarar.

ENCANALAR  v.  Encanar235, levar auga por un canle. 

ENCANASTAR v. Encanastrar (gardar en canastras).

ENCANDILAR v. (fig) Engaiolar, engarguelar.

ENCANECER v. Encanecer, tornar cano. ║ v.i. e pr. Amofarse, balorecer. ║ (fig.) Avellentar, envellecer.

ENCANIJAR(SE) v. Entangarañarse, por(se) enganido.

ENCANILLAR v. Encanelar, debandar o fío na canela.

ENCANTAMIENTO s.m. Encantamento, feiticería.

ENCANTADO, A adx. (coloq) Ido, distraído, emboubado.

ENCANTADOR, A adx. e s. Encantador, meigo, feiticeiro. ║ adx. (fig.) Amable, meigo, gaioleiro, sedutor.

ENCANTADOR, A adx. Meigo.

ENCANTAR v. Encantar. ║ Enfeitizar.

ENCANTO s.m. Encanto. ║ Engado.

ENCAÑADA s.f. Encanada, foz.

ENCAÑADO (1) s.m. Cano, encanamento, tubo, entubado.

ENCAÑADO (2) s.m. Canizo.

ENCAÑAR (1) v. Encanar, mete-la auga por canos ou encanamentos.

ENCAÑAR (2) v. Encanar, pór canas as plantas para que gabeen por elas. ║ Encanelar, debandar fío en canelas.

ENCAÑIZADA s.f. Canizo, encanizada, enreixado de canas.

ENCAÑONAR v. Apuntar (cunha arma de fogo). ║ Encanar, canalizar.

ENCAPOTADURA s.f., ENCAPOTAMIENTO s.m. Cello, sobrecella engurrada.

ENCAPOTAR(SE) v. Poñer o capote. ║ Anubrarse, toldarse, atoldarse [o ceo]. ║ v.pr. Poñer o cello. ║ v.pr. Baixa-la cabeza o cabalo.

ENCAPRICHARSE v. Encapricharse, antollarse.

ENCAPUCHADO, adx. e s. Encapuchado.

ENCAPUCHAR v. Encapuchar(cubrir con capucha).

ENCAPUZAR v. Encapuzar (cubrir con capuz).

ENCARAMAR(SE) v. Rubir. Empoleirar(se), pericar(se), encarapetar(se).

ENCARAR(SE) v. Encarar(se).

ENCARCELAMIENTO s.m. Encarceramento.

ENCARCELAR v. Encarcerar, prender.

ENCARECIMIENTO s.m. Encarecemento.

ENCARECER v. Encarecer, subi-lo prezo. ║ Encarecer, eloxiar, enxalzar. ║ Encarecer, recomendar con empeño.

ENCARGADO, A  adx. e s. Encargado.

ENCARGAR(SE) s.m. Encargar(se).

ENCARGO s.m. Encargo, encarga, mandado.

ENCARIÑARSE v. Encariñarse [con].

ENCARNACIÓN s.f. Encarnación. ║ (Pint.)[Cor] encarnada, [cor] carne.

ENCARNADO, A p.p. de ‘encarnar’, encarnar. ║ adx. e s.m.(cor) Encarnado, rubio, vermello. ║ Encarnado, colorado.

ENCARNADURA s.f. [Boa ou mala] carnadura.

ENCARNAR(SE) v. Encarnar(se).

ENCARNIZADO, A adx. Encarnizado, cruento, sanguento.

ENCARNIZAMIENTO s.m. Encarnizamento.

ENCARNIZAR(SE) v. Encarnizar(se), asañar(se), encoraxar(se).

ENCARRILAR v. Encarrilar, encarreirar. ║ v.pr. Saírse a corda do carril da roldana.

ENCASCAR v. (Mar.) Encascar, mistar, tingui-los aparellos con casca.

ENCASCOTAR v. Entullar, atrollar, tapar unha cavidade con entullo ou cascallo. ║ v. (Constr.)  Introducir cascallo nunha mestura.

ENCASILLAR v. Meter en casas, encaixar. ║ Clasificar.

ENCASQUETAR(SE) v. Encasquetar(se).

ENCASQUILLAR(SE) v. Encasquetar(se).

ENCASTAR v. Encastar, mellorar unha caste de animais. ║ Recastar (procrear).

ENCASTILLADO, A adx. Altivo, soberbio, finchado.

ENCASTILLAR v. Encastelar, fortificar con castelos. ║ Amorear, amontoar. ║ v.pr. Obstinarse, gurrar, testanear, turrar. ║ Montar unha estada ou andamio. v.pr. Encastelarse, refuxiarse nun castelo ou nun lugar inhóspito.

ENCAUZAMIENTO s.m. Canalización. Encamiñamento.

ENCAUZAR v. Canalizar, levar ó rego. ║(fig.) Encamiñar, encarrilar.

ENCEBOLLAR v. Encebolar.

ENCEFALITIS s.f. Encefalite.

ENCÉFALO s.m.(Fisiol.)  Encéfalo.

ENCELAJARSE v. pr. impersoal  Pórse ceo empedrado.

ENCELAR v. Dar celos. ║ Entrar en celo un animal.

ENCELDAR(SE) v. Pechar(se) nunha cela.

ENCENAGARSE v.pr. Enlamarse. ║ Enviciarse.

ENCENDAJAS s.f.pl. Garabullos, guizos, carabullos [para prende-lo lume].

ENCENDEDOR s.m. Acendedor, chisqueiro.

ENCENDER(SE) v. Acender(se)236, prender. 

ENCENDIDO, A adx. Aceso, acendido.

ENCENIZAR v. Encinsar/encinzar, esborrallar.

ENCENTAR v. Encetar, principiar. ║ Encetar, asañarse [unha ferida]. ║ Adentar, amordicar.

ENCERADO, A p.p. de ‘encerar’. ║ adx. Con cor de cera. ║ s.m. Encerado (cadro escola).

ENCERAMIENTO s.m. Enceramento, enceradura.

ENCERAR v. Encerar.

ENCERRAR(SE) v. Encerrar(se). Pechar(se). ║ Choer [o gando].

ENCERRONA s.f. Pechamento voluntario. ║ Celada, trampa para poñer a un nun compromiso.

ENCESTAR v. Encestar, encanastrar.

ENCETADURA s.f. Enceto, comezo.

ENCHANCLETAR(SE) v. Por(se) as chanquetas. ║ Pór un calzado ao xeito de chanqueta.

ENCHAPADO s.m. Chapado.

ENCHARCAR(SE) v. Encharcar(se), alagar(se), empozar.

ENCHINAR v. Empedrar con chinas.

ENCHIQUERAR v. Meter ao touro no touril. ║(fig. e fam.) Encarcerar, meter na cadea, ir ao caldeiro.

ENCHIRONAR v. (coloq.)  Meter no caldeiro,  / cadea / cárcere.

ENCHISPAR(SE) v. Enchispar(se), emborrachar(se).

ENCHUFAR v. Enchufar. Conectar. Prender. ║(fig.) Apadriñar (fig.)

ENCHUFE s.m. Enchufe.

ENCÍA s.f. (Fisiol.) Enxiva.

ENCÍCLICA s.f.(Catol.) Encíclica.

ENCICLOPEDIA s.f. Enciclopedia.

ENCICLOPÉDICO, A adx. Enciclopédico.

ENCIERRO s.m. Encerro, pechamento.

ENCIMA adv. Derriba, encima, enriba.
ENCIMA DE (loc. prepos.) Encol de237, derriba de.

ENCIMERO, A adx. Que se pon encima. ║ s.f. Mesado [da cociña].

ENCINA s.f.(Bot.: Árb. Quercus ilex) Aciñeira.

ENCINAR s.m. Terreo de aciñeiras, landreira.

ENCINTA > ESTAR ENCINTA (loc.) Estar encinta / preñada.

ENCINTADO s.m. Encintado, acc. e ef. de encintar. ║ Bordo [dunha beirarrúa].

ENCINTAR v. Encintar, adornar con cintas. ║ (Constr.) Encintar, poñe-lo encintado.

ENCIZAÑAR v. Empezoñar, envelenar, sementar inimizade.

ENCLAUSTRAR v. Enclaustrar. ║ v.pr. Enclaustrarse, encerrarse, recluírse.

ENCLAVADURA, CLAVADURA s.f. Encravadura, escarza, zapatazo (ferida do gando).

ENCLAVAR s.f. Encravar, fixar con cravos.

ENCLAVE s.m. Enclave (territorio inserido noutro).

ENCLAVIJAR v. Trabar, encadear [dúas cousas entre si].

ENCLENQUE adx. Feble, frouxo, crequenas.

ENCLISIS s.f.(Gram.) ÉncliseA

ENCLÍTICO, A adx. (Gram.) Enclítico.

ENCLOCAR v. Chocar [unha ave].

ENCOFRADO, A adx. e s.m. Encofrado.

ENCOFRAR v. Encofrar.

ENCOGER(SE) v. Encoller(se)238, encrequenar(se), anicar(se), engruñar(se), ║  v.i. Encoller [unha prenda].

ENCOGIDO, A adx. Apoucado, petapouco, pusilánime.

ENCOGIMIENTO s.m. Encollemento.

ENCOLADO, A adx. (p.p. de ‘encolar’) Colado. ║ s.m. Colaxe f. (acc. e ef. de colar).

ENCOLAR v. Colar, pegar, apegar, adherir.

ENCOLERIZAR(SE) v. Anoxar(se), asañarse.

ENCOMENDAR(SE) v. Encomendar(se).

ENCOMENDERO, A s. Encomendeiro, que fai encargos de outros.

ENCOMIABLE adx. Encomiable/ encomiábel.

ENCOMIAR v. Encomiar, eloxiar, enxalzar.

ENCOMIENDA s.f. Encomenda, acc. e ef. de encomendar. ║ Encomenda, encarga, mandado.

ENCOMIO s.m. Encomio, eloxio, gabanza.

ENCONO s.m. Animadversión, zuna, xenreira.

ENCOMPADRAR v. (coloq) Facerse compadres.

ENCONTRADIZO, A adx. Encontradizo.

ENCONTRAR(SE) v. Encontrar(se), atopar(se)/topar(se).

ENCONTRONAZO s.m. Encontrón, colisión, choque violento.

ENCOPETADO, A adx. Emperiquitado, enfeitado, fachendoso.

ENCORAJAR v. Encoraxar, alentar, animar. ║ v.pr. Encoraxarse, sentir coraxe.

ENCORAJINAR(SE) v. Encoraxar(se), encolerizar(se).

ENCORAR v. Encoirar, cubrir ou tapar con coiro.

ENCORBATADO, A adx. Engravatado.

ENCORBATARSE v. Engravatar(se).

ENCORCHAR v. Encortizar, arrollar (tapar cunha rolla / tapón).

ENCORCHETAR v. Encorchetar (pór ou suxeitar con corchetes).

ENCORDAR v. Encordar, pór cordas [a un instrumento, raqueta, etc.]

ENCORDELAR v. Acordoar, encordoar, amarrar.

ENCORDONAR v. Encordoar, acordoar, suxeitar con cordóns.

ENCORNADURA s.f. Cornamenta.

ENCORNUDAR v.  Facer cornudo a alguén. ║ Botar cornos.

ENCORRALAR v. Encurralar.

ENCORUJARSE v. Enconicarse, encrequenarse, encollerse.

ENCORVAR(SE) v. Dobrar(se), torcer(se), empenar(se). ║ v.pr.(fig) Inclinarse (fig.), preferir, simpatizar.

ENCOSTARSE v.pr.(Mar.)  Costear [un barco].

ENCOSTRAR v. Cubrir con codia ou con cotra.

ENCRESPAMIENTO s.m. Encrespamento

ENCRESPAR(SE) v. Encrespar(se), encrechar(se) [o pelo]. ║ Encrespar(se), enfurecer(se).

ENCRESTARSE v. Encristarse (un ave poñer tesa a crista). ║ Encristarse, ensoberbecerse, ensoberbiarse.

ENCRIPTAR v.Encriptar, cifrar.

ENCRUCIJADA s.f. Encrucillada.

ENCRUDECER v. Encruar. ║ (fig.) Exasperar, irritar.

ENCUADERNACIÓN s.f. Encadernación.

ENCUADERNADOR, A adx. e s.Encadernador.

ENCUADERNAR v. Encadernar.

ENCUADRAMIENTO s.m. Encadramento.

ENCUADRAR (1) v. Encadrar, enmarcar. ║ Encadrar, encaixar, incluír [nun grupo]. ║ (Fotogr.) Encadrar, centrar.

ENCUADRAR (2) v. Encortellar, mete-lo gando na corte.

ENCUARTAR v. (Agr.) Abordelar, solear, acamboar, atreixar239

ENCUBAR v. Encubar, meter na cuba.

ENCUBIERTA s.f. Fraude.

ENCUBIERTO,.A  adx. e s. [Persoa] oculta.

ENCUBRIDOR, A s. Encubridor, cómplice.

ENCUBRIMIENTO s.m. Encubrimento.

ENCUBRIR v. Encubrir, ocultar.

ENCUENTRO s.m. Encontro.

ENCUESTA s.f. Enquisa, sondaxe.

ENCUESTAR v. Enquisar, sondar.

ENCUEVAR, ENCOVAR v. Encovar, meter nunha cova.

ENCUMBRAR v. Erguer, elevar, gabar. Poñer no cume.

ENCUNAR v. Poñer ao neno no berce.

ENCURTIDO s.m. Conserva en vinagre.

ENCURTIR v. Envinagrar (conservar en vinagre).

ENDEBLE adx. Débil, feble, frouxo.

ENDEBLEZ s.f. Frouxidade, debilidade.

ENDECASÍLABO adx. e s.m. Hendecasílabo240 (de once sílabas).

ENDEMIA s.f. (Pat.) Endemia.

ENDÉMICO, A adx. Endémico.

ENDEMONIADO, A adx. e s. Endemoñado, endiañado.

ENDEMONIAR v. Endemoñar.

ENDENTECER v. Endentar, dentar, bota-los dentes.

ENDEREZAR(SE) v. Endereitar(se).

ENDEUDAMIENTO s.m. Endebedamento, débeda  f.

ENDEUDAR(SE) v. Endebedar(se).

ENDIABLADO, A adx. Endiañado, endemoñado.

ENDILGAR v. Endosar, encambar, colocar a outro un choio desagradable ou molesto. ║ Dirixir, encamiñar, encarrilar.

ENDIÑAR v. (voz caló) Asestar un golpe.

ENDIOSADO, A  adx. Endeusado.

ENDIOSAR(SE) v. Endeusar(se), divinizar(se).

ENDIBIA, ENDIVIA s.f. (Bot.: Pl. herb. Cichorium endivia) Endivia.

ENDOCRINO, A adx. EndócrinoA.

ENDODONCIA s.f.(Med.) Endodoncia.

ENDOGAMIA s.f. Endogamia.

ENDÓGENO, A adx. Endóxeno.

ENDOMINGARSE v. Emperiquitarse, vestirse con roupa de festa.

ENDOSAR v. Endosar (un documento de crédito). ║ (fig.) Empurrar, pasar a outro un traballo.

ENDOSATARIO, A s.(Der.) Endosatario.

ENDOSO s.m. Endoso.

ENDRINA s.f.(froito) Abruño / bruño.

ENDRINAL s.m. Sitio de abruñeiros.

ENDRINO s.m.(Bot.: Arbto. Prunus spinosa ) Abruñeiro, escambrón.

ENDULZAMIENTO s.m. Adozamento.

ENDULZAR v. Adozar, dulcificar, edulcorar. ║ (fig.) Adozar, temperar.

ENDURECER(SE) v. Endurecer(se) (Poñerse duro / Robustecerse / Volverse cruel ).

ENDURECIMIENTO s.m. Endurecemento.

ENEA s.f.(Bot.) [V. ESPADAÑA].

ENEBRO s.m .(Bot.: Arbto. Juniperus communis) Cimbro, xenebreiro.

ENEJAR v. Eixar, eneixar, poñe-lo eixe a un carro, coche, etc.

ENELDO s.m. (Bot.: Pl. Anethum graveolens) Aneto.

ENEMA s.f. Lavativa, clister, enema.

ENEMIGO, A adx. e s. Inimigo.

ENEMISTAD s.f. Inimizade.

ENEMISTAR v. Enemistar.
ENEMISTARSE v. pr. Pórse/poñerse a mal, enfadarse.

ENERGÉTICO, A adx. e s.f. (Fis.) Enerxético.

ENERGÍA s.f. Enerxía.

ENÉRGICO, A adx. Enérxico.

ENERGÚMENO, A adx. Energúmeno, endemoñado. ║ (fig.) Energúmeno, furioso, rabioso.

ENERO s.m. Xaneiro.

ENERVACIÓN s.f. Enervación, acc. de enervar. ║ Efeminamento, acc. de efeminar(se) ou amaricar(se). ║ (Med.) Esgotamento da enerxía nerviosa.

ENERVAMIENTO s.m. Enervamento, enervación.

ENERVAR(SE) v. Debilitar, desgastar, esgotar. ║ Enervar(se), exasperar(se), irritar(se).

ENFADADIZO,A adx. Enfadadizo, entreitizo, doado de enfadar.

ENÉSIMO, A adx. (Mat.) Enésimo, que está no lugar “n”.

ENFADAR(SE) v. Enfadar(se); encabuxar(se).

ENFADO, ENFADAMIENTO s.m. Enfado, anoxo. Cabuxo, perrencha.

ENFADOSO, A adx. Enfadoso, que causa enfado.

ENFAENADO, A adx. Enfaenado, metido en faena.

ENFAJAR v. Enfaixar.

ENFALDADO, A adx. Apegado ás mulleres da casa.

ENFALDAR v. Recoller a faldra.

ENFALDO s.m. Faldra recollida. ║ Abada, regazada, mandilada.

ENFANGAR(SE) v. Enlamar(se), embulleirar(se).

ENFARDAR v. Enfardar, facer fardos.

ENFARDELAR v. Enfardelar, meter en fardel. ║ Enfardar.

ÉNFASIS s.m. Énfase  f.

ENFÁTICO, adx. Enfático, dito con énfase.

ENFATIZAR v. Expresarse con énfase.

ENFEBRECER v. Enfebrecer.

ENFERMAR v. Enfermar.

ENFERMEDAD s.f. Enfermidade, doenza.

ENFERMERÍA s.m. Enfermaría / enfermería.

ENFERMERO, A s. Enfermeiro.

ENFERMIZO, A adx. Enfermizo, achacoso, enganido.

ENFERMO, A adx. e s. Doente. adx.: Enfermo.

ENFERMUCHO, A adx. Enfermizo, delicado, propenso a enfermar.

ENFERVORIZAR(SE) v. Aferventar(se), afervoar(se).

ENFEUDAR v. (Hist.) Enfeudar.

ENFILACIÓN s.f. Enfilación, acc. e ef. de enfilar.

ENFILAR v. Poñer en fila. ║ Enfilar, orientar, dirixir. ║ Enfilar, encamiñarse, coller cara a (un sitio). ║ Enfiar, ensartar.

ENFITEUSIS s.f.(Der.) Enfiteuse.

ENFLAQUECER v. Enfraquecer. ║ (fig.) Fraquear, frouxear.

ENFLAQUECIMIENTO s.m. Enfraquecemento.

ENFOCAR v. Enfocar.

ENFOQUE s.m. Enfoque.

ENFOSCAR v. (Constr.) Recebar ║ Enfuscar(se), tornar(se) fusco.

ENFRASCAMIENTO s.m. Enfrascamento (acc. e ef. de enfrascarse).

ENFRASCAR v. Enfrascar, meter nun frasco. ║ v.pr. Meterse na espesura dun bosque. ║(fig.) Enfrascarse, concentrase nunha cousa. ║ (fig.)Mancharse, enfarrañarse, enzoufarse.

ENFRENAR v. Enfrear [ó cabalo].

ENFRENTAMIENTO s.m. Enfrontamento.

ENFRENTAR(SE) v. Enfrontar(se).

ENFRENTE adv.l. En fronte, diante. ║ adv. En contra.

ENFRIAMIENTO s.m. Arrefriamento. Arrefrío.

ENFRIAR(SE) v. Arrefriar(se), arrefecer(se). ║ v.pr. Arrefriarse, acatarrarse.

ENFULLAR v. (fam.) Trampear no xogo.

ENFUNDAR v. Enfundar.

ENFURECER(SE) v. Enfurecer(se), asañarse.

ENFURECIMIENTO s.m. Enfurecemento.

ENFURRUÑAR(SE) v. Enfurruñar(se). ║ v.pr. Encapotarse o ceo.

ENGALANAR(SE) v. Engalanar(se), aderezar(se), ataviar(se).

ENGALLAR(SE) v. Encristar(ser), ensoberbiar(se).

ENGANCHAR(SE) v. Enganchar(se), engarrar(se).

ENGANCHE s.m. Acc. de enganchar. ║ Enganche (peza).

ENGANCHÓN s.m. Esgazadura, rachón.

ENGAÑABOBOS s.(persoa) Troleiro, enganador. ║ (cousa) Trola, engado, alburgada.

ENGAÑADIZO, A adx. Enganadizo, fácil de enganar.

ENGAÑADOR, A adx. e s. Enganador.

ENGAÑAR(SE) v. Enganar(se).

ENGAÑIFA s.f. Argucia, artimaña.

ENGAÑO s.m. Engano, calote.

ENGAÑOSO, A adx. Enganoso.

ENGARABITAR v. Agatuñar, gabear, rubir, subir ó alto. ║ Engarameñar [os dedos polo frío].

ENGARBULLAR v. (fam.) Embrollar, embarullar, enlear, confundir.

ENGARCE s.m. Engaste.

ENGARGANTAR v. Meter algo pola garganta. ║(Mecánica) Engrenar [dúas pezas].

ENGARRAFAR 241 v. (coloq) Agarrar forte, aferrar.

ENGARRAR v. Agarrar.

ENGARROTAR(SE) v. Engabuñar(se),agarrotar(se) polo frío.

ENGARZAMIENTO s.m. Engarzamento.

ENGARZAR v. Ensartar, engastar, enrestrar, enganchar.

ENGASTAR v. Engastar, engastallar.

ENGASTE s.m. Engaste.

ENGATAR 242 v. Afagar, enganar afagando

ENGATILLARSE v. Fallar o mecanismo dunha arma de fogo.

ENGATUSADOR, A adx. Engaiolante, gaioleiro, enchouchador.

ENGATUSAR v. Engadar, engaiolar, embelecer, enchouchar.

ENGAVIAR(SE) v. Agatuñar, gabear, rubir, subir(se) ó alto.

ENGAVILLAR v. Engavelar. Enfeixar.

ENGENDRAR v.tr. Enxendrar, concibir, xerar, procrear. ║ v.tr. e pr. Orixinar(se), producir(se), facer(se).

ENGENDRO s.m. Feto. ║ Criatura informe. ║ Persoa moi fea. ║ Plan mal concibido, disparate, burrada.

ENGLOBAR v. Englobar, conter.

ENGOLAMIENTO s.m. [Voz] rimbombante, afectada de grandilocuencia e pomposidade. ║ [Falar] campanudo, afectado, ampuloso.

ENGOLLETARSE v.pr.(coloq.) Envaidecerse, ensoberbecerse.

ENGOMAR v. Engomar.

ENGORDAR v. Engordar.

ENGORDE s.f. Engorde/engorda.

ENGORRO s.m. Contratempo, estorbo, atranco.

ENGORROSO, A  adx. Embarazoso, molesto.

ENGOZNAR v. Engonzar, fixar ou poñer gonzos.

ENGRANAJE s.m. Engrenaxe f.

ENGRANAR v. (Mec.) Engrenar. ║ (fig.) Enlazar, conectar.

ENGRANDECEDOR, A adx. Engrandecedor.

ENGRANDECER(SE) v. Engrandecer(se).

ENGRANDECIMIENTO s.m. Engrandecemento.

ENGRANERAR v. Enceleirar (gardar a gra no celeiro).

ENGRAPADORA, GRAPADORA s.f. Grampadora.

ENGRAPAR, GRAPAR v. Grampar.

ENGRASACIÓN s.f. Engraxamento, acc. e ef. de engraxar.

ENGRASADOR, A adx. ou s. e s.m.(aparello) Engraxador.

ENGRASAR v. Engraxar.

ENGRASE s.m. Engraxamento.

ENGREÍDO, A adx. Fachendoso, presuntuoso, fatuo, presumido, fanfurriñeiro.

ENGREIMIENTO s.m. Presunción, fachenda, vaidade, fanfurriñada.

ENGREIR(SE) v. Envaidecer(se), volver(se) vaidoso.

ENGROSAMIENTO s.m. Engrosamento.

ENGROSAR v. Engordar.

ENGRUDAR v. Engrudar, untar de engrudo.

ENGRUDO s.m. Engrudo.

ENGRUMECERSE v. Facer grumos [un líquido].

ENGRUÑAR v. Engruñar, engurrar, encoller.

ENGUANTAR(SE) v. Enluvar(se).

ENGUEDEJADO, A adx. Enguedellado.

ENGUIJARRADO, A adx. Empelourado, empedrado de pelouros.

ENGUIJARRAR v. Empedrar con pelouros ou coios.

ENGUIRNALDAR v. Adornar con grilandas.

ENGULLIDOR, A  adx. e s. Engulidor, comellón, papón.

ENGULLIR v. Engulir, engulipar.

ENGUILLOTARSE v. (fam.) Enfrascarse, concentrarse, entregarse [a unha actividade].

ENGURRIO s.m. Pena, tristura.

ENGURRUÑAR(SE) v. Engruñar(se), encoller(se)

ENHARINAR(SE) v. Enfariñar(se).

ENHASTIAR(SE) v. Enfastiar(se), amargar(se), amolar(se).

ENHEBILLAR v. Enfibelar.

ENHEBRAR v. Enfiar.

ENHECHIZAR v. Enfeitizar, enmeigar.

ENHIESTO, A adx. Erguido, dereito.

ENHORABUENA s.f. Parabén. Adv. En hora boa.

ENHORNAR v. Enfornar, meter no forno.

ENIGMA s.m. Enigma.

ENIGMÁTICO, A adx. Enigmático.

ENJABONADURA s.f. Enxaboadura.

ENJABONAR(SE) v. Enxaboar(se) / enxabroar(se).

ENJAEZAR v. Poñer gornicións de adorno ás cabalarías.

ENJALBEGAR v. Branquear, calear, albea-las paredes. ║ v.tr. e pr. (fig) Enfeitar(se), aquillar(se), compoñe-la cara con cosméticos.

ENJALMA s.f. Enxalma, unha albarda lixeira.

ENJAMBRAR v. Enxamear, abellar (un enxame de abellas).

ENJAMBRE s.m. Enxame, abelleiro.

ENJARETAR v. (Costura) Pasar algo por unha xareta ║ v. Atrapallar, chafallar. ║ v. Endosar [a outro algo molesto]

ENJAULAR v. Engaiolar. ║ (fig.) Encarcerar.

ENJERGAR 243 v. (fam.) Arrincar ou principiar cun negocio.

ENJOYAR(SE) v. Enxoiar(se), alfaiar(se).

ENJUAGADURA, ENJAGUADURA s.f. Enxaugadura.

ENJUAGAR, ENJAGUAR v. Enxaugar.

ENJUAGUE s.m. Enxaugadura, f. ║ (fig.) Negocio escuro.

ENJUGADOR, A adx. e s.m. Enxugador.

ENJUGAR v. Enxugar, secar.

ENJUICIAMIENTO s.m. Axuizamento, procesamento.

ENJUICIAR v. Axuizar, procesar.

ENJUNDIA s.f. Ensulla, enxunlla [das aves]. ║ Ensulla, unto [de calquera animal]. ║ (fig.) Celme [de algo inmaterial]. ║ (fig.) Forza, vigor. ║ (fig) Ser, esencia {[dunha persoa}.

ENJUNDIOSO, A adx. Que ten moita ensulla. ║(fig.) Substancioso, gustoso.

ENJUTO, A  adx. Enxoito.

ENLABIAR (1) v. Aplicar os labios.

ENLABIAR (2) v. Atraer ou enganar con labia.

ENLACE s.m. Enlace.

ENLADRILLAR v. Cubrir [o chan] con ladrillos.

ENLAGUNAR v. Alagar, anegar, empozar.

ENLATAR v. Enlatar.

ENLAZAR v. Empatar, enlazar.

ENLENTECER 244 v. Retardar, demorar, dar lentitude a unha operación.

ENLLENTECER(SE) v. Amolecer (v.tr. e i.), abrandar (v.tr.e i.).

ENLODAR(SE) v. Enlamar(se), alodar(se). Atrollar(se), entullar(se) (un lugar). Enlordar (cubrir de lorda).

ENLOQUECER v. Louquear, enlouquecer, entolecer, tolear. ║ Encantar, reloucar, devecer, rabiar por.

ENLOQUECIMIENTO s.m. Enlouquecemento. Relouco, anhelo.

ENLOSADO s.m.  Lousado, [chan]  lastrado245.

ENLOSAR v. Lousar.

ENLUCIDO s.m. Recebo.

ENLUCIR v. Recebar (unha parede, teito, etc.)

ENLUTAR v. Enloitar. ║ Escurecer. ║ (fig.) Entristecer, aflixir.

ENMADERAR v. Madeirar, cubrir con madeira.

ENMAGRECER v. Enmagrecer, enfraquecer, adelgazar.

ENMALLARSE v.pr. Mallar [un peixe], v.i.

ENMANGAR v. Mangar, pór o mango a unha ferramenta.

ENMARAÑAR(SE) v. Enmarañar(se), enguedellar(se), embeleñar(se).

ENMARCAR v. Enmarcar.

ENMARILLECER v. Amarelecer, marelecer.

ENMASCARAMIENTO s.m. Enmascaramento.

ENMASCARAR v. Enmascarar, encaretar.

ENMASILLAR v. Cubrir ou suxeitar con masilla.

ENMENDABLE adx. Emendable/ emendábel.

ENMENDAR(SE) v. Emendar(se).

ENMIENDA s.f. Emenda.

ENMOHECER(SE) v. Amofarse, balorecer (v.i.)

ENMOHECIDO, A adx. Balorento.

ENMUDECER v. Enmudecer.

ENMUDECIMIENTO s.m. Enmudecemento.

ENNEGRECER v. Ennegrecer, negrexar, denegrir, mourear.

ENNEGRECIMIENTO s.m. Ennegrecemento.

ENNOBLECEDOR, A adx. Ennobrecedor.

ENNOBLECER v. Ennobrecer.

ENNOBLECIMIENTO s.m. Ennobrecemento.

ENOJADIZO, A adx. Anoxadizo.

ENOJAR(SE) v. Anoxar(se). ║ Encabuxarse, agoniarse [de enfado].

ENOJO s.m. Anoxo. Enfado.

ENOJOSO, A adx. Noxoso. Noxento.

ENOLOGÍA s.f. Enoloxía.

ENOLÓGICO, A adx. Enolóxico.

ENÓLOGO, A s. Enólogo.

ENORGULLECER(SE) v. Encher(se) de orgullo.

ENORME adx. Enorme.

ENORMIDAD s.f. Enormidade.

ENQUISTARSE v. Enquistarse.

ENRABIAR(SE) v. Enrabechar(se), encabuxar(se), encolerizar(se), irar(se)

ENRAIZAMIENTO s.m. Enraizamento, arraigamento.

ENRAIZAR v. Enraizar.

ENRAMADA s.f. Enramada.

ENRAMAR v. Enramallar, adornar con ramas. ║ Botar ramas [unha árbore]. ║ v.pr. Ocultarse entre ramas.

ENRANCIAR  v. Enranciar, tornar rancio [algo].

ENRARECER(SE) v. Facer menor denso un gas algo. ║ Enrarecer, facer máis raro. ║ Contaminar [o aire]. ║ Arrefriarse [unha amizade].

ENRASAR v. Rasar, encher ata un determinado nivel. ║ v. (Constr.)  Aplanar, achanzar, nivelar.

ENREDADERA s.f. Enredadeira.

ENREDADOR, A adx. e s. Enredador, enredante.

ENREDAR v. Prender con rede. ║ Comprometer, implicar [a alguén]. ║Enmarañar(se), enlear(se), enredar(se). ║ Entreter(se), perde-lo tempo. ║ Complicarse, embeleñarse  [un asunto].

ENREDO s.m. Argallada f., fandangada f., enredo, lío.

ENREDOSO, A adx. Enredoso, complexo, revirado. ║ adx. e s. Enredador

ENREJADO s.f. Reixa. Enreixado.

ENREJAR (1) v. Enrellar, poñer a rella no arado.

ENREJAR (2) v. Enreixar, pechar con reixas.

ENREVESADO, A adx. Arrevesado.

ENREVESAR(SE) v. Intricar(se), enredar(se), complicar(se), embarullar(se).

ENRIPIAR v. (Constr.)  Entullar (botar entullo nun oco).

ENRIQUECEDOR, A adx. Enriquecedor.

ENRIQUECER(SE) v. Enriquecer(se). ║ Arrequentar.

ENRISTRAR (1) v. (Hist.) Enristar, poñer a lanza no riste.

ENRISTRAR(2) v. Enrestrar, facer restras.

ENROCAR(SE) (1) v. Enrocar [no xogo do xadrez]. ║v.pr. Obstinarse, gurrar, testanear.

ENROCAR (2) v. Enrocar [na roca un nobelo].

ENROJECER(SE) v. Pór(se) vermello. ║ Ruborizar(se), pór(se) colorado. ║ Acender(se) [a cara].

ENROLAMIENTO s.m. Enrolamento.

ENROLAR(SE) v. Enrolar(se) (nun barco).

ENROLLABLE adx. Enrodelable.

ENROLLAMIENTO s.m. Enrodelamento.

ENROLLAR(SE) v. Enrolar(se), enrodelar(se), enroscar(se).

ENRONQUECIDO, A adx. Rouco.

ENROQUE s.m. Enroque [no xadrez].

ENROQUECER v. Enrouquecer.

ENRONQUECIMIENTO s.m. Rouquén, enrouquecemento.

ENROSCAR v. Enroscar, dar forma de rosca. ║ Enroscar, roscar, aparafusar.

ENRUBIAR(SE) v. Enlourecer, pór(se) louro [o cabelo].

ENRUDECER v. Enrudecer, volver(se) rudo.

ENSACAR v. Ensacar, meter nun saco.

ENSAIMADA s.f. Ensaimada.

ENSALADA s.f. Ensalada.

ENSALADERA s.f. Ensaladeira (fonte).

ENSALADILLA s.f. Ensalada rusa.

ENSALMAR (1) v. Compoñer [ósos]. ║ Ensalmar, curar con ensalmos.

ENSALMAR (2) v. (nalgúns lugares:) Poñer a enxalma –“enjalma”- a unha besta.

ENSALMO s.m. Ensalmo, cura supersticiosa.

ENSALZAMIENTO s.m. Enxalzamento.

ENSALZAR v. Enxalzar, enaltecer, ennobrecer. ║ Enxalzar, eloxiar, gabar.

ENSAMBLADO s.m. Ensamblado, ensamblaxe f.

ENSAMBLADURA, ENSAMBLAJE s.f. Ensambladura, acc. e ef. de ensamblar.

ENSAMBLAR v. Ensamblar, encaixar.

ENSANCHAR v. Alargar, anchear, ensanchar.

ENSANCHE s.m. Ensanche, agrandamento.

ENSANDECER(SE) v. Ensandecer, volver(se) sandeu.

ENSANGRENTAR v. Ensanguentar.

ENSAÑAMIENTO s.m. Asañamento.

ENSAÑAR(SE) v. Asañar(se).

ENSARTAR v. Ensartar, enfiar, encambar. ║ Espetar, atravesar. ║ (fig.) Ensartar, encadear [palabras].

ENSAYAR v. Ensaiar.

ENSAYISTA s.m. e f. Ensaísta.

ENSAYÍSTICO, A adx. Ensaístico, rel. ao ensaio. ║ s.f.(Lit.) Ensaística, ensaísmo (xénero literario).

ENSAYO s.m. Ensaio.

ENSEBAR v. Ensebar, untar con sebo.

ENSEGUIDA, EN SEGUIDA adv. Axiña, enseguida, deseguida, decontado, logo.

ENSENADA s.f. Enseada, rada. ║ Arnela.

ENSENAR v. Ensear, gardar no seo. ║ (Mar.) Ensear, meter o barco nunha enseada.

ENSEÑA s.f. Insignia, distintivo, bandeira.

ENSEÑANTE adx. e s. Ensinante.

ENSEÑANZA s.f. Ensinanza. ║ Ensino m.

ENSEÑAR v. Ensinar, aprender (transmitir coñecementos.) ║ Ensinar, mostrar, amosar.

ENSEÑOREAR(SE) v. Enseñorar(se), aseñorar(se).

ENSERES s.m.pl. Aveños. Aparellos. Mobles. (segundo o contexto).

ENSIFORME adx. Ensiforme, que ten forma de espada.

ENSILADO s.m. Ensilaxe f., ensilado, acc. de ensilar.

ENSILAR v. Ensilar, gardar no silo.

ENSILLADURA s.f. Seladura (Acc. de enselar unha cabalaría / Parte onde vai a sela).

ENSILLAR v. Enselar, poñer a sela a unha cabalaría.

ENSIMISMADO, A adx. Ensimesmado, ensumido.

ENSIMISMAMIENTO s.m. Ensimesmamento.

ENSIMISMARSE v.pr.  Ensimesmarse, ensumirse [nun].

ENSOBERBECER(SE) v. Ensoberbecer(se), ensoberbiar(se).

ENSOMBRECER v. Ensombrecer.

ENSOÑACIÓN s.f. Soño.

ENSOÑADOR, A adx. e s. Soñador, iluso.

ENSOÑAR v. Soñar.

ENSOPAR v. Sopetear.

ENSORDECEDOR, A adx. Enxordecedor.

ENSORDECER v. Abouxar, axordar, enxordecer.

ENSORDECIMIENTO s.m. Enxordecemento.

ENSORTIJADO adx. (aplicado ó pelo) Rizo, crecho, crespo.

ENSORTIJAR(SE) v. Rizar(se), encrechar(se) (o pelo). ║ Ensortellar, aferretar [a un animal].

ENSUCIAR(SE) v. Emporcar(se), emborrallar(se), lixar(se) /luxar(se),ensuciar(se).

ENSUEÑO s.m. Soño. ║ Ilusión, fantasía.

ENTABLADURA s.f. Entaboamento.

ENTABLADO s.m,. Taboado.   

ENTABLAR v. Entaboar, cubrir con táboas. ║ (fig.) Establecer/estabelecer, trabar [negociacións ou unha conversa]. ║ (fig.) Emprender [unha demanda].

ENTABLILLAR v. Entalar con táboas un oso roto.

ENTALLADURA s.f. Talla (escultura). ║ Talla, corta  [nunha árbore].

ENTALLAR (1) v. Entallar, tallar, esculpir. ║ Entallar (unha árbore para resinala.)

ENTALLAR (2) v. Facer o talle ou cintura dun vestido. ║ Axustar a roupa246.

ENTALLECER v. (Bot.) Botar talos [unha planta ou unha árbore].

ENTARIMAR v. Cubrir o chan con tarima.

ENTE s.m. Ente. ║ (Por ext.) Entidade, organismo.

ENTECO, A adx. Ensumido, mirrado.

ENTEJAR v. Tellar, cubrir con tellas.

ENTELAR v. Entear, forrar con tea. ║ Nubrarse, anubrarse [un ollo].

ENTELEQUIA s.f. Entelequia, cousa irreal. ║ (Fil.) Entelequia.

ENTENDEDOR, A adx. e s. Entendedor.

ENTENDER (1) v. Entender= [ Comprender. ║ Captar. ║ Explicarse. ║ Coidar, supoñer, pensar.]
ENTENDERSE v.pr. Entenderse, conxeniar, compenetrarse. ║ (fig.) Entenderse (home e muller).
ENTENDER EN: Entender de, saber de.

ENTENDER (2) s.m. Opinión, parecer, criterio.

ENTENDIBEL adx. Entendible / entendíbel.

ENTENDIDO, A adx. e s. Entendido, sabio, douto

ENTENDIMIENTO s.m. Entendemento.

ENTENEBRECER(SE) v. Entebrecer(se).

ENTENTE s.f. Acordo, entendemento, trato.

ENTERNECEDOR, A adx. Entenrecedor.

ENTERNECER(SE) v. Amolecer, amolentar, abrandar. ║ Entenrecer, conmover.

ENTERNECIMIENTO s.m. Entenrecemento.

ENTERAR v. Notificar, comunicar.v.pr.  Decatarse, darse de conta.

ENTEREZA s.f. Enteireza.

ENTERITIS s.f.(Med.) Enterite, inflamación do intestino.

ENTERIZO, A adx. Enteiro. ║ Enteirizo, dunha soa peza.

ENTERNECER v. Abrandar, amolecer, amolentar. ║ Entenrecer, conmover, provocar tenrura.

ENTERO, A adx. e s.m. Enteiro.

ENTERRADOR, A s. Enterrador, sepultureiro.

ENTERRAMIENTO s.m. Enterramento, enterro. ║ Sepultura f, focha f.

ENTERRAR v. Enterrar, soterrar.

ENTESAR v. Fortalecer, vigorizar [algo]. ║ Tensar, pór tirante.

ENTIBAR v. Estribar ║ Estear (con esteos), apuntalar.

ENTIBIAR(SE) v. Amornar(se), temperar(se), mornear(se), poñer(se) morno (un liquido). ║ (fig.) Temperar(se), moderar(se), suavizar(se) (os ánimos).

ENTIBO s.m. Esteo, puntal.

ENTIDAD s.f. Entidade.

ENTIERRO s.m. Enterro, enterramento.

ENTIESAR, ATIESAR v. Entesar, poñer teso [algo].

ENTINTAR v. Tinguir /tinxir.

ENTOLDADO, A adx. Toldado/atoldado.

ENTOLDAR v. Toldar/atoldar.

ENTOMOLOGIA s.f. Entomoloxía, estudo dos insectos.

ENTONACIÓN s.f. Entoación.

ENTONADOR, A adx. Entoador, que entoa. ║ s. Un auxiliar do órgano instrumento.

ENTONAR v. Entoar.

ENTONCES adv. e conx. Entón, daquela.

ENTONGAR v. Amorear por capas.

ENTONTECER v. Aparvar, parvear.

ENTONTECIMIENTO s.m. Aparvamento.

ENTORNAR v.  Entornar, arrimar unha porta ou ventá. ║ Musgar, entornar os ollos. ║ Ladear(se), torcer(se) cara un lado.

ENTORNO s.m. Contorno. Medio, ambiente.

ENTORPECEDOR, A adx. Entorpecedor.

ENTORPECER(SE) v. Entorpecer(se).

ENTORPECIMIENTO s.m. Entorpecemento.

ENTORTADURA s.f. Entortadura, acc. e ef. de entortar.

ENTORTAR v. Entortar, torcer. ║ Deixar torto [a un].

ENTRADA s.f. Entrada.

ENTRAMADO s.m. Entrecruzamento (de láminas de metal ou de tiras de material flexible). ║ s.m.(Arquit.) Armazón de madeira.

ENTRAMAR v Facer un armazón de madeira [para construír sobre el].

ENTRAMPAR(SE) v. Entrampar(se).

ENTRANTE adx. Entrante, que entra. ║ s.m. Entrante, entrada.

ENTRAÑABLE adx. Entrañable.

ENTRAÑAR v.tr. e pr. Inserir(se) no máis fondo. ║ v.tr. Entrañar, conter, implicar, comportar. ║ v.pr. Unirse estreitamente con alguén.

ENTRAÑAS s.f.pl. Entrañas.

ENTRAPAJAR v. Entrapallar, envolver con trapallos, empanicar. ║ Emporcar, luxar,  enzoufar.

ENTRAR v. Entrar.

ENTRE prep. Entre.
ENTRE QUE, ENTRE TANTO (loc.): Entre tanto, mentres, entrementres, mentres tanto.
ENTRE AMBOS, AMBAS:  Entrambos; -as.

ENTREABIERTO, A part. irr. de ‘entreabrir’  Entreaberto.

ENTREABRIR v. Entreabrir.

ENTREACTO s.m. Entreacto.

ENTRECANO, A adx. A medio encanecer.

ENTRECAVA s.f. Entrecava, acc. e ef. de entrecavar.

ENTRECAVAR v. (Agr.) Entrecavar, cavar lixeiramente.

ENTRECEJO s.m. Cello, espazo entre as cellas.

ENTRECERRAR v. Entornar [unha porta, ventá, ...].

ENTRECOGER v. Entrecoller, suxeitar rexamente. ║ Apremar [a alguén].

ENTRECOMILLAR v. Poñer entre comiñas ou aspas.

ENTRECORTADO, A adx. [Son] entrecortado, intermitente.

ENTRECORTAR v. Cortar [algo] sen acabar. ║ Entrecortar, facer intermitente.

ENTRECORTEZA s.f. Entrecasco (un defecto das madeiras).

ENTRECOT, ENTRECOTE s.m. Entrecosto

ENTRECRUZAR v. Entrecruzar.

ENTREDICHO s.m. Prohibición. ║ (Der. canónico) Interdito.
PONER EN ENTREDICHO (loc.) Privar dos sacramentos a alguén. ║ Pór en dúbida a sona de alguén.

ENTREGA s.f. Entrega.

ENTREGAR(SE) v. Entregar(se).

ENTRELAZADO s.m. Entrelazado (adorno con motivos entrelazados).

ENTRELAZAR v. Entrelazar, entretecer.

ENTRELÍNEA s.f. Entreliña (o escrito entre dúas liñas).

ENTRELINEAR v. Entreliñar, escribir entre dúas liñas.

ENTRELUCIR v. Entrelucir, divisar una cousa entremedias doutras.

ENTREMEDIAR v. Entremediar, poñer [unha cousa] entremedias.

ENTREMEDIAS adv.t.e l. Entremedias [entre dous tempos, lugares, cousas, etc.].

ENTREMÉS s.m. Entremés, entrante.

ENTREMETER v. Entremeter. ║ v.pr. Entremeterse, meterse.

ENTREMETIDO, A, ENTROMETIDO, A adx. Entremetido.

ENTREMETIMIENTO, ENTROMETIMIENTO s.m. Entremetemento, intromisión.

ENTREMEZCLAR(SE) v. Mesturar(se).

ENTRENADOR, A s. Adestrador.

ENTRENAMIENTO s.m. Adestramento.

ENTRENAR(SE) v. Adestrar(se).

ENTENEBRECER(SE) v. Entebrecer(se), cubrir(se) de tebras.

ENTRENZAR v. Entrenzar, trenzar.

ENTREOÍR v. Entreoír, entreouvir.

ENTREPAÑO s.m.(Arquit.) Entrepano, macizo. ║ (Carp.) Entrepano, estante. ║ (Carp.) Entrepano dunha ventá.

ENTREPIERNA s.f. Entreperna.

ENTREPLANTA s.f.Entreplanta.

ENTRESACAR v. Entresacar, entrecoller. ║ Rarear, enrarecer, desmestar (árbores ou plantas).

ENTRESIJOS s.m.pl. Entrañas f, interiores. ║ Reviravoltas.

ENTRESUELO s.m. Entresollado, entrechán, entreplanta.

ENTRESUEÑO s.m. Entresoño. ║ Soneca, sonada.

ENTRESURCO s.m.(Agr.) Camallón, corela, suco.

ENTRETANTO adv. Entre tanto, mentres. ║ s.m. Intre [que separa dous feitos].

ENTRETEJER v. Entretecer.

ENTRETELA s.f. Entretea, entreforro.

ENTRETENER(SE) v. Entreter(se).

ENTRETENIDO, A p.p. de ‘entretener’ (entreter). ║ Entretido, ameno, divertido.

ENTRETENIMIENTO s.m. Entretemento, pasatempo.

ENTRETENIDO, A adx. Entretido.

ENTRETIEMPO s.m. Entretempo.

ENTREVER v. Entrever, enxergar, ver algo confuso.║ Entrever, conxecturar, presaxiar.

ENTREVERADO, A adx. Que ten outras cousas intercaladas. ║(Ref. ó touciño:) Entrefebrado.

ENTREVERAR v. Entremeter, entremediar, intercalar.

ENTREVISTA s.f. Entrevista.

ENTREVISTADOR, A s. Entrevistador.

ENTREVISTAR v. Entrevistar.

ENTRISTECEDOR, A adx. Entristecedor.

ENTRISTECER(SE) v. Entristecer(se), amorriñarse.

ENTRISTECIMIENTO s.m. Entristecemento.

ENTROMETERSE v. Entremeterse, meterse.

ENTROMETIDO, A adx. e s. Entremetido.

ENTROMETIMIENTO s.m. Entremetemento, intromisión.

ENTRONCAMIENTO s.m. Entroncamento.

ENTRONCAR v. Entroncar.

ENTRONIZACIÓN  s.f. Entronización, entronizamento.

ENTRONIZAR v. Entronizar.

ENTRONQUE s.m. Relación de parentesco de sangue.

ENTUBAR v. Entubar. ║ v. (Med.) Entubar, intubar.

ENTUERTO s.m. Agravio, ofensa. ║ s.m.pl. Dores de parto.

ENTULLECER v. Parar unha acción. ║ v.intr. e pr. Toller(se), eivar(se).

ENTUMECER(SE) v. Entumecer(se), engoumarse/engaimarse, entalar (v.i.).

ENTUMECIMIENTO s.m. Entumecemento.

ENTUMIRSE v. Entalarse, envararse [un membro ou un músculo].

ENTUPIR(SE) v. Entupir(se), tupir(se), atoar(se).

ENTURBIAMIENTO s.m. Enturbamento, turbidez

ENTURBIAR(SE) v. Avolver(se), toldar(se), enturbar(se).

ENTUSIASMAR(SE) v. Entusiasmar(se).

ENTUSIASMO s.m. Entusiasmo.

ENTUSIASTA adx. Entusiasta.

ENUMERACIÓN s.f. Enumeración.

ENUMERAR v. Enumerar.

ENUNCIADO s.m. Enunciado.

ENUNCIAR v. Enunciar.

ENVAINAR v. Envaiñar.

ENVALENTONAR v. Afoutar, alentar.
ENVALENTONARSE v.pr.  Afoutarse, encoraxarse.

ENVANECER(SE) v. Envaidecer(se), enfonchar(se).

ENVARADO, A adx. e s. Envarado, entalado, entumecido. ║ (fig.) Fachendoso, vaidoso, presuntuoso.

ENVARAR(SE) v. Envarar(se) (un membro). ║ Ensoberbecer(se).

ENVASADO s.m. Envasado, envasaxe f. (proceso).adx. m. e f. Envasado.

ENVASAR v. Envasar. ║ (fig.) Tragar, beber máis da conta.

ENVASE s.m. Envase. ║ Envasaxe f.

ENVEJECER v. Envellecer. Avellentar, avellar.

ENVEJECIMIENTO s.m. Envellecemento.

ENVENENAMIENTO s.m. Envelenamento.

ENVENENAR(SE) v. Envelenar(se).

ENVERAR v. Corar, coller cor de maduras [as uvas ou as froitas].

ENVERDECER v. Enverdecer, reverdecer.

ENVERGADURA s.f.(Mar.) Envergadura.

ENVERGAR v. (Mar.) Envergar, atar as velas ás vergas.

ENVERO s.m. Cor de uvas e froitas cando empezan a madurecer.

ENVÉS s.m. Envés, dorso, revés.

ENVIADO, A s. Enviado (persoa enviada).

ENVIAR v. Enviar.

ENVICIAR(SE) v. Enviciar(se).

ENVIDIA s.f. Envexa.

ENVIDIABLE adx. Envexable / envexábel, digno de envexa.

ENVIDIAR v. Envexar.

ENVIDIOSO, A adx. Envexoso.

ENVILECEDOR, A adx. Envilecedor.

ENVILECER(SE) v. Avilanar(se), envilecer(se).

ENVILECIMIENTO s.m. Envilecemento.

ENVINAR v. Botar viño na auga.

ENVÍO s.m. Envío.

ENVISCAR (1) v. Envisgar, untar con visgo. ║ v.pr. Envisgarse [un paxaro ou insecto]

ENVISCAR (2) v. Encirrar/acirrar, empurrar, apurrar. Irritar, enervar, excitar.

ENVITE s.m. Envite [en xogos]. ║ Ofrecemento [dalgunha cousa]. ║ Envite, empurrón, repuxón.

ENVIUDAR v. Enviuvar, quedar viúvo/a

ENVOLTORIO s.m. Envurullo, envoltorio.

ENVOLTURA s.f. Envoltura.

ENVOLVER v. Envurullar, envolver247. ║ Envurullar, empanar (a un neno). ║ (fig.) Envolver, acurralar, encurralar (fig

ENVOLVIMIENTO s.m. Envolvemento.

ENYESADURA s.f. Enxesadura.

ENYESAR v. Enxesar.

ENYUGAR v. Xunguir.

ENZAMARRADO, A adx. Enzamarrado, cuberto con zamarra.

ENZARZAR v. Ensilvar, poñer silvas [en algo]. ║ v.pr. Embeleñarse coas silvas. ║ v.pr. Enlearse, rifar, pelexar. ║ v.pr. Enlearse, complicarse, embrollarse [cun negocio].

EÓLICO adx. Eólico (rel. a Eolo ou ao vento).

EÓN s.m.(Filos. e Xeol.) Eón.

EPÉNTESIS s.f. (Fon.) Epéntese.

EPICARPIO s.m.(Bot.) Epicarpo.

EPICENO adx. (Gram.) [Xénero] epiceno.

EPICENTRO s.m. Epicentro [dun terremoto].

ÉPICO, A adx. e s.f. Épico.

EPIDEMIA s.f. Epidemia. Andazo m.

EPIDÉMICO, A adx. Epidémico.

EPIDEMIOLOGÍA s.f.(Med.) Epidemioloxía.

EPIDEMIOLÓGICO, A adx. (Med.) Epidemiolóxico.

EPIDÉRMICO, A adx. Epidérmico.

EPIDERMIS s.f. Epiderme.

EPIFANÍA s.f. Manifestación, revelación. ║ (Rel.) [Festividade da] Epifanía.

EPÍGONO s. Epígono (sucesor dunha escola).

EPÍGRAFE s.m. Epígrafe f. ║ Rótulo, título.

EPIGRAFÍA s.f. Epigrafía (ciencia das inscricións).

EPIGRÁFICO, A adx. Epigráfico.

EPIGRAFISTA s. Epigrafista.

EPIGRAMA s.m.(Lit.) Epigrama.

EPILEPSIA s.f.(Pat.) Epilepsia.

EPILÉPTICO, A adx. e s.Epiléptico.

EPILOGAR v. Epilogar (resumir ou compendiar).

EPÍLOGO s.m. Epílogo.

EPISCOPADO s.m. Episcopado.

EPISCOPAL adx. Episcopal, relativo ao bispo.

EPISÓDICO, A adx. Episódico.

EPISODIO s.m. Episodio.

EPISTEMOLOGÍA s.f. (Fil.) Epistemoloxía (estudo do coñecemento científico).

EPÍSTOLA s.f.(Lit.) Epístola.

EPISTOLAR  adx. Epistolar.

EPISTOLARIO s.m. Epistolario (compilación de epístolas).

EPITAFIO s.m. Epitafio.

EPÍTETO s.m. Epíteto.

EPÍTOME s.m. Epítome (resumo, compendio).

ÉPOCA s.f. Época.

EPÓNIMO, A adx. e s.m. Epónimo (referente histórico).

EPOPEYA s.f.(Lit.) Epopea.

EPULÓN s.m. Comedor, comellón, larpeiro, papón.

EQUIDAD s.f. Equidade.

EQUIDISTANCIA s.f.(Xeom.) Equidistancia.

EQUIDISTANTE adx. Equidistante.

EQUIDISTAR v. Equidistar.

ÉQUIDO, A adx. (Zool.) Équido. ║ s.m.pl. Équidos.

EQUILÁTERO, A adx. (Xeom.) Equilátero.

EQUILIBRADO, A adx. Equilibrado.

EQUILIBRADOR, A adx. Equilibrador.

EQUILIBRAR v. Equilibrar.

EQUILIBRIO s.m. Equilibrio.

EQUILIBRISTA adx. e s. Equilibrista.

EQUINO (1) s.m.(Zoo.: Equinodermo) Ourizo de mar, ourizo mariño.

EQUINO (2), A adx. Equino, cabalar.

EQUINOCCIO s.m.(Astr.) Equinoccio.

EQUINODERMO s.m.( Zoo.: Tipo de animais mariños invertebrados) Equinodermo.

EQUIPAJE s.m. Equipaxe  f.

EQUIPAMIENTO s.m. Equipamento.

EQUIPAR v. Equipar.

EQUIPARABLE adx. Equiparable / equiparábel.

EQUIPARACIÓN s.f. Equiparación.

EQUIPARAR v. Equiparar.

EQUIPO s.m. Equipo.

EQUIS s.f.(letra 'x') Xe m.

EQUITACIÓN s.f. Equitación.

EQUITATIVO, A adx. Equitativo, xusto.

EQUIVALENCIA s.f. Equivalencia.

EQUIVALENTE adx. e  s. Equivalente.

EQUIVALER v. Equivaler.

EQUIVOCACIÓN s.f. Equivocación, erro.

EQUIVOCAR(SE) v. Equivocar(se), enganar(se), trabucarse.

EQUIVOCO, A adx. e s.m. Equívoco.

ERA (1) s.f.(tempo)Era.

ERA (2) s.f.(lugar) Eira / aira. ║ Estalla, eito, tallón, cadro pequeno de terra dedicado a flores ou hortalizas.

ERAL, A s. Cuxo, becerro, xato.

ERAR v. Estallar, facer unha estalla nunha leira.

ERARIO s.m. Erario, facenda pública.

ERBIO s.m. (Quím.: elem. de N. At. 68) Erbio, “Er“.

EREBO s.m. Inferno.

ERECCIÓN s.f. Erección.

ERÉCTIL adx. Eréctil.

ERECTO, A p.p. irreg. de ‘erigir’. ║ adx. Erecto, ríxido, teso.

ERECTOR, A adx. e s. Erector, persoa que erixe.

EREMITA s. Eremita, ermitán.

EREMÍTICO, A adx. Eremítico, anacorético, ermitán.

ERGO conx. (lat.). Polo tanto, logo, pois.

ERGUIR(SE)248 v. Erguer(se). ║ (fig) Envaidecerse, ensoberbecerse.

ERIAL adx. Ermo, baldío. ║ s.m. Ermo, poula, f.

ERIGIR v. Erixir, erguer, fundar.

ERIGIR(SE) Erixir(se), atribuír(se), encargar(se).

ERISIMO, HIERBA DE LOS CANTORES, RABANILLO (Bot.: Pl. Sisymbrium officinale) Herba dos cantores, cecimbre, saramago.

ERITEMA s.m.(Med.) Eritema.

ERIZAR v. Arrepiarse o pelo. ║ Atrancar, dificultar, pór obstáculos. ║ v.pr. Inquietarse, desacougarse.

ERIZO s.m. (Zoo.: Mam. Erinaceus europaeus) Ourizo, ourizo cacheiro, cachourizo. ║ Ourizo (das castañas). ║ s.m.(coloq.) [Persoa] arisca, xarota, intratable.
ERIZO DE MAR (Zoo.: Equinodermo Paracentrotus lividus) Ourizo [de mar].

ERMITA s.f. Ermida.

ERMITAÑO, ÑA s. Ermitán; -á.

EROGAR v. Errogar, distribuír bens.

ERÓGENO, A adx. Eróxeno.

EROSIÓN s.f. Erosión.

EROSIONAR v. Erosionar.

EROSIVO,A adx. Erosivo, rel. á erosión.

ERÓTICO, A adx. Erótico.

EROTISMO s.m. Erotismo.

ERRABUNDO, A adx. Errabundo, errante, errático, erradío.

ERRADICACIÓN s.f. Erradicación, acc. de erradicar.

ERRADICAR v. Desarraigar, derraigar, arrincar de raíz. ║ Erradicar, extinguir unha enfermidade, vicio, etc.

ERRADO, A adx. Errado, equivocado.

ERRANTE adx. Errante, errático, errabundo, erradío.

ERRAR v. Errar, fallar, non atinar. ║ Errar, deambular, vagar.

ERRATA s.f. Errata.

ERRÁTICO, A adx. Errático, errabundo, erradío.

ERRÁTIL adx. Errante, errabundo.

ERRÓNEO, A adx. Erróneo, errado, equivocado.

ERROR s.m. Erro, error.

ERUBESCENCIA s.f. Erubescencia, rubor, vergonza.

ERUCTAR v. Arrotar, eructar.

ERUCTO s.m. Arroto, eructo.

ERUDICIÓN s.f. Erudición.

ERUDITO,A adx. e s. Erudito.

ERUPCIÓN s.f. Erupción (Borrecas, aldroga, rocha. /  Expulsión materia terrestre)

ESBARAR v. [V. ESVARAR].

ESBARÓN s.m. [V. ESVARÓN].

ESBELTEZ s.f. Esvelteza.

ESBELTO, A adx. Esvelto, lanzal.

ESBIRRO s.m. Esbirro, alguacil. ║(fig.) Esbirro, secuaz a soldo.

ESBOZAR v. Esbozar.

ESBOZO s.m. Esbozo, bosquexo.

ESCABECHAR v. Escabechar.║ (coloq) Matar.

ESCABECHE s.m. Escabeche.

ESCABECHINA s.f.(coloq.)  Derramo, estrago, desfeita. ║ (coloq.) Abundancia de suspensos nun exame.

ESCABEL s.m. Tallo, banqueta.

ESCABROSO, A adx. Escabroso.

ESCABULLIRSE v. Escapulirse. Liscar.

ESCACHAR v. Esmagar. ║ Escachar, escachizar, esnaquizar.

ESCACHARRAR(SE) v. Escacharrar(se), escachizar(se). Derramar(se), estragar(se).

ESCAECER v. Desfalecer

ESCAFANDRA s.f. Escafandro m.

ESCAGARRUCIARSE, ESCAGARRUZARSE v.pr.(vulg.) Escagarriarse,  esfurricarse.

ESCALA s.f. Escada, esqueira. ║ Escala, categoría. ║ Escala {[de proporcións].

ESCALADA s.f. Escalada (subida dunha pendente)

ESCALADOR, A adx. e s. Escalador.

ESCALAFÓN s.m. Lista clasificada de funcionarios, escala.

ESCALAR (1) v.  Escalar, ascender, encarriscar.

ESCALAR (2) adx. e s.. (Fís.) Escalar.

ESCALDADURA s.f. Escaldadura, escalda, escaldadela.

ESCALDAR(SE) v. Escaldar(se).

ESCALENO s.m.(Mat.) Escaleno

ESCALERA v. Escaleira.
ESCALERA DE MANO:  Escada, esqueira.
ESCALERA EXTERIOR [dunha casa]: Patín. Patamal.

ESCALERILLA s.f. (Dim.) Escaleiriña. Escaleira curta. ║ Esqueira, esqueiro m.

ESCALFAR v. Escalfar.

ESCALINATA s.f. Escalinata.

ESCALOFRIANTE adx. Arrepiante, horripilante. ║ Asombroso, sorprendente.

ESCALOFRIAR(SE) v. Arrepiar(se), arreguizarse.

ESCALOFRÍO s.m. Calafrío, arrepío, arreguizo.

ESCALÓN s.m. Chanzo, banzo, baldón, paso.

ESCALONAR v. Distribuír ordenadamente de treito en treito, graduar.

ESCALOPE s.m. Escalope (filete frito).

ESCALPELO s.m.(Med.) Escalpelo (instrumento cirúrxico).

ESCAMA s.f. Escama.

ESCAMAR v. Escamar (quitar as escamas). v.tr.e pr. (coloq.) Recear, temer, desconfiar.

ESCAMOCHO s.m. Sobras [de comida], refugallo, refugo. ║ s.m. Enxame pequeno [secundario].

ESCAMÓN, A adx. (coloq.) Receoso, desconfiado.

ESCAMONDADURA s.f. Garabullada, reboutallo de pólas.

ESCAMONDAR v. (Agric.)  Cepar, derramar, espolar (cortar as pólas). ║ Limpar, quita-lo superfluo.

ESCAMOTEAR v. Escamotear.

ESCAMPADA s.f. Escampada, aberta, estrelampo, esteada, estiñada.

ESCAMPAR v. Escampar, estear, estiñar, estrelampar.

ESCAMPO s.m. Acc. de escampar, escampada, estiño, esteada. Raiola, raxeira, solleirada.

ESCANCIAR v. Escanciar.

ESCANDA s.f. Espelta (caste de trigo).

ESCANDALERA s.f.(coloq.) Escándalo.

ESCANDALIZAR(SE) v. Escandalizar(se).

ESCÁNDALO s.m. Escándalo.

ESCANDIO s.m. (Quím.: elem. de N. At. 21) Escandio, “Sc“.

ESCAQUE  s.m. Cada cadrado dun taboleiro de xadrez.

ESCAÑO s.m. Escano.

ESCAPADA s.f. Escapada, fuxida.

ESCAPAR v. Escapar, fuxir.

ESCAPARATE s.m. Escaparate.

ESCAPATORIA s.f. Escapada, fuxida. ║ s.f.(coloq.) Escapatoria, saída, escusa.

ESCAPE s.m. Escape.

ESCAPULARIO s.m.(Rel.) Escapulario.

ESCAQUEAR v. Dividir en “escaques”. ║ v.pr. Espallarse unha unidade militar. ║ v.pr. (coloq.) Escapulirse, zafarse, eludir unha obriga.

ESCARABAJEAR v. Bulir, axitarse. ║ Facer garabatos. ║ Desacougar ][a alguén].

ESCARABAJO s.m. Escaravello.

ESCARAMUJO s.m. (Bot.: Arbto. Rosa canina) Silva macho (roseira silvestre). s.m. (Zoo.: Gasterópodo vs.esps.) Caramuxo, bígaro, mincha.

ESCARAMUZA s.f. Escaramuza.

ESCARBADIENTES s.m. EscarvadentesO.

ESCARBAR v. Escarvar, escaravellar, furgar. ║ Esparruñar, escarrapatar [a galiña].

ESCARCEO s.m. Intento previo, proba, tentativa. ║ s.m.pl. Divagacións, rodeos. ║ s.m.pl. Reviravolta [dun cabalo].

ESCARCHA s.f. Carazo m, xeada.

ESCARCHAR v. (fig.)Confeitar. ║ Xear, lazar.

ESCARDAR, ESCARDILLAR v. (Agr.) Sachar, mondar [as herbas malas]. ║ (fig.) Escolmar (fig.), escoller.

ESCARLATA adx. e s.m.(cor) Escarlata.

ESCARMENTAR v. Escarmentar.

ESCARMIENTO s.m. Escarmento.

ESCARNECER v. Escarnecer.

ESCARNECIMIENTO s.m. Escarnecemento, escarnio.

ESCARNIO s.m. Escarnio.

ESCAROLA s.f. (Bot.: Pl. Cichorium endivia variedade Crispum)) Escarola

ESCARPADO, A adx. Escarpado.

ESCARPE s.m. Escarpa f., cantil m., declive pronunciado do terreo.

ESCARPIA s.f. Alcaiata.

ESCARRANCHARSE 249 v. Escarrancharse, esparrarse.

ESCASEAR v. Escasear.

ESCASEZ s.f. Escaseza f.

ESCASO, A adx. Escaso.

ESCATIMAR v. Escatimar, regatear, chorar algo (fam.).

ESCAYOLA s.f. Escaiola.

ESCAYOLAR v. Escaiolar.

ESCENA s.f. Escena.

ESCENARIO s.m. Escenario.

ESCENIFICAR v. Representar, pór en escena. ║ Amosar, evidenciar, facer ver [unha situación].

ESCEPTICISMO s.m.(Filos.) Escepticismo.

ESCÉPTICO, A adx. e s. Escéptico.

ESCINDIR v. Escindir, dividir en partes.

ESCINTILAR v. Escintilar, esfacharear, tremelucir.

ESCISIÓN s.f. Escisión, rompemento, desavinza.

ESCLARECEDOR, A adx. Esclarecedor

ESCLARECER v. Alumear, aclarar. ║ (fig.) Esclarecer, aclarar, pór en claro. ║ (fig.) Ennobrecer, enaltecer. ║ Clarear, clarexar, principiar a amencer.

ESCLAVINA s.f. Esclavina (certa peza de roupa).

ESCLAVISTA adx. e s. Escravista.

ESCLAVITUD s.f. Escravitude.

ESCLAVIZAR v. Escravizar.

ESCLAVO, A adx. e s. Escravo.

ESCLEROSIS s.f. Esclerose.

ESCLUSA s.f. Esclusa.

ESCOBA s.f. Vasoira.

ESCOBAJO s.m. Vasoira vella. ║ Cangallo, acio sen uvas.

ESCOBAZO s.m. Golpe dado cunha “escoba”, vasoirazo.

ESCOBILLA s.f. Vasoiriña.

ESCOCEDURA s.f. Proído, comechón, coceira, comechume.

ESCOCER v. Proer, picar. ║ Entrecocerse v.pr.

ESCODA s.f. (ferramenta de canteiro) Escoda, cotazo m.

ESCODAR v. Escodar (traballa-la pedra coa escoda).

ESCOFINA s.f.(ferramenta) Lima grosa.

ESCOGER v. Escoller250.

ESCOGIMIENTO s.m. Escolla f.

ESCOLAR adx. e s. Escolar.

ESCOLARIDAD s.f. Escolaridade.

ESCOLÁSTICO, A adx. e s.f. Escolástico.

ESCOLLERA s.f.(Mar.) Base para construír un dique.

ESCOLLO s.m.(Mar.)  Con, farallón. ║ (fig.) Atranco, obstáculo, estorbo.

ESCOLTA s.f. Escolta.

ESCOLTAR v. Escoltar.

ESCOMBRAR, DESCOMBRAR, DESESCOMBRAR v. Rebar, face-la reba, quita-lo rebo.

ESCOMBRERA s.f. Lugar onde se bota o rebo, vertedoiro.

ESCOMBRO (1) s.m. Cascallo, cascote, rebo, entullo que queda dunha obra.

ESCOMBRO (2), CABALLA (Zoo.: Peixe Scomber scombrus) Escombro, cabala, correolo, rincha, xarda.

ESCONDEDERO s.m. Escondedoiro, acocho, agocho.

ESCONDER(SE) v. Esconder(se), agachar(se), acochar(se).
A ESCONDIDAS, A ESCONDIDILLAS  (loc. adv.) Ás agachadas, ás escondidas, ao agacho.

ESCONDITE s.m. Escondedoiro, acocho.

ESCONDRIJO, ESCONDREDIJO s.m. Acocho/agocho, escondedoiro.

ESCONJURO s.m. Esconxuro.

ESCOPETA s.f. Escopeta.

ESCOPETAZO s.m. Escopetada, tiro cunha escopeta.║ Noticia desagradable e inesperada, xerro de auga fría.

ESCOPLO s.m.(ferramenta de carpinteiro) Escoupro, bedano.

ESCORA s.f.(Mar.) Escora (esteo). ║ Escora (inclinación), escoramento.  

ESCORAR v. (Mar.) Escorar.

ESCORCHAR v. Esfolar.

ESCORIA s.f. Escoura. ║ (fig.) Xentuza, gafualla. ║ (fig.) Cousa vil ou desprezable.

ESCORIAL s.m. Vertedoiro de escouras. Montón de escouras.

ESCORPIÓN s.m. (Zoo.: Arácnido vs. esps.) Escorpión, alacrán. ║ s.m. (Zoo.: Peixe Trachinus draco) Peixe araña.

ESCOTAR (1) v. Cortar algo á medida.

ESCOTAR (2) v. Escotar, pagar repartindo cotas.

ESCOTE (1) s.m. Escote (parte do pescozo ou da roupa)

ESCOTE (2) s.m. Escote (cota que corresponde a cada un no reparto dun pago).

ESCOTILLA s.m. Trapela, zapón dunha embarcación.

ESCOTILLÓN s.m. Trapela f., trapa f., zapón m. (trampa no piso).

ESCOZOR s.m. Proído.

ESCRIBANÍA s.f. Escribanía.

ESCRIBANO s.m. Escribán.

ESCRIBIENTE adx. e s. Escribente.

ESCRIBIR v. Escribir.

ESCRITO s.m. Escrito.

ESCRITOR, A s. Escritor.

ESCRITORIO s.m. Escritorio.

ESCRITURA s.f. Escrita, escritura. ║ Escritura [ante notario].

ESCRITURAR v. Escriturar, facer unha escritura.

ESCRÓFULA s.f.(Med.) Escrófula, escrofulose, alporca.

ESCROFULARIA s.f. (Bot. Pl.. das escrofularias vs. esps.) Escrofularia.

ESCROTO s.m.(Anat.) Escroto.

ESCRÚPULO s.m. Escrúpulo.

ESCRUPULOSO, A adx. Escrupuloso.

ESCRUTAR v. Escrutar, escudriñar, esculcar, espreitar. ║ Escrutar, facer un escrutinio de algo.

ESCRUTINIO s.m. Escrutinio.

ESCUADRA s.f. Escuadra, conxunto de barcos. ║ Escuadro m. (utensilio de debuxo). <║ Escuadra (pelotón).
A ESCUADRA: A escuadro, en ángulo recto.

ESCUADRAR v. Escuadrar.

ESCUADRILLA s.f. Escuadrilla.

ESCUADRÓN s.m. Escuadrón.

ESCUÁLIDO, A adx. Fraco, mirrado, escuálido. ║ adx. e s.m.(dunha familia de peixes) Escuálido.

ESCUALO s.m. (Zool.) Escualo, peixe da fam. dos escuálidos.

ESCUCHA s.f. Escoita.

ESCUCHAR v. Escoitar251.

ESCUCHIMIZADO, A adx. Ensumido, esmirrado, consumido.

ESCUDEREAR v. (Hist.) Servir como escudeiro.

ESCUDERÍA s.f. Oficio de escudeiro. ║ (Dep.) Equipo de coches de carreiras.

ESCUDERO, A adx. e s.m. Escudeiro.

ESCUDILLA s.f. Escudela, cunca.

ESCUDILLAR v. Botar (algo) nunha escudela.

ESCUDO s.m. Escudo.

ESCUDRIÑAR v. Escudriñar, esculcar, espreitar.

ESCUELA s.f. Escola. [o aberto]

ESCUETO, A adx. Simple, sinxelo. ║ Conciso.

ESCULPIR v. Esculpir, entallar, tallar.

ESCULTOR s.m. Escultor.

ESCULTURA s.f. Escultura.

ESCULTURAL adx. Escultural.

ESCUPIDERA s.f. Cuspideira.

ESCUPIÑA GRABADA (Zoo.: Bivalvo Venus verrucosa) Carneiro.

ESCUPIR v. Cuspir.

ESCUPITAJO, ESCUPITINAJO s.m.(fam.) Esgarro, cuspidela, cuspiñada.

ESCURRAJA(S) s.f. Desproveito, refugallo, desperdicio.

ESCURREPLATOS s.m. Alzadeiro, cunqueiro, escorredoiro.

ESCURRIDERO s.m. Escorredoiro m.

ESCURRIDIZO, A adx. Escorregadizo.

ESCURRIDOR s.m. Escoadoiro, escorredoiro. ║ Coador grande.

ESCURRIDURAS s.f.pl. Escorras, escorreduras, últimas pingas dun recipiente.

ESCURRIR v. Escorrer252, escoar. ║ Escorrer, pingar, esvarar [un líquido]. ║ Escorrichar. ║ Esvarar, escorregar.

ESDRÚJULO, A adx. Esdrúxulo.

ESE (1) s.f. (nome de letra) Ese /Ɛ/ m.
HACER ESES loc. verb. coloq. Facer eses, zigzaguear.

ESE (2), ESA (pl.: ESOS, ESAS) demostr. Ese /e/, esa. (pl.: Eses, esas.)253
ESO demostr neutro Iso. [V. ESO]
DE  ESE/A/OS/AS: Dese/a/es/as (contraccións).
EN  ESE/A/OS/AS: Nese/a/es/as (contraccións).
ESE OTRO /A/OS/AS: Esoutro/a/os/as (contraccións).
EN ESE OTRO /A/OS/AS: Nesoutro/a/os/as (contraccións).

ESENCIA s.f. Esencia, celme.

ESENCIAL adx. Esencial.

ESFERA s.f. Esfera.

ESFERICIDAD s.f.(Xeom.) Esfericidade.

ESFÉRICO, A adx. (Xeom.) Esférico.

ESFINGE s.f. Esfinxe.

ESFÍNTER s.m.(Anat.) Esfínter.

ESFORROCINO s.m.(Agr.) [Sarmento] ladrón.

ESFORZADO, A adx. Valente, afouto, denodado, valoroso.

ESFORZARSE v. Esforzarse.

ESFUERZO s.m. Esforzo.

ESFUMAR v. (Pint.) Esfumar, disipar, esvaecer. ║ v.pr. Esfumarse, disiparse. ║ v.pr.(coloq.) Esfumarse, marchar con disimulo.

ESFUMINO, DIFUMINO s.m. Esfumino (utensilio para esfumar).

ESGARRAR v. Esgarrar, esgarrafexar, expectorar.

ESGARRO s.m. Esgarro, esputo, gargallo, expectoración.

ESGRAFIAR v. Esgrafiar (técnica de debuxo).

ESGRIMA s.f. Esgrima.

ESGRIMIR v. Esgrimir.

ESGUAZAR v. Vadear.

ESGUAZO s.m. Acc. de vadear. ║ Vao.

ESGUINCE s.m. Escordadura f., esnogadura f. ║ Acc. de esquivar un golpe co corpo. ║ Aceno de desgusto.

ESLABÓN s.m. Elo [dunha cadea].

ESLABONAR v. Poñer elos a unha cadea. ║ (fig.) Unir partes dun discurso.

ESLÓGAN s.m.(do inglés slogan) Slogan (texto curto publicitario).

ESLORA s.f.(Mar.) Eslora.

ESMALTADOR, A s. Esmaltador.

ESMALTAR v. Esmaltar.

ESMALTE s.m. Esmalte.

ESMERALDA s.f. Esmeralda.

ESMERARSE v. Esmerarse.

ESMERIL s.m. Esmeril.

ESMERILAR v. Esmerilar.

ESMERO s.m. Esmero.

ESMIRRIADO, A adx. (coloq.) Esmirrado, fraco, descarnado, murcho, ensumido.

ESMIRRIAR(SE) v. Mirrar(se).

ESMOQUIN s.m.(do inglés) Smóking (Pl.: smókings.).

ESNOB adx. e s. (do inglés) Snob (Pl.: snobs.).

ESNOBISMO s.m. Snobismo, cal. de snob.

ESOFÁGICO, A adx. (Anat.) Esofáxico.

ESÓFAGO s.m. Esófago, gorxa da comida.

ESO pron. demost. Iso.
EN ESO: Neso (contracción).
DE ESO: Deso (contracción).
A ESO DE (loc. prepos.) A iso de (tal hora).
(Y) ESO QUE (loc. conxunt. advers. coloq.) (E) iso que, a pesar de que.

ESOTÉRICO, A adx. Esotérico, escuro, difícil. ║ adx. (Fil.) Esotérico, transmitido só aos iniciados.

ESPABILADO, A adx. Espelido, esperto, agudo.

ESPABILAR v. Espabiar (quitar a parte queimada dunha mecha ou pabío). ║ Avivar, animar, aguilloar [a alguén]. ║ Espertar. ║ v.pr. Espreguizarse, estarricarse, estirarse. ║ v.pr. Apresurarse, darse présa.

ESPACHURRAR, DESPACHURRAR v. Esmagar. Chafar.

ESPACIADAMENTE adv. m. e t. Espazadamente. 

ESPACIADO, A adx. Espazado.

ESPACIADOR s.m. Espazador [dun teclado].

ESPACIAL adx. Espacial, rel. ó espazo.

ESPACIAMIENTO s.m. Espazamento.

ESPACIAR v. Espazar.

ESPACIO s.m. Espazo.

ESPACIOSO, A adx. Espazoso, largo.

ESPADA s.f. Espada.

ESPADACHÍN s.m. Espadachín.

ESPADAÑA s.f. (Bot.: Pl. tifácea vs. esp.) Espadana. ║ Espadana (campanario dunha soa parede).

ESPADAR, ESPADILLAR v. (Agr.) Espadelar, espadar, tascar [o liño].

ESPADÍN s.m. Espadín (espada pequena). ║ s.m.(Zoo.: Peixe Sprattus sprattus) Trancha, trancho, espadín.

ESPAGUETIS s.m.pl. Espaguetes, spaghetti.

ESPALDA s.f. Lombo m., costas s.f. pl.

ESPALDAR s.m. Armadura para o lombo. ║ Respaldo dun asento. ║ Costas, carrelo, dorso, lombo. ║ Espaleira (para as plantas).

ESPALDARAZO s.m. Lombeirada cunha espada para armar cabaleiro. ║ (fig) Admisión nun grupo. ║ (fig.) Recoñecemento dunha valía profesional.

ESPALDERA s.f. (Xardinería) Espaleira, espaller m. ║ Espaleira (de ximnasia).

ESPANTADA s.f. Fuxida repentina dun animal. ║ (fig.) Desistencia súbita, por medo.

ESPANTADIZO, A adx. Espantadizo, asustadizo.

ESPANTAJO s.m. Espantallo. ║ (fig.) Estantiga f., estadea f.

ESPANTAPAJAROS s.m. Espantallo.

ESPANTAR v. Escorrentar, espantar. ║ Espantar(se), asustar(se).

ESPANTO s.m. Espanto.

ESPANTOSO, A adx. Espantoso, arrepiante, aterrador, aterrecedor. ║ Marabilloso, asombroso, impoñente. ║ Enorme, desmesurado, exaxerado. ║ Moi feo, laido.

ESPAÑOL, A adx. e s. Español.

ESPAÑOLIDAD s.f. Españolidade.

ESPARADRAPO s.m. Esparadrapo.

ESPARAVÁN s.m. Gabián [V. GAVILÁN]. ║ s.m.(Veter.) Esparaván (un tumor dos solípedes)254

ESPARAVEL s.m.(pesca) Chumbeira (rede redonda). s.m.(Constr.)  Esparavel  (ferramenta de albanel).

ESPARCIDOR, A. adx. es. Espallador, a. ║ f.( máquina) Espalladora.

ESPARCIMIENTO s.m. Esparexemento ou espallamento, acc. e ef. de esparexer ou espallar. ║ Diversión, distracción, entretemento.

ESPARCIR(SE) v. Esbardallar (unha morea). ║ Esparexer(se), ciscar(se), espallar(se). ║ (fig.) Divertir(se), distraer(se), espraiarse.

ESPARDEÑA s.f.(Zoo.: Equinodermo Parastichopus regalis) Cogombro de mar real.

ESPARRAGADO s.m. Guiso feito con espárragos.

ESPÁRRAGO  s.m. Espárrago.
ESPÁRRAGO TRIGUERO: Espárrago verde.

ESPARRAGUERA s.f.(Bot.: Pl. herb. Asparagus officinalis) Esparragueira, espárrago. ║ Leira dedicada a espárragos. ║ Prato axeitado para espárragos.

ESPARRANCARSE v. Escarrancharse, esparrar(se).

ESPARTERO, A s. Persoa que cultiva esparto.

ESPARTIZAL s.m. Espartal, terreo de esparto.

ESPARTO s.m.(Bot.: Pl. Stipa tenecissima) Esparto.

ESPASMO s.m. Arrefriamento, catarreira. ║ Espasmo, contracción.

ESPASMÓDICO, A adx. (Med.) Espasmódico.

ESPATARRARSE, DESPATARRARSE v. Escarrancharse.

ESPÁTULA s.f. (ferramenta) Rapa, raspa, espátula.

ESPECIA s.f. Especia.

ESPECIAL adx. Especial.

ESPECIALIDAD s.f. Especialidade.

ESPECIALISTA s. Especialista.

ESPECIALIZAR(SE) v. Especializar(se).

ESPECIE s.f. Especie.

ESPECIERO, A s. Especieiro (persoa que trata en especies). ║ s.m. Especieiro (recipiente).

ESPECIFICACIÓN s.f. Especificación.

ESPECIFICAR v. Especificar.

ESPECÍFICO, A adx. Específico.

ESPÉCIMEN (Pl.: ESPECÍMENES) s.m. Espécime. (Pl.: espécimesA).

ESPECTACULAR adx. Espectacular.

ESPECTÁCULO s.m. Espectáculo.

ESPECTADOR, A s. Espectador.

ESPECTRO s.m. Espectro, estadea, fantasma/pantasma. ║ (Fis.) Espectro.

ESPECULACIÓN s.f. Especulación.

ESPECULAR (1) adx. Especular, relativo ó espello.

ESPECULAR (2) v. Especular= [Pensar detidamente. ║ Supoñer, conxecturar. ║ Comerciar, negociar, tratar. ║ Traficar (aproveitándose)), quitar tallada.]

ESPECULATIVO, A adx. Especulativo.

ESPEJADO (1), A adx. Claro, limpo.

ESPEJADO (2), A adx. Reflexible / reflexíbel, que reflicte coma un espello.

ESPEJARSE v. Reflectirse ou reproducirse como a imaxe no espello.

ESPEJEAR v. Relucir coma un espello.

ESPEJERO, A s. Persoa que fai ou vende espellos.

ESPEJISMO s.m. Espellismo, miraxe. ║(fig.) Ilusión, imaxe enganosa.

ESPEJO s.m. Espello.

ESPELUNCA s.f. Espenuca, cova, gruta, caverna.

ESPELUZNANTE adx. Arrepiante, estarrecedor.

ESPELUZNAR v. Espeluxar, desordenar o pelo. ║ Espantar, aterrar, arrepiar.

ESPELUZNO s.m.(coloq.) Calafrío, arrepío, estremecemento.

ESPEQUE s.m. Espeque, tentemozo, esteo.

ESPERA s.f. Espera.

ESPERABLE adx. Esperable/ esperábel.

ESPERANTO s.m. Esperanto.

ESPERANZA s.f. Esperanza.

ESPERANZADO, A  adx. Esperanzado.

ESPERANZADOR, A adx. Esperanzador

ESPERAR v. Esperar, ter esperanza de algo. ║ Esperar, agardar.

ESPEREZARSE  [V.DESPEREZARSE].

ESPERMAs.m. Esperma, seme. ║ Esperma [de balea], cetina (graxa que se extrae do cranio do cachalote).

ESPERÓN s.m.(Mar) Esporón [da proa dun barco]255.

ESPERPÉNTICO, A adx. Esperpéntico.

ESPERPENTO s.m. Esperpento.

ESPESAR (1) s.m. Boscaxe f., espesura dun monte.

ESPESAR (2) v. Espesar, facer espeso.

ESPESO, A adx. Mesto, basto, denso, espeso.

ESPESOR s.m. Grosor [dun sólido]. ║ Espesura [dun fluído].

ESPESURA s.f. Espesura.

ESPETADO, A adx. Arrogante, teso, estirado, finchado.

ESPETAR v. Espetar. ║ Cravar.

ESPETERA s.f. (utensilio) Espeteira. ║ (fig. e fam.) Peito [de muller] moi avultado.

ESPETÓN s.m. Espeto, espeta.

ESPÍA s. Espía.

ESPIAR v. Espiar, espreitar, esculcar.

ESPICHAR v. Espichar, espetar, cravar. ║ (fig. e fam) Morrer, estira-la pata.

ESPICHE s.m., ESPICHA f., ESPITA f. Espicho m., espicha f., espita  f.

ESPIGA s.f. Espiga.

ESPIGA DE AGUA (Bot. Pl. Potamogeton natans) Nadante.

ESPIGADO, A adx. Espigado.

ESPIGÓN s.m. Punta da aguillada. ║ Guincho dun instrumento punxente. ║ Espigoto, espigallo. ║ Mazaroca, espiga do millo. ║ Espigón (dun porto ou dun río). ║ Espigo, espigón, saínte dunha peza (que encaixa noutra). ║ Petouto, picouto, cotarelo, cerro alto e bicudo.

ESPIGUILLAS DE SEDA, MELICA LANUDA, TRIGUERA (Bot.: Pl. herb. Melica ciliata) Mélica.

ESPINA s.f. Espiña.

ESPINAL adx. Espiñal.

ESPINACA s.f.(Bot.: Pl. hort. Spinacia oleracea) Espinaca.

ESPINAR (1) s.m. Espiñeiral, espiñeira  f.(fig.) Dificultade, atranco.

ESPINAR(SE)(2) v. Espiñar(se).

ESPINAZO s.m. Espiñazo, columna vertebral, aranguelo, lombelo, carriñouzo, carrelo.
ESPINAZO DEL CERDO: Soá, entrecosto.

ESPINILLA s.f. Canela [da perna]. ║ Gran das medranzas.

ESPINILLERA s.f.(Dep.)  Caneleira (peza de protección das canelas).

ESPINO s.m.(Bot.: Arbto. espiñoso de vs. esp.) Espiño, espiñeiro.
ESPINO ALBAR: Espiño, estripo, estripeiro.
ESPINO CAMBRÓN: Escambrón.

ESPINOSO, A adx. Espiñento, espiñoso.

ESPIONAJE s.m. Espionaxe  f.

ESPIRA s.f. Espira, volta dunha espiral. ║ (Xeom.) Espiral.

ESPIRAL s.f. Espiral.

ESPIRANTE adx. e d.(Fon.) Espirante, fricativo.

ESPIRAR v. Exhalar, desprender. ║ Expirar, expeler (o aire aspirado). ║  [V. EXPIRAR].

ESPIRITISMO s.m. Espiritismo.

ESPIRITISTA adx. e s. Espiritista.

ESPIRITOSO, A, ESPIRITUOSO, A adx. Vivo, animoso. ║ Espirituoso, que exhala alcohol.

ESPÍRITU s.m. Espírito.

ESPIRITUAL adx. Espiritual.

ESPIRITUALIDAD s.f. Espiritualidade.

ESPIRITUOSO, A adx. e s. Espirituoso, [bebida] alcohólica.

ESPITA s.f. Espita, espicha/espicho, m. ║ Billa pequena.

ESPITAR v. Espichar (poñer un espicho). ║ Abillar.

ESPLENDER v. (forma poética). Resplandecer, refulxir.

ESPLENDIDEZ s.f. Esplendidez.

ESPLÉNDIDO, A adx. Espléndido256.

ESPLENDOR s.m. Esplendor.

ESPLENDOROSO, A adx. Esplendoroso.

ESPLIEGO s.m. (Bot.: Pl.) [V. LAVANDA].

ESPLÍN s.m. Melancolía, abatemento, desazo.

ESPOLADA s.f., ESPOLAZO s.m. Esporada, golpe dado coa espora.

ESPOLEAR v. Esporear, aguillar coas esporas. ║ (fig.) Esporear, incitar, encirrar.

ESPOLETA s.f. Espoleta.

ESPOLIACIÓN, EXPOLIACIÓN s.f. Espoliación, espolio.

ESPOLIADOR, A, EXPOLIADOR, A adx. e s. Espoliador.

ESPOLIAR, EXPOLIAR v. Espoliar.

ESPOLÓN s.m. Esporón [dos galos]. ║ (Arquit.) Tallamar [dunha ponte]. ║ (Mar) Esporón [da proa dun barco]. ║ Espigón, muro [á beira dun río ou do mar].

ESPOLVOREAR(SE) v. Quitar o po. ║ Empoeirar(se), empoar(se).

ESPOLVOREO s.m. Acc. de empoar ou empoeirar.

ESPONJA s.f. Esponxa.

ESPONJADO, A adx. Espelido (poroso).

ESPONJAMIENTO S.M. Esponxamento.

ESPONJAR v. Esponxar, espelir, opar.

ESPONJOSIDAD s.f. Esponxosidade.

ESPONJOSO. A adx. Esponxoso.

ESPONSALES s.m.pl. Esponsais, esposorio, sing.

ESPONSALICIO, A adx. Esponsalicio, rel. aos esponsais.

ESPONTANEIDAD s.f. Espontaneidade.

ESPONTÁNEO, A adx. Espontáneo. ║ adx. (referido a plantas:) Silvestre.

ESPORA s.f.(Biol.) Espora257.

ESPORÁDICO, A adx. Esporádico.

ESPOSA s.(f. de 'esposo') Esposa, dona, muller.
ESPOSAS s.f.pl. Esposas (aros).

ESPONSALES s.m.pl. Esponsais (promesa de matrimonio).

ESPONSALICIO, A adx. Esponsalicio.

ESPONTANEIDAD s.f. Espontaneidade.

ESPONTÁNEO, A adx. e s. Espontáneo.

ESPOSAR v. Esposar, amarrar con esposas.

ESPOSO, A s. Esposo.

ESPRINT s.m.(Dep.) Esprinte.

ESPUELA s.f.(Equitación) Espora.

ESPUERTA s.f. Esporta, seira (cesta de esparto).
A ESPUERTAS (loc. adv.): Ás cheas, dabondo.

ESPULGAR v. Espulgar, limpar de pulgas.

ESPULGO s.m. Acc. e ef de espulgar.

ESPUMA s.f. Escuma / espuma.

ESPUMADERA s.f. Escumadeira / espumadeira, viradeira.

ESPUMAJE s.m. Abundancia de escuma

ESPUMANTE adx. Espumante/ escumante. ║ s.m. Viño espumoso.

ESPUMAR v. Escumar/espumar.

ESPUMARAJO s.m. Espumallo / escumallo.

ESPUMOSO, A adx. Espumoso / escumoso.

ESPURIO, A adx. Espurio, bastardo, dexenerado. ║ (fig.) Falso, adulterado.

ESPURREAR, ESPURRIAR, ESPURRIR v. Esparexer un líquido coa boca258.

ESPUTAR v. Esputar, esgarrar.

ESPUTO s.m. Esputo, esgarro.

ESQUEBRAJAR v. Agretar, fender, lañar, regañar.

ESQUEJE s.m. Escallo, esgallo, puga, tano.

ESQUELA s.f. Necrolóxica. ║ Carta ou nota breve.

ESQUELÉTICO, A adx. Esquelético.

ESQUELETO s.m. Esqueleto.

ESQUEMA s.f. Esquema.

ESQUEMÁTICO, A adx. Esquemático.

ESQUEMATIZACIÓN s.f. Esquematización.

ESQUEMATIZAR v. Esquematizar.

ESQUÍ s.m. Esquí.

ESQUIADOR, A s. Esquiador.

ESQUIAR v. Esquiar.

ESQUIFE  s.m.(Mar.) Esquife, bote auxiliar. ║ (Arquit.) Esquife, canón de bóveda cilíndrica.

ESQUILA s.f. Choca, chocallo m. ║ Rapa, rapada, acc. de rapar un animal. ║ Esquía, camarón pequeno.

ESQUILAR, TRASQUILAR v. Tosquiar, rapar [ós animais].

ESQUILADOR, A s. Tosquiador.

ESQUILMAR v. Colle-los froitos [de terras e gando]. ║ (fig.) Esgotar, empobrecer [unha fonte de riqueza]259.     

ESQUILMO s.m. Froitos e proveitos das facendas. ║ Esquilmo260.

ESQUIMAL adx. e s. Esquimó.

ESQUINA s.f. Esquina.

ESQUINAR v. Esquinar.

ESQUINAZO s.m. Esquina ou esquinal dun edificio.
DAR  ESQUINAZO fr. fam. Plantar [a alguén].

ESQUIRLA s.f. Lasca, cachiza ou fragmento de materia dura.

ESQUIROL s.(desp.) Crebafolgas.

ESQUIVAR v. Esquivar.

ESQUIVEZ s.f. Esquiveza.

ESQUIVO, A adx. Esquivo, túzaro. ║ Fuxidío.

ESTABILIDAD s.f. Estabilidade.

ESTABILIZACIÓN s.f. Estabilización.

ESTABILIZADOR, A adx. e s.m. Estabilizador.

ESTABILIZANTE adx. e s.m.(Quím.) Estabilizante.

ESTABILIZAR v. Estabilizar.

ESTABLE adx. Estable/estábel.

ESTABLECER(SE) v. Establecer(se) / estabelecer(se).

ESTABLECIMIENTO s.m. Establecemento.

ESTABLERO s.m. O que coida da corte.

ESTABLO s.m. Corte [do gando]  f.

ESTABULACIÓN s.f. Estabulación.

ESTABULAR v. Estabular. Acortellar.

ESTACA s.f. Estaca.

ESTACADA s.f. Estacada (recinto feito con estacas).

ESTACAZO s.m. Estacada, f, mocada, f.

ESTACHA s.f.(Mar.) Estacha (un tipo de cabo).

ESTACIÓN s.f. Estación.

ESTACIONAMIENTO s.m. Estacionamento.

ESTACIONAL adx. Estacional.

ESTACIONALIDAD s.f. Estacionalidade.

ESTACIONAR v. Estacionar.

ESTACIONARIO, A adx. e adx. (Astron. e Fis.) Estacionario.

ESTADÍA s.f. Estada, estadía, estancia.

ESTADIO s.m. Estadio.

ESTADISTA s.m. e f. Estadista.

ESTADÍSTICO, A adx. e s. Estatístico. ║ s.f.(ciencia) Estatística.

ESTADO s.m. Estado.

ESTADOJO, ESTADOÑO s.m. Estadullo, fungueiro, fumeiro [do carro].

ESTAFA s.f. Estafa, calote.

ESTAFADOR, A s. Estafador, caloteiro, timador.

ESTAFAR v. Estafar, calotear.

ESTAFERMO  s.m.(Hist.) Estafermo (boneco xiratorio dun xogo dos cabaleiros da Idade Media). ║ s.m. Aparvado, paspán, pasmón.

ESTAFETA s.f. Estafeta (servizo de correo).

ESTAFETERO, A s. Persoa que atende a estafeta.

ESTALACTITA s.f. Estalactita.

ESTALAGMITA s.f. Estalagmita.

ESTALLAR v. Estalar/estralar, estoupar, estourar.

ESTALLIDO s.m. Estalido, estalo/estralo, estoupido.

ESTAMBRE s.m. Estame.

ESTAMEÑA s.f. Estameña (tecido).

ESTAMPA s.f. Estampa.

ESTAMPADO, A adx. Estampado. ║ s.m. Estampaxe f., acc. e ef. de estampar.

ESTAMPAR v. Estampar (imprimir). ║ Estampar, estampinar (lanzar contra algo).

ESTAMPIDA s.f. Estoupido, estralo, detonación. ║ Resonancia, divulgación [dalgún feito]. ║ (En América:) Fuxida impetuosa, especialmente dun conxunto de animais.

ESTAMPIDO s.m. Estoupido, estalido, estouro.

ESTANCACIÓN s.f. Estancamento.

ESTANCAR(SE) v. Estancar(se).

ESTANCIA s.f. Estancia, estadía, estada (tempo). ║ Estancia, cuarto (compartimento). ║ Estanza (tipo de estrofa).

ESTANCO s.m. Estanco.

ESTANDARTE s.m. Estandarte.

ESTANDORIO s.m. Estadullo, fungueiro, fumeiro.

ESTANQUE s.m. Estanque, poza artificial.

ESTANQUEIDAD, ESTANQUIDAD s.f. Estanquidade.

ESTANTE s.m. Estante.

ESTANTERÍA s.f. Estante m., andel m. ║ Librería (moble).

ESTANTIGUA s.f. Estadea, estantiga.

ESTAÑAR v. Estañar, cubrir ou soldar con estaño.

ESTAÑO s.m. (Quím.: elem. de N. At. 50) Estaño, “Sn“.

ESTAR v. Estar261.

ESTATAL adx. Estatal.

ESTÁTICO, A adx. Estático.

ESTATUA s.f. Estatua.

ESTATUILLA s.f.(Dim. de 'estatua') Estatuiña.

ESTATUIR v. Estatuír, establecer como norma.

ESTATURA s.f. Estatura.

ESTATUTARIO, A adx. Estatutario.

ESTATUTO s.m. Estatuto.

ESTAY s.m.(Mar.) Estai (cabo que suxeita a cabeza dun mastro).

ESTE (1) s.m.(punto cardinal) Leste. ║ Lestada (vento).

ESTE (2) / ÉSTE, ESTA / ÉSTA demostr. Este, esta. ║ pl.: ESTOS, ESTAS: Estes, estas.

ESTO demostr. neutro Isto.
DE ESTE/ESTA/ESTO  Deste, desta, disto (contraccións).
EN ESTE/ESTA/ESTO  Neste, nesta, nisto (contraccións).
ESTE/ESTA OTRO/OTRA  Estoutro, estoutra  (contraccións).
EN ESTO (loc. adv.) Nisto, daquela, nese momento.

ESTELA (1) s.f. Ronsel, m. ║  Rastro (dun cometa). ║ Rastro, pista, pegada.

ESTELA (2) s.f.(Bot.: Pl. Alchemilla vulgaris tamén chamada “Pie de león”)  Pata de león, patilobo.

ESTELA (3) s.f.  Estela  (monumento).

ESTELAR adx. Estrelar, estelar.

ESTEPA s.f. Estepa.

ESTERA s.f. Esteira.

ESTERILIDAD s.f. Esterilidade.

ESTERILIZACIÓN s.f. Esterilización.

ESTERILIZAR(SE) v. Esterilizar(se).

ESTERCOLAR v. Estercar.

ESTERCOLERO s.m. Esterqueira  f.

ESTÉRIL adx. Estéril.

ESTERNÓN s.m. Esterno, óso do peito.

ESTERTOR s.m. Estertor.

ESTÉTICO, A adx. e s.f. Estético.

ESTEVA s.f., ESTEVÓN s.m. Rabela, caderna, rabiza  [do arado].

ESTEVADO, A adx. Canchés, trenco, pateño. Cambeiro262.

ESTIAJE s.m. Estiaxe f.

ESTIBAR v. Estibar.

ESTIÉRCOL, ESTIERCO s.m. Esterco /e/.

ESTIGMA s.f. Estigma.

ESTILO s.m. Estilo.

ESTILOGRÁFICO, A adx. e s.f. Estilográfico.

ESTIMA s.f. Estima, aprecio, prezo.

ESTIMACIÓN s.f. Estima, estimación, estimanza.

ESTIMAR v. Estimar, apreciar, avaliar, taxar. ║ Estimar, apreciar, sentir estima. ║ Estimar, coidar, xulgar.

ESTIMULANTE  adx. e s.m. Estimulante.

ESTIMULAR v. Estimular

ESTÍMULO s.m. Estímulo.

ESTÍO s.m. Estío, verán.

ESTIPENDIO s.m. Estipendio, paga, remuneración.

ESTIPULAR v. Estipular, estabelecer.

ESTIRADA s.f.(Dep.) Estirada (do porteiro).

ESTIRADO, A adx. Grave, digno, serio. ║ Requichado, fachendoso, presuntuoso. ║ s.m.  Estiramento, acc. de estirar(se).

ESTIRAR v. Estalicar, estarricar, estricar, estirar. ║ v.pr. Estalicarse, estarricarse, espandiñarse, espreguizarse, desentumecerse. ║ v.i. e pr. Medrar [unha persoa].

ESTIRÓN, ESTIRAJÓN s.m. Estirón, estirada.
DAR UN ESTIRÓN (loc. verb. coloq.) Dar un estirón/unha estirada, medrar moito en pouco tempo.

ESTIRPE s.f. Estirpe.

ESTIVADA s.f. Estivada, roza, cachada.

ESTIVAL, ESTIVO adx. Estival, rel. ao estío.

ESTO pron. dem. Isto/esto. [V. ESTE]

ESTOCADA s.f. Estocada.

ESTOFA s.f. Estofa, tea adobiada. ║ Estofa, calidade, clase.

ESTOFADO adx. Engalanado, adornado, adobiado. ║ s.m. Tea adornada con estofa (debuxo sobre o propio tecido). ║ s.m. Estufado (un xeito de guisado).

ESTOFAR (1) v. Acolchar unha tea. ║ Facer uns tipos de pintura.

ESTOFAR (2) v. Estufar (guisar de certo xeito).

ESTOICISMO s.m. Fortaleza, austeridade, vigor. ║ (Filos.) Estoicismo.

ESTOICO, A adx. e s. Estoico.

ESTOLA s.f.(Rel.) Estola.

ESTOLÓN(1) s.m.(Rel.)  Estola moi grande.

ESTOLÓN (2) s.m.(Bot.)  Estolón (fillo vexetal que sae na base do talo).

ESTOLIDEZ s.f. Estupidez, necidade, parvada.

ESTÓLIDO, A adx. e s. Babeco, boubo, imbécil, panoco, parvo.

ESTOLÓN (1) s.m.(Rel.) Estolón, estola grande.

ESTOLÓN (2) s.m.(Bot.) Estolón (fillo que sae da base do talo).

ESTOMACAL adx. Estomacal.

ESTÓMAGO s.m. Estómago. ║ Calleiro, bandullo.

ESTOMATÓLOGO, A s.(Med.) Estomatólogo.

ESTOMATOLOGÍA s.f.(Med.) Estomatoloxía.

ESTOPA s.f. Estopa.

ESTOQUE s.m. Estoque (un tipo de espada). ║ Gladíolo [V. GLADIOLO].

ESTOQUEAR v. Estoquear, ferir co estoque.

ESTOR s.m. Estor (cortina de recollida vertical).

ESTORAQUE s.m.(Bot.: Árb. Styrax officinale e o bálsamo que se saca del) Estoraque.

ESTORBAR v. Estorbar, cangar, empecer.

ESTORBO s.m. Estorbo.

ESTORNINO s.m .(Zoo.: Pax. Sturnus unicolor) Estorniño, chirlomirlo. ║ s.m. (Zoo.: Peixe  Scomber japonicus) Xarda pintada.

ESTORNUDAR v. Espirrar / esbirrar, esbichar.

ESTORNUDO s.m. Espirro/esbirro.

ESTOVAR v., REHOGAR v. Refogar [un alimento].

ESTRÁBICO, A adx. Estrábico. ║ adx. e s. Estrábico, birollo, trusgo, vesgo.

ESTRABISMO s.m.(Med.) Estrabismo.

ESTRADO s.m. Estrado.

ESTRAFALARIO, A adx. Estrafalario, extravagante.

ESTRAGADOR, A adx. e s. Estragador, magallón.

ESTREGADURA s.f.  Refrega, frega, freta.

ESTRAGAR v. Estragar, esmendrellar, escangallar. ║ Causar estrago.

ESTRAGO s.m. Estrago, derrama, f., derramo.

ESTRAGÓN s.m.(Bot.: Pl. herb. Artemisia dracunculus) Estragón.

ESTRAMBÓTICO, A adx. Estrambótico, extravagante, estrafalario.

ESTRAMONIO s.m.(Bot.: Pl. herb. Datura stramonium) Estramonio.

ESTRANGULACIÓN s.f. Estrangulación, estrangulamento.

ESTRANGULADOR, A adx. e s. Estrangulador. ║ s.m.(Mec.) Estrangulador.

ESTRANGULAMIENTO s.m. Estrangulamento.

ESTRANGULAR v. Estrangular. Esganar (matar por asfixia).

ESTRATEGA s. Estratego.

ESTRATAGEMA s.f. Estrataxema m., argucia, ardil de guerra. ║ Estrataxema, astucia, artimaña, finximento.

ESTRATEGIA s.f. Estratexia.

ESTRATÉGICO, A adx. Estratéxico.

ESTRATIFICACIÓN  s.f. Estratificación.

ESTRATIFICAR v. Estratificar.

ESTRATO s.m. (Xeol., Ling. e Meteor.)  Estrato. ║ Estrato, camada.

ESTRATOCÚMULO s.m.(Meteor.) Estratocúmulo.

ESTRATOSFERA s.f.(Meteor.) Estratosfera.

ESTRAZA s.f.  Farrapo m., trapo m.
PAPEL DE ESTRAZA: Papel basto,  papel de envolver.

ESTRATOSFÉRICO, A adx. (Meteor.) Estratosférico.

ESTRECHAMIENTO s.m. Estreitamento.

ESTRECHAR v. Estreitar, estreitecer. ║ Apertar, abrazar, apreixar.

ESTRECHEZ s.f. Estreiteza, estreitura.

ESTRECHO, A adx. e s.m. Estreito.

ESTRECHURA s.f. Estreitura, estreiteza.

ESTREGAR v. Refregar, fregar, fretar, cofar.

ESTRELLA s.f. Estrela.
ESTRELLA DE MAR (Zoo.) Estrela de mar, estrelamar, cercella, gradicela.
HIERBA ESTRELLA (Bot.) Estrelamar [V. LECHUGA MINUTINA]

ESTRELLADO, A adx. Estrelado, estrelecido.

ESTRELLAR (1) v. (coloq.) Lanzar, despedir, guindar, tirar. ║ v. Estrelar [un ovo]. ║ v.pr. Estrelarse [o ceo], estrelecer. ║ Estrelarse, esmendrellarse, esnafrarse. ║ Fracasar [ante un obstáculo insuperable]. ║ Chocar [coas ideas doutra persoa].

ESTRELLAR (2), ESTELAR adx. Estrelar, estelar, rel. ás estrelas.

ESTREMECEDOR, A adx. Estarrecedor, arrepiante.

ESTREMECER(SE) v. Estremecer(se), estarrecer(se). ║ Arrepiar(se), arreguizar(se). ║ Tremer.

ESTREMECIMIENTO s.m. Estremecemento, tremor, arrepío.

ESTRENA s.f. Agasallo, regalo, obsequio, presente.

ESTRENAR v. Estrear.

ESTRENO s.m. Estrea f.

ESTRENUO, A s. Estrenuo, afouto, baril, gallardo, valente, varudo.

ESTREÑIMIENTO s.m. Estrinximento.

ESTREÑIR(SE) v. Estrinxir(se).

ESTRÉPITO s.m. Ruído, estrépito.

ESTREPITOSO,A adx. Ruidoso.

ESTRÉS s.m. Estrés, tensión.

ESTRÍA  s.f. Estría.

ESTRIAR v. Estriar.

ESTRIBACIÓN s.f. Estribo [de montañas] m.

ESTRIBAR v. Estribar, apoiar, cincar.

ESTRIBERA s.f. Estribo [dunha montura]

ESTRIBILLO s.m. Retrouso (no falar.)║ (Ref. a versos) Retrouso, bordón.

ESTRIBO s.m. Estribo, estribeira f.

ESTRIBOR s.m. Estribor.

ESTRICTAMENTE adv. Estritamente.

ESTRICTO, A adx. Estrito.

ESTRIDENCIA s.f. Estridencia [de son].

ESTRIDENTE adx. Estridente.

ESTRIDULAR v. Producir estridencia.

ESTRIGA s.f. Estriga263.

ESTRIGE s.f. (Zoo) Coruxa [V. LECHUZA]

ESTRINQUE s.m.(Mar.) Estrinque (cabo de esparto).

ESTROBO s.m.(Mar.) Estrobo (aro de corda).

ESTROFA s.f. Estrofa.

ESTROFANTO s.m. (Bot.: Pl. Strophantus hispidus) Estrofanto.

ESTRÓFICO, A adx. Estrófico, rel. á estrofa.

ESTRÓGENO, A adx. (Fisiol.) e s.m.(Fisiol.) Estróxeno.

ESTRONCIO s.m. (Quím.: elem. de N. At. 38) Estroncio, “Sr“.

ESTROPAJO s.m. Estropallo, freganzo, fregaduxo.

ESTROPAJOSO, A adx. (coloq.) Zarabeto, tatexo, zarzallo. ║ adx. (coloq.)  Farrapeiro, farrapento, bandallo, pingallo. ║ adx. (coloq.)  Carne mal preparada, bazofia, galdrumada.

ESTROPEAR(SE) v. Maltratar, maltraer. ║ Derramar(se), estragar(se), esmendrellar(se), botar(se) a perder.

ESTROPICIO s.m. Derrama f, estrago.

ESTRUCTURA s.f. Estrutura.

ESTRUCTURACIÓN s.f. Estruturación.

ESTRUCTURAL adx. Estrutural.

ESTRUCTURAR v. Estruturar.

ESTRUENDO s.m. Estrondo.

ENTRUENDOSO, A adx. Estrondoso, estrepitoso.

ESTRUJAR v. Estrullar, premer, espremer, esmagar264.

ESTRUJÓN s.m. Estrullón, acc. de estrullar.

ESTUARIO s.m. Esteiro, estuario.

ESTUCAR v. (Constr.) Estucar, cubrir co estuco.

ESTUCHE s.m. Estoxo. Causela.

ESTUCADO s.m. Estucado, acc. e ef. de estucar.

ESTUCADOR, A s. Estucador.

ESTUCAR v. (Constr.) Estucar.

ESTUCO s.m.(Constr.) Estuco.

ESTUDIADO, A  adx. Estudado, afectado, amaneirado

ESTUDIANTE s. Estudante.   

ESTUDIANTIL adx. Estudantil.

ESTUDIANTINO, A adx. (coloq.) Relativo aos estudantes. ║ s.f. Estudiantina, tuna.

ESTUDIAR v. Estudar.

ESTUDIO s.m. Estudo (traballo, esforzo, obra, etc.) ║ Estudio (local)265.

ESTUDIOSO, A adx. Estudoso, aplicado.

ESTUFA s.f. Estufa.

ESTULTICIA s.f. Estulticia, necidade, estupidez, parvada..

ESTULTO, A adx. Estulto, necio, tonto.

ESTUPEFACCIÓN s.f. Estupefacción, pasmo, estupor.

ESTUPEFACIENTE s.m. Estupefaciente.

ESTUPEFACTO, A adx. Estupefacto, atónito, copado.

ESTUPENDO, A adx. Estupendo.

ESTUPIDEZ s.f. Estupidez, idiotez, imbecilidade.

ESTÚPIDO, A adx. Estúpido, torda, idiota.

ESTUPOR s.m. Estupor.

ESTUPRO s.m.(Der.) Estupro.

ESVARAR, ESBARAR, RESBALAR v. Esvarar, esbarrar, esborrexer, escorregar.

ESTURAR v. Esturrar, esturruxar, requeimar.

ESTURIÓN, SOLLO s.m.(Zoo.: Peixe Acipenser sturio) Esturión, sollo.

ESVARÓN, ESBARÓN, RESBALÓN s.m. Esvarón, escorregada, escorregón.

ESVÁSTICA s.f. Esvástica, cruz gammada.

ETANO s. (Quím.) Etano.

ETAPA s.f. Etapa.

ETCÉTERA (loc. prep. lat.) Etcétera.

ÉTER s.m. Éter.

ETÉREO, A adx. Etéreo.

ETERIZAR v. Eterizar (combinar con éter).

ETERNAL adx. Eternal, eterno.

ETERNIDAD s.f. Eternidade.

ETERNIZAR v. Eternizar, perpetuar. ║ v.pr. (coloq) Eternizarse, non acabar nunca.

ETERNO, A adx. Eterno, eternal.

ÉTICO, A adx. e s.f. Ético.

ETÍLICO, A adx. Etílico.

ÉTIMO s.m.(Ling.) Étimo.

ETIMOLOGÍA s.f. Etimoloxía.

ETIMOLÓGICO, A adx. Etimolóxico.

ETIMOLOGISTA, ETIMÓLOGO, A s. Etimoloxista, etimólogo.

ETIOLOGÍA s.f. (Fil. e Med.) Etioloxía, estudo das causas [dun fenómeno ou dunha enfermidade].

ETIOLÓGICO, A adx. Etiolóxico, rel. á etioloxía.

ETIQUETAJE s.m. Etiquetaxe f.

ETIQUETA s.f. Etiqueta.

ETIQUETADO, A adx. Etiquetado. ║ s.m. Etiquetaxe f.

ETIQUETAR v. Etiquetar.

ETNIA s.f. Etnia.

ÉTNICO, A adx. Étnico.

ETNOGRAFÍA s.f. Etnografía.

ETNOGRÁFICO, A adx. Etnográfico.

ETNOLOGÍA s.f. Etnoloxía.

ETNOLÓGICO, A adx. Etnolóxico.

ETNÓLOGO, A s. Etnólogo.

ETNOLOGÍA s.f. Etnoloxía.

ETNÓGRAFO, A s. Etnógrafo.

ETOLOGÍA s.f. Etoloxía.

ETÓLOGO, A s. Etólogo.

ETOPEYA s.f.(Ret.) Etopea.

EUCALIPTAL s.m. Eucaliptal.

EUCALIPTO s.m. (Bot.: Árb. da fam. mirtáceas vs.esps.) Eucalipto.

EUCARISTÍA s.f.(Catol.) Eucaristía.

EUCARÍSTICO, A adx. (Catol.) Eucarístico, rel. á eucaristía. ║ (Lit.) Escrito de agradecemento.

EUCOLOGIO s.m.(Cat.) Eucoloxio (un libro de oracións).

EUFEMISMO s.m. Eufemismo.

EUFEMÍSTICO, A adx. Eufemístico.

EUFONÍA s.f. Eufonía.

EUFÓNICO, A adx. Eufónico.

EUFORIA s.f. Euforia.

EUFÓRICO, A adx. Eufórico.

EUFRASIA s.f.(Bot.: Pl. herb. Euphrasia officinalis) Eufrasia.

EUGENESIA s.f.(Med.) Euxénese.

EUNUCO s.m. Eunuco.

EUPATORIO s.m., CANABINA s.f.(Bot.: Pl. herb. Eupatorium cannabium) Eupatorio. 

EURASIÁTICO, A, EUROASIÁTICO, A  adx. e s. Eurasiático.

EURITMIA s.f. Euritmia (relación harmoniosa entre as partes dunha obra de arte). ║ s.f.(Med.) Euritmia, regularidade do pulso.

EUROPEÍSMO s.m. Europeísmo.

EUROPEÍSTA adx. e s. Europeísta.

EUROPEIZAR V. Europeizar.

EUROPEO, A adx. e s. Europeo.

EUROPIO s.m. (Quím.: elem. de N. At. 63) Europio, “Eu“.

EUSQUERA adx. Éuscaro. ║ s.m.(lingua) Éuscaro, vasco.

EUTANASIA s.f. Eutanasia.

EUTANÁSICO, A adx. Eutanásico.

EVACUABLE adx. Evacuable/ evacuábel.

EVACUACIÓN s.f. Evacuación, acc. e ef. de evacuar.

EVACUAR v. Evacuar= [Desocupar algunha cousa. ║ Desaloxar xente. ║ Cumprir unha encarga. ║ Expeler algo do organismo. ║ Defecar, facer de ventre.]

EVACUATIVO, A adx. e s.m.(Med.)  Evacuativo.

EVACUATORIO, A adx. (Med.) Evacuativo. ║ s.m. Urinario, servizo.

EVADIR(SE) v. Evadir(se), escapar(se)
 EVADIRSE v.pr. Evadirse, fuxir.

EVALUACIÓN s.f. Avaliación.

EVALUABLE adx. Avaliable / avaliábel.

EVALUACIÓN s.f. Avaliación, valoración.

EVALUADOR, A adx. Avaliador, que avalía.

EVALUAR v. Avaliar, valorar.

EVALUATIVO, A adx. Avaliativo.

EVANESCENTE adx. Evanescente, que se esvaece.

EVANESCER(SE) v. Esvaecer(se), esvaer(se), desvanecer(se), disipar(se).

EVANGÉLICO, A adx. Evanxélico.

EVANGELIO s.m. Evanxeo.

EVANGELISTA s.m. Evanxelista.

EVANGELIZACIÓN s.f. Evanxelización.

EVANGELIZADOR, A adx. e s. Evanxelizador.

EVANGELIZAR v. Evanxelizar.

EVAPORABLE adx. Evaporable/ evaporábel.

EVAPORATORIO, A adx. e s.m. Evaporatorio.

EVAPORACIÓN s.f. Evaporación.

EVAPORAR(SE) v. Evaporar(se).

EVASIÓN s.f. Evasión, fuxida.

EVASIVA s.f. Evasiva.

EVASIVO, A adx. Evasivo.

EVENTO s.m. Evento, suceso, acontecemento imprevisto.

EVENTUAL adx. Eventual.

EVENTUALIDAD s.f. Eventualidade.

EVERTIR v. Debrocar, voltear, virar [algo para sacar o que está dentro]

EVIDENCIA s.f. Evidencia.

EVIDENCIAR v. Evidenciar.

EVIDENTE adx. Evidente.

EVISCERAR v. Eviscerar, extraer as vísceras.

EVITABLE adx. Evitable/ evitábel.

EVITACIÓN s.f. Evitación.

EVITAR v. Evitar.

EVITERNO, A adx. cult. Eviterno (con principio, pero sen fin).

EVOCACIÓN s.f. Evocación.

EVOCADOR, A adx. Evocador, evocativo.

EVOCAR v. Evocar.

EVOCATORIO, A adx. Evocatorio, rel. á evocación.

EVOLUCIÓN s.f. Evolución.

EVOLUCIONISTA adx. e s. Evolucionista.

EVOLUCIONAR v. Evolucionar.

EVOLUTIVO, A adx. Evolutivo.

EXABRUPTO s.m. Exabrupto /ks/, saída de ton, fóra de ton.
EX ABRUPTO (loc. adv. latina): De repente, de súpeto, de golpe.

EXACCIÓN s.f. Exacción, esixencia de impostos.

EXACERBACIÓN s.f. Exacerbación.

EXACERBAR(SE) v. Exacerbar(se). 

EXACTITUD s.f. Exactitude, precisión.  

EXACTO, A adx. Exacto /ks/, preciso, xusto.

EXACTOR s.m. Exactor /ks/, cobrador de exaccións.

EXAGERACIÓN s.f. Esaxeración / exaxeración266.

EXAGERADO, A adx. Exaxerado/ esaxerado.

EXAGERAR v. Esaxerar/exaxerar.

EXALTACIÓN s.f. Exaltación, eloxio, gabanza.

EXALTADO, A adx. Exaltado.

EXALTAR(SE) v. Exaltar(se).

EXAMEN s.m. Exame.

EXAMINADOR, A adx. Examinador.

EXAMINAR(SE) v. Examinar(se).

EXANGÜE adx. ExsangüeO, sen sangue. ║ Exsangüe, exhausto, sen forzas. ║ Exsangüe, morto.

EXÁNIME adx. Exánime, sen vida. ║ Exánime, exhausto, derreado.

EXASPERACIÓN s.f. Exasperación, irritación.

EXASPERANTE adx. Exasperante /ks/.

EXASPERAR(SE) v. Exasperar(se), impacientar(se), irritar(se), alporizar(se).

EXCARCELACIÓN s.f. Excarceración.

EXCARCELAR v. Excarcerar.

EXCAVACIÓN s.f. EscavaciónO, escava.

EXCAVADORA s.f. EscavadoraO.

EXCAVAR v. EscavarO.

EXCEDENCIA s.f. Excedencia.

EXCEDENTE adx. e s.m. Excedente.

EXCEDER v. Exceder.

EXCELENCIA s.f. Excelencia.

EXCELENTE adx. Excelente.

EXCELSITUD s.f. Excelsitude.

EXCELSO, A adx. Excelso.

EXCENTRICIDAD s.f. Excentricidade.

EXCÉNTRICO, A adx. Excéntrico.

EXCEPCIÓN s.f. Excepción.

EXCEPCIONAL adx. Excepcional, extraordinario.

EXCEPCIONALIDAD s.f. Excepcionalidade.

EXCEPTO prep. Agás/aga, quitado (de), fóra (de), bardante (de), sacado (de), salvo, excepto.

EXCEPTUABLE adx. Exceptuable/ exceptuábel.

EXCEPTUAR v. Exceptuar.

EXCESIVO, A adx. Excesivo.

EXCESO s.m. Exceso.
EN EXCESO (loc. adv.) En exceso, máis da conta.

EXCIPIENTE s.m.(Farm.) Excipiente.

EXCISIÓN s.f. Ruptura, rifa [entre unhas persoas]. ║ (Med.) Excisión, extirpación.

EXCITABILIDAD s.f. Excitabilidade.

EXCITABLE  adx. Excitable/ excitábel.

EXCITACIÓN s.f. Excitación, acaloramento.

EXCITADOR, A adx. e s.m.(Electr.) Excitador.

EXCITANTE adx. e s.m. Excitante.

EXCITAR(SE) v. Excitar(se).

EXCITATIVO, A  adx. e s. Excitativo.

EXCLAMACIÓN s.f. Exclamación.

EXCLAMAR v. Exclamar.

EXCLAMATIVO, A adx. Exclamativo, exclamatorio. ║ adx. (Gram.) Exclamativo.

EXCLAMATORIO, A adx. Exclamatorio, exclamativo.

EXCLAUSTRACIÓN s.f. Exclaustración.

EXCLAUSTRAR(SE) v. Exclaustrar(se).

EXCLUIR v. Excluír.

EXCLUSIÓN s.f. Exclusión, acc. e ef. de excluír.

EXCLUSIVE adv. m. Exclusive.

EXCLUSIVIDAD s.f. Exclusividade.

EXCLUSIVO, A adx. Exclusivo. ║ s.f. Exclusiva.

EXCLUYENTE adx. Excluínte.

EXCOMULGAR v. Excomungar.

EXCOMUNIÓN s.f. Excomuñón.

EXCRECENCIA s.f. Excrecencia (protuberancia nun tecido animal ou vexetal).

EXCRECIÓN s.f.(Fisiol.) Excreción, expulsión [do organismo]..

EXCREMENTO s.m. Excremento.

EXCRETAR v. Excretar.

EXCULPACIÓN s.f. Exculpación.

EXCULPAR(SE) v. Exculpar(se).

EXCURSIÓN s.f. Excursión.

EXCURSIONISTA s. Excursionista.

EXCURSIONISMO s.m, Excursionismo.

EXCURSO s.m. Excurso, digresión.

EXCUSA s.f. Escusa, desculpa.

EXCUSADO p.p. de ‘excusar’(escusar). ║ adx. Escusado, innecesario. ║ (Hist.) Escusado, exento de tributos.

EXCUSAR(SE) v. Escusar(se), desculpar(se).

EXECRABLE adx. Execrable/ execrábel, execrando /ks/.

EXECRACIÓN s.f. Execración /ks/.

EXECRAR v. Execrar /ks/, detestar, aborrecer. ║ Censurar, reprobar.

EXÉGESIS, EXEGESIS s.f. Esexese/exexese.

EXÉGETA, EXEGETA s. Esexeta / exexeta /ks/.

EXEGÉTICO, A adx. Esexético / exexético /ks/.

EXENCIÓN s.f. Exención /ks/.

EXENTO, A  adx. Exento /ks/.

EXEQUIAS s.f.pl. Exequias /ks/, honras fúnebres.

EXÉRESIS s.f. (Cirurxía) Exérese /ks/ (extirpación).

EXFOLIACIÓN s.f. Exfoliación.

EXFOLIAR v. Exfoliar, dividir en láminas ou escamas.

EXHALACIÓN s.f. Exhalación, acc. de exhalar. ║ Lóstrego, relampo, alustro. ║ Bafo, vapor [dun corpo].

EXHALAR v. Exhalar.

EXHAUSTIVO, A adx. Exhaustivo, que esgota por completo.

EXHAUSTO, A adx. Agotado, cansado, [algo] totalmente esgotado.

EXHIBICIÓN s.f. Exhibición /ks/.

EXHIBICIONISMO s.m. Exhibicionismo /ks/.

EXHIBICIONISTA s. Exhibicionista.

EXHIBIR(SE) v. Exhibir(se).

EXHORTACIÓN s.f. Exhortación.

EXHORTATIVO, A adx. Exhortativo /ks/.

EXHORTAR v. Exhortar, animar.

EXHORTO s.m.(Der.) Exhorto /ks/.

EXHUMACIÓN s.f. Exhumación, desenterramento.

EXHUMAR v. Exhumar, desenterrar.

EXIGENCIA s.f. Esixencia/exixencia.

EXIGENTE adx. Esixente/exixente.

EXIGIBLE adx. Esixible/esixíbel, exixible/exixíbel.

EXIGIR v. Esixir/exixir.

EXIGÜIDAD s.f. Exigüidade /ks/.

EXIGUO, A adx. Exiguo, insuficiente, escaso, pequeno.

EXILIADO, A adx. e s. Exiliado.

EXILIAR(SE) v. Exiliar(se).

EXILIO s.m. Exilio, desterro.

EXIMENTE adx. e s.m ou f.(Der.) Eximente, adx. e s.f.

EXIMIO, A adx. Eximio, egrexio, eminente.

EXIMIR v. Eximir, dispensar, exonerar.

EXISTENCIA s.f. Existencia /ks/.

EXISTENCIAL adx. Existencial /ks/.

EXISTENCIALISMO s.m.(Filos.) Existencialismo /ks/.

EXISTENCIALISTA adx. e s. Existencialista /ks/.

EXISTENTE adx. Existente /ks/.

EXISTIR v. Existir.

ÉXITO s.m. Éxito.

ÉXODO s.m. Éxodo.

EXOGAMIA s.f.(Antrop. e Biol.) Exogamia.

EXÓGAMICO, EXÓGAMO adx. Exógamo.

EXÓGENO, A adx. Esóxeno/ exóxeno, de orixe externa. ║ (Xeol.) Esóxeno/ exóxeno.

EXONERACIÓN s.f. Exoneración, acc. e ef. de exonerar.

EXONERAR v. Exonerar, eximir. ║ Exonerar, depoñer, destituír.

EXORBITADO, A adx. Exorbitado, desorbitado, exorbitante.

EXORBITANTE adx. Exorbitante, exorbitado, excesivo.

EXORCISMO s.m. Esconxuro, exorcismo /ks/.

EXORCISTA adx. e s. Exorcista /ks/.

EXORCIZAR v. (Rel.) Exorcizar /ks/, librar do demo.

EXORDIO s.m. Exordio, introdución.

EXORNAR v. Exornar, embelecer.

EXOTÉRICO, A adx. Exotérico /ks/ (accesible para o vulgo, ao revés do ‘esotérico’).

EXÓTICO, A adx. Exótico. 

EXPANDIR(SE) v. Expandir(se), estender(se).

EXPANSIBLE adx. Expansible/ expansíbel.

EXPANSIÓN s.f. Expansión.

EXPANSIONAR v. Expandir, estender. ║ v.pr. Desafogarse. ║ v.pr. Divertirse, distraerse.

EXPANSIVO, A adx. Expansivo, que tende a expandirse. ║ Expansivo, dado, aberto, comunicativo.

EXPATRIACIÓN s.f. Expatriación, desterro, exilio.

EXPATRIADO, A adx. e s. Expatriado, exiliado, que vive fóra da súa patria.

EXPATRIAR(SE) v. Expatriar(se), desterrar(se).

EXPECTACIÓN s.f. Expectación.

EXPECTANTE adx. Expectante.

ESPECTATIVA s.f. Expectativa.

EXPECTORACIÓN s.f. Expectoración. ║ Esgarro m., gargallo m., esputo m.

EXPECTORANTE adx. e s.m.(Farm.) Expectorante.

EXPECTORAR v. Expectorar, esputar.

EXPEDICIÓN s.f. Expedición.

EXPEDICIONARIO, A adx. e s. Expedicionario.

EXPEDIDOR, A adx. e s. Expedidor, remitente.

EXPEDIENTE s.m. Expediente.

EXPEDIR v. Expedir.

EXPEDITIVO, A adx. Expeditivo, decidido, rápido.

EXPEDITO, A adx. Expedito, libre, sen obstáculos.

EXPELER v. Expeler, expulsar.

EXPENDEDOR, A adx. e s. Expendedor, a.

EXPENDEDURÍA s.f. Expendedoría.

EXPENDER v. Expender.

EXPENDICIÓN s.f. Expensión.

EXPENSAS s.f.pl. Gastos, custos.
A EXPENSAS DE (loc. prep.) A expensas de, por conta de.

EXPERIENCIA s.f. Experiencia.

EXPERIMENTACIÓN s.f. Experimentación.

EXPERIMENTADO, A adx. Experimentado.

EXPERIMENTAL adx. Experimental.

EXPERIMENTAR v. Experimentar.

EXPERIMENTO s.m. Experimento.

EXPERTO, A adx. Adoito. ║ adx. e s. Experto.

EXPIACIÓN s.f. Expiación.

EXPIAR v. Expiar.

EXPIATORIO, A adx. Expiatorio.
CHIVO ESPIATORIO: (Hist.) Chibo expiatorio.

EXPIRACIÓN  s.f. Expiración, acc. de expirar.

EXPIRAR v. Expirar, morrer, falecer. ║ (fig.) Expirar, concluír, finalizar [un período].

EXPLANACIÓN s.f. Explanación, aplanamento.

EXPLANADA s.f. Chaira, cha, chaeira, chancela.

EXPLANAR v. Explanar, achaiar, achandar, aplanar. ║ (fig.) Explicar con detalle.

EXPLAYAR(SE)V. Espraiar(se).

EXPLETIVO, A adx. e s.m.(Gram.) Expletivo.

EXPLICABLE adx. Explicable/ explicábel.

EXPLICACIÓN s.f. Explicación.

EXPLICAR(SE) v. Explicar(se).

EXPLICATIVO, A adx. e adx. (Gram.) Explicativo.

EXPLICITAR v. Explicitar, facer explícito algo.

EXPLÍCITO, A adx. Explícito, que se expresa claramente.

EXPLORABLE adx. Explorable/ explorábel.

EXPLORACIÓN s.f. Exploración.

EXPLORADOR, A adx. e s. Explorador.

EXPLORAR v. Explorar.

EXPLOSIÓN s.f. Estoupido m., estouro m.

EXPLOSIONAR v. Estoupar. ║ Facer estoupar.

EXPLOSIVO, A adx. e s.m. Explosivo.

EXPLOTACIÓN s.f. Explotación.

EXPLOTADOR, A adx. e s. Explotador.

EXPLOTAR (1) v. Explotar, sacar proveito. ║ Explotar, abusar, aproveitarse doutro.

EXPLOTAR (2) v. Estoupar, estourar. ║ Reloucar, arelar, anhelar [por algo que estaba reprimido].

EXPOLIACIÓN s.f. EspoliaciónO, espolioO.

EXPOLIAR v. Espoliar, desposuír.

EXPOLIO s.m. Espolio, espoliación.

EXPONENCIAL adx. (Mat.) Exponencial.

EXPONENTE adx. e s.m. Expoñente.

EXPONER(SE) v. Expoñer(se), expor(se).

EXPORTABLE adx. Exportable/ exportábel.

EXPORTACIÓN s.f. Exportación.

EXPORTADOR, A adx. e s. Exportador.

EXPORTAR v. Exportar.

EXPOSICIÓN s.f. Exposición.

EXPÓSITO, A adx. Expósito, [neno] abandonado.

EXPOSITOR, A adx. e s. Expositor.

EXPRÉS adx. Rápido. ║ s.m. [Tren] expreso.

EXPRESABLE adx. Expresable/ expresábel.

EXPRESAR(SE) v. Expresar(se).

EXPRESIÓN s.f. Expresión.

EXPRESIONISMO s.m.(arte) Expresionismo.

EXPRESIVIDAD s.f. Expresividade.

EXPRESIVO, A adx. Expresivo.

EXPRESO, A adx. Expreso, explícito, claro, patente. ║ s.m. [Tren] expreso. ║ adv.m. Ex profeso, expresamente.

EXPRIMIDOR s.m. Espremedor.

EXPRIMIR v. Espremer.

EX PROFESO (loc. adv. lat.) Ex profeso, adrede, á mantenta.

EXPROPIABLE adx. Expropiable/ expropiábel.

EXPROPIACIÓN s.f. Expropiación.

EXPROPIADOR, A adx. e s. Expropiador.

EXPROPIAR v. Expropiar.

EXPUESTO, A adx. Exposto, perigoso, arriscado.

EXPUGNABLE adx. Expugnable/ expugnábel.

EXPUGNACIÓN  s.f. Expugnación.

EXPUGNAR v. Expugnar, conquistar polas armas.

EXPULSAR v. Expulsar, botar.

EXPULSIÓN s.f. Expulsión.

EXPULSIVO A adx. e s. Expulsivo, que favorece a expulsión.

EXPULSOR, A adx. e s.m.(dispositivo) Expulsor.

EXPURGACIÓN s.f. Expurgación.

EXPURGAR v. Expurgar, depurar.

EXPURGATORIO, A adx. Expurgatorio.

EXQUISITEZ s.f. Exquisitez.

EXQUISITO, A adx. Exquisito.

EXTASIAR(SE) v. Extasiar(se).

ÉXTASIS s.m. Éxtase, f.

EXTÁTICO, A adx. Extático267.

EXTEMPORÁNEO, A adx. Extemporáneo.

EXTENDER(SE) v. Estender(se)O.

EXTENDIDO, A adx. EstendidoO, estarricado.

EXTENSIBLE adx. Extensible / extensíbel.

EXTENSIÓN s.f. Extensión.

EXTENSIVO,A adx. Extensivo.

EXTENSO, A adx. Extenso, cumprido.

EXTENUACIÓN s.f. Extenuación, derreadura.

EXTENUANTE adx. Extenuante, esgotador.

EXTENUAR(SE) v. Extenuar(se), esgotar(se), mirrar(se), rechumir(se).

EXTERIOR adx. Exterior.

EXTERIORIZACIÓN s.f. Exteriorización.

EXTERIORIZAR v. Exteriorizar, expresar, manifestar.

EXTERMINACIÓN s.f. Exterminación, exterminio.

EXTERMINADOR, A adx. e s. Exterminador.

EXTERMINAR v. Exterminar.

EXTERMINIO s.m. Exterminio, exterminación.

EXTERNADO s.m. Externado.

EXTERNO, A adx. Externo.

EXTINCIÓN s.f. Extinción, desaparición.

EXTINGUIBLE adx. Extinguible/ extinguíbel.

EXTINGUIR(SE) v. Extinguir(se).

EXTINTIVO, A adx. Extintivo, que causa extinción.

EXTINTO, A adx. Extinto, extinguido. ║ adx. (eufem.) Extinto, defunto.

EXTINTOR, A adx. Extintor. ║ s.m.(aparello) Extintor.

EXTIRPABLE adx. Extirpable/ extirpábel.

EXTIRPACIÓN s.f. Extirpación, ablación.

EXTIRPAR v. Extirpar.

EXTORSIÓN s.f. Extorsión.

EXTORSIONAR v. Estorcer, extorsionar.

EXTRA adx. Extra, extraordinario. ║ s. Extra, a maiores. ║ s.f.(coloq) [Paga] extra. ║ s. Extra, figurante [nunha película].

EXTRACCIÓN s.f. Extracción.

EXTRACTAR v. Extractar.

EXTRACTO s.m. Extracto.

EXTRACTOR, A adx. Extractor. ║ s.m.(aparello) Extractor.

EXTRADICIÓN s.f. Extradición.

EXTRADIR, EXTRADITAR v. Extraditar.

EXTRADÓS, TRASDÓS (Arquit.) Extradorso.

EXTRAER v. Extraer, sacar.

EXTRAÍBLE adx. Extraíble / extraíbel.

EXTRAMUROS adv. Extra muros (loc. adv. lat.)

EXTRANJERÍA s.f. Estranxeiría.

EXTRANJERISMO s.m. Estranxeirismo.

EXTRANJERO, A adx. e s.m. EstranxeiroO.

EXTRAÑAMIENTO s.m. Estrañamento.

EXTRAÑAR v. EstrañarO, botar de menos.
EXTRAÑAR(SE) v. Estrañar(se). ║ Desterrar(se), exiliar(se).

EXTRAÑEXA s.f. Estrañeza.

EXTRAÑO, A adx. e s. EstrañoO, alleo. ║ adx. Estraño, raro.

EXTRAORDINARIO, A adx. Extraordinario.

EXTRAPOLAR v. (Mat.) Extrapolar.

EXTRATERRESTRE adx. e s. Extraterrestre.

EXTRAVAGANCIA s.f. Extravagancia.

EXTRAVAGANTE adx. Rechamante, extravagante.

EXTRAVERSIÓN s.f. Extraversión.

EXTRAVERTIDO, A, EXTROVERTIDO, A adx. e s. Extravertido, aberto, falangueiro, comunicativo.

EXTRAVIAR(SE) v. Extraviar(se), perder(se).

EXTRAVÍO s.m. Extravío.

EXTREMAR v. Extremar, levar ao extremo unha actitude. ║ v.pr. Extremarse, esmerarse268.

EXTREMEÑO, A, CASTÚO, A adx. e s. EstremeñoO (de Estremadura).

EXTREMIDAD s.f. Extremidade.

EXTREMISTA adx. e s. Extremista.

EXTREMO, A adx. Extremo, extremado, límite. ║ adx. Último. ║ adx. Excesivo, esaxerado. ║ adx. Distante. ║ s.m. Extremo, cabo, fin. ║ s.m. Asunto, tema, choio. ║ Atención suma ao facer algo.

EXTREMOSO, A adx. Extremoso.

EXTRÍNSECO, A adx. Extrínseco.

EXUBERANCIA s.f. Exuberancia.

EXUBERANTE  adx. Vizoso, exuberante.

EXUDACIÓN s.f. Exsudación, transpiración.

EXUDAR v. Suar, transpirar. ║ Zumegar, chusmigar, suar [un recipiente].

EXULTACIÓN s.f. Exultación, alborozo, xúbilo.

EXULTANTE adx. Exultante, eufórico, xubiloso.

EXULTAR v. Exultar, brincar de alegría.

EXVOTO s.m.(Rel.) Exvoto (obxecto de ofrenda ou promesa).

EYACULACIÓN s.f. Exaculación.

EYACULACIÓN s.m. Exaculación.

EYACULAR v. Exacular.

EYECCIÓN s.f. Exección.

EYECTAR v. Expulsar [do organismo]

EYECTOR s.m.(mecanismo) Exector, expulsor.








F

F s.f. (letra “efe”)  F s.m. (letra “efe”).

FABADA s.f. Fabada.

FÁBRICA s.f. Fábrica.

FABRICACIÓN s.f. Fabricación.

FABRICANTE adx. e s. Fabricante.

FABRICAR v. Fabricar.

FABRIL adx. Fabril, rel. á fábrica e ós seus traballadores.

FABRIQUERO s.m. Fabricante. ║ Fabriqueiro, cóengo encargado dos fondos.

FÁBULA s.f. Fábula.

FABULACIÓN s.f.  Fabulación.

FABULADOR, A s. Fabulista. ║ Argulario, contista, contiñeiro.

FABULAR v. Fabular, inventar fábulas.

FABULARIO s.m. Fabulario, colección de fábulas.

FABULISTA s. Fabulista.

FABULOSO, A adx. Fabuloso.

FACA s.f. Faca (coitelo).

FACAZO s.m. Facada, ferida duna faca.

FACCIÓN s.f. Facción, banda.
FACCIONES s.f.pl. Faccións (da cara).

FACCIOSO,A adx. e s. Faccioso, rebelde, axitador.

FACETA s.f. Faceta.

FACHA s.f. Facha, pinta (duna persoa). ║ Mequetrefe, badulaque. ║ adx. (desp. coloq.) Fascista.
FACHA A FACHA (loc. adv.) Cara a cara.

FACHADA s.f. Fachada, parede dun edificio. ║ (coloq.) Aparencia, aspecto, fasquía [dun individuo], pinta. ║ Portada, cuberta [dun libro].

FACHENDA s.f.(coloq.)  Fachenda, vaidade, xactancia.

FACHENDEAR v. Presumir, alardear, gabarse, amosar fachenda.

FACHENDÓN, A adx. (coloq.) e s. Vaidoso, fatuo, presuntuoso.

FACHENDOSO, A adx. e s.(fam.) Fachendoso, foncho, garelo.

FACHOSO, A, FACHUDO, A  adx. (coloq.) Fachoso, de mala facha.

FACIAL adx. Facial, rel. á face.

FÁCIL adx. Doado, sinxelo, fácil.   

FACILIDAD s.f. Facilidade.

FACILITAR v. Facilitar.

FACILITÓN, A adx. e s.(fam.) Dise de aquel que ve todo fácil.

FACINEROSO, A adx. e s. Facinoroso, malfeitor.

FACSÍMIL, FACSÍMILE s.m. Facsímile, edición facsimilar.

FACTIBLE adx. Factible/ factíbel, posible/ posíbel.

FACTICIO, A adx. (lit.) Facticio, que non é natural.

FÁCTICO, A adx. Fáctico, rel. ós feitos.

FACTOR s.m. Factor.

FACTORÍA  s.f. Factoría.

FACTORIAL s.f.(Mat.) Factorial.

FACTÓTUM s.m.(fam.) Factótum  [pl.: factótums].

FACTURA s.f. Factura.

FACTURACIÓN s.f. Facturación.

FACULTAD s.f. Facultade.

FACULTAR v. Facultar, conceder a facultade de algo.

FACULTATIVO, A adx. e s. Facultativo.

FACUNDIA s.f. Verba, labia.

FACUNDO, A adx. Locuaz, falangueiro, lingoreteiro, labieiro.

FADISTA adx. e s. Fadista, rel. ao fado.

FADO s.m. Fado (canción portuguesa).

FAENA s.f. Faena, tarefa. ║ Faena, falcatrúa, xogada.

FAENAR v. Matar reses para o consumo. ║ Pescar (no mar). ║ Traballar os mariñeiros [no barco]. ║ Traballar, realizar unha faena.

FAGOCITAR v. (Biol.) Fagocitar.

FAGOT s.m. Fagot (instrumento musical). ║ s. Fagotista.

FAGOTISTA s. Fagotista.

FAISÁN s.m.(Zoo.: Ave Phasianus colchicus) Faisán.

FAJA s.f. Faixa.

FAJADO, A adx. [Persoa] golpeada. ║ Part. de ‘fajar’, faixar.

FAJAR v. Faixar, enfaixar. ║ Atacar, acometer.

FAJÍN s.m. dim. de ‘faja’. ║ Faixa [dun uniforme de autoridade]

FAJINA (1) s.f. (Agr.) Balsada, carrela (monllos de cereal nas eiras.). ║ Garabullada, garabitos, guizos (para prender o lume). ║ (Mil.) Traballos da tropa.

FAJINA (2) s.f. Traballo, labor.

FAJO s.m. Feixe, fato, fatado.

FALACIA s.f. Falacia, engano, falsidade.

FALANGE s.f. Falanxe (corpo de tropas). ║ (Anat.) [Primeira] falanxe.

FALANGETA s.f.(Anat.) Falanxeta, terceira falanxe.

FALANGINA s.f.(Anat.) Falanxiña, segunda falanxe.

FALANGISTA adx. e s. Falanxista.

FALAZ adx. Falaz, argalleiro, enganoso, caloteiro.

FALCA s.f. Defecto dunha táboa. ║ (Mar.) Falca, táboa ó longo da borda dunha lancha.

FALCADO, FALCIFORME adx. Falcado, falciforme (que ten forma de fouce).

FALCE s.f. Fouce ou fouciño curvo.

FALDA s.f. Saia. ║ Faldra, ladeira, encosta.

FALDEAR v. Faldrear, camiñar pola faldra dun monte.

FALDERO, A adx. Faldreiro, rel. á faldra. ║ (fig.) Faldreiro, mullereiro.
PERRO FALDERO: Cadelo, cadeliño.

FALDÓN  s.m. aum. de ‘falda’. ║ Faldrón.

FALIBILIDAD s.f. Falibilidade, calidade de falible.

FALIBLE adx. Falible/falíbel, que se pode equivocar.

FÁLICO, A adx. Fálico.

FALLA (1) s.f. Falla, fallo, falta. ║ Incumprimento. ║(Xeolox.) Falla [terrestre].

FALLA (2) s.f. Un tipo de caparuza antiga.

FALLA (3) s.f. Falla (de Valencia).

FALLANCA s.f. Cubrición dunha porta ou dunha fiestra .

FALLAR v. Fallar, avariarse (fracasar). ║ Sentenciar, decidir, ditar [unha sentencia], outorgar [un premio].

FALLEBA s.f. Ferrollo, caravillón, pasador, falleba.

FALLECER v. Falecer, morrer, finar.

FALLECIMIENTO s.m. Falecemento, pasamento.

FALLIDO, A adx. Frustrado, truncado, fracasado.║ adx. e s. Quebrado, sen creto. ║ adx. e. s. [Cantidade] incobrable.

FALLO s.m. Fallo, falta, f, tacha, f. Avaría, f. ║  Veredicto, ditame, f, sentencia.

FALO s.m. Falo.
FALO HEDIONDO (Micolox.: Cogomelo Phallus impudicus) Carallán.

FALSARIO, A adx. Falsario, que di falsidades.

FALSEAMIENTO s.m. Falseamento.

FALSEAR v. Falsear.

FALSEDAD s.f. Falsidade.

FALSETE s.m. Tapón dunha cuba ao quitar a billa. ║ Porta pequena interior dunha casa. ║ s.m.(Mús.) Falsete.

FALSIFICABLE adx. Falsificable / falsificábel.

FALSIFICACIÓN s.f. Falsificación.

FALSIFICADOR, A adx. e s. Falsificador.

FALSIFICAR v. Falsificar.

FALSILLA s.f. Folla falsa, pauta [que se pon por debaixo].

FALSO, A adx. Falso.
FALSO TESTIMONIO: Falso testemuño.

FALTA s.f. Falta, falla.

FALTAR v. Faltar, fallar.

FALTO, A adx. Falto, fallo.

FALTÓN, A adx. (fam) Faltón, que falta adoito.

FALTOSO, A adx. (fam.) Faltoso, falto, necesitado. ║ Faltoso, falto de xuízo.

FALTRIQUERA s.f. Faldriqueira, farraca.

FALUCHO s.m. Falucho (embarcación).

FAMA s.f. Sona, fama= [Prestixio, renome, reputación. ║ Azueira.]

FAMÉLICO, A adx. Famélico, afamado (de fame), famento, esfameado.

FAMILIA s.f. Familia.

FAMILIAR adx. e s. Familiar, achegado.

FAMILIARIDAD s.f. Familiaridade, confianza.

FAMILIARIZAR v. Familiarizar, afacer, acostumar. ║ v.pr. Afacerse, adaptarse, avezarse.

FAMOSO, A adx. Famoso, soado, lembrado, afamado [de fama].

FÁMULO, A s.f.(fam.) Fámulo, criado. ║ Fámulo, servente dun colexio.

FAN s. Fan (admirador entusiasta, seareiro).

FANAL s.m. Fanal, farol grande. ║ Fanal, campá protectora de cristal. 

FANÁTICO, A adx. e s. Fanático.

FANATISMO s.m. Fanatismo.

FANATIZAR v. Fanatizar

FANDANGO s.m. Fandango (baile). ║ (fig. e fam.) Bulicio, boureo, bulla.

FANDANGUERO, A adx. e s. Fandangueiro, festeiro, pándego, rexoubeiro, trouleiro.

FANECA s.f. (Zoo.: Peixe Trisopterus luscus) Faneca.

FANEGA s.f. Fanega (medida de capacidade).

FANFARRIA  s.f.(fam.) Fanfurriñada, fantochada. ║ Fanfarra, charanga.

FANFARRÓN, A adx. Fachendoso, farfantón, bocalán, chufón, -na/-oa, farfallán, -na, badueiro, (fam.) milhomes.

FANFARRONADA s.f. Bocalada, fachenda, pantasmada, baduada, farfalla.

FANFARRONEAR v. Fachendear, farfallar, baduar.

FANFURRIÑA s.f. (fam.) Cabuxo, enfado pasaxeiro269.

FANGAL, FANGAR v. Bulleiro (lugar), lamazal, lamela.

FANGO s.m. Bulleiro (masa), lama f, lodo, trollo.

FANGOSO, A adx. Lamoso, lameiro, lamacento.

FANTASEAR v. Fantasiar.

FANTASÍA s.f. Fantasía.

FANTASIOSO, A adx. Fantasioso.

FANTASMA s.m. Fantasma, pantasma.

FANTASMAGÓRICO, A adx. Fantasmagórico.

FANTASMAL adx. Fantasmal.

FANTÁSTICO, A adx. Fantástico, fabuloso, imaxinario. ║ (coloq.) Excelente, marabilloso.

FANTOCHADA s.f. Fantochada, fanfurriñada.

FANTOCHE s.m. Fantoche, marioneta, monicreque. ║ Fantoche, fanfurriñeiro, botaporela.

FAÑADO, A p.p. de ‘fañar’. ║ adx. Dise dun animal de un ano.

FAÑAR v. Fanar as orellas dun animal.

FAQUIR s.m. Faquir.

FARALLÓN s.m. Con.

FARAMALLA s.f. Marfallada, leria para enganar. ║ Farfallada, zarapallada, aparencia. ║ adx. e s.(coloq.) [Persoa] zarapalleira, marfalleira.

FARAMALLERO, A adx. e s.(coloq.) Trapallas, xirigato, zaragateiro.

FARÁNDULA s.f. Farándula.

FARANDULERO, A s. Faranduleiro, comediante. ║ adx. (fig.) Farsante, trapallas, zaragateiro.

FARAÓN s.m. Faraón.

FARAÓNICO, A adx. Faraónico.

FARDAR v. Subministrar roupa. ║ (fig. e fam.) Presumir, alardear.

FARDEL s.m. Fardel, fardela, f., fardelo, m.(saqueta). ║ Fardo.

FARDO s.m. Fardo.

FARDÓN, A adx. (coloq.) Fachendoso,  presumido, pretensioso. ║ adx. (coloq.) Rechamante, vistoso.

FARERO, A, TORRERO, A s. Fareiro, torreiro.

FARFALLÓN, A adx. e s.(fam.) Chapuceiro, trapalleiro.

FARFOLLA s.f. Follato, m. (folla que envolve as mazarocas). ║ (fig.) Ouropel, aparencia enganosa.

FARFULLA s.f. Fala do tatexo ou do balbuciente.

FARFULLAR v. Farfallar, balbucir.

FARINÁCEO, A adx. Farináceo, fariñento, fariñudo.

FARINGE s.f.(Anat.) Farinxe, gorxa do aire, gorxa pequena.

FARÍNGEO, A adx. (Anat.) Farínxeo, faringal.

FARINGITIS s.f. Farinxite.

FARISAICO, A adx. Farisaico. ║ Hipócrita.

FARISEO s.m. Fariseo. ║ adx. e s.(fig) Fariseo, hipócrita.

FARMACÉUTICO, A s. Boticario.

FARMACIA s.f. Farmacia, botica.

FÁRMACO s.m. Fármaco, medicamento, menciña.

FARMACOLOGÍA s.f. Farmacoloxía.

FARMACOLÓGICO, A adx. Farmacolóxico.

FARMACOPEA s.f. Farmacopea (libro).

FARO s.m. Faro.

FAROL s.m. Farol, candil.
FAROLILLO ROJO (loc. deportiva): Farol vermello, pechacancelas.

FAROLA s.f. Farol [alto].

FAROLEAR v. Farolear, fanfurriñar, fachendear.

FAROLERO, A s. Tratante de farois. ║ adx. e s.(fig.) Faroleiro, fanfurriña, farfantón.

FARRA s.f. Troula, algueirada, esmorga.

FÁRRAGO s.m. Fargallada, marfallada, mestura atrapallada de cousas.

FARRUCO, A adx. e s.(fam.) Valente, afouto, destemido.

FARSA s.f. Farsa.

FARSANTE adx. (coloq.) Farsante, faranduleiro, comediante.

FASCÍCULO s.m. Fascículo.

FASCINACIÓN s.f. Engano, delirio, alucinación. ║Atracción irresistible. ║Mal de ollo.

FASCINADOR, A adx. Fascinador.

FASCINANTE adx. Fascinante, encantador, engaiolante.

FASCINAR v. Fascinar, cativar.

FASCISMO s.m. Fascismo.

FASCISTA adx. e s. Fascista.

FASE s.f. Fase.

FASTIDIAR(SE) v. Enfastiar(se), amolar(se).

FASTIDIO s.m. Fastío, molestia, amoladura.

FASTIDIOSO, A adx. Molesto, amolador, amolante, rallante, cargoso.

FASTIGIO s.m.(Arquit.) Fastixio, remate en punta. ║ s.m. Cumio, cume, cima [de algo].

FASTO, A adx. Fasto, memorable. ║ s.m. Fasto, luxo.

FASTUOSIDAD s.f. Fastosidade.

FASTUOSO, A adx. Fastoso, aparatoso.

FATAL adx. Fatal.

FATALIDAD s.f. Fatalidade.

FATALISMO s.m. Fatalismo.

FATALISTA adx. Fatalista.

FATÍDICO, A adx. Fatídico, fatal. ║ Funesto, aciago.

FATIGA s.f. Fatiga.

FATIGANTE adx. Fatigante, fatigoso, canso.

FATIGAR(SE) v. Fatigar(se).

FATO s.m. Olfacto. ║ Cheiro, cheirume.

FATUIDAD s.f. Necidade, estupidez, babecada, sandez. ║ Fatuidade, presunción, vaidade.

FATUO, A adx. e s. Fatuo, fachendoso, foncho, presumido.

FAUCES s.f.pl. Fauces.

FAUNA s.f. Fauna.

FAUNO s.m. (Mit.) Fauno. ║ (fig.) Fauno, home lascivo.

FÁUNICO, A, FAUNÍSTICO, A adx. Fáunico, rel. á fauna.

FAVILA s.f.(poét.) Moxena, faísca, muxica.

FAUSTO s.m. Fasto, fausto, pompa f., fachenda f.

FAUTOR, A s. Fautor (benfeitor).

FAVOR s.m. Favor.

FAVORABLE adx. Favorable/ favorábel.

FAVORECEDOR, A adx. e s. Favorecedor.

FAVORECER v. Favorecer.

FAVORITISMO s.m. Favoritismo.

FAVORITO, A adx. Favorito.

FAX s.m.(sistema e documento) Fax, telefax.

FAZ s.f. Face, faciana, cara, rostro.

FE s.f. Fe.
A FE, A FE MÍA (loc.): Abofé.
DE BUENA FE: Á boa fe.
FE PÚNICA, MALA FE: Mala fe, mala intención.

FEALDAD s.f. Fealdade.

FEBLE adx. Feble, débil, delicado.

FEBRERO s.m. Febreiro, candeloria.

FEBRÍCULA s.f.(Med.) Febrícula, febre lixeira, (pop.) décimas pl..

FEBRÍFUGO, A adx. e s.m. Febrífugo, antitérmico.

FEBRIL adx. Febril, rel. á febre. ║ Febril, ardoroso, ardente.

FECAL adx. Fecal, rel. ás feces.

FECHA s.f. Data270.

FECHABLE adx.  Datable / datábel, que se pode datar.

FECHAR v. Datar, poñe-la data.

FECHORÍA s.f. Falcatruada, fachucada, aduanada, trasnada.

FÉCULA s.f.(Bot.) Fécula.

FECULENTO, A adx. Feculento (que contén fécula ou borras).

FECUNDACIÓN s.f. Fecundación.

FECUNDABLE adx. Fecundable/ fecundábel.

FECUNDACIÓN s.f. Fecundación.

FECUNDADOR, A adx. Fecundador.

FECUNDAR v. Fecundar.

FECUNDIDAD s.f. Fecundidade, fertilidade.

FECUNDIZAR v. Fertilizar.

FECUNDO, A adx. Fecundo.

FEDAYÍN s.m.pl. Fedaín (combatente palestino).

FEDERACIÓN s.f. Federación.

FEDERAR v. Federar.

FEDERAL adx. e s. Federal.

FEDERALISMO s.m. Federalismo.

FEDERALISTA  adx. e s. Federalista.

FEDERAR v. Federar.

FEDERATIVO, A adx. e s. Federativo.

FEHACIENTE adx. Fidedigno, que merece creto

FELACIÓN s.m. Felación, mamada (vulg.).

FELICIDAD s.f. Felicidade.

FELICITACIÓN s.f. Felicitación, parabén. ║ Felicitación, tarxeta.

FELICITAR v. Felicitar.

FÉLIDO, A adx. (Zoo.) e s.m.pl.(Zoo.) Félido.

FELIGRÉS, A s. Fregués; -esa.

FELIGRESÍA s.f. Freguesía.

FELINO adx. e s.m. Felino.

FELIZ adx. Feliz, ledo.

FELÓN, A adx. e s. Felón, desleal, pérfido.

FELONÍA s.f. Felonía, deslealdade, perfidia.

FELPO, FELPUDO s.m. Felpudo (esteira da entrada).

FELPA s.f. Felpa. ║ (fig. e fam.) Zurra, malleira.

FELPAR v. Felpar, cubrir de felpa271.

FELPUDO, A adx. Felpudo, que parece de felpa.  ║ s.m. Felpudo, esteira da porta de entrada.

FEMENINO, A adx. Feminino.

FEMENTIDO, A adx. Fementido, desleal. ║ [Obxecto] falso ou enganoso.

FÉMINA s.f. Muller.

FEMINEIDAD s.f. Feminidade. ║ (Der.) Calidade de certos bens da muller.

FEMÍNEO, A adx. Feminino.

FEMINIDAD s.f. Feminidade. ║ Pat.) Estado de varón feminizado.

FEMINISMO s.m. Feminismo.

FEMINISTA adx. e s.m. e f. Feminista.

FEMINIZAR(SE) v. Feminizar(se).

FEMINOIDE adx. Varón feminizado.

FEMORAL adx. (Anat.) Femoral, rel. ó fémur.

FÉMUR s.m.(Anat.) Fémur, lomedro.

FENDA s.f. Fenda ó fío da madeira272 

FENECER v. Fenecer.

FENECIMIENTO s.m. Finamento, morte, pasamento.

FENICIO, A adx. e s. Fenicio.

FÉNIX s.m.(Mit.) Fénix (ave fabulosa). ║(fig.) Fénix, exquisito, destacado.

FENOMENAL adx. Fenomenal, fenoménico. ║ (fig.) Fenomenal, enorme ou estupendo. ║ adv.m. Estupendamente.

FENÓMENO s.m. Fenómeno.

FENOMENOLOGÍA s.f.(Fil.) Fenomenoloxía.

FENOMENOLÓGICO, A adx. (Fil.) Fenomenolóxico.

FEO, A adx. Feo.

FERACIDAD s.f. Feracidade, fecundidade, fertilidade.

FERAZ adx. Vizoso, fecundo, feraz.

FÉRETRO s.m. Féretro, cadaleito.

FERIA s.f. Feira.

FERIAL adx. Feiral. ║ s.m. Campo da feira.

FERIANTE s. Feirante.

FERIAR v. Feirar / feirear, tratar.

FERINO, A adx. Ferino, rel. á fera.
[TOS]  FERINA: [Tose] ferina.

FERMENTABLE adx. Fermentable/ fermentábel.

FERMENTACIÓN s.f. Fermentación.

FERMENTAR v. Fermentar. Levedar [o pan]. Ferver [o viño].

FERMENTO s.m.(Quím.) Fermento /  formento, encima, lévedo. ║ s.m. Motivo de axitación dos ánimos. ║ s.m. Incitación á execución dunha actividade.

FERMIO s.m. (Quím.: elem. de N. At. 100) Fermio, “Fm“.

FEROCIDAD s.f. Braveza, fereza.

FEROZ adx. Feroz.

FERRADO s.m.(medida galega) Ferrado.

FERRALLAs.f. Ferralla, chatarra. ║ s.f.(Constr.) Armadura de ferro dunha obra de formigón.

FERRAR v. Ferrar, gornecer con ferro273  

FÉRREO, A adx. Férreo. Ferreño.

FERRERÍA s.f. Ferrería antiga de produción de ferro.

FERRETE s.m. Ferro (de marcar)274.

FERRETEAR v. Ferrar, gornecer con ferro.

FERRETERÍA s.f. Ferraxería/ ferraxaría.

FERRETERO, A adx. e s. Ferraxeiro.

FERRI, FERRY s.m. (voz inglesa) Transbordador (embarcación)

FERROCARRIL s.m. Ferrocarril, tren.

FERROLANO, A adx. e s. Ferrolán; -lá (de Ferrol).

FERRÓN s.m. Ferreiro que traballa o mineral de ferro.

FERROSO, A adx. Ferreño.

FERRUGIENTO, A, HERRUMBROSO, A adx. Ferruxento, que ten ferruxe (óxido).

FERRUGINOSO, A adx.  Ferruxinoso, ferreño, que ten ferro.

FÉRTIL adx. Fértil, vizoso, ricaz.

FERTILIDAD s.f. Fertilidade, fecundidade.

FERTILIZANTE s.m. Fertilizante.

FERTILIZAR v. Fertilizar, facer fértil.

FERVIENTE adx. Fervente, fervoroso.

FERVOR s.m. Fervor, fervura, calor. ║ (fig.)Fervor, devoción, afervoamento.

FERVOROSO, A adx. (fig.) Fervoroso.

FESTEJAR v. Festexar.

FESTEJO s. Festexo.

FESTERO, A, FIESTERO, A adx. e s. Festeiro, festexeiro, rexoubeiro.

FESTÍN s.m. Festín.

FESTIVAL s.m. Festival.

FESTIVIDAD s.f. Festividade, festa.

FESTIVO, A adx. Festivo. ║ Chistoso, churrusqueiro.
DIA  FESTIVO: Dia santo.

FESTÓN s.m. Festón (certo adorno ou bordado).

FESTONAR, FESTONEAR v. Festonar, adornar con festóns.

FETAL adx. Fetal, ref. ó feto.

FETÉN adx. (fam.) Auténtico, sincero, de fiar. ║ Estupendo, excelente.

FETICHE s.m. Fetiche.

FETIDEZ s.f. Fedor, m.

FÉTIDO, A adx. Fedento, fedorento.

FETO s.m. Feto.

FEUDAL adx. Feudal.

FEUDALISMO s.m. Feudalismo.

FEUDO s.m. Feudo.

FEZ s.m. Fez (gorro turco).

FIABILIDAD s.f. Fiabilidade.

FIABLE adx. Fiable/ fiábel.

FIADO, A p.p. de ‘fiar’ (afianzar, confiar) Fiado.
AL  FIADO (loc. adv.) Ao fiado, a crédito.

FIADOR, A adx. e s. Fiador, afianzador, avalista. ║ s.m. Fixa (pasador).

FIAMBRAR v. Preparar friame.                                                       

FIAMBRE s.m. Friame.

FIAMBRERA s.f. Friameira.

FIANZA s.f. Fianza.

FIAR(SE) v. Fiar(se).

FIASCO s.m. Fracaso.

FIBRA s.f. Fibra. ║ Febra.

FIBROSO, A adx. Fibroso, februdo.

FICCIÓN s.f. Ficción.

FICHA s.f. Ficha.

FICHAJE s.m. Fichaxe  f.

FICHAR v. Fichar.

FICHERO s.m. Ficheiro.

FICTICIO, A adx. Ficticio.

FIDEDIGNO, A adx. fidedigno, digno de fe.

FIDELIDAD s.f. Fidelidade, lealdade.

FIDEO s.m. Fideo.

FIDEUÁ s.f. Fideuá (prato valenciano).

FIEBRE s.f. Febre, quentura.

FIEL adx. e s. Fiel, leal.

FIELTRAR v. Feltrar.

FIELTRO s.m. Feltro.

FIERA s.f. Fera, besta salvaxe.

FIEREZA s.f. Fereza, braveza.

FIERO, A adx. Fero, feroz, bravo.

FIESTA s.f. Festa, algueirada, esmorga, foliada, rexouba, riola, troula ruada.

FIESTERO, A adx. Festeiro, festexeiro, pándego, fandangueiro, trouleiro.

FÍGARO s.m.(lit.) Barbeiro.

FIGÓN s.m. Baiuca, taberna, tasca.

FIGONERO, A s.m Taberneiro.

FIGURA s.f. Figura.

FIGURACIÓN s.f. Figuración.

FIGURANTE s. Figurante, extra, comparsa.

FIGURAR(SE) v. Figurar(se).

FIGURATIVO, A adx. Figurativo.

FIGURÍN s.m. Figurino.

FIGURÓN s.m. Figurón.
FIGURÓN DE PROA, MASCARÓN DE PROA: Figurón de proa / mascarón de proa.

FIJACIÓN s.f. Fixación.

FIJADOR, A adx. e s.m. Fixador.

FIJAR(SE) v. Fixar(se).

FIJEZA s.f. Fixeza.

FIJO, A adx. Fixo.

FILA s.f. Fila, fileira, rea, ringleira, cola.

FILAMENTO s.m. Filamento.

FILANDRIA s.f. Filandra (verme parasito do intestino das aves.)

FILÁNTROPO s.m. e f. Filántropo.

FILARMONÍA s.f. FilharmoníaO.   

FILARMÓNICO, A adx. e s.f. FilharmónicoO.       

FILETE s.m. Filete, rebanda de carne ou peixe. ║ Filete, adorno en forma de liña.

FILETEAR v. Filetear, cortar en filetes. ║ Filetear, adornar con filetes.

FILIACIÓN s.f. Filiación.

FILIAL adx. Filial.

FILIBUSTERO s.m. Filibusteiro, pirata do mar dan Antillas do século XVII.

FILIGRANA s.f. Filigrana.

FILIPINO, A adx. e s. Filipino.
PUNTO FILIPINO expr. Pillabán, lagarteiro, lampantín, boa peza.

FILLOA s.f. (Voz galega) Filloa.
FILLOA GRUESA: Follado.

FILM, FILME s.m. Filme, película [de cine].

FILMAR v. Filmar, gravar unha película.

FILO s.m. Fío, corte, gume.

FILOLOGÍA s.f. Filoloxía.

FILOLÓGICO, A adx. Filolóxico.

FILÓLOGO, A s. Filólogo.

FILÓN s.m. Filón.

FILOSO, A adx. Afiado, con fío.

FILOSOFAR v. Filosofar.

FILOSOFÍA s.f. Filosofía.

FILÓSOFO, A s. Filósofo.

FILOXERA s.f.(Zoo.: Insecto Phylloxera vastatrix) Filoxera  /ks/. ║ (fig. e fam.) Bebedeira, borracheira.

FILTRACIÓN s.f. Filtración.

FILTRAR(SE) v. Filtrar(se).

FILTRO (1) s.m. Filtro (coador).

FILTRO (2) s.m. Filtro, bebedizo, apócema [de amor].

FILUSTRE s.m. Finura, fineza, elegancia.

FIMO s.m. Esterco, cuito.

FIMOSIS s.f.(Pat.) Fimose.

FIN s.m. Fin m., finalidade f., obxectivo m. ║ Fin275 f. remate m..
AL FIN: Á fin, ó cabo

FINAL adx. Final. Derradeiro. ║ s.m. Final, fin f, remate. ║ s.f. Final.

FINALISTA adx. e s. Finalista.

FINALIDAD s.f. Finalidade.

FINALIZAR v. Finalizar, rematar.

FINAMIENTO s.m. Finamento.

FINANCIACIÓN s.f. Financiamento m.

FINANCIAR v. Financiar.          

FINANCIERO, A adx. e s. Financeiro.

FINANZAS s.f.pl. Finanzas.

FINAR v. Finar, morrer. ║ v.pr. Devecer [por algo], degoirar, arelar.

FINCA s.f. Leira, eido, herdade. Terreo, predio.

FINCHADO, A adx. (fam.) Presumido, esculfurido.

FINCHARSE v. Presumir, envaidecer.

FINEZA s.f. Fineza.

FINGIDO, A adx. e s. Finxido, falso, hipócrita.

FINGIDOR, A adx. e s. Finxidor.

FINGIMIENTO s.m. Finximento.

FINGIR v. Finxir.

FINIBLE adx. Que se pode acabar.

FINIQUITAR v. Liquidar, saldar. ║ Finalizar, rematar.

FINIQUITO s.m. Liquidación, remate [dunha conta].

FINITO, A adx. Finito, que ten fin.

FINO, A adx. Fino.

FINOLIS adx. e s. Que afecta finura, relambido.

FINURA s.f. Finura.

FIORDO s.m. Fiorde.

FIRMA s.f. Firma, sinatura / asinatura. ║ Firma, compañía, empresa.

FIRMAMENTO s.m. Firmamento, ceo.

FIRMANTE s.m. Firmante, asinante.

FIRMAR v. Firmar, asinar, rubricar.

FIRME adx., s.m. e adv. Firme=[ adx. Fito, seguro. ║ Forte, sólido. Enteiro, constante. ║ s.m. Capa sólida de terreo. ║ Pavimento. ║ adv. Con firmeza. ]

FIRMEZA s.f. Firmeza.

FISCAL adx. e s. Fiscal.

FISCALÍA s.f. Fiscalía.

FISCALIZAR v. Fiscalizar.

FISCO s.m. Fisco, facenda pública.

FISGA s.f. Fisga, francada, arpón de tres dentes.

FISGAR v. Fisgar, pescar con fisga. ║ Fisgar, osmar, atusmar, abesullar.

FISGÓN,-ONA adx. e s. Osmón, abesullón, (fam.) aceixa-ratos.

FISGONEAR v. Fisgar, osmar, axexar, atusmar, mete-lo fociño.

FÍSICO, A adx. e s. Físico. ║ s.f. Física.

FISIOLOGÍA s.f. Fisioloxía.

FISIÓLOGO, A s. Fisiólogo.

FISONOMÍA s.f. Fisionomía.

FÍSTULA s.f. Cano de auga. ║ (Cirurxía) Fístula.

FISURA s.f. Regaña, fenda.

FLACIDEZ, FLACCIDEZ s.f. Flaccidez.

FLÁCIDO, A, FLÁCCIDO, A adx. FláccidoO.

FLACO, A adx. Fraco, delgado, descarnado. ║ Fraco, débil, feble, frouxo. ║ s.m. Falla moral dunha persoa.

FLACUCHO, A adx. (fam.) Mirrado, fraco, rechumido.

FLACURA s.f. Fraqueza, calidade de fraco.

FLAGELACIÓN s.f. Flaxelación.

FLAGELAR v. Flaxelar, azoutar. ║ (fig) Flaxelar, vituperar.

FLAGELO s.m. Flaxelo.

FLAGRANTE adx. (poét.) Ardente. ║ adx. Flagrante, que se está executando no momento. ║ Flagrante, claro, evidente.
 EN FLAGRANTE (loc. adv.) In fraganti (loc. lat.)

FLAGRAR v. (poét.) Arder coma lume.

FLAMA s.f. Flama, chama, lapa.

FLAMANTE adx. Flamante, brillante, limpo. ║ Flamante, novo (ref. a un cargo ou actividade). ║ Flamante, recente, do trinque.

FLAMBEAR v, FLAMEAR v. Flamexar.

FLAMENCO, A adx. e s.m. Flamengo (de Flandes). ║ adx. e s.m.[Baile] Flamenco. ║(Zoo.: Ave Phoenicopterus ruber) Flamengo.

FLAMENQUERÍA s.f. Chularía / chulería, fanfurriña.

FLAMÍGERO, A adx. Flamíxero.

FLÁMULA s.f. (Bot. Pl. Ranunculus flammula) Lanzoa.

FLAN s.m. Flan.

FLANCO s.m. Flanco, costado.

FLANERO, A s. Flaneira f. (molde).

FLANQUEAR v.Flanquear, abeirar.

FLAQUEAR v. Fraquear.

FLAQUEZA s.f. Enfraquecemento, debilitación. ║ Fraqueza,debilidade, frouxidade.

FLATO s.m. Flato, acumulación de gases no tubo dixestivo.

FLATULENCIA s.f. Flatulencia.

FLAUTA s.f. Frauta.

FLAUTA TRAVESERA: Frauta travesa.

SONAR LA FLAUTA [POR CASUALIDAD] (loc.) Darse o caso, darse a casualidade, cadrarlle.
FLAUTA DE PAN, SIRINGA: Frauta de pan, siringa, pito [de afiador], chifre [de capador].       

FLAUTÍN s.m.(Mus.) Pínfano, frauta pequena.

FLAUTISTA s. Frautista.

FLAVO, A adx. Flavo, de cor dourada.

FLEBITIS s.f.(Pat.) Flebite.

FLECHA s.f. Frecha.

FLECHAZO s.m. Frechazo.

FLECO s.m. Floco.

FLEMA s.f. Flegma (humor natural dos antigos). ║ Flegma f., esgarro m. ║ Flegma, pachorra.

FLEMÁTICO, A adx. Flegmático. ║ Flegmático, pachorro, pachorrento.

FLEMÓN s.m.(Pat.) Flegmón, boloardo.  

FLEMUDO, A adx. e s. Pachorrento, calmudo, lento, pausado.

FLEQUILLO s.m. Perrera / perrela.

FLEROVIUMs.m. (Quím.: elem. de N. At. 114) Flerovio, “Fl“.

FLETÁN s.m. (Zoo.: Peixe Hippoglossus hippoglossus) Fletán branco, halibut, hipogloso.
FLETÁN NEGRO (Zoo.: Reinhardtius hippoglossoides) Fletán [negro], hipogloso negro.

FLETAR v. Fretar [un barco].

FLETAMENTO s.m. Fretaxe f., acc. de fretar.

FLETE s.m. Frete.

FLEXIBILIDAD s.f. Flexibilidade /ks/.

FLEXIBILIZAR v. Flexibilizar /ks/.

FLEXIBLE adx. Flexible /ks/.

FLEXIÓN s.f. Flexión /ks/.

FLEXIONAR v. Flexionar /ks/.

FLEXO s.m. Lámpada de brazo flexible.

FLIPAR  v. (coloq.) Alucinar [por unha droga].  ║ Abraiar, asombrar(se), marabillar(se). ║ Abraiar, pasmar

FLIRTEAR v. Flirtear, namoriscar.

FLIRTEO s.m. Flirt (pl.: flirts), namoro superficial, namoriscamento.

FLOJEAR v. Afrouxar, perder forza, decaer no traballo. ║ Fraquear, debilitarse.

FLOJEDAD s.f. Frouxidade, fraqueza, debilidade. ║ (fig) Preguiza, nugalla, galbana.

FLOJERA s.f. Frouxidade, debilidade, fraqueza.

FLOJO, A adx. Frouxo.

FLOR s.f. Flor, chor.
FLOR DO TOXO ou da XESTA: Chorima / chorida.
FLOR DA OLIVEIRA: Chora.
FLOR DE AMOR, AMARANTO: Amaranto  [V. AMARANTO.]
FLOR DE LA EDAD, FLOR DE LA VIDA:  Mocidade.
FLOR Y NATA, FLOR DE LA CANELA: O máis escollido [de algo], o melloriño.
FLOR DE CANTUESO: Minucia, nimiedade, miudallo.
FLOR DE ESTUFA: [Persoa] enfermiza.

FLORA s.f. Flora.

FLORACIÓN s.f. Floración, florecemento, antese.

FLORAL adx. Floral, rel. á flor.

FLORAR v. Florear, rosear, florecer, botar flor as plantas.

FLOREAR v.Florear, adornar con flores. ║ Florear, rosear, florecer, botar flor as plantas.

FLORECER v. Florecer, florear, rosear, botar flor as plantas. ║(fig) Florecer, prosperar, mellorar.

FLORECIENTE adx. Florecente, próspero.

FLORECIMIENTO s.m. Florecemento, floración.

FLOREO s.m. Leria, cháchara, conversa de pasatempo. ║ Floreo, dito enxeñoso. ║(Esgr.) Floreo (da espada).

FLORERO s.m. Floreiro.

FLORESTA s.f. Foresta, fraga, bosque frondoso.

FLORIDO, A adx. Florido.

FLORILEGIO s.m. Florilexio, escolma, escolla [de fragmentos literarios].

FLORISTA s.m. e f. Florista, floreiro.

FLORISTERÍA s.f. Florería / floraría.

FLORITURA  s.f.(Mús.) Floreo, adorno no canto.

FLOTA s.f.(Mar.) Frota.

FLOTACIÓN s.f. Flotación.

FLOTADOR adx. e s.m. Flotador.

FLOTANTE adx. Flotante.

FLOTAR v. Flotar, aboiar.

FLOTE s.m. Flotación.
SALIR / SACAR A FLOTE (loc.) Sacar adiante, saír para adiante.

FLOTILLA s.f. Flotilla.

FLUCTUACIÓN s.f. FlutuaciónO.

FLUCTUAR v. Flutuar, flotar, aboiar. ║ (fig.) Flutuar, oscilar.

FLUENCIA s.f. Fluencia, acc. de fluír.

FLUIDEZ s.f. Fluidez.

FLUIDO, A adx. e s.m. Fluído.

FLUIR v. Fluír.

FLUJO s.m. Fluxo.

FLÚOR s.m. (Quím.: elem. de N. At. 9) Flúor, “F“.

FLUORESCENTE adx. e s. Fluorescente.

FLUVIAL adx. Fluvial.

FOBIA s.f. Fobia.

FOCA s.f.(Zoo.: Mam. vs. esp.) Foca.

FOCAL adx. Focal, rel. ao foco.

FOCALIZACIÓN s.f. Focalización, acc. e ef de focalizar.

FOCALIZAR v. (Fis.) Focalizar.

FOCO s.m. Foco.

FOFO, A adx. Fofo.

FOGARADA s.f. Laparada, lumarada, fachareada.

FOGATA s.f. Fogueira, lumarada, luminaria.

FOGÓN s.m. Fogón. ║ Lar, fogar. Lareira.

FOGONAZO s.m. Lampo, luzada fugaz.

FOGONERO s.m. Fogueiro, o que atende o fogón nunha máquina de vapor.

FOGOSIDAD s.f. Fogosidade, fogaxe.

FOGOSO, A adx. Fogoso.

FOLCLOR, FOLCLORE s.m. Folclore.

FOLCLÓRICO, A adx. Folclórico.

FOLÍA s.f. Certos cantos e bailes populares (de Canarias, Portugal, España, …)277.

FOLIACIÓN s.f. Numeración [de folios]. ║ s.f.(Bot. e Xeol.) Foliación.

FOLIADOR, A adx. e s.m.(aparello) Foliador.

FOLIAR (1) v. Numerar folios.

FOLIAR (2) adx. Foliar, rel. á folla.

FOLIO s.m. Folio.

FOLIÓN  s.m. Música popular. ║ Cantante de ‘folías278

FOLLERO s.m. O que fai ou vende foles (“fuelles”).

FOLK adx. (Música) Folk.

FOLLAJE s.m. Follaxe f.

FOLLETÍN s.m. Folletín.

FOLLETINESCO, A adx. Folletinesco.

FOLLETO s.m. Folleto.

FOLLÓN (1) s.m. Foguete (ou ventosidade) sen ruído. ║ Asunto pesado ou fastioso.

FOLLÓN (2) s.m. Barullo, balbordo, rebumbio, batifondo, bulla, f.

FOMENTADOR, A adx. e s. Fomentador.

FOMENTAR v. Fomentar, promover, impulsar. ║ Atizar, avivar, dar pábulo. ║(Med.) Fomentar, aplicar fomentos.

FOMENTO s.m. Materia con que se fomenta algo (por ex. leña para o lume) ║ Auxilio, protección. ║ (Der.) Fomento, actividade promovida/ fomentada pola Administración. ║ (Med.) Fomento, medicamento aplicado con panos.

FONACIÓN s.f.(Fon.) Fonación, emisión da voz.

FONADOR, A adx. Fonador, rel. á fonación.

FONDA s.f. Fonda, pousada.

FONDEADERO s.m. Fondeadoiro, ancoradoiro.

FONDEAR v. Fondear.

FONDEO s.m. (Mar.) Fondeadura. Ancoraxe.

FONDISTA (1) s.m. e f. Pousadeiro.

FONDISTA (2) s.m. e f. (Dep.) Fondista.

FONDO s.m. Fondo, parte inferior. ║ Fondo, calado [dunha masa de auga]. ║ Fondura, profundidade. ║Fondo, final [dunha superficie]. ║ Cerna, miolo. ║ Fondo, depósito, colección. ║ Fondo, base [dun debuxo]. ║s.m.pl. Fondos, capital.

FONDÓN (1) s.m. Fondón, borra, madre, pouso [duna cuba].

FONDÓN (2) adx. (despect. e coloq.) Inelegante, groso. Desleixado, abandonado.

FONEMA s.m.(Ling.) Fonema.

FONÉTICO, A adx. e s.f. Fonético.

FÓNICO, A adx. Fónico.

FONIL s.m. Funil, embude para cubas.

FONÓGRAFO s.m.(aparello) Fonógrafo.

FONOTECA s.f. Fonoteca.

FONOLOGÍA s.f. Fonoloxía.

FONTANA s.f.(lit.) Fonte.

FONTANELA s.f. Fontanela, miola do cranio.

FONTANERÍA s.f. Fontanería / fontanaría.

FONTANERO s.m. Fontaneiro.

FONTEZUELA s.f. (Dim. de 'fuente') Fontenla / fontela.

FORAJIDO, A adx. e s. Foraxido.

FORAL adx. Foral, rel. ó foro.

FORALISMO s.m. Foralismo.

FORALISTA adx. Foralista.

FORAMEN s.m. Burato, furado, orificio.

FORÁNEO, A adx. Forasteiro, alleo.

FORASTERO, A adx. e s. Forasteiro.

FORCEJEAR v. Forcexar, gurrar, facer forza, puxar.

FORCEJEO s.m. Forcexo. Agarrada, rifa, liorta.

FORCEJUDO, A adx. Forzudo, varudo.

FÓRCEPS s.m.(instrumento) Fórceps.

FORENSE adx. e s. Forense.

FORERO, A adx. Foreiro, foral. ║ s. Foreiro.

FORESTA s.f. Foresta, bosque.

FORESTAL adx. Forestal.

FORJA s.f. Forxa, ferrería, fragua. ║ Forxa, acc. e ef. de forxar.

FORJADOR, A adx. Forxador. ║ s.m. Cerralleiro, ferreiro.

FORJADURA  s.f. Forxadura.

FORJAR v. Forxar.

FORMA s.f. Forma, aparencia. ║ Forma, maneira.

FORMACIÓN s.f. Formación.

FORMADOR, A adx. e s. Formador.

FORMAL adx. Formal.

FORMALIDAD s.f. Formalidade.

FORMALISMO s.m. Formalismo.

FORMALIZACIÓN s.f. Formalización.

FORMALIZAR v. Formalizar, dar forma.

FORMAR(SE) v. Formar(se).

FORMATEAR v. (Inform.) Formatar, dar formato.

FORMATIVO, A adx. Formativo.

FORMATO s.m. Formato.

FORMERO s.m.(Arquit.) Formeiro (arco).

FORMICA s.f. Formica.

FORMIDABLE adx. Témero, temible, arrepiante. ║ Formidable, enorme, colosal, excesivo. ║ Formidable/ formidábel, magnífico, excelente, marabilloso.

FORMÓN s.m.(ferramenta) Formón, trencha.

FÓRMULA s.f. Fórmula.

FORMULACIÓN s.f. Formulación.

FORMULAR (1) v. Formular, expoñer con precisión. ║ Receitar, prescribir. ║ Expresar, manifestar. ║ (Mat. e Quím.) Formular.

FORMULAR (2) adx. Rel. ou parecido a fórmulas.

FORMULARIO, A adx. e s.m. Formulario.

FORMULISMO s.f. Formulismo (exceso de fórmulas).

FORNICACIÓN s.f. Fornicación, fornicio m.

FORNICADOR, A s. Fornicador.

FORNICAR v. Fornicar.

FORNICIO s.m. Fornicio, fornicación.

FORNIDO, A adx. Robusto, rexo, varudo.

FORNIO, LINO DE NUEVA ZELANDA (Bot.: Pl. herb. Phormium tenax) Formio.

FORNITURA s.f. Pezas de reposto dun mecanismo. ║ Accesorios de costura.

FORO s.m. Foro= [ Tribunal. ║ Reunión ou lugar de debate. ║ Un tipo de arrendamento antigo. ║ Parte do escenario.]

FORRAJE s.m. Forraxe f.

FORRAJEAR v. Segar e recoller a forraxe.

FORRAJERO, A adx. Forraxeiro, que serve para forraxe.

FORRAR v. Forrar (con forro)279.
FORRARSE v.pr.(fam.) Enriquecerse.

FORRO s.m. Forro.

FORTACHÓN, A adx. (coloq.) Robusto, correúdo, rexo, varudo, forte coma un buxo.

FORTALECEDOR, A  adx. Fortalecedor.

FORTALECER v. Fortalecer.

FORTALECIMIENTO s.m. Fortalecemento.

FORTALEZA s.f. Fortaleza.

FORTIFICACIÓN s.f. Fortificación.

FORTIFICAR v. Fortificar.

FORTÍN s.m. Fortín.

FORTUITO adx. Fortuíto, casual, inopinado.       

FORTUNA s.f. Fortuna.

FORÚNCULO, FURÚNCULO s.m. Furúnculo, furuncho, brumeiro, carafuncho, neixarigo.

FORZADO, A adx. e s. Forzado= [ adx. Falso, artificial. ║ Esforzado. ║ Forzoso, por forza. ║ s. Condenado a traballos forzados. ║ Galeote.]

FORZADOR, A s. Forzador.

FORZAR v. Forzar.

FORZOSO, A adx. Forzoso, á forza, por forza.

FORZUDO, A adx. Forzudo.

FOSA s.f. Fosa, foxa.

FOSFORESCENCIA s.f.(Fis.) Fosforescencia.

FÓSFORO s.m. (Quím.: elem. de N. At. 15 ) Fósforo, “P“. ║ s.m. Misto.

FÓSIL adx. Fósil.

FOSILIZACIÓN s.f. Fosilización.

FOSILIZAR(SE) v. Fosilizar(se), converterse en fósil. ║ (fig.) Fosilizarse, anquilosarse, deterse [no desenrolo].

FOSO s.m. Focho, focha  f., foso, foxo. ║ Foso [do escenario ou dun taller]

FOTO s.m. Foto.

FOTOCOPIA s.f. Fotocopia.

FOTOCOPIADORA s.f. Fotocopiadora.

FOTOCOPIAR v. Fotocopiar.

FOTOGÉNICO, A adx. Fotoxénico.

FOTOGRABADO s.m. Fotogravado.

FOTOGRABAR v. Fotogravar.

FOTOGRAFÍA s.f. Fotografía.

FOTOGRAFIAR v. Fotografar, quitar / sacar unha foto.

FOTOGRÁFICO, A adx. Fotográfico.

FOTÓGRAFO, A s. Fotógrafo.

FOTOGRAMA s.m. Fotograma [dunha película].

FOTÓLISIS s.f.(Quím.) Fotólise.

FOTOMETRÍA s.f. (Ópt.) Fotometría.

FOTÓMETRO s.m.(Fis.) Fotómetro.

FOTOMONTAJE s.m. Fotomontaxe f.

FOTÓN s.m.(Fis.) Fotón.

FOTOSÍNTESIS s.f. Fotosíntese.

FOTOTECA s.f. Fototeca, arquivo de fotos.

FRAC s.m. Frac. (Pl.: Fracs)

FRACASADO, A  adx. e s. Fracasado.

FRACASAR v. Fracasar.

FRACASO s.m. Fracaso.

FRACCIÓN s.f. Fracción, partición. ║ Fracción, parte, porción. ║ (Mat.) Fracción, quebrado, crebado.

FRACCIONABLE adx. Fraccionable/ fraccionábel, divisible.

FRACCIONAMIENTO s.m. Fraccionamento.

FRACCIONAR v. Fraccionar, dividir en fraccións.

FRACCIONARIO, A adx. Fraccionario.

FRACTURA s.f. Fractura, rompedura, rotura.

FRACTURAR v. Fracturar, tronzar.

FRAGA s.f. Fraga280

FRAGANCIA s.f. Fragrancia, recendo m., aroma m., bo cheiro m.

FRAGANTE (1) adx. Recendente, fragrante, que despide fragrancia.

FRAGANTE (2) adx. Ardente, que arde.
EN FRAGANTE, EN FLAGRANTE,IN FRAGANTI (loc.) In fraganti (loc. lat.), en flagrante delito.

FRAGATA s.f.(Mar.) Fragata.

FRÁGIL adx. Fráxil.

FRAGILIDAD s.f. Fraxilidade.

FRAGMENTACIÓN s.f. Fragmentación.

FRAGMENTAR v. Fragmentar, separar.

FRAGMENTO s.m. Fragmento, cacho, anaco, retrinco. ║ (fig.) Fragmento (dun texto).

FRAGOR s.m. Balbordo, ruído continuado.

FRAGOROSO, A adx. Estrepitoso, estrondoso.

FRAGOSIDAD s.f. Asperidade [do monte].

FRAGOSO, A adx. Fragoso, fragueiro, fraguío, abrupto, escabroso. ║ Estrepitoso, estrondoso.

FRAGUA s.f. Forxa, ferrería.

FRAGUAR v. Fraguar, forxar.

FRAGURA s.f. Fraguiza, aspereza do terreo.

FRAILE s.m. Frade, freire.

FRAILESCO, A adx. (fam) Fradesco, rel. ós frades.

FRAILUNO, A adx. (despect. coloq.) Fradesco, rel. ós frades.

FRAMBUESA s.f. (froito) Framboesa.

FRAMBUESO s.m.(Bot.: Arbto. Rubus idaeus) Framboeseiro.

FRANCACHELA s.f. Esmorga (de comer), larpadela, lupanda, paparota.

FRANCÉS, A adx. e s. Francés.

FRANCIO s.m. (Quím.: elem. de N. At. 87 ) Francio, “Fr“.

FRANCISCANO, A adx. e s. Franciscano.

FRANCO, A adx. Franco, sincero. ║ Franco, expedito. ║ adx. e s. Franco, francés, galo. ║ s.m.(moeda) Franco

FRANCOTIRADOR, A s. Francotirador.

FRANELA s.f. Flanela (tecido).

FRANGIBLE adx. Que se pode partir, “rompible”.

FRANGIR v. Escachar, partir.

FRANGOLLAR v. (fig.) Esmiuzar grans de cereais, facer unha faragullada. ║ Atrapallar, chafallar.

FRANGOLLO s.m. Faragullada/ frangullada. ║(fig) Trapallada, chafallada.

FRANJA s.f. Franxa (de tea). ║(fig.) Faixa de terra.

FRANQUEABLE adx. Franqueable / franqueábel.

FRANQUEAR v. Franquear.

FRANQUEO s.m. Franqueo.

FRANQUEZA s.f. Franqueza.

FRANQUICIA s.f. Franquía.

FRANQUICIADO, A adx. e s. Franquiado.

FRANQUICIADOR, A adx. e s. Franquiador.

FRANQUICIAR v. Franquiar.

FRASCA (1) s.f. Follasca, follaxe.

FRASCA (2) s.f. Frasco cuadrangular281.

FRASCO s.m. Frasco.

FRASQUERA s.f. Frasqueira, caixa para frascos.

FRASE s.m. Frase.

FRASEAR v. Formar frases. ║v. (Mús.) Frasear [unha peza musical].

FRASEO s.m.(Mús.) Fraseo.

FRASEOLOGÍA s.f. Fraseoloxía.

FRASEOLÓGICO, A adx. Fraseolóxico.

FRASQUERA s.f. Frasqueira (caixa para frascos).

FRATÁS s.m.(ferramenta) Trollo de albanel.

FRATERNA s.f. Fraterna, reprensión, reprimenda.

FRATERNAL adx. Fraternal.

FRATERNO, A adx. Fraterno.

FRATERNIDAD s.f. Fraternidade.

FRATERNIZACIÓN s.f. Fraternización, confraternización.

FRATERNIZAR  v. Fraternizar.

FRATRICIDA s. e adx. Fratricida.

FRATRICIDIO s.m. Fratricidio.

FRAUDE s.m. Fraude f

FRAUDULENTO, A adx. Fraudulento.

FRAY s.m. (apócope de 'fraile') Frei (id. de 'freire')

FREÁTICO, A adx. (Xeol.) Freático.

FRECUENCIA s.f. Frecuencia.

FRECUENTAR v. Frecuentar.

FRECUENTATIVO adx. (Gram.) [Verbo] frecuentativo, iterativo.

FRECUENTE adx. Frecuente.

FRECUENTEMENTE adv. Adoito.

FREGADERO s.m. Vertedeiro / vertedoiro [da cociña]O.

FREGADO p.p. de ‘fregar’. ║ s.m. Frega f., acc. de fregar. ║ (fig. e fam.) Lea, enredo, embrolla. ║(fig. e fam.) Baralla, liorta, pendencia, refrega.

FREGADOR, A adx. e s. Fregador. s.m. Vertedoiro. ║ s.m. Estropallo, fregador, fregaduxo.

FREGADURA s.f. Frega, acc. de fregar.

FREGAR v. Fregar.

FREGONA s.f. Fregona.

FREGOTEAR v. Fregar á presa e mal.

FREIDORA s.f. Frixideira, fritideira (para frixir).

FREIDURA s.f. Fritura.

FREIDURÍA s.f. Local de fritadas de peixes.

FREÍR v. Fritir, frixir282.

FREIRE s.m. Freire [dunha orde militar].

FREJOL, FRÉJOL  s.m. (Bot.: Pl. Phaseolus vulgaris e o seu froito) Feixón, chicho, faba.

FRENADA s.f. Freada, acc. de frear.

FRENAR v. Frear. ║ Enfrear [ao cabalo].

FRENADO s.m. Freada, acc. de frear.

FRENAZO s.m. Freada (súbita).

FRENESÍ s.m. Frenesí.

FRENÉTICO, A adx. Frenético.

FRENILLO s.m. Freo da lingua.

FRENO s.m. Freo.

FRENTE s.f. Fronte, testa. ║s.m. Fronte f., fachada f., dianteira f. ║ adv.l. En fronte (de).

FRESA (1) s.f.(ferramenta) Fresa.

FRESA (2) s.f., MADRONCILLO s.m. (froito) Morote, amorodo.

FRESA (3), FRESERA s.f., FRESAL s.m. (Bot.: Pl. Fragaria vesca) Moroteira, amorodeira.

FRESADOR, A s. Fresador. s.f. (ferramenta) Fresa.

FRESAL s.m. Terreo de amorodeiras.

FRESAR v. Fresar, traballar coa fresa.

FRESCAL adx. [Peixe] frescal.  (conservado cun pouco sal).

FRESCACHÓN, A adx. Robusto e de boa cor, louzán, vizoso.

FRESCALES s.(fam.) Fresco, descarado, xarelo.

FRESCO, A adx. e s. Fresco.

FRESCOR s.m. Frescor, frescura.

FRESCURA s.f. Frescura, frescor.

FRESNAL adx. Rel. ao freixo.

FRESNEDA s.f. Freixedo / freixido m.

FRESNO s.m.(Bot.: Árb. Da fam. oleáceas vs. esps.) Freixo.

FRESÓN s.m. (Bot.: Pl. Fragaria x ananassa) Amorodo grande.

FRESQUEDAL s.m. Lameiro, lamela (prado permanente).

FRESQUERA s.f. Fresqueira.

FRIALDAD s.f. Frialdade, friaxe.

FRIAMENTE adv. Friamente, con frialdade. ║(fig.)Sen graza, sen chiste.

FRICAR v. Fretar, refregar.

FRICACIÓN s.f. Fricación, refrega.

FRICANDÓ s.m. Fricandó (prato da cociña francesa).

FRICAR v. Refregar, fretar.

FRICATIVO, A adx. (Fonét.) Fricativo.

FRICCIÓN s.f. Fricción, rozamento  m. ║ Freta.

FRICCIONAR v. Friccionar, dar fretas

FRIEGA s.f. Frega, freta. ║ (fig. e fam.) Tunda, brea, malleira.

FRIEGAPLATOS, LAVAPLATOS s.m. Lavalouza (máquina).

FRIERA s.f., SABAÑÓN m. Frieira. 

FRIGIDEZ s.f. Frixidez.

FRÍGIDO, A adx. Fríxido.

FRIGORÍA s.f.(Fis.) Frigoría.

FRIGORÍFICO, A adx. e s. Frigorífico.

FRÍO, A adx. Frío. Friaxento. ║ s.m. Frío, friaxe f.

HACER FRÍO: Ir frío. 

FRIOLENTO, A adx. Friorento, friento.

FRIOLERA s.f. Miudeza, miudallo. (Usado en antífrase = enormidade, barbaridade).

FRIOLERO, A adx. Friorento, friento.

FRISA s.f. Frisa (tea basta de la).

FRISO s.m.(Arquit.) Friso.

FRITADA s.f. Fritada.

FRITANGA s.f. Fritada (en sent. despectivo), graxumada.

FRITO, A p.p.irreg. de freir ‘fritir’. ║ adx. e s.m. Frito.
HUEVO FRITO, Ovo estrelado.
LECHE FRITA, Leite frito.

FRITURA s.f. Fritura, fritada, fricolada.

FRIURA s.f.(desus.) Friúra, friaxe, frío do ambiente.

FRIVOLIZAR v. Tomar (algo) con frivolidade, á lixeira.

FRÍVOLO, A adx. Frívolo.

FRONDA s.f. Fronde, frondosidade. ║ (Bot.) Fronde, folla dos fentos.

FRONDOSIDAD s.f. Frondosidade.

FRONDOSO, A adx. Frondoso.

FRONTAL adx. Frontal, rel. á fronte (testa ou fachada). ║ adx. e s.(Anat.) Frontal.

FRONTERA s.f. Fronteira, raia.

FRONTERIZO, A  adx. Fronteirizo, raiano.

FRONTERO, A adx. Fronteiro, que está en fronte (de). ║ s.m. Mulida que se lle puña na fronte ós cativos.

FRONTIL s.m. Mulida (dos bois).

FRONTIS s.m. Frontispicio dun edificio. ║ Muro do frontón.

FRONTISPICIO s.m.(Arquit.) Frontispicio.

FRONTÓN s.m. Frontón (xogo e parede).

FROTAMIENTO s.m. Frega, freta, fregadura.

FROTAR v. Fretar, refregar, esfregar.

FRUCTÍFERO, A adx. Frutífero, frutuoso.

FRUCTIFICACIÓN s.f.m Frutificación.

FRUCTIFICAR v. FrutificarO.

FRUCTUOSO, A adx. FrutuosoO, frutíferoO.

FRUGAL adx. Frugal.

FRUGALIDAD s.f. Frugalidade.

FRUGÍVORO, A adx. [Animal] fruxívoro, que se alimenta de froitos.

FRUICIÓN s.f. Fruición, goce vivo. ║ Compracencia, satisfacción.

FRUIR v. Gozar.

FRUNCE s.m. Pregadura.

FRUNCIDO p.p.de fruncir, ‘pregar’. ║ s.m. Pregadura. ║ adx. (fig.) Receoso, temoroso, desconfiado.

FRUNCIR v. Engurrar, pregar. ║ Engurra-la fronte, recacha-lo fociño.

FRUSLERA s.f. Lascas, labras ou limaduras do latón.

FRUSLERÍA s.f. (Ref. a unha cousa:) Bagatela, chilindrada, insignificancia, minucia, fochicada. ║ (Ref. a un dito ou feito:) Parvada, bobada, babecada.

FRUSLERO (1) s.m. Rolete de cociña.

FRUSLERO (2), A  adx. Insignificante ou frívolo.

FRUSTRACIÓN s.f. Frustración.

FRUSTRANTE adx. Frustrante, frustratorio.

FRUSTRAR(SE) v. Frustrar(se).

FRUTA s.f. Froita.
FRUTA DE SARTÉN: Masa fritida.
FRUTA DEL BOSQUE: Froita silvestre.
FRUTA TARDÍA: Froita serodia.
FRUTA TEMPRANA: Froita temperá.
FRUTA ESCARCHADA: Froita confeitada.

FRUTAL adx. Froiteiro. ║ s.m.(árbore) Froiteira f.

FRUTERIA s.f. Froitería / froitaría.

FRUTERO, A adx. e s. Froiteiro.

FRUTÍCOLA adx. Frutícola.

FRUTICULTOR, A adx. e s. Fruticultor.

FRUTICULTURA s.f. Fruticultura.

FRUTO s.m. Froito.

FUCO s.m.(Bot.: alga Fucus serratus) Bocho, boche, carromeiro.

FUCSIA s.f.(Bot.: Arbto. da fam. das onagráceas) Fucsia. ║ adx. e s.m.(cor) Fucsia.

FUDRE s.m. Fuste, cuba de gran tamaño.

FUEGO s.m. Lume. ║ Fogo [dun arma ou dun foguete].
FUEGOS ARTIFICIALES: Fogos artificiais, foguetes.

FUEL s.m. Fuel (derivado do petróleo). Fuel, fuel óleo.

FUELLE s.m. Fol.

FUENTE s.f. Fonte, manancial. ║ Fonte [con cano/s]. ║ Fonte, bandexa.

FUENTEZUELA s.f. dim.de ‘fuente’, fonte. Fontela/ fontenla.

FUERA adv. e interx. Fóra /ɔ/.

FUERO s.m. Foro= [ XurisdiciónO. ║ Código antigo. ║ Compilación antiga. ║ Privilexio dun territorio.] 

FUERTE adx. Forte, rexo, robusto, varudo. ║ s.m. Forte, fortaleza. ║ adv. Forte, fortemente.
FUERTE COMO UN ROBLE: Forte coma un buxo.

FUERTEMENTE adv. Fortemente.

FUERZA s.f. Forza /ο/.  

FUGA s.f. Fuga, fuxida, escapada. ║ Fuga, escape, perda.
PONER EN FUGA: Facer fuxir/escapar, escorrentar.

FUGACIDAD s.f. Fugacidade.

FUGADA s.f. Refacho, golpe de vento.

FUGARSE v. Fuxir, escapar.

FUGAZ adx. Fugaz.

FUGITIVO, A adx. Fuxitivo, fuxidío. ║ s. Fuxitivo, fuxido.

FUGUILLAS s.m. e f. (fam.) Bulebule, fervello, fervellasverzas, cu de mal asento.

FUINA s.f. [V. GARDUÑA].

FULANO, A s. Fulano.

FULAR s.m. Fular, tecido de seda ou pano para o pescozo.

FULASTRE adx. (fam.) [Algo] chafullado, chapuceiro.

FULCRO s.m. Punto de apoio [da panca].

FULERO, A adx. (fam.) Fulero, chapuceiro. ║ [Persoa] falsa, finxida, farsante.

FULGENCIA s.f. Fulgor, resplandor.

FULGENTE adx. Fulxente, brillante.

FÚLGIDO, A adx. Fúlxido, fulxente, resplandecente.

FULGIR v. Fulxir, relucir, escintilar.

FULGOR s.m. Fulgor, luzada f.

FULGURACIÓN s.f. Fulguración, acc. e ef. de fulgurar.

FULGURANTE adx. Fulgurante, relucente, brillante.

FULGURAR v. Fulgurar, brillar, relucir, refulxir.

FULLERÍA s.f. Trampullada [no xogo].

FULLERO, A adx. e s. Trampulleiro, trampón.

FULMINANTE adx. e s. Fulminante.

FULMINAR v. Fulminar.

FUMABLE adx. Fumable / fumábel.

FUMADA s.f. Fumada.

FUMADERO s.m. Local para fumar.

FUMADOR, A adx. e s. Fumador.

FUMAR v. Fumar.

FUMARADA s.f. Fumada, porción de fume.

FUMARIA s.f. (Bot. Pl. Fumaria officinalis) Fumaria, herba dona, pé de galiña.

FUMAROLA s.f.(Xeol.) Fumarola.

FUMATA (1) s.f .(Rel.) Fumareda, fumazo [na escolla de papa].

FUMATA (2) s.f. (xerga) Acc. de fumar droga en grupo.

FUMIGACIÓN s.f. Fumigación.

FUMIGADOR, A adx. e s.m. (aparello) Fumigador.

FUMIGAR v. Fumigar.

FUMÍGENO, A adx. Fumíxeno, que produce fume.

FUMISTA (1) s. Tratante en cociñas e estufas.

FUMISTA (2) adx. e s. Bromista, burlón.

FUMOSO, A adx. Fumoso, que desprende ou está cheo de fume.

FUNAMBULISMO s.m. Funambulismo.

FUNÁMBULO s. Funámbulo, saltimbanqui.

FUNCIÓN s.f. Función.

FUNCIONAL adx. Funcional.

FUNCIONALIDAD s.f. Funcionalidade, funcionalismo.

FUNCIONAMIENTO s.m. Funcionamento.

FUNCIONAR v. Funcionar.

FUNCIONARIAL adx. Funcionarial.

FUNCIONARIO, A s. Funcionario.

FUNDA s.f. Funda.

FUNDACIÓN s.m. Fundación.

FUNDACIONAL adx. Fundacional.

FUNDADOR, A adx. e s. Fundador.

FUNDAMENTAL adx. Fundamental.

FUNDAMENTALISMO s.m. Fundamentalismo.

FUNDAMENTALISTA adx. e s. Fundamentalista.

FUNDAMENTAR v. Fundamentar, basear.

FUNDAMENTO s.m. Fundamento.

FUNDAR(SE) v. Fundar(se).

FUNDENTE adx. e s.m. Fundente.

FUNDICIÓN s.f. Fundición.

FUNDIDOR s. Fundidor.

FUNDIR(SE) v. Fundir(se).

FUNDO s.m. Fundo, finca rústica.

FÚNEBRE adx. Fúnebre.

FUNERAL s.m. Funeral.

FUNERARIO, A adx. Funerario.

FUNESTO, A adx. Funesto, aciago, infortunado.

FUNGIBLE adx. Funxible/ funxíbel, que se consome.

FUNGICIDA adx. e s.f. Funxicida.

FÚNGICO, A adx. Fúnxico, rel. aos fungos.

FUNGIFORME adx. Funxiforme, con forma de fungo.

FUNGIR v. Desempeñar. exercer [un cargo].

FUNGOSIDAD s.f.(Med.) Fungosidade (de fungos patóxenos).

FUNGOSO, A adx. Fungoso, rel. ós fungos. ║ Fungoso, poroso.

FUNICULAR s.m. Funicular.

FURCIA s.f.(despect.) Rameira, fulana.

FURFURÁCEO, A adx. Furfuráceo, parecido ao farelo.

FURGÓN s.m. Furgón (vehículo).

FURGONETA s.f. Furgoneta (vehículo).

FURIA s.f. Furia, furor.

FURIBUNDO, A adx. Furibundo.

FURIOSO, A adx. Furioso.

FURO, A adx. Túzaro, arisco, apartadizo.

FUROR s.m. Furor.

FURRIEL s.m.(Mil.) Furriel.

FURTIVISMO s.m. Furtivismo.

FURTIVO, A adx. e s. Furtivo.

FURÚNCULO s.m. [V. FORÚNCULO]

FUSCO, A adx. Fusco, escuro, sombrío.

FUSELAJE s.m. Fuselaxe f.

FUSIBILIDAD s.f. Fusibilidade.

FUSIBLE adx. e s.m. Fusible/ fusíbel.

FUSIFORME adx. Fusiforme, afusado (con forma de fuso).

FUSIL s.m. Fusil.

FÚSIL adx. Fusible, que se pode fundir.

FUSILAMIENTO s.m. Fusilamento.

FUSILAR v. Fusilar.

FUSILERÍA s.f. Fusilería, fusilaría.

FUSILERO adx. e s. Fusileiro.

FUSIÓN s.f. Fusión.

FUSIONAR(SE) v. Fusionar(se).

FUSTA s.f. Fusta, xostra, vergallo.

FUSTÁN  s.m. Fustán (unha tea grosa de algodón).

FUSTE s.m. Fuste, parte leñosa das árbores. ║(Arquit.) Fuste, cana (dunha columna). ║ Vara. ║ (fig.) Base ou fundamento dunha idea. ║ (fig) Nervio, xenio.

FUSTIGACIÓN s.f. Fustrigación.

FUSTIGADOR, A adx. e s. Fustrigador.

FUSTIGAR v. Fustrigar, xostregar, flaxelar, azoutar.

FÚTBOL s.m. Fútbol.

FUTBOLISTA s. Futbolista.

FUTBOLÍSTICO,A adx. Futbolístico.

FÚTIL adx. Fútil, sen importancia.

FUTILIDAD s.f. Futilidade.

FUTURIBLE adx. Futurible / futuríbel.

FUTURIDAD s.f. Futuridade.

FUTURISTA adx. Futurista.

FUTURO, A adx. e s.m. Futuro.

FUTUROLOGÍA s.f. Futuroloxía.

FUTURÓLOGO, A s. Futurólogo.









G

G s.f. (letra “ge”)  G s.m. (letra “gue”) 283.

GABACHO, A adx. e s. (pexor.) Gavacho, francés.

GABÁN s.m. Gabán.

GABARDINA s.f. Gabardina.

GABARRA s.f. (Mar.) Gabarra.

GABARRERO s.m. Gabarreiro, condutor dunha gabarra.

GABAZO s.m. (metátese) Bagazo.

GABEJO s.m. (Agr.) Gavela, feixe pequeno.

GABELA s.f. Gabela, tributo.

GABINETE s.m. Gabinete.

GACELA s.f. (Zoo.: Mam. ruminante) Gacela.

GACETA s.f. Gaceta (publicación periódica). s.f. (coloq.) Levaetrae, lingoreteiro.

GACETERO, A s. Gaceteiro.

GACHA s.f. Masa branda, de moita molura.║ (fig.) Lama, bulleiro.║ (fig. e fam.) Solerma, cariño afectado.
GACHAS  s.f.pl. Papas, polenta, s.

GACHÍ s.f. (coloq.) Rapariga.

GACHO,A adx. Gacho, penzo, dobrado, torcido.║ [Boi] gacho, que ten un corno cara abaixo.

GACHONERÍA s.f. (coloq.)  Graza, donaire, aire, desenvoltura.

GADITANO, A adx. e s. Gaditano (de Cádiz).

GADOLINIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At.64 )Gadolinio, “Gd“.

GAFAR (1) v. Arrebatar ou ripar coas uñas.║ Amañar con grampas, grampar.

GAFAR (2) v. (fam.) Gafar, traer mala sorte. 

GAFAS s.f.pl. Lentes m., anteollos m.

GAFE adx. e s.(fam.) Gafe, agoiro, desavegoso.

GAFEDAD s.f. Entalamento ou entumecemento dos dedos.

GAFO, A adx. e s. Que ten os dedos entalados ou enganidos.║ Gafo, gafeño, leproso.

GAG s.m. Gag [nun espectáculo].

GAGO, A adx. Gago, tatexo.

GAGUEAR v. Gaguexar, tatexar.

GAGUERA s.f. Tartamudez.

GAITA s.f. (instr. mus.) Gaita.

GAITERÍA s.f. Vestido charramangueiro.

GAITERO, A s. Gaiteiro.

GAJES s.m.pl. Paga, remuneración f.sing.
GAJES DEL OFICIO (loc.) Atrancos/cousas do oficio.

GAJO s.m. Cuarteirón [da laranxa]. ║ Escada [de uvas]. ║ Gallo, galla f., pola f. (desprendidos).║  Gallo, galla [dunha forca].

GALA s.f. Gala.

GALAFATE s.m. Truán, raposeiro, pícaro.

GALAICO, A adx. e s. Galaico.

GALÁN adx. e s.m. Galán.

GALANÍA, GALANURA s.f. Galanura, apostura, garrideza.

GALANO, A adx. Engalanado, adornado284.   

GALAMPERNA s.f. (Micol.: Fungo Macrolepiota procera) Choupín, chouparro, roco.

GALANTE adx. Galante.

GALANTEADOR, A adx. e s. Galanteador, cortexador.

GALANTEAR v. Galantear, cortexar, face-las beiras, namorar.

GALANTEO s.m. Galanteo,

GALANTERÍA s.f. Galantería.

GALANURA s.f. Galanura, apostura, gallardía.

GALÁPAGO s.m. (Zoo.: vs. esps. de réptiles) Sapoconcho.║ (peza do arado) Dente, dental.║ Formal, molde de facer tellas.

GALARDÓN s.m. Galardón, premio.

GALARDONAR v. Galardoar, premiar.

GALAXIA s.f. (Astron.) Galaxia.

GALAYO s.m. Peneda, rochedo, picouto pelado.

GALBANA s.f. Galbana, nugalla, preguiza.

GALBANERO, A adx. (coloq.) Galbán, folgazán, nugallán, preguizoso.

GÁLBANO s.m. Gálbano (unha resina de Siria).

GALENA s.f. Galena (mineral).

GALENO, A (1) s.(fam.) Galeno (por alusión ó médico Claudio Galeno).

GALENO (2) adx. (Mar.) [Vento] suave e apracible.

GALEÓN s.m. (Mar.) Galeón.

GALEOTE s.m. Galeote, [remeiro] forzado.

GALEOTO s.m. Alcaiote (mediador en asuntos lascivos).

GALERA s.f. (Mar.) Galera.

GALERADA s.f. (Impr.) Galerada.

GALERÍA s.f. Solaina, galería.║ Corredor [descuberto ou con vidreiras].║ Galería [de exposicións].

GALERISTA s. Galerista.

GALERNA s.f., GALERNO s.m. (vento) Galerna.

GALGO adx. Lambón, lambisqueiro, lambereteiro. ║ s.m. (Zoo.: caste de can) Galgo.

GALGUEÑO, A adx. Rel. ou parecido ao galgo.

GALICIANO, A adx. Galiciano (da Galicia centroeuropea).

GALICISMO s.m. (Ling.) Galicismo, francecismo.

GALIMATÍAS s.m. (fam.) Galimatías.

GALIO s.m. (Quím.: elem. de N. At. 31) Galio, “Ga“.

GALIO, CUAJALECHES, HIERBA SANJUANERA (Bot.: Pl. herb. Galium verum) Herba do rodicio, herba dos aganos.

GALLA s.f. Bugallo [do carballo].║ Gala, galada, branquia, galaxa [do peixe].

GALLADURA s.f. Galadura, galeadura (pinta do ovo fecundado).

GALLANO s.m. (Zoo.: Peixe Labrus bimaculatus) Rei, gaián.

GALLAR v. Galar / galear (cubri-lo galo á galiña).

GALLARDA s.f. (Un tipo de danza.)

GALLARDEAR v. Actuar con gallardía.

GALLARDETE s.m. (Mar.) Gallardete.

GALLARDÍA s.f. Gallardía, garrideza, elegancia, xentileza.║ Gallardía, valor, valentía.

GALLARDO, A adx. Gallardo, garrido, aposto.

GALLARUZA s.f. Tipo de capote con caparuza.
GENTE DE GALLARUZA: Xente rústica.

GALLEAR v. Galar / galear (cubri-lo galo á galiña).║ Alardear, presumir, xactarse.

GALLEGADA s.f. Galegada.

GALLEGO, A adx. e s. Galego.

GALLEGUISMO s.m. Galeguismo.

GALLEGUISTA adx. e s. Galeguista.

GALLEO s.m. Borra, xactancia, fachenda.

GALLERO, A s. Piteiro, que vende pitos.

GALLETA (1) s.f. Galleta (lambetada). Biscoito.

GALLETA (2) s.f. (carbón) Galleta, nome comercial do carbón con tamaño de 25 a 45 milímetros. (V. GRANZA)

GALLETE s.m. Garneato, gola.
Beber a gallete: Beber de chope.

GALLINA s.f. (Zoo.: Ave Gallus domesticus, femia) Galiña, chucha, churra, pita.
GALLINA CIEGA (xogo): Pita cega.
GALLINA CLUECA:Pita choca.
GALLINA DE GUINEA:(Zoo.: Ave Numida meleagris) Galiña pintada, galiña de     Guinea.

GALLINÁCEO, A adx. e s.m.pl.(Zoo.) Galináceo.

GALLINERÍA s.f. Lugar de venta de galiñas.

GALLINERO s.m. Galiñeiro, poleiro, capoeira, f.║ Piteiro (tratante).║ (fig.) Galiñeiro [dun teatro].

GALLINETA (1), POLLA DE AGUA s.f. (Zoo.: Ave Gallinula chloropus) Galiñola, galiña de río, pita de auga, pita de río.

GALLINETA (2) s.f. (Zoo.: Peixe Helicolenus dactylopterus) Cabra de altura.

GALLITO s.m. e adx. (fig.) Presuntuoso, fachendoso.

GALLO s.m. (Zoo.: Peixe dos teleósteos, Lepidorhombus.) Rapante, meiga.║ (Zoo.: Ave Gallus domesticus, macho) Galo.

GALLOFEAR v. Pedir esmola e lacazanear.

GALLOFERO, A s. Vagabundo esmoleiro e lacazán285

GALLOFO, A adx. e s. Folgazán que anda a pedir. ║ s.f. Ensalada. ║ s.f. Calendario dos rezos dun ano. ║ s.f. (Hist.) Comida que daban en Santiago aos pobres que viñan de Francia. 

GALO, A adx. e s. Galo, francés.

GALOCHA s.f. Galocha, galocho m., zoca.

GALOCHERO, A s. Galocheiro, zoqueiro.

GALOCHO, A adx. Gallofo, persoa de mala vida.

GALÓN (1) s.m. Galón (cinta e distintivo).

GALÓN (2) s.m. Galón (medida inglesa de capacidade).

GALONEAR v. Galonar, gornecer con galóns.

GALOPADA s.f. Galopada.

GALOPANTE adx. Galopante

GALOPAR v. Galopar.

GALOPE s.m. Galope.

GALOPÍN s.m. Galopín, pillabán.

GALPÓN s.m. Alpendre, pendello, barracón.

GALUPE s.m., LISA s.f. (Zoo.: Peixe Liza aurata) Muxo dourado.

GALVANIZACIÓN s.f. Galvanización.

GALVANIZAR v. Galvanizar.

GAMA s.f. Gama (escala e variedade).

GAMADO, A adx. Gammado.
CRUZ GAMADA: Cruz gammadaO.

GAMBA s.f. (Zoo: Crustáceo mariño vs. xéneros) Gamba.

GAMBERRADA s.f. Grosaría / grosería, feito incívico, falcatruada.

GAMBERRISMO s.m. Vandalismo.

GAMBERRO, A s. Groseiro, incívico, faltón.

GAMBITO s.m. Gambito (certa xogada de xadrez).

GAMELLA s.f. Maseira, barquela.║ Camela (peza do xugo).

GAMETO s.m. (Biol.) Gameto.

GAMO s.m. (Zoo.: Mam. Dama dama) Gamo.

GAMÓN s.m. (Bot.: Pl. Asphodelus albus) Gamón, gamota f., abrótega f.

GAMUSINO s.m. Biosbardo, alpabarda, gazafello (animal fantástico).

GAMUZA s.f. (Zoo.: Mam. Rupicapra rupicapra) Rebezo, camuza.║ Camuza (Tecido que imita a pel de camuza)286

GANA s.f. Gana, desexo m.║ Ganas pl., apetito m.

GANABLE adx. Ganable / ganábel.

GANADERÍA s.f. Gandería / gandaría.

GANADERO, A adx. e s. Gandeiro.

GANADO s.m. Gando / gado, gandada.

GANADOR, A adx. e s. Gañador/ganador.

GANANCIA s.f. Ganancia.

GANANCIAL adx. e s. Ganancial.

GANANCIOSO, A adx. Ganancioso.

GANAPÁN s.m. Recadeiro, mandadeiro.║ (fig. e fam.) [Home] rudo, basto, ordinario287.

GANAR(SE) v. Ganar(se)/gañar(se).

GANCHETE  > DE GANCHETE (loc. adv.)  De ganchete, polo brazo.

GANCHILLO s.m. Gancho, agulla de gancho.║ [Labor] de gancho.

GANCHO s.m. Gancho.

GANCHUDO, A adx. Ganchudo, que ten forma de gancho.

GÁNDARA s.f. Gándara (terra baixa e inculta).

GANDAYA s.f. Gambernia, gallofa, vida ociosa288.

GANDUJAR v. Ganduxar (unha peza de roupa).

GANDUL, A adx. e s. Gandulo, folgazán, camanduleiro, preguiceiro.

GANDULEAR v. Levar vida de gandulo, vaguear, lacazanear.

GANDULERÍA s.f. Calidade de gandulo, folganza, vagancia, galbana.

GANDUMBAS adx. e s..(coloq.) Galbán, desleixado, abandonado. ║ s.f.pl. Testículos.

GANFORRO, A adx. e s.(fam.) Cazurro, loubán, pillabán.

GANGA (1)s.f. Ganga, choio, bicoca.

GANGA (2) s.f. (Minería) Ganga (materia inservible).

GANGLIO s.m. Ganglio.

GANGOSIDAD s.f. Fungosidade, cal. de fungoso.

GANGOSO, A adx. e s. Fungón; -ona, narnexo. ║ adx. Roufeño.

GÁNGSTER s. Gánster.

GANGRENA s.f. Gangrena.

GANGRENARSE v.pr. Gangrenarse.

GANGRENOSO, A adx. Gangrenoso.

GANGUEAR v. Fungar, narnexar, falar polo nariz.

GANGUEO s.m. Funguido, acc. e ef. de fungar.

GANGUERO, A adx. Amigo de gangas.

GANOSO, A adx. Desexoso, que ten gana [de algo].

GANSADA s.f. Burrada, babecada.

GANSO s.m. (Zoo.: Ave palmípede) Ganso.║adx. e s.(fig.) Tardeiro, pausado, vagaroso.

GÁNSTER s. Gánster [pl.: gánsteres ou gánsters].

GANZÚA s.f. Ganzúa.

GAÑÁN s.m. Gañán, mozo de labranza.║ (fig.) Home rudo e forte.

GAÑIDO s.m. Laído de can maltratado.║ Por ext.: Queixume doutro animal.

GAÑIR v. Ganir, queixarse o can. ║ Grallar [unha ave]. ║ [Unha persoa]  ampear, abafar, alasar  bafexar.

GAÑOTE  s.m. (fam.) Garneato, parte superior da gorxa.

GARABATEAR v. Agarrar algo cun gancho de ferro.║ Esborranchar, facer garabatos, riscos mal feitos.║ (fig. e fam.) Andar con rodeos ou reviravoltas.

GARABATO  s.m. Gancho de ferro.║ Garabato, risco mal feito. ║ Pau gallado. ║ Bocalada (palabra malsoante).

GARAJE s.m. Garaxe.

GARANTE adx. e s. Garante, fiador, avalista.

GARANTÍA s.f. Garantía.

GARANTIR v. Garantir, dar garantía.

GARANTIZAR v. Garantir.

GARAÑÓN s.m. Garañón, asno semental.

GARAPACHO s.m. Coiraza ou cacho da tartaruga.║ (fig.) Escudela ou cacho de madeira desa forma.

GARAPIÑAR, GARRAPIÑAR v. Garapiñar.

GARATERO, A s. Pelexador, loitador.

GARATUSA s.f. Garatuxa, afago, churruscada.

GARBANZAL s.m. Sementeiro de garavanzos.

GARBANZO s.m. (Bot.:  Pl. herb. Cicer arietinum e a súa semente) Garavanzo.

GARBEAR (1) v. Amosar garbo.║ Pasear.

GARBEAR (2) v. Roubar.║ Trampear.

GARBEO s.m. Garbeo, paseo. 

GARBO s.m. Garbo.

GARBOSO, A adx. Airoso, baril, garrido.

GARBULLO s.m. Barullo, rebumbio [especialmente de rapaces)].

GARDENIA s.f. (Bot.: Arbusto Gardenia jasminoides) e a súa flor.) Gardenia.

GARDUÑA, FUINA s.f. (Zoo.: Mam. Martes foina) Garduña, fuíña, gatela, furatoxos, martaraña, martuxa, rabisaco.

GARDUÑO, A s.(coloq.) Rateiro, garduño, raspiñeiro, raspuñeiro.

GARETE  > IR(SE) AL GARETE (loc.) Ir ao garete, á deriva.

GARFA s.f. Farpa, garra, pouta (cada unha por separado)289.

GARFEAR v. Botar os garfos para agarrar algo.

GARFIO s.m. Garfo, gancho290.

GARGAJEAR v. Esgarrar, esputar.

GARGAJO s.m. Gargallo, esgarro, esputo.

GARGANCHÓN s.m. Gorxipo, entrada da traquea.

GARGANTA s.f. Garganta, gorxa.║ Foz, garganta, forca [entre montañas].

GARGANTEAR v. Cantar facendo floreos ou trilos coa garganta.

GARGANTILLA s.f. Gargantilla, colar [curto] m.

GÁRGARA s.f. Gargarexo m., gargarismo m.

GARGARISMO s.m. Gargarismo, gargarexo.

GARGARIZAR v. Gargarexar, gorgolexar.

GÁRGOL (Constr.) Rañura, creba, fendedura.

GÁRGOLA s.f. Gárgola, cano.

GARGUERO, GARGÜERO s.m. Garneato (parte superior da traquea).

GARITA s.f. Garita, caseta de vixilante.

GARITO s.m. Garito, casa de xogo clandestina.

GARLA s.f. (coloq.) Charla, parola, conversa.

GARLADOR, A adx. e s.(coloq.)  Paroleiro, faladeiro, falangueiro, leriante.

GARLAR v. (fam.) Parolar, leriar, laretar.

GARLITO s.m. (pesca) Nasa.  

GARLOPA s.f. (ferramenta) Garlopa.

GARNACHA (1) s.f. Garnacha (vestidura talar dos togados).

GARNACHA (2) adx. e s.f. [Uva] garnacha.

GARRA s.f. Garra, gadoupa, pouta.

GARRAFA s.f. Garrafa.

GARRAFAL  adx. Un tipo de guindas e cereixas.║ adx. (fig.) [Falta] grave, enorme, descomunal.

GARRAFINA s.f. Garrafina, variante do xogo do dominó.

GARRAFIÑAR v. (coloq.) Ripar, arrincar, arrebatar.

GARRAFÓN s.m. Garrafón.

GARRAMAR v. Roubar con astucia,

GARRAPATA s.f. Carracha, carracho m.

GARRAPATEAR v. Riscar, esborranchar, facer garabatos.

GARRAPATO s.m. Garabato, risco mal feito.

GARRAPIÑADO, A p.p. e s.f. Garapiñado; a.

GARRAPIÑAR (1) v. Ripar, arrebatar.

GARRAPIÑAR (2) v. Garapiñar.

GARRAR v. (Mar.) Garrar, ir á garra [un barco].

GARRIDEZA s.f. Garrideza, galanura, gallardía, elegancia.

GARRIDO, A adx. e s. Garrido, gallardo, baril.

GARROCHA s.f. Cambo, cambeiro, aguillada ou vara con gancho.║ Vara [de picar touros].║ Pértega.

GARRÓN s.m. Macho da perdiz.

GARROTAZO s.m. Mocada, mocazo, golpe dado cunha moca.

GARROTE s.m. Moca, baloco, cachaporra.║ Garrote, pau curto para retorcer unha corda.║ Garrote (execución).

GARROTILLO s.m. (Med. coloq.) Garrotillo, difteria.

GARRUCHA s.f. Polea, roldana, cadeixo.

GARRUCHO s.m. (Mar.) Anel co que se envergan unhas velas291.

GÁRRULO, A adx. Garuleiro, [ave] que garula.║(fig.) Falador, charlatán.║ (fig.) Balbordo, brúo (dalgunhas cousas coma o vento, un arroio, etc.)

GARZA s.f. (Zoo.: Ave Ardea purpurea) Garza.

GARZO, A adx. (cor. aplicada os ollos) Gacio.

GARZÓN s.m. Garzón, mozo, mancebo.

GAS s.m. Gas.
GAS CIUDAD: Gas cidade.

GASA s.f. Gasa.

GASEAR v. Gasear.

GASEODUCTO, GASODUCTO s.m. Gasoduto.

GASEOSA s.f. Gasosa (bebida).

GASEOSO, A adx. Gasoso.

GASIFICACIÓN s.f. Gasificación.

GASIFICAR v. (Quím.) Gasificar.

GASODUCTO s.m. Gasoduto.

GASÓGENO s.m. Gasóxeno.

GASÓLEO s.m. Gasóleo.

GASOLINA s.f. Gasolina.

GASOLINERA s.f. Gasolineira.

GASÓMETRO s.m. Gasómetro.

GASTABLE adx. Gastable / gastábel, que se pode gastar.

GASTADOR, A adx.e s. Gastador, que gasta moito diñeiro.║ s.m.(Mil.) Gastador, zapador.

GASTAR(SE) v. Gastar(se).

GASTERÓPODO s.m. (Zoo.: Clase de moluscos) Gasterópodo.

GASTO s.m. Gasto (acc. e ef. de gastar).

GASTRALGIA s.f. (Med.) Gastralxia, dor de estómago.

GÁSTRICO, A adx. Gástrico, rel. ao estómago.

GASTRITIS s.f. (Med.) Gastrite.

GASTROENTERITIS s.m. Gastroenterite.

GASTRONOMÍA s.f. Gastronomía.

GASTRONÓMICO, A adx. Gastronómico.

GASTRÓNOMO, A s. Gastrónomo.

GATADA  s.f. Gatada, acc. propia do gato.║ (fig. e fam.) Gatada, falcatrúa, falcatruada, algueirada, barrabasada.

GATAS  > A GATAS  (loc. adv.) A gatiñas, de gatiñas.

GATEAR v. Gatear, andar a gatas. ║ Agatuñar, gabear, arruñar, rubir292.║ (Dito dun gato:) Rabuñar, rañar, agatuñar

GATERA s.f. Gateira, postigo / poxigo m., trapela (burato na parte inferior das portas).

GATILLO s.m. Gatillo.

GATO s.m. (Zoo.: Mam. Felis catus) Gato, mico (fam.)
GATO MONTÉS (Zoo.: Mam. Felis silvestris) Gato bravo, gato montés.
GATO DE ALGALIA (Zoo.: Mam. Viverra civetta) Civeta.

GATUÑA s.f. (Bot.: Pl. herb. Ononis spinosa) Gatuña, uñagata.

GATUPERIO s.m. Zaragallada, marfallada, mestura inconexa. ║ s.m. (coloq.) Enredo, leria, galimatías.

GAUCHO adx. e s. Gaucho.

GAVETA s.f. Gabeta, estoxo corredizo.

GAVIA (1) s.f. Gabia, cuneta, foxo (de desaugadoiro).║ (Mar.) Gavia, vela do mastro maior.

GAVIA (2) s.f. Gaivota.

GAVIAL s.m. (Zoo.: Réptil Gavialis gangeticus) Gavial.

GAVIERO s.m. (Mar.) Gavieiro (mariñeiro que se ocupa da gavia).

GAVILÁN s.m. (Zoo.: Ave da orde dos accipiteriformes) Gabián.

GAVILLA s.f. Gavela (porción de herba, palla, etc. maior que o monllo e menor que o feixe).

GAVILLAR (1) s.m. Terreo cuberto de gavelas da sega.

GAVILLAR (2) v. Engavelar, facer as gavelas da sega.

GAVILLERO s.m. Sitio onde se amorean as gavelas. ║ Gaveleiro, liñó, maraño, rengue (fileira de gavelas).

GAVIOTA s.f. (Zoo.: Ave Larus argentatus) Gaivota.
GAVIOTA TRIDÁCTILA: (Zoo.: Ave mariña Rissa tridactyla) Garrucho.

GAY adx. e s. Gai, gay, homosexual.

GAYAR v. Adornar con listas doutra cor.

GAYO (1) s.m. (ave) V. Arrendajo.

GAYO (2) adx.Gaio, alegre. ║ s.f. Lista de distinta cor ca do fondo.║ s.f. (Hist.) Insignia de vitoria.

GAZA s.f. Gaza (un tipo de nó).

GAZAPERA s.f. Coelleira, coenlleira [no monte].

GAZAPO s.m. Cazapo (cría do coello).(fig. e fam.) Astuto, arteiro, raposeiro, renarte.║ (fig. e fam.) Trola, mentira.║ (fig. e fam.) Erro, equivocación [ó escribir ou falar].

GAZMIAR v. [V. GULUSMEAR]. ║ v.pr. (fam.) Queixarse, doerse.

GAZMOÑERÍA s.f. Falsa beatería ou modestia finxida.

GAZMOÑO, A adx. e s. Beato [falso], falso, hipócrita.

GAZNÁPIRO, A adx. e s. Papán, papón, papaleisón, pasmón.

GAZNATADA s.f., GAZNATAZO s.m. Labazada ou gulifada que se da no pescozo.

GAZNATE s.m. Garneato.

GAZPACHO s.m. Gaspacho, tipo de sopa fría.

GAZUZA s.f. (coloq.) Fame.

GÉISER s.m. Géyser.

GEISHA s.f. Gueixa [xaponesa].

GEL s.m. Xel (pl.: xeles).

GELATINA s.f. Xelatina.

GELATINOSO, A adx. Xelatinoso.

GÉLIDO, A adx. Xélido, xeado.

GEMA s.f. Xema, pedra preciosa.║ (Bot.) Xema, abrocho, botón, rebento.

GEMACIÓN s.f. (Biol.) Xemación.

GEMEBUNDO, A adx. Laión, que xeme profundamente.

GEMELAR adx. Xemelar, ref. aos xemelgos.

GEMELO, A adx. e s. Xemelgo. ║ s.m. Xemelgo, barriga da perna (músculo). ║ Broche [da camisa]. ║ s.m.pl. Anteollos, prismáticos.

GEMIDO s.m. Xemido, queixume, laído, laio.

GEMINACIÓN s.f. Xeminación.

GEMINAR v. Xeminar, duplicar.

GÉMINIS adx. e s. (Astron.) Xémini, xemelgos.

GEMIR v. Laiar, xemer, salaiar.

GEN s.m. (Biol.) Xene.

GENCIANA s.f. (Bot.: Pl. herb. Gentiana lutea) Xenciana, xanzá.

GENDARME s.m. Xendarme.

GENDARMERÍA s.f. Xendarmería / xendarmaría.

GENEALOGÍA s.f. Xenealoxía.

GENEALÓGICO, A adx. Xenealóxico.

GENEALOGISTA s. Xenealoxista.

GENERABLE adx. Que se pode xerar.

GENERACIÓN s.f. Xeración, acc. e ef. de xerar. Procreación. Produción. ║ Xeración, grupo, quinta, [da mesma] época.

GENERACIONAL adx. Xeracional.

GENERADOR, A adx. e s.m. Xerador.

GENERAL adx. Xeral.║ s. (Mil.) Xeneral. s.f. (Mil.) Xenerala  (un toque de alarma)293

GENERALATO s.m. (Mil.) Xeneralato.

GENERALIDAD s.f. Xeneralidade.

GENERALÍSIMO s.m. (Mil.) Xeneralísimo.

GENERALIZACIÓN s.f. Xeneralización.

GENERALIZAR v. Xeneralizar.

GENERALMENTE  adv. Xeralmente.

GENERAR v. Xerar, producir, orixinar. ║ Xerar, procrear.

GENERATIVO, A adx. Xenerativo, xerativo.

GENERATRIZ adx. f. (Xeom.) [Liña] xeratriz, xeradora.║ s.f. (Fís.) Xeratriz, xerador (aparello).

GENÉRICO, A adx. Xenérico.

GÉNERO s.m. Xénero, clase, tipo. ║Xénero, mercancía. ║ Xénero, tea, tecido. ║ (Gram.) Xénero. ║ (Biol.) Xénero (grupo taxonómico).

GENEROSIDAD s.f. Xenerosidade.

GENEROSO, A adx. Xeneroso, desprendido.

GENÉSICO, A adx. Xenésico, xenesíaco.

GÉNESIS s.f. Xénese f., orixe f., xeración f. ║ s.m. (libro da Biblia) Xénese f.

GENÉTICO, A adx. e s.f. Xenético.

GENIAL adx. Xenial.

GENIALIDAD s.f. Xenialidade.

GENIO s.m. Xenio, temperamento. ║ Xenio, talento, intelixencia. ║ Xenio, carraxe, rabia. ║ Xaneta. ║ (Mitol.) Xenio, trasno.
CORTO DE GENIO (loc. adx.): Tímido, coitado, apoucado.

GENITAL adx. Xenital.║ s.m.pl. Xenitais.

GENITIVO s.m. (Gram.) Xenitivo.║ adx. Que pode xerar e producir unha cousa.

GENIUDO, A adx. e s. Xeniúdo, de mal xenio.

GENOCIDA adx. e s. Xenocida.

GENOCIDIO s.m. Xenocidio.

GENOMA s.m. (Biol.) Xenoma.

GENTE s.f. Xente.

GENTECILLA s.f. (despect.) Xentualla.

GENTIL adx. Xentil, aposto.║ adx. e s. Xentil, pagán; -gá.

GENTILEZA s.f. Xentileza, fineza, finura.

GENTILHOMBRE s.m. Xentilhome.

GENTILICIO adx. e s.m. Xentilicio.

GENTILIDAD s.f. Xentilidade (conxunto ou relixión dos xentís).

GENTILMENTE adv. m. Xentilmente.

GENTÍO s.m. Xentío, chea [de xente] f.

GENTUALLA, GENTUZA s.f. Xentuza, chusma, gafualla, fagundaxe.

GENUFLEXIÓN s.f. Xenuflexión.

GENUFLEXO, A adx. Axeonllado, de xeonllos.

GENUINO, A adx. Enxebre, auténtico, xenuíno.

GEO- elem.compos. Xeo- (= terra, a Terra).

GEODESIA s.f. Xeodesia.

GEÓFAGO, A adx. Xeófago, que come terra.

GEOGRAFÍA s.f. Xeografía.

GEOGRÁFICO, A adx. Xeográfico.

GEÓGRAFO, A s. Xeógrafo.

GEOLOGÍA s.f. Xeoloxía.

GEOLÓGICO, A adx. Xeolóxico.

GEÓLOGO, A s. Xeólogo.

GEOMETRÍA s.f. Xeometría.

GEÓMETRA s. Xeómetra.

GEOMÉTRICO, A adx. Xeométrico.

GEÓRGICO, A adx. e s.f. (Lit.) Xeórxico, rel. ó campo.

GEOTERMIA s.f. Xeotermia.

GERANIO s.m. (Bot.: Pl. ornamental vs. esps.) Xeranio.

GERENCIA s.f. Xerencia.

GERENTE s. Xerente.

GERIATRA s. Xeriatra.

GERIATRÍA s.f. Xeriatría.

GERIFALTE s.m. (Zoo.: Ave Falco rusticolus) Xerifalte.║ s.(fig.) Xerifalte, [cargo] importante ou destacado.

GERMANIO s.m. (Quím.: elem. de N. At. 32) Xermanio, “Ge“.

GERONTO- elem. compos. Xeronto- (= vello, ancián).

GERONTOCRACIA s.f. Xerontocracia, goberno dos anciáns.

GERMANÍA s.f. Xerga de ladróns e rufiáns.║ Amancebamento.║ (No antigo reino de Valencia:) Irmandade (asociación).

GERMÁNICO, A adx. Xermánico.

GERMANIZAR(SE) v. Xermanizar(se), dar(se) carácter xermánico.

GERMANO, A adx. e s. Xermano; -ana.

GERMEN s.m. Xerme, embrión.║ Xerme, xermolo.║ (fig.) Xerme, orixe, f, comezo, principio.

GERMICIDA s.f. Xermicida.

GERMINACIÓN s.f. Xerminación, acc. de xerminar.

GERMINADOR, A adx. Xerminador, que fai xerminar. ║ s.m. Xerminadoiro (lugar).

GERMINAL adx. Xerminal, rel. ao xerme. ║ s.m. Xerminal (mes Revolución francesa).

GERMINAR v. Xerminar, xermolar, agrelar, grilar [un vexetal]294. ║ Xerminar, xermolar, xurdir  [algo abstracto]

GERMINATIVO, A adx. Xerminativo.

GERUNDENSE adx. e s. Xerundense, xironés (de Xirona).

GERUNDIO s.m. (Gram.) Xerundio.

GESTA s.f. Xesta, fazañas.

GESTACIÓN s.f. Xestación.

GESTANTE p.a. de ´gestar´ Xestante.║ adx. e s.f. Xestante, embarazada.

GESTAR v. Xestar, levar ou sustentar unha xestación.║ v.pr. Prepararse, formarse, organizarse, montarse.

GESTATORIO, A adx. Xestatorio, que ha de levarse en brazos.

GESTICULACIÓN s.f. Xesticulación, aceno.

GESTICULANTE adx. Xesticulante, que xesticula.

GESTICULAR v. Xesticular, acenar.

GESTIÓN s.f. Xestión.

GESTIONAR v. Xestionar, tramitar.

GESTO s.m. Xesto, sinal, aceno.

GESTOR, A adx. e s. Xestor.

GESTORÍA s.f. Xestoría, oficina do xestor.

GESTUAL adx. Xestual, rel. ós xestos.

GESTUDO, A adx. (fam.) Que soe poñer mal xesto, mala cara.

GIBA s.f. Xiba, chepa, corcova, lomba. ║ s.f. (coloq.) Molestia, amoladura, malestar.

GIBADO, A adx. Xiboso. Chepudo. Corcovo, corcovado.

GIBAR v. Alombar, arquear.║(fig. e fam.) Amolar, molestar, xiringar.

GIBÓN s.m. (Zoo.: Mono antropomorfo vs. esps.) Xibón.

GIBOSIDAD s.f. Xibosidade.

GIBOSO, A adx. e s. Xiboso, chepudo, corcovado.

GIGA (1) s.f. Xiga (danza antiga)

GIGA (2) prefixo Xiga- (= mil millóns de)

GIGANTE adx. e s.m. Xigante.

GIGANTEZ s.f. Xiganteza, xigantismo.

GIGANTEA s.f. [V. GIRASOL.]

GIGANTESCO, A adx. Xigantesco.

GILI, GILIPOLLAS s. Cretino, badulaque, parvo, lelo, alpabarda.

GIMNASIA, GIMNÁSTICA s.f. Ximnasia, ximnástica.

GIMNASIO s.m. Ximnasio.

GIMNASTA s. Ximnasta.

GIMNÁSTICO, A adx. Ximnástico.

GIMNOTO s.m. (Zoo.: Peixe Gymnotus electricus) Ximnoto.

GIMOTEADOR, A adx. Choromicas, mexeriqueiro.

GIMOTEAR v. Salaiar, saloucar, choricar, nifrar, mexericar.

GIMOTEO s.m. Salaio, salouco.

GIN s.m., GINEBRA s.f. Xenebra (bebida).

GINCANA  [V. YINCANA]

GINEBRA (1) s.f. Certo instrumento musical de madeira basto e rudimentario.║ Certo xogo de cartas.║(fig.) Desarranxo, desorde, desorganización.║ (fig.)Balbordo, barullo, boureo.

GINEBRA (2) s.f. Xenebra (bebida).

GINECEO s.m (Antig. e Bot.) Xineceo.

GINECO- elem. compos. Xineco- (= muller).

GINECOLOGÍA s.f. Xinecoloxía.

GIONECÓLOGO, A s. Xinecólogo.

GINESTA, HINIESTA s.f. (Bot.: Arbto. fam. leguminosas vs. esps.) Xesta.

GINETA, JINETA s.f. (Zoo.: Mamífero Genetta genetta) Xeneta, rabilongo.

GINGIVAL adx. Rel. ás enxivas.

GINGIVITIS s.f. (Med.) Xenxivite, inflamación das enxivas.

GIRA s.f. Xira, excursión.║ Xira, conxunto de actuacións sucesivas dun/s artista(s).

GIRADOR, A adx. e s. Xiratorio, que xira.

GIRALDA s.f. Catavento dunha torre, cando ten forma humana ou animal.

GIRÁNDULA s.f.  Xirándola (roda de foguetes).

GIRAR v. Xirar, virar.║ Xirar (mandar un xiro postal).

GIRASOL s.m. (Bot.: Pl. Helianthus annuus) Xirasol, mirasol, catasol.

GIRATORIO, A adx. Xiratorio, que xira.

GIRO s.m. Xiro.║ Viraxe f., viradura f.
GIRO CIRCULAR: Reviravolta.

GIROLA s.f. (Arquit.) Deambulatorio [dunha igrexa].

GITANADA s.f. Acc. propia de xitanos.║ Adulación, solerma, chufa.

GITANEAR v. Adular, aloumiñar [para conseguir algo].

GITANERÍA  s.f. Aloumiño, afago, solerma.║ Conxunto de xitanos.

GITANO, A  adx. e s. Xitano.

GLABRO, A adx. Glabro, calvo, imberbe.

GLACIACIÓN s.f. (Xeol.) Glaciación (período).║ Glaciación (formación de xeo).

GLACIAL adx. Glacial, xélido.

GLACIAR s.m. e adx. Glaciar.

GLADIADOR s.m. Gladiador.

GLADIOLO, GLADÍOLO s.m. (Bot.: Pl. Iris pseudoacorus) Gladíolo.

GLAMUR s.m. Engado, encanto, feitizo.

GLAMUROSO, A adx. Encantador, engaiolante.

GLANDE s.m. (Anat.) Glande f., bálano.

GLÁNDULA s.f. Glándula.

GLANDULAR adx. Glandular.

GLANDULOSO, A  adx. Glanduloso, que está composto de glándulas.

GLASÉ s.m. Tafetá de moito brillo.

GLASEAR v. Dar brillo como o do ´glasé`.

GLAUCO, A adx. Glauco, de cor verde clara.

GLAUCOMA s.m. (Med.) Glaucoma (enfermidade do ollo).

GLEBA s.f. Gleba, tupizo, terrón que levanta o arado.║ Gleba, leira, eido.
SIERVO DE LA GLEBA:Servo da gleba.

GLERA s.f. Cascallal, cascalleiro.║ Areal, areallo.

GLICERINA s.f. Glicerina.

GLICINIA s.f. (Bot. Pl. Wisteria sinensis) Glicinia.

GLIFO s.m. (Arquit.) Glifo (acanaladura ornamental).║ s.m. (Ling.) Signo dos maias.

GLOBAL adx. Global, integral, total.

GLOBALIZACIÓN s.f. Globalización.

GLOBALIZAR v. Globalizar.

GLOBO s.m. Globo.

GLOBOSO, A adx. Globoso, globular.

GLOBULAR adx. Globular.

GLÓBULO s.m. Glóbulo.
GLÓBULO BLANCO:Glóbulo branco.
GLÓBULO ROJO:Glóbulo vermello.

GLOBULOSO, A adx. Globuloso, globular.

GLORIA s.f. Gloria.

GLORIAR v. Glorificar, enxalzar, exaltar.║ v.pr. Gloriarse, gabarse, chufarse.║ Compracerse, congratularse.

GLORIETA s.f. Quiosco dun xardín.║ Glorieta (praza).

GLORIFICACIÓN s.f. Glorificación.

GLORIFICADOR, A adx. e s. Glorificador.

GLORIFICAR v. Glorificar, enxalzar, exaltar.║ Loar, louvar, exaltar.║ v.pr. Gloriarse, exaltarse.

GLORIOSO, A adx. Glorioso.

GLOSA s.f. (Ling.) Glosa.

GLOSADOR, A s. Glosador.

GLOSAR v. Glosar.║ Comentar palabras e ditos.

GLOSARIO s.m. Glosario, vocabulario [especial].║ Glosario, conxunto de glosas.

GLOSITIS s.f. (Med.) Glosite, inflamación da lingua.

GLOSOPEDA s.f. (Veter.) Glosopeda, febre aftosa, gripo.

GLOTAL adx. (Fon.) Glotal, rel. á glote.

GLÓTICO, A adx. Glótico.

GLOTIS s.f. (Anat.) Glote.

GLOTÓN, A adx. e s. Lambón; -oa, lapón; -ona, larpán; -ana, comellón; -ona.

GLOTONERÍA s.f. Gula, voracidade, degoiro [de comer].║ Acc. e calidade do lambón ou comellón.

GLOXINIA s.f. (Bot.: Pl. Sinningia speciosa) Gloxinia /ks/.

GLUCEMIA s.f. (Fisiol.) Glicemia.

GLUCOSA s.f. (Quím.) Glicosa.

GLUTEN s.m. (Bot.) Glute.

GLÚTEO, A adx. e s.m. (Anat.) Glúteo.

GLUTINOSO, A adx. Glutinoso, pegañento.

GNOMO s.m. (Mit.) Gnomo.

GNOMON s.m. (instrumento astronomía) Gnomon (pl.: gnómones).

GNOSIS S.F. (Filos.) Gnose.

GNOSTICISMO s.m. (Fil.) Gnosticismo.

GNÓSTICO, A adx. e s. Gnóstico.

GOBERNABILIDAD s.f. Gobernabilidade.

GOBERNABLE adx. Gobernable / gobernábel.

GOBERNACIÓN s.f. Gobernación.

GOBERNADOR, A s. Gobernador.

GOBERNALLE s.m. (Mar) Temón [dun barco].

GONERNANTA s.f. Gobernanta [dun hotel].

GOBERNANTE p.a.de `gobernar` e s. Gobernante.║ s.(fam.) Gobernante, goberneiro, entremetido.

GOBERNAR v. Gobernar.

GOBIERNA s.f. (aparello) Catavento, viraventos.

GOBIERNO s.m. Goberno.

GOBIO s.m. (Zoo.: Peixes Gobius spp.) Lorcho.
GOBIO NEGRO,  CHAPARRUDO​​: (Zoo.: Peixe Gobius niger) Maralloca, mógaro.

GOCE s.m. Gozo, satisfacción.

GOCHO, A s.(fam.) Porco, cocho, marrán.

GODO, A adx. e s. Godo.

GOFO, A adx. Necio, ignorante, babeco.

GOL s.m. (Dep.) Gol.

GOLA s.f. Gorxa.║ Peza da armadura.║ Certa insignia militar.║ Gola, adorno de tea pregada para o pescozo.

GOLEADA s.f. (Dep.) Goleada.

GOLEAR v. Golear.

GOLETA s.f. (Mar.) Goleta.

GOLF s.m. Golf.

GOLFANTE s.m. Lampantín, desvergoñado.

GOLFEAR v. Lacazanear, vaguear, tangonear.

GOLFERÍA s.f. Chusma, conxunto de renartes e desvergoñados.║ Renartería, raposada.

GOLFISTA s.(Dep.) Golfista.

GOLFO (1) s.m. Golfo [do mar].

GOLFO (2), A adx. e s. Pillo, pillabán, raposeiro, renarte, mangante.║ s.f. Rameira, fulana.

GOLIARDO, A adx. Vicioso, leilán, de vida desordenada.║ s.m. Goliardo (da Idade Media).

GOLONDRINA (COMÚN) (Zoo.: Ave Hirundo rustica) Anduriña / andoriña.
AVIÓN COMÚN (Zoo.: Ave Delichon urbica) Andoriña de cu branco, avión.
PEZ GOLONDRINA / GOLONDRINO (Zoo.: Peixe Dactylopterus volitans) Alfóndega, escacho, peixe voador

GOLONDRINO s.m. Polo da anduriña.║ (peixe) [V.Golondrina] .║ (fig.) Vagabundo, vadío, errante.║ (fig.) Soldado desertor.

GOLOSEAR  [V. GOLOSINAR]

GOLOSINA s.f. Lambetada, lamberetada, lambonada, larpeirada, lambiscada, peperetada.

GOLOSINAR, GOLOSEAR, GOLOSINEAR v. Lambetar, petiscar lambonadas.

GOLOSO, A adx. e s. Lambón, -oa, larpeiro.

GOLPE s.m. Golpe, pancada. Zoupada295.
NO DAR/PEGAR GOLPE (loc. verb. coloq.): Non dar golpe, non dar pancada, non facer pancada, non mover unha palla.
DE GOLPE (loc. adv.): De golpe, de repente, de socate, de súpeto,

GOLPEADOR, A adx. e s. Golpeador, que golpea.

GOLPEAR v. Golpear, zoupar, zumbar, bourar. Petar. Bater. Apancar, abatanar.

GOLPEO s.m. Golpe, acc. e ef. de golpear.

GOLPETAZO s.m. Golpe forte, trompazo, zampullada.

GOLPETEAR v. Tamborilar, repenicar, petar, mazucar, no sentido de dar golpes pequenos pero seguidos.

GOLPETEO s.m. Repenique, golpes decontino.

GOLPISTA adx. e s. Rel. ó golpe de Estado.

GOLLERÍA, GULLORÍA s.f. Manxar exquisito, larpeirada, peperetada.

GOLLETA s.f. (Zoo.: Peixe Microchirus variegatus) Lirpia raiada.

GOLLETE s.m. Vinca, colo ou gorxa dunha botella ou dunha vasilla.

GOMA s.f. Goma.

GOMAESPUMA s.f. Gomaescuma.

GOMERO, A adx. Rel. á goma.║ Rel. á illa de La Gomera.

GOMIA s.f. Gomia, coca, serpe monstruosa.║ Coco, cocón (para asustar ós nenos) .║ (fig. e fam.) Comellón, lapón, papón.
GOMA ADRAGANTE: Tragacanto. [V. TRAGACANTO]

GOMOSIDAD s.f. Gomosidade.

GOMOSO, A adx. Gomoso, que ten goma ou se lle parece.║ Fanfurriñeiro, botaporela, monicreque presumido.

GÓNDOLA s.f. Góndola.

GONDOLERO, A s.m. (oficio) Gondoleiro.

GONELA s.f. Gonela (túnica antiga).

GONETE s.m. Certo refaixo antigo.

GONGO s.m. Campá grande dun barco.

GONGORINO, A adx. e s. Gongorino, rel. a Góngora.

GORDAL adx. Que ten máis gordor do normal.

GORDANA s.f. Unto de res.

GORDIFLÓN, A, GORDINFLÓN, A adx. (fam.) Repoludo, bazuncho, bochudo.

GORDO, A adx. Gordo, groso.

GORDOLOBO s.m. (Bot.) [V. CANDELARIA].

GORDURA s.f. Gordura, gordor.

GORGOJO s.m. (Zoo.: insecto coleóptero) Gurgullo.

GORGORITO s.m. Rechouchío, gorxeo, trino.

GORGOTEAR v. Producir ruído un líquido dentro de algo.║ Gorgolexar, facer ruído a auga ó ferver.

GORGOTEO s.m. Gorgolexo [dun líquido ou dun gas].

GORGUERA s.f. (Hist.) Gorgueira (adorno de dobras para o pescozo). ║ Peza da armadura.

GORILA s.m. (Zoo.: Mam. Gorilla gorilla) Gorila.

GORJA s.f. Gorxa.

GORJEAR v. Piar, chirlar, rechouchiar, garular.

GORJEO s.m. Rechouchío, pío, chirlo.

GORRA s.f. Gorra. Pucha.

GORRADA s.f. Saúdo coa gorra.

GORREAR v. Vivir de gorra.

GORRERÍA s.f. Tenda ou taller de gorras.

GORRERO, A s. Que fai ou vende gorras.║ Chupón, parasito, gallofeiro aproveitado, que vive á conta dos demais.

GORRINADA s.f., GORRINERÍA s.f. Porcallada, lixo, sucidade.║ Porcallada, faena, canallada.

GORRINO, A s. Rancho, leitón.║ s. e adx. Porco, cocho, marrán.

GORRIÓN s.m. (Zoo.: Paxaro Passer domesticus) Pardal, gorrión, pardao.

GORRIONERA s.f. (fam) Gorida, guarida, lugar onde se recolle xente de mal vivir.

GORRISTA adx. e s. Que vive de gorra.

GORRO s.m. Gorro, pucho.

GORRÓN (1) s.m. Pelouro, coio, callao.║ Roxón, torresmo.

GORRÓN (2), A  s. e adx. Chupón, parasito, petuñeiro, gallofeiro aproveitado, que vive á conta dos demais, que come/bebe de gorra.║ s.m. Putañeiro, vicioso.

GORRONAL s.m. Seixal, coiñal, coiñeira.

GORRONEAR v. Vivir de gorra, á conta dos demais.

GORULLO s.m. [V. BORUJO].

GOTA s.f. Pinga, pingueira, gota.║ (doenza) Gota.

GOTEAR v. Pingar, gotear / gotexar, pinguenexar.║ Chover unha pingueira, chuviscar.

GOTEO s.m. Goteo, acc. e ef. de gotear.

GOTERA s.f. Pingueira.

GOTERO s.m. (aparello clínico) Goteiro.

GOTERÓN s.m. Pingota f., pinga grande de chuvia.

GÓTICO, A adx. e s. Gótico.

GOTOSO, A adx. e s. Gotoso, que padece gota.

GOZADA s.f. (fam.) Pracer intenso.

GOZAR v. Gozar.

GOZOSO, A adx. Gozoso.

GOZNE s.m. Gonzo, porlón. Bisagra f., palmela f.

GOZO s.m. Gozo.

GOZOSO, A adx. Gozoso.

GRABACIÓN s.f. GravaciónO.

GRABADO s.m. (técnica) GravuraO.║ (resultado desa técnica) GravadoO.

GRABADOR, A s. GravadorO.

GRABADURA s.f. GravadoO, acc. e ef. de gravar

GRABAMEN s.m. GravameO.

GRABAR v. GravarO, inscribir, tallar. ║ GravarO, rexistrar sons, imaxes... ║ Gravar[na mente]296.

GRACEJAR v. Falar con chispa. ║ Dicir chistes ou churruscadas.

GRACEJO s.m. Graza e donaire no falar.

GRACIA s.f. Graza.
¡GRACIAS! Interx. Grazas!, Graciñas!297

GRACIABLE adx. Graciable/ graciábel.

GRÁCIL adx. Grácil, sutil.

GRACILIDAD s.f. Gracilidade.

GRACIOSO, A adx. Gracioso, agradable, pracenteiro.║ Gracioso, churrusqueiro, chistoso.║ Graciable, que se da de balde ou de graza.║ s.f. Graciosa (tratamento inglés).

GRADA s.f. Chanzo m., banzo [dunha bancada] m.(apeiro agríc.) Grade, agrade.
GRADAS s.f.pl. Asentos [corridos dun espectáculo] m.

GRADACIÓN s.f. Gradación.

GRADADO, A adx. Que ten “gradas”, chanzos.

GRADAR v. (Agr.) Gradar, agradar, pasa-lo grade.

GRADERÍA s.f., GRADERÍO s.m. Bancada f., [conxunto de] chanzos.

GRADEO s.m. Gradadura, acc. e ef. de gradar, pasar a grade.

GRADERÍA s.f., GRADERIO s.m. Bancada, conxunto de chanzos.

GRADIENTE s.m. (Fís.) Gradiente.

GRADILLA s.f. Escada pequena e portátil.║ Marco para fabricar ladrillos.

GRADO (1) (Do lat. gradus, “paso”) s.m. Grao (valor/medida/nivel). ║ Xerarquía, gradación. ║ Chanzo [dunha escaleira]. ║ (Xeom.) Grao298.

GRADO (2) (Do lat. gratus, “grato”) s.m. Vontade.
DE [BUEN] GRADO:De [bo] grado, de boa gana, con gusto.
DE MAL GRADO: De mal grado, de mala gana, á desgusto. 

GRADUABLE adx. Graduable / graduábel, que se pode graduar.

GRADUACIÓN s.f. Graduación.

GRADUADO, A p.p. de ´graduar´.║ adx. Graduado, dividido en graos.║ adx. e s. Graduado.

GRADUADOR s.m. (instrumento) Graduador.

GRADUAL adx. Gradual, que vai por graos.

GRADUANDO, A s. Graduando.

GRADUAR(SE) v. Graduar(se).

GRAFEMA s.f. (Ling.) Grafema.

GRAFÍA s.f. Grafía.

GRÁFICO adx., s.m. e s.f. Gráfico

GRAFISMO s.m. Grafismo.

GRAFITO s.m. (mineral) Grafito.

GRAFO s.m. (Mat.) Grafo (diagrama).

GRAFOLOGÍA s.f. Grafoloxía.

GRAFOLÓGICO, A adx. Grafolóxico.

GRAFÓLOGO, A s. Grafólogo.

GRAGEA s.f. Confeitos miúdos.║ (Farm.) Pílula, pastilla.

GRAJO s.m. (Ave da familia dos córvidos, vs. esps.) Gralla f.

GRAJEAR v. Grallar [a gralla], corvear [o corvo].║ Grallar [un neno].

GRAMA s.f. (Bot.: planta herb Cynodon dactylon) Grama, cerreña, coca, nervia.
GRAMA DE OLOR(Bot.) [V. ALESTAS].

GRAMAL s.m. Terreo cuberto de grama.

GRAMATICALIDAD s.f. (Ling.) Gramaticalidade.

GRAMÁTICO, A adx. e s.f. Gramático.

GRAMIL s.m. (ferramenta de carpinteiro) Gramil.

GRAMÍNEAS s.f.pl. (fam. de plantas) Gramíneas.

GRAMO s.m. Gramo.

GRAMÓFONO s.m. (aparello) Gramófono.

GRAMOLA s.f. Un tipo de gramófono.

GRAN adx., apócope de ´grande´ Gran299

GRANA (1) s.f. Acc. e ef. de engraecer.║ Tempo en que engraecen os cereais, acios, etc.║ Graíña, sementes miúdas.

GRANA (2) s.f. (Zoo.: Insecto Coccus cacti) Cochinilla.║(Zoo.: Insecto Coccus ilicis) Quermes m. ║ Gra (cor).

GRANADA s.f. (Bot.: Árb. Punica granatum e o seu froito) Granada, milgranda. ║ Granada (proxectil).     

GRANADERO s.m. (Mil) Granadeiro.

GRANADILLO s.m. (Bot.: Árb. Dalbergia melanoxylon) Granadillo.

GRANADINA s.f. Granadina (bebida).

GRANADINO, A, GRANADÍ, ILIBERITANO, A adx. e s. Granadino (de Granada).

GRANADO (1) s.m. (Bot.: Árb. Punica granatum) Milgranda, f.

GRANADO (2), A  adx. (fig.) Notable, importante, sinalado.

GRANALLA s.f. Granalla (gran de metais).

GRANAR v. Engraecer, engraiar [as espigas, os acios, etc.]

GRANATE adx. (cor) Granate.

GRANAZÓN s.f. Acc. e ef. de engraecer.

GRANCERO s.m. Sitio onde se garda a muíña dos cereais.

GRANCILLA s.f. (carbón) Grancilla, nome comercial do carbón con tamaño de 12 a 15 milímetros. (V. GRANZA)

GRANDE, (GRAN) adx. Grande, Gran.
MÁS GRANDE: Meirande, máis grande.

GRANDEVO, A adx. poét. Lonxevo, ancián.

GRANDEZA s.f. Grandeza.

GRANDILOCUENCIA s.f. Grandilocuencia.

GRANDILOCUENTE adx. Grandilocuente, rimbombante.

GRANDIOSIDAD s.f.  Grandiosidade.

GRANDIOSO, A adx. Grandioso.

GRANDOR s.m. Grandor, grandura.

GRANDULLÓN, A adx. e s. Mangallón; -ona.

GRANEAR v. Esparexer o gran nunha leira.

GRANEL > A GRANEL  (loc. adv.) A granel (sen envase previo).

GRANELERO s.m. (Mar.) Barco que transporta carga a granel.

GRANERO s.m. Graneiro, celeiro.

GRANÍTICO, A adx. Granítico.

GRANITO s.m. Granito, pedra de gra.

GRANÍVORO, A adx. Granívoro, que se alimenta de grans.

GRANIZADA s.f. Sarabiada, salabreada.

GRANIZAR v. Sarabiar / saraibar, apedrar, salpedrar.

GRANIZO s.m. Sarabia, pedra, pedrazo, graínzo.

GRANJA s.f. Granxa.

GRANJEAR v. Granxear.

GRANJEO s.m. Acc. e ef. de granxear.

GRANJERÍA s.f. Beneficio dunha granxa.║(fig) Ganancia en xeral.

GRANJERO, A s. Granxeiro.

GRANO s.m. Gran (semente).║ Gra f. (conxunto).║ Gran, ampola, broulla, vincha [na pel].
GRANO DE UVA: Bago

GRANOSO, A adx. Granuloso, que ten unha superficie con grans.

GRANUDO, A adx. Graúdo.

GRANUJA adx. e s. Lampantín, ina, pillabán, ana.

GRANUJADA s.f. Acc. propia dun pillabán.

GRANUJERÍA s.f. Conxunto de mala xente.║ Acc. propia dun malandrín, pícaro ou lagarteiro.

GRANULACIÓN s.f. Granulación.

GRANULADO, A adx. e s. Granulado.

GRANULAR (1) adx. Granular, granuloso.

GRANULAR (2) V. Granular, reducir a gránulos.
GRANULARSE v.pr.  Encherse (un) de grans.

GRÁNULO s.m. Gránulo.

GRANULOSO, A adx. Granuloso, granular.

GRANZA s.f. (carbón) Granza, nome comercial do carbón con tamaño de 15 a 25 milímetros. [V. GRANCILLA]
GRANZAS s.f.pl. (Agr.) Muíña (dos cereais).

GRAÑUELA s.f. Brazado, mangado ou mañiza de més.

GRAO s.m. Praia que serve de desembarcadoiro.

GRAPA s.f. Grampa.

GRAPADORA s.f. Grampadora.

GRAPAR v. Grampar.

GRASA s.f. Graxa.

GRASERA s.f. Vasilla onde se bota a graxa, aceiteira.

GRASIENTO, A adx. Graxento.

GRASO, A adx. Graxo, graxento.

GRASOSO, A adx. Graxento.

GRASUDO, A adx. Graxento.

GRATA s.f. (ferramenta) Brocha de metal para limpar ou raspar.

GRATIFICACIÓN s.f. Gratificación.

GRATIFICADOR, A   adx. Gratificador.

GRATITICANTE adx. Gratificante.

GRATIFICAR v. Gratificar, premiar.

GRATINAR v.  Gratinar, torrar por riba no forno.

GRATIS adv. Gratis.

GRATITUD s.f. Gratitude.

GRATO, A adx. Grato.

GRATUIDAD s.f. Gratuidade.

GRATUITO, A adx. Gratuíto.

GRATULAR(SE) v. Gratular(se), congratular(se).

GRATULATORIO, A adx. Gratulatorio, que da os parabéns.

GRAVA s.f. Grava, brita, grixo.

GRAVAMEN s.m. Gravame, carga, obriga.

GRAVAR v. Gravar, cargar, impoñer.

GRAVE adx. Grave.

GRAVEDAD s.f. Gravidade.

GRAVERA s.f. Cascallal, grixedo, pedreira, xacemento de grava.

GRAVIDEZ s.f. Gravidez, embarazo, preñazo.

GRAVILLA s.f. Grava miúda.

GRAVITACIÓN s.f. (Fis.) Gravitación.

GRAVITACIONAL adx. Gravitacional.

GRAVITAR v. Gravitar.

GRAVITATORIO, A adx. Gravitacional, rel. á gravitación.

GRAVOSO, A adx. Gravoso, molesto, pesado.║ Gravoso, custoso, oneroso.

GRAZNAR v. Grallar, corvear [algúns paxaros].║ Grallar [as persoas], desentoar, cantar berrando.

GRAZNIDO s.m. Grallo, chío dalgunhas aves como o corvo, o ganso, etc.

GRECA s.f. Greca.

GRECISMO s.m. (Ling.) Grecismo, helenismo.

GRECIZAR v. Grecizar, helenizar.

GREDA s.f. Greda (certo tipo de arxila).

GREDAL adx. e s.m. [Terra] gredosa.

GREDOSO, A adx. Gredoso, rel. á greda.

GREGAL (1) s.m. Un tipo de vento do Mediterráneo.

GREGAL (2) adx. Gregal, gregario [referido a animais].

GREGARIO, A adx. Gregario.

GREGARISMO s.m. Gregarismo.

GREGORIANO, A adx. Gregoriano.

GREGUERÍA s.f. Bulicio, bulla, balbordo.

GRELO s.m. (palabra galega) Grelo.

GREMIAL adx. Gremial, rel. ó gremio.║ s.m. Gremial (pano litúrxico).

GREMIO s.m. Gremio.

GREÑAS s.f.pl. Greñas, guedellas.

GREÑUDO, A adx. Que ten greñas, guedelludo.

GRES s.m. (Cerámica) Gres.

GRESCA s.f. Bulla, rebumbio.║ Rifa, lea, agarrada.

GREY s.f. Grea.

GRIAL s.m. [Santo] Graal.

GRIEGO, A adx. e s.m. Grego. 

GRIETA s.f. Grecha, regaña, fenda, greta.

GRIETADO, A adx. Agretado, que ten gretas.

GRIETOSO, A adx. Cheo de gretas.

GRIFARSE v.pr. Empinarse, erguerse.

GRIFERÍA s.f. Conxunto de billas e chaves para o paso da auga.

GRIFO (1) s.m. Billa f.

GRIFO (2) s.m. (Mit.) Grifo, grifón.

GRIFÓN s.m. Chave de paso.║ Grifo, grifón (animal mitolóxico).

GRILLAR v. Grilar, cantar o grilo.

GRILLARSE v.pr. Entalecer (determinadas plantas).║ Desvariar, perde-lo xuízo.

GRILLERA s.f. Grileira.

GRILLERO s.m. Carcereiro encargado dos grillóns.

GRILLETE s.m. Grillón.

GRILLO (1) s.m. (Zoo.: Insecto Gryllus campestris) Grilo.
GRILLO TOPO (Zoo.: Insecto Gryllotaloa gryllotalpa) Cortón, corta, alacrán ceboleiro, grilo ceboleiro, relo, ralo.

GRILLO (2) s.m. Xermolo, brote, gromo.

GRILLOS s.m.pl. Grillóns.║(fig) Pexa, atranco, impedimento.

GRIMA s.f. Grima, noxo m.

GRIMOSO, A adx. Grimoso, que da grima.

GRINGO, A adx. e s.(fam.) Gringo.

GRIÑÓN s.m. Certa touca das monxas.

GRIPAL adx. Gripal, rel. á gripe.

GRIPE s.f. Gripe.

GRIPOSO, A adx. Agripado.

GRIS adx. e s.m. Gris.

GRISÁCEO, A adx. Agrisado, que tira a gris, cincento.

GRISALLA s.f. (Arte) Grisalla (un tipo de pintura).

GRISEAR v. Ir collendo cor gris.

GRÍSEO, A adx. De cor gris, gris.

GRISÚ s.m. (gas) Grisú.

GRITA s.f. Algarabía, balbordo, boureo.

GRITADOR, A adx. Berrón, que berra.

GRITAR v. Berrar, gritar.

GRITERÍO s.m. Balbordo, chirla f., ruído de voces.

GRITO s.m. Berro, chío, grito.
GRITO DE ALEGRÍA< Grixido. Aturuxo.

GRITÓN, A adx. e. s.(fam.) Berrón, que berra moito.

GROMO s.m. Gomo/gromo, abrocho, rebento, xema.

GROSELLA s.f. (Bot.: Froito da groselleira) Grosella.
GROSELLA NEGRA (Bot.:Froito do Arbto. Ribes nigrum) Grosella negra.
GROSELLA ROJA (Bot.: Froitodo Arbto. Ribes rubrum) Groselle vermella.
GROSELLA ESPINOSA (Bot.: Froito do Arbto. Ribes uva-crispa) Grosella espiñenta, uva espina.

GROSELLERO s.m. (Bot.: Arbto. Ribes rubrum) Groselleira f.

GROSERÍA  s.f. Grosería/ grosaría.

GROSERO, A adx. Groseiro.

GROSOR s.m. Grosor.

GROSSO MODO (loc. adv. lat.) Grosso modo, a grandes liñas, máis ou menos.

GROTESCO, A adx. Grotesco.

GRÚA s.f. Guinche m, guindastre m., grúa f.

GRUESA s.f. Grosa, conxunto de doce ducias.

GRUESO, A adx. e s.m. Groso.

GRUIR v. Dar a súa voz o grou ou a grúa.

GRUISTA s. Guindastrista.

GRULLA s.f. (Zoo.: ave Grus grus) Grou m. (macho); grúa f. (femia).

GRUMETE s.m. Grumete, cho.

GRUMO s.m. Coágulo, callo, callón.║ Grumo, bolboroto/borboroto, cadullo.║ Gromo / gomo, brote, abrocho.

GRUMOSO, A adx. Grumoso, que ten grumos.

GRUÑENTE p.a.de gruñir Gruñinte, que gruñe.

GRUÑIDO s.m. Gruñido (voz do porco).║(fig.) Funguido.

GRUÑIDOR, A adx. Que gruñe.

GRUÑIMIENTO s.m. Acc. e ef. de gruñir, gruñido/ griñido.

GRUÑIR v. Gruñir, griñir (o porco).║ Roñar, roncar [un animal].║(fig.) Rosmar, fungar, refungar, resmungar.

GRUÑÓN, A adx. e s. Fungón; -ona.║ adx. Roñón; -ona, rosmón; -ona.

GRUPA s.f. Anca dunha cabalaría).

GRUPADA s.f. Golpe de vento ou tromba de auga, treboada.

GRUPO s.m. Grupo.

GRUPÚSCULO s.m. Grupo político reducido.

GRUTA s.f. Gruta, cova, furna.

GUACAMOL s.m., GUACAMOLE s.m. Guacamole (ensalada de aguacate).

GUACHAPAZO s.m. Costelada, zoupada, caída violenta.

GUACHAPEAR v. Chapinar, choupar ou bater cos pés na auga parada.║ Atrapallar, facer algo de calquera maneira.

GUACHARRAZO s.m. Costelada, zoupada, caída violenta.

GUADALAJAREÑO, adx. e s. Guadalaxareño.

GUADAMECÍ s.m. Godomecil (un tipo de coiro).

GUADAÑA s.f. (apeiro) Gadaña.

GUADAÑADORA s.f. (máquina agrícola) Gadañadora.

GUADAÑAR v. Gadañar.

GUADAÑERO s.m. Gadañeiro, que sega con gadaña.

GUADRAPEAR v. Contrapear ou cruzar, colocar cousas alternativamente ó contraxeito.

GUÁJARA s.f. Aspereza dun monte.

GUAJE s.m. Rapaz, raparigo.

GUALDO, A adx. Amarelo.

GUALDRAPA s.f. Galdrapa.║ (fig. e fam.) Galdrapo, trapo, zarampallo.

GUALDRAPERO s.m. Galdrapeiro, farrapeiro, esfarrapado.

GUANO s.m. Guano (materia excrementicia).

GUANTAZO s.m, Gulifada, lapada, lapote, moquete, sopapo.

GUANTE s.m. Guante, luva, f.

GUAPEZA s.f. Guapura, calidade de guapo.

GUAPO, A adx. Guapo, fermoso.

GUARDA s.m e s.f. Garda= [Persoa que garda.║ Acc. de gardar.║ Corpo de vixilancia.]
GUARDA JURADO: Garda xurado.

GUARDABARRERA s.(F.C.) Gardabarreira.

GUARDABARROS s.m. Gardalama, paralama.

GUARDABOSQUE s. Gardamontes.

GUARDABRISAS s.m. Parabrisas (do automóbil).

GUARDACOSTAS s.m. Gardacostas /ο/.  

GUARDADOR, A adx. e s. Gardador.

GUARDAESPALDAS s. Gardacorpos, garda persoal, gardacostas, escolta.

GUARDAFRENOS s.m. (F.C.) Gardafreos.

GUARDALADO s.m. Peitoril, antepeito.

GUARDAMANO s.m. Gardamán [da espada].

GUARDAMETA s.m. (Dep.) Gardameta, porteiro.

GUARDAMONTES s.  Gardamontes.

GUARDAPOLVO s.m. Gardapó, mandilón.

GUARDAR(SE) v. Gardar(se).

GUARDARROPA s.m. Gardarroupa, vestiario.

GUARDARROPÍA s.f. Gardarroupa [dun teatro].

GUARDERÍA s.f. Gardería / gardaría, xardín de infancia.

GUARDIA s.m e s.f. Garda.
GUARDIA CIVIL: Garda civil.

GUARDIÁN, A adx. e s. Gardián; -ana.

GUARDÓN, A adx. e s. Gardador.║ Agarrado, cutre, manicurto.

GUARECER(SE) v. Gorecer(se), abeirar(se), guarir(se), gorir(se), refuxiar(se), acoller(se).

GUARIDA s.f. Tobeira, tobo, m., gorida.

GUARISMO s.m. Algarismo, número (signo).

GUARNECER v. Gornecer.

GUARNICIÓN s.f. Gornición / guarnición.

GUARNICIONERÍA s.f. Talabartería / talabartaría.

GUARNICIONERO, A s. Talabarteiro, que traballa o coiro.

GUARRADA s.f. Porcallada, porcada, cochada.

GUARREAR v. Griñir o xabaril ou oulear o lobo. (Por ext.: berrar outro animal.) ║ Berregar [un neno].║ Facer porcalladas.

GUARRERÍA s.f. Porcallada, porcada, cochada.

GUARRERO s.m. Porqueiro, persoa que garda porcos.

GUARRIDO s.m. Griñido do xabaril ou ouleo do lobo.║ Pranto ou bradido dun neno

GUARRO, A adx. e s. Porco, cocho, marrán, -á.

GUASA s.f. Broma, mofa, chanza, rexouba, retranca.

GUASÓN, A adx. (fam.) Burlón, burleiro, amigo de facer burla.

GUATA s.f. Guata.

GUAYABA s.f. (Bot.: Árb. americano Psidium guajava e o seu froito) Goiaba.
GUAYABA ROJA (Bot.: Árb. americano Psidium cattleianum e o seu froito) Goiaba vermella.

GUÁYACO s.m., GUAYACÁN s.m. (Bot.: Árb. americano Guaiacum officinalis) Guáiaco, pau-santo.

GUBERNAMENTAL adx. Gobernamental.

GUBERNATIVO, A adx. Gobernativo.

GUBIA s.f. (ferramenta) Gubia/ gobia.

GUEDEJA s.f. Guedella, cabeleira longa.║ Guecho, mecha (de pelo).║ Crina ][do león].

GUEDEJADO, A adx. Con forma de guedella.

GUEDEJÓN, A adx. Guedellán, guedelludo.║ s.m. Aumentativo de ‘guedeja’, guedella.

GUEDEJUDO, A adx. Guedelludo, guedellán.

GÜELFO, A adx. e s.(Hist.) Güelfo (partido italiano).

GUEPARDO s.m., ONZA s.f., CHITA s.f. (Zoo.: Mam. Acinonyx jubatus) Guepardo.

GUERRA s.f. Guerra.

GUERREADOR, A adx. e s. Guerreador, guerreante.

GUERREAR v. Guerrear.

GUERRERA s.f. Chaqueta de tipo militar.

GUERRERO, A adx. e. s. Guerreiro.

GUERRILLA s.f. Guerrilla.

GUERRILLERO, A adx. e s. Guerrilleiro.

GUETO s.m. Gueto.

GUÍA s.m. e f. Guía.║ s.f. Guía f., tratado m., guieiro m.

GUIADOR, A adx. e s. Guieiro.

GUIAR(SE) v. Guiar(se).

GUIJA s.f. Coio/ croio, pelouro.

GUIJARRAL s.m. Seixal, coiñal, coial, coído, coiñeira.

GUIJARRAZO s.m. Coiazo, pelourada.

GUIJARRO s.m. Coio / croio, callao, pelouro, seixo.

GUIJARROSO, A  adx. Terreo con moitos coios, pedregoso, pedrento, pedroso.

GUIJO s.m. Grixo, grava, cascallo.

GUILLA s.f. Colleita copiosa.

GUILLAME s.m. Guillame (un cepillo estreito de carpinteiro).

GUILLARSE v.pr. Irse, marcharse, fuxir.║ (fam.) Perde-la cabeza, aloucar, entolecer.

GUILLOTINA s.f. Guillotina.

GUILLOTINAR v. Guillotinar, decapitar con guillotina.

GUINCHAR v. Picar cun guincho.

GUINCHO s.m. Guincho, pico de pau300.

GUINCHÓN s.m.Rachón producido por un guincho.

GUINDA s.f. Guinda, froito da guindeira [V. GUINDO ].

GUINDALERA s.f. Sitio plantado de guindeiras.

GUINDAR(SE) v. Empericar(se), empoleirarse. ║ v. (irónico) Aforcar(se).

GUINDASTE s.m. (Mar.) Cabria, asnelo, burro, guindastre (armazón con roldana para levantar pesos).

GUINDO, GUINDAL s.m. (Bot.: Árb. Prunus cerasus) Guindeira f.

GUIÑADA s.f. Chisco, choscada. ║ s.f. (Mar.) Guinada (desvío accidental).

GUIÑAPO s.m. Farrapo, rachón, furricallo.

GUIÑAPO s.m. Farrapo, trapo, torgallo, ciringallo.

GUIÑAR v. Chiscar / choscar, trusgar. ║ Entornar [os ollos]. ║ Guinar [unha embarcación}.

GUIÑO s.m. Chiscadela / choscadela, chisco, choscada, aceno cun ollo.

GUIÑOL s.m. Teatro de monicreques ou marionetas.

GUION s.m. Guión.

GUIÓN s.m. Guión.║(ortografía) Trazo, guión.

GUIONISTA s. Autor dun guión.

GUIONIZAR v. Guionizar.

GUIPUZCOANO, A adx. e s. Guipuscoano (de Guipúscoa).

GUIRIGAY s.m. (fam.) Rebumbio, batifondo, algarada, boureo.

GUIRLACHE s.m. Guirlache (un doce de améndoas).

GUIRNALDA s.f. Grilanda.║(Bot.) Amaranto.

GUISA s.f. Modo, xeito, maneira.

GUISADO, a p.p. de ´guisar´ Guisado.║ s.m. Guiso, guisado.

GUISANTE s.m., CHÍCHARO s.m., ARVEJA s.f. (Bot.: Pl.. herbácea rubideira Pisum sativum e a súa semente.) Chícharo, ervella, perico.

GUISAR v. Guisar (cociñar). ║ Ordenar, planear [algo].

GUISO s.m. Guiso, guisado.

GUISOTE s.m. despect. Guiso ordinario, galdrumada.

GÜISQUI, WHISKY s.m. Whisky.

GUITA (1) s.f. Cordel, baraza, piola.

GUITA (2) s.f. (fam.) Cartiños, diñeiro contante.

GUITARRA s.f. Guitarra.

GUITARRISTA s. Guitarrista.

GUIZQUE s.m. Cambo, cambeiro, pau cun gancho nun extremo para alcanzar algo alto, como un bicheiro.

GULA s.f. Gula.

GULES adx. e s.m.pl.(Herald.) Goles (cor vermella).

GULLORÍA, GOLLERÍA s.f. Manxar exquisito, exquisitez.

GULOSO, A adx. Que ten gula.

GULUSMEAR v. Lambetar, lambiscar, larpeirar.║ Uliscar e petiscar no que outro está cociñando.║ (fig.) Osmar, fisgar, espreitar.

GURRIATO, A s. Polo de  gorrión

GURRUMINO, A adx. (fam.) Ruín, mesquiño.

GURRUÑAR v. Engruñar, encoller.

GURRUÑO s.m. Cousa engurrada ou encollida.

GUSANILLO s.m. Certa costura nos tecidos. ║s.m. (coloq.) Afección, desexo [de facer algo determinado]. ║ Inquietude, desazo. ║ Peza en caracol para encadernar.
MATAR EL GUSANILLO(loc. verb.)  Matar o bicho= [Calmar a fame ║ Tomar augardente en xaxún.]

GUSANO s.m. Verme, ronco, bechoco/bichoco, coco (nas froitas).
GUSANO DE SEDA Zoo.:Eiruga Bombyx mori) Bómbice, coco da seda.
GUSANO DE LA COL:Verme caracol.
GUSANO DE LUZ, LUCIÉRNAGA: Verme da luz, vagalume.
GUSANA: Miñoca.
GUSANO/GUSANILLO DE LA CONCIENCIA (fam.) :Remorsos, remordementos.
GUSANO DE ARENA:(Verme Arenicola marina) Cagulo, bichoca, cagón, mangón.

GUSARAPO s.m. Verme, bicho ou bichoco que se cría nos líquidos.

GUSTACIÓN s.f. Gustación, proba.

GUSTAR v. Gustar.

GUSTATIVO, A adx. Gustativo, rel. ó sentido do gusto.

GUSTILLO s.m. Regusto.

GUSTO s.m. Gusto (sentido). ║ Gusto, sabor. ║ Gusto, agrado, pracer.
CON MUCHO GUSTO expr. Con moito gusto, con pracer.

GUSTOSO, A adx. Saboroso, gustoso.

GUTAPERCHA s.f. Gutapercha (certa substancia gomosa).

GUTURAL adx. Gutural, rel. á gorxa.








H

H s.f. (letra “hache”)  H s.m. (letra “hache”).

HABA s.f. (Bot.: Pl. Vicia faba) Faba, fabeira. ║ Faba, chicho, feixón (froito e semente).

HABANERA s.f. (Mús.) Habanera.

HABANERO, A adx. e s. Habaneiro, da Habana.

HABANO s.m. Habano (cigarro puro),

HABAR s.m. Fabal, fabeiro.

HABER(1) s.m. Haber= [Facenda, bens.║ Paga, salario.║ (Contab.) Parte dunha conta.]

HABER (2) v. Haber= [ Existir.║ Ocorrer, pasar, suceder.║ Estar presente, atoparse.║ Deixarse ver.]

HABERÍO s.m. Besta (de carga).║ Habenza, gando.║ (ant.) Facenda.

HABICHUELA, ALUBIA, JUDÍA s.f. (Bot.: froito e planta papilonacea, xen. Phaseolus) Faba, feixón, chicho.

HÁBIL adx. Hábil, mañoso, xeitoso.

HABILIDAD s.f. Habilidade, man, maña, habelencia.

HABILIDOSO, A adx. Habelencioso, mañoso, apañado, xeitoso, arteiro.

HANILITACIÓN s.f. Habilitación.

HABILITADO, A s. Habilitado.

HABILITAR v. Habilitar.

HABITABILIDAD s.f. Habitabilidade.

HABITABLE adx. Habitable/ habitábel.

HABITACIÓN s.f. (acción de 'habitar') Habitación301.║ (Peza dunha vivenda) Cuarto m. (dormitorio, cociña, etc.)

HABITÁCULO s.m. Habitáculo, vivenda.║ (Ecol.) Hábitat [dunha especie animal].

HABITANTE s.m. Habitante.

HABITAR v. Habitar.

HÁBITAT s.m. Hábitat.

HÁBITO s.m. Hábito.

HABITUACIÓN s.f. Habituación.

HABITUADO, A adx. Afeito.

HABITUAL adx. Habitual.

HABITUALMENTE adv. Adoito, a miúdo, con frecuencia.

HABITUAR(SE) v. Afacer(se), acostumarse.

HABLA s.f. Fala.

HABLADOR, A adx. Falador, falangueiro, paroleiro. ║ Larapetas, bocalán, lercho, lingoreteiro.

HABLADURÍA s.f. Faladuría, conto.

HABLANTE adx. e s. Falante.

HABLAR v. Falar.
HABLAR SIN TON NI SON:  Baduar.
HABLAR CLARO: (loc. verb.)Falar claro, non ter lixos / papas/ pelos na lingua.
HABLAR POR HABLAR (loc. verb.): Falar por falar, falar en banda.

HABLILLA s.f. Rumor, azueira, conto.

HABÓN s.m. Roncha, aldroga, vincha, vinchoca.

HACEDERO, A adx. Factible, que se pode facer.

HACEDOR, A adx. e s. Facedor.

HACENDADO, A adx. e s. Facendado, podente, que ten facenda en propiedades.

HACENDOSO, A adx. Laborioso, afanoso, traballador [nas cousas da casa].

HACER v. Facer302[ Fabricar, preparar.║ Producir.║ Executar, realizar.║ Ocasionar, orixinar.║ Compoñer, amañar.║ Realizar.║ Cumprir (unha idade). ║ Converter.║ Finxir, aparentar.║ Obrar, edificar.║ Andar, percorrer.║ etc.]
HACERSE:  v.pr. Facerse = [ Volverse, transformarse. ║ Afacerse, acostumarse. ║ Finxir. ║ Adquirir un oficio. ║ Apartarse. ║ etc.]
HACER [TANTO TIEMPO]: Haber / facer [tanto tempo]303.   
HACER POR: Facer por, intentar, tentar.
HACERSE CON:  Facerse con, conseguir.
A MEDIO HACER< (loc. adx. ou adv.)  A medias, sen rematar.
HACER UNA (loc. verb. coloq.) Facela boa.
HACER FRÍO / CALOR : Ir (frío / calor).

HACHA (1) s.f. Facho m, facha (de lume).

HACHA (2) s.f. (ferramenta) Machado m.
HACHA PEQUEÑA: Machada.
MAESTRO DE HACHA: Carpinteiro de ribeira.

HACHAR v. Cortar con machada ou machado.

HACHAZO s.m. Machadazo.

HACHEAR v. Desbastar a machadazos.

HACHEMITA adx. Haxemita (dinastía árabe).

HACHERO (1) s.m. Facheiro, utensilio para colocar os fachuzos.

HACHERO (2) s.m. O que traballa con machado. ║ (Mil.) Soldado gastador.

HACHETA s.f. (dim.) Macheta, machada pequena.

HACHÍS s.m. Haxís (estupefaciente).

HACHO (1)s.m. Facho, facha, fachizo, fachuco, palluzo. ║ Facho, facheiro (altura cerca do mar).

HACHO (2) s.m. Macheta.

HACHÓN s.m. Vela de cera grande.║ Mecha ou matula de esparto e alcatrán304.

HACHUELA s.f. (dim. de 'hacha') Machadiña, machada pequena.

HACIA prep. Cara a. A, para, contra...

HACIENDA s.f. Facenda.

HACINA s.f. (Agric.) Marrota, marrote, medeiro, medouco305

HACINAMIENTO s.m. Amoreamento, amontoamento.

HACINAR v. (Agric.) Enmedar, face-la meda.║ (fig.) Amorear, amontoar.

HADA s.f. Fada.

HADAR v. Fadar, prognosticar.

HADO s.m. Fado, destino.

HAFNIO s.m. (Quím.: elem. de N. At. 72)Hafnio, “Hf“.

HAGIOGRAFÍA s.f. Haxiografía, [relato da] vida dun santo.

HAGIOGRÁFICO, A adx. Haxiográfico.

HAGIÓGRAFO s.m. Haxiógrafo.

¡HALA! Interx. Ala!, ale!

HALACABUYAS s.m. Mariñeiro chambón.

HALAGADOR, A adx. e s. Afagador, adulador.

HALAGAR v. Afagar, aloumiñar, garatuxar.

HALAGO s.m. Afago, aloumiño, garatuxa f.

HALAGÜEÑO, A adx. Afagador, que afaga.║ Adulador, adulón, lambecús.║ Aloumiñeiro, garatuxeiro, agarimoso.

HALAR v. v. (Mar.) Halar, tirar de algo por medio dun cabo.

HALCÓN, TAGAROTE s.m. (Zoo.: Ave Falco peregrinus) Falcón, tagarote.

HALCONADO, A adx. Parecido ó falcón.

HALCONERA s.f. Lugar onde se gardan os falcóns.

HALCONERÍA s.f. Falcoaría / falcoería, caza con falcón.

HALCONERO, A adx. e s. Falcoeiro.

HALDA s.f. Tea de saco ou estopa para empacar.

HALDETA s.f. Faldrón (parte da roupa que cae desde a cintura).

HÁLITO s.m. Alento.║ Bafo.

HALITOSIS s.f. Halitose, cheiro do alento.

HALL s.m. (voz inglesa /hol/) Vestíbulo, recibidor.

HALLADA s.f. Achado, descuberta, feito de achar.

HALLADO, A p.p. de ‘hallar’ Achado.║ [Tan, ben, mal] avido.

HALLADOR, A adx. e s. O que acha ou atopa.

HALLAR v. Achar, descubrir, atopar, dar con.║ v.pr. Acharse, atoparse, estar [nalgún sitio].

HALLAZGO s.m. Achado, descuberta f.

HALO s.m. Halo, auréola, círculo luminoso.
HALO DE LA LUNA:  Circo ou coroa da lúa.

HALÓGENO, A adx. e s.(Quím.) Halóxeno.

HALTEROFILIA s.f. (Dep.) Halterofilia.

HAMACA s.f. Hamaca.

HAMBRE s.f. Fame, larica (pop.)
HAMBRE CANINA: Bulimia.║ Fame negra, moita fame. ║ Degoiro, degoxo, ansia [de algo].

HAMBREAR v. Esfamear, pasar fame.

HAMBRIENTO, A adx. Famento, esfameado.

HAMBRÓN, A adx. (fam.) Comellón, chapón, que sempre está famento.

HAMBRUNA s.f. Andazo de fame.

HAMBURGUESA s.f. Hamburguesa.

HAMBURGUESERÍA s.f. Hamburguesería.   

HÁMSTER s.m. (Zoo.: Roedor Cricetus cricetus) Hámster.

HANGAR s.m. (Aviac.) Hangar.

HAMPA s.f. Chusma, xentualla, conxunto de mala xente.

HAMPÓN adx. e s. Matón, milhomes.║ Mangante, gandulo, moinante, truán.

HÁNDICAP s.m.< Hándicap (Pl.: hándicaps).

HANEGA, FANEGA s.f. Fanega.

HAPLOLOGÍA s.f. (Fon.) Haploloxía.

HARAGÁN adx. e s. Folgazán; -ana, lacazán; -ana.

HARAGANEAR v. Lacazanear, tangonear, zangonear, vaguear.

HARAGANERÍA s.f. Vagancia, galbana, maiola, nugalla, preguiza.

HARAKIRI, HARAQUIRI s.m. Haraquiri (suicidio xaponés).

HARAPIENTO, A adx. Farrapeiro, farrapento, esfarrapado.

HARAPO s.m. Farrapo, bandallo.

HARAPOSO, A adx. Farrapento, bandallo, baldreo, zalapastrán.

HARBAR v. Alasar, abafar, arquexar, bafexar, acorar (respirar con sufocación).

HARDWARE s.m. (Inform.) Hardware, equipo, soporte físico.

HARÉN s.m. Harén.

HARIJA s.f. Foula (do gran ou da fariña).

HARINA s.f. Fariña.

HARINADO s.m. Ludra, masa de fariña e auga.

HARINERO, A adx. e s. Fariñeiro.

HARINOSO, A adx. Fariñento, fareludo, fariñudo.

HARNAL s.m. Farneiro, brandoeiro (caixón do muíño).

HARNERO s.m. Peneira f.

HARÓN, A adx. Folgazán, gandulo, nugallán.

HARONEAR v. Empreguizarse, deixarse ir.

HARONÍA s.f. Preguiza, nugalla, galbana.

HARPA, ARPA s.f. Arpa.

HARTADA s.f. Farta, fartura.

HARTAR(SE) v. Fartar(se), saciar(se).║ (fig.) Fartar(se), encher(se) de.

HARTAZGO, HARTAZÓN s.m. Farta f., fartura f., enchente f. / enchenta f.

HARTADA s.f. Farta, acc. de fartar(se).║ Fartura, abundancia.

HARTO, A adx. Farto.

HARTURA s.f. Fartura.

HASIO s.m. (Quím.: elem. de N. At. 108) Hassio, “Hs“.

HASTA prep. e adv. Ata, até306.║ adv. Incluso, mesmo.
DE AQUÍ A: Deica307.
HASTA AHORA/LUEGO/DESPUÉS: Deica agora/logo/despois.

HASTIAL s.f. (Arquit.) Pinche, pinchón, pipal.║ (fig.) [Home] rústico, groseiro, basto.

HASTIAR(SE) v. Enfastiar(se), fartar(se).

HASTÍO s.m. Fastío, noxo, aburrimento [da comida].║ Desgusto, pesadume, desazo.

HASTIOSO, A adx. Noxento, fastioso.

HATAJO s.m. Fato, fatado, grupo.

HATILLO s.m. Fato ou lea de roupa. Atillo, atume.

HATO s.m. Fato, fatado [de roupa ou de gando]

HAYA s.f. (Bot.: Árb. Fagus sylvatica) Faia.

HAYAL, HAYEDO s.m. Faial.

HAYUCO s.m. (froito da faia) Fabuco, faiuco.

HAZ (1) s.m. Feixe, brazado, gavela.║ Feixe [luminoso].
HAZ PEQUEÑO: Garameñada.

HAZ (2) s.m. Tropa formada en ringleiras.

HAZ (3) s.m. Face, cara, faciana.║Face, anverso, cara.║(Bot.) Face, envés [dunha folla].

HAZA s.f. Leira, eido m.

HAZANA s.f. (fam.) Faena da casa, labores do fogar.

HAZAÑA s.f. Fazaña, proeza.

HAZAÑERÍA s.f. Finximento de fazaña.

HAZMERREIR s.m. (fam.) Persoa ridícula e extravagante, choqueiro, esperpento, espantallo.

HAZUELA s.f. (dim. de ´haza´) Leiro, leira pequena.

HE interx. Ei, eh.

HE AHÍ (loc.): Velaí (adv.).

HE AQUÍ(loc.): Velaquí (adv.).

HEBÉN adx. Vidoño (variedade de uva). ║ (fig.) Insulso, insípido, eslamiado.

HEBILLA s.f. Fibela.

HEBILLAR v. Afibelar, suxeitar con fibelas.

HEBILLERO, A s. O que fai ou vende fibelas.

HEBRA s.f. Febra.

HEBRAICO, A adx. Hebraico, hebreo.

HEBRAÍSMO s.m. Hebraísmo.

HEBRAÍSTA s. Hebraísta.

HEBRAIZANTE adx. e s.  Hebraizante.

HEBREO, A adx. e s.m. Hebreo; -ea.

HEBROSO, A adx. Februdo, con moita febra.

HECATOMBE  s.f. Hecatombe, masacre.

HECES s.f.pl. Borras, pouso (dun líquido).║ Feces.

HECHICERÍA s.f. Feiticería/ feitizaría.

HECHICERO, A adx. e s. Feiticeiro, meigo, bruxo.║ adx. (fig.) Feiticeiro, meigo, engaiolador, encantador.

HECHIZAR v. Enfeitizar.

HECHIZO s.m. Feitizo, meigallo, encantamento.║ (fig.) Feitizo, encanto, atractivo.

HECHO, A p.p.irreg. de ‘hacer’ Feito.║ adx. Feito, entrego, acabado, maduro.║ adx. [Ben/mal] feito.║ s.m. Feito, acto, acción.║ Feito, suceso, caso.
A HECHO (loc. adv.) A feito/eito, todo seguido.
DE ECHO (loc. adv.) De feito, en realidade.

HECHURA s.f. Feitura, feitío m.

HECTÁREA s.f. Hectárea.

HECTO-elem.comp. Hecto- (= cen).

HECTÓMETRO s.m. Hectómetro.

HEDENTINA s.m. Fedor, cheirume.

HEDER v. Feder, apestar.

HEDIONDEZ s.f. Fedor, m.

HEDIONDO, A  adx. Fedento, fedorento.

HEDONISMO s.m. (Fil.) Hedonismo.

HEDONISTA  adx. e s. Hedonista.

HEDOR s.m. Fedor, cheirume, tafo.

HEGEMONÍA s.f. Hexemonía.

HEGEMÓNICO, A adx. Hexemónico.

HÉGIRA, HÉJIRA s.f. Héxira (era musulmá).

HELADA s.f. Xeada (fenómeno atmosférico).
HELADA BLANCA: Xeada, carazo, carouxo.

HELADERÍA s.f. Xeadaría / xeadería.

HELADERO, A adx. Xeadeiro, xearento.║ s.(sitio) Xeadeiro.║ s.(oficio) Xeadeiro.║ s.f. Neveira, frigorífico.

HELDIZO, A adx. Xearento, xeadeiro.

HELADO, A adx. Xeado, conxelado.║ s.m. (doce) Xeado.

HELADOR, A adx. Que xea.

HELAMIENTO s.m. Xeada, acc. e ef. de xear.

HELAR v. Xear, conxelar(se). ║  Desalentar, desanimar. ║ Axear(se), amerar(se), danar(se) polo frío.

HELEAR v. Poñer amargo coma o fel.

HELÉBORO (FÉTIDO), HIERBA LLAVERA (Bot.: Pl. Helleboros foetidus) Herba do gando, chaveira.

HELECHAL s.m. Fieital, fieiteira, fental, filgueira.

HELECHO s.m. (Bot.: Pl. filicínea vs. esps.) Fento, felgo, fieito.
HELECHO HEMBRA: (Bot.: Fento Athyrium filix-femina) Fieita, fento femia.
HELECHO REAL : (Bot.: Fento Osmunda regalis) Dentabrún, osmunda.

HELÉNICO, A adx. Helénico, heleno.

HELENISMO s.m. Helenismo.

HELENISTA s.m. e f. Helenista.

HELENIZANTE adx. Helenizante.

HELENIZAR v. Helenizar.

HELENO, A adx. e s. Heleno.

HÉLICE s.f. Hélice.

HELICOIDAL adx. Helicoidal, con forma de hélice.

HELICÓPTERO s.m. Helicóptero.

HELIO-elem.comp. Helio- (= sol).

HELIO s.m. (Quím.: elem. de N. At. 2) Helio, “He“.

HELIPUERTO s.m. Heliporto, pista para helicópteros.

HELOR s.m. Friaxe intensa.

HEMÁTICO, A adx. (Med.) Hemático, rel. ao sangue.

HEMATÍE(S) s.m. (Biol.) Hemacia f., glóbulo vermello.

HEMATOLOGÍA s.(Med.) Hematoloxía.

HEMATOLÓGICO, A adx. (Med.) Hematolóxico.

HEMATÓLOGO, A s.(Med.) Hematólogo.

HEMATOMA s.f. Hematoma, negrón m., mazadura.

HEMBRA s.f. Femia.

HEMERO- elem.comp. Hemero- (= día).

HEMEROTECA s.f. Hemeroteca.

HEMICICLO s.m. Hemiciclo.

HEMIPLEJIA, HEMIPLEJÍA s.f. (Pat.) Hemiplexía.

HEMÍPTERO adx. e s.m.pl.(Zoo.) Hemíptero.

HEMISFÉRICO,  adx. Hemisférico.

HEMISFERIO s.m. Hemisferio.

HEMO-, HEMA-, HEMAT-, HEMATO- elem.comp. Hemo-, hema-, hemat-, hemato- (= sangue).

HEMODIÁLISIS s.f. (Med.) Hemodiálise.

HEMORRAGIA s.f. Hemorraxia.

HEMORROIDE s.f. (Med.) Hemorroide, almorrás (pl.)

HENAL, HENIL s.m. Palleira f.

HENAR s.m. Feal, terreo de feo.

HENCHIMIENTO s.m. Acc. e ef. de encher(se).

HENCHIR(SE) v. Encher(se).

HENDER v. Fender (abrirse unha fenda).

HENDIDURA, HENDEDURA s.f. Fenda, fendedela, creba, regaña, abertura.

HENDIJA s.f. Grecha, regaña, laña.

HENDIR(SE) v. Fender(se) [sen dividir de todo], agretar(se), lañar(se), cuartear(se).

HENO s.m. Feo, herba seca.
HENO BLANCO (Bot.: Pl. Holcus lanatus) Herba triga.

HENRIO, HENRY s.m. (Fis.) Henry (unidade eléctrica).

HEÑIR v. Amasar cos puños.

HEPÁTICO, A adx. e s.(Med.) Hepático, rel. ao fígado

HEPATITIS s.f. (Med.) Hepatite.

HEPATOLOGÍA s.f. (Med.) Hepatoloxía.

HEPTA-elem.comp. Hepta- (= sete).

HEPTAEDRO s.m. (Xeom.) Heptaedro.

HEPTAGONAL adx. Heptagonal.

HEPTÁGONO, A adx. e s.(Xeom.) Heptágono.

HEPTASÍLABO, A adx. e s. Heptasílabo.

HERÁLDICO, A adx. Heráldico.║ s.f. Heráldica (estudo do brasón).

HERALDO s.m. Heraldo, mensaxeiro, emisario.║ Heraldo, arauto, mensaxeiro, anunciador.║ Especialista en heráldica.

HERBÁCEO, A adx. Herbáceo.

HERBARIO, A adx. Rel. ás herbas.║ s.m. Herbario  (colección).(Zoo.)  Rume, bandullo (primeira cavidade do estómago dos ruminantes).

HERBAZAL s.m. Herbal, herbeira.

HERBICIDA adx. e s.m. Herbicida.

HERBÍVORO, A adx. e s.m. Herbívoro.

HERBOLARIO, A adx. Herborista.║ s.m. Herboristaría / herboristería.

HERBORISTA adx. Herborista.

HERBORISTERÍA s.m. Herboristaría/ herboristería.

HERBOSO, Aadx. Herboso, cheo de herba.

HERCIANO, A adx. (Fis.) Hertziano.

HERCIO, HERTZ s.m. (Fis.) Hertz, hercio.

HERCÚLEO, A adx. Hercúleo.

HÉRCULES s.m. Hércules, forzudo.

HEREDABLE adx. Herdable / herdábel.

HEREDAR v. Herdar.

HEREDAD s.f. Herdade.

HEREDERO, A s. Herdeiro.

HEREDITARIO,A adx. Hereditario.

HEREJE adx. e s. Herexe.

HEREJÍA s.f. Herexía.

HERENCIA s.f. Herdanza, herdo.

HERÉTICO, A adx. Herético.

HERIDA s.f. Ferida.

HERIDO, A adx. e s. Ferido.

HERIDOR, A adx. e s. Feridor, que fere.

HERIR(SE) v. Ferir(se), mancar(se).

HERMAFRODITA adx. e. s. Hermafrodita= [Andróxino.║ (Zoo.) Bisexuado.║ (Bot.) Bisexuado, monoclino.]

HERMANAMIENTO s.m. Acc. e ef. de irmandar(se).

HERMANAR(SE) v. Irmandar(se).

HERMANASTRO, A s. Fillo dun consorte respecto ó fillo do outro308.

HERMANDAD s.f. Irmandade.

HERMANDINO s.m. (Hist.) Irmandiño.

HERMANO, A s. Irmán, -á.║ s.m. Frade.

HERMENÉUTICO, A adx. e s.f. (Ciencia) Hermenéutico.

HERMETICIDAD s.f. Hermeticidade.

HERMÉTICO, A adx. Hermético.

HERMETISMO s.m. Hermetismo.

HERMOSO, A adx. Fermoso.

HERMOSEAR(SE) v. Poñer(se) fermoso.

HERMOSURA s.f. Fermosura.

HERNIA s.f. Hernia, quebra / creba, quebradura/crebadura.

HERNIARSE v.pr. Herniarse, crebarse, sufrir unha hernia.

HERNIOSO, A adx. e s. Hernioso, crebado, que ten hernia.

HÉROE s.m. (f.: HEROÍNA) Heroe (f.: heroína)309.   

HEROICIDAD s.f. Heroicidade.

HEROICO, A adx. Heroico.

HEROINA (1) s.f. (muller) Heroína (feminino de heroe).

HEROINA (2) s.f. Heroína (droga).

HEROINÓMANO, A adx. e s. Heroinómano.

HEROISMO s.m. Heroísmo.

HERPES s.m. e f.(Pat.) Herpes m., espiña carnaza.

HERRADA s.f. (recipiente) Sella.

HERRADO s.m. Ferra f., acc. de ferrar.

HERRADOR s.m. Ferrador.

HERRADURA s.f. Ferradura.

HERRAJE s.m. Ferraxe f.

HERRAMIENTA s.f. Ferramenta.

HERRAR v. Ferrar.

HERRÉN s.m. Ferraña f., ferraia f., ferraxe f. (forraxe para o gando)

HERRERÍA s.f. Ferrería310, forxa.

HERRERILLO s.m. (Zoo.: Pax. Parus caeruleus) Ferreiriño [azul], ferreirolo.
HERRERILLO CAPUCHINO (Zoo.: Pax. Parus cristatus) Ferreiriño cristado.

HERRERO s.m. Ferreiro.

HERRETE s.m. Ferrete [dos amallós].

HERRÍN s.m. Ferruxe, óxido do ferro.

HERRIZA s.f. (Agr.) Terreo pedrallento, bouza, seixal.

HERROPEA s.f. Pexa, traba, solta.

HERRUMBRE s.f. Ferruxe f.

HERRUMBROSO, A adx. Ferruxento.

HERVENTAR v. Aferventar (de fervor lixeiro.)

HERVIDERO s.m. Fervedoiro, fervedoira f.

HERVIDOR s.m. (utensilio) Fervedoiro.

HERVIR v. Ferver.

HERVOR s.m. Fervura f., fervor.

HERVOROSO, A adx. Fervoroso, afervoado, apaixonado.║ Fervente, que ferve.

HETERO- elem.comp. Hetero- (= outro, desigual, diferente).

HETERODOXIA s.f. Heterodoxia.

HETERODOXO, A adx. e s. Heterodoxo.

HETEROGÉNEO, A adx. Heteroxéneo.

HEXA- elem.comp. Hexa- (= seis).

HEXADECIMAL adx. (Mat.) Hexadecimal (sistema con base 16).

HEXAEDRO s.m. (Xeom.)Hexaedro /ks/.

HEXÁGONO, A adx. e s.m. (Xeom.) Hexágono.

HEXÁMETRO s.m. (Mat.) Hexámetro /ks/.

HIATO s.m. (Gram.) Hiato.

HIBERNACIÓN s.f. Hibernación.

HIBERNAR v. Hibernar.

HIBISCO s.m. (Bot.: Pl. malváceas vs.esps.) Hibisco.

HIBRIDACIÓN s.f. Hibridación.

HIBRIDAR v. Hibridar, producir híbridos.

HÍBRIDO, A adx. Híbrido, recastado.

HIDALGO, A adx. e s. Fidalgo.

HIDALGUÍA s.f. Fidalguía.

HIDRA s.f. (Zoo.: Pólipo de auga doce) Hidra.║ (Mit.) Hidra.

HIDRATACIÓN s.f. Hidratación.

HIDRATANTE adx. Hidratante.

HIDRATAR(SE) v. (Quím.) Hidratar(se).

HIDRATO s.m. (Quím.) Hidrato.

HIDRÁULICO, A adx. e s.f. (ciencia) Hidráulico.

HÍDRICO, A adx. Hídrico, rel. á auga.

HIDRO-elem.comp. Hidro- (= auga).

HIDROAVIÓN s.m. Hidroavión.

HIDROCARBURO s.m. (Quím.) Hidrocarburo.

HIDROELÉCTRICO, A adx. Hidroeléctrico.

HIDRÓFILO, A adx. Hidrófilo, que absorbe a auga.

HIDROFOBIA s.f. Hidrofobia, horror á auga.║(Med.) Hidrofobia, rabia.

HIDRÓFOBO, A adx. Hidrófobo.

HIDROGENACIÓN s.f. Hidroxenación.

HIDRÓGENO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 1) Hidróxeno, “H“.

HIDROGRAFÍA s.f. Hidrografía.

HIDROGRÁFICO, A adx. Hidrográfico.

HIDRÓLISIS s.f. (Quím.) Hidrólise.

HIDROLÓGÍA s.f. Hidroloxía.

HIDROLÓGICO, A adx. Hidrolóxico.

HIDROMASAJE s.m, Hidromasaxe f.

HIDROMIEL s.m. Hidromel.

HIDROSFERA s.f. Hidrosfera.

HIEDRA, YEDRA s.f. (Bot.: Pl. araliáceas vs. esps.) Hedra.
HIEDRA TERRESTRE, HIERBA DE SAN JUAN (Bot.: Pl. herb. Glechoma hederácea) Malvela.

HIEL s.f. Fel m., bile f.

HIELO s.m. Xeo.

HIENA s.f. (Zoo.: Mam. carnívoro) Hiena.║ (fig.) Hiena, persoa cruel.

HIENDA s.f. Esterco, m.

HIERÁTICO, A adx. Hierático (sacro).

HIERBA, YERBA s.f. (Bot.) Herba.
HIERBA DE LOS CANTORES (Bot.: Pl. herb.): Herba dos cantores, cecimbre, saramago.
HIERBA DE SANTA MARÍA (Bot.: Pl. herb. Tanacetum parthenium) Herba de Santa María.
HIERBA DEL CHANCHO, ROSETA, ACHICORIA DEL MONTE (Bot.: Pl. Hypochoeris radicata) Chantaxe, paciporca, leituga de porco.
HIERBA LIMÓN, LIMONCILLO (Bot.: Pl. herb. Cymbopogon citratus) Herba limoeira.
HIERBA LUISA (Bot.: Pl. arbustiva Lipia citriodora) Herba luísa.
HIERBA PEJIGUERA:(Bot.: Pl. herb. Polygonum persicaria) Herba pulgueira, beldro, crista.
HIERBA SANJUANERA:(Bot.: Pl. Galium verum) Herba do rodicio, herba dos aganos.
HIERBA TURMERA:(Bot.: Pl. Tuberaria lignosa) Loitosiña.

HIERBABUENA, YERBABUIENA, MENTA DE JARDÍN s.f. (Bot.: Pl. herb. Mentha spicata) Hortelá, menta.

HIERBAJO s.m. Despect. de ‘hierba’.

HIERRO s.m. (Quím.: elem. de N. At. 26) Ferro, “Fe“.

HIGA s.f. Figa.

HIGADILLO s.m., HIGADILLA s.f. Fígado de ave.

HÍGADO s.m. Fígado / fégado.

HIGIENE s.f. Hixiene.

HIGIÉNICO, A adx. Hixiénico.

HIGIENISTA s. Hixienista.

HIGIENIZAR v. Hixienizar.

HIGO s.m. Figo. [V. HIGUERA].

HIGROMETRÍA s.f. (Fis.) Higrometría.

HIGRÓMETRO s.m. Higrómetro (aparello medidor).

HIGUERA s.f. (Bot.: Árb. Ficus carica) Figueira.
HIGUERA CHUMBA:(Bot.: Pl. Opuntia ficus-indica) Figueira chumba, chumbeira.
HIGUERA BREVAL: Bevereira.

HIGUERAL s.m. Figueiral, figueiredo, figueirido.

HIJASTRO, A s. Fillastro.

HIJATO s.m. Fillo [dunha planta], crecenza, plántula. 

HIJO, A s. Fillo.

HIJUELA s.f. (Dim. de ‘hija’) Filliña.║ s.f. [Cousa] anexa.║ Regueira ou rego secundario.║ Documento dunha partilla.

HILA s.f. Fía, fiado, acc. de fiar.
HILAS s.f.pl. Fías (febras de refugallos de tecidos).

HILACHA s.f., HILACHO s.m. Fiaño, m.

HILACHOSO, A adx. Que ten moitos fiaños.

HILADOR, A s.(oficio) Fiadeiro, fiador, a.

HILANDERO, A s.(oficio) Fiadeiro, fiador.║ s.m. (obradoiro) Fiadeiro / fiandeiro.

HILADO, A adx. Fiado (de fío).║ s.m. Fiado, fiadura f., fía f.

HILAR v. Fiar (de fío).

HILARANTE  adx. Que da risa.

HILARIDAD s.f. Expresión de satisfacción.║ Hilaridade, risada, gargallada.

HILATURA s.f. Fiadura.

HILERA s.f. Fila, ringleira. Rea.

HILO s.m. Fío.

HILVÁN s.m. Ganduxo.

HILVANAR v. Ganduxar.

HIMEN s.m. (Anat.) Hime, virgo.

HIMENEO s.m. (literario) Himeneo, casoiro, voda.║ (Lit.) Himeneo (tipo poesía).

HIMNO s.m. Himno.

HIMPAR v. Salaiar, saloucar, xemer con impo.

HIMPLAR v. Dar a súa voz a pantera. ║ Salaiar, xemer con impo.

HINCADURA s.f. Acc. e ef. de fincar, afirmar, asegurar.

HINCAPIÉ s.m. Fincapé.

HINCAR v. Fincar.

HINCHA s.f. (fam.) Xenreira, antipatía.║ s. Seareiro, seguidor.

HINCHABLE adx. Inchable, inchábel.

HINCHADO, A p.p. de ‘hinchar’, inchar).║ adx. (fig.) Fachendoso, envaidecido.║ [Linguaxe] redundante.║ s.f. Multitude de seareiros deportivos.

HINCHAMIENTO s.m. Inchazo, acc. e ef. de inchar(se).

HINCHAR(SE) v. Inchar(se).

HINCHAZÓN s.f. Inchazón,  inchume, inchazo m.

HINCO s.m. Chanto, chantón, estaca fincada na terra.

HINDÚ adx. Hindú, indio.

HINIESTA s.f. (Bot.) Xesta.

HINOJAL s.m. Fiunchal.

HINOJO (1) s.m. (Bot.: Pl. Foeniculum vulgare) Fiúncho, fiollo.

HINOJO (2) s.m. Xeonllo (máis usado en pl.)
DE HINOJOS (loc. adv.) De xeonllos.

HIPAR v. Saloucar, salucar, impar (ter impo). ║ Salaiar, chorar

HIPER- elem.comp. Hiper- (= excesivo, superior).

HIPERACTIVIDAD s.f. Hiperactividade.

HIPERACTIVO, A adx. Hiperactivo.

HIPÉRBATON s.m. (Ret.) Hipérbato.

HIPÉRBOLA s.f. (Xeom.) Hipérbole (forma de curva).

HIPÉRBOLE s.f. (Ret.) Hipérbole (figura de expresión esaxerada)311.

HIPERBÓLICO, A adx. Hiperbólico, rel. á (calquera) hipérbole.

HIPERDULÍA s.f. (Cat.) Hiperdulía, culto á Virxe.

HIPERMETROPÍA s.f. (Med.) Hipermetropía (un defecto visual).

HIPERSENSIBLE adx. Hipersensible / hipersensíbel.

HIPERTENSIÓN s.f. Hipertensión.

HÍPICO, A adx. e s.f. (Dep.) Hípico.

HIPNOSIS s.f. Hipnose.

HIPNÓTICO, A adx. Hipnótico.

HIPNOTISMO s.m. Hipnotismo.

HIPNOTIZACIÓN s.f. Hipnotización.

HIPNOTIZADOR, A adx. e s. Hipnotizador.

HIPNOTIZAR v. Hipnotizar.

HIPO-, elem.comp. Hipo-, hip- (= debaixo de, pouco de).

HIPO s.m. Salouco, impo.

HIPOCISTO, CHUPAMIELES, CHUPERA, MELERA s.(Bot.: Pl. Cytinus hypocistis) Apóutega, mel de raposo.

HIPOCORÍSTICO, A adx. (Gram.) Hipocorístico (nome agarimoso)

HIPOCRESÍA s.f. Hipocrisía.

HIPOCRÁTICO, A adx. Hipocrático, rel. a Hipócrates.

HIPÓCRITA adx. e s. Hipócrita, suíño, camanduleiro, mosca-morta (fam.).

HIPÓDROMO s.m. Hipódromo.

HIPÓFISIS s.f. (Anat.) Hipófise, pituitaria.

HIPOGEO (1) s.m. (Hist.) Bóveda subterránea para conservar cadáveres. ║ Capela subterránea.

HIPOGEO (2), A. s.m. (Bot.) Hipoxeo, a (planta baixo terra).

HIPOGLUCEMIA s.f. (Med.) Hipoglicemia.

HIPOPÓTAMO s.m. (Zoo.: Mam. Hippotamus amphibius) Hipopótamo.
HIPOPÓTAMO PIGMEO: (Zoo.: Mam. Choeropsis liberiensis) Hipopótamo anano.

HIPOSO, A adx. Que ten impo.

HIPOTAXIS, SUBORDINACIÓN s.f. (Gram.) Hipotaxe, subordinación.

HIPOTECA s.f. Hipoteca.

HIPOTECABLE adx. Hipotecable/ hipotecábel.

HIPOTECAR v. Hipotecar.

HIPOTECARIO, A  adx. Hipotecario.

HIPOTENSIÓN s.f. Hipotensión.

HIPOTENUSA  s.f. (Xeom.) Hipotenusa.

HIPOTERMIA s.f. (Fisiol.) Hipotermia.

HIPÓTESIS, HIPÓTESI s.f. Hipótese.

HIPOTÉTICO, A adx. Hipotético, suposto.

HIPPIE adx. e s. (voz inglesa), JIPI adx.:  Hippy (pl.: hippys ou hippies).

HIRIENTE adx. Ferinte.

HIRSUTO, A adx. Hirsuto, híspido (ref. ao pelo).

HIRVIENTE adx. Fervente (de 'ferver'), férvido.

HISCA s.f. Visgo312 (de cazar paxaros) m.

HISCAL s.m. Maroma de 3 chicotes entrenzados.

HISOPADA s.f. Hisopada (cada batedura do hisopo).

HISOPAR v. Esparexer co hisopo (2).

HISOPO (1) s.m. (Bot.: Pl. Hyssopus officinalis) Hisopo.

HISOPO (2) (Rel.) Hisopo.

HISPALENSE, SEVILLANO, A, adx. e s. Sevillano, hispalense (de Sevilla).

HISPÁNICO, A adx. Hispánico.

HISPANIDAD s.f. Hispanidade.

HISPANISTA s. Hispanista.

HISPANO, A adx. e. s. Hispano.

HISPIR v. Esponxar, espelir, poñer/pór oco, adondar.

HISTERIA, HISTERISMO s.m. (Pat.) Histeria, histerismo.

HISTÉRICO, A adx. e s. Histérico.

HISTOLOGÍA s.f. (Biol.) Histoloxía.

HISTORIA s.f. Historia.

HISTORIADO, A p.p. de ‘historiar’.║ adx. Historiado, recargado.║ (Arte) Historiado (decorado con escenas dunha historia).

HISTORIADOR, A s. Historiador.

HISTORIAL adx. e s.m. Historial.

HISTORIAR v. Historiar.

HISTÓRICO, A adx. Histórico.

HISTORIETA s.f. Historieta.

HISTRIÓN s.m. Histrión.

HISTRIÓNICO, A adx. Histriónico.

HITO s.m. Fito, marco
(MIRAR) DE HITO, DE HITO EN HITO: En fite, fite a fite.

HOBBY s.m. afección ou pasatempo.

HOCERO, A s. O que fai ou vende fouces.

HOCETE s.m. Fouce pequena, f. Fouciño, m.

HOCICADA s.f. Fociñada.

HOCICAR v. Fozar, escarvar co fociño. ║ v. (coloq.) Bicar, beixar. ║ Afociñar, bater co fociño.

HOCICO s.m. Fociño, morro.
CAER/DAR DE HOCICOS (loc.): Caer de fociños, afociñar.
METER EL HOCICO:(loc.): Mete-lo fociño, fochicar.

HOCICUDO, A adx. Fociñudo.

HOCINO s.m. (ferramenta) Fouciño.

HOCKEY s.m. (Dep.) Hóckey [voz inglesa].

HOGAÑO, OGANO  adv. Hogano, hoxe en día, actualmente.

HOGAR s.m. Lareira, f., fogueira f. (onde se fai o lume).║ (fig.) Fogar, lar.

HOGAREÑO, A adx. Amante do fogar, lareiro, caseño.

HOGAZA s.f. Fogaza.

HOGUERA s.f. Fogueira, lumarada, larada, cacharela.

HOJA s.f. Folla.
HOJA DEL PINO: Folla do piñeiro, arume, agulla, frouma, padumeiro, pica, piñuca,…

HOJALATA s.f. Folla de] lata.

HOJALATERÍA s.f. Obradoiro do latoeiro.

HOJALATERO, A s. Latoeiro, funileiro313

HOJALDRAR v. Elaborar un follado (de masa).

HOJALDRE, HOJALDE s.m. Follado, masa/pasta follada f.

HOJARASCA s.f. Follasca, follaxe caída.║ Follaxe excesiva, fronde.║(fig.) Lilaina, chilindrada, trangallada.

HOJEAR v. Follear, pasar as follas.

HOJOSO, A, HOJUDO, A adx. Folludo, que ten moitas follas.

HOJUELA s.f. Filloa. Freixó m.

¡HOLA! interx. Ola! (saúdo).

HOLGADO, A adx. Folgado, ocioso, desocupado.║ Folgado, sobrado, amplo, cumprido.║ Desafogado, que ten folgura [económica].

HOLGANZA s.f. Folganza.

HOLGAR v. Folgar.

HOLGAZÁN, A adx. Folgazán, ana.

HOLGAZANEAR v. Lacazanear, vaguear.

HOLGAZANERÍA s.f. Preguiza.

HOLGURA s.f. Folgura, largueza, amplitude.║ Desafogo m, benestar [económico] m.║ Folganza.

HOLLAR v. Pisar, poñe-lo pé sobre algo.║ Pisar, esmagar cos pés, tripar.║ (fig.) Humillar, asoballar, vexar.

HOLLEJO s.m. Follo (da uva).

HOLLÍN s.m. Feluxe f., charrizo [do fume], borra [do fume] f. Parañeira.

HOLLINIENTO, A adx. Feluxento.

HOLMIO s.m. (Quím.: elem. de N. At.67) Holmio, “Ho“.

HOLOCAUSTO s.m. Holocausto.

HOMARRACHE s.m. Esperpento, persoa de facha grotesca.

HOMBRACHO s.m. Home corpulento.

HOMBRADA s.f. Homada.

HOMBRE s.m. Home.
HOMBRE LOBO: Lobishome.

HOMBREAR v. Darse aires [o mozo] de home feito.

HOMBRERA s.f. Ombreira.

HOMBRÍA s.f. Bonhomía, probidade.

HOMBRO s.m. Ombro, ombreiro.

HOMBRUNO, A adx. (fam.) Propio do cabalón ou muller marimacho.║ Masculino, masculinizado.

HOMENAJE s.m. Homenaxe f.

HOMENAJEAR v. Homenaxear.

HOMÉRICO, A adx. Homérico, rel. a Homero ou á súa obra.

HOMICIDA adx. e s. Homicida.

HOMICIDIO s.m. Homicidio.

HOMILÍA s.f. Homilía, sermón.

HOMÍNIDO adx. e s.(Zoo.) Homínido.

HOMINIZACIÓN s.f. Hominización.

HOMO-elem.comp. Homo- (= idéntico, igual).

HOMOFOBIA s.f. Homofóbia.

HOMÓFOBO, A adx. Homófobo.

HOMOFONÍA s.f. (Ling. e Mús.) Homofonía.

HOMOGENEIDAD s.f. Homoxeneidade.

HOMOGENEIZACIÓN s.f. Homoxeneización.

HOMOGENEIZAR v. Homoxeneizar.

HOMOGÉNEO, A adx. Homoxéneo.

HOMOLOGABLE adx. Homologable/ homologábel.

HOMOLOGACIÓN s.f. Homologación.

HOMOLOGAR v. Homologar.

HOMÓLOGO, A adx. e s. Homólogo.

HOMOLOGÍA s.f. Homoloxía.

HOMONIMIA s.f. (Ling.) Homonimia.

HOMÓNIMO, A adx. e s.m. Homónimo.

HOMOSEXUAL adx. e s. Homosexual.

HOMOSEXUALIDAD s.f. Homosexualidade.

HONDA s.f. Fonda, tirafonda, tirapedras.

HONDO, A adx. Fondo, profundo.║ s.m. Fondo, parte inferior.

HONDONADA s.f. Fondal, fondeira, f.

HONDURA s.f. Fondura.

HONESTIDAD s.f. Honestidade.

HONESTO, A adx. Honesto.

HONGO s.m. Fungo. Cogomelo.
HONGO YESQUERO:(Micolox.: Cogomelo Fomes fomentarius) Boleto.

HONOR s.m. Honor, honra, f.

HONORABILIDAD s.f. Honorabilidade.

HONORABLE adx. Honorable/ honorábel.

HONORARIO, A adx. Honorario, honorífico.║ s.m.pl. Honorarios, retribución.

HONORÍFICO, A adx. Honorífico, honorario.

HONRA s.f. Honra.

HONRADEZ s.f. Honradez.

HONRADO, A adx. Honrado.

HONRAR v. Honrar, respectar.

HONRILLA s.f. Amor propio.

HONROSO, A adx. Honroso.

HONTANAR s.m. Sitio de mananciais, groto, illó.

HOPARSE v.pr. Fuxir, escapar, evadirse.

HOPEAR v. Rabelear, colear ou rabexar (especialmente a raposa perseguida).

HORA s.f. Hora.

HORACIANO, A adx. Horaciano (rel. a Horacio ou á súa obra).

HORADADOR, A adx. e s. Furador, que fura.

HORADAR v. Furar, afuracar.

HORADO s.m. Furado, burato de lado a lado.

HORARIO s.m. Horario.

HORCA s.f. Forca.║ (Agr.) Forca, forcada.

HORCAJADAS  > A HORCAJADAS (loc. adv.): Á cachapernas, á(s) carranchas, á(s) carranchapernas.

HORCADURA s.f. Gallada, galladura (dunha árbore).

HORCAJO s.m. Cancil ou cangalla que se lle pon ás mulas.║ Confluencia de dous ríos ou dúas montañas.

HORCHATA s.f. Orchata314

HORCHATERÍA s.f. OrchateríaO.

HORCÓN s.m. (Agr.)  Forcado grande.

HORDA s.f. Horda, grupo salvaxe.

HORIZONTAL adx. e s.f. Horizontal.

HORIZONTALIDAD s.f. Horizontalidade.

HORIZONTE s.m. Horizonte.

HORMA s.f. Forma (instrumento).

HORMIGA s.f. (Zoo.: Insecto) Formiga.

HORMIGÓN s.m. (Const.) Formigón.║ Formigo (doenza do gando vacún).

HORMIGONERA s.f. (máquina).  Formigoneira, amasadora.

HORMIGUEAR v. Aformigar, formigar.║ (fig.) Bulir, rebulir (especialmente un grupo).

HORMIGUEO s.m. Proído, formigo, comechón.

HORMIGUERO s.m. Formigueiro. ║ (fig.) Formigueiro, fervedoiro [de xente]. ║ Peto Formigueiro (ave) [V. TORCECUELLO]

HORMIGUILLO s.m. Proído, formigo, comechón.

HORMONA s.f. (Biol.) Hormona.

HORMONAL adx. Hormonal.

HORNACINA s.f. Fornelo (dunha parede.)

HORNADA s.f. Fornada.

HORNEAR v. Enfornar, meter no forno.

HORNERO, A s. Forneiro.

HORNIJA s.f. Garabullada, chamiza, guizo, chamuza, leña miúda para acender o forno.

HORNILLO s.m. Fogón, queimador.║ (dim. de 'horno') Fornelo.

HORNO s.m. Forno.
NO ESTAR EL HORNO PARA BOLLOS/TORTAS (loc.) Non estar a ferraia para gaitas; Non estar para festas.

HORÓSCOPO s.m. Horóscopo.

HORQUETA s.f. Forcón, gallo [para soster pólas].║ Gallado, galladura [dunha árbore].

HORQUILLA s.f. Forcón, gallo [para soster pólas].║ Galleiro (pau en forma de gallo).║(Agr.) Forca, forcada, galleta.║ Pinza [do pelo].

HORRENDO, A adx. Horrendo, que causa horror.║ Moi feo.

HÓRREO s.m. Celeiro.║ Hórreo. Piorno. Cabazo. Cabaceiro. Canastro.

HORRIBLE adx. Horrible/ horríbel.

HÓRRIDO, A adx. Horrible/ horríbel.

HORRIPILACIÓN s.f. Horripilación.

HORRIPILANTE adx. Horripilante.║ Ben feo. 

HORRIPILAR(SE) v. Arrepiar(se), horripilar(se), estarrecer(se).

HORRÍSONO, A adx. Horrísono, que ten un son horroroso.

HORROR s.m. Horror.

HORRORIZAR(SE) v. Horrorizar(se), espantar(se).

HORROROSAMENTE adv. Horrorosamente, espantosamente, horrendamente.

HORROROSO, A adx. Horroroso, espantoso.

HORTALIZA s.f. Hortaliza.

HORTELANO, A adx. e s. Hortelán; -á.

HORTENSE adx. Hortense, rel. á horta.

HORTENSIA s.f. (Bot.: Arbto. de xardín e a súa flor) Hortensia.

HORTERA s.f. Escudela, cunca de pau.║ adx. e s. Badoco, pailán, charramangueiro.

HORTERADA s.f. Vulgaridade.

HORTÍCOLA adx.m. e f. Hortícola.

HORTICULTOR, A s. Horticultor.

HORTICULTURA s.f. Horticultura.

HOSCO, A adx. Fusco, cor morena moi escura.║ Túzaro, malencarado, intratable.║ [Tempo ou lugar] desapracible, desagradable.

HOSPEDAJE s.m. Hospedaxe f,. pousada f.

HOSPEDADOR, A adx. e s. Hospedador, que hospeda.

HOSPEDANTE adx. e s. Hospedante, persoa que hospeda.

HOSPEDAR(SE) v. Hospedar(se), pousar, parar.

HOSPEDERÍA s.f. Hospedaxe, fonda, pousada.

HOSPEDERO, A s. Persoa que ten hóspedes.

HOSPICIANO, A adx. e s. Hospiciano.

HOSPICIO s.m. Hospicio, orfanato.

HOSPITAL s.m. Hospital.

HOSPITALARIO, A adx. Hospitalario.

HOSPITALIDAD s.f. Hospitalidade.

HOSPITALIZACIÓN s.f. Hospitalización.

HOSPITALIZAR v. Hospitalizar.

HOSQUEDAD s.f. Rudeza, aspereza, braveza, esquiveza.

HOSTAL s.m. Hostal.

HOSTELERÍA s.f. Hostalería / hostalaría.

HOSTELERO, A adx. e s. Hostaleiro.

HOSTIA s.f. (Cat.) Hostia.

HOSTIARIO s.m. (Cat.) Hostiario.

HOSTIGAMIENTO s.m. Acc. e ef. de hostilizar

HOSTIGAR  v. Hostilizar.

HOSTIL adx. Hostil.

HOSTILIDAD s.f. Hostilidade.

HOSTILIZAR v. Hostilizar, agredir, atacar.

HOTEL s.m. Hotel.

HOTELERO, A adx. e s. Hoteleiro.

HOTO s.m. Confianza, esperanza,

HOY adv. Hoxe. Hoxe en día.

HOYA s.f. Foxa grande, depresión do terreo.║ Foxa, tumba, sepultura.║ (Xeol.) Foxa [tectónica].

HOYO s.m. Focho, focha f, fochanca.

HOYOSO, A adx. Que ten fochos.

HOYUELO s.m. dim. de 'hoyo', focho.║ Foquiña do queixo.

HOZ (1) s.f. Fouce. Podón, m. [ V. hocino].

HOZ (2) s.f. Foz, f., paso estreito, desfiladeiro.║ Foz, desembocadura.

HOZADA s.f. Fouzada, golpe coa fouce.║ Fouzada, cada corta coa fouce.

HOZADOR, A adx. Fozón.

HOZADURA s.f. Sinal que deixa o animal que andou fozando.

HOZAR v. Fozar, bular, fochicar.

HUCHA s.f. Hucha, arca, tulla.║ Peto (de moedas) m.

HUCHEAR v. Berrar, berregar, chamar a gritos.║ Encirrar a berros [ós cans].

HUECA s.f. Ozca, fenda no fuso para enganchar a febra.

HUECO, A adx. Oco, foco, foncho.║ s.m. Burato.

HUELGA (1) s.f. Folga, paro.

HUELGA (2) s.f. Terreo fértil de cultivo, veiga, leira, agro. Varcia, varxa.

HUELGO s.m. Folgo, alento.║ Anchura, largueza, amplitude.

HUELGUISTA s.m. e f. Participante dunha folga (paro colectivo).

HUELLA s.f. Pegada, pisada.║ Rodeira.║ (fig.) Sinal, rastro, marca, vestixio.
HUELLAS DIGITALES/DACTILARES: Impresións/marcas dixitais/dactilares.
PERDER LAS HUELLAS:Perder o rastro, perder a pista.

HUÉRFANO, A adx. e s. Orfo.

HUERO, A adx. Van, va, inútil.

HUERTA s.f. Horta.║ Nalgunhas partes, p.ex. Murcia: Terra de regadío.

HUERTO s.m. Horto, cortiña f., eirado.

HUESA s.f. Tumba, foxa, sepultura.

HUESO s.m. Óso /ɔ/.║ Carabuña (de froita). 

HUESOSO, A adx. Óseo, de óso.

HUESPED, -DA  s. Hóspede.

HUESTE s.f. Hoste.║ Multitude.

HUESUDO, A, OSUDO, A adx. Osudo, de moito óso.

HUEVAS s.f.pl. Ova sing.

HUEVERA s.f. Oveira (recipiente).

HUEVERO, A s. Oveiro (persoa que trata en ovos).

HUEVO s.m. Ovo.
HUEVO HUERO: Ovo choco, ovo goro.
HUEVO DURO: Ovo cocido.
PARECERSE COMO UN HUEVO A UNA CASTAÑA (loc.): Ser como a día e a noite, non ter comparanza.

HUIDA s.f. Fuxida, escapada, fuga.

HUIDIZO, A adx. Fuxidío.

HUIDO, A adx. Fuxido.

HUIR v. Fuxir, escapar.

HULE s.m. Hule.

HULLA s.f. (tipo de carbón) Hulla.

HULLERO, A adx. Hulleiro, rel. á hulla.

HUMADA s.f. Fumarada, fumazo.

HUMANIDAD s.f. Humanidade.

HUMANISMO s.m. Humanismo.

HUMANISTA adx. e s. Humanista.

HUMANÍSTICO, A adx. Humanístico.

HUMANITARIO, A adx. Humanitario.

HUMANIZACIÓN s.f. Humanización.

HUMANIZAR v. Humanizar.

HUMANO, A adx. Humano; -ana.

HUMARADA, HUMAREDA s.f. Fumarada, fumeira, fumaza.

HUMAZO s.m. Fumazo, fumareda f.

HUMEANTE adx. Fumegante, fumeante.

HUMEAR v. Fumegar, fumear.

HUMECTAR v. Humectar, humedecer.

HUMEDAD s.f. Humidade, humedén.║ (Da terra:) Lentura, lentor m.

HUMEDAL s.m. Lodeiro, lagorza, lamugueiro. Braña, tremedal, trollo, bulleiro.

HUMEDECER(SE) v. Humedecer(se).

HÚMEDO, A adx. Húmido, lento.

HUMERAL adx. (Anat.) Umeral, rel. ao úmero.

HUMERO s.m. Fumeiro.

HÚMERO s.m. (Anat.) Úmero (óso).      

HUMERO s.m. Fumeira, canón da cheminea.║ Afumadoiro, lugar onde está o fumeiro e se afuma.

HÚMICO, A adx. (Agr. e Xeol.) Húmico, rel. ao humus.

HUMIDIFICACIÓN s.f. Humidificación.

HUMIDIFICADOR s.m. Humidificador (aparello).

HUMIDIFICAR v. Humidificar.

HUMILDAD s.f. Humildade.

HUMILDE adx. Humilde.

HUMILLACIÓN s.f. Humillación, rebaixamento.

HUMILLADERO s.m. Cruceiro ou similar á entrada dunha poboación315.

HUMILLADOR, A adx. e s. Que humilla.

HUMILLANTE adx. Humillante, vexador, vexatorio.

HUMILLAR(SE) v. Humillar(se).║ Abaixarse.

HUMILLOS s.m.pl. Fumes (fig), vaidade, presunción.

HUMO s.m. Fume.

HUMOR s.m. Humor.

HUMORADA s.f. Churruscada, graza, chola, chiste.

HUMORAL adx. Humoral, rel. ós humores do corpo.

HUMORISMO s.m. Humorismo.

HUMORISTA s. Humorista.

HUMORÍSTICO, A adx. Humorístico.

HUMOROSO, A adx. Que ten humor (orgánico).

HUMOSO, A adx. Fumoso, fumarento.

HUMUS s.m. (Agr.) Humus, terra vexetal.

HUNDIMIENTO s.m. Afundimento, afondamento.

HUNDIR(SE) v. Afundir(se), afondar v.i.

HURACÁN s.m. Furacán.

HURAÑÍA s.f. Esquiveza, cazurraría / cazurrería, insociabilidade.

HURAÑO, A adx. Esquivo, apartadizo, montaraz, túzaro.

HURGADOR, A adx. Furgador, que furga. ║ s.m. Badil.

HURGAMIENTO s.m. Acc. de furgar.

HURGAR v. Furgar.

HURGÓN adx. Que furga.║ s.m. (utensilio) Atizador, escallo.

HURGUILLAS s. Bulebule, bulideiro, besbello, charabiscas, fedello, fervellasverzas.

HURÓN s.m. (Zoo.: Mam. Putorius putorius) Furón, tourón. ║ (fig.) Túzaro, cazurro.

HURONEAR v. Cazar con furón.

HURONERA s.f. Tobeira do furón.

HURONERO s.m. Coidador do furón.

HURRACA, URRACA s.f. (Zoo.: Ave Pica pica) Pega /e/, pega rabilonga. 

HURTADILLAS > A HURTADILLAS (loc. adv.) Ás agachadas, ao agacho, ás escondidas.

HURTADOR, A adx. e s. Que furta.

HURTAR v. Furtar.

HURTO s.m. Furto, ladroízo, roubo.
HURTO PEQUEÑO: Furtadela.

HUSADA s.f. Fusada, porción de fío que colle no fuso.

HUSERA, BONETERO s.(Bot.: Arbto. Evonymus europaeus) Boneteiro, fuseira.

HUSMEADOR, A adx. e s. Osmón, abesullón.

HUSMEAR v. Osmar.║(fig.) Osmar (fig.), cheirar, esculcar, ventar, sospeitar.

HUSMEO s.m. Osmeo, acc. e ef. de osmar (rastrexar co olfacto).║ (fig.) Indagación, pescuda.

HUSMO s.m. Cheirume da carne manida ou falmaguenta.

HUSO s.m. (instrumento) Fuso.
HUSO HORARIO: Fuso horario.  








I

I s.f. (letra “i”)  I s.m. (letra “i”).

IBÉRICO, A adx. Ibérico.

IBERO, ÍBERO, A adx. e s. Ibero.

IBERORROMÁNICO, A adx. (Ling.) Iberorrománico.

IBICENCO, A adx. e s. Eivisenco (de Eivisa).

IBÍDEM adv. lat. (usado para citas de textos co significado de ‘alí mesmo’) Ibídem (Abrev.: Ib.)

IBIS s.m. (Zoo.: Ave fam. íbidos vs. especies) Ibis.

ICEBERG s.m. Iceberg.

ICNOGRAFÍA s.f. (Arquit.) Icnografía (plano dunha planta de edificio).

ICÓNICO, A adx. Icónico, rel. á icona.

ICONO, ÍCONO s.m. Icona f.

ICONOCLASTA adx. e s. Iconoclasta.

ICONOCLASTIA, ICONOCLASIA s.f. Iconoclastia.

ICONOLATRÍA s.f. (Rel.)  Iconolatría (adoración imaxes).

ICOR s.m. (Med.) Icor, sanie.

ICOSAEDRO s.m. (Xeom.) Icosaedro.

ICTERICIA s.f. (Med.) Ictericia.

ICTÉRICO, A adx. e s. Ictérico.

ICTIÓFAGO, A  adx. e s.(Zoo.) Ictiófago (que se alimenta de peixes).

ICTIOLOGÍA s.f. Ictioloxía (parte da zooloxía que estuda os peixes).

ICTIOSAURIO s.m. Ictiosauro (réptil fósil).

IDA s.f. Ida.

IDO, A adx. Lelo, apampado.

IDEA s.f. Idea.

IDEACIÓN s.f. Ideación.

IDEAL adx. e s.m. Ideal.

IDEALISMO  s.m. (Fil.) Idealismo.

IDEALISTA adx. Idealista.

IDEALIZACIÓN s.f. Idealización.

IDEALIZAR v. Idealizar.

IDEAR v. Idear, discorrer.

IDEARIO s.m. Ideario.

ÍDEM pron. lat.  Ídem, o mesmo.

IDÉNTICO, A adx. Idéntico.

IDENTIDAD s.f. Identidade.

IDENTIFICABLE adx. Identificable, identificábel, recoñecible.

IDENTIFICACIÓN s.f. Identificación.

IDENTIFICADOR, A adx. Identificador.

IDENTIFICAR(SE) v. Identificar(se).

IDEOGRAFÍA s.f. Ideografía.

IDEOGRÁFICO, A adx. Ideográfico.

IDEOGRAMA s.m. Ideograma.

IDIOLECTO s.m. (Ling.) Idiolecto (usos de expresións dun falante).

IDEOLOGÍA s.f. Ideoloxía.

IDEOLÓGICO, A adx. Ideolóxico.

IDEÓLOGO, A s. Ideólogo.

IDÍLICO, A adx. Idílico, rel. ó idilio.

IDILIO s.m. Idilio.

IDIOCIA s.f. Idiocia, idiotez.

IDIOMA s.m. Idioma.

IDIOMÁTICO, A adx. Idiomático.

IDIOSINCRASIA s.f. Idiosincrasia (maneira de ser).

IDIOSINCRÁTICO, A, IDIOSINCRÁSICO, A adx. Idiosincrático, rel. á idiosincrasia

IDIOTA adx. Idiota, babeco, parvo.

IDIOTEZ s.f. Idiotez, parvada.

IDIOTISMO s.m. Idiotismo, ignorancia, incultura.║(Pat.) Idiotismo.║ (Gram.) Idiotismo.

IDIOTIZAR(SE) v. Idiotizar(se), aparvar(se).

IDO, A p.p. de ‘ir’ Ido.║ adx. Ido, falto de xuízo.

IDÓLATRA adx. e s. Idólatra.║(fig) O que ama de xeito excesivo.

IDOLATRAR v. Idolatrar.

IDOLATRÍA s.f. Idolatría.

IDOLÁTRICO, A adx. Idolátrico, rel. á idolatría.

ÍDOLO s.m. Ídolo.

IDONEIDAD s.f. Idoneidade.

IDÓNEO, A adx. Idóneo, axeitado.

IDUS s.m.pl. (cómputo romano) Idos.

IGLESIA s.f. Igrexa (comunidade). ║ Igrexa (templo)316 .

IGLESIARIO s.m. Horta da reitoral, igrexario.

IGLÚ s.m. Iglú [voz esquimó].

IGNARO, A adx. e s. Ignaro, descoñecedor, ignorante.

IGNAVIA s.f. Deixamento, desidia, preguiza.

IGNAVO, A adx. Indolente, apático, frouxo, feble.

ÍGNEO, A adx. Ígneo, de lume.

IGNICIÓN s.f. Ignición.

IGNÍFERO, A adx. Ignífero.

IGNÍFUGO, A adx. Ignífugo, que protexe do lume.

IGNITO, A adx. Acendido, aceso.

IGNOMINIA s.f. Ignominia, iniquidade, afronta pública.

IGNOMINIOSO, A adx. Ignominioso, oprobioso.

IGNORANCIA s.f. Ignorancia, burremia.

IGNORANTE adx. Ignorante.

IGNORAR v. Ignorar.

IGNOTO, A adx. Ignoto.

IGUAL adx., adx. (Mat.), s. e adv. Igual.  
DA IGUAL: Tanto ten, tanto da.

IGUALA  s.f. Igualación.║ Avinza, acordo.║ Avinza, axuste por servizos (convenio médico ou similar).║(Albanelería) Listón [de nivelar].

IGUALABLE adx. Igualable / igualábel.

IGUALACIÓN s.f. Igualación.

IGUALADOR, A adx. Igualador.

IGUALAR(SE) v. Igualar(se). ║Igualar, achaiar, aplanar.║ Igualarse, identificarse.

IGUALDAD s.f. Igualdade.

IGUALITARIO, A adx. Igualitario.

IGUALITARISMO s.m. Igualitarismo.

IGUALÓN, A adx. Dise do perdigón ou perdigoto xa crecido.

IGUANA s.f. (Zoo.: réptil americano) Iguana.

IGÜEDO s.m. Cabuxo duns dous anos.

IJADA s.f., IJAR s.m. Illarga, f, illar, m.

IJADEAR v. Carrandear, renguear, mover as illargas por cansazo.

IJAR s.m. Illar, abarca, illarga.

ILACIÓN s.f. Ilación.

ILATIVO, A adx. Ilativo.

ILEGAL adx. Ilegal.

ILEGALIDAD s.f. Ilegalidade.

ILEGALIZACIÓN s.f. Ilegalización.

ILEGALIZAR v. Ilegalizar.

ILEGIBLE adx. Ilexible / ilexíbel (que non se pode ler).

ILEGITIMAR v. Ilexitimar, privar de lexitimidade.

ILEGITIMIDAD s.f. Ilexitimidade, cal. de ilexítimo.

ILEGÍTIMO, A adx. Ilexítimo.

ÍLEON (1) s.m. (Anat.) Íleo (parte do intestino delgado).

ÍLEON (2), ILION s.m. (Anat.) Ilio (óso).

ILERDENSE, LERIDANO, A adx. e s. ilerdense (de Lleida).

ILESO, A adx. Ileso, salvo, indemne.

ILETRADO, A adx. Iletrado, analfabeto.

ILÍACO, A, ILIACO, A adx. Ilíaco, rel. ó ilio.

ILICITANO, A adx. e s. ilicitano (de Elx, antigamente Ílici).

ILÍCITO, A adx. Ilícito, non permitido.

ILICITUD s.f. Ilicitude.

ILIMITABLE adx. Ilimitable / ilimitábel, que non se pode limitar.

ILIMITADO, A adx. Ilimitado.

ILÓGICO, A adx. Ilóxico, absurdo, que non é lóxico.

ILOTA s.(Hist.) Ilota, hilota.║(fig.) Ilota, persoa sen dereitos.

ILUDIR v. Burlar.

ILUMINABLE adx. Iluminable / iluminábel.

ILUMINACIÓN s.f. Iluminación, alumamento, alumeamento.

ILUMINADO, A p.p. de ‘iluminar’ Iluminado.║ adx. e s. Iluminado, iluminista (seguidor do iluminismo).

ILUMINADOR, A adx. e s. Iluminador, que adorna libros con cores.

ILUMINAR v. Alumar, iluminar.

ILUMINARIA s.f. Iluminación de festas.

ILUMINATIVO, A adx. Iluminativo, capaz de iluminar.

ILUSIÓN s.f. Ilusión.

ILUSIONAR(SE) v. Ilusionar(se).

ILUSIONISMO s.m. Ilusionismo.

ILUSIONISTA s. Ilusionista.

ILUSIVO, A adx. Enganoso, delusorio, falso.

ILUSO, A adx. e s. Iluso.

ILUSORIO, A adx. Ilusorio, ficticio.

ILUSTRABLE adx. Ilustrable / ilustrábel.

ILUSTRACIÓN s.f. Ilustración, debuxo, figura.║ Ilustración, cultura.║ Ilustración (movemento filosófico).

ILUSTRADO, A pp. De ‘ilustrar’ Ilustrado.║ adx. Ilustrado, instruído.║ adx. e s. Ilustrado, rel. á Ilustración.

ILUSTRADOR, A adx. e s. Ilustrador.

ILUSTRAR(SE) v. Ilustrar(se).

ILUSTRATIVO, A adx. Ilustrativo, ilustrador, que ilustra.

ILUSTRE adx. Ilustre, egrexio, distinguido, (lit.) esgrevio.

ILUSTRÍSIMA s.f. (tratamento bispos) Ilustrísima.

ILUSTRÍSIMO, A adx. (tratamento) Ilustrísimo.

IMAGEN s.f. Imaxe.

IMAGINABLE adx. Imaxinable, imaxinábel.

IMAGINACIÓN s.f. Imaxinación, maxín.

IMAGINAR v. Maxinar.

IMAGINAR(SE) v. Imaxinar(se).║ Maxinar, coidar.

IMAGINARIA s.m. e f.(Mil.) Imaxinaria (vixilancia nocturna).

IMAGINARIO, A adx. Imaxinario, fabuloso, fantástico.

IMAGINATIVO, A adx. Imaxinativo.

IMAGINERÍA s.f. Imaxinaría / imaxinería.

IMAGINERO s. Imaxineiro, santeiro.

IMÁN (1) s.m. (mineral) Imán (fig.) Atractivo, encanto, feitizo.

IMÁN (2) s.m. (guía musulmán) Imán.

IMANAR,IMANTAR v. Imantar.

IMANTACIÓN s.f. Imantación.

IMBATIBLE adx. Que non pode ser batido, invencible.

IMBÉCIL adx. Imbécil.

IMBECILIDAD s.f. Imbecilidade, estupidez.║ Gaitada, parvada, bobada, cousa improcedente.

IMBERBE adx. Imberbe, que aínda non ten barba.

IMBICIÓN s.f.  Acc. e ef. De ‘embeber’, embeber, empapar, enchoupar.

IMBORNAL s.m. Embornal, desaugadoiro (burato de desaugue na beirarrúa ou no tellado).

IMBORRABLE adx. Imborrable, imborrábel, que non se pode borrar.

IMBRICADO, A adx. (Biol.) Imbricado (sobreposto).

IMBRICAR v. Solapar, sobrepoñer parcialmente, ensamblar dúas cousas iguais para que queden coma as escamas dos peixes ou as tellas do tellado.

IMBUIR v. Imbuír, infundir, inculcar, meter na cabeza.

IMITABLE adx. Imitable / imitábel.

IMITACIÓN s.f. Imitación.

IMITADOR, A adx. e s. Imitador.

IMITAR v. Imitar, arremedar.

IMITATIVO, A adx. Imitativo (rel. á imitación).

IMPACIENCIA s.f. Impaciencia.

IMPACIENTAR(SE) v. Impacientar(se).

IMPACIENTE adx. Impaciente.

IMPACTAR v. Chocar, colidir.║ Impresionar, abraiar.

IMPACTO s.m. Impacto.

IMPAGABLE adx. Impagable, impagábel.

IMPAGADO, A adx. Que está sen pagar.

IMPAGO s.m. Impago, impagamento, falta de pago.

IMPALPABLE adx. Impalpable / impalpábel.

IMPAR adx. Que non ten igual. ║ adx. (Mat.) [Número] impar, non317

IMPARABLE adx. Imparable, imparábel.

IMPARCIAL adx. Imparcial.

IMPARCIALIDAD s.f. Imparcialidade, ecuanimidade.

IMPARTICIÓN s.f. Impartición, acc. de impartir.

IMPARTIR v. Impartir, repartir.

IMPASIBILIDAD s.f. Impasibilidade.

IMPASIBLE adx. Impasible/ impasíbel.

IMPAVIDEZ s.f. Denodo, afouteza, coraxe.

IMPÁVIDO, A adx. Impávido, impasible.

IMPECABLE adx. Impecable / impecábel.

IMPEDANCIA s.f. (Electr. e Fis.) Impedancia.

IMPEDIDO, A  adx e s. Impedido, eivado, tolleito.

IMPEDIMENTO s.m. Impedimento.

IMPEDIR v. Impedir, entretoller.

IMPEDITIVO, A adx. Impedidor, que impide.

IMPELENTE adx. Impelente, impulsor.

IMPELER v. Impeler, impulsar.

IMPENETRABILIDAD s.f. Impenetrabilidade.

IMPENETRABLE adx. Impenetrable, impenetrábel.

IMPENITENTE adx. e s. Impenitente.

IMPENSABLE adx. Impensable, impensábel.

IMPENSADO, A adx. Impensado= [ Irreflexivo.║ Imprevisto.]

IMPEPINABLE adx. (coloq.) Indiscutible, evidente.

IMPERANTE adx. e s. Imperante.

IMPERAR v. Imperar.

IMPERATIVO, A adx. e s.m. Imperativo.

IMPERCEPTIBLE adx. Imperceptible / imperceptíbel.

IMPERDIBLE adx. Imperdible, que non se pode perder.║ s.m. Imperdible, prendedor.

IMPERDONABLE adx. Imperdoable, / imperdoábel.

IMPERECEDERO, A adx. Imperecedoiro, inmorredoiro.

IMPERFECCIÓN s.f. Imperfección.║ Defecto m., eiva, tacha.

IMPERFECTO, A adx. e s.m. Imperfecto.

IMPERIAL adx. Imperial.

IMPERIALISMO s.m. Imperialismo.

IMPERIALISTA adx. e s. Imperialista.

IMPERICIA s.f. Impericia, falta de pericia ou destreza.

IMPERIO s.m. Imperio.

IMPERIOSIDAD s.f. Imperiosidade.

IMPERIOSO, A adx. Imperioso.

IMPERITO, A adx. Imperito, que carece de pericia.

IMPERMEABILIDAD s.f. Impermeabilidade.

IMPERMEABILIZANTE adx. e s.m. Impermeabilizante.

IMPERMEABILIZAR v. Impermeabilizar.

IMPERMEABLE adx. e s.m. Impermeable.

IMPERSONAL adx. Impersoal.

IMPERTÉRRITO, A adx. Impertérrito, impasible, imperturbable.

IMPERTINENCIA s.f. Impertinencia.

IMPERTINENTE adx. e s. Impertinente.

IMPERTURBABLE adx. Imperturbable, imperturbábel.

IMPÉTIGO s.m. (Med.: enfermidade da pel) Empinxe, impetixe f.

IMPETRAR v. Impetrar, implorar, pregar.

IMPETRATORIO, A adx. Impetratorio.

ÍMPETU s.m. Ímpeto, enerxía. Pulo.

IMPETUOSIDAD s.f. Impetuosidade.

IMPETUOSO, A adx. Impetuoso.

IMPIEDAD s.f. Impiedade.

IMPÍO, A adx. e s. Impío.

IMPLACABLE adx. Implacable / implacábel.

IMPLANTACIÓN s.f. Implantación, instauración.

IMPLANTAR(SE) v. Implantar(se).

IMPLANTE s.m. (Med.) Implante.

IMPLEMENTAR v. Implementar, activar, levar a cabo

IMPLICACIÓN s.f. Implicación.

IMPLICAR(SE) v. Implicar(se), involucrar(se).

IMPLÍCITO, A adx. Implícito.

IMPLORACIÓN s.f. Imploración.

IMPLORANTE adx. Implorante, suplicante.

IMPLORAR v. Implorar, pregar, suplicar.

IMPLOSIÓN s.f. (Fis. e Fonética) Implosión.

IMPLOSIVO, A adx. e s.f. (Fonética) Implosivo.

IMPLUME adx. Que non ten plumas, sen plumaxe. Cairo, queirés,

IMPOLUTO, A adx. Impoluto, inmaculado.

IMPONDERABLE adx. Imponderable, imponderábel.║ s.m.pl. Circunstancias imprevisibles, imponderables

IMPONENTE adx. e s. Impoñente.

IMPONER v. Impoñer / impor.║ Colocar cartos.
IMPONERSE v.pr. Impoñerse / imporse.

IMPONIBLE adx. Impoñible, impoñíbel.

IMPOPULAR adx. Impopular.

IMPOPULARIDAD s.f. Impopularidade.

IMPORTABLE adx. Importable / importábel.

IMPORTACIÓN s.f. Importación.

IMPORTADOR, A adx. e s. Importador.

IMPORTANCIA s.f. Importancia.

IMPORTANTE adx. Importante, sinalado.

IMPORTAR v. Importar.

IMPORTE s.m. Importe.

IMPORTUNACIÓN s.f. Porfía, insistencia molesta.

IMPORTUNAR v. Importunar, amolar, enfastiar, molestar [cunha pretensión].

IMPORTUNO, A adx. Importuno, inoportuno.

IMPOSIBILIDAD s.f. Imposibilidade.

IMPOSIBILITADO, A p.p.de ‘imposibilitar’.║ adx. Imposibilitado, eivado, impedido.

IMPOSIBILITAR v. Imposibilitar.

IMPOSIBLE adx. Imposible / imposíbel.

IMPOSICIÓN s.f. Imposición.

IMPOSITIVO, A adx. Impositivo.

IMPOSITOR, A adx. e s. Impositor.

IMPOSTA s.f. (Arquit.) Imposta.

IMPOSTOR, A adx. e s. Impostor.

IMPOSTURA s.f. Impostura.

IMPOTABLE adx. Que non é potable.

IMPOTENCIA s.f. Impotencia.

IMPOTENTE adx. e s. Impotente.

IMPRACTICABLE adx. Impracticable / impracticábel.

IMPRECACIÓN s.f. Imprecación.

IMPRECAR v. Imprecar.

IMPRECATORIO, A adx. Imprecatorio.

IMPRECISABLE adx. Imprecisable / imprecisábel.

IMPRECISIÓN s.f. Imprecisión.

IMPRECISO, A adx. Impreciso.

IMPREGNABLE adx. Impregnable / impregnábel.

IMPREGNACIÓN adx. Impregnación.

IMPREGNAR(SE) v. Impregnar(se).

IMPRENTA s.f. Imprenta.║ (máquina) Prelo m.

IMPRESCINDIBLE adx. Imprescindible.

IMPRESCRIPTIBLE adx. Imprescritible / imprescritíbel, que non pode prescribir.

IMPRESENTABLE adx. Impresentable, impresentábel

IMPRESIÓN s.f. Impresión.

IMPRESIONABLE adx. Impresionable, impresionábel.

IMPRESIONANTE adx. Impresionante.

IMPRESIONAR v. Impresionar, abraiar.

IMPRESIONAR(SE) v. Impresionar(se).

IMPRESIONISMO s.m. (Arte) Impresionismo.

IMPRESIONISTA adx. e s.(Arte) Impresionista.

IMPRESO, A p.p. de ‘ímprimir’ e adx. Impreso.║ s.m. Impreso, formulario.

IMPRESOR, A adx. Impresor, que imprime.║ s. Impresor (persoa).║ s.f. (aparello) Impresora.

IMPREVISIBLE adx. Imprevisible / imprevisíbel.

IMPREVISIÓN s.f. Imprevisión, falla de previsión.

IMPREVISTO, A adx. e s.m. Imprevisto.

IMPRIMACIÓN s.f. Imprimación.

IMPRIMAR v. Imprimar.

IMPRIMÁTUR s.m. Imprimátur (licenza eclesiástica para imprimir).

IMPRIMIR v. Imprimir, imprentar318.   

IMPROBABILIDAD s.f. Improbabilidade.

IMPROBABLE adx. Improbable / improbábel.

IMPROBIDAD s.f. Improbidade, deshonestidade.

ÍMPROBO, A adx. Ímprobo, deshonesto.║ [Traballo] ímprobo, excesivo.

IMPROCEDENCIA s.f. Improcedencia, inoportunidade.

IMPROCEDENTE  adx. Improcedente.

IMPRODUCTIVO, A adx. Improdutivo, que non produce.

IMPRONTA s.f. Marca, pegada.

IMPRONUNCIABLE adx. Impronunciable, impronunciábel.

IMPROPERIO s.m. Improperio, aldraxe ou inxuria de palabra.

IMPROPIEDAD s.f. Impropiedade.

IMPROPIO, A adx. Impropio, inadecuado.

IMPRORROGABLE adx. Improrrogable, improrrogábel.

IMPROVISACIÓN s.f. Improvisación.

IMPROVISADOR, A adx. Improvisador.

IMPROVISAR v. Improvisar.

IMPROVISO, A adx. Improviso.
AL / DE IMPROVISO (loc.) De improviso, de sotaque.

IMPROVISTO, A, IMPREVISTO, A adx. Imprevisto.

IMPRUDENCIA s.f. Imprudencia.

IMPRUDENTE adx. e s. Imprudente.

IMPÚBER adx. e s. Impúbere. ║ Gaiote; -ta319.  

IMPUDENCIA s.f. Impudencia, descaro, desvergonza.

IMPUDENTE adx. Impudente, desvergonzado, sen pudor.

IMPUDICIA s.f. Impudicia, impudencia.

IMPÚDICO, A adx. impúdico, impudente.

IMPUDOR s.m. Impudor, falta de pudor.║ Cinismo, procacidade.

IMPUESTO s.m. Imposto, trabucos (pl).

IMPUGNABLE adx. Impugnable, impugnábel.

IMPUGNACIÓN s.f. Impugnación, rebatemento.

IMPUGNADOR, A, IMPUGNANTE adx. e s. Impugnador, impugnante.

IMPUGNAR v. Impugnar, rebater, contradicir.

IMPULSAR v. Impulsar, impeler, dar pulo.║(fig.) Impulsar, estimular, promover.

IMPULSIÓN s.f. Impulsión, impulso.

IMPULSIVO, A adx. Impulsivo.║ Arroutado.

IMPULSO s.m. Impulso, empuxón.║ Pulo.

IMPULSOR, A adx. e s. Impulsor.

IMPUNE adx. Impune, que queda sen castigo.

IMPUNIDAD s.f. Impunidade.

IMPUNTUAL adx. Impuntual.

IMPUNTUALIDAD s.f. Impuntualidade.

IMPUREZA s.f. Impureza.

IMPURIFICAR v. Impurificar, facer impuro.

IMPURO, A adx. Impuro.

IMPUTABILIDAD s.f. Imputabilidade.

IMPUTABLE adx. Imputable, imputábel.

IMPUTACIÓN s.f. Imputación, acc. e ef. de imputar.

IMPUTADOR, A adx. e s. Que imputa.

IMPUTAR v. Apor, apoñer, culpar.║(contabilidade) Imputar.

INABARCABLE adx. Inabarcable, inabarcábel, que non se pode abarcar.

INABORDABLE adx. Inabordable / inabordábel.

INACABABLE adx. Inacabable, inacabábel, inesgotable.

INACCESIBILIDAD s.f. Inaccesibilidade.

INACCESIBLE adx. Inaccesible, inaccesíbel.

INACCIÓN s.f. Inacción.

INACENTUADO, A adx. Inacentuado.

INACEPTABLE adx. Inaceptable, inaceptábel.

INACTIVIDAD s.f. Inactividade.

INACTIVO, A adx. Inactivo.

INADAPTABILIDAD s.f. Inadaptabilidade.

INADAPTABLE adx. Inadaptable / inadaptábel.

INADAPTACIÓN s.f. Inadaptación.

INADAPTADO, A adx. Inadaptado.

INADECUADO, A adx. Desaxeitado.

INADMISIBLE adx. Inadmisible / inadmisíbel, inaceptable.

INADMISIÓN s.f.  Inadmisión.

INADMITIR  v. (Der.)  Inadmitir.

INADVERTENCIA s.f. Inadvertencia, falta de advertencia.

INADVERTIDO, A adx. Inadvertido.

INAGOTABLE adx. Inesgotable, inesgotábel, inacabable.

INAGUANTABLE adx. Inaguantable / inaguantábel, insoportable.

INALÁMBRICO, A adx. Sen fío(s), sen cable.

INALCANZABLE adx. Inalcanzable, inalcanzábel, inatinxible, inacadable.

INALIENABLE adx. Inalleable, inalleábel, que non se pode allear.

INALTERABLE  adx. Inalterable, inalterábel.

INAMOVIBLE adx. Inamovible, inamovíbel, fixo.

INAMOVILIDAD s.f. Inamovibilidade.

INANE adx. Inane, van, banal, inútil, trivial.

INANICIÓN s.f. (Fisiol.) Inanición, debilidade extrema por falta de alimento.

INANIDAD s.f. Inanidade, vacuidade, futilidade.

INANIMADO, A adx. Inanimado, que non ten alma.

INAPAGABLE adx. Inapagable, inapagábel, inextinguible, que non se pode apagar.

INAPELABLE adx. Inapelable, inapelábel, que non se pode apelar.║ (fig.) Irremediable, inevitable.

INAPETENCIA s.f. Inapetencia.

INAPETENTE adx. Inapetente, desganado.

INAPLAZABLE adx. Inaprazable / inaprazábel, inadiable, que non se pode aprazar.

INAPLICABLE adx. Inaplicable / inaplicábel.

INAPRECIABLE adx. Inapreciable, inapreciábel, que é difícil de apreciar.

INAPRENSIBLE adx. Inaprensible, inaprensíbel, que non se pode aprender.

INARMÓNICO, A adx. Inharmónico, falto de harmonía, discordante.

INARRUGABLE adx. Inengurrable, inengurrábel, que non se engurra.

INARTICULABLE adx. Inarticulable / inarticulábel, impronunciable / impronunciábel.

INARTICULADO, A adx. Inarticulado, non articulado.

INASEQUIBLE adx. Inaccesible, inalcanzable.

INATACABLE adx. Inatacable / inatacábel.

INAUDIBLE adx. Inaudible / inaudíbel.

INAUDITO, A adx. Inaudito, nunca oído.║(fig.) Monstruoso, abominable.

INAUGURACIÓN s.f. Inauguración.

INAUGURAL adx, Inaugural, rel. á inauguración.

INAUGURAR v. Inaugurar.

INCALCULABLE adx. Incalculable / incalculábel, inmenso.

INCALIFICABLE adx. Incualificable / incualificábel.

INCANDESCENCIA   s.f. Incandescencia.

INCANDESCENTE adx. Incandescente.

INCANSABLE adx. Incansable, incansábel, infatigable.

INCAPACIDAD s.f. Incapacidade.

INCAPACITACIÓN s.f. Incapacitación.

INCAPACITADO, A  p.p., adx. e s.(Der.) Incapacitado.

INCAPACITAR v. (Der.) Incapacitar, inhabilitar.

INCAPAZ adx. Incapaz.
SER INCAPAZ: Ser incapaz, non ser quen de.

INCARDINACIÓN s.f. Incardinación, acc. e ef. de incardinar(se).

INCARDINAR v. (Rel.)Incardinar, vincular a un territorio eclesiástico.║ v.pr.(Por ext.) Incardinar(se), integrar(se).

INCAUTACIÓN s.f. Requisamento, confiscación, aprehendemento.

INCAUTARSE v. Requisar, confiscar, aprehender, incautarse.

INCAUTO, A adx. e s. Incauto, imprudente.

INCENDAJA s.f. Acendalla (materia combustible para prender o lume).

INCENDIAR(SE) v. Incendiar(se), queimar(se).

INCENDIARIO, A adx. e s. Incendiario.

INCENDIO s.m. Incendio, queima, f.

INCENSAR v. Incensar, botar fume có incensario.║(fig.) Incensar, adular, afagar.

INCENSARIO s.m. Incensario, botafumeiro.

INCENTIVADOR, A adx. Incentivador.

INCENTIVAR v. Incentivar, estimular.

INCENTIVO s.m. Incentivo, acicate, aguilloada, aliciente.

INCERTEZA s.f., INCERTIDUMBRE s.f. Incerteza, falta de certeza.

INCESABLE adx. Incesable, incesábel, constante.

INCESANTE adx. Incesante, incesable, constante, continuo.

INCESTO s.m. Incesto.

INCESTUOSO, A adx. e s. Incestuoso.

INCIDENCIA s.f. Incidencia, incidente.

INCIDENTE s.m. Incidente.

INCIDIR (1) v. Incidir, incorrer, caer nunha falla ou erro.

INCIDIR (2) v. Facer unha incisión, fender, cortar.

INCIENSO s.m. Incenso.║(fig.) Afago, aloumiño.

INCIERTO, A adx. Incerto, dubidoso.

INCINERACIÓN s.f. Incineración, queima, cremación.

INCINERADOR, A adx. e s. Incinerador.

INCINERAR v. Incinerar.

INCIPIENTE adx. Incipiente, que comeza.

INCISIÓN s.f. Incisión, corte m., cortadura, cortada.

INCISIVO, A  adx. e s.m. Incisivo.

INCISO s.m. Inciso.

INCISURA s.f. (Med.) Incisura, fendedura, fisura.

INCITACIÓN s.f. Incitación.

INCITADOR, A adx. e s. Incitador, que incita.

INCITANTE adx. Incitante, que incita.║ Atractivo, atraente.

INCITAR v. Incitar, encirrar, instigar.

INCÍVICO, A adx. e s., INCIVIL adx. Incívico, incivil.

INCIVILIZADO, A adx. Incivilizado.

INCLASIFICABLE adx. Inclasificable / inclasificábel.

INCLEMENCIA s.f. Inclemencia.

INCLEMENTE adx. Inclemente, falto de clemencia.

INCLINACIÓN s.f. Inclinación.

INCLINAR(SE) v. Inclinar(se), ladear(se), dobrar.

ÍNCLITO, A adx. Ínclito, ilustre, egrexio.

INCLUIR v. Incluír.

INCLUSIÓN s.f. Inclusión, inserción.

INCLUSIVE adv. Inclusive, inclusivamente.

INCLUSIVO, A adx. Inclusivo.

INCLUSA s.f. Hospicio, orfanato, casa de acollida de expósitos.

INCLUSIÓN s.f. Inclusión, inserción.

INCLUSIVO, A adx. Inclusivo.

INCLUSO, A adx. Incluído (contido en). ║ adv. Incluso, ata, mesmo, aínda, inclusive.║ conx. Incluso, ata, aínda.

INCOACIÓN s.f. Acc. de incoar.

INCOAR v. (Der.) Incoar, iniciar un expediente.

INCOBRABLE adx. Incobrable, incobrábel.

INCÓGNITO, A adx. e s.f. Incógnito.

INCOGNOSCIBLE adx. Incognoscible / incognoscíbel, que non se pode coñecer.

INCOHERENCIA s.f. Incoherencia, incongruencia.

INCOHERENTE adx. Incoherente, incongruente.

INCOLORO, A adx. Incoloro.

INCÓLUME adx. Incólume, intacto, ileso.

INCOMBUSTIBLE adx. Incombustible / incombustíbel.

INCOMESTIBLE adx. Incomestible, incomestíbel.

INCOMODAR v. Incomodar, molestar.║ Incomodar, enfadar.
INCOMODARSE v.pr.  Incomodarse, enfadarse.

INCOMODIDAD s.f. Incomodidade.

INCOMODO s.m. Incomodidade f., molestia, f.

INCÓMODO, A adx. Incómodo.║ Molesto, amolador.

INCOMPARABLE adx. Incomparable, incomparábel.

INCOMPARECENCIA s.f. Incomparecencia, falta de asistencia.

INCOMPATIBILIDAD s.f. Incompatibilidade.

INCOMPATIBLE adx. Incompatible, incompatíbel.

INCOMPETENCIA s.f. Incompetencia.

INCOMPETENTE adx. e s. Incompetente.

INCOMPLETO, A adx. Incompleto.

INCOMPRENDIDO, A adx. e s. Incomprendido.

INCOMPRENSIBLE adx. Incomprensible, incomprensíbel.

INCOMPRENSIÓN s.f. Incomprensión.

INCOMPRENSIVO, A adx. Incomprensivo, intolerante, que non ten comprensión cos demais.

INCOMPRESIBLE adx. (Fís.) Incompresible, incompresíbel, que non se pode comprimir.

INCOMUNICACIÓN s.f. Incomunicación.

INCOMUNICAR(SE) v. Incomunicar(se).

INCONCEBIBLE adx. Inconcibible / inconcibíbel.

INCONCILIABLE adx. Inconciliable / inconciliábel.

INCONCLUSO, A adx. Inconcluso, inacabado, sen rematar.

INCONCRETO, A adx. Inconcreto, vago, impreciso.

INCONDICIONAL adx. Incondicional, sen condicións.║ s. Incondicional, adepto, seguidor, partidario.

INCONEXIÓN s.f. Inconexión /ks/, falta de conexión.

INCONEXO, A adx. Inconexo /ks/.

INCONFESABLE adx. Inconfesable/ inconfesábel.

INCONFESO, A adx. Inconfeso, que non confesa [o delito].

INCONFORMISMO s.m. Inconformismo.

INCONFORMISTA adx. Inconformista.

INCONFUNDIBLE adx. Inconfundible / inconfundíbel.

INCONGRUENCIA s.f. Incongruencia.

INCONGRUENTE adx. Incongruente.

INCONMENSURABLE adx. Inconmensurable / inconmensurábel, inmenso, enorme.

INCONMOVIBLE adx. Inconmovible, inconmovíbel, impasible, imperturbable.

INCONSCIENCIA s.f. Inconsciencia

INCONSCIENTE adx. e s. Inconsciente.

INCONSECUENTE adx. e s. Inconsecuente.

INCONSISTENCIA s.f. Inconsistencia, falta de consistencia.

INCONSISTENTE adx.  Inconsistente.

INCONSOLABLE adx. Inconsolable, inconsolábel.

INCONSTANCIA s.f. Inconstancia, falta de constancia.

INCONSTANTE adx. Inconstante, inestable.

INCONSTITUCIONAL adx. Inconstitucional.

INCONTABLE adx. Incontable, incontábel.║ Numerosísimo, moi difícil de contar.

INCONTAMINADO, A adx. Incontaminado.

INCONTENIBLE adx. Irrefreable, irreprimible.

INCONTESTABLE adx. Incontestable, incontestábel, indiscutible, irrefutable.

INCONTINENCIA s.f. Incontinencia.

INCONTRASTABLE adx. Incontrastable/ incontrastábel.

INCONTROLABLE adx. Incontrolable, incontrolábel.

INCONTROLADO, A adx. e s. Incontrolado.

INCONTROVERTIBLE adx. Incontrovertible, incontrovertíbel, que non admite dúbida.

INCONVENIENCIA s.f. Inconveniencia.

INCONVENIENTE adx. Inconveniente, que non convén.║ s.m. Inconveniente, dificultade f., atranco.

INCONVERTIBLE adx. Inconvertible.

INCORDIAR v. Encordiar, molestar, amolar.

INCORDIO s.m. Encordio, molestia.

INCORPORACIÓN s.f. Incorporación.

INCORPORAL adx. Incorporal, incorpóreo.

INCORPORAR(SE) v. Incorporar(se).

INCORPÓREO, A adx. Incorpóreo, que non ten corpo.

INCORRECCIÓN s.f. Incorrección.

INCORRECTO, A adx. Incorrecto.

INCORREGIBLE adx. Incorrixible, incorrixíbel.

INCORRUPTIBLE adx. Incorruptible, incorruptíbel.

INCORRUPTO, A adx. Incorrupto.

INCREDIBILIDAD s.f. Incredibilidade.

INCREDULIDAD s.f. Incredulidade.

INCRÉDULO, A adx. e s. Incrédulo.

INCREÍBLE adx. Incrible.

INCREMENTAR v. Incrementar.

INCREMENTO s.m. Incremento.

INCREPACIÓN s.f. Increpación, reprensión, reprimenda, rifa.

INCREPAR v. Increpar, amoestar, reprender.

INCRIMINAR v. Incriminar, inculpar, acusar [dun delito].

INCRUENTO, A adx. Incruento, non sanguinolento.

INCRUSTACIÓN s.f. Incrustación.

INCRUSTAR(SE) v. Incrustar(se).

INCUBACIÓN s.f. Incubación.

INCUBADORA s.f. Incubadora.

INCUBAR v. Incubar, chocar (as aves).

ÍNCUBO adx. e s. Íncubo (demo sexual).

INCUESTIONABLE adx. Incuestionable, incuestionábel, innegable.

INCULCAR v. Inculcar.

INCULPABILIDAD s.f. Inculpabilidade.

INCULPACIÓN s.f. Inculpación.

INCULPAR v. Inculpar, culpar.

INCULTIVABLE adx. Incultivable / incultivábel.

INCULTO, A adx. Inculto, (terreo) a bravo, maniño, ermo.║(fig.) Inculto, ignorante, desensinado.

INCULTURA s.f. Incultura, ignorancia.

INCUMBENCIA s.f. Incumbencia, obriga, responsabilidade [duna persoa].

INCUMBIR v. Incumbir, corresponder [unha obriga].

INCUMPLIMIENTO s.m. Incumprimento.

INCUMPLIR v. Incumprir.

INCUNABLE adx. e s.(Imprenta) Incunable.

INCURABLE adx. Incurable, incurábel, insandable.

INCURIA s.f. Incuria, deixamento, desleixo, abandono.

INCURIOSO, A adx. e s.  Descoidado, neglixente.

INCURRIR v. Incorrer.

INCURSIÓN s.f. Incursión= [Penetración (nun país).║ Escapada, escapadela.║ Irrupción (de guerra).]

INCURVAR v. Encurvar, poñer curvo.

INDAGACIÓN s.f. Indagación, investigación.

INDAGADOR, A adx. e s. Indagador, investigador.

INDAGAR v. Indagar, investigar.

INDEBIDO, A adx. Indebido= [Opcional, optativo, non obrigatorio.║ Ilícito, inxusto, incorrecto.]

INDECENCIA s.f. Indecencia.

INDECENTE adx. e s. Indecente.

INDECIBLE adx. Indecible / indecíbel.

INDECISIÓN s.f. Indecisión.

INDECISO, A adx. Indeciso.

INDECOROSO, A adx. Indecoroso.

INDEFECTIBLE adx. Indefectible / indefectíbel, inevitable.

INDEFENDIBLE adx. Indefendible, indefendíbel, insostible.

INDEFENSIÓN s.f. (Der) Indefensión.

INDEFENSO, A adx. Indefenso.

INDEFINIDO, A adx. e s.m. Indefinido.

INDEFORMABLE adx. Indeformable, indeformábel.

INDELEBLE adx. Indeleble, indelébel, que non se pode borrar.

INDELICADEZA s.f. Indelicadeza.

INDEMNE adx. Indemne, ileso.

INDEMNIDAD s.f. Indemnidade.

INDEMNIZABLE adx. Indemnizable / indemnizábel.

INDEMNIZACIÓN s.f. Indemnización.

INDEMNIZADOR, A adx. e s. Indemnizador.

INDEMNIZAR v. Indemnizar.

INDEMOSTRABLE adx. Indemostrable / indemostrábel.

INDEPENDENCIA s.f. Independencia.

INDEPENDENTISMO s.m. Independentismo.

INDEPENDENTISTA adx. e s. Independentista.

INDEPENDIENTE adx. Independente.

INDEPENDIZAR(SE) v. Independizar(se).

INDESCIFRABLE adx. Indescifrable, indescifrábel, insondable, incomprensible.

INDESCRIPTIBLE adx. IndescritibleO / indescritíbel.

INDESEABLE adx. e s. Indesexable, indesexábel.

INDESTRUCTIBLE adx. IndestrutibleO, indestrutíbel.

INDETERMINACIÓN s.f. Indeterminación, indecisión, irresolución.

INDETERMINADO, A adx. Indeterminado, indefinido.

INDEXACIÓN s.f. Indexación, acc. e ef. de indexar.

INDEXAR v. Indexar /ks/, facer o índice.

INDIANO, A adx. e s. Indiano.

INDICACIÓN s.f. Indicación.

INDICADOR, A adx. e s. Indicador.

INDICAR v. Indicar, sinalar.

INDICATIVO, A adx. e s.m. (Gram.) Indicativo.

ÍNDICE s.m. Índice.║ adx. e s.(dedo) Índice, furabolos (pop.), mostreiro (pop.)

INDICIAR v. Dar indicios.║ Sospeitar.║ Dar a entender.

INDICIARIO, A adx. (Der.) Indiciario, rel. a indicios.

INDICIO s.m. Indicio.

INDIFERENCIA s.f. Indiferenza.

INDIFERENTE adx. e s. Indiferente.

INDÍGENA adx. e s. Indíxena.

INDIGENISMO s.m. Indixenismo.

INDIGENCIA s.f. Indixencia, miseria, penuria.

INDIGENTE adx. e s. Indixente, necesitado, pobre.

INDIGERIBLE adx. Indixerible / indixeríbel.

INDIGESTAR(SE) v. Indixestar(se), empachar(se).

INDIGESTIBLE adx. Indixerible, indixeríbel.

INDIGESTIÓN s.f. Indixestión, empacho, m.

INDIGESTO, A adx. Indixesto.

INDIGNACIÓN s.f. Indignación, carraxe.

INDIGNANTE adx. Indignante.

INDIGNAR(SE) v. Indignar(se).

INDIGNIDAD s.f. Indignidade.

INDIGNO, A adx. Indigno.

ÍNDIGO s.m. (Bot.: Arbto. da fam. das papilonáceas, substancia e cor) Índigo, anil.

INDIO (1),  A adx. e s. Indio.

INDIO (2) s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 49) Indio, “In“.

INDIRECTA s.f. Indirecta, insinuación, pulla.

INDIRECTO, A adx. Indirecto.

INDISCIPLINA s.f. Indisciplina, falta de disciplina.

INDISCIPLINADO,A adx. Indisciplinado.

INDISCRECIÓN s.f. Indiscreción.

INDISCRETO, A adx. Indiscreto.

INDISCUTIBLE adx. Indiscutible, indiscutíbel, incuestionable, innegable.

INDISOLUBILIDAD s.f. Indisolubilidade.

INDISOLUBLE adx. Indisoluble/indisolúbel.

INDISPENSABLE adx. Indispensable / indispensábel.

INDISPONIBILIDAD s.f. Indispoñibilidade.

INDISPONIBLE adx. Indispoñible / indispoñíbel.

INDISPONER(SE) v. Indispoñer(se) / indispor(se).

INDISPOSICIÓN s.f. Falta de preparación. ║ Indisposición, peleira (doenza leve).

INDISPUESTO, A adx. Indisposto.

INDISTINGUIBLE adx. Indistinguible / indistinguíbel, indiscernible.

INDISTINTO, A adx. Indistinto, indistinguible.

INDIVIDUAL adx. Individual.

INDIVIDUALIDAD s.f. Individualidade.

INDIVIDUALISMO s.m. Individualismo.

INDIVIDUALISTA adx. Individualista.

INDIVIDUALIZACIÓN s.f. Individualización.

INDIVIDUALIZAR v. Individualizar.

INDIVIDUO s.m. Individuo.

INDIVISIBLE adx. Indivisible, indivisíbel.

INDIVISO, A adx. Indiviso.

INDIZAR v. Facer o índice, indexar.

INDOCHINO, A adx. e s. Indochinés, esa.

INDÓCIL adx. Indócil, que non ten docilidade.

INDOCILIDAD s.f. Indocilidade.

INDOCTO, A adx. e s. Indouto, ignorante, ignaro, inculto.

INDOCUMENTADO, A adx. e s. Indocumentado.

ÍNDOLE s.f. Índole, natureza, carácter m., condición, feitío m.

INDOLENCIA s.f. Indolencia, apatía, desgana.

INDOLENTE adx. Indolente, apático.║ Indolente, preguizoso.║ Insensible á dor.

INDOLORO, A adx. Indoloro, que non produce dor.

INDOMABLE, INDOMEÑABLE adx. Indomable, indomábel, indomeable, indómito.

INDÓMITO, A adx. Indomable, fero, salvaxe, bravo.

INDUCCIÓN s.f. Indución.

INDUCIDO s.m. (Electr.) Inducido.

INDUCIR v. Inducir.

INDUCTIVO, A adx. Indutivo, que se fai por indución.

INDUCTOR, A adx. e s. Indutor.

INDUDABLE, INDUBITABLE adx. Indubidable, indubidábel.

INDULGENCIA s.f. Indulxencia.

INDULGENTE adx. Indulxente.

INDULTAR v. Indultar.

INDULTO s.m. Indulto.

INDUMENTARIA s.f. (roupa) Indumento m., vestimenta.║(Historia da roupa) Indumentaria.

INDUMENTO s.m. Indumento, roupa, vestimenta.

INDURACIÓN s.f. (Med.)  Endurecemento.

INDUSTRIA s.f. Industria.

INDUSTRIAR v. Instruír, adestrar, preparar.║ v.pr. Enxeñarse, amañarse, apañarse.

INDUSTRIAL adx. e s. Industrial.

INDUSTRIALIZACIÓN  s.f. Industrialización.

INDUSTRIALIZAR v. Industrializar.

INDUSTRIOSO, A adx. Industrioso.

INÉDITO, A adx. Inédito (sen editar ou nunca visto).

INEFABLE, INENARRABLE adx. Inefable, inefábel, indicible, inenarrable.

INEFICACIA s.f. Ineficacia.

INEFICAZ, INEFICIENTE adx. Ineficaz, ineficiente.

INELEGANCIA s.f. Inelegancia.

INELEGANTE adx. Inelegante.

INELEGIBLE adx. Inelixible / inelixíbel, que non se pode elixir.

INELUCTABLE adx. InelutableO / inelutábel, inevitable.

INELUDIBLE adx. Ineludible / ineludíbel.

INEMBARGABLE adx. Inembargable /  inembargábel.

INENARRABLE adx. Inenarrable / inenarrábel, indicible, inefable.

INEPCIA s.f. Necidade, calidade de necio. ║ Necidade, babecada, burrada, estupidez, parvada. ║ Inepcia, ineptitude.

INEPTITUD s.f. Inaptitude, incapacidade, incompetencia.

INEPTO, A adx. Inapto.║ adx. e s. Inepto, incapaz.

INEQUÍVOCO, A adx. Inequívoco, indiscutible.

INERCIA s.f. (Fis.) Inercia. ║ Inercia (fig.), rutina.

INERME adx. Inerme, desarmado, indefenso.║(Biol.) [Planta] sen espiñas nin pinchos.

INERTE adx. Inerte, inanimado.║ Frouxo, desidioso, neglixente.

INESCRUTABLE adx. Inescrutable, inescrutábel, indescifrable.

INESPERADO, A adx. Inesperado, inopinado, imprevisto.

INESTABILIDAD adx. Inestabilidade.

INESTABLE adx. Inestable, inestábel.

INESTIMABLE adx. Inestimable, inestimábel, inapreciable (por valioso).

INEVITABLE adx. Inevitable, inevitábel.

INEXACTITUD s.f. Inexactitude /ks/.

INEXACTO, A adx. Inexacto.

INEXCUSABLE adx. Inescusable, inescusábel= [ Ineludible, inevitable.║ Inxustificable, que non ten escusa.]

INEXISTENCIA s.f. Inexistencia.

INEXISTENTE adx. Inexistente, que non existe.║(fig.) Nulo, sen valor.

INEXORABLE adx. Inexorable, inexorábel, implacable.

INEXPERIENCIA s.f. Inexperiencia.

INEXPERTO, A adx. Inexperto, inexperimentado.

INEXPLICABLE adx. Inexplicable, inexplicábel, incomprensible.

INEXPLICADO, A adx. Inexplicado.

INEXPLORABLE adx. Inexplorable / inexplorábel.

INEXPLORADO, A adx Inexplorado, virxe, sen explorar.

INEXPRESABLE adx. Inexpresable / inexpresábel, indescritible.

INEXPRESIVO, A adx. Inexpresivo.

INEXPUGNABLE adx. Inexpugnable, inexpugnábel.

INEXTRICABLE adx. Inextricable, inextricábel, que non se pode desenredar.

INFALIBILIDAD s.f. Infalibilidade.

INFALIBLE adx. Infalible, infalíbel.

INFALSIFICABLE adx. Infalsificable / infalsificábel.

INFAMACIÓN s.f. Infamación.

INFAMADOR, A adx. e s. Infamador.

INFAMANTE adx. Infamante.

INFAMAR v. Infamar, quitar a fama, difamar, denigrar.

INFAMATORIO, A adx. Infamatorio.

INFAME adx. e s. Infame, abxecto, vil.

INFAMIA s.f. Infamia, vileza.

INFANCIA s.f. Infancia (período).║(fig.) Rapazada (conxunto de nenos).

INFANDO, A adx. Indigno, desprezable. ║ Horrible, horroroso, aterrador.

INFANTADO s.m. (Hist.) Infantado (territorio dun infante/a).

INFANTE, A s. Infante.

INFANTERÍA s.f. Infantería, infantaría.

INFANTICIDA s. Infanticida.

INFANTICIDIO s.m. Infanticidio.

INFANTIL adx. Infantil.

INFANTILISMO s.m. Infantilismo.

INFANZÓN, ONA s.(Hist.) Infanzón (fidalgo con limitacións).

INFARTADO, A adx. e s. Infartado.

INFARTAR(SE) v. (Med.) Causar un infarto.

INFARTO s.m. (Med.) Infarto.

INFATIGABLE adx. Infatigable, infatigábel, incansable.

INFATUAR(SE)v. Infatuar(se), volver(se) fatuo ou fachendoso.

INFAUSTO, A adx. Infausto, desgraciado, infeliz.

INFECCIÓN s.f. Infección.

INFECCIONAR v. Infectar, causar infección.

INFECCIOSO, A adx. Infeccioso.

INFECTAR(SE) v. Infectar(se).

INFECTO, A adx. Infecto, infectado, contaxiado. ║ (fig.) Sucio, repugnante, nauseabundo.

INFECUNDIDAD s.f. Infecundidade.

INFECUNDO, A adx. Infecundo.

INFELICIDAD s.f. Infelicidade, desdita.

INFELIZ adx. e s. Infeliz, desventurado, malfadado.║(fam.) Infeliz, malpocado, inocente, miñaxoia.

INFERENCIA s.f. Inferencia, conclusión, dedución,

INFERIOR adx. e s.m. Inferior.

INFERIORIDAD s.f. Inferioridade.

INFERIR v. Inferir, deducir, concluír. ║ Inferir, ocasionar, producir [un dano].

INFERNAL adx. Infernal.

INFERTILIDADE s.f. Infertilidade, esterilidade.

INFESTACIÓN s.f. Infestación, acc. e ef. de infestar(se).

INFESTAR v. Infestar, contaminar.║ Inzar, encher de praga.

INFESTO, A adx. (poético) Infesto, danoso, daniño, pernicioso, prexudicial.

INFIBULAR v. Infibular.

INFIDELIDAD s.f. Infidelidade, deslealdade.║ Carencia da fe católica.

INFIDENCIA s.f. Infidelidade, deslealdade.

INFIDENTE adx. e s. Infiel, desleal, fementido.

INFIEL adx. e s. Infiel, desleal, desleigado.║ Infiel, pagán; -á.

INFIERNILLO s.m. Fornelo, quentador, aparello para quentar.

INFIERNO s.m. Inferno.

INFIJO s.m. (Gram.) Infixo, interfixo.

INFILTRACIÓN s.f. Infiltración, filtración.

INFILTRADO, A s. Infiltrado [no inimigo].

INFILTRAR(SE) v. Infiltrar(se).

ÍNFIMO, A adx. Ínfimo.

INFINIDAD s.f. Infinidade.

INFINITESIMAL adx. (Mat.) Infinitesimal.

INFINITIVO s.m. (Gram.) Infinitivo320.

INFINITO adx. e s. Infinito / infindo.

INFINITUD s.f. Infinitude, calidade de infinito.

INFLACIÓN s.f. Inflación.

INFLACIONARIO, A adx. Relativo á inflación monetaria, inflacionista.

INFLACIONISTA adx. Inflacionista.

INFLAMABLE adx. Inflamable / inflamábel.

INFLAMACIÓN s.f. Inflamación. Inchazón.

INFLAMAR(SE) v. Inflamar(se).

INFLAMATORIO, A adx. Inflamatorio.

INFLAR(SE) v. Inflar(se). Inchar(se).

INFLEXIBILIDAD s.f. Inflexibilidade, rixidez.

INFLEXIBLE adx. Inflexible, inflexíbel, ríxido.

INFLEXIÓN s.f. Inflexión, curvatura.║ (Fonética) (Xeometría) Inflexión.║ (Gramática) Inflexión, flexión.

INFLIGIR v. Danar, ferir, mancar. ║ Inflixir, castigar, sancionar. 

INFLUENCIA s.f. Influencia.

INFLUENCIABLE adx. Influenciable / influenciábel.

INFLUENCIAR, INFLUIR v. Influír.

INFLUENZA s.f. (Patol.) Influenza, gripe.

INFLUIR v. Influír.

INFLUJO s.m. Influxo.

INFLUYENTE adx. Influente.

INFORMACIÓN s.f. Información.

INFORMADOR, A adx. e s. Informador, que informa.║ s. Informador, xornalista, periodista.

INFORMAL adx. Informal, que non garda as formas.║ adx. e s. Informal, trapalleiro, chafalleiro.

INFORMALIDAD s.f. Informalidade.

INFORMANTE adx. e s. Informante.

INFORMAR(SE) v. Informar(se).

INFORMÁTICO, A  adx. e s.f. Informático.

INFORMATIVO, A adx. Informativo, que informa.║ s.m. Informativo, noticiario.

INFORMATIZACIÓN s.f. Informatización.

INFORMATIZAR v. Informatizar, aplicar a informática.

INFORME (1) s.m. Informe, memoria, exposición.

INFORME (2) adx. Informe, sen forma.  

INFORTUNADO, A adx. Infortunado, malfadado.

INFORTUNIO s.m. Infortunio, desgraza, mal fado.

INFRACCIÓN s.f. Infracción.

INFRACTOR, A adx. e s. Infractor, quebrantador.

INFRAESTRUCTURA s.f. Infraestrutura.

INFRAHUMANO, A adx. Infrahumano

INFRANQUEABLE adx. Infranqueable, infranqueábel.

INFRAOCTAVA s.f. (Rel.) Infraoitava.

INFRARROJO, A, ULTRARROJO, A adx. (Fis.) Infravermello, ultravermello.

INFRASONIDO s.m. Infrasón.

INFRAVALORAR v. Desvalorizar, subestimar, valorar pouco.

INFRECUENTE adx. Infrecuente, inhabitual, raro [no tempo].

INFRINGIR v. Infrinxir321, transgredir, quebrantar, contravir.

INFRUCTÍFERO, A adx. Infrutífero, que non produce froito, infecundo.║(fig.) Infrutífero, ineficaz, ineficiente, inútil.

INFRUCTUOSO, A adx. Infrutuoso, ineficaz, van.

ÍNFULA s.f. Ínfula (ornamento antigo e fita da mitra episcopal).║ s.f.pl.(fig.) Ínfulas, fumes, aires, pretensións, altiveza.

INFUMABLE adx. [Tabaco] infumable, infumábel.║(fig.) Infumable, infumábel, inaceptable.

INFUNDADO, A adx. Infundado, sen fundamento.

INFUNDIO s.m. Mentira, trola, alburgada [tendenciosa].

INFUNDIOSO, A adx. Mentirán, mentireiro, troleiro.

INFUNDIR v. Infundir, inspirar, insuflar.

INFUSIÓN s.f. Infusión.

INFUSO, A adx. Infuso.

INGENIAR v. Enxeñar, argallar.

INGENIERÍA s.f. Enxeñería.

INGENIERO s. Enxeñeiro.

INGENIO s.m. Enxeño.

INGENIOSIDAD s.f. Calidade de enxeñoso, habelencia, habilidade.

INGENIOSO, A adx. Enxeñoso, habelencioso.

INGÉNITO, A adx. Inxénito, non xerado. ║ Inxénito, innato.

INGENTE adx. Inxente, enorme.

INGENUIDAD s.f. Inxenuidade.

INGENUO, A adx. Inxenuo, inocente.

INGERIR v. Inxerir.

INGESTIÓN s.f. Inxestión, acc. e ef. de inxerir.

INGLE s.f. (Anat.) Ingua, éngoa, virilla.

INGLÉS, A adx. e s. Inglés.

INGLETE s.m. Bispel, ensamblaxe a escuadro, xunta esquinada.║ Ángulo de 45º do cartabón.

INGOBERNABLE adx. Ingobernable, ingobernábel.

INGRATITUD s.f. Ingratitude.

INGRATO, A adx. Ingrato.

INGRAVIDEZ s.f. Ingravidez, cal. de ingrávido.

INGRÁVIDO, A adx. Ingrávido, non suxeito á gravidade.

INGREDIENTE s.m. Ingrediente.

INGRESAR v. Ingresar.

INGRESO s.m. Ingreso.

INGUINAL, INGUINARIO, A adx. Inguinal, rel. á ingua.

INGURGITACIÓN s.f. (Fisiol.) Ingurxitación, acc. e ef. de ingurxitar.

INGURGITAR v. (Fisiol.) Ingurxitar, engulir, tragar.

INHÁBIL adx. Inhábil.

INHABILIDAD s.f. Inhabilidade, impericia.

INHABILITACIÓN s.f. Inhabilitación.

INHABILITAR v. Inhabilitar.

INHABITABLE adx. Inhabitable, inhabitábel.

INHALACIÓN  s.f. Inhalación.

INHALADOR s.m. (Med.) Inhalador (aparello).

INHALAR v. (Med.) Inhalar, aspirar.

INHERENCIA s.f. Inherencia (unión de cousas inseparables).

INHERENTE adx. Inherente (que non se pode separar).

INHIBICIÓN s.f. Inhibición.

INHIBIDOR, A adx. e s.m. (Tecnol.) Inhibidor.

INHIBIR(SE) v. Inhibir, impedir.║(Med.) Inhibir, suspender [a actividade dun órgano].

INHÓSPITO, A adx. Inhóspito, inhospitalario.

INHUMACIÓN s.f. Inhumación, enterro, enterramento.

INHUMANO, A adx. Inhumano.

INHUMAR v. Inhumar, enterrar, sepultar.

INICIACIÓN s.f. Iniciación, introdución.

INICIADO, A p.p. de 'iniciar'  Iniciado.║ adx, e s. Iniciado, sabedor de cousa secreta.

INICIADOR, A adx. e s. Iniciador.

INICIAL adx. Inicial.

INICIAR v. Iniciar, principiar, comezar.║ Iniciar, instruír, ensinar.

INICIÁTICO, A adx. Iniciático.

INICIATIVA s.f. Iniciativa.

INICIO s.m. Inicio, comezo.

INICUO, A adx. Inicuo, inxusto.║ Inicuo, malvado, vil.

INIGUALABLE adx. Inigualable / inigualábel.

INIMAGINABLE adx. Inimaxinable, inimaxinábel, impensable.

INIMITABLE adx. Inimitable / inimitábel.

ININFLAMABLE adx. Ininflamable / ininflamábel.

ININPUTABLE adx. (Der.) Inimputable / inimputábel.

ININTELIGIBLE adx. Inintelixible / inintelixíbel.

ININTERRUMPIDAMENTE adv. Arreo, ininterrompidamente.

ININTERRUMPIDO, A adx. Ininterrompido, continuo.

INIQUIDAD s.f. Iniquidade, maldade, inxustiza.

INJERENCIA s.f. Inxerencia, interferencia, intromisión.

INJERIR v. Enxerir [unha planta], enxertar.║ Inserir, introducir [unha cousa noutra].║ Inxerir [pola boca].║ v.pr. Inxerirse, entremeterse, inmiscirse.

INJERTA s.f. Enxertía, acc. de enxertar.

INJERTABLE adx. Que se pode enxertar.

INJERTADOR, A adx. e s. Enxertador, que enxerta.║ s.m. Enxertadeira f. (navalla para facer enxertos).

INJERTAR v. Enxertar, enxerir.

INJERTO s.m. Enxerto.

INJURIA s.f. Inxuria.

INJURIAR v. Inxuriar, aldraxar, infamar, vexar.

INJURIOSO, A adx. Inxurioso, aldraxante, insultante, ofensivo.

INJUSTICIA s.f. Inxustiza.

INJUSTIFICABLE adx. Inxustificable, inxustificábel, imperdoable.

INJUSTIFICADO, A adx. Inxustificado,infundado, inmotivado, improcedente.

INJUSTO, A adx. Inxusto.

INMACULADO, A adx. Inmaculado, sen mácula, sen mancha.

INMADUREZ s.f. Inmaturidade, calidade de inmaturo.

INMADURO, A adx. Inmaturo. Verde.

INMANENTE adx. (Filos.) Inmanente  (inherente a un ser).

INMARCESIBLE, INMARCHITABLE adx. Inmarcescible, inmarcescíbel, que non murcha.

INMATERIAL adx. Inmaterial, non material, incorpóreo.

INMATRICULAR v. (Der.) Inmatricular (inscribir un ben inmoble por primeira vez).

INMEDIACIÓN s.f. Cal. de inmediato.
INMEDIACIONES s.f.pl. Inmediacións, arredores, proximidades.

INMEDIATAMENTE adv. m. Sen interrupción.║ adv. t. Inmediatamente, de inmediato, deseguida, decontado.

INMEDIATEZ s.f. Inmediatez.

INMEDIATO, A adx. Inmediato.

INMEJORABLE adx. Inmellorable, inmellorábel.

INMEMORABLE adx. Sen memoria do comezo.

INMEMORIAL adx. Inmemorial, de épocas remotas.

INMENSAMENTE adv. m. Inmensamente.

INMENSIDAD s.f. Inmensidade, calidade de inmenso.║ (fig.) Número ou extensión grande.

INMENSO, A adx. Inmenso.

INMENSURABLE adx. Inmensurable, inmensurábel, que non pode medirse.║(fig.) Enorme, colosal.

INMERECIDO, A adx. Inmerecido, non merecido.

INMERSIÓN s.f. Inmersión, acc. de somerxer(se).

INMERSO, A adx. Inmerso.

INMIGRACIÓN s.f. Inmigración.

INMIGRANTE adx. e s. Inmigrante.

INMIGRAR v. Inmigrar.

INMINENCIA s.f. Inminencia, cal. de inminente.

INMINENTE adx. Inminente, próximo a suceder.

INMISCUIR v. Mesturar [substancias]. ║ v.pr. Inmiscirse, entremeterse.

INMISERICORDE adx. Desapiadado, que non ten misericordia.

INMOBILIARIO, A adx. e s.f. Inmobiliario.

INMOBLE adx. Inmóbil, que non se move ou non pode ser movido.

INMODERADO, A adx. Inmoderado, descomedido, desmesurado, desenfreado.

INMODESTIA s.f. Inmodestia, fachenda.

INMODESTO, A adx. Inmodesto, fachendoso.

INMODIFICABLE adx. Inmodificable / inmodificábel, que non se pode modificar.

INMOLACIÓN s.f. Inmolación, holocausto, sacrificio.

INMOLADOR, A adx. e s. Inmolador.

INMOLAR v. Inmolar, sacrificar.

INMORAL adx. e s. Inmoral.

INMORALIDAD s.f. Inmoralidade.

INMORTAL adx. Inmortal, inmorredoiro.

INMORTALIDAD s.f. Inmortalidade, cal. de inmortal.

INMORTALIZAR(SE) v. Inmortalizar(se).

INMOTIVADO, A adx. Inmotivado, sen motivo.

INMÓVIL adx. Inmóbil, quedo.

INMOVILIDAD s.f. Inmobilidade.

INMOVILISMO s.m. Inmobilismo.

INMOVILISTA adx. e s.Inmobilista.

INMOVILIZACIÓN s.f. Inmobilización.

INMOVILIZABLE adx. Inmobilizable.

INMOVILIZADO s.m. (Econ.) Inmobilizado, bens patrimoniais.

INMOVILIZAR v. Inmobilizar.

INMUEBLE adx. e s.m. Inmoble.

INMUNDICIA s.f. Inmundicia. Sucidade.

INMUNDO, A adx. Inmundo, suxo.║(fig.) Impuro.

INMUNE adx. Inmune.

INMUNIDAD s.f. Inmunidade.

INMUNITARIO, A adx. Inmunitario, inmunolóxico.

INMUNIZACIÓN s.f. Inmunización.

INMUNIZAR v. Inmunizar, facer inmune.

INMUNOLOGÍA s.f. (Biol. e Med.) Inmunoloxía.

INMUNOLÓGICO, A adx. (Biol.e Med.) Inmunolóxico.

INMUTABILIDAD s.f. Inmutabilidade, invariabilidade.

INMUTABLE adx. Inmutable, inmutábel.

INMUTAR(SE) v. Inmutar(se).

INNATO, A adx. Innato.

INNECESARIO,A adx. Innecesario, superfluo.

INNEGABLE adx. Innegable, innegábel, indiscutible.

INNEGOCIABLE adx. innegociable, innegociábel.

INNOBLE adx. Innobre, que non é nobre.║ Innobre, vil, infame, abxecto.

INNOMBRABLE adx. Innomeable / innomeábel.

INNOMINADO, A adx. Innominado, sen nome.

INNOVACIÓN s.f. Innovación.

INNOVADOR adx. e s. Innovador, anovador.

INNOVAR v. Innovar, anovar.

INNUMERABLE adx. Innumerable.

INOBSERVANCIA s.f. Inobservancia, falta de observancia.

INOCENCIA s.f. Inocencia.

INOCENTADA s.f. Inocentada, trola, pegota.║ Inocentada, acción candorosa.

INOCENTE adx. e s. Inocente.

INOCENTÓN, A adx. (fig. e fam., aum.) [Moi] inocente, inxenuo, miña xoia.

INOCUIDAD s.f. Inocuidade.

INOCULABLE adx. Inoculable / inoculábel.

INOCULACIÓN s.f. Inoculación.

INOCULAR v. (Med.) Inocular.

INOCULTABLE adx. Inocultable / inocultábel.

INOCUO, A, INNOCUO, A adx. Inocuo, que non fai dano.

INODORO, A adx. e s. Inodoro.

INOFENSIVO, A adx. Inofensivo.

INOLVIDABLE adx. Inesquecible / inesquecíbel.

INOPERANTE adx. Inoperante, baldío, ineficaz, ineficiente.

INOPIA s.f. Inopia, indixencia, miseria.
ESTAR EN LA INOPIA (loc. adv.- coloq.) Estar na inopia, andar ós biosbardos, pensar nos biosbardos, estar na lúa.

INOPINADO, A adx. Inopinado, imprevisto, inesperado.

INOPORTUNO, A adx. Inoportuno.

INORGÁNICO, A adx. Inorgánico.

INOXIDABLE adx. Inoxidable, inoxidábel.

INQUEBRANTABLE adx. Inquebrantable / inquebrantábel.

INQUIETANTE adx. Inquietante, preocupante, desacougante.

INQUIETAR(SE) v. Inquietar(se).

INQUIETO, A adx. Inquieto, inquedo.

INQUIETUD s.f. Inquietude, inquedanza.

INQUILINATO s.m. Inquilinato.

INQUILINO, A s. Inquilino, alugueiro.

INQUINA s.f. Empincha / empencha, xenreira, aversión.

INQUIRIR v. Inquirir, indagar, pescudar.

INQUISICIÓN s.f. Inquisición.

INQUISIDOR, A adx. e s. Inquisidor.

INQUISITIVO, A adx. Inquisitivo, inquiridor.

INQUISITORIAL adx.  Inquisitorial.

INSACIABLE adx. Insaciable, insaciábel.

INSACULAR v. Meter nun saco, ou nunha urna, rifas ou votos.

INSALIVACIÓN s.f. Insalivación.

INSALIVAR v. Insalivar [os alimentos na boca].

INSALUBRE adx. Insalubre, insán, malsán.

INSALUBRIDAD s.f. Insalubridade.

INSALVABLE adx. Insalvable / insalvábel.

INSANABLE adx. Insandable / insandábel, incurable.

INSANIA s.f. Insania, loucura, tolemia.

INSANO, A adx. Tolo.║ Insán; -á.

INSATISFACCIÓN s.f. Insatisfacción.

INSATISFACTORIO, A adx. Insatisfactorio.

INSATISFECHO, A adx. Insatisfeito.

INSCRIBIBLE adx. Inscritible, inscritíbel.

INSCRIBIR v. Inscribir.

INSCRIPCIÓN s.f. InscriciónO.

INSCRITO, A p.p. de ‘inscribir’, inscribir.║ adx. (Xeom.) [Figura] inscrita, encerrada.

INSECTICIDA adx. e s. Insecticida.

INSECTÍVORO, A adx. e s. Insectívoro.

INSECTO s.m. Insecto.

INSEGURIDAD s.f. Inseguridade.

INSEGURO, A adx. Inseguro, falto de seguridade.

INSEMINACIÓN s.f. (Biol.) Inseminación.

INSEMINAR v. Inseminar.

INSENSATEZ s.f. Insensatez.

INSENSATO, A adx. e s. Insensato.

INSENSIBILIDAD s.f. Insensibilidade.

INSENSIBILIZAR(SE) v. Insensibilizar(se).

INSENSIBLE adx. Insensible, insensíbel.

INSEPARABLE adx. Inseparable, inseparábel.

INSEPULTO, A adx. Insepulto, non sepultado.

INSERCIÓN s.f. Inserción.

INSERTAR v. Inserir.

INSERVIBLE adx. Inservible, inservíbel.

INSIDIA s.f. Insidia, aleivosía.

INSIDIADOR, A adx. e s. Insidioso.

INSIDIOSO, A adx. Insidioso, aleivoso.

INSIGNE adx. Insigne.

INSIGNIA s.f. Insignia.

INSIGNIFICANCIA s.f. Insignificancia.

INSIGNIFICANTE adx. Insignificante, pequeno, desprezable.

INSINUACIÓN s.f. Insinuación.

INSINUADOR, A adx. Insinuador, insinuante.

INSINUANTE adx. Insinuante.

INSINUAR v. Insinuar.

INSIPIDEZ s.f. Insipidez, insulsez.

INSÍPIDO, A adx. Insípido.

INSIPIENTE adx. e s. Ignorante, ignaro, indouto.

INSISTENCIA s.f. Insistencia.

INSISTENTE adx. Insistente.

INSISTIR v. Insistir. Gurrar, turrar, peterrear.

ÍNSITO, A adx. Innato, connatural.

INSOBORNABLE adx. Insubornable, insubornábel, incorruptible.

INSOCIABILIDAD s.f. Insociabilidade.

INSOCIABLE adx. Insociable, insociábel, túzaro.

INSOCIAL adx. Insocial, túzaro.

INSOLACIÓN s.f. Insolación, soleamento, soleada.

INSOLAR v. Poñer ó sol.║ v.pr. Coller unha insolación.

INSOLENCIA s.f. Insolencia.

INSOLENTAR v.tr. Facer que alguén se insolente.║ v.pr. Mostrarse alguén insolente.

INSOLENTE adx. e s. Insolente, lercho, lerchán.

INSOLIDARIO, A adx. Insolidario.

INSÓLITO, A adx. Insólito.

INSOLUBILIDAD s.f. Insolubilidade.

INSOLUBLE adx. Insoluble, insolúbel.

INSOLVENCIA s.f. Insolvencia, falta de solvencia.

INSOLVENTE adx. e s. Insolvente.

INSOMNE adx. Insomne, que non pode durmir.

INSOMNIO s.m. Insomnio.

INSONDABLE adx. Insondable, insondábel, que non se pode sondar.║ (fig) Insondable, indescifrable.

INSONORIDAD s.f. Insonoridade.

INSONORIZACIÓN s.f. Insonorización.

INSONORIZAR v. Insonorizar, illar acusticamente.

INSOPORTABLE adx. Insoportable / insoportábel.

INSOSLAYABLE adx. Ineludible / inevitable.

INSOSPECHABLE adx. Insospeitable / insospeitábel, que non se pode sospeitar.

INSOSPECHADO, A adx. Insospeitado, inesperado.

INSOSTENIBLE adx. Insostible / insostíbel.

INSPECCIÓN s.f. Inspección.

INSPECCIONAR v. Inspeccionar, revisar.

INSPECTOR, A s. Inspector.

INSPIRACIÓN s.f. Inspiración.

INSPIRAR(SE) v. Inspirar(se).

INSTALACIÓN s.f. Instalación.

INSTALADOR, A adx. e s. Instalador.

INSTALAR(SE) v. Instalar(se).

INSTANCIA s.f. Instancia.

INSTANTÁNEO, A adx. Instantáneo.

INSTANTE s.m. Instante, intre, retrinco [de tempo].
AL INSTANTE, AL PUNTO locs. advs. No intre, inmediatamente.

INSTAR v.tr. Instar, insistir [nunha petición].║ v.i. Urxir, apremar [a pronta execución de algo].

INSTAURACIÓN s.f. Instauración, implantación.

INSTAURADOR, A adx. e s. Instaurador.

INSTAURAR v. Instaurar.

INSTIGACIÓN s.f. Instigación, incitación.

INSTIGADOR, A adx. e s. Instigador.

INSTIGAR v. Instigar, incitar.

INSTILACIÓN s.f. Instilación, acc. de instilar.

INSTILAR v. Instilar, botar un líquido pouco a pouco.║(fig.) Instilar, infundir algo no ánimo insensiblemente.

INSTINTIVO, A adx. Instintivo, impulsivo.

INSTINTO s.m. Instinto.

INSTITUCIÓN s.f. Institución.

INSTITUCIONAL adx. Institucional.

INSTITUCIONALIZAR(SE) v. Converter(se) en institucional.

INSTITUIR v. Instituír, instaurar.

INSTITUTO s.m. Instituto.

INSTITUTRIZ s.f. Institutriz.

INSTRUCCIÓN s.f. Instrución.

INSTRUCTIVO, A adx. Instrutivo, educativo.

INSTRUCTOR, A adx. e s. Instrutor.

INSTRUIDO, A p.p.de ‘instruir’ Instruído.║ adx. Instruído, culto, lido.

INSTRUIR(SE) v. Instruír(se).

INSTRUMENTACIÓN s.f. Instrumentación.

INSTRUMENTAL adx. e s.m. Instrumental.

INSTRUMENTALIZAR v. Instrumentalizar.

INSTRUMENTAR v. Instrumentar, arranxar música para un instrumento.║ (Mús. e cirurxía.) Preparar o instrumental.

INSTRUMENTISTA s. Instrumentista (músico ou fabricante).

INSTRUMENTO s.m. Instrumento.

INSUBORDINACIÓN s.f. Insubordinación, desacato.

INSUBORDINADO, A adx. e s. Insubordinado.

INSUBORDINAR(SE) v, Insubordinar(se), rebelar(se), sublevar(se).

INSUFICIENCIA s.f. Insuficiencia.

INSUFICIENTE adx. Insuficiente.

INSUFLAR v. Insuflar.

INSUFRIBLE adx. Insufrible, insufríbel, inaguantable, insoportable.

ÍNSULA s.f. Illa.  nota

INSULAR adx. e s. Insular, rel. á(s) illa(s).

INSULARIDAD s.f. Insularidade. ║ Illamento.

INSULSEZ s.f. Insulsez, insipidez.

INSULSO, A adx. Xebre, insípido.

INSULTADOR, A adx. e s. Insultador.

INSULTANTE adx. Insultante.

INSULTAR v. Insultar.

INSULTO s.m. Insulto.

INSUMERGIBLE adx. Insomerxible / insomerxíbel.

INSUMIR v. Empregar, colocar, investir [diñeiro].

INSUMISIÓN s.f. Insubmisión.

INSUMISO, A adx. Insubmiso.

INSUPERABLE adx. Insuperable/ insuperábel, inmellorable.

INSURGENTE adx. e s. Insurxente, insurrecto.

INSURGIR v. Insurxir, sublevarse.

INSURRECCIÓN s.f. Insurrección, alzamento.

INSURRECTO, A adx. e s. Insurrecto, insurxente, sublevado.

INSUSTANCIAL adx. Insubstancial, insípido, eslamiado.

INSUSTANCIALIDAD s.f. Cal. de insubstancial, insubstancialidade.

INSUSTITUIBLE, INSUBSTITUIBLE adx.Insubstituíble / insubstituíbel.

INTACHABLE adx. Que non admite tacha.

INTACTO, A adx. Intacto.

INTANGIBLE adx. Intanxible / intanxíbel, intocable, impalpable.

INTEGRACIÓN s.f. Integración.

INTEGRABLE adx. (Mat.) Integrable/  integrábel.

INTEGRADOR, A adx. Integrador.

INTEGRAL adx. Integral, completo, total.║ s.f. (Mat.) Integral.

INTEGRAMENTE adv.m. Integramente, enteiramente.║ Con integridade.

INTEGRANTE adx. Integrante, compoñente, constituínte.║ Integrador.

INTEGRAR(SE) v. Integrar(se).

INTEGRIDAD s.f. Integridade.

ÍNTEGRO, A adx. Íntegro, enteiro.

INTELECCIÓN s.m. Entendemento, acc. de entender.

INTELECTO s.m. Intelecto, entendemento.

INTELECTUAL adx. e s. Intelectual.

INTELECTUALIDAD s.f. Intelectualidade.

INTELIGENCIA s.f. Intelixencia.

INTELIGENTE adx. Intelixente.

INTELIGIBLE adx. Intelixible, intelixíbel.║ Que se oe claro.

INTEMPERIE s.f. Intemperie.

INTEMPESTIVO, A adx. Intempestivo, inoportuno.

INTEMPORAL adx. Intemporal, fóra do tempo.

INTEMPORALIDAD s.f. Intemporalidade.

INTENCIÓN s.f. Intención.
TENER INTENCION DE: Facer mentes de.

INTENCIONADO, A adx. Intencionado.

INTENCIONALIDAD s.f. Intencionalidade.

INTENDENCIA s.f. Intendencia.

INTENDENTE s. Intendente, xefe económico.

INTENSIDAD s.f. Intensidade.

INTENSIFICACIÓN s.f. Intensificación.

INTENSIFICAR(SE) v. Intensificar(se).

INTENSIVO, A adx. Intensivo.

INTENSO, A adx. Intenso.

INTENTAR v. Intentar.

INTENTO s.m. Intento.

INTENTONA s.f. (fam.) Intento ousado ou destemido, tentativa.

INTERACCIÓN s.f. Interacción, acción recíproca.

INTERACTIVO, A adx. Interactivo.

INTERACTUAR v. Interactuar, actuar reciprocamente.

INTERCALACIÓN s.f. Intercalación.

INTERCALAR(SE) v. Intercalar(se).

INTERCAMBIABLE adx. Intercambiable, intercambiábel.

INTERCAMBIAR v. Intercambiar.

INTERCAMBIO s.m. Intercambio, troco.

INTERCEDER v. Interceder.

INTERCEPTAR v. Interceptar= [Bloquear, obstaculizar.║ Deter, parar.║ Interromper.]

INTERCESIÓN s.f. Intercesión, acc. e ef. de interceder.

INTERCESOR, A adx. e s. Intercesor, que intercede.

INTERCOLUMNIO, INTERCOLUNIO s.m. (Arquit.) Intercolumnio.

INTERCOMUNICACIÓN s.f. Comunicación recíproca.║ Comunicación telefónica interior.

INTERCOMUNICADOR s.m. Aparello comunicador.

INTERDEPENDENCIA s.f. Interdependencia, dependencia recíproca.

INTERDEPENDIENTE adx. Interdependente.

INTERDICTO s.m. Dúbida, receo.║ (Der.) Interdito.

INTERDISCIPLINARIO, A adx. Interdisciplinario.

INTERÉS s.m. Interese.║ Xuro, rédito322.

INTERESABLE adx. Interesado, cobizoso

INTERESADO, A adx. e s. Interesado. Comenenciudo.

INTERESANTE adx. Interesante.

INTERESAR(SE) v. Interesar(se).

INTERFAZ s.f. (Inform.)  Interface.

INTERFERENCIA s.f. Interferencia.

INTERFECTO, A adx. e s.(Der.) Asasinado, persoa morta violentamente.

INTERFERIR v. Interferir= [Cruzar, interceptar, interpoñer.║ Entremeterse.║ (Fis.) Causar interferencias.]

INTERGENERACIONAL adx. Interxeracional.

ÍNTERIN s.m. Ínterim, intre, intervalo.║ adv.t. Mentres, mentres tanto.

INTERINIDAD s.f. Interinidade.

INTERINO, A adx. e s. Interino= [ Provisional, temporáneo.║ Substituto, suplente.]

INTERIOR adx. e s.m. Interior.

INTERIORIDAD s.f. Interioridade.║ s.f.pl. Interioridades, intimidades, cousas propias ou privativas.

INTERIORIZAR v. Interiorizar.

INTERJECCIÓN s.f. Interxección.

INTERLÍNEA s.f. Entreliña, espazo entre dúas liñas.

INTERLINEADO s.m. Entreliña.

INTERLINEAR v. Entreliñar, escribir nas entreliñas.

INTERLOCUCIÓN s.f. Diálogo, conversa.

INTERLOCUTOR, A s. Interlocutor.

INTERMEDIAR v. Mediar, terzar, interceder, avogar.

INTERMEDIARIO, A adx. e s. Intermediario.

INTERMEDIO, A adx. e s.m. Intermedio.

INTERMINABLE adx. Interminable, interminábel, inacabable.

INTERMITENCIA s.f. Cal. de intermitente.

INTERMITENTE adx. e s.m. Intermitente.

INTERNACIONAL adx. Internacional.

INTERNACIONALIZAR v. Internacionalizar.

INTERNADO s.m. Internado.

INTERNAMIENTO s.m. Internamento.

INTERNAR(SE) v. Internar(se).

INTERNISTA s. [Médico] internista.

INTERNO, A adx. e s. Interno.

INTERNUNCIO s.m. Que fala por outro, legado, mensaxeiro.

INTERPELACIÓN s.f. Interpelación, requirimento.

INTERPELANTE adx. e s. Interpelante.

INTERPELAR v. Implorar, pedir amparo.║ Interpelar, requirir, pedir explicacións.

INTERPOLACIÓN s.f. Interpolación.

INTERPOLADOR, A adx. e s. Interpolador.

INTERPOLAR v. Interpolar, entremediar.

INTERPONER(SE) v. Interpoñer(se), interpor(se).

INTERPOSICIÓN s.f. Interposición.

INTERPRETABLE adx. Interpretable / interpretábel.

INTERPRETACIÓN s.f. Interpretación.

INTERPRETADOR, A adx. e s. Interpretador, que interpreta.

INTERPRETAR v. Interpretar.

INTERPRETATIVO, A adx. Interpretativo, rel. á interpretación.

INTÉRPRETE s. Intérprete.

INTERPUESTO, A p.p.irreg. de ‘interponer’(interpoñer ou interpor) Interposto

INTERRELACIÓN s.f. Correlación, relación recíproca.

INTERROGACIÓN s.f. Interrogación323.

INTERROGADOR, A adx. e s. Interrogador.

INTERROGANTE adx. Interrogante, interrogativo.║ s.f. Interrogante, pregunta.║ Interrogante, incógnita.║ s.m. [Signo de] interrogación.

INTERROGAR v. Interrogar.

INTERROGATORIO s.m. Interrogatorio.

INTERRUMPIR(SE) v. Interromper(se).

INTERRUPCIÓN s.f. Interrupción.

INTERRUPTOR, A adx. e s.m. Interruptor.

INTERSECCIÓN s.f. Intersección.║ Cruzamento.

INTERSTICIO s.m. Intersticio, fenda, grecha, fisura.║ Intervalo.

INTERTRIGO s.m. (Med.) Intertrixe f.

INTERURBANO, A adx. Interurbano.

INTERVALO s.m. Intervalo, intre.

INTERVENCIÓN s.f. Intervención.

INTERVENCIONISTA adx. e s. Intervencionista.

INTERVENIR v. Intervir.

INTERVENTOR, A adx. e s. Interventor.

INTERVERTEBRAL adx. (Anat.) Intervertebral, entre dúas vértebras.

INTERVINIENTE adx. e s. Interveniente.

INTERVIÚ s.amb. Entrevista s.f.

INTERVOCÁLICO, A adx. (Fon.) Intervocálico, entre dúas vogais.

INTESTADO, A adx. e s.(Der.) Intestado, sen testamento.

INTESTAR v. Encaixar [unha cousa noutra].║ Entestar, lindar, estremar, testar.

INTESTINAL adx. Intestinal, rel. ó intestino.

INTESTINO, A adx. Interno, interior.║ s.m. (Anat.) Intestino.

INTIMACIÓN s.f. Intimación, acc. e ef. de intimar.

INTIMAR v. Intimar, requirir, esixir.║ Intimar, facer amizade íntima.

INTIMIDACIÓN s.f. Intimidación, acc. e ef. de intimidar.

INTIMIDAD s.f. Intimidade.

INTIMIDAR(SE) v. Intimidar(se).

INTIMIDATORIO adx. Intimidatorio.

INTIMISMO s.m. Intimismo (tendencia artística).

INTIMISTA adx. Intimista, rel. ó intimismo.

ÍNTIMO, A adx. Íntimo.

INTITULAR v. Intitular, titular, poñer título.

INTOCABLE adx. e s. Intocable / intocábel.

INTOLERABLE adx. Intolerable / intolerábel, inaceptable.

INTOLERANCIA s.f. Intolerancia, falta de tolerancia.

INTOLERANTE adx. e s. Intolerante, intransixente.

INTOXICACIÓN s.f. Intoxicación.

INTOXICAR(SE) v. Intoxicar(se).

INTRADÓS s.m. (Arquit.) Intradorso.

INTRADUCIBLE adx. Intraducible, intraducíbel.

INTRAGABLE adx. Intragable / intragábel.

INTRAMUROS (loc. adv. lat.) Intra muros.

INTRAMUSCULAR adx. (Med.) Intramuscular.

INTRANQUILIDAD s.f. Intranquilidade, inquietude, desacougo.

INTRANQUILIZAR(SE) v. Intranquilizar(se), desacougar(se), preocupar(se).

INTRANQUILO, A adx. e s. Intranquilo, inquedo, preocupado.

INTRANSFERIBLE adx. Intransferible / intransferíbel.

INTRANSIGENCIA s.f. Intransixencia.

INTRANSIGENTE adx. e s. Intransixente.

INTRANSITABLE adx. Intransitable / intransitábel.

INTRANSITIVO, A adx. (Gram.) Intransitivo.

INTRASCENDENCIA s.f. Intranscendencia.

INTRASCENDENTAL adx. Intranscendente, banal.

INTRASCENDENTE adx. Intranscendente.

INTRATABLE adx. Intratable / intratábel, non tratable.║(fig.) Intratable, insociable, túzaro.

INTRAVENOSO, A adx. (Med.) Intravenoso, dentro das veas.

INTREPIDEZ s.f. Intrepidez, coraxe, valor.║ Intrepidez, ousadía.

INTRÉPIDO, A adx. Intrépido.

INTRIGA s.f. Intriga.

INTRIGANTE adx. Intrigante.

INTRIGAR(SE) v. Intrigar(se). Enlizar, desavir.

INTRINCADO, A p.p. de ‘intrincar’(intricar) Intricado.║ adx. Intricado, enredado, enguedellado.

INTRINCAR v. Intricar, embrollar, enmarañar, enguedellar,  envurullar.║ (fig.) Intricar, complicar, dificultar, encerellar.

INTRÍNGULIS s.m. (fam) Disimulo, intención solapada.║ Dificultade, complicación.
APRENDER / DESCUBRIR EL INTRÍNGULIS: Coller / pillar o tranganillo.

INTRÍNSECO, A adx. Intrínseco.

INTRODUCCIÓN s.f. Introdución. Limiar m.

INTRODUCIR(SE) v. Introducir(se), entrousar(se), meter(se).

INTRODUCTOR, A adx. e s. Introdutor.

INTRODUCTORIO, A adx. Introdutorio.

INTROITO s.m. Introito, introdución.║ (Cat.) Introito [da misa].

INTROMISIÓN s.f. Intromisión.

INTROSPECCIÓN s.f. Introspección, observancia interior de un mesmo.

INTROSPECTIVO, A adx. Introspectivo.

INTROVERTIDO, A adx. Introvertido.

INTRUSIÓN s.f. Intrusión.

INTRUSISMO s.m. Intrusión profesional, intrusionismo.

INTRUSO, A adx. e s. Intruso.

INTUBACIÓN s.f. (Med.) Intubación.

INTUBAR, ENTUBAR v. (Med.) Intubar, entubar.

INTUICIÓN s.f. Intuición.

INTUIR v. Intuír, barruntar, da-lo corpo (fam.)

INTUITIVO, A adx. Intuitivo, rel. á intuición.

INUNDABLE adx. m Inundable / inundábel.

INUNDACIÓN s.f. Inundación. Alagamento, ametencia

INUNDAR(SE) v. Inundar(se), asolagar(se), alagar(se), anegar(se).

INUSITADO, A adx. Inusitado, desacostumado, inhabitual.

INÚTIL adx. e s. Inútil.

INUTILIDAD s.f. Inutilidade, cal. de inútil.

INUTILIZABLE adx. Inutilizable / inutilizábel.

INUTILIZAR v. Inutilizar, facer que [unha cousa] quede inútil.

INVADIR v. Invadir.

INVAGINAR v. Repregar cara dentro os bordos dunha cousa.

INVALIDACIÓN s.f. Invalidación.

INVALIDAR v. Invalidar.

INVALIDEZ s.f. Invalidez.

INVÁLIDO, A adx. e s. Inválido.

INVARIABILIDAD s.f. Invariabilidade.

INVARIABLE adx. Invariable, invariábel.

INVASIÓN s.f. Invasión.

INVASOR, A adx. e s. Invasor.

INVECTIVA s.f. Invectiva, diatriba, escrito [ou discurso] violento.

INVENCIBLE adx. Invencible, invencíbel.

INVENCIÓN s.f. Invención, invento.║ Engano, conto, mentira.

INVENDIBLE adx. Invendible / invendíbel.

INVENTAR v. Inventar.

INVENTARIAR v. Inventariar, facer [o]  inventario.

INVENTARIO s.m. Inventario.

INVENTIVA s.f. Inventiva, capacidade de inventar.

INVENTO s.m. Invento.

INVENTOR, A adx. e s. Inventor.

INVERNÁCULO s.m. Invernadoiro.

INVERNADA s.f. Inverno. ║ Estancia nun lugar durante o inverno.

INVERNADERO s.m. Invernadoiro.

INVERNAL adx. Invernal, rel. ó inverno.

INVERNAR v. Invernar.

INVERNIZO, A adx. Invernizo.

INVEROSIMIL adx. Inverosímil, incrible.

INVEROSIMILITUD s.f. Inverosimilitude.

INVERSIÓN s.f. Inversión (de 'inverter').(Econ.) Investimento (de 'investir').

INVERSIONISTA adx. e s. (Econ.) Investidor.

INVERSO, A adx. Inverso, oposto.

INVERSOR, A adx. e s. Inversor (de 'inverter').║ Investidor (de 'investir').

INVERTEBRADO, A adx. e s.m. Invertebrado.

INVERTIDO, A s.(eufem.) Invertido, homosexual.

INVESTIGABLE adx. Investigable / investigábel.

INVESTIGACIÓN s.f. Investigación.

INVESTIGADOR, A adx. e s. Investigador, indagador.

INVESTIGAR v. Investigar, indagar, inquirir, pescudar. ║ Investigar, estudar, analizar, deprender.

INVERTIR v. Inverter, da-la volta.║ Investir, colocar [cartos].

INVESTIDURA s.f. Investidura.

INVESTIR v. Investir, conferir unha dignidade324.

INVESTIGACIÓN s.f. Investigación.

INVESTIGAR v. Investigar, indagar, esculcar, pescudar.

INVETERADO, A adx. Inveterado, arraigado, establecido.

INVIABLE adx. Inviable / inviábel, que non se pode levar a cabo.

INVICTO, A adx. Invicto.

INVIDENTE adx. e s. Invidente, cego.

INVIERNO s.m. Inverno.

INVIOLABILIDAD s.f. Inviolabilidade.

INVIOLABLE adx. Inviolable / inviolábel.

INVISIBILIDAD s.f. Invisibilidade.

INVISIBLE adx. Invisible.

INVITACIÓN s.f. Invitación, invite, convite.

INVITADO, A adx. e s. Invitado, convidado.

INVITAR v. Invitar, convidar.

INVOCACIÓN s.f. Invocación.

INVOCADOR, A adx. e s. Invocador, que invoca.

INVOCAR v. Invocar.

INVOLUCIÓN s.f. Involución, retroceso dunha evolución.

INVOLUCIONISMO s.m. Involucionismo.

INVOLUCIONAR v. Retroceder, recuar [nun proceso biolóxico, político, cultural, etc.]

INVOLUCRAR(SE) v. Involucrar(se), implicar(se).

INVOLUNTARIO, A adx. Involuntario, inconsciente.

INVOLUTIVO, A adx. Involutivo, rel. á involución.

INVULNERABLE adx. Invulnerable, invulnerábel, que non pode ser ferido.

INYECCIÓN s.f. Inxección.

INYECTABLE adx. e s. Inxectable, inxectábel.

INYECTAR v. Inxectar.

INYECTOR s.m. (Dispositivo) Inxector.

ION s.m. (Fís. e Quím.) Ión.

IÓNICO, A adx. (Fis. e Quím.) Iónico.

IONIZACIÓN s.f. (Fis. e Quím.) Ionización.

IONIZAR V. (Fis. e Quím.) Inonizar.

IPECACUANA s.f. (Bot.: Pl. herb. Cephaelis ipecacuanha) Ipecacuaña.

IR v. Ir= [ Moverse, desprazarse.║ Asistir, acudir.║ Camiñar, andar.║ Marchar, partir.║ Cadrar, sentar ben/mal.║ Frecuentar.║ Dirixirse, encamiñarse.]
v.pr. Irse, morrer.         
IR TIRANDO (loc. verb. coloq.) Ir indo

IRA s.f. Ira, cólera, carraxe, furia,

IRACUNDIA s.f. Iracundia, irascibilidade, rabia.

IRACUNDO, A adx. e s. Iracundo, colérico, irascible.

IRASCIBLE  adx. e s. Irascible / irascíbel, irritable, alporizable.

IRIDIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 77) Iridio, “Ir“.

IRIDISCENCIA s.f. Iridescencia, irisación.

IRIDISCENTE adx. Iridescente, irisado.

IRIS s.m. (Anat.) Iris. ║ s.m. Ópalo nobre (pedra preciosa).
ARCO IRIS, ARCOÍRIS expr. Arco iris, arco da vella, contrasol.

IRISACIÓN s.f. Irisación, iridescencia, reflexo das cores do arco iris.

IRISADO, A adx. Irisado, que ten as cores do arco iris.

IRISAR v. Irisar, reflectir as cores do arco iris.

IRITIS s.f. (Med.) Irite, inflamación do iris.

IRONÍA s.f. (Retórica) Ironía.║ Retranca.

IRÓNICO, A adx. Irónico.║ Retranqueiro.

IRONIZAR v. Ironizar, falar con ironía.

IRRACIONAL adx. e s. Irracional, que non é racional.

IRRACIONALIDAD s.f. Irracionalidade.

IRRADIACIÓN s.f. Irradiación.

IRRADIADOR, A adx. Irradiador.

IRRADIAR v. Irradiar.

IRREAL adx. Irreal.

IRREALIZABLE adx. Irrealizable, irrealizábel, impracticable.

IRRECONCILIABLE adx. Irreconciliable, irreconciliábel, sen posibilidade de reconciliación.

IRRECONOCIBLE adx. Irrecoñecible, irrecoñecíbel.

IRRECUPERABLE adx. Irrecuperable, irrecuperábel, que non se pode recuperar.

IRREDENTO, A adx. Irredento, que está sen redimir.

IRREDUCTIBLE, IRREDUCIBLE adx. Irredutible / irredutíbel.

IRREEMPLAZABLE adx. Insubstituíble / insubstituíbel.

IRREFLEXIÓN s.f. Irreflexión, falta de reflexión.

IRREFLEXIVO, A adx. e s. Irreflexivo, inconsiderado, insensato.

IRREFRENABLE adx. Irrefreable, que non se pode refrear ou reprimir.

IRREFUTABLE adx. Irrefutable / irrefutábel, que non se pode refutar (por ben fundamentado).

IRREGULAR adx. Irregular.

IRREGULARIDAD s.f. Irregularidade.

IRRELEVANCIA s.f. Irrelevancia, cal. de irrelevante.

IRRELEVANTE adx. Irrelevante, intranscendente, banal.

IRREMEDIABLE adx. Irremediable / irremediábel, que non se pode remediar.

IRREMISIBLE adx. Irremisible / irremisíbel, imperdoable.

IRRENUNCIABLE adx. Irrenunciable.

IRREPARABLE adx. Irreparable / irreparábel, que non se pode reparar.

IRREPETIBLE adx. Irrepetible / irrepetíbel.

IRREPROCHABLE adx. Irreprochable / irreprochábel, que non merece reproche.

IRRESISTIBLE adx. Irresistible / irresistíbel.

IRRESOLUBLE adx. Irresoluble / irresolúbel, que non se pode resolver.

IRRESOLUCIÓN s.f. Irresolución, falta de resolución ou decisión.

IRRESOLUTO, A adx. e s. Irresoluto, indeciso, pouco decidido. ║ adx. [Asunto] sen resolver.

IRRESPETUOSO, A adx. Irrespectuoso.

IRRESPIRABLE adx. Irrespirable / irrespirábel.

IRRESPONSABILIDAD adx. Irresponsabilidade.

IRRESPONSABLE adx. Irresponsable / irresponsábel.

IRREVERENCIA s.f. Irreverencia.

IRREVERENTE adx. e s. Irreverente.

IRREVERSIBLE adx. Irreversible / irreversíbel.

IRREVOCABLE adx. Irrevogable / irrevogábel.

IRRIGACIÓN s.f. Irrigación.

IRRIGADOR s.m. (instrumento) Irrigador.

IRRIGAR v. (Med. e Agr.) Irrigar.

IRRISIBLE adx. Irrisorio, que provoca risa

IRRISIÓN s.f. Irrisión, burla, chufa, mofa.

IRRISORIO, A adx. Irrisorio, que provoca risa.║(fig.) Irrisorio, insignificante.

IRRITABILIDAD s.f. Irritabilidade.

IRRITABLE (1) adx. Irritable / irritábel.

IRRITABLE (2) adx. (Der.) Anulable, invalidable.

IRRITACIÓN s.f. Irritación.

IRRITANTE adx. Irritante, desesperante.

IRRITAR(SE) v. Irritar(se) = [ Enfadarse, anoxarse.║ Alporizar(se), asañar(se).║ Acender(se), excitar(se).║ Producir proído.]

IRROGACIÓN s.f. Irrogación, acc. e ef. de irrogar.

IRROGAR v. Irrogar, causar dano ou prexuízo.

IRROMPIBLE adx. Irrompible / irrompíbel.

IRRUIR v. Acometer con ímpeto, irromper.

IRRUMPIR v. Irromper.

IRRUPCIÓN s.f. Irrupción, entrada violenta.

ISLA s.f. Illa.║ Insua (dun río).║ Illa (das rúas).

ISLAM s.m. Islam, islamismo.║ Islam, conxunto dos pobos musulmáns.

ISLÁMICO, A adx. Islámico, islamita.

ISLAMISMO s.m. Islamismo.

ISLAMISTA adx. e s. Islamista.

ISLEÑO, A adx. e s. Illeiro, insular.

ISLEO s.m. Illote, illa pequena.║ Terreo illado (ou rodeado por cousas distintas).

ISLETA s.f. (dim. de 'isla') Illote m.║ Illa [das rúas].

ISLOTE s.m. Illote, illa pequena.║ Farallón. 

ISOBARA s.f. (Meteor.) Isóbara.

ISOBÁRICO, A, ISOBARO, A adx. (Meteor) Isobárico, isóbaro.

ISÓSCELES adx. Isóscele.

ISÓTOPO s.m. (Fis. e Quím.) Isótopo.

ÍSTMICO, A adx. Ístmico.

ISTMO s.m. Istmo.

ITALIANO, A adx. e s. Italiano, na.

ITÁLICO, A adx. Itálico.

ÍTEM adv.lat. Ítem.

ITERABLE adx. Capaz de repetirse.

ITERACIÓN s.f. Iteración, reiteración, repetición.

ITERAR v. Repetir.

ITERATIVO, A adx. Iterativo, que se repite.

ITERBIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 70) Iterbio, “Yb“.

ITINERANCIA s.f. Itinerancia.

ITINERANTE adx. Itinerante, ambulante.

ITINERARIO s.m. Itinerario.

ITRIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 39) Itrio, “Y“.

IZADO s.m., IZADA s.f., IZAMIENTO s.m. Izamento, acc. e ef. de izar.

IZAR v. Izar.

IZQUIERDISTA adx. Esquerdista.

IZQUIERDO, A  adx. e s.f. Esquerdo.








J

J s.f. (letra “jota”)  “J” s.m. (signo “iota”).

JABALCÓN, JABALÓN s.m. (Arquit.) Tarrancha (peza de madeira), tornapunta, contratesoira.

JABALÍ s.m. (Zoo.: Mam. Sus scrofa) Porco bravo, xabaril / xabarín.

JABALINA (1) s.f. Xabaril femia.

JABALINA (2)  s.f. Xavelina (arma antiga e peza de atletismo).

JABARDEAR v. Dar xabardos [unha colmea].

JABARDILLO  s.m. Nube ou enxame de insectos ou paxariños.║ (fig. e fam.) Remuíño de xente.

JABARDO s.m. Xabardo, xabouco (2ª cría das abellas).║ (fig.) Remuíño de xente.

JABATO, A adx. e s.(fam.) Valente, ousado, arriscado, atrevido.║ s.m. Cachorro de xabaril.

JÁBEGA (1) s.f. (Mar.) Xávega (rede grande que se arrastra desde terra).

JÁBEGA (2) s.f. (Mar.) Barca pequena de pesca.

JABEGOTE s.m. (Mar.) Cada un dos que tiran da xávega.

JABEGUERO, A adx. Rel. á xávega.

JABEQUE s.m. (Mar.) Xaveco (embarcación de tres mastros).

JABLE s.m. (Carpintería)  Xabre, releixo (para encaixar).

JABÓN s.m. Xabón / xabrón.

JABONADOR, A adx. e s. Enxaboador, que enxaboa.

JABONADA s.f. Enxaboadura.

JABONADO, A p.p. de 'jabonar'  Enxaboado.║ s.m. Enxaboadura f.

JABONADURA s.f. Enxaboadura.║ Escuma de xabón.

JABONAR v. Enxaboar.

JABONCILLO s.m. Xabón de olor.

JABONERÍA s.f. Fábrica ou tenda de xabón.

JABONERO, A adx. Xaboeiro, rel. ó xabón.║ s. Xaboeiro (persoa).║ s.f. Xaboeira (recipiente).║ s.f. (Bot.: Pl. herb. Saponaria officinalis) [Herba] xaboeira, albitorno, herba das ferreñas.

JABONETA s.f., JABONETE s.m., JABONCILLO s.m. Xabón de olor.

JABONOSO, A adx. Xabonoso.

JACA s.f. Faco (cabalo pequeno) m.║ Egua, besta.

JACARANDÁ s.m. (Bot.: Árb. vs. esps. xén. Jacaranda) Xacarandá.

JACARANDANA s.f. Reunión de rufiáns.

JACARANDOSO,A adx. (fam.) Garboso, donairoso, pimpante.

JÁCARO, A adx. Fanfarrón, fanfurriñeiro, fantoche.

JÁCENA s.f. (Arquit.) Xácea, trabe, viga mestra.

JACINTO s.m. (Bot.: Pl. Hycinthus orientalis e a súa flor) Xacinto.

JACO s.m. Faco, cabalo pequeno e ruín.

JACOBEO, A adx. Xacobeo.

JACOBINO, A adx. e s.(Hist.) Xacobino.

JACTANCIA s.f. Xactancia, borra, fachenda.

JACTANCIOSO, A adx. Xactancioso, farruco, fachendoso.

JACTARSE v. Xactarse, gabarse, fachendear.

JACULATORIA s.f. Xaculatoria.

JACUZZI s.m. (voz ingl.) Jacuzzi, bañeira de hidromasaxe.

JADE s.m. Xade (tipo de pedra).

JADEANTE adx. Arquexante, arfante, abafante.

JADEAR v. Arquexar / arquear, abafar, alasar, ampear, folguexar.

JADEO s.m. Arquexo.

JAEZ s.m. Xaez, arreo, adorno das cabalerías. [Usados xeralmente.en pl.]

JAEZAR, ENJAEZAR v. Xaezar, engalanar unha cabalería.

JAGUAR s.m. (Zoo.: Mam. Panthera onca) Xaguar.

JAGUARZO s.m. (Bot.: Arbto. vs. esps. da fam. cistáceas) Carpaza, carpazo.
JAGUARZO BLANCO:s.m. (Bot.: Arbto. Halimirum alyssoides) Carqueixa boieira.

JAHARRAR v. Enxesar, escaiolar.

JALAR v. (fam.) Halar, turrar (duna corda).║ Atraer, gustar.║ Lapar, papar, comer con afán.

JALBEGADOR, A adx. e s. Branqueador [de paredes].

JALBEGAR, ENJALBEGAR v. Calear, branquear [as paredes].

JALBEGUE s.m. Branqueo ou branqueadura das paredes.

JALDE s.m. (cor) Dourado, amarelo forte.

JALEA s.f. Xelea.

JALEAR v. Acirrar / encirrar, abocar [ós cans para segue-la caza].║ Palmear, bater palmas (para animar ós que bailan ou cantan.)

JALEO s.m. (fam.) Algueirada, troula, trouleo, xolda.║ Alboroto. tumulto.

JALÓN s.m. (Topogr.) Baliza, estaca [de aliñación].║ s.m. Fito, punto de referencia (na vida de alguén).

JALONAMIENTO s.m. Balizamento.

JALONAR v. Balizar.

JALOQUE s.m. Levante (vento).

JAMAR v. (fam.) Papar, comer.

JAMÁS adx. Xamais, endexamais.

JAMBA s.f. (Arquit.) Xamba, macheta, pé dereito, ucheira, tranqueiro.

JAMBAJE s.m. (Arquit.) Xambaxe f. (conxunto de xambas e lintel.)

JAMELGO s.m. (fam.) Barrufeiro, cabalo esfameado.

JAMERDANA s.f. Esterqueira do matadoiro.

JAMERDAR v. Limpar o ventre das reses.

JÁMILA s.f. Líquido fedorento das olivas.

JAMÓN s.m. Xamón.

JAMONA s.f. (fam.) Muller madura de bo ver.

JAMONERO, A adx. e s. Xamoneiro.

JAMUGA s.f., JAMUGAS s.f.pl. Xamúa (sela de montar para mulleres).

JAMURAR v. Achicar a auga.

JAMUSCAR v. Chamuscar.

JANGADA s.f. Xangada (balsa).║ (fig.) Despropósito, desatino, parvada.║ (fam.) Aduanada, falcatruada, faena.

JAPONÉS, A adx. e s. Xaponés.

JAPUTA, PALOMETA s.f. (Zoo.: Peixe Brama brama) Palometa, castañeta.

JAQUE s.m. (xadrez) Xaque.

JAQUECA s.f. Xaqueca.

JAQUECOSO, A adx. Molesto, noxento, que causa fastío.

JARA s.f. (Bot.: Arbto. Cistus ladanifer) Xara, estepa.

JARAL s.m. Xaral, terreo de xaras.║ (fig.) Enleada, enredo, asunto intricado ou enmarañado.

JARABE s.m. Xarope, xaropada.

JARAMAGO s.m. (Bot.: Pl. herb. Raphanus raphanistrum) Saramago, samargo.

JARANA s.f. Esmorga, xolda, troula.

JARANEAR v. Bourear, troulear.

JARANERO, A adx. (coloq.) Rexoubeiro, fandangueiro, festeiro, pándego,  trouleiro.

JARETA s.f. Xareta (dobra na roupa).║ s.f. (Mar.) Xareta (tipo de cabo).

JARETÓN s.m. Xareta (dobra) moi ancha.

JARCIA s.f. (Mar.) Enxarcia. [Usado xeralmente .en pl.]

JARDÍN s.m. Xardín.

JARDINERA s.f. Xardineira (recipiente).

JARDINERÍA s.f. Xardinería, xardinaxe.

JARDINERO, A s. Xardineiro.

JARETA s.f. (costura)  Xareta  (dobra).

JARO s.m. (Bot.: Pl. herb. Arum italicum) Ario, aro, herba das anadas, herba do xerro.

JAROPE s.m. Xarope, xaropada.║ (fig. e fam.) Beberaxe,apócema.

JARRA s.f. Xerra / xarra.

JARRERO, A s. O que fai ou vende xerras.

JARRETE s.m. Sofraxe [da perna humana)}.║ Xoga (da pata dos cuadrúpedes).║ Xarrete (parte carnosa da perna).

JARRETERA s.f. Xarreteira (tipo de liga).

JARRITA Dim. de 'jarra' Xerriña.
HACER LA JARRITA:(loc. verb.- coloq.) Facer aceno de pagar (levando a man ó peto)

JARRO s.m. Xerro / xarro.

JARRÓN s.m. Floreiro.

JARROPA adx. Cabra de pelo castaño.

JASPE s.m. Xaspe (tipo de cuarzo).

JASPEADO, A adx. Xaspeado.

JASPEAR v. Xaspear, imitar o xaspe.

JATO, A s. Xato, cuxo, becerro.

JAUJA s.(fig.) Expresión de abundancia e prosperidade.

JAULA s.f. Gaiola.

JAULERO, A adx. Gaioleiro325, rel. á gaiola. ║ s. Persoa que fai gaiolas. 

JAURÍA s.f. Canzada para caza.

JAYÁN, A s. Forzudo, robusto.║ Rufián respectado, xerifalte dunha mala ralea.

JAZMÍN s.m. (Bot.: Arbto. Jasminun officinale e a súa flor) Xasmín.

JAZZ s.m. (voz inglesa) Jazz.

JEAN s.m.,

JEEP s.m. (voz inglesa) Jeep, todoterreo.

JEFATURA s.f. Xefatura.

JEFE, A s. Xefe.

JEITO s.m. (Mar.) Xeito (arte de pesca)326. 

JEME  s.m. Furco327.

JEMESÍA s.f. Celosía.

JENGIBRE s.m. (Bot.: Pl. Zingiber officinale) Xenxibre.

JENÍZARO adx. e s.m. Xanízaro.

JEQUE s.m. Xeque.

JERAPELLINA s.f. Ciringallo, bandallo, roupa esfarrapada.

JERARCA s.m. Xerarca, xerarquía.

JERARQUÍA s.f. Xerarquía.

JERÁRQUICO, A adx. Xerárquico.

JERARQUIZACIÓN s.f.  Xerarquización.

JERARQUIZAR v. Xerarquizar, organizar xerarquicamente.

JEREMIADA s.f. Xeremiada, laio esaxerado.

JEREMÍAS s.(fig.) Xeremías, lamentoso, chorón.

JEREZ s.m. Xerez (tipo de viño).

JERGA (1) s.f. Xerga (tea).║ Xergón, almadraque.

JERGA (2) s.f. Xerga, barallete, verbo dos ... ║ Galimatías, xerga, lingua difícil de entender.

JERGÓN s.m. Xergón, almadraque.

JERINGA s.f. Xiringa.

JERINGAR v. Xiringar, cichar, zurrichar.║ (fig. e fam.) Xiringar, enfastiar, molestar.

JERIGONZA s.f. Xerga, barallete, verbo dos... ║ Galimatías, xerga, lingua difícil de entender.

JERINGUILLA s.f. Xiringa (pequena).

JEROGLÍFICO, A adx. e s.m. Xeroglífico. ║ s.m. Xeroglífico, xeróglifo (cada un dos signos).  

JEROGLIFO s.m. Xeróglifo (signo). ║ Xeroglífico (escritura).

JERPA s.f. (Agr.) Ladrón (de vide), vidra estéril.

JERSEY (PL.: JERSEYES /JERSEIS) s.m. Xersei (Pl.: Xerseis).

JESUITA s.m. Xesuíta.

JETA s.f. Boca saínte.║ (fam.) Cara, face.║ Fociño [de porco].║ Chave dunha billa.

JETUDO, A adx. Beizudo, que ten os beizos grosos.

JIBIA, SEPIA s.f. (Zoo.: Cefalóp. Sepia officinalis) Choco, xiba, sepia.

JÍCARA s.f. Cunca pequena.

JIENENSE, GIENNENSE, JIENNENSE adx. e s. Xienense (de Xaén).

JIFA s.f. Miúdos do matadoiro.

JIFERÍA s.f. Oficio de matachín.

JIFERO, A adx. Rel. ó matadoiro.║ (fig. e fam.) Sucio, porcalleiro.║ s.m. Matón, matachín.║ s.m. Coitelo de matón.

JIJEAR v. Grixar, agruar, aturuxar, ufar, azuar, botar un aturuxo.

JILGUERO s.m. (Zoo.: Pax. Carduelis carduelis) Xílgaro, pintasilgo, barroso, picacardos.

JINDA, JINDAMA s.f. (xerga) Medo, covardía.

JINETA(1),GINETA s.f. (Zoo.: Mam. Genetta genetta) Xeneta, [gato de] algaria.

JINETA(2) s.f. Xineta (estilo equitación).

JINETE s.m. Xinete.

JINETEAR v. Cabalgar.

JINGLAR v. Rexoubar, troulear, dar berros de ledicia.║ Bambearse, abanearse.

JIÑAR v. (vulg.) Evacuar, defecar, facer de corpo. ║ v.pr.(vulg.) Acovardarse.

JIPI (1) s.m. (coloq.) Sombreiro de Jipijapa (sombreiro de palla feito nesa poboación).

JIPI (2) adx. e s. Hippy [V. HIPPY.]

JIPIAR v. Xemer, queixarse.

JIPIDO s.m. Xemido, laio.

JIRA (1) s.f. Tira, fita (de tea).

JIRA (2) s.f. Xira, merenda de campo.

JIRAFA s.f. (Zoo.: Mam. Giraffa giraffa) Xirafa.

JIRÓN s.m. Rachón, rachadura, esgazadura, rachadela. Farrapo, colgallo, pingallo, peringallo.║ (fig.) Cacho, anaco.

JOCOSERIO, A adx. Entre serio e gracioso.

JOCOSIDAD s.f. Xocosidade.

JOCOSO, A adx. Xocoso, gracioso.

JOCUNDIDAD s.f. Alegría, contentamento, xovialidade.

JOCUNDO, A adx. Alegre, alfúfaro, contento, ledo.

JODER(SE) v. Foder(se).

JOFAINA, PALANGANA s.f. Almofía.

JOLGORIO s.m. Xolda f, ruada f.,  foliada f., boureo m.

JOLLÍN s.m. (fam.) Alboroto, algareo, barullo, bulla.

JÓNICO, A adx. (Arquit.) Xónico, xonio.

JOPEAR, HOPEAR v. Requichar, recachar [o rabo] (Especialmente a raposa.)

JORFE s.m. [Muro dun] socalco.

JORNADA s.f. Xornada. Xeira.

JORNAL s.m. Xornal.

JORNALEAR v. Traballar a xornal

JORNALERO, A s. Xornaleiro.

JOROBA s.f. Chepa. ║ (coloq.) Fastío, molestia, amoladura (fig.)

JOROBADO, A adx. e s. Chepudo, corcovado

JOROBAR v. (fig. e fam.) Amolar, enfastiar / fastidiar.

JOROBETA s. e adx. (fam.) Chepudo, corcovado

JOTA (1) s.f. Iota (nome da letra ´j´)

JOTA (2) s.f. (Mús.) Xota (baile).

JOTA (3) s.f. Un tipo de potaxe de verduras. 

JOVEN adx. e s. Mozo. ║ adx. Novo328

JOVENCITA s.f. dim.(coloq.) Mociña, rapaciña, rapariga.

JOVENZUELO, A adx. desp. dim. de 'joven'  Mozote.

JOVIAL adx. Xovial.

JOVIALIDAD s.f. Xovialidade.

JOYA s.f. Xoia, alfaia.

JOYERÍA s.f. Xoiería / xoiaría.

JOYERO, A s. Xoieiro.

JOYO s.m., CIZAÑA s.f. (Bot.: Pl. Lolium temulentum) Xoio, lerica. ║ (fig.) Xoio (cousa daniña).

JUAN GARCÍA: Mouratón, negreda (caste de uva tinbta).

JUANETE  s.m. Xoanete.║ Faceira, fazula ou pómulo moi avultado.║ (Mar.) Xoanete (tipo de vela).

JUANETUDO, A adx. Que ten xoanetes.

JUBILACIÓN s.f. Xubilación, retiro.

JUBILADO, A p.p. de 'jubilar' Xubilado.║ adx. e s. Xubilado, retirado.

JUBILAR(SE) (1) v. Xubilar(se), retirar(se).

JUBILAR (2) adx. Xubilar, rel. ó xubileu.

JUBILEO s.m. Xubileu.

JÚBILO s.m. Xúbilo, alegría intensa.

JUBILOSO, A adfx. Xubiloso.

JUBÓN s.m. Xibón (vestidura antiga).

JUDAICO, A adx. Xudaico.

JUDAÍSMO s.m. Xudaísmo.

JUDAIZANTE adx. e s. Xudaizante.

JUDAS s.m. (fig.) Xudas, traidor.

JUDERÍA s.f. Xudaría, xudería.

JUDÍA s.f. (Bot.: Pl. leguminosa) Feixón, feixó, fabeira.║ Chicho, faba (semente e froito da anterior).Fem. de 'judio'  (xudeu): Xudía.

JUDIADA s.f. Xudiada, faena, canallada.

JUDICATURA s.f. Xudicatura.

JUDICIAL adx. Xudicial.

JUDICIALIZAR v. Xudicializar.

JUDÍO, A adx. e s. Xudeu, xudía, hebreo.

JUDO, YUDO s.m. Judo /iudo.

JUEGO s.m. Xogo (xogo, enredo, entretemento).║ Xogo, conxunto.║ Xogo, xoga [dos ósos].

JUERGA s.f. Xolda, troula, esmorga, algueirada, pándega.

JUERGUISTA adx. Trouleiro, festeiro, rexoubeiro.

JUEVES s.m. Xoves, quinta feira.

JUEZ s. Xuíz.
JUEZ INSTRUCTOR:Xuíz instrutor.

JUEZA s.f. (ant.) Muller do zuíz.║ s.f. Xuíza.

JUGADA s.f. Xogada (de xogo).

JUGADOR, A adx. e s. Xogador.

JUGAR v. Xogar.

JUGARRETA s.f. Xogada mal feita, errónea.║ (fig. e fam.) Gatada, cochada, falcatrúa, xogada.

JUGLAR s.m. Xograr (f.: xograresa).

JUGLARESCO, A adx. Xograresco.

JUGLARÍA, JUGLERÍA s.f. Xograría, arte do xograr.

JUGO s.m. Zume [de froitas].║ Mollo, prebe.║ (Fisioloxía) Suco.

JUGOSO, A adx. Zumento, a (que ten zume).(fig.) Vizoso.

JUGUETE s.m. Xoguete.

JUGUETEAR v. Entreterse ou enredar con algo. Trebellar, brincar, rebuldar.

JUGUETEO s.m. Enredo, pasatempo.

JUGUETERÍA s.f. Xoguetería, tenda de xoguetes.

JUGUETERO, A s. O que fai ou vende xoguetes.

JUGUETÓN, A adx. Xogador, brincador, rebuldeiro.

JUICIO s.m. Xuízo.

JUICIOSO, A adx. e s. Xuizoso, axuizado, asisado.

JULIA s.f. (Zoo.: Peixe Coris julis) Doncela.

JULIANA s.f. (Zoo.: Peixe Lophius piscatorius) Xuliana, rabada. ║s.f. (Bot.: Pl. Hesperis matronalis) Xuliana.

JULIO (1) s.m. Xullo, mes de Santiago.

JULIO (2) s.m. (Fis.:Unidade de traballo) "Joule" [iul].

JUMA, JUMERA s.f. (coloq.) Bebedeira, candonga, mona, borracheira.

JUMARSE v. Emperiquitarse, empiparse, emborracharse.

JUMENTO s.m. Asno, burro.

JUMERA s.f. Chea, mona, candonga, borracheira.

JUNCAL, JUNCAR s.m. Xunqueira, f, xuncal, m.

JUNCIA s.f. (Bot.: pl. herb. Cyperus longus) Xunca, xonza.
JUNCIA AVELLANADA:(Bot.: Pl. herb. Cyperus esculentus) Chufa, xonza doce, xunca doce.

JUNCO (1) s.m., JUNQUERA s.f. (Bot. pl. herb. Scirpus lacustris) Xunco.

JUNCO (2) s.m. Xunco (embarcación Oriente).

JUNGLA s.f. Xungla.

JUNIO s.m. Xuño, mes de San Xoán.

JUNIOR (Pl.: juniors) adx. s.m. Xúnior, o máis novo. (Pl.: Xúniores).

JUNÍPERO s.m. (Bot.: Vs. esps. do xénero Juniperus) Cimbro.

JUNQUERA s.f. (Bot.: Pl. herb.) Xunco. [V. JUNCO-1]

JUNQUERAL, JUNCAL, JUNCAR s.m. Xunqueira, xuncal.

JUNTA s.f. Xunta.║ Xuntanza.

JUNTAR(SE) v. Xuntar(se), axuntar(se), arrexuntar(se).

JUNTERA s.f. Xunteira (ferramenta de carpinteiro).

JUNTERO, A adx. e s. Persoa membro dunha xunta.

JUNTO, A adx. Xunto.
JUNTO A  Xunta, onda, cabo de.   xunta: contr. de 'xunto a'; onda:contr de 'onde a'
JUNTO CON Canda, (xunto) con.

JUNTURA s.f. Xuntura.

JÚPITER s.m. (Alquimia) Estaño.

JURA s.f. Xura.

JURADO s.m. Xurado.

JURAMENTAR v. Tomar xuramento a un.║ v.pr. Xuramentarse.

JURAMENTO s.m. Xuramento, xura.

JURAR v. Xurar. ║ Maldicir, renegar.

JURÁSICO, A adx. e s.m. (Xeol.) Xurásico.

JURCO s.m. Suco do arado.

JUREL, CHICHARRO, ESCRIBANO s.m. (Zoo.:Peixe Trachurus trachurus) Xurelo.
JUREL MEDITERRÁNEO:(Zoo.: Peixe Trachurus mediterraneus) Xurelo do Mediterráneo.
JUREL PEQUEÑO:  Chincho.

JURÍDICO, A adx. Xurídico.

JURISCONSULTO, A s. Xurisconsulto.

JURISDICCIÓN s.f. Xurisdición.

JURISDICCIONAL adx. Xurisdicional.

JURISPRUDENCIA s.f. Xurisprudencia.

JURISTA s. Xurista.

JUSTA s.f. Xusta (combate medieval a cabalo).

JUSTAR v. Xustar, pelexar en xustas.

JUSTEDAD, JUSTEZA s.f. Xusteza.

JUSTICIA s.f. Xustiza.

JUSTICIERO, A adx. Xusticeiro.

JUSTIFICABLE adx. Xustificable, xustificábel.

JUSTIFICACIÓN s.f. Xustificación.

JUSTIFICADO p.p. de 'justificar' Xustificado.║ adx. Conforme a xustiza.║ s.m. Xustificante.

JUSTIFICANTE s.m. Xustificante.

JUSTIFICAR v. Xustificar.

JUSTIFICATIVO, A adx. Xustificativo, que serve para xustificar.

JUSTILLO s.m. Xustillo (prenda de vestir antiga).

JUSTIPRECIAR v. Prezar, avaliar, taxar.

JUSTIPRECIO s.m. Aprecio, taxación.

JUSTO, A adx. e s. Xusto.

JUVENIL adx. Xuvenil.

JUVENCO, A s. Xovenco, almallo, novelo.

JUVENTUD s.f. Mocidade, xuventude.

JUZGADO s.m. Xulgado.

JUZGADOR, A adx. e s. Xulgador.

JUZGAMUNDOS s.(fig. e fam.) Murmurador, cubilleiro, rexoubeiro.

JUZGAR v. Xulgar.








K

K s.f. (letra “ka”)  “K” s.m. (signo “ka”).

KAN s.m. (Hist.) Khan.

KÁRATE s.m. (Dep.) Karate.

KATIUSKA s.f. Catiúsca.

KELVIN s.m. (Fis.) [Grao / unidade] Kelvin.

KILO(prefixo e abrev. de 'kilogramo') Quilo.

KILOBYTE s.m.(Inform.) [voz inglesa] Quilobyte (1.024 bytes).

KILOGRAMO, QUILOGRAMO s.m. Quilogramo. (Abrev. internac. 'kg'.)

KILOLITRO, QUILOLITRO  s.m. Quilolitro. (Abrev. internac. 'kl'.)

KILOMETRAJE s.m. Quilometraxe f., acc. de quilometrar.

KILOMETRAR v. Quilometrar (medir e silalar en quilómetros).

KILOMÉTRICO, A, QUILOMÉTRICO, A adx. Quilométrico.

KILÓMETRO, QUILÓMETRO s.m. Quilómetro. (Abrev. internac. 'km'.)

KILOVATIO s.m. (Fis.) Quilowatt. (Abrev. internac. 'kW'.)

KILOVOLTIO s.m. (Fis.) Quilovolt. (Abrev. internac. ´kV´)

KIMONO, QUIMONO s.m. Quimono.

KIOSCO, QUIOSCO s.m. Quiosco.

KIWI s.m. (Bot. Pl. rubideira das actinidáceas) Kiwi.

K.O. (Abrev. de 'knock out') K.O., fóra de combate.

KOALA s.m. (Zoo.: Mam. Phascolarctos cinereus) Coala.

KRIPTÓN s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 36) Cripton, “Kr“.

KUWAITÍ adx. e s. Kuwaití, de Kuwait.









L

L s.f. (letra “ele”)  L  s.m. (letra “ele”) .

LA pron.pers.3ª p.f.  A, ...la.

LA art. f. A, ...-la.   

LÁBARO s.m. (Hist.) Lábaro (estandarte romano).

LABERÍNTICO, A adx. Labiríntico.

LABERINTO s.m. Labirinto.

LABIA s.f. (coloq.) Verba, labia, locuacidade.

LABIAL ADX. Labial.

LABIALIZACIÓN s.f. (Fon.) Labialización.

LABIALIZAR v. (Fon.) Labializar.

LÁBIL adx. Lábil, escorregadizo, esvaradío. ║Lábil, fráxil, feble.

LABIO s.m. Labio, beizo.
LABIO LEPORINO:Labio leporino, beizo fendido, bico rachado.
CERRAR / SELLAR LOS LABIOS locs. verbs. Non abri-la boca, non dar chío, calar.

LABOR s.f. Labor m.
LABOR AGRÍCOLA:Laboura.

LABORABLE adx. Laborable / laborábel.  

LABORAL adx. Laboral.

LABORAR v. Laborar.

LABORATORIO s.m. Laboratorio.

LABOREO s.m. Labra, labradura, labranza.

LABORIOSIDAD s.f. Laboriosidade.

LABORIOSO, A adx. Laborioso.

LABRA s.f. Labra, acc. e ef. de labrar [pedra, madeira, etc.].

LABRADO, A adx. Tea con algún labor. ║ s.m. Labrado, labra, acc. e ef. de labrar. ║ s.m.pl. [Campos] labrados.

LABRADOR, A s. Labrador.

LABRANTE adx e s.  Canteiro ou tallista de madeira.

LABRANTÍO, A adx. e s. Labradío, terreo cultivable. Leira, eido.
LABRANTÍO PEQUEÑO: Leiro.

LABRANZA s.f. Labranza, cultivo dos campos. ║ Sementeira, terra sementada. ║ Facenda rural, terras de labor.

LABRAR v. Traballar [unha materia]. ║ Labrar, arar.

LABRIEGO, A s. Labrego.

LABRUSCA s.f. (Bot.) Lambrusca, vide silvestre.

LACA s.f. Laca (unha substancia resinosa e un verniz que se fai con ela).

LACAR v. Lacar, cubrir con laca.

LACAYO, A adx. Servil, rastreiro, rapeño. ║ s.m. (Hist.) Lacaio (criado de librea).

LACERADO, A adx. Infeliz, coitado, malpocado.

LACERANTE adx. Lacerante, ferinte.

LACERAR v. Lacerar, mancar, ferir, magoar. ║ Lacerar, aflixir, contristar, entristecer. ║ Danar, vulnerar, prexudicar, estragar.

LACERIA s.f. Miseria, penuria, indixencia.

LACERÍA s.f. Lazaría, lacería, conxunto de lazos (de adorno).

LACIO, A adx. Murcho, murcio, rechumido. ║ Frouxo, débil, feble. ║ [Cabelo] corredío, laso, liso.

LACÓN s.m. Lacón.

LACÓNICO, A adx. Lacónico (breve e conciso).

LACRA s.f. Marca, sinal [dunha enfermidade]. ║ Vicio, vezo.

LACRAR v. Lacrar, selar con lacre.

LACRE s.m. Lacre.

LACRIMAL adx. Lacrimal, rel ás lágrimas.

LACRIMOSO, A adx. Lacrimoso, choroso.║ Lacrimoso,lacrimóxeno. ║ Choromicas, choromiqueiro, chorón.

LACRIMÓGENO, A adx. Lacrimóxeno.

LACTANCIA s.f. Lactación.

LACTANTE adx. e s. Lactante.

LACTAR v. Aleitar, dar de mamar. ║ Criar con leite.

LÁCTEO, A adx. e s.m. Lácteo.

LÁCTICO,  adx. (Quím.) Láctico.

LACUSTRE adx. Lacustre (do lago).

LADEAR(SE) v. Ladear(se), torcer(se) cara un lado ║ Camiñar polas ladeiras. ║ Saír do camiño dereito. ║ v.pr. Poñerse ao lado de alguén. ║v.pr. Inclinarse a algo, deixarse levar.

LADERA s.f. Ladeira, vertente, caeira, bimbarreira.

LADERÍA s.f. Pequeño chan na ladeira dun monte. Socalco, bancal.

LADERO, A adx. Ladeiro, rel. ao lado.

LADILLA s.f. (Zoo.: Insecto Phthirus pubis) Piollo pato m.

LADINO, A adx. Ladino, astuto, arteiro, raposeiro, renarte. ║ adx. Rel. ao ladino.s.m. Ladino (lingua retorrománica) .s.m. Ladino, xudeoespañol, sefardí (lingua).

LADO s.m. Lado.║ Banda, beira.
AL LADO DE: (loc. prepos.) Á beira de, a carón de, á par de, xunto a, xunta.

LADRADOR, A adx. Ladrador.

LADRAR v. Ladrar.

LADRIDO s.m. Ladrido, ladro.

LADRILLAR (1) s.m. Telleira.

LADRILLAR (2) v. Ladrillar, solar con ladrillos.

LADRILLERO, A adx. e s. Ladrilleiro.

LADRILLO s.m. Ladrillo. ║ s.m. (coloq.) [Cousa] pesada, enfadosa, aburrida.

LADRÓN, A adx. e s. Ladrón;  f.: ladroa / ladra. ║ s.m. (Electr.) Ladrón.

LADRONERA s.f. Ladroeira.

LADRONICIO, LATROCINIO s.m. Ladroízo, ladroada f.

LADRONZUELO, A adx. Raspiñeiro. Rateiro. ║ s.(afectivo e coloq.) Pícaro, pillo, pillabán.

LAGAR s.m. Lagar (para uvas, mazás ou olivas).

LAGARETA s.f. Lagar pequeño. ║ Charco, charqueira.

LAGARTIJA s.f. (Zoo.) Lagarta.

LAGARTO s.m. (Zoo.: Réptil vs.esps. fam. lacértidos) Lagarto. ║ s.(coloq.) Pícaro, cazurro, loubán, lagarteiro.

LAGO s.m. Lago.

LÁGRIMA s.f. Bágoa, bagulla, lágrima.

LAGRIMAL adx. Lacrimal.║ s.m. Lacrimal [do ollo].

LAGRIMAR v. Chorar.

LAGRIMEAR v. Esbagoar, esbagullar, lagrimexar.

LAGRIMOSO, A adx. Choroso.║ Lacrimoso.

LAGUNA s.f. Lagoa.

LAGUNAR (1) s.m. Charco, poceira, poza.

LAGUNAR (2) s.m. (Arquit.) Casetón, artesón [dun artesoado].

LAGUNERO, A adx. Lacunar, lacunoso.

LAICADO s.m. (Rel.) Laicado, conxunto dos fieis laicos.

LAICAL adx. Laical, rel. aos laicos ou leigos.

LAICIDAD s.f. Laicidade.

LAICISMO s.m. Laicismo (doutrina).║ Laicidade.

LAICIZAR v. Laicizar, facer laico algo.║ Secularizar(se).

LAICO, A adx. e s. Laico, leigo.

LAJA s.f. Lastra, laxa / laxe.

LAMA (1) s.f. Lama, lodo, trollo, bulleiro. ║ Lameiro, lamela.

LAMA (2) s.f. Prancha de metal.

LAMA (3) s.m. (Rel.) Lama (monxe budista).

LAMBETAZO  s.m. Lambedela, lambetada, lambida.

LAMBISCAR v. Lambiscar329.

LAMASERÍA s.f. (Rel.) Mosteiro de sacerdotes lamas.

LAMECULOS s. e adx. (malson.) Lambecús, lambecricas, adulador, afagador.

LAMEDAL s.m. Lamazal, lamela, bulleiro, bullo, trollo.

LAMEDURA s.f. Lambedura, lambedela, lambetada, lambida.

LAMENTABLE adx. Lamentable / lamentábel, deplorable.

LAMENTACIÓN s.f. Laio, laio, lamento.

LAMENTADOR, A adx. e s. Laiante, laión, lamentoso, queixón.

LAMENTAR v. Lamentar, sentir, deplorar.
LAMENTARSE v.pr. Laiarse, queixarse.

LAMENTO s.m. Queixume, laído, lamento. Xemido.

LAMENTOSO, A adx. Lamentoso, que se lamenta. ║ Lamentable, que merece chorarse.

LAMER v. Lamber.

LAMERÓN, A adx. (coloq.) Lambón, -boa, lambuzas, lambisqueiro, lapón, larpeiro.

LAMIA, CAZÓN DE LECHE (Zoo.: Peixe Carcharhinus commersoni)Lamia.

LAMIDO, A part. de ‘lamer’, lamber. adx. Fraco, lambido, chuchado, chupado.║ (ref. a persoa) Pálido, albo, esbrancuxado. ║ Amaneirado, afectado.

LÁMINA s.f. Lámina.

LAMINADO s.m., LAMINACIÓN s.f. Laminación, acc. e ef. de laminar.

LAMINAR (1) v. Laminar, facer láminas ou cubrir con láminas.

LAMINAR (2) adx. Laminar, con forma ou estrutura de láminas.

LAMINERO, A adx. Lambón; -ona.

LAMINARIA s.f. (alga) Golfo.

LAMOSO, A adx. Lamacento, lamaguento, lamoso, lordento.

LÁMPARA s.f. Lámpada.

LAMPARILLA s.f. (dim. de 'lámpara') Lampadiña.║ Lámpada.

LAMPAZO (MAYOR), BARDANA, HIERBA DE LOS TIÑOSOS (Bot.:  Pl. Arctium lappa) Bardana, herba do costado.
LAMPAZO MENOR (Bot.: planta Arctium minus) Herba dos amores.

LAMPIÑO, A adx. Lampo.

LAMPREA s.f. (Zoo.: Ciclóstomo de río Lampreta fluvialis) Lamprea.║ s.f. (Zoo.: Ciclóstomo de mar Petromyzon marinus) Lamprea de Mar, chupona.

LANA s.f. La.

LANCHA s.f. (Mar.) Lancha. palabra gal. que pasou ó cast.║ Lastra, laxa / laxe.

LANGARUTO, A adx. (coloq.) Alongado, tangueleirán, longueirón (fig.), espigado (fig.).

LANGOSTA s.f. (Zoo.: Crustáceo Palinurus vulgaris ou Palinurius elephas)  Lagosta.║ s.f. (Zoo.: Insecto ortópteros vs. esps.) Lagosta.
LANGOSTA MORA:  Zoo.: Crustáceo Palinurus mauritanicus) Lagosta moura.
LANGOSTA REAL: (Zoo.: Crustáceo Palinurus regius) Lagosta verde.

LANGOSTILLO s.m. (Zoo.: Molusco Acanthocardia echinata) Berberecho bravo, carneiro, marolo.

LANGOSTINO s.m. (Zoo.: Crustáceo Paneaus kerathurus) Lagostino330.

LANGUIDECER v. Languidecer, amortecer, esmorecer.

LANGUIDEZ s.f. Languidez, langor

LÁNGUIDO, A adx. Lánguido, esmorecido.

LANOSIDAD s.f. (Bot.) Lanuxe, tomento.

LANTAN s.m., BANDERA ESPAÑOLA (Bot.: Pl. arbtiva. Lantana camara) Lantana.

LANTANO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 57) Lantano, “La “.

LANUDO, A adx. Laúdo, con moita la.

LANZA s.f. Lanza.
LANZA DEL CARRO, ARADO, etc.: Temón.
LANZA DEL CARRO:  [V . PÉRTIGO].

LANZADERA s.f. Lanzadeira (peza do tear).

LANZAMIENTO s.m. Lanzamento.

LANZAR v. Guindar, lanzar, esfachar, rebolar. ║ Lanzar(se), chimpar(se), botar(se).

LANZÓN, PIÓN s.m. (Zoo.: Peixe Ammodytes lanceolatus) Bolo, lubión.

LAPA s.f. (Zoo.: Molusco gasterópodo Patella vulgata) Lapa, cuco, lámparo. ║ s.f. (Bot.) Bardana [V. LAMPAZO]. ║ (fig.) Lapa, enfexo, pelma, persoa pesada e inoportuna.

LAPACHAR s.m. Chagorza, chaguazo, lamazal, trollo, bulleiro.

LAPICERO s.m. Lapiseiro, estoxo para gardar o lapis. ║ Lapis.

LÁPIDA s.f. Lápida, campa, lousa.

LAPIDACIÓN s.f. Lapidación, apedramento.

LAPÌDAR v. Lapidar, apedrar.

LAPIDARIO, A adx. Lapidario, rel. ás lápidas. ║ [Linguaxe] lapidario, conciso, preciso, rotundo. ║ s. Lapidario, lapicida, que fai lápidas. ║ Lapidario, que trata en pedras preciosas.

LÁPIZ s.m. Lapis,  lapiseiro331.     

LAPSO (1) adx. (desus.) Lapsus, erro.

LAPSO (2) s.m. Lapso, intervalo, tempo entre dous momentos. ║

LAR s.m. Lar, fogón, fogar. Lareira, f. ║ (fig.) Lar, fogar, casa (de cada un).

LARDERO, A adx. (desus.) Lardeiro, lardudo, graxo.

LARDO s.m. Lardo, touciño. ║ Lardo, unto.

LARDOSO, A adx. Lardudo, lardeiro, graxento.

LARGAR v. Largar, soltar
LARGARSE v.pr.  Liscarse, largarse, cisparse.

LARGO, A  adx. Longo. ║ adx. Dadivoso, desprendido, xeneroso. ║ .adx. Copioso, abundante. ║ adx. Astuto, arteiro. ║ s.m. Longo332, lonxitude, f, longura, f.║ s.f.pl. Demoras, delongas. 
A LA LARGA (loc. adv.): Co tempo, ó final, á fin. ║ Pouco e pouco.
A LO LARGO (loc. adv.): Ao  longo. ║ Ao lonxe.
LARGO Y TENDIDO:(loc. adv.): Dabondo e sen présa.
POR LARGO (loc. adv.): Polo miúdo, con todo detalle.

LARGOMETRAJE s.m. Longametraxe f.

LARGOR s.m. Longura, longo, lonxitude.

LARGURA s.f. . Loncittude, longo, longura. 

LARGUERO s.m. Largueiro.║ Traveseiro.

LARGUEZA s.f. Lonxitude, longo, longura. ║ Largueza, liberalidade, xenerosidade.

LARGUIRUCHO, A adx. (coloq.) Tangueleirán, mangallón, desproporcionado, alongado, longueirón (fig.), espigado (fig.).

LARINGE s.f. Larinxe.

LARÍNGEO, A adx. (Fon.) Larínxeo, laringal.

LARINGITIS s.f. (Med.) Larinxite.

LARINGOLOGÍA s.f. (Med.) Laringoloxía.

LARVA s.f. (Zoo.) Larva.

LARVAL, LARVARIO adx. (Zoo.) Larval, rel. á larva.

LARVICIDA adx. Larvicida (produto).

LASAÑA s.f. Lasaña (prato italiano).

LASCA s.f. Lasca [dunha pedra].

LASCAR v. (Mar) Afrouxar un cabo pouco e pouco.

LASCIVIA s.f. Lascivia, luxuria.

LASCIVO, A adx. e s. Lascivo, libidinoso, luxurioso.

LÁSER s.m. Láser (aparello e feixe luminoso).

LASITUD s.f. Cansazo, canseira, desfalecemento. 

LASO, A adx. Frouxo, derreado, esbandallado, desfalecido.

LÁSTIMA s.f. Lástima, mágoa, pena.

LASTIMADURA s.f. Mancadura, mágoa, magoadura.

LASTIMAR(SE) v. Mancar(se). Magoar(se).

LASTIMERO, A adx. Penoso, lamentoso, que da pena. ║ Feridor, danoso, que fai dano.

LASTIMOSO, A adx. Penoso, lamentoso, que da pena.

LASTRA s.f. Lastra, laxa / laxe.

LASTRAR v. Lastrar (poñer lastre a unha embarcación).

LASTRE (1) s.m. Pedra irregular, cachote.

LASTRE (2) s.m. Lastre (material pesado).(fig.) Lastre, persoa / cousa que entorpece.

LATA s.f. Lata.

LATENCIA s.f. Latencia, calidade de latente.

LATENTE adx. Latente, agochado, encuberto, oculto.

LATERAL adx. Lateral.

LÁTEX s.m. Látex.

LATIDO s.m. Latexo.

LATIENTE adx. Latexante, que latexa.

LATIFUNDIO s.m. Latifundio.

LATIGAZO s.m. Lategazo, lategada f.║ (fig.) Lostregazo.

LÁTIGO s.m. Látego.

LATIGUILLO s.m. (dim. de 'látigo') Retrouso (no falar; coma un vicio que se repite sen necesidade).

LATÍN s.m. Latín.

LATINAJO s.m. (despect.) Latinorio.

LATINIDAD s.f. Latinidade.

LATINISMO s.m. (Ling.) Latinismo.

LATINISTA s. Latinista.

LATINO, A adx. e s. Latino.

LATIR v. Ladrar. ║ Latexar, palpitar, bater.

LATITUD s.f. Latitude.

LATO, A adx. Lato, amplo, extenso. ║ [Palabra en sentido] lato, por extensión, lato sensu.

LATÓN s.m. Latón (aliaxe).

LATONERO, A s. Latoeiro (de latón).  

LATOSO, A adx. Rallante, molesto, pesado.

LATRÍA s.f. (Catol.) [Culto de] latría.

LATROCINIO s.m. Latrocinio, ladroízo, ladroada f.

LAÚD s.m. Laúde.

LÁUDANO s.m. (Farm.) Láudano (preparado).s.m. Extracto de opio.

LAUDAR v. (Der.) Sentenciar, ditar un laudo.

LAUDATORIO, A adx. Laudatorio, eloxioso, gabancioso, loamiñeiro.

LAUDE (1) s.f. Campa[dunha sepultura].

LAUDE (2) s.f. Gabanza, loa, loanza, encomio. ║ s.m.pl.(Rel.) Laudes (parte do oficio divino).

LAUDO s.m. (Der.) Laudo, laudo arbitral.

LAUREADO, A adx. Laureado, coroado de loureiro. ║ s.f. Cruz de San Fernando.

LAUREAR v. Laurear, coroar con loureiro.║ (fig.) Laurear, premiar, galardoar.

LAUREDAL, LLOREDO s.m. Loureiral.

LAUREL s.m. (Bot.: Árb. Laurus nobilis) Loureiro  gamallo.║ s.m.pl.(fig.) Loureiros (fig.), premio.
LAUREL CEREZO, LAUREL REAL: (Bot.: Árb. Prunus laurocerasus) Loureiro real, loureiro romano.

LAUREOLA, LAURÉOLA s.f. (Bot.: Arbto. Daphne laureola) Lauréola. ║ s.f. Auréola, halo, limbo (círculo das imaxes relixiosas). ║ s.f. Coroa de loureiro.

LAVA s.f. Lava.

LAVABLE adx. Lavable / lavábel.

LAVABO s.m. Lavabo.

LAVADERO s.m. Lavadoiro.

LAVADO, A adx. Lavado.║ s.m. (acción de lavar) Lavadura, lavado.

LAVADOR, A adx. e s.f. (máquina) Lavador; lavadora.

LAVADURA s.f. Lavadura, lavado, acc. e ef. de lavar(se).║ Auga sucia dun lavado333.

LAVAMANOS s.m. Lavabo.║ Moble de almofía. ║ Lavamáns (recipiente na mesa).

LAVANDA s.f., ALHUCEMA s.f., ESPLIEGO s.m. (Bot: Pl. Lavandula angustifolia e o perfume obtido dela) Lavanda.

LAVANDERA, AGUANIEVES s.f. (Zoo.: Ave fam. motacílidos vs. esps.) Lavandeira, alindadora, pastoriña, paxariña da neve.

LAVANDERÍA s.f. Lavandería  lavandaría.

LAVANDERO, A s. Lavandeiro (oficio).s.m. Lavandería [dunha casa]. ║ s.f. (ave)  [V. LAVANDERA.]

LAVAPLATOS s.m. Lavador de pratos (oficio).  Lavalouza (máquina).

LAVAR v. Lavar.

LAVATIVA s.f. (Med.) Lavativa, enema.

LAVAVAJILLAS s.m. Deterxente para louza. ║ Lavalouza (máquina).

LAWRENCIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 103) Laurencio, “Lr“.

LAXANTE adx. e s. Laxante.

LAXAR v. Abrandar, amolentar, afrouxar [a tensión de algo]. ║ [Un medicamento] facer de laxante.

LAXITUD s.f. Lasitude, frouxidade.

LAXO, A adx.  Laxo, frouxo, feble, lene, relaxado.

LAYA (1) s.f. (Agr,)  Laia (apeiro).

LAYA (2) s.f. (despect.) [Mala] caste, ralea, garfalla.

LAYAR v. Labrar a terra con ‘laya’, laia. Laiar en gal. é queixarse, xemer, lamentarse.

LAZADA s.f. Lazada, asela, lazo.

LAZARETO s.m. Lazareto.

LAZARILLO s.m. Guía dun cego.

LÁZARO s.m. Lázaro, mendigo farrapeiro.

LAZO s.m. Lazo.

LE (pron. pers. sing. átono de 3ª persoa, compl. indir.) Lle.
LES (id. id. pl.): Lles.

LEAL adx. Leal.

LEALTAD s.f. Lealdade.

LEBRATO, LEBRATÓN, LEBRONCILLO s.m. Lebrato, lebracho.

LEBREL s.m. [Can] lebreiro.     

LEBRERO, A adx. Afeccionado as carreiras de lebres.║ s. [Can] lebreiro.

LEBRILLO s.m. Barreño, barreñón.

LEBRUNO, A  adx. Leporino, rel. á lebre,

LECCIÓN s.f. Lección.

LECHAL adx. e s.m. Mamote (que aínda mama). ║  [Planta de zume] leitoso.

LECHAZO s.m. Año, roxelo, añagoto.

LECHE s.f. Leite m.(vulg.) Leite, seme. ║ (vulg.) Trompazo, zampullada, golpe. ║  (vulg.)  Labazada, sopapo.
LECHE CONDENSADA:Leite condensado.
LECHE CORTADA: Leite cortado, leite picado.
LECHE CUAJADA: Leite callado, leite preso, leite xiprón, callada.
LECHE EN POLVO:  Leite en po.
LECHE FRITA: Leite frito.

LECHERÍA s.f. Leitería / leitaría.

LECHERO, A adx. e s. Leiteiro.

LECHETREZNA s.f. (Bot.: Pl. herb. Euphorbia helioscopia) Euforbia.

LECHIGADA s.f.  Leitaxe, camada, deitada, niñada, niñada.

LECHO s.m. Leito.

LECHÓN s.m. Leitón, rancho, bácoro, bacoriño.

LECHOSO, A adx. Leitoso.

LECHUGA s.f.  (Bot.: Pl. hort. Lactuca sativa) Leituga.
LECHUGA MINUTINA, HIERBA ESTRELLA(Bot.: Pl.herb. Plantago coronopus) Estrelamar.
LECHUGA DE MAR:(Bot.: Alga Ulva rigida) Lavacán.

LECHUZA s.f. (Zoo.: Ave Tyto alba) Curuxa.
CANTAR LA LECHUZA:Curuxar.

LECTIVO, A adx. Lectivo, referente ós dias de escola.

LECTOR, A s. Lector.

LECTURA s.f. Lectura.

LEDO, A adx. (poético) Ledo, alegre, contento.

LEER v. Ler.

LEGACIÓN s.f. Legación.

LEGADO s.m. Legado, delegado. ║ Legado, manda, doazón.
LEGADO (PONTIFICIO):  Ablegado.

LEGAJO s.m. Atado (de papeis).

LEGAL adx. Legal.

LEGALIDAD s.f. Legalidade.

LEGALISMO s.m. Legalismo.

LEGALISTA s. e adx. Legalista.

LEGALIZACIÓN s.f. Legalización.

LEGALIZAR v. Legalizar.

LÉGAMO s.m. Lama, trollo, bulleiro.

LEGAMOSO adx.Lamacento, lamaguento, lamoso.

LEGAÑA s.f. Lagaña, lepa, remela.

LEGAÑOSO, A adx. Lagañento, leposo, remeloso.

LEGAR v. Legar.

LEGENDARIO, A adx. Lendario, mítico.

LEGIBILIDAD  s.f. Lexibilidade, cal. do que é lexible.

LEGIBLE adx. Lexible / lexíbel.

LEGIÓN s.f. Lexión.

LEGIONARIO, A adx. e s. Lexionario.

LEGIONELA s.f. (Med.) Lexionela.

LEGISLABLE adx. Lexislable / lexislábel.

LEGISLACIÓN s.f. Lexislación.

LEGISLADOR, A adx. e s. Lexislador.

LEGISLAR v. Lexislar.

LEGISLATIVO, A adx. Lexislativo.

LEGISLATURA s.f. Lexislatura.

LEGITIMACIÓN s.f. Lexitimación.

LEGITIMAR v. Lexitimar.

LEGITIMIDAD s.f. Lexitimidade.

LEGÍTIMO, A adx. e s.f. Lexítimo.║ s.f. (Der.) Lexítima, mera.

LEGO, A adx. e s. Leigo.

LEGÓN s.m. (Agr.) Legón (apeiro).

LEGUA s.f. Legua.
A LA LEGUA, A LEGUAS: Á(s) legua(s).

LEGULEYO, A s.(pexorat.) Leguleio.

LEGUMBRE s.f. Legume m.

LEÍDO, A adx. Lido, estudado, sabido.

LEJANÍA s.f. Distancia, separación.
EN LA LEJANÍA: Ó lonxe.

LEJANO, A adx. Distante, afastado, apartado, remoto.

LEJÍA s.f. Lixivia.

LEJOS adv. Lonxe.

LELO, A adx. e s. Parvo, aparvado, babiolo.

LÉMUR s.m. (Zoo. Mam. Lemur catta) Lémure. ║ s.m.pl. Pantasmas, espectros.

LEMA s.f. Lema.

LENCERÍA s.f. Lencería/ lenzaría.

LENGUA s.f. Lingua.
LENGUA DE BUEY: (Bot.) [V. CHUPAMIELES]
LENGUA DE CIERVO (Bot.: Fieito Phyllitis scolopendrium) Herba cervúa, cerviña, lingua cerviña, pé cervún.
LENGUA DE PERRO, CINOGLOSA, BIZNIEGA (Bot.:  Pl. herb. Cynoglossum officinale) Lingua de can, cinoglosa.
LENGUA DE VACA, ROMAZA (Bot.: Pl. herb.  Rumez pulcher) Labaza, lampaza.

LENGUADO s.m. (Zoo.: Peixe Solea vulgaris) Linguado.
LENGUADO DE ARENA (Zoo.: Peixe Solea lascaris) Linguado de area.
LENGUADO RUBIO (Zoo.: Peixe Solea senegalensis) Linguado de pintas.
LENGUADO PEQUEÑO: Lirpa.

LENGUAJE s.m. Linguaxe f.

LENGUARADA, LENGÚETADA s.f. Lambetada, lambedela, lambida.

LENGUARAZ adx. e s. Laverco, baralleiro, lercho, lerchán, lingoreteiro, linguateiro.

LENGÜETA s.f. Lingüeta.║ (Mús.) Palleta.

LENIDAD s.f. Lenidade, brandura, suavidade [nas esixencias].

LENIFICAR v. Suavizar, mitigar.

LENITIVO, A adx. e s.m. (medicamento) Lenitivo (que amolece e suaviza).

LENTAMENTE adv. Paseniño, devagar, amodo.

LENTE s.f. ou m. Lente f.s.m .ou f. pl. Lentes f., anteollos334.

LENTEJA s.f. (Bot.: Pl. herb. Lens culinaris e a súa semente) Lentella.
LENTEJA DE AGUA:(Bot.: Pl. acuática Lemna minor) Lentella de auga.

LENTEJUELA s.f. Abelorio.

LENTICULAR adx. Lenticular con forma de lentella. ║ s.m. e adx. (Anat.) Lenticular (óso do oído).

LENTILLA s.f. Lente de contacto.

LENTISCO s.m. (Bot.: Arbto. Pistacia lentiscus) Lentisco.

LENTITUD s.f. Lentitude.

LENTO, A adx. Lento, calmo, pousado.

LENOCINIO s.m. Lenocinio (acción de alcaiotar).
CASA DE LENOCINIO: Casa de lenocinio, prostíbulo, bordel.

LEÑA s.f. Leña.  Achas, rachas, estelas, guizos.
DAR LEÑA (fig.): Dar leña (fig.), dar madeira, cascar, zoscar, zoupar.

LEÑADOR, A s. Leñador.

LEÑERO, A adx. (Dep.) [Xogador] duro, cernello, ferrudo. ║ s. Vendedor de leña. ║ s.m. ou f. Leñeiro (sitio para gardar leña).

LEÑOs.m.Torada, tora (tronco cortado e sen pólas).  Cachopo, carocha  [para leña]. ║ s.m. (poét.)  Barco. ║ s.m. (coloq.) Torda, babeco, paiolo, pánfilo, paparón. ║ s.m. (coloq.) [Persoa] pesada, molesta, rallante.

LEÑOSO, A adx. Leñoso, leñudo, lígneo. ║ s.f. [Planta]leñosa.

LEÓN, A s.f. (Zoo.: Mam. Panthera leo) León, -oa. ║ s. Valente, valoroso, baril.
LEÓN MARINO: (Zoo.: Mam. da familia dos otáridos, vs. esps.) León mariño, otaria.

LEONADO, A adx. Leonado (cor).

LEONERA s.f. Leoneira (sitio). ║ s.f. (coloq.) Casa de xogo. ║ s.f. (coloq.) Leoneira, cuarto desordenado.

LEONERO, A s. Coidador; -a dos leóns.

LEONÉS, A adx. e s. Leonés  (de León). ║ s.m. Leonés (dialecto romance).

LEONINO (1), A adx. Leonino, rel. ao león. ║ adx. [Contrato] leonino (vantaxoso só para unha parte).

LEONINO (2), A adx. (Hist.) Rel. a un papa de nome León.

LEONINO (3), A adx. (Liter.) Leonino (un tipo de rima).

LEOPARDO s.m. (Zoo.: Mam. Panthera pardus) Leopardo.

LEPORINO,A adx. Leporino, rel. á lebre.
LABIO LEPORINO:Labio leporino.

LEPIDIO s.m. (Bot.: Pl. Lepidium latifolium) Lepidio.

LEPRA s.f. Lepra, laceira, gafura.

LEPROSERÍA s.f. Leprosería / leprosaría.

LEPROSO, A adx. Leproso, gafo, gafeño.

LERDO, A adx. Zoupón, zampeiro (torpe no andar). ║ Tardo, torpe, romo.

LERIDANO, A, ILERDENSE adx. e s. ilerdense (de Lleida).

LESBIANISMO s.m. Lesbianismo, safismo.

LESBIANO, A adx. e s.f. Lesbiano.

LESIÓN s.f. Lesión.

LESIONAR(SE) v. Lesionar(se). Mancar(se).

LESIVO, A adx. (Der.) Lesivo, nocivo, prexudicial.

LESO, A adx. Leso, danado ou ofendido.

LETAL adx. Letal, mortífero, mortal.

LETALIDAD s.f. Letalidade.

LETANÍA s.f. Ladaíña. ║ (coloq.) Lista, listaxe, relación, repertorio [de nomes].

LETÁRGICO, A adx. Letárxico.

LETARGO s.m. Letargo, letarxia.

LETRA s.f. Letra.

LETRADO, A adx. Letrado, culto, sabio, douto, lido. ║ s. Letrado, avogado. ║ s. Letrado, xurista dunha institución pública.

LETRERO s.m. Letreiro.

LETRINA s.f. Latrina.

LETRISTA s. Letrista [de cancións].

LEUDAR(SE) v. Levedar, fermentar, levedecer.

LEUDO, A adx. Lévedo.

LEVA s.f. Leva, saída das embarcacións do porto. ║ Leva, recrutamento. ║ Ardil, artimaña.

LEVADURA s.f. Fermento (certos fungos).║ Fermento, lévedo (masa).║ Táboa á medida.

LEVANTAMIENTO s.m. Levantamento, acc. e ef. de levantar(se). ║ Levantamento, alzamento, revolta. ║ Sublimación, exaltación.

LEVANTADO, A  adx. [Ánimo, estilo, …] elevado, alto, sublime.

LEVANTADOR, A adx. e s. Levantador, que levanta.

LEVANTAR(SE) v.  Levantar(se)= [ Alzar. ║ Erguer(se). ║ Subir. ║ Edificar. ║ Parar unha sesión.║ Recoller. ║ Insubordinarse. ║ Perdoar (unha pena). ║ etc.]

LEVANTE s.m. Levante, leste.

LEVANTISCO, A adx. Levantadizo, inquedo e turbulento.

LEVE adx. Leve.

LEVEDAD s.f. Levidade, lixeireza, leveza.

LEVIGAR v. (Quím.)  Levigar (esluír un po en auga).

LEVITA (1) s.(Biblia) Levita, da tribo de Leví.

LEVITA (2) s.f. Levita, prenda de vestir.
TIRAR DE LA LEVITA: (loc. verb. coloq.) Adular, afagar, facer a pelota.

LEVITACIÓN s.f. Levitación, acc. e ef. de levitar.

LEVITAR v. Levitar.

LEXEMA s.m. (Ling.) Lexema /ks/.

LEXICAL adx. (Ling.) Lexical /ks/, léxico /ks/.

LEXICALIZACIÓN s.f. Lexicalización /ks/.

LEXICALIZAR(SE) v. Lexicalizar(se) /ks/.

LÉXICO, A adx. (Ling.) Lexical /ks/, léxico /ks/. ║ s.m. Léxico /ks/, vocabulario.

LEXICOLOGÍA s.f. Lexicoloxía.

LEXICÓLOGO, A s. Lexicólogo /ks/.

LEY s.f. (Pl.:LEYES) Lei. (pl.: leis)

LEYENDA s.f. Lenda.

LEZNA, SUBILLA s.f. (ferramenta de zapateiro) Subela.

LÍA s.f. Lía (soga).

LIANA s.f. (Bot.) Liana, planta rubideira.

LIANTE adx. e s. Argalleiro.

LIAR v. Lear, atar.║ Lear, envurullar, empaquetar.║ (fig.) Lear(se), enlear(se), encerellar(se), complicar(se).
LIARSE v.pr.  Embarullarse, aboubarse, atrosmarse.║ Entenderse, achegarse, arrexuntarse (unha parella).

LÍAS s.f.pl. Feces, borras, pouso.

LIBACIÓN s.f. Libación.

LIBAR v. Libar.

LIBELISTA s. Libelista, autor de libelos.

LIBELO s.m. Libelo, escrito difamador.

LIBÉLULA s.f. (Zoo.: Insecto vs. esps.) Libélula, cabalo / cabaliño do demo.

LIBERACIÓN s.f. Liberación.

LIBERADO, A adx. e s. Liberado.

LIBERADOR, A adx. e s. Liberador.

LIBERAL adx. e s. Liberal.

LIBERALIDAD s.f. Liberalidade.

LIBERALISMO s.m. Liberalismo.

LIBERALISTA adx. e s. Liberalista.

LIBERALIZACIÓN s.f. Liberalización.

LIBERALIZAR v. Liberalizar, facer liberal algo ou a alguén.

LIBERAR v. Liberar, ceibar, soltar. ║ Liberar, eximir, dispensar. ║ Liberar, desprender, segregar, expulsar.

LIBERATORIO, A adx. Liberatorio, eximente.

LIBERTAD s.f. Liberdade.

LIBERTADOR, A adx. e s. Liberador.

LIBERTAR v. Liberar, librar.

LIBERTARIO, A adx. e s. Libertario, anarquista.

LIBERTICIDA adx. e s. Liberticida, que destrúe a liberdade.

LIBERTINAJE s.f. Libertinaxe, desenfreo.

LIBERTINO, A adx. e s. Libertino, licencioso.

LIBERTO, A s. e adx. (Ant.) Liberto (ex-escravo).

LIBIDINOSO, A adx. Libidinoso, luxurioso, lascivo.

LIBIDO s.f. Libido335.

LIBRA s.f. Libra.

LIBRADOR, A adx. (Econ.) Librador [dunha letra de cambio].

LIBRAMIENTO s. Acc. e ef. de librar. ║ s.m. (Econ.) Libramento, libranza (orde de pago).

LIBRANZA  s.f. (Econ.) Libranza (orde de pago).

LIBRAR(SE) v. Librar= [Salvar(se). ║ Zafarse. ║ Realizar unha batalla. ║ Parir ou botar a placenta. ║ Desocupar. ║ Baleirar, baldeirar. ║ Soster unha loita. ║ (Econ.) Expedir unha orde de pago. ║ (coloq.) Vagar, ter asueto, non traballar.]

LIBRE adx. Libre. Ceibe.

LIBREA s.f. Librea (un uniforme)

LIBRERÍA s.f. Librería / libraría.

LIBRERO, A s. Libreiro. 

LIBRESCO, A adx. Libresco. 

LIBRETA s.f. Caderno.

LIBRETISTA s. Libretista, autor de libreto/s.

LIBRETO s.m. Libreto (texto dunha obra lírica).

LIBRO s.m. Libro.

LICAÓN s.m. (Zoo.: Mam. africano Lycaon pictus) Licaón.

LICENCIA s.f. Licenza, permiso.

LICENCIADO, A adx. e s. Licenciado.

LICENCIAMIENTO  s.m. Licenciamento.

LICENCIAR(SE) v. Licenciar(se).

LICENCIATURA s.f. Licenciatura.

LICENCIOSO, A adx. Licencioso, disoluto, libertino.

LICEO s.m. Liceo.

LICITACIÓN s.f. Licitación, acc. e ef. de licitar.

LICITADOR, A, LICITANTE s. e adx. Licitador, licitante.

LICITAR v. Preparar unha poxa. ║ Licitar, participar nunha poxa.

LÍCITO, A adx. Lícito.

LICITUD s.f. Licitude.

LICOPODIO s.m. (Bot.: Pl. herb. Lycopodium clavatum) Licopodio.

LICOR s.m. Licor.

LICORERA s.f. Licoreira.

LICORISTA s. Licorista.

LICOROSO, A adx. Licoroso.

LICUABLE adx. Licuable/ licuábel.

LICUACIÓN s.f. Licuación.

LICUAR(SE) v. Licuar(se), derreter(se).

LID s.f. Lide, contenda, pelexa.

LÍDER s. Líder.

LIDERAR v. Liderar, dirixir.

LIDERAZGO s.m. Liderado, lideranza f.

LIDIA s.f. Lida, acc. e ef. de lidar, lea, liorta, refrega, zarracina.

LIDIADOR, A s. Lidador, toureiro.

LIDIAR v. Lidar=[ Tourear. ║ Batallar, combater. pelexar. ║ Opor(se), enfrontarse.]

LIEBRE s.f. (Zoo.: Mam. xen. Lepus) Lebre.
LIEBRA DE MAR [MANCHADA] (Zoo.: Molusco Aplysia punctata) Borracha, necha.

LIENDRE s.f. Lendia, miúda (ovo do piollo).

LIENZO s.m. Lenzo (tea ou cadro). ║ Fachada, parede.

LIGA (1) s.f. Liga (Cinta para as medias / Mestura, aliaxe / Alianza, coalición / Competición deportiva / …)

LIGA (2) s.f., MUÉRDAGO s.m. (Bot.: planta Viscum album) Visgo. 

LIGADURA s.f. Ligadura.

LIGAMENTO s.m. Ligamento.

LIGAR(SE) v. Ligar(se).

LIGAZÓN s.f. Ligazón, enlace.

LIGEREZA s.f. Lixeireza, levidade.

LIGERO, A adx. Lixeiro, leve.║ Lixeiro, bulideiro. ║ Lixeiro, tarabelo, tiruleco.

LIGNARIO,A adx. Lígneo, leñoso, de madeira.

LIGNIFICACIÓN s.f. (Bot.) Lignificación, acc. e ef. de lignificar(se).

LIGNIFICAR(SE) v. (Bot.) Lignificar(se), dar(se) contextura de madeira.

LIGNITO s.m., Lignito (un carbón).

LIGÓN s.m. (apeiro agríc.) Legón.

LIGUSTRE s.m. (Bot.) Flor do ligustro.

LIGUSTRO s.m. (Bot.: Arbto.) [V. ALHEÑA].

LIJA s.f. (Zoo.: Peixe da orde das quenllas, vs. esps.) Melgacho, cazacú, rilón. ║ s.f. Pel seca da ‘lija’, melgacho. ║ s.f. [Papel de] lixa.

LIJADORA s.f. Lixadora (máquina).

LIJAR v. Lixar, puír (con lixa). Lixar, en gal.e port., é tamén manchar(se), ensuciar(se), igual que en cast. ant. Da familia de lixo.

LILA (1) s.f., LILO (Bot.: Arbto. Syringa vulgaris) Lila. ║ s.f. Lila (flor da lila / lilo). adx. e s.m. (cor) Lila.

LILA (2) s.f. Tea de la de varias cores.

LILA (3) adx. e s.(coloq.) Fatuo, foncho, presumido.

LILIPUTIENSE adx. e s. Liliputiano, extremadamente anano.

LIMA (1) s.f. Lima, froito da limeira.

LIMA (2) s.f. Lima (ferramenta). ║ Limadura, acc. e ef. de limar. ║ Corrección dunha obra escrita.

LIMA (3) s.f. (Arquit.) Lima [dun tellado].

LIMACO s.m. (Zoo.: Molusco gasterópodo baballón)  Lesma,  limacha,  lemáchega.

LIMADOR, A adx. e s. Limador.

LIMADURA s.f. Limadura, acc. e ef. de limar. ║ s.f.pl. Limaduras, lascas, limalla (sing.)

LIMAR v. Limar, alisar coa lima. ║ Limar, retocar, puír [un escrito]. ║ Debilitar, cernar [algo].

LIMATÓN s.m. Limatón (ferramenta).

LIMAZA s.f. (molusco de terra) Lesma, limacha.

LIMAZO s.m. Baba, baballa (viscosidade  segregada por algúns animais).

LIMBO s.m. Limbo.

LIMERO s.m. (Bot.: Árb. Citrus limetta) Limeira [V. LIMA(1)]

LIMÍCOLA adx. (Biol.) Limícola, que vive no limo.

LIMINAR adx. Relativo ao limiar ou a entrada. ║ adx. Que serve de limiar ou preliminar.

LIMITABLE adx. Limitable / limitábel.

LIMITACIÓN s.f. Limitación.

LIMITADO, A adx. Limitado, que ten límites. ║ adx. pl. Poucos, escasos. ║ adx. (fig.) Limitado[de entendemento].

LIMITADOR, A adx. e s.m. (dispositivo) Limitador.

LIMITAR v. Limitar= [Delimitar.║ Aterse, axustarse.║ Coutar.║ Lindar, estremar, testar.]

LÍMITE s.m. Límite. Linde.

LIMÍTROFE adx. Limítrofe.

LIMO s.m. Limo, lodo, bulleiro.

LIMÓN s.m. Limón, froito do limoeiro.

LIMONADA s.f. Limoada.

LIMONAR  s.m. Limoar, sitio de limoeiros.

LIMONARIA s.f. (Bot.: Pl. herb. Cymbopogon citratus) Herba limoeira.

LIMONERO s.m. (Bot.: Árb. Citrus limon) Limoeiro.

LIMOSNA s.f. Esmola.

LIMOSNERO, A adx. Esmoleiro.

LIMOSO, A adx. Limoso, ludrento, lamacento.

LIMPIA (1) s.f. Limpa, acc. e ef. de limpar.

LIMPIA (2) s.(coloq.) Limpabotas.

LIMPIABOTAS s. Limpabotas.

LIMPIACHIMENEAS s. Limpachemineas.

LIMPIACRISTALES s.m. Limpacristais (produto ou oficio).

LIMPIADOR, A adx. e s. Limpador.

LIMPIADURA s.f. Limpadura, limpeza.

LIMPIAPARABRISAS s.m. Limpaparabrisas.

LIMPIAR v. Limpar.

LIMPIEZA s.f. Limpeza.

LÍMPIDO, A adx. (poét.) Límpido, limpo, puro, sen mancha.

LIMPIO, A adx. Limpo.

LINAJE s.m. Liñaxe f., caste f.

LINAR s.m. Liñar, liñeira, terreo sementado de liño.

LINAZA s.f. Liñaza (semente do liño).

LINCE s.m. (Zoo.: Mam. Lynx lynx.) Lince.
LINCE IBÉRICO::(Zoo.: Mam. Lybx pardinus) Lince ibérico, lobo cerval.

LINCHAMIENTO s.m. Linchamento.

LINCHAR v. Linchar.

LINDANTE adx. Lindeiro, estremeiro.

LINDAR v. Lindar, raiar, testar [as terras].

LINDE s.m. e f., LINDERO s.m. Linde, m, lindeiro, m, estrema, f.

LINDERO, A  adx. Lindeiro, limítrofe, confinante. ║ s.m. Linde, estremo. ║ s.f. Linde, estrema.

LINDEZA s.f. Lindeza, beleza. ║ s.f.pl.(irón.) Lindezas, insultos, aldraxes.

LINDO, A adx. Lindo, guapo, bonito.

LÍNEA s.f. Liña= [ Raia, risco m.║ Ringleira, fila.║ Vía.║ Deseño m.║ etc.]

LINEAL adx. Lineal.

LINEALIDAD s.f. Linealidade, cal. de lineal.

LINEAR (1) adx. (Bot. e Zool.) Linear, semellante a unha liña.

LINEAR (2) v. Adoptar unha liña de actuación. ║ Bosquexar, esbozar.

LINERO, A adx. Liñeiro, rel. ao liño.

LINFA s.f. (Biol.) Linfa.

LINFAGITIS s.f. (Med.) Linfaxite, inflamación dos vasos linfáticos.

LINFÁTICO, A adx. Linfático.

LINGOTAZO s.m. (coloq.) Trago, chopo, grolo [de alcohol].

LINGOTE s.m. Lingote.

LINGOTERA s.f. Lingoteira (molde).

LINGUAL adx. e adx. (Fon.) Lingual.

LINGÜISTA v. Lingüista.

LINGÜÍSTICO, A adx. e s.f. Lingüístico.

LINIER s.m. Xuíz de liña, auxiliar de banda.

LINIMENTO s.m. Linimento.

LINO s.m. (Bot.: Pl. Linum usitatissimum) Liño, liñaceira.
LINO DE RAPOSA: (Bot.: Pl. Agrostis truncatula) Leiburiña.

LINÓLEO s.m. Linóleo (un material para pavimentos).

LINOTIPIA s.f. (Impr.) Linotipia (máquina e oficio).

LINOTIPISTA s. Linotipista.

LINTERNA s.f. Lanterna, foco. ║ (Arquit.) Lanterna.

LIO s.m. Vurullo, envurullo, envoltorio.║ (coloq.) Lea f., problema f., zarapallada f. (coloq.) Amancebamento.

LIOSO, A adx. Argallante, zarapalleiro.║ Enredoso.

LÍPIDO s.m. (Bioquímica) Lípido.

LIPOTIMIA s.f. (Med.) Lipotimia, desmaio, esvaemento.

LIQUEN s.m. (Bot.) Lique.

LIQUIDABLE adx. Liquidable / liquidábel.

LIQUIDACIÓN s.f. Liquidación.

LIQUIDADOR, A adx. e s. Liquidador.

LIQUIDÁMBAR, ESTORAQUE, ÁRBOL DEL ÁMBAR (Bot.: Árb. Liquidambar styraciflua) Liquidámbar.

LIQUIDAR v. Liquidar.

LIQUIDEZ s.f. (Econ.) Liquidez.

LÍQUIDO, A adx. e s.m. Líquido.

LIRA (1) s.f. Lira (instrumento musical).s.f. (Métr.) Lira.

LIRA (2) s.f. Lira (moeda antiga de Italia).

LÍRICO, A  adx. e s.f. Lírico.

LIRIO (1) s.m. (Bot.: Pl. herb. vs. esps.) Lirio. ║ s.m. (Flor desa Pl.) Lirio, lis

LIRIO (2) s.m. (Zoo.: Peixe Micromesistius poutassou) Lirio336.

LIRISMO s.m. Lirismo.

LIRÓN [CARETO] s.m. (Zoo.: Mam. Eliomys quercinus) Leirón, lirio.
 LIRÓN GRIS s.m. (Zoo.: Mam. Glis glis) Lairón rabudo.

LISA s.f. (Zoo.: Peixe Chelon labrosus) Lisa, muxe negro.

LISIADO, A adx. e s. Eivado, tolleito, impedido.

LISIAR v. Eivar, toller, impedir.

LIS s.m. e f. Lirio (planta).(Heráld.) [Flor de] lis.

LISIMAQUIA s.f. (Bot. Pl. herb. Lysimachia vulgaris) Lisimaquia.

LISIS s.f. (Med. e Quím.) Lise.

LISO, A adx. Liso, chairo, sen asperezas nin engurras.║ [Tea] lisa, sen debuxos. ║ [Cabelo]  liso, corredío, laso, sen rizos. ║ adx. Desvergoñado, insolente, descarado.
LISO Y LLANO:(loc.): Sen rodeos, claramente.

LISONJA s.f. Aloumiño, afago.

LISONJEADOR, A adx. Aloumiñeiro, afagador, adulador

LISONJEAR v. Aloumiñar, afagar, adular, facer as beiras.

LISONJERO, A adx. Aloumiñeiro, afagador, adulador, lambrecricas.

LISTA s.f. Tira (peza longa e estreita). ║ Lista, liña (marca ou sinal). ║ Lista, listaxe (enumeración).
LISTA DE ESPERA: Lista de agarda.
LISTA DE BODA(S): Lista de voda.

LISTADO, A adx. e s. Alistado, que está nunha lista. ║ adx. Listado, que ten listas. ║ s.f. Lista, relación, listaxe.

LISTADO, BONITO DE VIENTRE RAYADO (Zoo.: Peixe Katsuwonus pelamis) Bonito alistado.

LISTEZA s.f. Listura, cal. de listo.

LISTÍN  [TELEFÓNICO] s.m. Listaxe [telefónica].

LISTO, A adx. Dilixente, rápido, lixeiro. ║ adx. Preparado, disposto  [para facer algo]. ║ adx. e s. Listo, espelido, esperto, fino, agudo, lizgairo.║ adx. e s. (coloq.) Resabido, sabichón337.

LISTÓN s.m. Listón.

LISURA s.f. Lisura, cal. de liso. ║ Inxenuidade, naturalidade, sinceridade.

LITE s.f. (Der.) Lite, preito.

LITERA s.f. Liteira (cama). ║ s.f. (Hist.) Liteira (vehículo antigo).

LITERAL adx. Literal.

LITERALIDAD s.f. Literalidade.

LITERARIO, A adx. Literario.

LITERATURA s.f. Literatura.

LÍTICO (1), A adx. Lítico, rel. á pedra.

LITICO (2), A adx. (Quím.) Lítico, rel. á ‘lisis’, lise.

LITIGANTE adx. e s. Litigante, preiteante.

LITIGAR v. Litigar, preitear. ║ Litigar, disputar, contender.

LITIGIO s.m. (Der.) Preito, litixio. ║ s.m. Litixio, disputa, contenda.

LITIGIOSO, A adx. Litixioso.

LITIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 3)  Litio, “ Li“

LITOGRAFÍA s.f. Litografía.

LITOGRAFIAR v. Litografar, reproducir en pedra.

LITOLOGÍA s.f. (Xeoloxía) Litoloxía, petrografía.

LITORAL  adx. Litoral, costeiro.║ s.m. Litoral, ribeira, f, beiramar, f.

LITRO s.m. Litro.

LITURGIA s.f. Liturxia.

LITÚRGICO, A adx. Litúrxico.

LIVERMORIUM s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 116) Livermorio, “Lv“.

LIVIANO, A adx. Livián; -á, lene, lixeiro.

LIVIDECER v. Pórse lívido.

LIVIDEZ s.f. Lividez.

LIVIDO, A adx. Lívido, azourido, morado. ║ Lívido, moi pálido.

LIZA (1) s.f. (Zoo.: Peixe) Muxe [V. MÚGIL].

LIZA (2) s.f. (Hist.) Liza, palestra(recinto). ║ Lide, combate, pelexa.

LL dígrafo Ll (ele dobre)338.

LLAGA s.f. Chaga, lastra.

LLAGAR v. Chagar(se), ulcerar(se).

LLAMA (1) s.f. Lapa, chama.

LLAMA (2) s.f. (Zoo.: Mam. Lama glama) Llama, alpaca.

LLAMADA s.f. Chamada.

LLAMADERA s.f. Aguillada

LLAMADOR,A adx. Chamador. ║ s.m. Petador, chamador, arnela.

LLAMAMIENTO s.m. Chamamento.

LLAMAR(SE) v. Chamar(se)339.

LLAMARADA s.f. Laparada / labarada, lumarada.

LLAMATIVO, A adx. Rechamante, vistoso, rechamangueiro.

LLAMEANTE adx. Chameante.

LLAMEAR v. Laparear, lapear, chamear.

LLANA s.f. (ferramenta de albanel) Esparavel, m.

LLANADA s.f. Cha, chaeira, chaira.

LLANAMENTE adv. Chamente, de maneira cha, sinxelamente.

LLANERO, A s. Chairego.

LLANEZA s.f. Sinxeleza, naturalidade. ║ Familiaridade, confianza, igual trato

LLANO, A adx. Chan, cha, chairo, plano. ║ s.m. Chan.║ adx. Sinxelo, tratable, aberto [no trato].

LLANTA s.f. Lamia.

LLANTÉN MAYOR (Bot.: Pl. herb. Plantago major) Chantaxe [maior], correola, lingua de vaca.

LLANTÉN MENOR (Bot.: Pl. herb. Plantago lanceolata) Lingua de ovella.

LLANTINA s.f. (coloq.) Choremia (choro intenso).

LLANTO s.m. Pranto, choro.

LLANURA s.f. Chaira, chancela, chanceira, planicie, terra cha.

LLAR (1) s.m. Lar, fogar, fogón.

LLAR (2) s.m., LLARES s.m.pl. Gramalleira, gamalleira, camalleira, preganza.

LLAVE s.f. Chave340.
LLAVE MAESTRA: Chave mestra.
BAJO LLAVE: Baixo chave, pechado con chave.
ECHAR LA LLAVE:Botar a chave, fechar.
TRAS SIETE LLAVES: Baixo sete chaves.

LLAVERO s.m. Chaveiro.

LLECO, A adx. Ermo, baldío.║ s.m. Ermo, poula f.

LLEGADA s.f. Chegada.

LLEGAR v. Chegar.

LLENAR(SE) v. Encher(se).

LLERA s.f.  Coiñal, coiñeira, coido, croieira.

LLENO, A adx. Cheo.

LLEVADERO, A adx. Levadío, levadeiro.

LLEVAR v. Levar =[ Transportar, conducir. ║ Trasladar. ║ Acompañar. ║ Apañar, cobrar. ║ Roubar. ║ Superar en idade, estatura, etc. ║ Vestir. ║ Administrar. ║ Conter, ter capacidade. ║ Mercar. ║ Estilarse. ║ Conxeniar. ║etc.]

LLORADA s.f. Chorada, choro, bagoada.

LLORADERA s.f. (despect.) Choromicada.

LLORADUELOS s.m. e f.(coloq.) Choromicas,choricas, chorón, choromiqueiro.

LLORAR v. Chorar. Esbagoar.

LLORERA s.f. Choremia (choro intenso).

LLORICA adx. e s. Choricas, choromicas, choromiqueiro.

LLORIQUEAR v. Salaiar, saloucar, choricar / choromicar, gurrumiar.

LLORIQUEO s.m. Salaio, salouco, mexericada f.

LLORO s.m. Choro.

LLORÓN, A adx. e s. Chorón. ║ Choricas, choromicas, choromiqueiro. ║ Queixón, laión. ║ (Bot.) Salgueiro chorón (V. SAUCE).

LLOROSO, A adx. Choroso, lacrimoso.

LLOSA s.f.  Chousa, cortiña.

LLOVER v. Chover.
 LLOVER A CÁNTAROS (loc. adv.): Chover a caldeiros, a chuzos, a cachón, a retortoiro, a xerros.

LLOVIZNA s.f. Chuvisca, chuviñada, chuviscada, barruzo m., zarzallo m., orballo [de chuvia] m., marmaña f.

LLOVIZNAR v. Barruzar, chuviñar, zarzallar, orballar [chuviña]. chuviscar,

LLOVIZNOSO, A adx. Babuxento, barralloso, orballoso.

LLUECA adx. e s.f. [Ave]choca

LLUVIA s.f. Chuvia / choiva.

LLUVIOSO, A adx. Chuvioso.

LO (art. determ. neutro) O (art. determ. m.)341

LO (pron. pers. m. átono de 3ª p., compl. directo) O, -lo, -no.
LOS (id.pl.) Os, -los, -nos342.

LOA s.f. Loa, loanza, louvanza.

LOABLE adx. Loable / loábel.

LOADOR, A adx. e s. Loador.

LOAR v. Loar, louvar, eloxiar, gabar.

LOBATO, LOBEZNO, A s.m. Lobeto, lobete, lobiño.

LOBERÍA s.f. Abundancia de lobos. ║ Cacería de lobos.

LOBERO, A adx. Lobeiro, rel. ao lobo (1). ║ s.(Hist.) Persoa que cobraba por cazar lobos. ║ s.f. Lobeira, gorida de lobos.

LOBEZNO s.m. Lobeto, lobete.

LOBISÓN s.m. Lobishome, licántropo, home lobo.

LOBO (1), A s.m. (Zoo.: Mam. Canis lupus:) Lobo.
HOMBRE LOBO: Lobishome.

LOBO (2) s.m. (Anat.) Lobo da orella. ║ (Anat.) Lobo, lóbulo.

LOBO (3), A (En América) adx. e s. Fillo de indio/a e negra/o.

LOBOSO, A adx. [Terreo] de lobos.

LÓBREGO, A adx. Lóbrego, tebroso.

LOBREGUEZ s.f. Escuridade, tebra, negrume.

LOBULADO, A adx. Lobulado (de lóbulos).

LÓBULO s.m. (Anat.) Lóbulo.

LOCAL adx. e s.m. Local.

LOCALIDAD s.f. Localidade.

LOCALISMO s.m. Localismo.

LOCALISTA adx. e s. Localista.

LOCALIZABLE adx. Localizable / localizábel.

LOCALIZACIÓN s.f. Localización.

LOCALIZADOR, A adx. e s.m. (aparello) Localizador.

LOCALIZAR(SE) v. Localizar(se).

LOCIÓN s.f. Loción.

LOCO, A adx. e s. Tolo, louco.
VOLVERSE LOCO: Tolear.

LOCOMOCIÓN s.f. Locomoción.

LOCOMOTOR, A adx. Locomotor.║ s.f. (máquina do tren) Locomotora.

LOCOMOTRIZ adx. f. Locomotriz, locomotor.

LOCUACIDAD s.f. Locuacidade, labia, facundia, charlatanería.

LOCUAZ adx. Locuaz, falador, falangueiro.

LOCUCIÓN s.f. Locución.

LOCUELO, A adx. e s.(dim. de 'loco') Toliño.║ (fam.) Toleirón, -oa / ona, tarabelo.

LOCURA s.f. Loucura, tolemia.║ Tolería, tolada.

LOCUTOR, A s. Locutor.

LOCUTORIO s.m. Locutorio.

LODAZAL s.m. Lameira, f, bulleiro, lamazal.

LODO s.m. Lodo, lama, trollo, bulleiro.

LODOSO, A adx. Lodoso, lamacento.

LOGARITMO s.m. (Mat.) Logaritmo.

LOGIA s.f. Loxa (local e asemblea de masóns).

LÓGICO, A adx. e s.f. Lóxico.

LOGISTA s. Especialista en organización.

LOGÍSTICO, A adx. e s.f. Loxístico.

LOGO, LOGOTIPO s.m. Logotipo (distintivo). s.m. (Impr.) Logotipo.

LOGRAR v. Lograr, acadar.

LOGRERO, A s. Logreiro, usureiro.

LOGRO s.m. Logro.

LOGROÑÉS, A, JACARERO, A adx. e s. Logroñés (de Logroño).

LOMA s.f. Lomba, outeiro alongado.

LOMBARDA s.f. (Hist.) Lombarda, bombarda (canón antigo). s.f. (Bot.: Variante da col Brassica oleracea) Lombarda, col lombarda.

LOMBARDEAR v. Disparar as lombardas.

LOMBRIZ s.f. Lombriga.
LOMBRIZ DE TIERRA (Zoo.: Verme Lumbricus terrestris) Lombriga, miñoca, mioca.
LOMBRIZ INTESTINAL (Zoo.: Verme Ascaris lumbricoides) Lombriga, coca.

LOMO s.m. Lombo, carrelo, costas, dorso. ║ Lombo [dun libro]. ║ Cota [dun coitelo]. ║ Lombeiro, mesa, sorrello [entre dous regos]. ║ s.m.pl. Costas.
LOMO DE CERDO(Gastronomía): Raxo, lombelo.

LOMUDO, A adx. Lombudo, lombán.

LONA s.f. Lona.

LONCHA s.f. Tallada, lisco, lasca. Roda, rodela [dun embutido].

LONGANIZA s.f. Longaínza.

LONGEVIDAD s.f. Lonxevidade.

LONGEVO, A adx. Lonxevo.

LONGILÍNEO, A adx. Lonxilíneo, alongado.

LONGITUD s.f. Lonxitude, longura.

LONGITUDINAL adx. Lonxitudinal.

LONGUEIRÓN s.m. (Zoo.: Bivalvo Solen marginatus) Longueirón vello [V. MUERGO]

LONGUERA s.f. Eido longo e estreito.

LORIGA s.f. (Hist.) Loriga (vestimenta defensiva ou protección para o cabalo)

LONJA (1) s.f. Tira, fita, tallada, rebanda.

LONJA (2) s.f. (comercio) Lonxa, rula.

LONTANANZA s.f. (Pintura) Plano ao lonxe dun cadro.
EN LONTANAZA (loc. adv.) Ao lonxe.

LOOR s.m. Loa f., loanza f., louvanza f.

LOQUEAR v. Louquear, tolear.

LOQUERÍA s.f. Manicomio.

LORCHA, DONCELLA s.f. (Zoo.: Peixe Ophidion barbatum) Lorcha, martilonga.

LORD s.m. [pl.: Lores] Lord [pl.:Lords].

LORO s.m. (ave) Papagaio.

LORZA s.f. (costura) Basta.

LOSA s.f. Lousa, lastra, laxe.║ (fig.) Sepultura, sartego m.

LOSADO s.m. Lousado, lastrado, chan cuberto de lousas343.

LOSAR, ENLOSAR v. Lousar, lastrar (o chan).

LOSETA s.f. Baldosa.

LOTE s.m. Lote.

LOTERÍA s.f. Lotería / lotaría.

LOZA s.f. Louza.

LOZANÍA s.f. Vizo m., louzanía.

LOZANO, A adx. Louzán; -zá, vizoso.

LUBINA s.f. (Zoo.: Peixe Dicentrarchus labrax) Robaliza.

LUBRICACIÓN, LUBRIFICACIÓN s.f. Lubricación, lubrificación.

LUBRICANTE, LUBRIFICANTE adx. e s.m. (substancia) Lubricante.

LUBRICAR, LUBRIFICAR v. Lubricar, lubrificar.

LÚBRICO,A adx. Lúbrico, escorregadizo, esvaradío. ║ Vicioso. ║ Lúbrico, libidinoso, lascivo.

LUBRIGANTE s.m. (Zoo.: Crustáceo mariño Homarus gammarus) Lumbrigante, cereixo.

LUCENCIA s.f.  Lucenza, claridade, resplandor.

LUCENSE, LUGUÉS, A adx. e s. Lucense, lugués (de Lugo).

LUCERA s.f. Lumieira, mainel, claraboia.

LUCERNA s.f.  Araña (lámpada). ║ Lucerna, lumieira, mainel

LUCERNARIO s.m. Lucernario, claraboia. ║ s.m. (Arquit.) Lucernario (torreta superior con ventás).

LUCERO adx. (Cuadrúpede apigarado) que ten unha mancha branca na fronte. ║ (Astr.) Luceiro. Venus. ║ Lucerna, lumieira. ║ Lucenza, claridade.

LUCHA s.f. Loita. Pelexa, combate, lide.

LUCHADOR, A adx. e s. Loitador.

LUCHAR v. Loitar = [ Contender, lidar. ║ Pelexar, combater, batallar. ║ Esforzarse, traballar.]

LUCIDEZ s.f. Lucidez, cal. de lúcido

LÚCIDO, A adx. Lúcido, brillante, clarividente, sutil, sagaz.

LUCIDO, A adx. Lucido, bonito, vistoso.

LUCIENTE adx. Lucente, brillante, refulxente, relucente.

LUCIÉRNAGA s.f. Vagalume m., lucecú m.

LUCIFERINO, A adx. Luciferino, demoníaco.

LUCÍFERO, A adx. Lucífero, resplandecente, rutilante, coruscante, refulxente. ║ s.m. Venus, luceiro da mañá.

LUCIMIENTO s.m. Lucimento.

LUCIO (1) s.m. (Zoo.: Peixe Esox lucius) Lucio.

LUCIO (2) s.m. (Zoo.) [V. LUCIÓN].

LUCIO (3), A adx. Terso, liso, lúcido

LUCIÓN, SERPIENTE DE CRISTAL s.m. (réptil) Escáncer, liscanzo.

LUCIR v. Lucir = [Brillar, coruscar, resplandecer. ║ Sobresaír, avantaxar. ║ Arrequecer, dar resultado [un traballo]. ║Iluminar, refulxir. ║ Exhibir. ║ Enxesar, revocar [cunha capa de xeso]. ║v. pr. Rumbar, presumir.]

LUCRARSE v. Lucrarse, aproveitarse.

LUCRATIVO, A adx. Lucrativo, ganancioso.

LUCRO s.m. Lucro, ganancia, beneficio.

LUCTUOSA s.f. (Hist.) Loitosa, lutuosa (tributo).

LUCTUOSO, A adx. Lutuoso.

LUCUBRACIÓN s. [V. ELUCUBRACIÓN].

LUCUBRAR v. [V. LUCUBRAR]

LUDIBRIO s.m. Ludibrio, escarnio, desprezo, mofa.

LÚDICO, A adx. Lúdico, entretido, divertido, festeiro.

LUDIMIENTO s.m. Freta, frega, fricción.

LUDIR v. Luír, fretar, refregar, cofar344

LUEGO adv. Logo, despois, máis tarde.║ conx. Logo, daquela, entón, polo tanto, xa  que logo345.
LUEGO LUEGO, LUEGO A LUEGO (loc. adv.) Deseguida, axiña, decontado, rápido.
HASTA LUEGO (expr. de despedida)  Deica logo. Deica agora.

LUENGO, A adx. (antig. e lit.) Longo.

LUGAR s.m. Lugar.
EN LUGAR DE (loc. prep.):  En lugar de, en troques de, no canto de.

LUGARTENIENTE s.m. Lugartenente.

LÚGUBRE adx. Lúgubre, fúnebre, tétrico.

LUIR v. (Mar.) Esfregar, fretar, friccionar, refregar.

LUJO s.m. Luxo.

LUJOSO, A adx. Luxoso.

LUJURIA s.f. Luxuria.

LUJURIOSO, A adx. Luxurioso, lascivo, libidinoso.

LUMBAGO s.m. Lumbago.

LUMBALGIA s.f. (Med.) Lumbalxia, lumbago.

LUMBAR adx. Lumbar, rel. á parte dos riles.

LUMBRADA s.f. Lumarada, labarada, fachareada.

LUMBRE s.f. Lume, m.

LUMBRERA s.f. Luminaria, luceiro, corpo luminoso.║ (Arquit.) Lumieira, claraboia, mainel m.(fig.) Insigne, egrexio, preclaro, douto. ║ s.f.pl. (fig.) Os ollos.

LUMINARIA 346 s.f. Lámpada (aparello). ║ Luz do Santísimo nunha igrexa. ║ Talento, portento, persoa extraordinaria. ║  s.f.pl. Luces de festa.

LUMINISCENCIA s.f. (Fis.) Luminescencia (unha propiedade dalgúns corpos).

LUMINISCENTE adx. Luminescente, que ten luminescencia.

LUMINOSIDAD s.f. Luminosidade.

LUMINOSO, A adx. Luminoso.

LUMINOTECNIA s.f. Luminotecnia.

LUMINOTÉCNICO, A adx. e s. Luminotécnico.

LUNA s.f. Lúa= [ Satélite da Terra. ║ Luar, lueiro, luzada da lúa, luzada da noite347. ║ Lúa, lunación.║ Lúa / satélite doutro planeta. ║ Espello [de corpo enteiro].║ Vidro, cristal  [dun escaparate]348.
LUNA CRECIENTE: Lúa crecente / enchente / nova.
LUNA LLENA, LUNA EN LLENO: Lúa chea, plenilunio.
LUNA MENGUANTE: Lúa minguante, devalo, lúa vella.
LUNA NUEVA: Lúa nova, novilunio. ║ Lúa crecente.
LUNA DE MIEL: Lúa de mel.
ESTAR EN LA LUNA (loc. verb): Estar / vivir na lúa.
A LA LUNA, A LA LUNA DE VALENCIA (loc. adv. coloq.): [Quedar algo] rustrado, malogrado.
HALO DE LA LUNA:Circo da lúa.
LUZ DE (LA) LUNA: Luar, lueiro, luzada da lúa.

LUNACIÓN s.f. (Astron.) Lunación.

LUNADO, A adx. Que ten forma de media lúa.

LUNAR adx. Lunar, da lúa.║ s.m. Lunar, sinal na pel.║ Lunar (Debuxo ou pinta redonda.)

LUNARIA, MONEDAS DE PLATA (Bot.: Pl. herb. Lunaria annua) Lunaria.

LUNARIO, A adx. Rel. ás lunacións.║ [Calendario] lunario.

LUNÁTICO, A adx. e s. Lunático. Aluado.

LUNES s.m. Luns, segunda feira.

LUNETA s.f. Lente, vidro [das lentes]. ║ Vidro [dun automóbil].

LUPA s.f. Lupa.

LUPANAR s.m. Lupanar, bordel, casa de lenocinio.

LUPINO s.m. (Bot.: Pl. Lupinus albus e  semente) Chícharo de raposo. Chícharo bravo.

LÚPULO s.m. (Pl. Humulus lupulus) Lúpulo.

LUSISMO s.m. (Ling.) Lusismo, portuguesismo.

LUSISTA adx. e s. Lusista.

LUSITANO, A, LUSO, A adx. e s. Lusitano, luso, portugués.

LUSTRAR v. Lustrar349, abrillantar, brunir.

LUSTRE s.m. Lustre, brillo.

LUSTRO s.m. Lustro (período de 5 anos)350.

LUTECIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 71) Lutecio, “Lu“.

LUTERANISMO s.m. Luteranismo.

LUTERANO, A adx. e s. Luterano.

LUTO s.m. Loito.
MEDIO LUTO: Alivio.

LUTRIA s.f. (Zoo,: Mam.)  Londra [V. NUTRIA].

LUX s.m. (Fis.) Lux /ks/ (unidade de iluminación).

LUXACIÓN s.f. (Med.) Luxación, dislocación, esnogadura.

LUXAR(SE) v. (Med.) Luxar(se), dislocar(se), desconxuntar(se), esnogar(se)351.

LUZ s.f. Luz = [ (Fis.) Radiación. ║ Claridade. ║ Iluminación. ║ Corrente eléctrica. ║ Día. ║ Utensilio que aluma.]








M

M s.f. (letra “eme”)  M  s.m. (letra “eme”) .

MACABRO, A s.m. Macabro.

MACACO, A s.(Zoo.: Mam. do Xen. Macaca) Macaco. ║ s.(coloq.) Neno pequeno. ║s.(coloq.) Macaco, monicaco, monicreque, monifate.

MACADAM s.m. MacádamA (tipo de pavimento).

MACARRA adx. e s. Abusón, arrogante, fanfurriña. ║ adx. e s. Vulgar, de mal gusto. ║  Proxeneta, chulo.

MACARRÓN s.m. Macarrón.

MACARRÓNICO, A adx. [Latín] macarrónico. ║ (por ext.) [Outra lingua] macarrónico.

MACEAR v, Mazar, bater cun mazo. ║ Amolar, molestar, xiringar [repetidamente a alguén].

MACEDONIA s.f. Macedonia [de froita].

MACELO s.m. Matadoiro.

MACERACIÓN s.f. Maceración.

MACERAR v. Macerar. ║ v.tr. e pr. Mortificar(se), aflixir(se) con penitencias.

MACERO, A s. Maceiro [do Concello].

MACETA (1) s.f. (ferramenta) Maceta.

MACETA (2) s.f. Floreiro (recipiente).

MACHACAR v. Machucar / machicar, esmagar.

MACHACÓN, A adx. e s. Teimoso, teimudo, cabezón, cachamoulán, pertinaz.

MACHACONERÍA s.f. (coloq.) Insistencia, inoportunidade.

MACHADA s.m. Fato de machos caprinos. ║ s.f. Valentía, braveza. ║ s.f. Necidade, boubería.

MACHADO s.m. (ferramenta) Machado.

MACHETA s.f. Coitela de picar carne352.

MACHETAZO s.m. Machetada, golpe co machete.

MACHETE s.m. (ferramenta) Machete, machada pequena.

MACHIEMBRAR v. (Carp.)  Agargalar, acamelar, acantilar (ensamble).

MACHO (1) adx. e s.m. Macho (animal de sexo masculino). ║ Macho, mulo, besta. ║ Macho [dunha especie vexetal ou dunhas pezas. ║ Macho, [home] afoutado, arriscado, audaz.
MACHO CABRÍO: Castrón.

MACHO (2) s.m. Macho [dos ferreiros] (ferramenta).

MACROECONOMÍA s.f. (Econ.) Macroeconomía.

MACHÓN s.m. (Constr.) Machón, piar.

MACHORRO, A  adx. Machorro, estéril, infrutífero. ║ s.f. Femia estéril, maronda, marroa. ║ s.f. (despect.) Marimacho.

MACHUCAR v. Machucar, machacar, esmagar.

MACHUELO s.m. (dim. de 'macho, mulo') Machiño.║(Bot.) Xerme, xérmolo.

MACILENTO, A adx. Macilento (fraco e esbrancuxado).

MACIZAR v. Atoar, atrollar, entullar (encher un oco).

MACIZO adx. e s.m. Macizo.

MACRO-  elem. compos. Macro-  (grande, longo).

MACUCA s.f. (Bot.: herba Conopodium majus) Terreño.

MÁCULA s.f. Mácula, mancha. ║ Cousa que causa desdouro. ║ (coloq.) Engano, artimaña, calote.

MACULAR (1) v. Macular, manchar, luxar. ║ Macular , macelar, manchar [a boa sona].

MACULAR (2) adx. Macular, rel. á mácula.

MACUTO s.m. Macuto.

MADALENA, MAGDALENA s.f. Madalena (doce).

MADAMA s.f. (coloq.) Madama, rexedora dun prostíbulo.

MADEJA s.f. Madeixa, cadeixa, mea, meada.

MADERA s.f. Madeira, pao, m.

MADERAMEN s.m. Madeirame [dunha obra].

MADERERO, A adx. e s. Madeireiro.

MADERO s.m. Madeiro.

MADONA s.f. (Arte) Madona.

MADRASTRA s.f. Madrasta.

MADRE s.f. Nai, mai.║ Madre (“nai” respectuoso ou para monxa). ║ Madre, matriz, criadeira, útero. ║ Madre, leito do rio. ║ Madre, borra, pouso, fondón [do viño]. ║ Canle principal dunha regueira.

MADREÑA s.f. Madroña, galocha / galocho, zoca.

MADREPERLA s.f. (Zoo.: Molusco Pinctada mazatlanica) Madreperla.

MADRESELVA s.f. (Bot.) Madreselva.
MADRESELVA  MEDITERRÁNEA: (Bot.: Pl. Lonicera implexa) Cadrifollo, cabrifollo, chuchamel.

MADRIGUERA s.f. Tobeira, tobo, pala, paleira.

MADRILEÑO, A, MATRITENSE adx. e s. Madrileño (de Madrid).

MADRINA s.f. Madriña.

MADRINAZGO s.m. Madriñado.

MADROÑO s.m. (Bot.: Arbto. Arbutus unedo) Érbedo, albedro.║ s.m. (froito) Morogo.

MADROÑAL s.m. Erbedelo / erbededo, erbedal.

MADRUGADA s.f. Madrugada, amencer.║ Despois da medianoite, mañá. ║ Madruga, acc. de madrugar.
DE MADRUGADA: De mañá, ao amencer.

MADRUGADOR, A  adx. e s. Madrugador.

MADRUGAR v. Madrugar.

MADRUGÓN s.m, Madruga f.

MADURACIÓN s.f. Maduración.

MADURADERO s.m. Madureiro (sitio adecuado para madurar a froita).

MADURAR v. Madurar, madurecer.

MADUREZ s.f. Madurez, madureza.

MADURO, A adx. Maduro.

MAESTRANZA s.f. Mestranza.

MAESTRESALA s.m. Mestresala.

MAESTRÍA s.f. Mestría.

MAESTRO. A adx. Mestre, meritorio, persoa con mestría.║ adx. [Cousa]mestre, principal. ║ s. Mestre  = [ Ensinante ║ Oficial, práctico dun oficio. ║ Compositor de música, ║ …]

MAFIA s.f. Mafia.

MAFIOSO, A0 adx. e s. Mafioso.

MAGANEL s.m. (Hist.) Manganela, f. (máquina militar).

MAGAÑA s.f. Engano, astucia, calote, artimaña.

MAGDALENA (1) s.f. Muller penitente.
LLORAR COMO UNA MAGDALENA (loc. verbal): Chorar desconsoladamente, chorar os sete chorares.

MAGDALENA (2), MADALENA s.f. Madalena (doce).

MAGENTA adx. Maxenta (cor).

MAGIA s.f. Maxia.

MAGIAR adx. e s. Maxiar, húngaro.

MÁGICO, A adx. Máxico.

MAGÍN s.m. (coloq.)Maxín, imaxinación.

MAGINAR v. (desus) Imaxinar.

MAGISTERIO s.m. Maxisterio.

MAGISTRADO s. Maxistrado.

MAGISTRAL adx. Maxistral.

MAGISTRATURA s.f. Maxistratura.

MAGNANIMIDAD m s.f. Magnanimidade, benevolencia. ║ Magnanimidade, grandeza.

MAGNÁNIMO, A adx. Magnánimo.

MAGNATE s. Magnate.

MAGNESIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 12 ) Magnesio, “Mg“.

MAGNÉTICO, A adx. Magnético.

MAGNETÓFONO s.m. Magnetófono.

MAGNÍFICO, A adx. Magnífico.

MAGNITUD s.f. Magnitude.

MAGO, A s. Mago, bruxo, feiticeiro, meigo. ║ Mago, ilusionista, prestidixitador.

MAGOSTAR v. Magostar.

MAGOSTO s.m. (palabra galega) Magosto.

MAGREAR v. Sobar, apalpar [lascivamente].

MAGREZ s.f. Magreza, delgadeza, fraqueza.

MAGRO, A adx. Magro, fraco, enxoito. ║ s.m. (coloq.) Magro [do porco]. ║ s.f. Magra, tallada de xamón.

MAGULLADURA s.f. Magoadura, mancadela, mancadura.

MAGULLAR(SE) v. Mazar(se), machucar(se), espatelar(se).

MAHOMETANO, A adx. e s. Mahometano, -na.

MAHONESA s.f. (salsa) Maionesa.

MAICERO, A adx. Rel. ao ‘maiz’, millo.

MAINEL s.m. (Arquit.) Mainel (barra divisoria vertical) ║ Varanda [duna escaleira].

MAITINES s.m.pl. (Cat.) Matíns / matinas.

MAIZ s.m. (Bot.: Pl. Zea mays) Millo, maínzo, milleiro.║ (Gran) Millo, maínzo.

MAIZAL s.m. Milleiral.

MAJA s.f. Malla [do cereal]. ║ f. de “majo” [V. MAJO]

MAJADA s.f. Mallada (acolleito para o gando). ║ Excremento, feces.

MAJADERÍA s.f. Parvada, babecada, burrada, necidade.

MAJADERO, A adx. e s. Fato / fatuo, necio, babeco, baballón.║ s.m. Mazador (do morteiro ou machucador).║ s.m. (Agr.) Mallo / malle.║ Palillo [de facer encaies e puntillas.]

MAJADOR, A adx. Mallador.

MAJADURA s.f. Malla, mallega, acc. e ef. de mallar.

MAJANO s.m. Milladoiro (montículo de pedras).

MAJAR v. Machucar / machicar ║ Mallar (na eira). ║ (coloq.) Molestar, amargar, enfastiar, xiringar.

MAJESTAD s.f. Maxestade.

MAJESTUOSO, MAJESTOSO, A adx. Maxestoso, fastoso.

MAJO, A adx. e. s.(Ant.) Madrileño fanfurriñeiro dos barrios baixos.║ adx. (fam.) Enfeitado, composto, luxoso.║ adx. (fam.) Fermoso, bonito, bonitiño, feituco, vistoso.║ adx. (fam.) Simpático, agradable, meigo, feiticeiro.

MAJOLAR s.m. Terreo de estripeiros.

MAJUELA s.f. Amalló / malló m., amalloa f. (do calzado).

MAJUELO (1) adx. (Bot.: Arbto. Crataegus monogyna) Estripeiro, estripo albar.

MAJUELO (2) s.m. Viña.║ Amalló, agulleta [dos zapatos]

MAL (1) s.m. Mal. ║ Desgracia, calamidade. ║ Enfermidade, doenza. ║ adx. (ante s.m.) Mal (malo)353.
MAL HUMOR, MALHUMOR s.m. Mal humor, malhumor.
¡MAL HAYA! Interx. Malia!, Mal haxa!

MAL (2) adv. Mal. ║ Dificilmente. ║ Escasamente. ║ Enfermo, doente.

MALABAR adx. e s. Malabar, rel. a Malabar, rexión da India. ║ [Xogo] Malabar.

MALABARISMO s.m. Malabarismo (xogo de destreza e axilidade).

MALABARISTA s. Malabarista.

MALACOSTUMBRADO adx. Enviciado, mal acostumado, mal afeito. ║ Mimado, consentido.

MALAGUEÑO, A, MALACITANO, A adx. e s. Malagueño, malacitano  (de Málaga).

MALANDANTE adx. Malandante, desafortunado, infeliz.

MALANDANZA s.f. Malandanza, desventura, desgraza, infortunio.

MALANDRÍN adx. e s. Malandrín, perverso, malvado, revirado.

MALAR adx. Malar, rel. á meixela. ║ s.m. (Anat.) Pómulo, cigoma, óso malar.

MALARIA s.f. (Med.) Malaria, paludismo

MALARMADO, ARMADO s.m. (Zoo.: Peixe Peristedionn cataphractum) Malarmado.

MAL AVENIDO, A, MALAVENIDO, A adx. Desavindo, desavido.

MALAVENTURA s.f., MALA VENTURA Malura, desgraza, desventura.

MALBARATAR v. Desbaratar, dilapidar, malgastar.

MALCASAR(SE) v. Malcasar.

MALCOMER v. Malcomer.

MALCRIADO, A adx. Malcriado, consentido, maleducado.

MALCRIAR v. Malcriar.

MALDAD s.f. Maldade.

MALDECIR v. Maldicir354.

MALDICIENTE adx. e s. Maldicente, maledicente.

MALDICIÓN s.f. Maldición.

MALDITO, A adx. Maldito.

MALEABILIDAD s.f. Maleabilidade, ductilidade, flexibilidade.

MALEABLE adx. Maleable / maleábel.

MALEANTE adx. e s. Malandrín, malfeitor, facinoroso.

MALEAR(SE) v. Danar(se), derramar(se), botar(se) a perder. ║ Perverter, corromper [a alguén].

MALECÓN s.m. Dique, crebaondas.

MALEDICENCIA s.f. Maledicencia, hábito de falar mal dos outros.

MALEDUCADO, A adx. e s. Maleducado.

MALEDUCAR v. Maleducar.

MALEFICENCIA s.f. Maleficencia, hábito de facer mal.

MALEFICIAR v. Prexudicar, causar dano. ║ Exercer un maleficio,   enfeitizar, malfadar.

MALÉFICO, A adx. Maléfico.

MALEFICIO s.m. Meigallo, maleficio, feitizo, mal de ollo (fam.).

MALENCARADO, A, MAL ENCARADO, A adx. Malencarado.

MALENTENDIDO s.m. Malentendido.

MALÉOLO,  s.m. (Anat.) Nocello, artello [do pé]

MALESTAR s.m. Malestar.

MALETA s.f. Maleta.

MALETERO s.m. Maleteiro.

MALETÍN s.m. Maletín.

MALEVOLENCIA s.f. Malevolencia, mala idea.

MALÉVOLO, A adx. e s. Malévolo,  

MALEZA s.f. Maleza, broza, mato m, matogueira.

MALGASTADOR, A adx. e s. Gastador, perdulario.

MALGASTAR v. Malgastar, estragar.

MAL HABLADO, MALHABLADO, A adx. e s.,: Malfalado, bocalán, deslinguado.

MALHADADO, A adx. Malfadado, malpocado, coitado, desventurado.

MALHECHO, A adx. Malfeito, deforme.

MALHECHOR s. Malfeitor, delincuente, facinoroso.

MALHERIR v. Malferir.       

MAL HUMOR, MALHUMOR s.m. Mal humor, malhumor.

MALFORMACIÓN s.f. (Anat.) Malformación.

MALGASTAR v. Malgastar [o diñeiro ou o tempo].

MALHUMORADO, A adx., MAL HUMORADO Malhumorado, que está de mal humor.

MALICIA s.f. Malicia = [ Maldade.║ Raposada.║ Picardía.║(fig.) Sospeita, receo].

MALICIAR v. Maliciar, sospeitar, recear. ║ Danar, botar a perder.

MALICIOSO, A adx. e s. Malicioso.

MALIGNIDAD s.f. Malignidade, propensión ao mal.

MALIGNO, A adx. e s. Maligno. ║ s.m. Demo, diaño.

MALLA s.f. Malla (dunha rede, cadea, etc.)║ Rede355.

MALLETE s.m. (Mar.) Mallete (de madeira).

MALLO s.m. (instrumento agríc.) Mallo, malle / manlle.

MALLORQUÍN, A adx. e s. Mallorquino, -na (da illa de Mallorca).

MALMANDADO, A adx. Malmandado, desobediente.

MALNACIDO, A adx. e s. Malnacido, desprezable, indesexable.

MALO, A adx. Malo, mao; ma. Ruín, cativo. ║ Malo, deteriorado. ║ Malo, daniño, prexudicial. ║ Malo, malvado, perverso. ║ Malo, doente, enfermo.
POR LAS MALAS, POR MALAS (loc. adv.)  Á forza, co uso da forza.

MALOGRAR(SE) v. Malograr(se), frustrar(se), chafar(se).

MALOLIENTE adx. Cheirento, fedorento.

MALPARADO, A adx. Malparado, maltreito.

MALPENSADO, A adx. e s., MAL PENSADO: Malpensado.

MALPARIR v. Malparir, abortar.

MALPARTO s.m. Malparto, aborto.

MALQUERENCIA s.f. Malquerenza, malquerer.

MALQUERER v. Malquerer, ter mala vontade a alguén.

MALQUISTO, A adx. Malvisto [por alguén].

MALSANO, A adx. Malsán; -á, insán; -á.

MALSONANTE adx. Malsoante, groseiro.

MALTA s.f. Malte m. (cebada xermolada artificialmente).

MALTRAER v. Maltraer, maltratar.

MALTRATAR v. Maltratar.

MALTRATO s.m. Maltrato.

MALTRECHO, A adx. Maltreito, malparado.

MALVA s.f. (Bot.: Pl .vs. esps.) Malva.║ adx. e s.m. (cor) Malva.

MALVADO, A adx. e s.m. Malvado, corrupio.

MALVARROSA s.f., MALVA ROSA, MALVA  ARBÓREA (Bot. Pl. Althaea rosea) Malva real.

MALVAVISCO s.m. (Bot.: Pl. herb. Althaea officinales) Malvarisco, altea.

MALVASÍA s.f. Malvasía (caste de uva).
MALVASÍA CABECIBLANCA (Zoo.: Ave Oxyura leucocephala) Malvasía.

MALVENDER v. Malvender.

MALVERSACIÓN s.f. Malversación.

MALVERSAR v. Malversar, desfalcar.

MALVIVIR v. Malvivir

MAMA s.f. (Anat.) Mama.

MAMÁ s.f. Mamá.

MAMADA s.f. (coloq.) Acc. de mamar. ║ s.f. (vulg.) Mamada, felación.

MAMADO, A adx. (vulg.) Mamado, caneco, bébedo, bebido.

MAMALÓN, A adx. Folgazán.

MAMANTIAL s.m. Manancial.

MAMAR v. Mamar, chuchar.

MAMARIO, A adx. (Anat.) Mamario, rel. ás mamas.

MAMARRACHADA s.f. (coloq.) Choqueirada, trangallada, esperpento, chafullada (acción desbaratada e ridícula).

MAMARRACHO, A s. e adx. (coloq) Choqueiro, monicreque, tarabelo, tarambaina, turuleque, estafermo.

MAMBO s.m. Mambo (baile cubano).

MAMELUCO adx. e s.(Hist.) Mameluco (dunha milicia de Exipto).s.m. (coloq.) Necio, babiolo, aparvado.

MAMÍFERO, A adx. e s. Mamífero.

MAMIFORME adx. Mamiforme, con forma de mama.

MAMILA s.f. (Anat.) Mamila.

MAMILAR adx. Mamilar, en forma de mamila. ║ adx. (Anat.) Mamilar, rel. á mamila.

MAMOGRAFÍA s.f. (Med.) Mamografía.

MAMÓN, A adx. e s. Mamón, mamote. ║ Mamón, mamalón (insulto).s.m. Mamote, dente do leite. ║ Chupón, ladrón [duna árbore].

MAMOTRETO s.m. Memorial, caderno.║ (fig.) Armatoste, trasto.

MAMPARA s.f. Biombo m.

MAMPORRO s.m. (coloq.) Golpe, moquete, puñazo.

MAMPOSTERÍA s.f. (Constr.) Cachotería.

MAMPOSTERO, A s. Cachoteiro.

MAMUT s.m. Mamut [pl.: mamuts].

MAMPUESTO s.m. Constr.) Cachote.

MANÁ s.m. Maná.

MANADA (de animais) s.f. Grea, fato, rabaño.║ (de coller ca man) s.f. Mada / manda, manchea, presa, mangado m.

MANADERO (1)s.m. Pegureiro [dunha manda de gando].

MANADERO (2) adx. Que mana. ║ s.m. Manancial, groto. Grueiro.

MÁNAGER s.m. e f. Xerente. ║ Representante.

MANAL, MAYAL s.m. (apeiro agríc.) Mallo /malle.

MANANTIAL s.m. Manancial, fonte.║ Gurgullo, gurgullón.

MANAR v. Manar, brotar, xurdir [un líquido].

MANCAR(SE)v. Mancar(se), magoar(se), ferir(se).

MANCEBÍA s.f. Mancebía, prostíbulo.

MANCEBO, A 356 adx. e s. Mozo, mancebo.

MANCERA s.f. (Agr.) Rabela, rabizo [do arado].

MANCHA s.f. Mancha, mácula.

MANCHADIZO, A adx. Manchadizo.

MANCHAR(SE) v. Lixar(se) / luxar(se), manchar(se), emporcar(se).

MANCHEGO, A adx. e s. Manchego.

MANCILLA s.f. Mancha, deshonra, desdouro, desprestixio.

MANCILLAR v. Lixar/luxar, manchar [a boa sona], deshonrar.

MANCO, A adx. e s. Manco, toco, maneto.

MANCOMUNAR(SE) v. Mancomunar(se), aliar(se), asociar(se).

MANCOMUNIDAD s.f. Mancomunidade.

MANCUERNA s.f. Pexa, solta, traba, cadarme (para suxeitar as reses).

MANDA s.f. Manda, legado. ║ Ofrecemento, proposta.

MANDADERO, A adx. Ben mandado, obediente. ║ s. Mandadeiro.

MANDADO, A s. Mandado (executor). s.m. Mandado, encargo, recado.

MANDAMÁS s.m. e f. Mandón. ║ s.m. e f. (irónico) Xefe.

MANDAMIENTO s.m. Mandamento.

MANDANTE adx. e s. Mandante, que manda. ║ s.(Der.) Mandante.

MANDAR v. Mandar.

MANDARÍN (1), A adx. Rel. ao xefe mandarín ou ao idioma mandarín. ║ s.m. [Idioma] mandarín. ║ s.m. Mandarín (xefe).

MANDARÍN (2), A adx. Mandarín, mandón, amigo de mandar.

MANDARINA s.f. Mandarina (froito da mandarineira).

MANDARINO s.m. (Bot.: Árb. do xen. Citrus vs. esps) Mandarineira, f.

MANDATARIO, A s. Mandatario.

MANDATO s.m. Mandato, orde. ║ Mandato (representación popular e o seu período). ║ s.m. (Der.) Mandato.

MANDÍBULA s.f. (Anat.= Mandíbula, queixada.

MANDIBULAR adx. (Anat.) Mandibular, rel. ás mandíbulas.

MANDIL s.m. Mandil, cinguidoiro, lenlla, mantela/o. ║

MANDILANDINGA s.f. (xerm.) Chusma, xentualla, conxunto de malfeitores.

MANDILÓN s.m. Mandilón. ║ s.m. Coitado, covarde, cagán.

MANDIOCA s.f. (Bot.: Arbto. Manihot utilissima e o seu tubérculo) Mandioca.

MANDO s.m. Mando.

MANDOLINA s.f. Mandolina (instrumento musical).

MANDÓN, A adx. Mandón; -ona.

MANDRÁGORA, MANDRÁGULA s.f. (Bot.: Pl. herb. Mandragora officinarum) Mandrágora.

MANDRIL (1) s.m. (Zoo.: Mam. Mandrilus sphinx) Mandril.

MANDRIL (2) s.m. (Mec.) Mandril, contrapunta (peza) s.m. (Mec.) Mandril (ferramenta de escariar).

MANDUCAR v. (coloq.) Manducar, papar, comer.

MANECILLA s.f. Agulla, punteiro [do reloxo] m.

MANEJABILIDAD s.f. Manexabilidade.

MANEJABLE adx. Manexable / manexábel.

MANEJAR(SE) v. Manexar, usar, utilizar.║ Manexar, manipular, mangonear. ║ v.pr. Manexarse, defenderse, desenvolverse,

MANEJO s.m. Manexo, uso, utilización. ║ Manexo, intriga, manobra,  manipulación.

MANERA s.f. Maneira, xeito, m.

MANGA (1) s.f. Manga (da roupa). ║ Manga, mangueira, tubo de goma. ║ Manga (funil de tea). ║ s.f. (Mar.)  Manga (dunha embarcación).

MANGA (2) s.f. (Bot.: Árb. xen. Mangigera) [Variedade de] mangueira. ║ Manga (froito da mangueira).

MANGA (3) s.f. e adx. Manga, cómic xaponés.

MANGANESO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 25) Manganeso, “Mn“.

MANGANTE adx. e s.(coloq.) Que manga (rouba). ║ s. (coloq) Chupón, aproveitado, caloteiro, estafador). ║ s.(coloq.) Mangante, camanduleiro, moinante, pillabán, cazurro, lagarteiro.

MANGAR v. Pedir esmola.║ Roubar.

MANGARRÁN, ANA adx. Folgazán, badanas, preguiceiro, vago. ║ adx. Desprezable, indesexable.

MANGLAR s.m. Mangleiral (terreo de mangleiros).

MANGLE s.m. (Bot.: Arbto. Rhizophora mangle) Mangleiro. ║ s.m. Mangle (froito do mangleiro).

MANGO (1) s.m. Mango, agarradoira, empuñadura.
MANGO DE CUCHILLO: (Zoo.: Molusco) Navalla [V. NAVAJA].

MANGO (2) s.m. (Bot.: Árb. Mangigera indica) Mangueira. ║ Mango (froito da mangueira).

MANGÓN s.m. Revendedor.  En gal. un mangón é un mangante

MANGONEAR v. (fam.) Mangonear = [ Lacazanear, mangar.║ Facerse o mandón.║ Manexar (a alguén). ║ (coloq.) Vaguear, lacazanear, zangonear.]

MANGONEO s.m. Mangoneo, acc. e ef. de mangonear.

MANGOSTA s.f., MELONCILLO s.m. (Zoo.: Mam. Herpestes ichneumon) Mangosta.

MANGOSTÁN s.m. (Bot.: Arbto. Garcinia mangostana e o seu froito) Mangostán.

MANGUERA s.f. Mangueira, manga.

MANGUITO s.m. (Mecánica e roupa) Manguito.

MANÍ s.m. Cacahuete [V. CACAHUETE]

MANÍA s.f. Manía, cisma, teima.║(a alguén) Xenreira.

MANÍACO, A, MANIACO, A adx. e s. Maníaco, maniático.
MANÍACO-DEPRESIVO adx. e s. Maníaco-depresivo, bipolar.

MANIATAR v. Ata-las mans.

MANIÁTICO, A adx. e s. Maniático, cismón. ║ adx. Teimoso.

MANICOMIO s.m. Manicomio.

MANICORTO, A adx. e s. Manicurto, agarrado, amarrado, conicho, cotroso.

MANICURA s.f. Manicura.

MANIDO, A adx. [Alimento] manido, pasado, falmaguento. ║ [Asunto] manido, trillado.

MANIFESTACIÓN s.f. Manifestación.

MANIFESTANTE adx. e s. Manifestante.

MANIFESTAR(SE) v. Manifestar(se).

MANIFIESTO, A adx. e s.m. Manifesto.

MANIJA s.f. Abrazadeira, virol. ║ Traba, pexa, canga, cangallo [dun animal]. ║ Mango, manivela, puño. 

MANILLA  s.f. Mango ║ Picaporte, barra da pechadura

MANILLAR (da bicicleta) s.m. Guiador.

MANILLÓN s.m. Tirador [dunha porta].

MANIOBRA s.f. Manobra.

MANIOBRAR v. Manobrar.

MANIPULABLE adx. Manipulable / manipulábel.

MANIPULACIÓN s.f. Manipulación.

MANIPULADOR, A adx. e s. Manipulador.

MANIPULAR v. Manipular, manexar.║ (fig.) Mangonear.

MANIQUEO, A adx. e s. Maniqueo.

MANIQUÍ s.m. Manequín.

MANIR v. Sazonar [a carne ou outros alimentos].

MANIRROTO, A adx. e s. Perdulario, estragador, gastador [sen control].

MANIVELA s.f. Manivela, manubrio.

MANJAR s.m. Manxar. Peperetada.

MANO s.f. Man = [ (Extrema do brazo) ║ Brazo, pata dianteira [dos cuadrúpedes]. ║ Lado. ║ Habelencia, maña. ║ Capa [de pintura]. ║ Xogada. ║ Manchea, chea, cantidade. ║ etc. ]

MANOJO s.m. Manchea f., mañuzo, mañizo, presa f., presada f.

MANÓMETRO s.m. (utensilio) Manómetro.

MANOPLA s.f. Manopla.

MANOSEAR v. Sobar, apalpar.

MANOSEO s.m. Soba , apalpada, apalpadela.

MANOTAZO s.m .Labazada,  gadoupada, pancada.

MANOTEAR v. Zoupar, brear, bourar (bater coas mans). ║ Xesticular [ao falar].

MANQUEDAD s.f. Manqueira (eiva do manco).

MANSALVA > A MANSALVA (loc.  adv.) Dabondo, en abundancia.

MANSARDA s.f. Mansarda, faiado.

MANSEDUMBRE  s.f. Mansedume, dozura.

MANSEJÓN, A adx. [Animal] manseliño, moi manso.

MANSIÓN s.f. Mansión.

MANSO, A adx. Manso. Apracible. Maino.

MANTA s.f. Manta, cobertor m.

MANTEAR v. Mantear.

MANTECA s.f. Manteiga (graxa).
MANTECA DE CERDO: Manteiga de porco, pingo, saín

MANTECADA s.f. Manteigada (doce).

MANTECOSO, A adx. Manteigoso.

MANTEL s.m. Mantel.

MANTELERÍA s.f. Mantelería.

MANTELETA s.f. Manteleta (tipo de mantón).

MANTELETE s.m. Mantelete (vestidura dos bispos). ║ s.m. (Herald. e Mil.) Mantelete.

MANTENEDOR,A adx. e s.m. Mantedor.

MANTENER(SE) v. Manter(se).

MANTENIDO, A Part. do v. ‘mantener’, manter.s. Persoa que vive a expensas dun amante357.

MANTENIMIENTO s.m.  Mantenza f., mantemento, manutención.

MANTEO (1) s.m. Manteo, acc. e ef. de mantear.

MANTEO (2) s.m. Manteo (capa dos eclesiásticos).

MANTEQUERÍA s.f. Manteiguería / manteigaría.

MANTEQUERO, A adx. e s. Manteigueiro. ║ s.f. Manteigueira (recipiente).

MANTEQUILLA s.f. Manteiga (produto obtido do leite)

MÁNTICA s.f. Mántica, práctica divinatoria.

MANTILLA s.f. Mantilla, mantelo, mantela. ║ Mantilla (dos bebés).

MANTILLO s.m. (Agr.) Capela ou tona da terra, terra vexetal, terra negra.

MANTIS RELIGIOSA (Zoo.: Insecto Mantis religiosa) Barbantesa, barbatesa, carballesa, galbana, parraguesa.

MANTO s.m. Manto.
MANTO BICOLOR: (Zoo.: Insecto bolboreta Lycaena phlaeas) Licena.

MANTÓN s.m. Mantón.

MANTRA s.m. (Rel.) Mantra.

MANUAL adx. e  s.m. Manual.

MANUBRIO s.m. Manubrio, manivela.║ Manubrio, picaporte.

MANUFACTURA s.f. Manufactura.

MANUFACTURAR v. Manufacturar, fabricar.

MANUFACTURERO, A adx. Manufactureiro.

MANUMISIÓN s.f. Manumisión, acc. e ef. de manumitir.

MANUMISO, A adx. Manumiso.

MANUMITIR v.  Manumitir, dar a liberdade a un escravo.

MANUSCRITO, A adx. e s.m. Manuscrito.

MANUTENCIÓN s.f. Manutención, mantenza, sustento. Manturio [dos animais].

MANZANA s.f. Mazá, froito da maceira. ║ Cuarteirón, quinteiro [dun espazo urbano].

MANZANAL s.m. Pomar (terreo). ║ Maceira, mazaira, maciñeira. [V. MANZANO]

MANZANAR s.m. Pomar (terreo).

MANZANERO, A adx. Animal que busca as maceiras para comer delas.

MANZANILLA s.f. (Bot.: Pl. herb. Chamaemelum nobile e infusión) Macela, camomila. ║ s.f. Manzanilla (un viño branco)358.     
MANZANILLA LOCA, ABIAR (Bot.: Pl. Anacyclus clavatus) Pampillo.

MANZANO s.m. (Bot.: Árb. Malus doméstica) Maceira f., mazaira f., maciñeira f., macira f.

MAÑA s.f. Maña, destreza, habelencia, habilidade, xeito. ║ s.f.pl. Maña(s), argucia(s), artimaña(s). ║ s.f.pl. Resaibo, mal costume.

MAÑANA s.f. e adv. Mañá.
de mañana (loc.): Pola mañá, pola mañanciña, pola fresca.

MAÑANICA, MAÑANITA s.f. (dim. de 'mañana') Mañanciña.

MAÑEAR v. Amañar, aviar, ordenar.

MAÑERO (1), A adx. Astuto, arteiro, cazurro.

MAÑERO (2), A adx. [Terra] estéril, improdutiva.

MAÑOSO, A adx. Mañoso, xeitoso, arteiro, habelencioso, milmañas. ║ Mañoso, raposeiro, renarte, zamurdo.

MAPA s.m. Mapa.

MAPACHE s.m. (Zoo.: Mam. Procyon lotor) Mapache, osiño lavador.

MAPAMUNDI s.m. Mapamundi.

MAQUETA s.f. Maqueta.

MAQUETACIÓN s.f. Maquetaxe, acc. e ef. de maquetar.

MAQUETAR v. Maquetar [unha publicación].

MAQUIAVÉLICO, A adx. Maquiavélico, rel. a Maquiavelo. ║ Maquiavélico, astuto, enganoso, argalleiro, lagarteiro.

MAQUILA s.f. Maquía, copo (parte do muiñeiro). ║ Maquía (recipiente ou medida antiga).

MAQUILAR v. Maquiar, copear, cobrar a maquía.

MAQUILERO, A adx. [Muíño] maquieiro. ║ adx. Maquieiro, rel. á maquía.s. Maquieiro (persoa).

MAQUILLADOR, A s. Maquillador.

MAQUILLAJE s.m. Maquillaxe, f.

MAQUILLAR v. Maquillar.

MÁQUINA s.f. Máquina.

MAQUINACIÓN s.f. Maquinación, complot, confabulación, trama.

MAQUINADOR, A adx. e s. Maquinador, que maquina.

MAQUINAR v. Maquinar, tramar, matinar, argallar, rumiar (fig).

MAQUINARIA s.f. Maquinaria.

MAQUINISTA s. Maquinista.

MAQUIS s.m. Maquis (guerrilla ou membro dela).

MAR s.m. ou f. Mar m.359
MAR LLANA, MAR EN CALMA [0]360: Mar chan, mar calmo, mar espellado.
MAR RIZADA [1] : Mar rizado, mar raso, mar manso.
MAREJADILLA [2] : Mar ovellado, mar teso, mar de carneirada, mar rizo.
MAREJADA [3] : Marusía, mar picado.
FUERTE MAREJADA [4] : Forte marusía, mar roleiro, mar pescador.
MAR GRUESA [5] : Media vaga, mar gordo.
MAR MUY GRUESA [6] : Vaga, mar duro, mareira.
MAR ARBOLADA [7] : Mar arborado, vagallón m., mar bravo.
MAR MONTAÑOSA [8] : Vagallón campal, mar moi bravo.
MAR ENORME [9] : Mar enorme, mar desfeito, mar confuso.
ALTA  MAR,  ALTAMAR:  Mar aberto, mar a fóra.

MARABÚ  s.m. (Zoo.: Ave Leptoptilos crumeniferus) Marabú.

MARABUTO s.m. Marabuto, ermitán musulmán.

MARACUYÁ s.m. Maracuxá, froita da paixón (froito da pasiflora) [V. PASIONARIA]

MARAGATO, A adx. e s. Maragato (da Maragatería).

MARAGOTA s.f., BODIÓN s.m. (Zoo.: Peixe Labrus bergyta) Maragota.

MARAJÁ s.m. Maraxá [da India].

MARAÑA s.f. Mato, m, matogueira f. ║ (fig.) Enredo, enleada, lea (de fíos ou cabelos).║ Argallada, embrollo.

MARAÑOSO, A adx. e s. Marañoso, amigo de marañas (enredos).

MARASMO s.m. Marasmo, suspensión, paralización, estancamento [dunha persoa]. ║ s.m. (Med.) Marasmo, fraqueza extrema.

MARATÓN s.m. (Dep.) Maratón.

MARAVEDÍ s.m. Marabedí (moeda).

MARAVILLA s.f. Marabilla361.

MARAVILLAR(SE) v. Marabillar(se)O.

MARAVILLOSO, A adx. MarabillosoO.

MARCA s.f. Marca.

MARCACIÓN (1) s.f. (Mar.) Marcación (acc. de situarse por marcas).

MARCACIÓN (2) s.f. Marcación [de portas ou ventás], marco, cadro.

MARCADO, A(1) adx. Marcado, destacado, evidente, acusado, intenso.

MARCADO(2) s.m. Marcación, marcaxe f.

MARCADOR, A adx. e s. Marcador, que marca. ║ s.m. Marcador.

MARCAJE s.m. (Dep.) Marcaxe f.362

MARCAPASOS s.m. Marcapasos.

MARCAPÁGINAS s.m. Marcapáxinas.

MARCAR v. Marcar.

MARCEAR v. Tosquiar, rapar [a un animal]. ║ Marcear (facer un tempo de marzo).

MARCHA s.f. Marcha.║ (fig.) Desenrolo dun asunto.

MARCHAMO s.m. Marca identificativa.

MARCHANTE s. Marchante. ║ Vendedor ambulante, moinante.

MARCHAR(SE v. Marchar363.

MARCHITAR(SE) v. Murchar(se), mirrar(se), rechumir(se).

MARCHITO, A adx. Murcho.

MARCIAL adx. Marcial, guerreiro, militar. ║ Gallardo, garboso, baril.

MARCIALIDAD s.f. Marcialidade.

MARCIANO, A adx. e s. Marciano (do planeta Marte).

MARCEAR v. Marcear.

MARCEÑO, MARCERO, MARCIEGO, MARZAL adx. Marceliño, marzal.

MARCO s.m. Marco, marqueado, beiril.

MAREA s.f. Marea. [V. MAR].
MAREA ALTA : Marea chea.
MAREA BAJA: Marea baixa.
SUBIR LA MAREA: Enche-lo mar.
BAJAR LA MAREA: Devala-lo mar.
MAREA ROJA:  Purga do mar.
MAREA VIVA:  Marea viva, mareira.

MAREANTE adx. Que causa mareo. ║ adx. Mareante, navegante.

MAREAR(SE) v. Marear(se).

MAREJADA s.f. (Mar.) Mar picado, mar rixo, mareira, marusía.

MAREJADILLA s.f. (Mar.) Mareta, maraxe.

MAREMOTO s.m. Maremoto.

MARENGO, A adx. e s. [Gris] marengo.

MARETA s.f. Mareta (comezo de ondas no mar).

MAREO s.m. Mareo.

MARERO, A adx. Mareiro (aplicado a un vento).

MARFIL s.m. Marfil, almafí.

MARGARINA s.f. Margarina.

MARGARITA s.f. (planta) Margarida / margarita.

MARGEN s.m. ou f. Marxe f., beira f.
(ESCRIBIR) AL  MARGEN: (Escribir) na marxe.
AL MARGEN (DE) (loc.): Fóra (de).

MARGINACIÓN s.f. Marxinación.

MARGINAL adx. Marxinal.

MARGINADO, A adx. e s. Marxinado.

MARGINAR v. Marxinar.

MARI, MARUJA s.f. (desp., coloq.) Muller que só se dedica á casa.

MARIANO, A adx. (Cat.) Mariano, rel. á Virxe María.

MARICA s.m. Maricas, maricallo.

MARIDAJE s.m. Maridaxe, maridanza [dos casados]. ║ Maridaxe, harmonía, afinidade, concordancia.

MARIDAR v. Casar, contraer matrimonio. ║ Amancebarse, amigarse, xuntarse. ║ Unir, empatar.

MARIDO s.m. Marido, home.

MARIGUANA, MARIHUANA s.f. (Bot.: Pl.) Cánnabis, cánabo índico. ║ Marihuana, maría (preparación a base desa Pl. empregada como droga).

MARIMACHO s.m. Marimacho, maroutallo.

MARIMBA s.f. Marimba (instrumento musical).

MARIMONERA s.f. (coloq.) Barafunda, algueirada, rifa pequena.

MARINA s.f. Mariña.

MARINAR v. Mariñar (conservar alimento en cru).

MARINE s. Marine (un soldado estadounidense ou británico).

MARINEAR v. Amariñar, exercer de mariñeiro.

MARINERÍA s.f. Mariñeiría.

MARINERO, A adx. e s. Mariñeiro.

MARINO, A adx. e  s.m. Mariño.

MARIONA s.f. Unha danza antiga.

MARIONETA s.f. Marioneta, monicreque (boneco). ║ Monicreque, monicaco, monifate (persoa manexable).

MARIONETISTA s. Monicrequeiro.

MARIPOSA s.f. Bolboreta.

MARIPOSEAR v. Namoriscarse. ║ Coquetear.

MARIQUITA  [DE SIETE PUNTOS]  s.f. (Zoo.: Insecto Coccinella septempunctata.) Xoana, xoaniña, costureira, barrosiña, maruxiña, papasol.║ s.m. (fam.) Maricas, mexericas.

MARISABIDILLO, A  s.(coloq.) Sabichón, resabido.

MARISCADA s.f. Mariscada.

MARISCADOR, A s. e adx. Mariscador.

MARISCAL s.m. Mariscal.

MARISCAR v. Mariscar.║ Raspiñar, furtar. 

MARISCO s.m. Marisco364.

MARISMA s.f. Marisma.

MARISQUEO s.m. Marisqueo.

MARISQUERÍA s.f. Marisquería / mariscaría.

MARISQUERO, A adx. e s. Marisqueiro.

MARITAL adx. Marital, rel. ao marido ou ao matrimonio.

MARÍTIMO, A adx. Marítimo365.

MARMITA s.f. Marmita (unha pota de metal con asa e tapa).

MARMITACO, MARMITAKO s.m. Marmitaco (un guiso vasco).

MARMITÓN s.m. Marmitón, pinche de cociña.

MÁRMOL s.m. Mármore.

MARMOLERÍA s.f. Marmorería / marmoraría.

MARMOLEÑO, A adx. Marmóreo, marmoreiro.

MARMOLISTA s. Lapicida, marmorista.

MARMOTA s.f. (Zoo.: Mam. da orde dos roedores, vs. esps.) Marmota. ║ s.f. (fig.) Marmota, durmiñón.

MAROLA s.f. Marola, marusía, mar teso.

MAROMA s.f. Maroma, soga.

MAROMO s.m. (coloq.) Noivo, mozo. ║ s.m. (coloq.) Home, tío, tipo, fulano.

MARQUÉS, ESA s. Marqués; -esa.
MARQUÉS s.m. Marqués, loureira branca (unha caste de uva).

MARQUESADO s.m. Marquesado.

MARQUESINA s.f. Marquesa, marquesiña, toldo.

MARQUETERÍA. Marquetaría / marquetería.

MARRA (1) s.f. (Agríc.) Falta dunha planta onde debía estar.

MARRA (2), ALMÁDENA s.f. Marra, marreta (mazo de ferro para partir pedra).

MARRAGUERO s.m. Colchoeiro, home que fai colchóns.

MARRAJO, A adx. Astuto, arteiro, cazurro. ║ s.m. (Zoo.: Peixe selacio marino) Marraxo.
MARRAJO SARDINERO(Zoo.:  Peixe Lamna nasus) Marraxo sardiñeiro.

MARRANADA s.f. Porcallada, porcada.

MARRANO, A, CERDO, A, COCHINO, A, PUERCO, A s.(Zoo.) Marrán; -á, cocho, porco, marrancho  [V. CERDO]. ║ adx. Sucio, marrán, porco, porcallán.

MARRAR v. Marrar, errar, fallar.

MARRASQUINO s.m. Marasquino (licor de cereixas amargas).

MARREAR v. Marrear, dar golpes coa marra.

MARRO s.m. Marro, pilla (xogo infantil).

MARRÓN adx. e s.m. (cor) Marrón, castaño.

MARROQUÍ adx. e s.m. e f. Marroquí.

MARROQUINERÍA s.f. Marroquinería / marroquinaría.

MARROQUINERO, A s. Marroquineiro, persoa que traballa en marroquinería.

MARRULLERÍA s.f.  Argucia, trampa, artimaña, trampullada.

MARRULLERO, A adx. e s. Lagarteiro, cazurro, loubán, renarte.

MARTA (1) s.f. Muller piadosa e mais caseña.

MARTA (2) s.f. (Zoo.: Mam. Martes martes) Marta. ║ [Pel de] marta.
MARTA CEBELLINA ou CIBELINA (Zoo.: Mam. Martes zibellina) Marta cibelina.

MARTAGÓN (1) s.m. (Bot.: Pl. herb. Lilium martagon) Martagón.

MARTAGÓN (2) s.(coloq.) Astuto, desconfiado, receoso, suspicaz.

MARTES s.m. Martes, terza feira.

MARTILLADA s.f. Martelada, golpe co martelo.

MARTILLAR v. Martelar, bater co martelo. ║ Oprimir, atormentar.

MARTILLAZO s.m. Martelada f.

MARTILLEAR v. Martelar. ║ Atormentar. ║ Teimar, insistir, recalcar.

MARTILLO s.m. Martelo.

MARTINGALA s.f. Argucia, trampa, artimaña, trampullada.

MARTÍN PESCADOR (Zoo.: Peixe Alcedo atthis) Picapeixe, martiño peixeiro, alción.

MARTINETE s.m. (Zoo.: Ave Nycticorax nycticorax) Garza noiteira.

MÁRTIR s. Mártir.

MARTIRIO s.m. Martirio.

MARTIRIZADOR, A, MARTIRIZANTE adx. e s. Martirizador, martirizante.

MARTIRIZAR v. Martirizar, someter a martirio. ║ Molestar, amolar, cansar, chinchar.

MARTIROLOGIO s.m. (Cat.) Martiroloxio. ║ s.m. Listaxe das vítimas dunha causa.

MARUCA s.f. (Zoo.: Peixe Molva molva) Maruca.
MARUCA AZUL, ARBITÁN: (Zoo.: Peixe Molva dyptergia) Peixe pau.

MARXISMO s.m. Marxismo /ks/.

MARXISTA adx. e s. Marxista /ks/.

MARZAL, MARCEÑO, A adx. Marzal, marceliño.

MARZO s.m. Marzo.

MAS conx. Mais366, pero.

MÁS adv. Máis.

MASA s.f. Masa.
MASA DE HOJALDRE:  Follado, masa follada.

MASACRAR v. Masacrar.

MASACRE s.f. Masacre m, do fr. 'massacre', onde è masculino matanza, f.

MASAJE s.m. Freta f., frega f., masaxe f. ║ Masaxe f. (produto).

MASAJEAR v. Dar masaxe.

MASAJISTA s. Masaxista.

MASCAR v. Mascar, mastigar.

MÁSCARA s.f. Máscara, carantoña, felo.

MASCARADA s.f. Mascarada, festa con máscaras.

MASCARERO, A s. O que vende ou aluga vestidos de máscara.

MASCARILLA s.f. Máscara.

MASCARÓN s.m. Mascarón, escultura grotesca duna cara.
MASCARÓN DE PROA (Mar.) Mascarón de proa, figurón de proa.

MASCOTA s.f. Mascota.

MASCULINIDAD s.f. Masculinidade.

MASCULINIZAR(SE) v. Masculinizar(se), virilizar(se).    

MASCULINO, A adx. e s.m. (Gram.) Masculino.

MASCULLAR v. (coloq.) Mascar mal.║ v. (coloq.) Falar entre dentes, moumear, refungar, rosmar, roñar.

MASERA s.f. Maseira (de amasar).

MASÍA s.f. Casa de campo, casarío.

MASIFICACIÓN s.f. Masificación.

MASIFICAR(SE) v. Masificar(se), facer(se) algo multitudinario.

MASILLA s.f. Masilla (unha pasta).

MASIVO, A adx. Masivo, en gran cantidade. ║ Masivo, rel. ás masas humanas.

MASÓN s.m. Masón.

MASONERÍA s.f. Masonería / masonaría.

MASÓNICO, A adx. Masónico.

MASOQUISMO s.m. Masoquismo.

MASOQUISTA adx. e s. Masoquista.

MASTABA s.f. (Hist.) Mastaba (pirámide exipcia truncada).

MÁSTER s.m. Máster367, mestrado.

MASTICABLE adx. Mastigable.

MASTICACIÓN s.f. Mastigación.

MASTICADOR, A adx. Mastigador.

MASTICAR v. Mastigar, mascar.

MASTICATORIO, A adx. e s.m. (medicamento) Mastigatorio.

MÁSTIL s.m.  (Mar.) Mastro, árbore, pau. ║ Mastro, hasta.

MASTÍN s.m. Mastín.

MASTODONTE s.m. Mastodonte (Mam. fósil). ║ Mastodonte, persoa ou cousa voluminosa.

MASTODÓNTICO, A adx. Mastodóntico, xigantesco, enorme, descomunal.

MASTUERZO, BERRO DE JARDÍN (Bot.: Pl. herb. Lepidium sativum) Mestruzo.
MASTUERZO, BERRO s.m. Bot.: Pl. herb.Nasturtium officinale) Agrón, brizo.

MASTURBAR(SE) v. Masturbar(se).

MATA s.f. Mata (planta).

MATACABRAS s.m. (vento) Bóreas, aquilón, norte forte.

MATACHÍN s.m. Matón [dos porcos], matachín.

MATADERO s.m. Matadoiro.

MATADOR, A adx. e s. Matador, que mata. ║ adx. (coloq.) Pesado, duro, traballoso, penoso. ║ adx. (coloq.) Moi feo, extravagante, estrafalario. ║ s. Matador, toureiro.

MATADURA s.f. Amata [das cabalerías.]

MATALÓN, A , MATALOTE adx. e s. Barrufeiro, cabalo ruín.

MATAMOROS adx. Milhomes, que presume de valente.

MATANZA s.f. Matanza, mata [do porco].

MATAR(SE) v. Matar(se).

MATARIFE s.m. Matón [dos porcos], matachín.

MATARRATAS adx. e  s.m. Matarratos, raticida.

MATASANOS s. (coloq) Matasáns, mal médico.

MATASELLOS  s.m. Carimbo, cuño.

MATASIETE adx. e s.(fam.) Milhomes, farfallán, botaporela.

MATE (1) adx. Mate, sen brillo.

MATE (2) s. Mate (en xogos).

MATE(3), HIERBA MATE (Bot.: Pl. Ilex paraguariensis e bebida) Mate, herba mate.

MATE (4) s.m. (Dep.) Mate.

MATEMÁTICO, A adx. e s. Matemático.

MATERIA s.f. Materia.

MATERIAL adx. e s.m. Material.

MATERIALIDAD s.f. Materialidade.

MATERIALISMO s.m. Materialismo.

MATERIALISTA adx. e s. Materialista.

MATERIALIZACIÓN s.f. Materialización.

MATERIALIZAR(SE) v. Materializar(se).

MATERNAL adx. Maternal.

MATERNIDAD s.f. Maternidade.

MATERNO, A adx. Materno.

MATIDEZ s.f. Matidez, cal. de mate (1).

MATINAL adx. Matinal.

MATIZ s.m. Matiz.

MATIZABLE adx. Matizable / matizábel.

MATIZACIÓN s.f. Matización.

MATIZAR v. Matizar.

MATÓN, A adx. e s.(coloq.) Chapón, estudante moi aplicado. ║ s.(coloq.) Matón, chulo, fanfurriñeiro, botaporela.

MATORRAL s.m. Mato, matogueira, bouza [de maleza]

MATRAZ s.m. Matraz (vasilla de laboratorio).

MATRACA s.f. Andavía, martabela, ruxideira, carraca, tarabelo, trapela (trebello de facer ruído). s.f. (coloq.) Burla, chacota. ║ s.f. (coloq.) Dálle que dálle, fastío.
DAR LA MATRACA: Quentarlle [a alguén] a cabeza, vir con gaitas, dar a roncha, dar a lata.

MATRIARCA s.f. Matriarca.

MATRIARCADO s.m. Matriarcado.

MATRIARCAL adx. Matriarcal.

MATRICARIA s.f. (Bot.: Pl. silvestre) Gamarza / magarza.

MATRICIDA s. Matricida.

MATRICIDIO s.m. Matricidio.

MATRÍCULA s.f. Matrícula.
MATRÍCULA DE HONOR: Matrícula de honra.

MATRICULACIÓN s.f. Matriculación.

MATRICULAR v. Matricular.

MATRIMONIAL adx. Matrimonial.

MATRIMONIO s.m. Matrimonio.

MATRIZ s.f. (Anat.)  Matriz, criadeira, madre, útero. ║ s.m. (Mat.) Matriz. ║ s.f. Porca(peza).s.f.  Matriz = [ Molde. ║ (Econ.) Entidade orixinaria dun grupo. ║ Parte fixa dun talonario. ]

MATRONA s.f. Matrona, parteira.║ Matrona, dona.

MATUTINO, A adx. Matutino, mañanceiro.

MAULA s.f. Traste, cousa inútil.║ Engano.║ (fig) Trampón, trampullón.║ (fig.) Folgazán; -ana, moulón; ona.

MAULLADOR, A adx. (Ref. ó gato) Miañador, miañón, miañento.

MAULLAR, MAYAR v. Miar, maiar, miañar.

MAULLIDO s.m. Miado [do gato].

MAUSOLEO s.m. Mausoleo.

MAXILAR adx. e s.(Anat.) Maxilar /ks/.

MÁXIMA s.f. Máxima /ks/, aforismo.

MAXIMALISMO s.m. Maximalismo /ks/.

MAXIMALISTA adx. e s. Maximalista /ks/.

MÁXIME adv. Máxime /ks/, principalmente, sobre todo.

MAXIMIZAR v. Maximizar /ks/.

MÁXIMO, A adx. e s. Máximo.

MAYAL  (V. manal)

MAYESTÁTICO, A adx. Maxestático, maxestoso.
PLURAL MAYESTÁTICO: Plural maxestático.

MAYO s.m. Maio(mes). ║ Maio (adorno típico).

MAYÓLICA s.f. Maiólica (louza con esmalte metálico.)

MAYONESA s.f. [Salsa] maionesa.

MAYOR adx. Maior, mor368
MAYORES s.m.pl.:  Antepasados, devanceiros.
AL POR MAYOR: Por xunto, por groso.

MAYORAL s. Maioral.

MAYORANA, MEJORANA s.f. (Bot. Pl. herb. Origanum majorana) Maiorana.

MAYORAZGO s.m. Morgado.

MAYORDOMO s.m. Maiordomo / mordomo.

MAYOREO s.m. Venta por xunto, en groso.

MAYORES s.m.pl. Maiores, proxenitores.

MAYORÍA s.f. Maioría. Os máis.
MAYORÍA DE EDAD: Maioridade, maioría de idade.

MAYORISTA s. Comerciante por xunto, grosista.

MAYORITARIO, A adx. Maioritario.

MAYORMENTE adv. Maiormente, mormente, especialmente, sobre todo.

MAYÚSCULO, A adx. e s.f. Maiúsculo.

MAZA s.f. (Hist.) Maza, clava (arma). ║ Maza (de tocar o bombo). ║ Maza (insignia de corporacións). s.f. (coloq.)  Persoa pesada.

MAZACOTE s.m.  Formigón. ║

MAZAPÁN s.m. Mazapán (doce).

MAZAR v. Mazar [o leite]. ║ Mazar, golpear, brear, mallar.

MAZAZO s.m. Mazazo, mazada, golpe coa maza.

MAZMORRA s.f. Masmorra, cadea soterraña.

MAZNAR v. Amasar ou esmagar algo coas mans.

MAZO s.m. Mallo / manlle (martelo de madeira).║ Maza, mazo, marra, mazadeira, mazote  (ferramenta). ║ Mazo, feixe, paquete.

MAZORCA s.f. Mazaroca.

MAZORRAL adx. Groseiro, rudo, basto.

MAZURCA s.f. Mazurca (danza polonesa e a súa música).

ME (pron. pers. átono de 1ª persoa) Me.
ME LO / LA / LOS / LAS: Mo, ma, mos, mas (contraccións).

MEADA s.f. Mexada.

MEADERO s.m. (malsoa.) Mexadoiro.

MEANDRO s.m. Meandro, revolta [do rio]  f.

MEAPILAS s.m. Beato, santón. ║ Hipócrita, farsante, faranduleiro.

MEAR v. Mexar, ouriñar.

MEATO s.m. (Anat.) Meato (orificio do corpo)

MECA s.f. Meca (lugar atractivo para unha actividade).

MECÁNICO, A adx. e s. Mecánico.

MECANISMO s.m. Mecanismo.

MECANIZAR v. Mecanizar, automatizar.

MECANO s.m. Mecano (xogo).

MECANOGRAFÍA s.f. Mecanografía.

MECANOGRAFIAR v. Mecanografar.

MECEDORA s.f. Randeeira, arrandeadoiro m (cadeira.)

MECEDURA s.f. Mexedura, remexedura.

MECENAS s. Mecenas.

MECENAZGO s.m. Mecenado.

MECER (1) v. Mexer, remexer, axitar (un líquido).║ Randear / arrandear, arrolar, bambear.

MECER (2) v. (en Asturias) Muxir.

MECHA s.f. Mecha, torcida, matula.║ Mecha (de pelos).║ Madeixa.

MECHAR v. Mechar [unha carne].

MECHERO (1) s.m. Chisqueiro, acendedor.

MECHERO (2) s.m. e f. Ladrón de tendas.

MECHINAL s.m. (Arquit.) Barroteiro, machinal  (burato nun muro para encaixar traveseiros duna estada)

MECHÓN s.m. Mecha, f., guedella f., guecho.

MEDALLA  s.f. Medalla.

MEDALLÓN s.m. Medallón.

MEDIA (1) s.f. de “medio”.  [V.  MEDIO]

MEDIA (2) s.f. Media. Peúgo m.

MEDIACIÓN s.f. Mediación.

MEDIADO, A adx. Mediado.

MEDIADOR adx. e s. Mediador, intermediario.

MEDIANERO, A s. Medianeiro, a, mediador, ra.
[PARED]  MEDIANERA:  [Parede] medianeira, medianil, marxeante.

MEDIANÍA s.f. Medianía (punto medio entre dous extremos). ║ Medianía, mediocridade.

MEDIANO, A adx. e s.f. Mediano. Medio.

MEDIANOCHE s.f. Medianoite.

MEDIANTE prep. Mediante.

MEDIAR v. Mediar, chegar á metade. ║ Mediar, interceder.

MEDICACIÓN s.f. Medicación.

MEDICAMENTO s.m. Medicamento.

MEDICAR v. Medicar, menciñar.

MEDICINA s.f. (ciencia) Medicina.║ Menciña, medicamento m, remedio m.

MEDICINAL adx. Medicinal.

MEDICINAR v. Menciñar.

MÉDICO, A adx. Médico.║ s. Médico, doutor.

MEDIDA s.f. Medida.

MEDIEVAL adx. Medieval.

MEDIEVO s.m. Medievo, idade media.

MEDIO, A adx.  Medio (na metade). ║ Medio, mediano. ║ Medio (resultado de achar a media). ║ s.m. Medio = [ Metade. ║ Ambiente. ║ Método, procedemento. ║ Círculo social. ] ║ Médium (vidente). s.m.pl.  Medios, recursos. ║ s.f. (Mat.) Media [aritmética ou xeométrica]. ║ adv. Medio, un pouco, non de todo.
DE MEDIO A MEDIO (loc.): De todo, totalmente.
EN / POR EL JUSTO MEDIO (loc.): No / polo medio e medio.
ESTAR DE POR MEDIO (loc. verb.) Mediar, intervir entre discordantes.METERSE DE POR MEDIO / EN MEDIO (locs. verbs) Interpoñerse, separar.

MEDIOCRE adx. Mediocre.

MEDIOCRIDAD s.f. Mediocridade.

MEDIODÍA s.m. Mediodía.

MEDIOEVO, MEDIEVO s.m. Medievo.

MEDIR(SE) v. Medir(se).

MEDITABUNDO, A adx. Meditabundo, pensativo, caviloso.

MEDITACIÓN s.f. Meditación, reflexión.

MEDITAR v. Meditar.

MEDITERRÁNEO, A adx. Mediterráneo.

MÉDIUM s. Médium.

MEDRA s.f. Medra, medranza, mellora.

MEDRANA s.f. (coloq.) Medo.

MEDRANZA s.f. (desus.) Mellora, medra, medranza.

MEDRAR v. Medrar369.

MEDRO s.m. Medra f., medranza f.

MEDROSO, A adx. e s. Medoso, medoñento.

MÉDULA, MEDULA s.f. Medula [espiñal], michola.║ Medula [ósea], miolo m.(fig.) Miolo m., cerna, fondo [dun asunto] m. 

MEDULAR adx. Medular.

MEDULOSO, A adx. Meduloso, que ten medula.

MEDUSA s.f. (Zoo.) Medusa, augamar.

MEFISTOFÉLICO, A adx.  Mefistofélico, rel. a Mefistófeles ║ Mefistofélico, perverso, diabólico.

MEFÍTICO, A adx. Tóxico, velenoso.

MEGA- (elem.compos.) Mega-, megal- (= Grande). ║ (Elem. compos. (Fis.) –Mega- (= 106). ║ (elem.compos (Inform.) Mega- (= 220).

MEGABYTE s.m. (Inform.) Megabyte, mega (coloq.).

MEGAFONÍA s.f. Megafonía.

MEGÁFONO adx. Megáfono (aparello).

MEGAHERCIO s.m. (Fis.) Megahertz, megaciclo.

MEGALÍTICO, A adx. Megalítico.

MEGALITO s.m. MegálitoA.

MEGALOMANÍA s.f. Megalomanía, delirio de grandeza.

MEGALÓMANO, A adx. e s. Megalómano.

MEGALÓPOLIS s.f. Megalópole, cidade xigantesca.

MEGATERIO s.m. (Zoo.: Mam. Fósil Megatherium americanum) Megaterio.

MEGATÓN s.m. (Fis.) Megatón (unidade de enerxía dun explosivo).

MEGAVATIO s.m. (Electr.) Megawatt.

MEIGO, A s.m. e f. Meigo, bruxo370.

MEITNERIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 109) Meitnerio, “Mt“.

MEJER 371 v. Mexer, remexer.

MEJILLA s.f. Meixela, faceira, fazula, froia, moufa.

MEJILLÓN s.m. (Zoo.: Molusco Mytilus galloprovincialis) Mexillón.
MEJILLÓN DE AGUA DULCE (Bot.: Molusco Margaritifera margaritifera) Mexillón de río.

MEJILLONERO, A adx. e s. Mexilloeiro. ║ s.f. Mexilloeira, batea.

MEJOR adx., s. e adv. Mellor.
A LO MEJOR (loc. adv. -coloq.) Ao mellor, se cadra, quizais, talvez.

MEJORA s.f. Mellora.

MEJORAMIENTO s.m. Melloramento, mellora.

MEJORANA s.f. (Bot.: Pl. herb. Origanum majorana) Maiorana.

MEJORABLE adx. Mellorable / mellorábel.

MEJORAR v. Mellorar.

MEJORÍA s.f. Melloría, mellora.

MEJUNJE, MENJUNJE  s.m. Enfeite ou menciña feito de mesturas.

MELADO, A adx. Melado (que ten a cor da mel ou que está adozado con mel).

MELANCOLÍA s.f. Morriña, saudade, señardade, melancolía.

MELANCÓLICO, A adx. Morriñoso, morriñento, melancólico.

MELANINA s.f. (Biol.) Melanina  (un pigmento de certas células).

MELANOSIS s.f. (Med.) Melanose (alteración da melanina).

MELAZA s.f. Melaza (residuo da fabricación do azucre).

MELENA s.f. Melena.║ (refª. ó león) Crina.
MELENAS s.f.pl. Guedellas.
MELENA DE LEÓN (Micolox.: Cogomelo Hericium erinaceus) Ourizo dos carballos.

MELENERA s.f. Testa dos bois.║ Mulida (para xungui-los bois).

MELENUDO, A adx. Guedelludo.

MELERO, A adx. e s. Meleiro.

MÉLICO, A adx. Mélico (rel. ao canto).

MELILOTO s.m. (Bot.: Pl. herb. leguminosa, vs.esps.) Meliloto.

MELÍFERO, A adx. Melífero, melífico, que ten mel.

MELIFICACIÓN s.f. Melificación.

MELIFICAR v. Melificar, facer o mel as abellas.

MELÍFLUO, A adx. Melifluo, meloso, que ten mel ou se lle parece. ║ adx. Melifluo, doce, suave, delicado.

MELINDRE s.m. Melindre / melindro.

MELINDREAR v. Mexericar.

MELINDROSO, A adx. Melindreiro, mexeriqueiro.

MELIORATIVO, A adx. Meliorativo, que mellora.

MELISA s.f., TORONGIL s.m. (Bot.: Pl. herb. Melissa officinalis) Melisa.

MELLA s.f.  Creba, quebradura [no gume dunha ferramenta] . ║ Baleiro, oco [que queda ao sacar algo]. ║ Mingua, falta, carencia.

MELLADO, A adx. e s. Desdentado, desferrado, desmelado (falto de un ou mais dentes).

MELLAR v. Fanicar (romper o bordo de algo), esportelar(se). ║ Menoscabar, minguar, degaxar.

MELLIZO, A adx. e s. Xemelgo.

MELLÓN s.m. Facho, facha, fachón, fachuco, palluzo

MELOCOTÓN s.m. (Bot.: Árb. froiteira Prunus persica) Pexegueiro. ║ Pexego (froito do pexegueiro)372.

MELOCOTONERO s.m. (Bot.: Árb.) Pexegueiro [V. MELOCOTÓN ].

MELODÍA s.f. Melodía.

MELÓDICO, A adx. Melódico, rel. á melodía.

MELOSIOSO, A adx. Melodioso, agradable ao oído.

MELODISTA s. Melodista, que compón melodías sen ser profesional.

MELODRAMA s.m. Melodrama.

MELODRAMÁTICO, A adx. Melodramático.

MELOJO s.m. (Bot.) [V. REBOLLO].

MELÓN s.m. (Bot.: Pl. rastreira Cucumis melo) Meloeiro.║ (froito) Melón.

MELONAR s.m. Meloeira f.

MELOPEA s.f. (Mus.) Melopea, arte de compoñer melodías.║ s.f. Melopea, canto monótono. ║ s.f. (coloq.) Borracheira, bebedeira, mona.

MELOMANÍA s.f. Melomanía, afección apaixonada pola música.

MELÓMANO, A adx. e s. Melómano.

MELONCILLO s.m. (Zoo.) [V. MANGOSTA].

MELOSO, A adx. Meloso, melifluo, semellante ao mel. ║ Meloso, doce, apracible, calmo.

MELVA s.f. (Zoo.: Peixe Auxis thazar thazard)  Atún xudeu liso, zurdo liso.

MEMADA s.f. (coloq.) Parvada, babecada, sandez.

MEMBRANA s.f. Membrana.

MEMBRANOSO, A adx. Membranoso.

MEMBRETE s.m. Cabeceira (dunha carta).

MEMBRILLERO, MEMBRILLO s.m. (Bot.: Árb. Cydonia oblonga) Marmeleiro, marmelo.

MEMBRILLO s.m. (froito e doce) Marmelo.

MEMBRUDO, A adx. Membrudo, forte, robusto, corpulento.

MEME s.m. Meme (trazo cultural que se transmite). ║ Meme (certas imaxes).

MEMEZ s.f.  Parvada, babecada, gaitada, necidade.

MEMENTO s.m. (Cat.) Memento (partes da misa).

MEMO, A adx. e s. Parvo, paiolo, papón, alpabarda.

MEMORABLE adx. Memorable / memorábel, recordable.

MEMORÁNDUM s.m. Memorando.

MEMORIA s.f. Memoria.
MEMORIAS s.f.pl. Memorias (relato escrito persoal).

MEMORIAL s.m. Memorial (escrito de anotación, petición, etc.).

MEMORIALISTA  s. Memorialista (escritor de memorias ou de memoriais).

MEMORÍSTICO, A adx. Memorístico, rel. á memoria.

MEMORIZACIÓN s.f. Memorización.

MEMORIZAR v. Memorizar.

MÉNADE s.f. (Hist.) Ménade, bacante, sacerdotisa de Baco. ║ s.f. (fig.) Ménade, muller encolerizada.

MENAJE s.m. Enxoval.

MENCIÓN s.f. Mención.

MENCIONAR v. Mencionar, amentar.

MENDACIDAD s.f. . Vezo de mentir.

MENDAZ adx. Mendaz, mentireiro.

MENDELEVIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 101) Mendelevio, “Md“.

MENDICANTE adx. e s. Mendicante, mendigo. ║ adx. (Cat.) [Orde] mendicante.

MENDICIDAD s.f. Mendicidade, pedicha (fam.).

MENDIGAR v. Mendigar, pedir esmola.

MENDIGO, A s. Mendigo, pobre das portas.

MENDRUGO s.m. Codelo, corrosco [duro]. ║ s.m. (coloq.) Tarulo, tarugo.

MENEAR(SE) v. Menear(se), bulir.

MENEO s.m. Meneo, acc. de menear(se). ║ s.m. (coloq.) Malleira, tunda, somanta, sova.

MENESTER s.m. Mester, necesidade.║ Mester, traballo.

MENESTEROSO, A adx. e s. Indixente, necesitado, pobre.

MENESTRA s.f. Minestra (guiso). ║ Legume seca.

MENESTRAL s. Persoa dun oficio mecánico.

MENGUA s.f. Mingua, diminución. ║ Mingua, falta, carencia.║ Pobreza.

MENGUADO, A adx. e s. Minguado, covarde, apoucado. ║ Parvo, babiolo, paparón. ║ Miserable, ruín, mesquiño.

MENGUANTE adx. e s. Minguante.║ (ref. ó mar ou á lúa) Devalo.

MENGUAR v. Minguar, devecer.

MENHIR s.m. (Arqueol.) Menhir, pedrafita.

MENINGE s.f. (Anat.) Meninxe.

MENÍNGEO, A adx. Menínxeo, rel.  ás meninxes.

MENINGITIS s.f. Meninxite.         

MENISCO s.m. (Anat., Fis. e Ópt.) Menisco.

MENOPAUSIA s.f. Menopausa, climaterio.

MENOPÁUSICO, A adx. e s. Menopáusico.

MENOR adx. e s. Menor. Referido as idades de dous seres non se fala de 'menor' senón de máis novo.
AL POR MENOR: Ó detalle, ao retallo, polo miúdo.
MENOR DE EDAD: Menor de idade, menor.

MENORÍA s.f. Inferioridade, subordinación, dependencia. ║ Menoridade, minoría de idade.

MENORQUÍN, A adx. e s. Menorquino (da illa de  Menorca).

MENOS prep. Menos, agás, quitado (de).║ adv. e s.m. Menos.
A MENOS QUE (loc. conx.) A non ser que.
A LO MENOS (loc. adv.)  Polo menos, cando menos, ao menos, alomenos.

MENOSCABAR v. Menoscabar, empequenecer.

MENOSCABO s.m. Menoscabo, detrimento.

MENOSCUENTA s.f.  Desconto, rebaixa [dunha débeda].

MENOSPRECIAR v. Menosprezar, desprezar.

MENOSPRECIO s.m. Menosprezo, desprezo.

MENSAJE s.m. Mensaxe f.

MENSAJERÍA s.f. Mensaxería / mensaxaría.

MENSAJERO, A adx. e s. Mensaxeiro.

MENSTRUACIÓN s.f. Menstruación, menstruo, período, pingadeira, regra.

MENSTRUAR v. Menstruar.

MENSUAL adx. Mensual.

MENSUALIDAD s.f. Mensualidade (paga).

MÉNSULA s.f. (Arquit.) Ménsula, canzorro.

MENTA s.f. (Bot.: Pl. fam. labiadas vs. esps.) Menta.
MENTA POLEO, POLEO (Bot.: Pl. herb. Mentha pulegium) Poexo.

MENTAL adx. Mental.

MENTALIDAD s.f. Mentalidade.

MENTALIZACIÓN s.f. Mentalización, concienciación.

MENTALIZAR(SE) v. Mentalizar(se), concienciar(se).

MENTAR v. Amentar, mencionar.

MENTASTRO s.m. (Bot.: Pl. herb. Mentha rotundifolia) Mentraste.

MENTE s.f. Mente.

MENTECATERÍA, MENTECATEZ s.f. Insensatez, necidade, parvada.

MENTECATO 373 adx. e s. Insensato, panoco, atolado, parvo, palabea, de pouco xuízo.

MENTIDERO s.m. Faladoiro, parladoiro.

MENTIR v. Mentir.

MENTIRA s.f. Mentira, conto, m, trola.

MENTIROSO, A adx. e s. Mentireiro, mentirán; -á.

MENTÓN s.m. Queixo [da cara], papo.

MENTOR, A s. Mentor (conselleiro ou mestre).

MENÚ s.m. Menú, carta, minuta. ║ (Inform.) Menú.

MENUDEAR v. Amiudar (facer algo a miúdo). Frecuentar.

MENUDENCIA s.f. Miudeza, mexericada.

MENUDO, A adx. Miúdo.
MENUDOS s.m.pl. Miúdos, miudanzas (vísceras).
A MENUDO (loc. adv.) A miúdo, con frecuencia, adoito, decote, decotío.
A LA MENUDA, POR MENUDO (loc. adv.) Polo miúdo, con miudeza. ║ Ao retallo.

MENUDOS s.m.pl. Miúdos, Miúdos, miudanzas [das reses que se matan].

MEÑIQUE adx. e  s.m. [Dedo] maimiño, belleco, pequeniño.║ (fam.) Maimiño, moi pequeno.

MEOLLO s.m. Miolo, molo, encéfalo. ║ Miolo, medula, mola, miola dos osos. ║ Miolo, cerna, núcleo [de algo].║ Miolo, xuízo, entendemento.

MEÓN adx. e s.(coloq.) Mexón.

MEQUETREFE, A s.(coloq.) Mequetrefe, tarabelo, tarambaina.

MERAR v. Mesturar licores374.

MERCA s.f. (coloq.) Merca, acc. de mercar.

MERCACHIFLE s.(fam.) Moinante, feirante.

MERCADANTE s.m. Mercador. Tratante.

MERCADEAR v. Comerciar, facer trato.

MERCADER s.m. Mercador. Tratante.

MERCADERÍA s.f. Mercadoría.

MERCADILLO s.m. Feira (en dias sinalados).

MERCADO s.m. Mercado. (Actividade / Conxunto de consumidores/  Praza de abastos / Feira).

MERCANCÍA s.f. Mercadoría, mercancía.

MERCANTE adx. e s. Mercante.

MERCANTLISMO s.m. Mercantilismo.

MERCAR v. Mercar, comprar.

MERCED s.f. Mercé / mercede.

MERCENARIO, A adx. e s. Mercenario.

MERCERÍA s.f. Mercería.

MERCERO, A s. Merceiro.

MERCHERO, A, QUINQUI adx. e s. Moinante.

MERCURIAL adx. Mercurial, rel. ao mercurio ou a Mercurio.s.f. (Bot.: Pl. herb. Mercurialis annua) Mercurial.

MERCURIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 80) Mercurio, “Hg“.

MERDOSO, A adx. Merdento.

MERECEDOR, A adx. Merecente.

MERECER v. Merecer.

MERECIDO, A  adx. e s.m. Merecido.

MERECIMIENTO s.m. Merecemento.

MERENDAR v. Merendar.

MERENDERO s.m. Merendeiro (sitio).

MERENDOLA, MERENDONA s.f. Merendola.

MERENGUE s.m. Merengue.

MERIDIANO, A adx. e s.m. Meridiano.

MERIDIONAL adx. Meridional.

MERIENDA s.f. Merenda.

MERINDAD s.f. (Hist.) Meirindade (territorio e oficio do meiriño).

MERINO, A adx. e s. Meiriño (un tipo de ovella). ║ s.m. Pegureiro.║ s.m. (Hist.) Meiriño (certo xuíz).

MÉRITO s.m. Mérito.

MERLÁN s.m., PLEGONERO s.m. (Zoo.: Peixe Merlangius merlangus) Bacalada

MERLO s.m. (Zoo.: Peixe Labrus merula) Pinto, merlón.

MERLUZA s.f. (Zoo.: Peixe Merluccius merluccius) Pescada, pixota.

MERMA s.f. Mingua, diminución, perda.

MERMAR v. Minguar, devecer, esmorecer, ir a menos375.

MERMELADA s.f. Marmelada.

MERO (1) s.m. (Zoo.: Peixe Polyprion americanus) Cherna.
 MERO MORENO (Zoo.: Peixe Epinephelus marginatus) Cherna cinsenta, cherna de altura.

MERO (2), A  adx. Mero376, puro, simple. ║ Insignificante.

MES s.m. Mes (división do ano). ║ Mes (período de 30 días)377.

MESA s.f. Mesa.

MESADA s.f. Paga mensual.

MESANA s.m. ou f.(Mar.) Mesana (un determinado mastro).

MESAR(SE) v.  Carpir(se), repenar(se)  [o pelo ou a barba].

MESCAL, PEYOTE s.m. (Bot.) [V. PEYOTE].

MESETA s.f. Meseta.

MESIÁNICO, A adx. Mesiánico, rel. ao mesías.

MESIANISMO s.m. (Rel.) Mesianismo.

MESÍAS s.m. (Rel.) Mesías.

MESILLA (DE NOCHE), MESITA s.f. Mesa de noite, mesa de cabeceira.

MESNADA s.f. (Hist.) Mesnada (grupo armado).s.f. Compaña, xunta, grupo, fatado.

MESO- elem. compos. Meso- (= medio)

MESOAMERICANO, A adx. Mesoamericano, rel. a Mesoamérica.

MESOPOTÁMICO, A adx. (Hist.) Mesopotámico, rel. a Mesopotamia.

MESÓN s.m. Mesón.

MESONERO, A s. Mesoneiro.

MESOSFERA, MESÓSFERA s.(Xeogr.) Mesosfera (capa intermedia da atmosfera).

MESOTÓRAX s.m. (Anat.) Mesotórax, parte media do tórax.

MESTIZO, A adx. e s. Mestizo.

MESURA s.f. Compostura, comportamento [educado].║ Cortesía, [acto de] delicadeza, [mostra de] respecto.║ Mesura, moderación, comedimento

META s.f. (Dep.) Meta. ║ s.f. Meta, fin, obxectivo, propósito.

METABÓLICO, A adx. Metabólico.

METABOLISMO s.m. (Fisiol.) Metabolismo.

METABOLIZAR v. (Fisiol.) Metabolizar.

METACRILATO s.m. (Quím.) Metacrilato.

METADONA s.f. (Farm.) Metadona.

METAFÍSICO, A adx. e s. Metafísico.

METÁFORA s.f. Metáfora.

METAFÓRICO, A adx. Metafórico.

METAL s.m. Metal.

METÁLICO, A adx. e s.m. Metálico.

METALÍFERO, A adx. Metalífero, que contén metal.

METALIZACIÓN s.f. Metalización.

METALIZADO, A Part. do v. metalizar. adx. e s. Persoa que pon o diñeiro por riba de todo.

METALIZAR v. (Quím.) Metalizar.
METALIZARSE v.pr. Converterse [unha cousa] en metal. ║ Afeccionarse excesivamente ao diñeiro.

METALENGUAJE s.f. Metalinguaxe.

METALURGIA s.f. Metalurxia.

METALÚRGICO, A adx. e s. Metalúrxico (rel. á metalurxia e traballador).

METALURGISTA adx. e s. Metalúrxico (traballador).

METAMORFOSEAR v. Metamorfosear, transformar.

METAMORFOSIS s.f. Metamorfose.

METANO s.m. (Quím.) Metano.

METAPLASMO s.m. (Ling.) Metaplasmo, figura de dicción.

METÁSTASIS s.f. (Med.) Metástase (propagación…).

METÁTESIS s.f. (Fon.) Metátese (cambio…).

METECO adx. (despect.) Meteco, estranxeiro.

METEÓRICO, A adx. Meteórico, rel. aos meteoros.

METEORITO s.m. Meteorito (fragmento …).

METEORO s.m. (Astron.) Meteoro, corpo celeste que entra na atmosfera. ║ s.m. (Meteor.) Meteoro, fenómeno atmosférico.

METEOROLOGÍA s.f. Meteoroloxía.

METEOROLÓGICO, A adx. Meteorolóxico.

METEORÓLOGO, A s. Meteorólogo.

METER v. Meter = [ Introducir. ║ Ingresar cartos (nun negocio). ║ Inmiscir (a alguén en algo).║ Colocar (nun posto) ║ etc. ]

METETE adx. (coloq.) e s. Entremetido, impertinente.

METICULOSIDAD s.f. Meticulosidade, minuciosidade.

METICULOSO, A adx. Meticuloso, minucioso.

METIDO, A adx. Metido.

METÓDICO, A adx. Metódico, sistemático.

MÉTODO s.m. Método.

METODOLOGÍA s.f. Metodoloxía.

METODOLÓGICO, A adx. Metodolóxico.

METOMENTODO s.m. e f. (coloq.) Entremetido, impertinente.

METONIMIA s.f. (Ret.) Metonimia (tropo).

METOPA, MÉTOPA s.f. (Arquit.) Métopa (parte do friso).

METRAJE s.m. Metraxe f. (dunha película).

METRALLA s.f. Metralla.

METRALLETA s.f. Metralleta (arma).

MÉTRICO, A adx. e s.f. Métrico.

METRO s.m. Metro.

METROLOGÍA s.f. Metroloxía (ciencia dos sistemas de pesas e medidas).

METROLÓGICO, A adx. Metrolóxico, rel. á metroloxía.

METRÓPOLI, METRÓPOLIS s.f. Metrópole.

METROPOLITANO, A adx. Metropolitano, rel. á metrópole. ║ s.m. Metropolitano, arcebispo. ║ s.m. [Tren] metropolitano, metro.

MEZCLA s.f. Mestura.

MEZCLABLE adx. Mesturable  mesturábel, miscible.

MEZCLADURA s. Mesturanza.

MEZCLADOR, A s. Mesturador. ║ s.f. Mesturadora (máquina).

MEZCLAR(SE) v.  Mesturar(se).

MEZCOLANZA, MESCOLANZA s.f. (coloq.) Mesturanza.

MEZQUINDAD s.f. Mesquindade, ruindade,

MEZQUINO, A adx. Mesquiño = [ Pobre, miserento.║ Aforrón, -oa, amarrado, tacaño.║ Rastreiro, miserable, canalla, ruín, ruín coma a fame.]

MEZQUITA s.f. Mesquita.

MI (1) s.m. Mi (nota musical).

MI (2), MÍO (fem.: MI, MÍA) poses. Meu. (fem.: miña) 378.

MI(3) s.f. Mi m. (letra alfabeto grego).

MIADOR, A adx. Miañón, que miaña moito.

MIAJA s.f. Migalla, faragulla, migallo.

MIALGIA, MIODINIA s.f. (Med.) Mialxia, dor muscular.

MIASMA(S) s.m. ou f. Miasma(s) m. (efluvios…).

MIASMÁTICO, A adx. Miasmático.

MIAU interx.(onomat.) e s.m. Miau.

MICA s.f. Mica (mineral).

MICCIÓN s.f. Micción, mexo, m.

MICHINO, A  s.m. e f.(coloq.) Mico, gato.

MICHO, MICHINO, A s.(fam.) Gato, mico, mixo.

MICO, A s. Mono de rabo longo.║ s.(coloq.) Persoa baixa e fea.║ s.m. (coloq.) Neno, cativo.

MICOLOGÍA s.f. Micoloxía, estudo dos fungos.

MICOLÓGICO, A adx. Micolóxico, rel. á micoloxía.

MICÓLOGO, A s. Micólogo.

MICRA, MICRÓN s.m. Micrón, millonésima parte dun metro.

MICRO- (elem. compos.) Micro- (= moi pequeno). ║ (elem. compos. ante nome de unidades) Micro- (= 10-6).

MICROBIANO, A adx. Microbiano.

MICROBIO s.m. Microbio.

MICROBIÓLOGO, A s. Microbiólogo.

MICROBIOLOGÍA s.f. Microbioloxía, estudo dos microbios.

MICROCHIP s.m. (Electr.) Microchip.

MICROCLIMA s.f. (Ecol.) Microclima.

MICROCOSMOS s.m. (Filos.) Microcosmos.

MICROECONOMÍA s.f. (Econ.) Microeconomía.

MICROESTRUCTURA s.f. Microestrutura.

MICROFARADIO s.m. (Electr.) Microfarad, una millonésima parte do farad.

MICROFILM, MICROFILME s.m. Microfilme.

MICRÓFONO s.m. Micrófono.

MICRÓMETRO s.m. (Fis.) Micrómetro (instrumento de medición). ║ Micrómetro, micrón, millonésima parte dun metro.

MICROONDAS s.m. [Forno de ] microondas.

MICROORGANISMO s.m. Microorganismo, microbio.

MICROSCÓPICO, A adx. Microscópico.

MICROSCOPIO s.m. Microscopio (instrumento óptico).

MIEDICA adx. (despect. e coloq.) Medorento, medroso, covarde.

MIEDO s.m. Medo /e/.
METER MIEDO: Por / poñer medo.

MIEDOSO, A adx. Medorento, medroso.

MIEL s.f. Mel m. /Ɛ/. 

MIELERO, A adx. Meleiro, rel. ao mel. ║ s. Meleiro, vendedor de mel.

MIELGA (1) s.f., ALFALFA SILVESTRE (Bot.: Pl. herb. Medicago sativa) Alfalfa, alforfa.

MIELGA (2) s.f., GALLUDO s.m. (Zoo.: Peixe Squalus acanthias) Melga379.

MIELGA (3) s.f., AMELGA s.f. (Agr.)  Embelga, peada.

MIELGA (4) s.f.,  BIELDO s.m. (apeiro agríc.) Angazo, anciño / enciño.

MIELITIS s.f. (Med.) Mielite, inflamación da medula espiñal.

MIEMBRO s.m. Membro.

MIENTRAS conx. e adv. Mentres, namentres, entrementres.
MIENTRAS TANTO (loc. adv.): Entre tanto, mentres tanto.

MIÉRCOLES s.m. Mércores, corta feira, cuarta feira.

MIERDA s.f. Merda  /Ɛ/.

MIES s.f. Cereal maduro.║ [Tempo da] sega.║ s.f.pl. Campos sementados, [conxunto de] searas.

MIGA s.f. (parte mol do pan) Miga, miolo, rafa.║(anaco) Faragulla / frangulla.║(fig. e fam.) Miolo, cerna (dun asunto).
HACER BUENAS MIGAS (loc.): Levarse ben, entenderse ben, facer bo caldo.

MIGAJA s.f. Codela, codelo, carocha, faragulla /  frangulla, anaco de pan.║ Miga, migallo, pinga (de calquera cousa).║ s.pl.(fig) Migallas, sobras, refugallos.

MIGAJÓN s.m. (aument. de “miga”) Miga, migalla. ║s.m. (coloq.) Cerna, miolo [de algo].

MIGAR v. Migar, esmiolar, esmigallar. ║ Esmigallar nun líquido.

MIGRACIÓN s.f. Migración.

MIGRANTE adx. e s. Migrante, que migra.

MIGRAR v. Migrar.

MIGRATORIO, A adx. Migratorio, rel. á migración. ║ [Animal] migratorio.

MIJO MENOR, PANIZO, MOHA (Bot.:  Pl. Setaria itálica e o seu gran) Millo miúdo, paínzo.

MIL numeral  Mil.

MILAGRERÍA s.f.  Relato milagreiro. ║ Actitude milagreira.

MILAGRERO, A adx. Persoa que ve ou que finxe milagres. ║ adx. (coloq.) Milagreiro, que fai milagres.

MILAGRO s.m. Milagre.

MILAGROSO, A adx. Milagroso (froito dun milagre).║ Milagroso, milagreiro (que fai milagres). ║ Milagroso, marabilloso, prodixioso.

MILAMORES  s.f. (Bot.: Pl. herb. Centranthus ruber)  Alfinete m.

MILANESA s.f. Milanesa (filete empanado).

MILANO s.m. (Zoo.: Ave de rapina, vs. esps.) Miñato, bexato, lamego, lamote.
MILANO REAL (Zoo.: Ave Milvus milvus) Miñato real.

MILDÍU, MILDÉU s.m. Mildio (enfermidade da vide).

MILENARIO, A adx. e s.m. Milenario.

MILENIO s.m. Milenio.

MILENRAMA, AQUILEA (Bot.: Pl. Achilea millefolium) Aquilea, milfollas, herba dos carpinteiros.

MILÉSIMO, A adx. e s.f. Milésimo.

MILHOJAS s.m. Milfollas.

MILHOMBRES s.m. (coloq.) Milhomes, botaporela, fantoche, farfantón.

MILIAMPERIO s.m. (Electr.) Miliampere.

MILIAR adx. (Hist.) Miliar, miliario.

MILIBAR s.m. (Fis.) Milibar, milésima de bar.

MILICIA s.f. Milicia.

MILICIANO, A adx. e s. Miliciano.

MILIGRAMO s.m. Miligramo.

MILILITRO s.m. Mililitro.

MILIMETRADO, A adx. Milimetrado.

MILIMÉTRICO, A adx. Milimétrico.

MILÍMETRO s.m. Milímetro.

MILITANCIA s.f. Militancia.

MILITANTE adx. e s. Militante.

MILITAR(1) v. Militar.

MILITAR (2) adx. Militar, castrense. ║ s. Militar, soldado.

MILITARIZACIÓN s.f. Militarización.

MILITARIZAR v. Militarizar.

MILIVOLTIO s.m. (Electr.) Milivolt, milésima de volt.

MILONGA s.f. Milonga (danza popular arxentina, música e copla).s.f. (coloq.) Engano, trola, conto.

MILLA s.f. Milla (medida de lonxitude).

MILLAR s.m. Millar, milleiro.

MILLÓN s.m. Millón.

MILLONADA s.f. (coloq.) Millonada, diñeirada, diñeiral.

MILLONARIO, A adx. e s. Millonario.

MILLONÉSIMO, A adx. Millonésimo.

MIMADO,A adx. e s. [Neno] consentido, malcriado, malensinado, que ten moito meco.

MIMAR (1) v. Agarimar, acariñar, aloumiñar.

MIMAR (2) v. Mimar, representar con xestos.

MIMBRAL s.m. Vimbial, sitio de vimbios.

MIMBRE s.m. Vimbio / vimia f.

MIMBREÑO, A adx. De vimbio.

MIMBRERA s.f. (Bot.: Arbto. Salix viminalis) Vimbieira / vimieiro.

MIMBRERO, A s. Persoa que traballo o vimbio. ║ s.f. [V. Anterior]

MÍMESIS, MIMESIS s.f. Mimese (imitación …).

MIMÉTICO, A adx. Mimético.

MIMETISMO s.m. Mimetismo.

MÍMICO, A adx. e s.f. Mímico.

MIMO (1) s.m. Mimo, mioco, agarimo, aloumiño.║ Meco, meiro, neitegada (agarimo/s excesivos). Bado. ║ Coidado, delicadeza, tento.

MIMO (2) s. Mimo (actor que se expresa por xestos). ║ Mimo, pantomima (representación…). s.m. (Hist.) Mimo (bufón ou farsa).

MIMÓGRAFO, A  s.(Hist.) Mimógrafo, autor de mimos [grecolatinos].

MIMOSA s.f. (Bot.: Árb. Acacia dealbata e a súa flor) Mimosa.

MIMOSO, A  adx. Mecoso, mequeiro, mexeriqueiro, netorreiro. Consentido.

MINA s.f. Mina = [ Filón. ║ Explotación subterránea. ║ Manancial. ║ Barra do lapis. ║ Explosivo soterrado. ║ Paso subterráneo. ]

MINAR v. Minar.

MINARETE, ALMINAR s.m. Minarete, torre da mesquita.

MINERAL adx. e s.m. Mineral.

MINERALIZACIÓN s.f. Mineralización.

MINERALIZAR(SE) v. Mineralizar(se).

MINERALOGÍA s.f. (Xeol.) Mineraloxía.

MINERÍA s.f. Minería / minaría.

MINERO, A adx. e s. Mineiro.

MINERVA s.f. (Impr.) Minerva (impresora pequena). s.f. (Med.) Minerva (aparello ortopédico). ║ Mente, intelixencia, caletre. ║

MINDONIENSE adx. e s. Mindoniense (de  Mondoñedo).

MINDUNDI s.(despec. coloq.) Pelagatos, esfolagatos, [un] ninguén.

MINERÍA s.f. Minería / minaría.

MINERO, A adx. e s. Mineiro.

MINEROMEDICINAL adx. [Auga] mineromedicinal.

MINGA s.f. (malsoa.) Minga, pene.

MINI- (elem.compos.) Mini- (= pequeño, curto ou breve).

MINIAR v. Miniar (Ilustrar con miniaturas. ║ Tratar con minio.)

MINIATURA s.f. Miniatura.

MINIATURISTA s. Miniaturista.

MINIATURIZAR v. Miniaturizar.

MINIFALDA s.f. Minisaia.

MINIFUNDIO s.m. Minifundio.

MINIFUNDISMO s.m. Minifundismo.

MINIFUNDISTA adx. e s. Minifundista.

MINIMALISMO s.m. Minimalismo.

MINIMIZAR v. Minimizar.

MÍNIMO, A adx. e s.m. Mínimo.

MINIO s.m. Minio (óxido de chumbo).

MINISTERIAL adx. Ministerial.

MINISTERIO s.m. Ministerio.

MINISTRABLE adx. Ministrable / ministrábel.

MINISTRIL s.m. (Hist.) Músico dunha igrexa que tocaba un instrumento de vento.

MINISTRO, A s. Ministro.

MINORACIÓN s.f. Minoración, diminución.

MINORATIVO, A adx. Minorativo, que minora. ║ adx. e s.(Med.) Minorativo, laxante.

MINORAR, AMINORAR v. Minorar, reducir.

MINORÍA s.f. Minoría (grupo menor). ║ Menoridade, minoría de idade.

MINORIDAD s.f. Minoría de idade.

MINORISTA s. Detallista, comerciante polo miúdo.

MINORITARIO, A adx. Minoritario.

MINUCIA s.f. Minucia, miudeza, miudallo. ║ s.f.pl. Un tributo antigo.

MINUCIOSIDAD s.f. Minuciosidade, meticulosidade.

MINUCIOSO, A adx. Minucioso.

MINUÉ s.m. (danza) Minueto.

MINUENDO s.m. (Mat.) Minuendo.

MINÚSCULO, A adx. e s.f. Minúsculo.

MINUSVALÍA s.f. Discapacidade. ║ s.f. (Econ.) Minusvalía.

MINUSVÁLIDO, A adx. e s. Discapacitado.

MINUTA s.f. Minuta.

MINUTAR (1) v. Minutar (de ‘minuta’).

MINUTAR (2) v. Minutar (de ‘minutos’).

MINUTARIO s.m. Minutario (rexistro de minutas).

MINUTERO s.m. Agulla dos minutos.

MINUTO s.m. Minuto.

MÍO, MÍA poses. Meu, miña.

MIOCARDIO s.m. (Anat.) Miocardio.

MIOCARDITIS s.m. (Med.) Miocardite.

MIOCENO, A adx. e s.m. (Xeol.) Mioceno.

MIOLOGÍA s.f. (Med.) Mioloxía, estudo dos músculos.

MIOPE adx. e s. Miope.

MIOPÍA s.f. (Med.) Miopía.║ s.f. (coloq.) Curtidade de miras.

MIOSIS s.f. (Med.) Miose (contracción da pupila).

MIOSOTIS s.m. (Bot.: Pl. herb. Myosotis palustris)  Miosotis, nonmesquezas.

MIRA s.f. Mira, meta, obxectivo.║ Mira (peza).

MIRADA s.f. Mirada.║ Ollar, m, ollada (expresión dos ollos).║ Ollada (mirada rápida).

MIRADERO s.m. Miradoiro, viso.

MIRADO, A adx. Mirado, cauto, reflexivo.║ [Cousa] ben / mal vista.

MIRADOR s.m. Miradoiro.

MIRAMIENTO s.m. Acc. de mirar.║Miramento, respecto, atención.

MIRAR v. Mirar, ollar.
MIRAR FIJAMENTE: Fitar.

MIRIA- (elem.compos.) Miria- (= moi grande) (elem. compos. ante nome de unidades) Miria- (= 10)

MIRÍADA s.f. Miríade, conxunto de dez mil unidades.║ Miríade, millenta, cantidade moi grande.

MIRIÁMETRO s.m. Miriámetro.

MIRÍFICO, A adx. Mirífico, admirable, marabilloso.

MIRILLA s.f. Mira (burato).

MIRIÑAQUE (1) s.m. Adorno sen valor.

MIRIÑAQUE (2) s.m. Refaixo antigo.

MIRLO s.m. (Zoo.: Pax. Turdus merula) Merla f., merlo, cochorra f., cochosa f.
MIRLO ACUÁTICO: (Zoo.: Pax. Cinclus cinclus) Lavacús.

MIRÓN adx. e s. Mirón.

MIRRA s.f. Mirra (unha resina árabe).

MIRRADO, A adx. Que ten mirra (resina)380.  

MIRTO s.f., ARRAYÁN s.m., MURTA s.f., MURTO s.m. (Bot.: Arbto. Myrtus communis) Mirto, arraián, mirta.
MIRTO DE BRABANTE, MIRTO DE TURBERA (Bot.: Arbto. Myrica gale) Frundo.

MISA s.f. Misa381.

MISAL s.m. Misal (libro).

MISANTROPÍA s.f. Misantropía, aversión ao xénero humano.

MISAR v. Misar, dicir/oír a misa.

MISÁNTROPO, A adx. e s. Misántropo

MISCELÁNEO, A adx. Misceláneo, mixto, mesturado. ║ s.f. Mestura. ║ s.f. Miscelánea (obra mixta).

MISCIBLE, MEZCLABLE adx. Mesturable / mesturábel, miscible.

MISERABLE adx. e s. Miserable, ruín, vil, canalla. ║ Miserable, cotroso, agarrado, cutre. ║ Miserable, mísero, miserento.

MISEREAR v. (coloq.) Ser cutre, mesquiño, conicho.

MISERIA s.f. Miseria, laceira, penuria, pioca (fam.).

MISERICORDE adx. Misericordioso.

MISERICORDIA s.f. Misericordia.

MISERICORDIOSO, A adx. Misericordioso.

MÍSERO, A adx. Mísero, miserable.

MISÉRRIMO, A adx. (superlativo de ‘mísero’) Misérrimo.

MISIL s.m. MísilA.

MISIÓN s.f. Misión.

MISIONAL adx. Misional, rel. ás misións.

MISIONERO, A adx. e s. Misioneiro.

MISIVA s.f. Misiva, carta.

MISMO, A adx. e pron. ind. Mesmo.

MISMO adv. Mesmo, mesmamente.
 SER / DAR LO MISMO (loc. verb.) Dar / ser igual, tanto ter.

MISOGINIA s.f. Misoxinia, aversión ás mulleres.

MISÓGINO, A adx. e s. Misóxino.

MISS s.f. Miss (gañadora concurso beleza).

MISTAR, MUSITAR v. [V.MUSITAR].

MISTELA s.f. Mistela (unha bebida).

MÍSTER s.m. Míster (gañador concurso beleza).s.m. (coloq.) Míster, adestrador de fútbol.

MISTERIO s.m. Misterio.

MISTERIOSO, A adx. Misterioso.

MISTICISMO s.m. (Rel.) Misticismo.

MÍSTICO, A adx. e s. Místico.

MISTIFICACIÓN, MIXTIFICACIÓN s.f. Mistificación, acc. e ef. de mistificar.

MISTIFICAR v. Mistificar, enganar, falsificar.

MISTRAL s.m. Mistral (un vento do NO).

MITAD s.f. Metade.
MITAD Y MITAD (loc. adv.) Metade e metade, a partes iguais.

MÍTICO, A adx. Mítico.

MITIFICACIÓN s.f. Mitificación.

MITIFICAR v. Mitificar, converter [algo] en mito. ║ Enxalzar, exaltar, glorificar [algo ou alguén].

MITIGACIÓN s.f. Mitigación, acc. e ef. de mitigar.

MITIGADOR, A adx. e s. Mitigador, que mitiga.

MITIGAR v. Mitigar, aplacar, diminuír.

MITIN s.m. Mitin.

MITO s.m. Mito.

MITOGRAFÍA s.f. Mitografía, estudo dos mitos.

MITOLOGÍA s.f. Mitoloxía.

MITOLÓGICO, A adx. Mitolóxico.

MITOMANÍA s.f. Mitomanía (patoloxía).

MITÓMANO, A adx. e s. Mitómano.

MITÓN s.m. Mitón (tipo de luva).

MITRA s.f. Mitra.

MITRADO, A adx. Que pode usar mitra. ║ s.m. Mitrado, arcebispo ou bispo.

MIXTILÍNEO, A  adx. (Xeom.) Mixtilíneo.

MIXTO, A adx. [Animal ou vexetal] mestizo. ║ s.m. Misto, fósforo.

MIXTURA s.f. Mestura.

MIXTURAR v. Mesturar.

MNEMÓNICO, A, NEMÓNICO, A adx. Mnemónico, rel. á memoria. ║ s.f. Mnemónica, mnemotécnica.

MNEMOTECNIA, NEMOTECNIA s.f. Mnemotécnia, mnemónica (recursos para lembrar algo).

MNEMOTÉCNICO, A, NEMOTÉCNICO, A adx. Mnemotécnico, rel. mnemotécnica. ║ Mnemotécnia.

MOBILIARIO, A adx. Mobiliario.║ s.m. Mobiliario, moblaxe, f.

MOCA, MOKA s.m.  Moca (variedade de café)

MOCADOR s.m. Pano de man.

MOCARRO s.m. (coloq.)  Mocada, mocalla (de mocos).

MOCASÍN s.m. Mocasín (un calzado).

MOCEAR v. Mocear.

MOCEDAD s.f. Mocidade, xuventude.

MOCERÍO s.m. Mocidade (conxunto de xente moza).

MOCERO adx. e s. Moceiro (dado ás mozas).

MOCETÓN, A s. Mozallón.

MOCHADA s.f.  Cabezada, cacholada.

MOCHALES adx. (coloq.) Ido, medio tolo.

MOCHAR v.  Dar cacholadas, golpear coa chola (cabeza). ║ Esmoucar, desmochar.

MOCHETE  s.m. (Zoo.: Ave) [V. CERNÍCALO].

MOCHO, A adx. Mocho (animal faltoso)  adx. (coloq.) Pelados. s.f. (coloq.) Chola, cachola, cachamúa, cabeza humana.

MOCHILA s.f. Mochila.

MOCHO, A  adx. [Animal] mocho, mono, faltoso. ║ adx. (coloq.) Pelado.

MOCHUELO (1) s.m. (Zoo.: Ave rapaz Athene noctiua) Moucho .║ s.m. (coloq.) Asunto noxento e indesexable.

MOCHUELO (2) s.m. Unha vasilla doméstica antiga.

MOCIÓN s.f. Moción.

MOCO s.m. Moco.
LLORAR A MOCO TENDIDO (loc. verb. coloq.)  Chorar coma unha Madalena, chorar coma un perdido, chorar a fío, chorar os sete chorares.

MOCOSO, A adx. Mocoso.

MODA s.f. Moda.

MODAL adx. Modal.
MODALES s.m.pl. Modos, maneiras.

MODALIDAD s.f. Modalidade.

MODELACIÓN  s.f. Modelaxe, acc. de modelar.

MODELADO s.m. Modelado, modelaxe f.

MODELADOR, A adx. e s. Modelador.

MODELAJE s.m. Modelaxe f., acc. de modelar.

MODELAR v. Modelar.

MODÉLICO, A adx. Modélico, que serve de modelo.

MODELISMO s.m. Modelismo (construción de modelos e maquetas).

MODELISTA s. Modelista, que se dedica ao modelismo.

MODELO adx. e s. Modelo.

MÓDEM s.m. (Inform.) Módem (aparello).

MODERABLE adx. Moderable / moderábel.

MODERACIÓN s.f. Moderación, mesura, comedimento, temperanza, tino.

MODERADO, A adx. Moderado.

MODERADOR, A adx. e s. Moderador.

MODERAR v. Moderar.

MODERATO s.m. (Mús.) Moderato.

MODERNEZ s.f. (coloq.) Modernidade (en sentido despectivo).

MODERNIDAD s.f. Modernidade.

MODERNISMO s.m,. Modernismo.

MODERNISTA adx. e s. Modernista.

MODERNIZACIÓN s.f. Modernización.

MODERNIZADOR, A adx. e s. Modernizador.

MODERNIZAR v. Modernizar.

MODERNO, A adx. Moderno.

MODESTIA s.f. Modestia, humildade.

MODESTO, A adx. Modesto.

MÓDICO, A adx. Módico.

MODIFICABLE adx. Modificable / modificábel.

MODIFICACIÓN s.f. Modificación.

MODIFICADOR, A adx. e s. Modificador, que modifica.║ s.m. (Gram.) Modificador.

MODIFICAR v. Modificar.

MODILLÓN s.m. (Arquit.) Canzorro, modillón.

MODISMO s.m. (Ling.) Modismo.║ s.m. (Ling.) Idiotismo.

MODISTO, A s. Modisto.

MODO s.m. Modo, xeito, maneira.
A MI / TU / etc. MODO: Ó meu / teu / etc. xeito.

MODORRO,A  adx. Modorrento, somnolento. ║ adx. e s. Ignorante, descoñecedor.

MODORRA s.f. Modorra. ║ Sopor, sono moi pesado.

MODOSIDAD s.f. Mesura, moderación, temperanza.

MODOSO, A adx. Mesurado, moderado, aquelado.

MODULABLE adx. Modulable / modulábel.

MODULACIÓN s.f. Modulación

MODULADO (1), A adx. Que se presenta en módulos.

MODULADO (2), A adx. e s.(Telec.) [Frecuencia] modulada.

MODULADOR, A adx. e s. Modulador, que modula.

MODULAR (1) v. Modular (modificar…).

MODULAR (2) adx. Modular, rel. ao módulo.

MÓDULO s.m. (vs. disciplinas) Módulo.

MOFA s.f. Mofa, burla, chufa.

MOFARSE v. Mofarse, burlarse, rirse.

MOFETA(1) s.f. (Zoo.: Mam. Mephitis mephitis) Mofeta.

MOFETA (2) s.f. (Xeol.) Emanación dun gas nun sitio subterráneo.

MOFLETE s.m. (coloq.)  Faceira, froia, meixela, moufa.

MOGOLLÓN  s.m. Entremetemento, intromisión.
DE MOGOLLÓN (loc. fam.) De moca, á conta dos demais.

MOGOTE s.m. Boenza (lombo do monte).║ Morea de pedras.║ Meda en forma de pirámide.

MOHAIR s.m. Moher (pelo de cabra de angora e o seu tecido).

MOHARRACHO s.m. Incapaz, inepto, toutizo (persoa que non serve para nada)

MOHÍN s.m.  Xesto , ceno, aceno, carantoña.

MOHÍNA s.f. Desgusto, tristura, pesadume.║ Rifa, altercado, agarrada.║ Aceno de desgusto.

MOHÍNO, A adx. Amorriñado, morriñento, amouchado,  tristeiro.

MOHO s.m. Mofo, balor.

MOHOSO, A adx. Mofento, balorento.

MOISÉS s.m. Berce portátil.

MOJADA, MOJADURA s.f. Molladura, molla, molleira. Ferida de arma branca.

MOJADOR, A adx. e s. Mollador, que molla.

MOJAMA s.f. Chacina de atún.

MOJAR(SE) v. Mollar(se).

MOJARRA s.f. (Zoo.: Peixe Diplodus vulgaris) Chaparella, sargo de cabeza negra.

MOJE s.m. Mollo, prebe.

MOJIGANGA s.f. Sainete. Burla, chacota.

MOJIGATERÍA s.f. Escrupulosidade, meticulosidade, tantarulada.

MOJIGATO, A adx. e s. despect. Concienciudo, escrupuloso, mirado, puntilloso.

MOJÓN (1) s.m. Marco [divisorio], fito, mouteira f. ║ Cagallón humano expelido dunha vez.

MOJÓN (2) s.m. Catador [de oficio], probador de viños.

MOJONA s.f. Amolloamento [duns lindes de terreo].

MOKA, MOCA s.m.  Moca (variedade de café)

MOLDE s.m. Molde.

MOL s.m. (Quím.) Mol (cantidade...)

MOLAR (1) v. (coloq.) Gustar, chistar, agradar.

MOLAR (2) adx. Molar, rel. á moa. ║ s.m. Moa (dente).

MOLDE s.m. Molde.

MOLDEAMIENTO s.m. Moldeado.

MOLDEAR v. Moldear.

MOLDURA s.f. Moldura (adorno saínte).

MOLE (1) adx. Mol, brando, delicado.

MOLE (2) s.f. Mole, cousa moi grande e pesada.

MOLÉCULA s.f. (Quím.) Molécula.

MOLECULAR adx. (Quím.) Molecular, rel. á molécula.

MOLEDURA s.f. Moedura, moenda, acc. de moer.║ Moedura (fig.), cansazo grande.

MOLEÑA s.f. Pedernal.

MOLER v. Moer(triturar). ║ Cansar, fatigar. ║ Maltratar [a alguén]. ║ Molestar, amolar, enfastiar.

MOLESTAR v. Molestar, amolar, enfastiar.

MOLESTIA s.f. Molestia.

MOLESTO, A adx. Molesto.

MOLICIE s.f. Moleza, brandura [das cousas].║ Molicie, moleza, indolencia, preguiza.

MOLIENDA s.f. Moenda. Moedura, muiñada.

MOLIBDENO s.m. (Quím.: Elem. de N. At.42 ) Molibdeno, “Mo“.

MOLIMIENTO s.m. Moedura, acc. de moer. ║  Moedura (fig), cansazo, canseira.

MOLINERO, A adx e s. Muiñeiro (traballador do muiño) s.f. Muiñeira (composición musical e danza tradicional)

MOLINO s.m. Muíño (Máquina para moer. / Aparello de man / Edificio / Aeroxerador.) ║ Persoa molesta.

MOLLA  s.f. Febra, carne sen graxa.

MOLLAR adx. Molar (brando e doado de partir). adx. [Cousa] rendible, produtiva. ║ adx. (coloq.) [Persoa]  cándida, inxenua.

MOLLEDO s.m. Moledo (parte carnuda de algún membro. s.m. Miga, rafa [do pan].

MOLLEJA s.f. Moella, moega.

MOLLEJÓN(1) s.m. Moa, aguzadoira, afiadoira (pedra de amolar).

MOLLEJÓN (2) s.m. (coloq.) Molexas, home gordo e frouxo.

MOLLERA s.f. Moleira (parte superior da cabeza).║ s.f. Prudencia, siso, madurez.║ s.f. Moleira, miola, mola, fontanela.

MOLLETE [de pan] s.m. Molete.

MOLLINO, A adx. [Auga de chuvia] maina, suave, velaíña. ║ s.f. Chuviñada, chuviscada.

MOLLIZNA s.f. Orballo, babuña, babuxa, barruzo, chuvisca, poalla.   

MOLLIZNEAR v. Chuviscar, barbañar, chuviñar.

MOLUSCO s.m. (Zoo.) Molusco.

MOMENTÁNEO, A adx. Momentáneo, pasaxeiro, pasadío.

MOMENTO s.m. Momento = [ Retrinco (de tempo).║ Intre.║ Tempo presente, hoxe en dia.]
AL MOMENTO : Decontado.
EN AQUEL MOMENTO: Daquela.
EN ESTE MOMENTO: Arestora, nesta hora.

MOMIA s.f. Momia.

MOMIFICACIÓN s.f. Momificación.

MOMIFICAR(SE) v. Momificar(se).

MOMO s.m. Momo, aceno burlesco.       

MONACAL adx. Monacal, monástico.

MONACATO, MONAQUISMO s.m. (Rel.) Monacato, monaquismo.

MONADA s.f. Monada, acc. propia dun mono.║ Graza [dun neno]. ║ Nenada. ║ Afago, aloumiño. ║ s.f. (coloq.)  Monada, persoa/cousa bonita e agradable.

MONAGUILLO  s.m. Acólito, [neno] axudante [da misa].

MONARCA s.m. Monarca.

MONARQUÍA s.f. Monarquía.

MONÁRQUICO, A adx. e s. Monárquico.

MONASTERIO s.m. (Relix.) Mosteiro.

MONÁSTICO, A adx. Monástico, monacal.

MONDA s.f. Monda, carapela, casca, peladura, tona [de froitos].

MONDADIENTES s.m. Escarvadentes.

MONDADURA s.f. Mondadura, peladura, acc. de mondar. ║ s.f.pl. Conxunto de mondas.

MONDAR v. Espelicar, estonar, pelar, mondar.

MONDO, A adx. Limpo e sen engadidos.
MONDO Y LIRONDO (loc. adx. -coloq.) Sen engadido ningún.

MONDONGO s.m. Mondongo, mondongada, bandullada (vísceras abdominais).

MONEAR v. Monear, facer monadas.

MONEDA s.f. Moeda.

MONEDERO s.m. Moedeiro.

MONETARIO, A adx. Monetario.

MONETIZAR v. (Econ.) Monetizar (dar curso legal ou amoedar).

MONFORTINO, A adx. e s. Monfortino (de Monforte de Lemos).

MONICACO, A s.(despect. e coloq.) Monicaco, persoa de pouco valor.

MONICIÓN s.f. (Cat.) Monición (amoestación duna autoridade eclesiástica).

MONIGOTE s.m. (fam.)  Monicreque, monifate, macaco (fig.).(fam.) Moneco, monicaco.

MONITOR (1), A s. Monitor (persoa; guieiro ou avisador)

MONITOR(2) s.m. Monitor (aparello).

MONITORIO, A adx. e s. Monitorio (que advirte ou amoesta).

MONJA s.(Rel.) Monxa.

MONJE, A s. Monxe. Cenobita, frade, freire.
MONJE, PARO CARBONERO s.m. (Zoo.: ave Parus major ) Carboeiro, meixengra, maceiro.

MONJIL adx. Monxil, propio das monxas.

MONO (1), A adx. (coloq.) Bonito, lindo, xeitoso. ║ s.m. (Zoo.) Mono, simio. ║ s.m. Mono, funda (roupa).s.m. (coloq.) Mono, garabato, borrancho. ║ s.m. (coloq.) Mono, síndrome de abstinencia. ║ s.f. (coloq.) Mona, borracheira, chea382.

MONO (2) adx. e s. [Son] monoaural, monofónico, mono.

MONO- (elem.compos.) Mono- (= único, un só).

MONOCORDE adx. Monocorde.

MONOCROMÁTICO, A, MONMOCROMO, A adx. Monocromático, monocromo, dunha soa cor.

MONOCULAR adx. Monocular, dun só ollo.

MONÓCULO, A adx. Monocular. ║ s.m. Monóculo (lente)

MONOCULTIVO s.m. Monocultivo.

MONODIA s.f. Monodia, canto a unha soa voz.

MONÓDICO, A adx. Monódico, rel. á monodia.

MONODOSIS s.f. (Farm.) Monodose.

MONOFÁSICO, A adx. (Electr.) Monofásico.

MONOGAMIA s.f. Monogamia.

MONÓGAMO, A adx. e s. Monógamo.

MONOGRAFÍA s.f. Monografía (tratado de tema preciso).

MONOGRÁFICO, A adx. e s. Monográfico.

MONOLINGÜE adx. Monolingüe.

MONOLÍTICO,A adx. Monolítico, rel. ao monólito.║ Monolítico, dunha soa pedra / peza. ║ Ríxido, inflexible, estrito.

MONOLITO s.m. MonólitoA (monumento pedra unha soa peza).

MONOLOGAR v. Monologar.

MONÓLOGO s.m. Monólogo.

MONOMANÍA s.f. (Med.) Monomanía (desvarío sobre unha soa idea).

MONOMANÍACO, A adx. e s. Monomaníaco, que padece monomanía.

MONOMIO s.m. (Mat.) Monomio.

MONOMOTOR adx. e s.m. [Avión] monomotor.

MONOPATÍN s.m. Monopatín.

MONOPOLIO s.m. Monopolio.

MONOPOLISTA adx. e s. Monopolista.

MONOPOLIZAR v. Monopolizar.

MONOPLAZA adx. e s. [Vehículo] monopraza.

MONORRAÍL adx. e s.m. Monorraíl.

MONORRÍTMICO, A  adx. Monorrítmico.

MONOSÍLABO, A adx. e s.m. Monosílabo.

MONOTEÍSMO s.m. (Rel.) Monoteísmo.

MONOTONÍA s.f. Monotonía.

MONÓTONO, A adx. Monótono.

MONSEÑOR s.m. Monseñor.

MONSERGA s.f. Galimatías. ║ Andrómenas, sécolas pl.

MONSTRUO s.m. Monstro.

MONSTRUOSIDAD s.f. Monstruosidade.

MONSTRUOSO, A adx. Monstruoso.

MONTABLE adx. Montable / montábel, armable.

MONTACARGAS s.m. Montacargas.

MONTADO, A adx. Montado [a cabalo]. ║ s.m. Compango.

MONTADOR, A s. Montador.

MONTAJE s.m. Montaxe, f.

MONTAÑA s.f. Montaña.

MONTAÑERO, A adx. e s. Montañeiro.

MONTAÑÉS, A adx. e s. Montañés.

MONTAÑISMO s.m. (Dep.) Montañismo, alpinismo.

MONTAÑOSO, A adx. Montañoso.

MONTAR(SE) v. Montar(se) = [ Sobrepoñer, subirse en riba de algo. ║ Cabalgar.║ Cubrir [o macho á femia]. ║ Armar [pezas]. ║ Aviar, dispor, organizar [unha casa / un negocio / unha representación de teatro…].║ etc. ]

MONTARAZ adx. Montés.║ (fig.) Túzaro, insocial.

MONTE s.m. Monte (accidente xeográfico)383. ║ Monte. Fraga ║ (fig) Dificultade.
MONTE COMUNAL: Monte comunal / abertal / veciñal, aberta, barazal.
MONTE MAYOR (Mar.) Montemaior (pesca que se reparte).

MONTECILLO s.m. (dim.) Montecelo, montelo.

MONTEPÍO s.m. Montepío.

MONTERA s.f. Monteira.

MONTERÍA s.f. Montería / montaría.

MONTERO s.m. Monteiro.

MONTÉS, A adx. Montés, bravo, salvaxe.

MONTESINO, A adx. Montesío. Montés.

MONTÍCULO s.m. Cotarelo, petouto.

MONTÓN s.m. Montón, morea.

MONTUOSO, A adx. Montuoso.

MONTURA s.f. Montura.

MONUMENTAL adx. Monumental, rel. a un monumento. ║ adx. (coloq.) Monumental, enorme, colosal.

MONUMENTALIDAD s.f. Monumentalidade.

MONUMENTO s.m. Monumento.

MONZÓN s.m. Monzón (vento do Océano Índico).

MOÑA s.f.. Moneca / boneca (xoguete). ║ Manequín (armazón con figura de muller). ║ Moño (peiteado).(coloq.) Mona, borracheira.

MOÑAS adx. e s. [Persoa] branda, maina, avelaíña, sensible. ║ [Home] efeminado.

MOÑISTA adx. (coloq.) Xactancioso, fachendoso.

MOÑO s.m. Moño.

MOÑUDO, A adx. [Ave] que ten moño.

MOPA s.f. Mopa (utensilio de limpeza).

MOQUEAR v. Moquear, botar mocos.

MOQUEO s.m. Moqueira, f.

MOQUERO  s.m. Pano de man.

MOQUETA s.f. Moqueta.

MOQUETE s.m. Moquete, puñada ou labazada dada na cara.

MOQUETEAR(1) v. (coloq.) Moqueara miúdo.

MOQUETEAR (2) v, Dar moquetes ou labazadas.

MOQUILLO s.m. Moquillo, gogo, mormo (enfermidade animais).s.m. Pebida [V. PEPITA (1).

MOQUITEAR v. Moquear chorando.

MOR > POR MOR DE (loc. prepos.-culta) Por mor de, a causa de, debido a, por culpa de384.

MORA (1) s.f. (froito da silva ou da moreira) Mora / amora.

MORA (2) s.f. Mora, demora.

MORACHO,A adx. Cor morada pouco intensa.

MORADA s.f. Morada, fogar.

MORADO, A adx. e s.m. (cor) Morado.

MORADOR, A adx. e s. Morador.

MORADURA s.f. Negrón, mazadura, hematoma.

MORAL (1) adx. Moral, ético. ║ s.f. Moral (regras de conduta e estado de ánimo).

MORAL (2) s.m. (Bot.: Árb. da familia das moráceas) Moreira.

MORALEJA s.f. Ensinanza, aforismo, adaxio, sentenza (conclusión que se deduce dun conto).

MORALEDA s.f. Lugar de moreiras.

MORALIDAD s.f. Moralidade.

MORALISTA  s.m. Moralista.

MORALIZACIÓN s.f. Moralización.

MORALIZADOR, A adx. e s. Moralizador, moralizante.

MORALIZAR v. Moralizar.

MORAPIO s.m. (coloq.) Viño tinto.

MORAR v. (culto) Morar, residir, habitar.

MORATÓN s.m. (coloq.) Negrón, mazadura, hematoma.

MORBIDEZ s.f. Morbideza.

MORBO s.m. Morbo, enfermidade. ║ Morbo, interese malsán.

MORCELLA s.f.  Charamusca, faísca, moxena.

MORCILLA s.f. Morcilla / morcela.

MORCILLO (1) s.m. Xarrete.

MORCILLO (2) adx. [Cabalo] negro con reflexos roxos.

MORDAZA s.f. Mordaza.

MORDEDURA s.f. Mordedura, mordedela, trabadura.

MORDER v. Morder, trincar, trabar.

MORDISCAR, MORDISQUEAR v. Amordicar, adentar, peniscar.

MORDISCO s.m. Dentada, f, trabada, f, mordedela, f.

MORDACIDAD s.f. Mordacidade, cal. de mordaz.

MORDAZ adx. Mordaz, cáustico, corrosivo.

MORENA (1) s.f. (Zoo.: Peixe Muraena helena) Morea.

MORENA (2) s.f .de MORENO  [V. MORENO]

MORENA (3) s.f. Morea, montón [de méses]. ║ s.f. (Xeol.) Morena (dun glaciar).      

MORENO, A adx. e s.(ref. a persoas) Moreno. ║ adx. (cor) Mouro. ║ adx. e s. Mourán -ana, de cabelo negro. ║ adx. (coloq.) Moreno, de raza negra.

MORERA s.f. (Bot.: Árb. da fam das moráceas) Moreira. ║ s.f. Liorta, lea, agarrada, pelexa.

MORERÍA s.f. Mourería / mouraría.

MORETÓN s.m. Mazadura f, negrón, hematoma.

MORISMA s.f. (Hist.)  Conxunto de mouros.

MORFINA s.f. Morfina.

MORFOLOGÍA s.f. (Biol., Xeogr. e Gram.) Morfoloxía.

MORFOLÓGICO, A adx. Morfolóxico, rel. á morfoloxía.

MORGANÁTICO, A adx. [Matrimonio] morganático.

MORIBUNDO, A adx. e s. Moribundo.

MORIOGERACIÓN s.f. Morixeración, moderación.

MORIGERAR(SE) v. Morixerar(se), moderar(se).

MORILLO s. Trasfogueiro (armazón xunto ao lume para apoiar a leña).

MORIR(SE) v. Morrer.

MORISCO, A adx e s. Mourisco.

MORMÓN, A adx. e s.(Rel.) Mormón.

MORMONISMO s.m. (Rel.) Mormonismo.

MORO, A adx. e s. Mouro (do N. dd África.) ║ Mouro, musulmán, mahometano385

MORÓN s.m. Morea de terra.

MOROSIDAD s.f. Morosidade.

MOROSO, A adx. Moroso

MORRADA s.f. Fuciñada, morrazo m.

MORRAGUTE s.m. (Zoo.: Peixe Liza ramada) Muxo beizos finos.

MORRAL s.m. Fardel.

MORRALLA s.f. Fargallada, zarangallada (mestura de cousas inútiles), ║ Xentuza,  chusma, gandada (fig.) ║ Peixe miúdo.

MORRIÑA 386 s.f. Morriña. 

MORRIÓN s.m. (Hist.) Morrión (gorro militar ou da armadura).

MORRO s.m. Fociño, morro.   

MORRUNCHO s.m. (Zoo.: Molusco Ostrea capsa e outras esps.) Morruncho.  

MORSA s.f. (Zoo,: Mam. anfibio Odobenus rosmarus) Morsa.

MORSE s.m. Morse (sistema telegráfico e o seu alfabeto).

MORTADELA s.f. Mortadela.

MORTAJA s.f. Mortalla.

MORTAL adx. e  s.m. Mortal.

MORTALIDAD s.f. Mortalidade.

MORTANDAD s.f. Mortaldade.

MORTECINO, A  adx.  Baixo, apagado, amortuxado, ║ Esmorecente, murcho, murcio.

MORTERO s.m. Morteiro (recipiente).(Mil.) Morteiro. ║ (Constr.) Morteiro, masa, argamasa.

MORTÍFERO, A adx. Mortífero, letal, mortal.

MORTIFICACIÓN s.f. Mortificación.

MORTIFICADOR, A, MORTIFICANTE adx. Mortificador, mortificante, que mortifica.

MORTIFICAR(SE) v. Mortificar(se).

MORTUORIO, A adx. Mortuorio, rel. ás honras fúnebres.║ s.m. Actos dun enterro.

MORUNO, A adx. Mouro (do N. de Africa).

MOSAICO (1), A  adx. (Relix.) Mosaico, rel. a Moisés.

MOSAICO (2), A adx.e  s.m.  Mosaico, composición decorativa.

MOSAIQUISTA s. Mosaicista, que fai mosaicos.

MOSAÍSMO s.m. (Rel.) Mosaísmo, relixión da lei de Moisés.

MOSCA s.f. (Zoo.: Insecto díptero vs. esps.) Mosca.
CON LA MOSCA EN LA OREJA (loc.): Coa area no zoco.
PAPAR MOSCAS (loc.): Andar ós biosbardos.

MOSCAR v. Amosegar, amordicar.

MOSCARDÓN s.m. Tabán, moscardo. ║ Moscón.

MOSCATEL (1) adx. e s. Moscatel (uva e viño).

MOSCATEL (2) s.m. Adolescente moi medrado. ║ Pasmón, paspán, bocaaberta.

MOSCÓN s.m. (Zoo.) Moscón, moscardo. ║ s.m. (coloq.) Moscón, persoa molesta.

MOSCOVIUM s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 115) Moscovio, “Mc“.

MOSQUEAR v. Causar desconfianza. ║ Espantar ás moscas. ║ v.pr. Anoxarse, cabrearse.

MOSQUERÍO s.m. Invasión de moscas.

MOSQUETE s.m. Mosquete (arma de fogo antiga).

MOSQUETERO s.m. Mosqueteiro, soldado armado de mosquete.

MOSQUETÓN s.m. Mosquetón (argola que abre / pecha cun resorte).║ Mosquetón (arma de fogo).

MOSQUITERO s.m. Mosquiteiro.
MOSQUITERO COMÚN (Zoo.: Pax. Phylloscopus collybita) Furafollas, picafollas

MOSQUITO s.m. Mosquito.

MOSTACHO s.m. Mostacho, bigote grande.

MOSTAZA s.f. (Bot.: Pl. herb. Brassica nigra, a súa semente e a salsa) Mostaza, mostaza negra, xebra.
MOSTAZA BLANCA: (Bot.: Pl. Sinapis alba) Mostaza branca.

MOSTELA s.f. (Agr.) Feixe, gavela.

MOSTO s.m. Mosto.

MOSTRADOR s.m. Mostrador.

MOSTRAR(SE) v. Mostrar(se), amosar(se).

MOSTRENCO, A adx. Cousa abandonada.║ adx. e s.(fam.) Ignorante, torpe.

MOTA s.f. Nó dun tecido.║ Mouta. Lixo.

MOTE s.m. Alcume / alcuño, sobrenome, alias.

MOTEL s.m. Motel (aloxamento…).

MOTEJADOR adx. e s. Alcumante, que alcuma.

MOTEJAR v. Alcumar, criticar con alcumes.

MOTETE s.m. (Mús.) Motete.

MOTÍN s.m. Motín.

MOTIVACIÓN s.f. Motivación.

MOTIVADOR, A adx. Motivador.

MOTIVAR v. Motivar.

MOTIVO s.m. Motivo, causa.
CON MOTIVO DE: Co gallo de.

MOTO (1) s.m. Fito, mollón, mouteira.

MOTO (2)s.f. Moto, motocicleta.

MOTO- (elem.compos) Moto (= motor).

MOTOBOMBA s.f. (Mec.) Motobomba.

MOTOCARRO s.m. Motocarro.

MOTOCICLETA s.f. Motocicleta, moto.

MOTOCICLISMO  s.m. Motociclismo, motorismo.

MOTOCICLO s.m. Motociclo.

MOTOCROSS s.m. (Dep.) Motocrós.

MOTOCULTOR s.m. (Agr.) Motocultor.

MOTOR, A adx. e s. Motor.

MOTORISTA s. Motorista.

MOTORIZACIÓN s.f. Motorización.

MOTORIZAR(SE) v. Motorizar(se).

MOTOSIERRA s.f. Motoserra.

MOTRICIDAD s.f. e s.f. (Med.) Motricidade.

MOTRIZ adx. Motriz, motor, que move.

MOVEDIZO, A adx. Movedizo.

MOVER(SE) v. Mover(se).

MOVIBLE adx. Movible / movíbel, móbil.

MOVIDA s.f. Problema, atranco, dificultade, cuestión complicada. ║ s.f. (coloq) Troula, esmorga, festa, rexouba, ruada. ║ s.f. (coloq.) Alboroto, bulla, rebumbio, cotarro.

MOVIDO, A adx. Movido.

MÓVIL adx.e s.m. Móbil387.

MOVILIDAD s.f. MobilidadeO.

MOVILIZACIÓN s.f. MobilizaciónO.

MOVILIZAR(SE) v. Mobilizar(se)O.

MOVIMIENTO s.m. Movemento.

MOVIOLA s.f. (Cine e TV) Moviola (aparello).

MOYO s.m. Moio (medida de capacidade).

MOZALBETE, A, MOZALBILLO, A s. e adx. Raparigo.

MOZALLÓN, A s. Mozo varudo.

MOZÁRABE adx., s. e s.m. (Ling.) Mozárabe.

MOZARABISMO s.m. Mozarabismo, rel. ao mozárabe.

MOZO(1) s.m. Gato (mamífero).

MOZO, A  adx e s. Mozo, novo. ║ adx. e s. Solteiro, célibe. ║ s.m. e f. Criado, servente. Mozo, -za388.

MOZUELO, A s.(dim.) Mozote.

MUCETA s.f. Muceta (un tipo de esclavina).

MUCHACHADA s.f. Rapazada.

MUCHACHO, A s. Rapaz, raparigo.

MUCHEDUMBRE  s.f. Multitude = [ Xentío.║ Chea.]

MUCÍLAGO, MUCILAGO s.m. (Biol. e Quím.) Mucilaxe f.

MUCHO, A adx. Moito.

MUCOLÍTICO, A adx. e s.m. (Farm.) Mucolítico.

MUCOSIDAD s.f. Mucosidade.

MUCOSO, A adx. Mucoso. ║ s.f. (Anat.) [Membrana]Mucosa.

MUDA s.f. Muda.║ Muda, mudanza.

MUDANZA s.f. Mudanza, muda.

MUDAR(SE) v. Mudar(se).

MUDO, A adx. e s. Mudo.

MUEBLAJE, MOBILIARIO s.m.  Moblaxe f.,  mobiliario.

MUEBLE adx.e s.m. Moble / móbel.

MUEBLERÍA s.f. Moblería / moblaría.

MUECA s.f.  Carantoña, aceno burlesco da cara.

MUECÍN s.m. (Rel.) Muecín.

MUELA s.f. Moa, capa, pedra [do muíño]. ║ Moa, esperón (pedra de afiar redonda). (Fisiol.) Moa, molar. ║ (Bot.) Pedrelo [V. ALMORTA].
MUELA CORDAL, MUELA DEL JUICIO: Moa do xuízo, moa do siso.
ECHAR LAS MUELAS (loc. verb. coloq.) Adoecer, encolerizarse, enfurecerse.

MUELLE (1) adx. Mol, brando, delicado. ║ s.m. Resorte.

MUELLE (2) s.m. Peirao, molle.

MUÉRDAGO s.m., LIGA  s.f. (Bot.: Pl. Viscum album) Visgo.  

MUERGO s.m. (Zoo.: Bivalvo Ensis siliqua)  Longueirón.

MUERMO s.m. (Med. e Veter.) Mormo /ο/, gogo, moquillo. ║ s.m. (coloq) [Persoa / cousa] aburrida, tediosa, cansa.║ s.m. (coloq.) Aburrimento, sopor

MUERTE s.f. Morte. Pasamento.

MUERTO, A adx. e s. Morto.

MUESCA s.f. Entalla / estalla, encaixe, rebaixe ou cavidade para encaixar outra peza.║ Amosega, corte feito como marca ou sinal.

MUESTRA s.f. Mostra.

MUESTRARIO s.m. Mostrario.

MUESTREO s.m. Mostraxe f.

MUFLÓN s.m. (Zoo.: Mam. Ovis musimon) Muflón, carneiro bravo.

MUGA (1) s.f. Mollón, fito, marco, mouteira.

MUGA (2) s.f. Desova [dos peixes].

MUGAR v. Desovar [a femia dun peixe].

MUGIDO s.m,. Brado, bramido, bruído (do boi e da vaca).

MUGIDOR, A adx. Muxidor, que moxe.

MÚGIL  s.m. (Zoo.: Peixes Mugil spp.) Muxo. ║ s.m. (Zoo.: Peixe Mugil cephalus) Muxe cabezudo.

MUGIR v. Bruar, bradar, esborrecar, muar [o gando vacún], ║ Bruar, zoar, zunir [o vento ou o mar]. ║ Berrar, bradar, bramar [unha persoa].

MUGRE s.f. Cotra, lorda graxenta

MUGRIENTO, A, MUGROSO, A adx. Cotroso, lardoso, carrañento, graxento.

MUIÑEIRA, MUÑEIRA s.f. Muiñeira (danza). 389. [V. MOLINERO]

MUJER s.f. Muller.

MUJERIEGO, A adx. Mullerengo, mulleril, feminino.║ adx. e s.m. Mullereiro.

MUJERIL adx. Mulleril, rel. á muller. ║ adx. Efeminado, amullerado.

MUJERÍO s.m. Mullerío, conxunto de mulleres.

MULADAR s.m. Esterqueira (onde botar o lixo).

MULAR adx. Mular, rel. ao mulo/a.

MULATO, A  adx. e s. Mulato

MULERO, A s. Arrieiro. Muleiro.

MULETA s.f. Muleta.

MULETILLA s.f. Bordón, muleta.║ Retrouso (na fala).

MULETÓN s.m. Moletón (una tea grosa afelpada).

MULLIDA s.f. Mulime, m, estrume, m, esquilmo, m.

MULLIR v. Mulir, abrandar, esponxar.

MULO, A s. Mulo, macho (híbrido). (coloq.) Baril, varudo, forte coma un buxo

MULTA s.f. Multa.

MULTAR v. Multar, castigar cunha multa.

MULTI- (elem.compos.) Multi- (= moitos).

MULTICOLOR adx. Multicolor, de varias cores.

MULTICOPIAR v. Multicopiar, reproducir algo na multicopista.

MULTICOPISTA s.f. Multicopista (aparello).

MULTIFORME adx. Multiforme, que ten varias formas.

MULTIGRADO adx. [Aceite] multigrado.

MULTILATERAL adx. Multilateral.

MULTILINGÚE adx. Multilíngüe, plurilingüe.

MULTIMEDIA adx. Multimedia (que simultánea varios medios).

MULTIMILLONARIO, A adx. e s. Multimillonario.

MULTINACIONAL adx. e s.f. Multinacional.

MULTÍPARA adx. e s.[ Femia] multípara (de máis dun fillo nun parto).adx. e s.(Med.) [Muller] multípara (que tivo máis dun parto).

MÚLTIPLE adx. Múltiple, multíplice (de varias maneiras). ║ adx.pl. Múltiples, moitos, numerosos.

MULTIPLICABLE adx. Multiplcable / multiplicábel.

MULTIPLICACIÓN s.f. Multiplicación.

MULTIPLICAR(SE) v. Multiplicar(se).

MULTIPLICADOR, A adx. e s.m. (Mat.) Multiplicador.

MULTIPLICANDO adx. e s.m. (Mat.) Multiplicando.

MULTIPLICATIVO, A adx. Multiplicativo.

MULTÍPLICE adx. Multíplice, múltiple (de varias maneiras).

MULTIPLICIDAD s.f. Multiplicidade.

MÚLTIPLO, A adx. e s.m. (Mat.) Múltiplo.

MULTIRRACIAL adx. Multirracial.

MULTISECULAR adx. Multisecular.

MULTITUD s.f. Multitude.

MULTITUDINARIO, A adx. Multitudinario.

MULTIUSO, MULTIUSOS adx. Multiúsos.

MUNDANAL adx. Mundanal, mundano.

MUNDANIDAD s.f. Mundanidade.

MUNDANO, A adx. Mundano.

MUNDIAL adx. Mundial.

MUNDO s.m. Mundo.

MUNICIÓN s.f. Munición.

MUNICIPAL adx. Municipal, rel. ao municipio.║s.[Garda] municipal, [garda] urbano.

MUNICIPALIDAD s.f. Municipalidade, concello.

MUNICIPALIZACIÓN s.f. Municipalización, acc. e ef. de municipalizar.

MUNICIPALIZAR v. Municipalizar, converter [un servizo] en municipal.

MUNICIPIO s.m. Municipio, concello (territorio).

MUNUFICENCIA s.f. Munificencia, xenerosidade espléndida.

MUNIFICENTE, MUNÍFICO, A adx. Munificiente, munífico, que exerce munificencia.

MUÑECO, A s. Moneco / boneco.║ s.f. Pulso.  

MUÑEQUERA s.f. Pulseira, brazalete m.

MUÑÓN s.m. Coto, toco, tocón.

MUPI s.m. (acrónimo de Mobiliario Urbano Para Información) Mupi.

MURADOR, A adx. (desus.) [Gato] murador, rateador, rateiro.

MURAL adx. e s.m. Mural.

MURALLA s.f. Muralla.

MURAR v. Murar, cercar cun muro390

MURCIANO, A adx. e s. Murciano (de Murcia).

MURCIÉLAGO s.m. (Zoo.: Mam. do xen. Rhinolophus) Morcego.

MURCIO s.m. (xerm.) Ladrón, rateiro.

MURMULLO s.m. Murmurio, rumor.║ Murmuración, rexoubeo.

MURMURACIÓN s.f. Murmuración, rexouba.

MURMURADOR, A adx. e s. Murmurador. ║ Rexoubeiro.

MURMURANTE adx. Murmurador, rexoubeiro, cubilleiro.

MURMURAR v. Murmurar, musitar, borboriñar, falar baixo.║ Rosmar, marmexar.║ (fig.) Murmurar, rexoubar, andar con contos.

MURMUREO s.m. Murmurio seguido.

MURMURIO s.m. Murmuración, rexouba.

MURO s.m. Muro.

MURRIA s.f. Morriña.

MURRIO, A adx. Morriñento, morriñoso.

MUSA s.f. Musa.

MUSARAÑA s.f., MUSGAÑO s.m. (Zoo.: Mam. insectívoro vs. esps.) Musaraña, muraño. ║ Becho, animal pequeño. ║ s.m. (coloq.) [Persoa] malfeita, contrafeita

MUSCULAR (1) adx. Muscular, rel. aos músculos.

MUSCULAR (2) v. Desenrolar os músculos polo exercicio físico.

MUSCULATURA s.f. Musculatura.

MÚSCULO s.m. Músculo.

MUSCULOSO, A adx. Musculoso.

MUSEÍSTICO, A adx. Museístico, rel. ao museo.

MUSELINA s.f. Muselina (una tea fina e desencollida).

MUSEO s.m. Museo.

MUSEOLOGÍA s.f. Museoloxía.

MUSGAÑO s.m. (Zoo.) [V. MUSARAÑA].

MUSGO s.m. (plantas) Musgo, carriza, mofo (na acepc. de  plantas criptógamas.)

MUSICABLE adx. Musicable / musicábel.

MUSICAL adx. e s.m. Musical.

MUSICALIDAD adx. Musicalidade.

MUSICAR v. Musicar [un texto].

MÚSICO, A adx. e s.m. e f. Músico.

MUSICOLOGÍA s.f. Musicoloxía, estudo da música.

MUSICÓLOGO, A s. Musicólogo, especialista en musicoloxía.

MUSITACION s.f. Musitación, acc. de musitar.

MUSITAR v. Musitar, murmurar, borboriñar, falar en voz baixa.

MUSLO s.m. Coxa / conxa f. ║ Zanco [das aves].

MUSTIAR v. Murchar.

MUSTIO, A adx. Murcho.

MUSULMÁN, A adx. e s. Musulmán; -á.

MUTABILIDAD s.f. Mutabilidade.

MUTABLE adx. Mutable, mutábel.

MUTACIÓN s.f. e s.f. (Biol.) Mutación.

MUTANTE adx. e s. Mutante, que muta.

MUTAR v. Mudar, dar outro estado ou forma. ║ v. Mudar de sitio ou emprego. ║ v. (Biol.) Mutar, sufrir mutación.

MUTILACIÓN s.f. Mutilación.

MUTILADO, A adx. e s. Toco.║ adx. Fanado.

MUTILAR v. Mutilar. Fanar.

MUTISMO s.m. Mutismo, silencio de alguén.

MUTUALIDAD s.f. Mutualidade.

MUTUALISMO s.m. Mutualismo.

MUTUALISTA adx. e s. Mutualista.

MUTUO, A adx. e s. Mutuo.

MUY adv. Moi.








N

N s.f. (letra “ene”) N s.m. (letra “ene”) .

NABAL, NABAR s.m. Nabeira, f.

NABIZA s.f. Nabiza.

NABAL s.m. Nabal, nabeira, leira de nabos.

NABAR adx. Rel. aos nabos. ║ s.m. Nabal, nabeira, leira de nabos.

NABIZA s.f. Nabiza, rabiza.

NACEDERO s.m. Nacedoiro, lugar onde nace algo.

NABINA s.f. (Agr.) Nabiña, nabía (semente do nabo).

NABIZA s.f. (Agr.) Nabiza, rabiza (folla tenra do nabo).

NABO s.m. (Bot.: Pl. Brassica napus) Nabo.║ Nabo, varizo (raíz do nabo).

NÁCAR s.m. Nácara, f.

NACARADO, A adx. Anacarado, con aspecto de nácara.

NACENCIA s.f. Nacenza, nacemento.║ Liñaxe dunha familia, estirpe.

NACER v. Nacer = [ Vir ao mundo. ║ Aflorar, comezar a saír. ║ Xerminar [un vexetal]. ║ Xurdir [un astro]. ║ Manar, abrollar, brotar [auga]. ║ …]391.

NACHO (1), A adx. e s. Nacho, nafro, de nariz chato.

NACHO (2) s.m. Anaco triangular dunha torta de millo mexicana.

NACEDERO s.m. Nacedoiro, nacente.

NACENCIA s.f. Nacenza, nacemento. 

NACIENTE adx. Nacente.║ s.m. Nacente, abrente, leste, raiante.

NACIMIENTO s.m. Nacemento.

NACIÓN s.f. Nación.

NACIONAL adx. Nacional.

NACIONALIDAD s.f. Nacionalidade.

NACIONALISMO s.m. Nacionalismo.

NACIONALISTA adx. e s. Nacionalista.

NACIONALIZACIÓN s.f. Nacionalización, acc. e ef. de nacionalizar.

NACIONALIZAR(SE) v. Nacionalizar(se).

NADA pron. indef. Nada. Ren.
NADA MÁS: (loc. adv.)  Máis nada, nada máis, soamente.(loc. conxunt.)  Tan pronto como.
NADA DE ESO (loc. adv.)  Nada diso.

NADADOR, A adx. e s. Nadador.

NADAR v. Nadar.
A NADO (loc. adv.) A nado, nadando.

NADERÍA s.f. Parvada, parvallada, gaitada, boubería.

NADIE pron. indef. Ninguén.

NADIR s.m. (Astron.) Nadir (punto oposto al cénit).

NAIPE s.m. Naipe, carta.

NAIPERO, A s. Fabricante de naipes392.

NAIF, NAÍF adx. (Arte) Naif.

NAILON, NILÓN s.m. Nailon (unha fibra sintética).

NALGA  s.f. Nádega, cacha.

NALGAR adx. Rel. ás nádegas.

NALGUDO, A adx. Nadegudo

NANA s.f. Nana, arrolo (canto).s.f. (coloq) Avoa.

NANO- (elem.compos.) Nano- ( “millonésima parte”, 10-9).

NANOSEGUNDO s.m. Nanosegundo.

NANOTECNOLOGÍA s.f. (Fis., Quím. e Biol.) Nanotenoloxía.

NAO s.f. Embarcación antiga. ║s.f. (culto) Nave, barco.

NAONATO, A adx. e s. Nado nunha navegación.

NAPA s.f. Napa (unha pel curtida).

NAPALM s.m. Napalm (unha substancia inflamable).

NAPIA s.f. (coloq.) Napia, nariz grande.

NAPOLEÓNICO, A adx. (Hist.) Napoleónico.

NARANJA s.f. Laranxa (froito da laranxeira). adx. e s.m. Laranxa (cor).

NARANJADA s.f. Laranxada.

NARANJERO, A adx. Laranxeiro, rel. ás laranxas. ║ s.m. e f.  Laranxeiro, que vende laranxas. ║ s.m. (Bot.) Laranxeira f.

NARANJO s.m. (Bot.: Árb. Citrus sinensis) Laranxeira f.

NARCISISMO s.m. Narcisismo.

NARCISISTA adx. e s. Narcisista.

NARCISO (1) s.m. (Bot.: Pl. do xénero  Narcissus e a súa flor) Amarelle, narciso.

NARCISO (2) s.m. Narciso, home como namorado de si mesmo.

NARCO- (elem.compos.) Narco- (= droga).

NARCO  s. Narco, narcotraficante.

NARCOSIS s.f. (Med.) Narcose (modorra narcótica).

NARCÓTICO, A adx. e s.m. Narcótico.

NARCOTISMO s.m. Narcotismo.

NARCOTIZACIÓN s.f. Narcotización, acc. e ef. de narcotizar(se).

NARCOTIZAR(SE) v. Narcotizar(se).

NARCOTRAFICANTE, NARCO s. Narcotraficante, narco.

NARCOTRÁFICO s.m. Narcotráfico.

NARDO s.m. (Bot.: Pl. Polianthes tuberosa e a súa flor) Nardo.
NARDO MARÍTIMO, AZUCENA DE MAR, PANCRACIO (Planta Pancratium maritimum) Cebola do mar, cebola das gaivotas.

NARIGÓN, A adx. e s. Narigón, narigudo, nafrudo.║ s.m. Narigón (anel de ferro para animais)

NARIGUDO, A adx. e s. Narigudo, narigón, nafrudo. ║ adx. Que ten forma de nariz.

NARIZ s.f. Nariz, m.

NARIZOTAS  s.f.pl.  Napia, nariz moi grande.

NARRABLE adx. Narrable / narrábel.

NARRACIÓN s.f. Narración.

NARRADOR, A adx. e s. Narrador, relator.

NARRAR v. Narrar.

NÁRTEX s.m. (Arquit.) Nártice (vestíbulo propio das igrexas paleocristiás).

NARRATIVO, A adx. e s.f. Narrativo.

NARVAL s.m. (Zoo.: Mam. mariño Monodom monoceros) Narval.

NASA s.f. (Pesca) Nasa.

NASAL adx. Nasal.
FOSAS NASALES:  Ventas, s.f.pl.

NASALIDAD s.f. Nasalidade.

NASALIZACIÓN s.f. Nasalización, acc. e ef. de nasalizar.

NASALIZAR v. (Fon.) Nasalizar.

NATA s.f. Nata, crema, tona [do leite].

NATACIÓN s.f. Natación.

NATAL adx. Natal.

NATALICIO, A adx. Natalicio, rel. ao día de nacemento. ║ s.m. Natalicio, día do nacemento.

NATALIDAD s.f. Natalidade.

NATERÓN s.m. Requeixo (callada).

NATILLAS s.f.pl.  Crema de ovo (doce).

NATIVIDAD s.f. Nacemento. ║ Natividade, Nadal (festa).

NATIVO, A adx. e s. Nativo.

NATO, A adx. Nato, innato.

NATURA s.f. Natura, natureza.

NATURAL adx. e s. Natural.║ adx. (N. no trato:) Sinxelo.

NATURALEZA s.f. Natureza, natura. Mundo. ║ Natureza, carácter, condición.

NATURALIDAD s.f. Naturalidade. Sinxeleza.

NATURALISMO s.m. (Arte e Fil.) Naturalismo.

NATURALISTA adx. e s. Naturalista.

NATURALIZAR(SE) v. Naturalizar(se).

NATURISMO s.m. Naturismo (doutrina).

NAUFRAGAR v. Naufragar, afundir.

NAUFRAGIO s.m. Naufraxio.

NÁUFRAGO, A s. Náufrago.

NÁUSEA s.f. Náusea.║ (fig.) Noxo.

NAUTA s.m. Nauta, mariñeiro, persoa de mar.

NÁUTICO, A adx. e s.f. Náutico, rel. á navegación.

NAUTILO s.m. (Zoo.: Molusco Nautilus pompilius) NáutiloA.

NAUSEABUNDO, A adx. Nauseabundo, que produce náuseas.

NÁUTICO, A adx. e s.f. Náutico.

NAVA s.f. Vaganta, cavianca, valgada.

NAVAJA s.f. Navalla. ║ s.f. (Zoo.: Bivalvo Ensis magnus) Navalla.

NAVAJADA s.f. Navallada.

NAVAJAZO s.m. Navallada, f.

NAVAL adx. Naval.

NAVARRO, A adx. e s. Navarro (de Navarra).

NAVE s.f. Nave.

NAVEGABLE adx. Navegable / navegábel.

NAVEGAVILIDAD s.f. Navegabilidade.

NAVEGADOR, A adx. e s. Navegador, navegante, que navega. ║s.m. (Inform.) Navegador.

NAVEGACIÓN s.f. Navegación.

NAVEGANTE adx. e s.f. Navegante, que navega.

NAVEGAR v. Navegar.

NAVETA s.f. Naveta (cazoleta que contén o incenso). s.f. (Arqueol.) Naveta, monumento prehistórico propio das Illas Baleares.

NAVICULAR adx. Navicular, que ten forma de nave. ║ s.m. (Anat. [Óso] escafoide.

NAVIDAD s.f. Nadal m.

NAVIERO, A adx. e s. Navieiro.

NAVÍO s.m. Navío.

NÁYADE s.f. (Mit.) Náiade (ninfa).║ s.f. (Zoo.) Ninfa acuática de certos insectos.

NAZARENO, A adx. Nazareno, natural de Nazaret (Israel).║ adx. e s.(Rel.) Nazareno.

NAZI adx. e s. Nazi.

NAZISMO s.m. Nazismo.

NÉBEDA, NEVADA s.f. (Bot.: Pl. herb. Calamintha nepeta) Nébeda, calaminta.

NEBLADURA s.f. Dano que fai a mera nos cultivos.

NEBLINA s.f. Neboeiro m., neboeira f., borraxeira f.

NEBLINOSO, A  adx. Bretemoso, neboento.

NEBULIZACIÓN s.f. Nebulización.

NEBULIZADOR, A adx. Nebulizador, que nebuliza. ║ s.m. Nebulizador (aparello).

NEBULIZAR v. Nebulizar.

NEBULOSIDAD s.f. Nebulosidade, cal. de nebuloso. ║ s.f. Pequena escuridade, sombra.

NEBULÓN s.m. Home canalla e hipócrita.

NEBULOSO, A adx. Nebuloso, nubrado. ║ adx. Nebuloso, confuso, impreciso. ║adx. Difícil de comprender. ║  s.f. (Astron.) Nebulosa.

NECEDAD s.f. Necidade, parvada.

NECESARIO, A adx. Necesario.

NECESER s.m. Neceser (estoxo).

NECESIDAD s.f. Necesidade.

NECESITADO, A adx. e s. Necesitado, pobre.

NECESITAR v. Necesitar.

NECIO, A adx. e s. Necio.

NÉCORA s.f. (Zoo.: Crust. Macropipus puber) Nécora, andarica, navalleira.

NECRO- (elem.compos.) Necro- (= morto).

NECRÓFAGO, A adx. Necrófago, que se alimenta de cadáveres.

NECROFILIA s.f. Necrofilia.

NECRÓFILO, A adx. Necrófilo.

NECROLOGÍA s.f. Necroloxía.

NECROLÓXICO, A adx. Necrolóxico. ║ s.f. Necrolóxica.

NECRÓPOLIS s.f. Necrópole, gran cemiterio.

NECROSAR(SE) v. (Biol.e Med.) Necrosar(se).

NECROSIS s.f. (Biol.e Med.) Necrose.

NÉCTAR s.m. Néctar.

NECTÁREO, A adx. Nectáreo (de néctar).

NECTARIO s.m. (Bot.) Nectario (glándula nectárea de certas plantas).

NEFANDO, A adx. Nefando, abominable, execrable.

NEFASTO, A adx. Nefasto, infausto, funesto.

NEFRO-(elem.compos) Nefro-, nefr- (= ril).

NEFRÍTICO, A adx. e s.(Med.) Nefrítico.

NEFRITIS s.f. (Med.) Nefrite, inflamación renal.

NEFRÓLOGO, A s. Nefrólogo.

NEFROLOGÍA s.f. Nefroloxía (rama medicina).

NEGABLE adx. Negable / negábel.

NEGACIÓN s.f. Negación.

NEGADO, A adx. e s. Negado (inútil, inepto).

NEGAR(SE) v. Negar(se).

NEGATIVISMO s.m. Negativismo.

NEGATIVO, A  adx. e s. Negativo.

NEGATRÓN, ELECTRÓN s.m. (Fis.) Negatrón, electrón.

NEGLIGENCIA s.f. Neglixencia.

NEGLIGENTE adx. Neglixente.

NEGOCIANTE adx. Negociante.║ Negociante, mercador, tratante.

NEGOCIABILIDAD s.f. Negociabilidade.

NEGOCIABLE adx. Negociable/ negociábel.

NEGOCIACIÓN s.f. Negociación.

NEGOCIADO s.m. Negociado (dependencia administrativa).

NEGOCIADOR, A adx. e s. Negociador.

NEGOCIANTE, A adx. e s. Negociante.

NEGOCIAR v. Negociar, tratar.

NEGOCIO s.m. Negocio.

NEGREAR v. Negrexar, mourear, ennegrecer.

NEGRERO, A adx. e s. Negreiro.

NEGRILLA s.f. (tipo de letra) Negra, negriña.

NEGRILLO s.m. (Árb.) Chopo negro, olmo, olmeiro.

NEGRITO s.m. (Zoo.: Peixe Etmopterus spinax) Gato, gata de mar.

NEGRITUD s.f. Negrura, negror. ║ Negritude (características da raza negra).

NEGRO, A adx. e s. Negro.

NEGROIDE adx. Negroide (con trazos da raza negra).

NEGROR s.m. Negror, negrura.

NEGRURA s.f. Negrura, negror, cal. de negro.

NEGRUZCO, NEGRIZCO, A s .(cor) Mouro.

NEGUILLA s.f. (Bot.: Pl. Nigella sativa e a súa semente) Comiño negro.

NEMOROSO, A adx. (Poét.) Nemoroso (rel. aos bosques).

NENE, A s. Neno, nena.

NENÚFAR s.m., NINFEA s.f. (Bot.: Pl. acuática vs. esps.) Nenúfar, ninfea.

NEO- (elem.compos.) Neo- (= novo).

NEOCLASICISMO s.m. (Arte) Neoclasicismo.

NEODIMIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 60) Neodimio, “Nd“.

NEÓFITO, A s. Neófito.

NEOLÍTICO, A adx. e s.m. Neolítico.

NEOLOGÍA s.f. (Ling.) Neoloxía (estudo dos neoloxismos).

NEOLÓGICO, A adx. (Ling.) Neolóxico.

NEOLOGISMO s.m. (Ling.) Neoloxismo.

NEÓN s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 10 ) NeonA, “Ne“.

NEONATO, A  adx. e s. Neonato, acabado de nacer.

NEOPRENO s.m. Neopreno (caucho sintético).

NEPERIANO, A adx. (Mat.) [Logaritmo] neperiano.

NEPOTISMO s.m. Nepotismo (favoritismo familiar).

NEPTUNIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 93) Neptunio, “Np“.

NEQUICIA s.f. (culto) Maldade, perversidade.

NEREIDA s.f. (Mit.) Nereida (ninfa do mar).

NEROLI, NEROLÍ s.m. Néroli (esencia de perfumería obtida das flores de azar).

NERONIANO, A adx. Neroniano = [ Rel. a Nerón. ║ Cruel, sanguinario].

NERVADO, A adx. (Arquit. e Bot.) Nervado, que ten nervaduras.

NERVADURA s.f. (Arquit. e Bot.) Nervadura

NERVIO s.m. Nervio.

NERVIOSIDAD s.f. Forza dos nervios. ║ Nerviosidade, nerviosismo.

NERVIOSISMO s.m. Nerviosismo, nerviosidade.

NERVIOSO, A adx. Nervioso.

NESGA s.f. Nesga (certo engadido a unha peza de roupa).

NESGAR v. Nesgar (cortar una tea de forma oblicua aos seus fíos).

NETO, A adx. Neto /e/, limpo, puro.
PESO NETO: Peso neto (sen a tara).

NEUMÁTICO  adx. Pneumático, que funciona con gas. ║ s.m. Pneumático, cuberta.

NEUMO- (elem.compos.) Pneumo- (= pulmón).

NEUMOLOGÍA s.f. (Med.) Pneumoloxía.

NEUMÓLOGO, A s.(Med.) Pneumólogo.

NEUMONÍA s.f. (Med.) Pneumonía, pulmonía.

NEUMOTERAPIA s.f. (Med.) Pneumoterapia.

NEUMOTÓRAX s.m. (Med.) Pneumotorax.

NEURA adx. e s.(coloq.) Nervioso, maniático. ║ s.f. (coloq.) Neura, manía, cisma, obsesión. ║ s.f. (coloq.) Nerviosismo [que da nun momento].

NEURAL adx. (Med.) Neural, rel. ao sistema nervioso.

NEURALGIA s.f. (Med.) Neuralxia (dor).

NEURÁLGICO, A adx. (Med.) Neurálxico, rel. á neuralxia. ║ adx. Neurálxico (clave ou decisivo).

NEURASTENIA s.f. (Med.) Neurastenia.

NEURASTÉNICO, A adx. Neurasténico.

NEURO- (elem.compos.) Neuro-, neur- (= nervio, sistema nervioso).

NEURÓLOGO, A s.(Med.) Neurólogo.

NEUROLOGÍA s.f. (Med.) Neuroloxía.

NEURONA s.f. (Anat.) Neurona.

NEUROSIS s.f. (Med.) Neurose.

NEURÓTICO, A adx. e s. Neurótico.

NEUTRAL adx. Neutral.

NEUTRALIDAD s.f. Neutralidade.

NEUTRALISMO s.m. Neutralismo.

NEUTRALIZACIÓN s.f. Neutralización.

NEUTRALIZADOR, A adx. e s. Neutralizador.

NEUTRALIZAR v. Neutralizar.

NEUTRINO s.m. (Fis.) Neutrino (partícula elemental neutra).

NEUTRO, A adx., adx. (Electr., Quím. e Zoo.) Neutro. ║ s.m. (Gram.) Neutro.

NEUTRÓN s.m. Neutrón (partícula elemental neutra).

NEVADA s.f. Nevada, nevarada.

NEVAR v. Nevar, folerpar, falopar, farrapear.

NEVASCA s.f. Nevada. ║ Nevarío (xistra de neve.)

NEVERO s.m.  Neveiro, morea de neve persistente nas montañas.

NEVERA s.f. Neveira, frigorífico. ║ Neveira, sitio onde se garda a neve.

NEVISCA s.f. Nevisca, nevarisca.

NEVISCAR v. Neviscar, nevariscar.

NEVOSO, A adx. Nevarento.

NEXO s.m. Nexo /ks/, enlace, vínculo.

NI conx. copulat. Nin.

NIARA  s.f. (Agr.) Meda, palleiro.

NICHO s.m. Nicho.

NICOTINA s.f. Nicotina.

NIDADA s.f. Niñada.

NIDAL s.m. Poñedoiro aniñadoiro, niñeiro.

NIDIFICACIÓN s.f. Nidificación, acc. e ef. de nidificar ou aniñar .

NIDIFICAR v. Aniñar, nidificar.

NIDO s.m. Niño, aniñadoiro, niñeiro.

NIEBLA s.f. Néboa, nebra, neboeiro/a, brétema.║ Mera.

NIEL s.m. Nielo (un esmaltado sobre metais preciosos).

NIELADO s.m. Nielado, acc. e ef. de nielar.

NIELAR v. Nielar, adornar con nielos.

NIETO, A s. Neto, fillo do fillo. ║ s. Descendente393.

NIEVE s.f. Neve.

NIGROMANCIA, NIGROMANCÍA s.f. Nigromancia (adiviñación… ou –coloq.- maxia negra).

NIGROMANTE s. Nigromante, que exerce a nigromancia.

NIHILISTA adx. e s. Nihilista.

NIHILISMO s.m. (Fil.) Nihilismo.

NIHONIUM s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 113) Nihonio, “Nh“.

NIMBAR v. Nimbar, rodear de nimbo.

NIMBO s.m. Nimbo, auréola, coroa [dos santos]. ║ s.m. (Meteor.) Nimbo (nube baixa, grande e escura).

NIMIEDAD s.f. Nimiedade, insignificancia, cilindrada, minucia. ║ Exceso, demasía.

NIMIO 394, A adx. Insignificante, sen importancia. ║ adx. Excesivo, esaxerado. ║ adx. Prolixo, minucioso, meticuloso

NINFA s.f. (coloq.) Moza linda. ║ s.f. (coloq.) Muller de costumes libres. ║ s.f. (Mit.) Ninfa (divindade feminina).s.f. (Zoo.) Ninfa (fase de metamorfose).

NINFEA s.f. (Bot.) [V. NENÚFAR].

NINFÓMANA adx.f. e  s.f. Ninfómana (muller afectada de ninfomanía).

NINFOMANÍA s.f. (Med.) Ninfomanía (apetencia sexual desmesurada na muller).

NINGÚN, NINGUNO, A pron. ind. Ningún; -ha.
NINGÚN LUGAR : Ningures.

NIÑADA, NIÑERÍA s.f. Nenada. 

NIÑA s.f. Pupila, meniña, meniña do ollo.

NIÑEAR v. Facer nenadas.

NIÑERO, A adx. Neneiro, meniñeiro, rapaceiro. ║ s. Neneiro (coidador).

NIÑEZ s.f. Nenez.

NIÑO, A s. Neno, cativo, meniño, pícaro, pequerrecho.
NIÑO DE PECHO: Neno da teta.
NIÑO DE CUNA: Neno do berce.

NIOBIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 41) Niobio, “Nb“.

NIPÓN, A adx. e s. Nipón, xaponés.

NÍQUEL s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 28) Níquel, “Ni“.

NIQUELADO s.m. Niquelaxe.

NIQUELAR v. Niquelar, recubrir con níquel.

NIRVANA s.m. (Rel.) Nirvana.

NÍSCALO s.m. (Micolox.: Cogomelo Lactarius deliciosus) Níscaro.

NÍSPERO s.m. (Bot.: Árb. Eriobotrya japonica) Nespereira. ║ s.m. (froito desa árbore) Néspera, níxaro, nixo.

NÍSPOLA s.f., NÍSPERO s.m. (froito da nespereira) Néspera.

NITIDEZ s.f. Nitidez, cal de nítido.

NÍTIDO, A adx. Nidio, nítido, que se distingue ben..

NITRÓGENO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 7) Nitróxeno, “N“

NIVAL adx. Nival, rel. á neve.

NIVEL s.m. Nivel, grao de altura. ║ Horizontalidade.║ Categoría, clase, rango. ║ Nivel (aparello).

NIVELACIÓN s.f. Nivelación, acc. e ef. de nivelar.

NIVELADOR, A adx. e s. Nivelador.

NIVELAR(SE) v. Nivelar(se).

NÍVEO, A adx. (poét.) Níveo (de / como a neve).

NIVOSO, A adx. Nivoso (con neve).║ s.m. (Hist.) Nivoso (mes do calendario da Revolución francesa).

NO adv. Non. ║ s.m. [O] non (resposta negativa).
NO BIEN (loc. adv.) Tan pronto como, en canto, así que, inmediatamente.
NO MÁS (loc .adv.)  Soamente, tan só. ║ Basta de, abonda de.
NO YA (loc. adv.) Non soamente.

NOBELIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 102) Nobelio, “No“.

NOBILIARIO, A adx. Nobiliario, rel. á nobreza. ║ s.m. Nobiliario (libro).

NOBLE adx. Nobre, ilustre. ║ adx. e s. Nobre, aristócrata. ║ adx. Nobre, honroso, elevado.

NOBLEZA s.f. Nobreza, grandeza, xenerosidade. ║ Nobreza, aristocracia.

NOCA s.f. (Zoo.: Crustáceo Cancer pagurus) Boi, noca, esqueiro.

NOCEDA s.f., NOGUERAL s.m. Nogueiral, nogueirido (sitio de nogueiras).

NOCHE s.f. Noite.
NOCHE CERRADA: Noite pecha.
POR LA NOCHE: Á noite.

NOCHEBUENA s.f. Noiteboa.

NOCHERNIEGO, A adx. Noitébrego, que anda de noite.

NOCHEVIEJA s.f. Noitevella, ano vello.

NOCIÓN s.f. Noción.

NOCIVIDAD s.f. Nocividade.

NOCIVO, A adx. Daniño, nocivo.

NOCTÁMBULO, A adx. e s. Noctámbulo. Noitébrego.

NOCTURNIDAD s.. Nocturnidade.

NOCTURNO, A adx. Nocturno.

NODRIZA s.f. Ama [de cría], ama de leite, nutriz.

NÓDULO s.m. (Med.) Nódulo, nodosidade.

NOGAL s.m. (Bot.: Árb. Juglans regia) Nogueira, caroleira, coucheira.

NÓMADA adx. e s. Nómade.

NOMADISMO s.m. Nomadismo, sistema de vida dos nómades.

NOMBRABLE adx. Nomeable / nomeábel.

NOMBRADÍA s.f. Sona, fama.

NOMBRAMIENTO s.m. Nomeamento.

NOMBRAR v. Nomear.

NOMBRE s.m. Nome, palabra para designar. ║ Renome, fama, sona.║ (Gram.) Nome [común ou propio]

NOMENCLÁTOR s.m. Nomenclátor (catálogo de nomes).

NOMENCLATURA s.f.  Lista de nomes. ║ Nomenclatura, terminoloxía [dunha determinada disciplina].

NÓMINA s.f. Lista de nomes ou cousas.║ Nómina, relación de perceptores dunha entidade. ║ Nómina, salario.

NOMINACIÓN s.f. Nomeamento.║ Designación.

NOMINAL adx. Nominal, rel. ao nome. ║ Nominal, nominativo.

NOMINALISMO s.m. (Fil.) Nominalismo.

NOMINALIZACIÓN s.f. (Gram.) Nominalización.

NOMINALIZAR v. (Gram.) Nominalizar.

NOMINAR v. Nomear.║ Designar, propoñer.

NOMINATIVO, A adx. (Econ. e Gram.) Nominativo.

NONADA s.f. Trangallada, chilindrada, lilaina, cousa insignificante.

NONAGENARIO, A adx. e s. Nonaxenario, noventón.

NONAGÉSIMO, A adx. Nonaxésimo.

NONO adx. Nono, noveno. ║ s.f. (Hist.) Nona (cómputo horario).

NOPAL s.m., OPUNCIA s.f., (Bot.: Pl. Opuntia ficus-indica) Opuncia, chumbeira, figueira chumba.

NORAY s.m. (Mar.) Morrón (para atar os cabos dos barcos).

NORDESTE, NORESTE s.m. Nordeste.║ adx. m.(vento) Nordés.

NÓRDICO, A adx. e s. Nórdico.

NORIA s.f. Nora, noria.

NORMA s.f. Norma.

NORMAL adx. Normal.

NORMALIDAD s.f. Normalidade.

NORMALIZACIÓN s.f. Normalización.

NORMALIZADOR, A adx. e s. Normalizador.

NORMALIZAR v. Normalizar.

NORMATIVIZACIÓN s.f. Normativización, acc. e ef. de normativizar.

NORMATIVIZAR v. Normativizar, someter a una norma.

NORMATIVO, A adx. e s.f. Normativo.

NOROESTE s.m. Noroeste.

NORTADA s.f. Nortada, norte, corisco, escarabana.

NORTE s.m. Norte.

NORTEAR v. Guiarse polo norte. ║ Nortear [o vento].

NOS pron. pers .átono 1ªp. pl. Nos395.   

NOSOTROS, AS pron. pers. Nós. Nosoutros; -as.
CON NOSOTROS  pron. pers. Connosco396.  

NOSTALGIA s.f. Nostalxia, morriña, saudade.

NOSTÁLGICO, A adx. e s. Nostálxico.

NOTA s.f. Nota.

NOTABILIDAD s.f. Notabilidade.

NOTABLE adx. e s.m. Notable / notábel.

NOTACIÓN s.f. Notación, anotación. ║ s.f. (Mus.) Notación (escritura musical).

NOTAR v. Notar, advertir, observar.║ Decatarse. ║ Anotar, apuntar. ║ Censurar, reprender..

NOTARÍA s.f. Notaría.

NOTARIADO s.m. Notariado.

NOTARIAL adx. Notarial.

NOTARIO, A s. Notario.

NOTICIA s.f. Noticia, nova, novidade.

NOTICIARIO s.m. Noticiario.

NOTIFICACIÓN s.f. Notificación.

NOTIFICAR v. Notificar.

NOTORIEDAD s.f. Notoriedade, cal. de notorio. ║ Notoriedade, renome, sona, fama.

NOTORIO, A adx. Notorio, público, sabido. ║ Claro, evidente. ║ Importante, relevante, notable.

NOVACIÓN s.f. (Der.) Novación.

NOVAL s.m. Anovo, [terra]  anovada.

NOVAR v. (Der.) Novar (substituír unha obriga).

NOVATADA s.f. Novatada.

NOVATO, A  adx. e s. Novato.

NOVECENTISMO s.m. Novecentismo (un movemento cultural).

NOVECENTISTA adx. e s. Novecentista.

NOVECIENTOS, AS núm. Novecentos, as.

NOVEDAD s.f. Novidade, nova.

NOVEDOSO, A adx. Novo, innovador.

NOVEL adx. e s. Novel, principiante, novato.

NOVELA s.f. Novela.

NOVELAR v. Novelar.

NOVELESCO, A adx. Novelesco.

NOVELISTA s. Novelista.

NOVELÍSTICO, A adx. e s.f. Novelístico.

NOVENA s.f. (Cat.) Novena.

NOVENARIO s.m. Novenario (ritos de 9 días).

NOVENO, A adx. e s.m. Noveno.

NOVENTA núm. Noventa.

NOVENTÓN, A adx. (coloq.) Noventón;-ona, nonaxenario.

NOVIAZGO s.m. Noivado.

NOVICIADO s.m. Noviciado.

NOVICIO, A s.(Rel.) Novizo.

NOVIEMBRE s.m. Novembro, mes dos Santos / das Animas.

NOVILLO, A s. Xovenco, cuxo. Vitelo.
HACER NOVILLOS:  Latar, copar, corre-la escola.

NOVILUNIO s.m. (Astron.) Novilunio, lúa nova.

NOVIO, A  s. Noivo, mozo.

NOVÍSIMO adx. superlativo de ‘novo’.s.m.pl. (Cat.) Novísimos.

NUBARRÓN s.m. Nubeiro / nuboeiro, nubarrón.

NUBE s.f. Nube.

NÚBIL adx. Núbil, casadeiro.

NUBILIDAD s.f. Nubilidade.

NUBLADO, A adx. Neboento, nubrado, nubro, nebuloso. ║ s.m. Nubrado.

NUBLAR(SE) v. Anubrar(se) / nubrar(se).
nublarse la vista: Turbarse, varrerse a vista.

NUBLO, A adx. Nubro, nebuloso, nubrado. ║ s.m. Nubeiro que ameaza tronada.

NUBLOSO, A adx. Neboento.

NUBOSO, A adx. Nuboso.

NUCA s.f. Noca, caluga, cocote, couquizo.

NUCLEAR adx. Nuclear.

NUCLEARIZACIÓN s.f. Nuclearización.

NÚCLEO s.m. Núcleo.

NUDILLO, ÑUDILLO s.m. Cotelo / coteno, cotobelo, nocello/noelo [dos dedos].

NUDISMO s.m. Nudismo.

NUDISTA adx. e s. Nudista.

NUDO (1) s.m. (lazo). (Bot.) Nó, broulla. ║ Nó [das estradas, dun asunto,  dun problema, etc.] ║ (Mar.) (unidade de velocidade).

NUDO (2), A adx. Espido, nu.

NUDOSIDAD s.f. Nodosidade.

NUDOSO, A adx. Nodoso.

NUERA s.f. Nora.

NUESTRO, A pron. pos. Noso.    con artículo

NUEVA s.f. Nova, novidade.

NUEVE númer. Nove.

NUEVO, A adx. Novo.

NUEZ s.f. Noz, concho, cuncho (froito da nogueira). ║ Noz (nó da gorxa).

NULIDAD s.f. Nulidade, cal. de nulo. ║ s.f. (coloq.) Nulidade, inútil, inepto.

NULO, A adx. Nulo.

NUMEN s.m. Nume (cada deus da mitoloxía clásica).s.m. Musa, inspiración.

NUMERABILIDAD s.f. Numerabilidade.

NUMERABLE adx. Enumerable / enumerábel.

NUMERACIÓN s.f. Numeración.

NUMERADOR s.m. Numerador.

NUMERAL adx. Numeral.

NUMERAR v. Numerar.

NUMERARIO, A adx. Numerario, rel. ao número. ║ adx. e s. Numerario, titular fixo ou permanente dunha corporación. ║ s.m. Moeda acuñada, diñeiro efectivo.

NUMÉRICO, A adx. Numérico.

NÚMERO s.m. Número.

NUMEROSO, A adx. Numeroso.

NUMISMÁTICO, A adx. e s. Numismático. ║ s.f. Numismática.

NUNCA adv. Nunca, xamais, endexamais.

NUPCIAL adx. Nupcial.

NUPCIALIDAD s.f. Nupcialidade (dato estatístico).

NUPCIAS s.f.pl. Nupcias, voda, sing.

NUNCIATURA s.f. Nunciatura.

NUNCIO s.m. Nuncio.

NUTRIA, LODRA, LUTRIA s.f. (Zoo.: Mam. Lutra lutra) Londra / lontra.

NUTRICIO, A adx. Nutricio, alimenticio.

NUTRICIÓN s.f. Nutrición, nutrimento.

NUTRICIONAL adx. Nutricional.

NUTRICIONSTA s. Nutricionista.

NUTRIDO, A adx. Mantido. ║ adx. Cheo, abundante.

NUTRIENTE adx. e s.m. Nutriente.

NUTRIMIENTO, NUTRIMENTO s.m. Nutrimento, acc. e ef. de nutrir.

NUTRIR(SE) v. Nutrir(se).

NUTRITIVO, A adx. Nutritivo, que nutre.

NUTRIZ adx. Nutritivo. ║ s.f. (desus.) Ama de cría, ama de leite.









Ñ

Ñ s.f. (letra“eñe”)  Ñ  s.m. (letra “eñe”) .

ÑAME s.m. (Bot.: Pl. do xen. Dioscorea vs. esps.) Iñame.

ÑANDÚ s.m. (Zoo.: Ave corredora sudamericana) Ñandú.

ÑIQUIÑAQUE s.m. (coloq.) Bagatela, insignificancia, nimiedade.

ÑOÑERÍA s.f. Apoucamento, curtidade, simpleza, necidade.

ÑOÑO, A adx. Eslamiado, insulso, anódino. ║ adx. (coloq.) Apoucado, curto.

ÑU s.m.(Zoo.: Mam. bóvido africano) Ñu.








O

O s.f. (letra “o”) O s.m. (letra “o”) .

O conx. disx. Ou.

OASIS s.m. Oasis.

OBCECACIÓN s.f. Obcecación, ofuscamento.

OBCECAR(SE) v. Obcecar(se), ofuscar(se).

OBEDECER v. Obedecer.

OBEDIENCIA s.f. Obediencia.

OBEDIENTE adx. Obediente, guieiro.

OBELISCO s.m. Obelisco (piar alto). ║ Óbelo (sinal na marxe dun libro).

OBERTURA s.f. (Música) Obertura.

OBESIDAD s.f. Obesidade.

OBESO, A adx. Obeso.

ÓBICE s.m. Óbice, obstáculo, atranco, impedimento.

OBISPADO s.m. Bispado.

OBISPAL adx. Bispal, episcopal.

OBISPO s.m. Bispo.

ÓBITO s.m. Óbito, falecemento, finamento, pasamento.

OBITUARIO, A s.m. Obituario.

OBJECIÓN s.f. Obxección, reparo.
OBJECIÓN DE CONCIENCIA: Obxección de conciencia.

OBJETABLE adx. Obxectable / obxectábel, que se pode obxectar.

OBJETAR v. Obxectar, alegar.

OBJETIVACIÓN s.f. Obxectivación.

OBJETIVAR v. Obxectivar, considerar de maneira obxectiva.

OBJETIVIDAD s.f. Obxectividade.

OBJETIVO, A adx. Obxectivo, imparcial. ║ s.m. Obxectivo, propósito, meta. ║ s.m. (Mil.) Obxectivo, albo [para o tiro].

OBJETO s.m. Obxecto, cousa. ║ Obxecto, obxectivo, finalidade.

OBJETOR, A adx. e s. Obxector, que obxecta. ║ s. Obxector [de conciencia].

OBLACIÓN s.f. (Rel.) Oblación,ofrenda [a Deus].

OBLATIVO, A adx. Oblativo, rel. á oblación.

OBLATO, A adx. e s. (Rel.) Oblato.

OBLEA s.f. Oblea (folla de pan ácimo).).

OBLICUAR v. Oblicuar (dar a algo dirección oblicua).

OBLICUIDAD s.f. Oblicuidade, cal. de oblicuo.

OBLICUO, A adx. Oblicuo.

OBLIGACIÓN s.f. Obriga, obrigación.

OBLIGADO, A adx. Obrigado, ineludible, inevitable. ║ s.(Der.) Obrigado, que contraeu unha obriga.

OBLIGAR(SE) v. Obrigar(se).

OBLONGO, A adx. Oblongo, alongado.

OBLIGATORIEDAD s.f. Obrigatoriedade.

OBLIGATORIO, A adx. Obrigatorio.

OBNUBILACIÓN s.f. Obnubilación.

OBNUBILAR(SE) v. Obnubilar(se) = [Nubrar(se), ofuscar(se), confundir(se). ║ Enfeitizar(se), cativar, encantar. ║ Nubrar(se) a vista, anubrar(se)].

OBOE s.m. Óboe (instrumento musical de vento).s. Óboe, oboísta (persoa que toca ese instrumento).

OBRA s.f. Obra, cousa feita por alguén. ║ Obra, creación intelectual. ║ Obra, edificio en construción. ║ s.f.pl. Obras, amaños, reparacións. ║ s.f.pl. Obras, feitos.

OBRADOR adx. e s. Obrador, que obra. ║ s.m. Obradoiro, taller [artesanal]

OBRAR v. Obrar, actuar, traballar en algo. ║ Obrar, construír, edificar. ║ Obrar, facer de ventre, defecar.

OBRERISMO s.m. Obreirismo.

OBRERISTA adx. Obreirista.

OBRERO, A adx. e s. Obreiro.

OBSCENIDAD s.f. Obscenidade.

OBSCENO, A adx. Obsceno, impúdico.

OBSCURANTISMO, OSCURANTISMO s.m. Escurantismo.

OBSCURECER, OSCURECER v. Escurecer. ║ Escurecer (o día), empardecer

OBSCURIDAD, OSCURIDAD s.f. Escuridade.

OBSCURO, OSCURO, A adx. Escuro. Fusco.

OBSEQUIADOR, A adx. e s. Obsequiador.

OBSEQUIAR v. Obsequiar.

OBSEQUIO s.m. Obsequio, regalo.

OBSEQUIOSO, A adx. Obsequioso, atento, servizal.

OBSERVABLE adx. Observable / observábel.

OBSERVACIÓN s.f. Observación.

OBSERVADOR, A adx. e s. Observador.

OBSERVANCIA s.f. Observancia, cumprimento, obediencia.

OBSERVANTE adx. Observante, cumpridor. ║ adx. e s. Observante, integrante dunha Orde franciscana.

OBSERVAR v. Observar.

OBSERVATORIO s.m. Observatorio.

OBSESIÓN s.f. Obsesión, teima, cisma.

OBSESIONANTE adx. Obsesionante.

OBSESIONAR(SE) v. Obsesionar(se). ║ Cismar.

OBSESIVO, A adx. Obsesivo.

OBSESO, A adx. e s. Obseso, maníaco, neurótico.

OBSIDIANA s.f. (Xeol.) Obsidiana (unha rocha volcánica).

OBSOLESCENCIA s.f. Obsolescencia, cal. do obsoleto.

OBSOLETO, A adx. Obsoleto, anticuado, pasado.

OBSTACULIZACIÓN s.f. Obstaculización, acc. e ef. de obstaculizar.

OBSTACULIZADOR, A adx. Obstaculizador.

OBSTACULIZAR v. Obstaculizar, entretoller, estorbar.

OBSTÁCULO s.m. Obstáculo, atranco, empezo, estorbo, impedimento.

OBSTANTE > NO OBSTANTE (loc. adv.) Non obstante, así a todo, con todo, no entanto,║ (loc. prep.) A pesar de, pese a.

OBSTAR v. Obstar, ser un obstáculo.

OBSTETRICIA s.f. (Med.) Obstetricia, tocoloxía.

OBSTINACIÓN s.f. Teima, teimosía, obstinación.

OBSTINADO, A adx. Obstinado. Teimoso.

OBSTINAR(SE) v. Obstinar(se). Teimar.

OBSTRUCCIÓN s.f. Obstrución.

OBSTRUCCIONISMO s.m. (Pol.) Obstrucionismo.

OBSTRUCCIONISTA adx. e s. Obstrucionista.

OBSTRUCTIVO, A adx. Obstrutivo.

OBSTRUIR(SE) v. Atoar(se), entullar(se), obstruír(se).

OBTENCIÓN s.f. Obtención, acc. e ef. de obter.

OBTENER v. Obter, acadar, conseguir.

OBTURACIÓN s.f. Obturación, acc. e ef. de obturar.

OBTURADOR, A adx. e s. Obturador, que serve para obturar. ║ s.m. (Fotogr.) Obturador.

OBTURAR v. Obturar (tapar ou cerrar con algo).

OBTUSO, A adx. Obtuso, romo, sen punta. ║ adx. Obtuso, torpe, tardo. ║ (Xeom.)[Ángulo] obtuso.

OBÚS s.m. Obús.

OBVIABLE adx. Obviable / obviábel, que se pode obviar.

OBVIAR v. Obviar, evitar, eludir.

OBVIO, A adx. Obvio, evidente, patente.

OCA s.f. (ave) Ganso. ║ s.f. (xogo) Oca.

OCARINA s.f. Ocarina (instrumento de vento).

OCASIÓN s.f. Ocasión.

OCASIONAL adx. Ocasional, eventual, fortuíto.

OCASIONAR v. Ocasionar, causar, motivar, orixinar.

OCASO s.m. Solpor, ocaso, posta [de sol], f.

OCCIDENTAL adx. Occidental.

OCCIDENTALIZACIÓN s.f. Occidentalización

OCCIDENTE s.m. Occidente397.

OCCIPITAL adx. (Anat.) Occipital, rel. ao occipicio. ║ s.m. (Anat.) [Óso] occipital.

OCCIPUCIO s.m. (Anat.) Occipicio.

OCEÁNICO (1), A adx. Oceánico, rel. ao océano.

OCEÁNICO (2), A adx. e s. Oceánico, rel. a Oceanía.

OCÉANO s.m. Océano.

OCEANOGRAFÍA s.f. Oceanografía (ciencia).

OCEANOGRÁFICO,A adx. Oceanográfico, rel. á oceanografía.

OCEANÓGRAFO, A s. Oceanógrafo.

OCELO s.m. (Zoo.) Ocelo (ollo primitivo ou mancha redondeada).

OCELOTE s.m. (Zoo.: Mam. americano Felis pardalis) Ocelote.

OCHENTA núm. Oitenta.

OCHENTÓN, A adx. e s. (coloq.) Oitentón, octoxenario.

OCHO núm. Oito.

OCHOCENTISTA adx. Oitocentista (do século XIX).

OCHOCIENTOS, AS núm. Oitocentos, as.

OCIO s.m. Ocio, vagar, lecer. ║ Ocio, diversión, pasatempo.

OCIOSIDAD s.f. Ociosidade.

OCIOSO, A adx. Ocioso, desocupado, inactivo.

OCLUIR(SE) v. (Med.) Ocluír(se), obstruír(se).

OCLUSIÓN s.f. (Med.) Oclusión.

OCLUSIVO, A adx. Oclusivo, rel. á oclusión.

OCRE adx. e s.m. Ocre (mineral e cor).

OCTA-, OCTO- (elem.compos.) Octa-, octo- (= oito).

OCTAEDRO s.m. (Xeom.) Octaedro.

OCTAL adx. (Mat.) Octal (numeración de base oito).

OCTANAJE s.m. Octanaxe f. (unidade de poder antidetonante dun carburante).

OCTANO s.m. (Quím.) Octano (un hidrocarburo).

OCTANTE s.m. Octante (instrumento astronómico).

OCTAVA s.f. (Rel. e Métr.) Oitava.

OCTAVARIO s.m. Festa dunha oitava.

OCTAVILLA s.f. Oitavo dun prego de papel. ║ Folla, panfleto.

OCTAVO, A adx. e s.m. Oitavo.

OCTETO s.m. Octeto, conxunto de oito. ║ (Mús.) Octeto. ║ (Inform.) Octeto, byte (grupo de 8 bits).

OCTOGENARIO, A adx. e s. Octoxenario.

OCTOGÉSIMO, A adx. Octoxésimo.

OCTOGONAL adx. Octogonal, de forma de octógono.

OCTÓGONO s.m. (Xeom.) Octógono, polígono de 8 lados.

OCTÓPODO, A adx. e s.m. Octópodo, molusco de oito tentáculos.

OCTOSÍLABO, A adx. e s.(Gram.) Octosílabo (de 8 sílabas).

OCTUBRE s.m. Outubro (Pop.: outono).

ÓCTUPLE, ÓCTUPLO adx. e s.m. Óctuplo (oito veces outro).

OCULAR adx. Ocular, rel. aos ollos.

OCULISTA s. Oculista.

OCULTABLE adx. Ocultable / ocultábel, que se pode ocultar.

OCULTACIÓN s.f. Ocultación, acc. e ef. de ocultar.

OCULTADOR, A adx. e s. Ocultador, que oculta.

OCULTAR v. Ocultar.

OCULTISMO s.m. Ocultismo (prácticas máxicas e misteriosas).

OCULTISTA adx. Ocultista, rel. ao ocultismo. ║ s. Ocultista (practicante do ocultismo).

OCULTO, A adx. Oculto.

OCUPACIÓN s.f. Ocupación, angueira, tarefa, quefacer.

OCUPADO, A adx. Ocupado.

OCUPADOR, A adx. Ocupador, ocupante, que ocupa algo.

OCUPANTE adx. e s. Ocupante, que ocupa.

OCUPAR v. Ocupar = [ Encher (un espazo). ║ Tomar, apoderarse (dun territorio). ║ Habitar. ║ Desempeñar (un cargo). ║ Der emprego. ║ Dedicar tempo. ║ Encargarse. ]

OCURRENCIA s.f. Ocorrencia, arrancada, saída.

OCURRENTE adx. Ocorrente.

OCURRIDO, A adx. Ocorrente, que ten ocorrencias.

OCURRIR v. Ocorrer, acaecer, acontecer, pasar. ║ v.pr. Ocorrerse [unha idea de súpeto].

ODA s.f. (Lit.) Oda.

ODALISCA s.f. Odalisca (muller dun harén).

ODEÓN s.m. (Ant.) Odeón (teatro grego cuberto).

ODIAR v. Odiar.

ODIO s.m. Odio, malquerenza.

ODIOSIDAD s.f. Odiosidade, cal. de odioso. ║ Aversión, rancor, xenreira.

ODIOSO, A adx. Odioso.

ODISEA s.f. Odisea.

ODÓMETRO s.m. Hodómetro, podómetro. ║ Taxímetro.

ODONTALGIA s.f. (Med.) Odontalxia, dor de dentes.

ODONTOLOGÍA s.f. Odontoloxía.

ODONTOLÓGICO, A adx. Odontolóxico, rel. á odontoloxía.

ODONTÓLOGO, A s.(Med.) Odontólogo, dentista.

ODORANTE adx. Oloroso, fragrante, recendente.

ODORÍFERO, A, ODORÍFICO, A adx. Odorífero, recendente, aromático.

ODRE s.m. Odre, pelello.

ODRERO, A s. Odreiro (fabricante/vendedor de odres).

OESTE s.m. Oeste, poñente.

OFENDER(SE) v. Ofender(se).

OFENDIDO, A adx. e s. Ofendido, que recibiu una ofensa.

OFENSA s.f. Ofensa, agravio, afronta.

OFENSIÓN s.f. Dano, aldraxe, agravio, ofensa.

OFENSIVO, A adx. e s.f. Ofensivo.

OFENSOR, A adx. e s. Ofensor, que ofende.

OFERENTE adx. e s. Oferente, que ofrece.

OFERTA s.f. Oferta.

OFERTANTE adx. e s. Ofertante, que oferta.

OFERTAR v. (Econ.) Ofertar [un produto]. ║ Ofrecer, comprometerse a algo.

OFERTORIO s.m. (Cat.) Ofertorio (parte da misa).

OFFSET s.m. (Imprenta) Offset (unha técnica de impresión).

OFICIAL adx. e s.m. Oficial.

OFICIALIDAD s.m. (Mil.) Oficialidade.

OFICIALIZACIÓN s.f. Oficialización, acc. e ef. de oficializar,

OFICIALIZAR v. Oficializar, dar carácter oficial.

OFICIANTE adx. Oficiante, que oficia. ║ s.(Rel.) Oficiante (sacerdote).

OFICIAR v. Oficiar, misar. ║ Oficiar, notificar [por escrito]. ║ Facer de algo.

OFICINA s.f. Oficina.

OFICINAL adx. (Farm.) Oficinal (planta medicinal ou preparado).

OFICINISTA s. Oficinista.

OFICIO s.m. Oficio398.

OFICIOSO, A adx. Oficioso.

OFIDIO adx. (Zoo.) Ofídeo (un tipo de réptil). s.m.pl.(Zoo.) Ofidios (suborde).

OFIMÁTICA s.f. (Inform.) Ofimática (técnicas informáticas de oficina).

OFRECER v. Ofrecer = [ Prometer. ║ Propoñer, presentar. ║ Manifestar. ║ Ofertar.]

OFRECIMIENTO s.m. Ofrecemento.

OFRENDA s.f. Ofrenda.

OFRENDAR v. Ofrendar.

OFTÁLMIA, OFTALMÍA s.f. (Med.) Oftalmía, inflamación dos ollos.

OFTÁLMICO, A adx. (Med.) Oftálmico, rel. a os ollos ou á oftalmía.

OFTALMOLOGÍA s.f. (Med.) Oftalmoloxía.

OFRTALMOLÓGICO, A adx. Oftalmolóxico, rel. á oftalmoloxía.

OFTALMÓLOGO, A s.(Med.) Oftalmólogo, oculista.

OFUSCAMIENTO s.m. Ofuscamento, obnubilación [da vista]. ║ Ofuscamento, obcecación, confusión.

OFUSCAR(SE) v. Ofuscar(se), obcecar(se).

OGAÑO s.m. Hogano [V. HOGAÑO].

OGRO s.m. Ogro.

¡OH! interx. Ó!, oh!, oi!

OHM, OHMIO s.m. (Fis.) Ohm, ohmio (unidade de resistencia eléctrica).

ÓHMICO, A adx. Óhmico, rel. ao ohm.

OHMÍMETRO s.m. (Electr.) Ohmímetro (instrumento de medición).

OÍDIO s.m. Oídio (fungo parasito e enfermidade plantas).

OÍDO s.m. Oído, ouvido.

OIDOR, A adx. e s. Oidor, que oe. ║ s.m. (Hist.) Oidor, ouvidor (certo funcionario de xustiza).

OIR v. Oír, ouvir.

OJAL s.m. Ollal, botoeira.

OJALÁ interx. Oxalá, ogallá399.

OJALADURA s.f. Conxunto de ollais ou botoeiras dun vestido

OJALAR v. Facer botoeiras.

OJEADA s.f. Ollada (mirada rápida).

OJEAR (1) v. Ollar, mirar. ║ Botar mal de ollo. ║ Botar olladas.

OJEAR (2) v, Levantar a caza. ║ Axotar, espantar, escorrentar.

OJERAS s.f.pl. Olleiras.

OJERIZA s.f. Xenreira.

OJEROSO, A adx. Que ten olleiras, olleirento.

OJETE s.m. Agulleto.

OJETEAR v. Facer agulletes en algo.

OJIALEGRE adx. (coloq.) Que ten os ollos ledos.

OJIGARZO, A adx. Garzo, que ten os ollos azuis.

OJIMETRO s.m. (coloq.) Propiedade de calcular a ollo.

OJIMORENO, A adx. (coloq) Que ten os ollos apardazados.

OJIPLÁTICO, A adx. (coloq.) Estar abraiado cos ollos coma pratos.

OJIVA s.f. (Arquit.) Oxiva (cruzamento de dous arcos iguais…).

OJIVAL adx. (Arquit.) Oxival.

OJO s.m. Ollo. ║ Ollo, alfiestra (da agulla). ║ Ollo da fechadura, ferrollo. ║ Burato [dalgúns utensilios: tesoiras, ferramentas, etc. ].
OJO DE LA AGUJA: Ollo da agulla, enfiadeira.
OJO DE AGUA: Manancial.
OJO DE BUEY: Ollo de boi (ventá redonda).
A OJO DE BUEN CUBERO (loc. adv. coloq.) A ollo, a vulto.
ABRIR EL OJO (loc. adv. coloq.): Abrir os ollos, estar atento.
CERRAR [ALGUIEN] EL OJO (loc. verb. coloq.): Cerrar os ollos, morrer.
OJO AVIZOR, OJO ALERTA (losc. advs.) Abrir os ollos, estar vixiante.
PONER LOS OJOS COMO PLATOS: Estartelar, regalar os ollos, remelar,
COSTAR UN OJO DE LA CARA (verb. coloq.) Custar moito, valer un mundo, valer un capital

OJOSO, A adx. [Pan ou queixo] con ollos, afuracado.

OKUPA adx. (xerga) Ocupa (ocupante ilegal).

OLA s.f. Onda (do mar), vaga.

¡OLÉ!, ¡OLE! (interx. para aplaudir) Olé!

OLEÁCEO, A adx. (Bot.) Oleáceo (ref. a unha familia de plantas). ║ s.f.pl. Oleáceas (taxon desa familia).

OLEADA s.f. Ondada, vagada, golpe da onda. ║ Onda, vaga [de xente]. ║ Onda, vaga (feito cuantioso que irrompe de súpeto).

OLEAJE s.m. Ondada, andana (a sucesión de ondas).

OLEAGINOSO, A, ACEITOSO, A adx. Oleaxinoso, aceitoso.

OLEICULTURA s.f. Oleicultura (cultivo das plantas oleaxinosas e fabricación do aceite).

OLEÍFERO, A adx. Oleífero (dito da planta que contén aceite).

ÓLEO s.m. Óleo.

OLEODUCTO s.m. Oleoduto.

OLEOSIDAD s.f. Oleosidade, cal. de oleoso.

OLEOSO, A, ACEITOSO, A adx. Oleoso, aceitoso.

OLER v. Ulir, cheirar.
OLER BIEN: Cheirar ben, recender.
OLER MAL: Cheirar, cheirar mal, feder.
OLER A QUEMADO: Cheirar ó chamusco.

OLFACCIÓN s.f. Olfacción, acc. de ulir.

OLFATEAR v. Olfactear, cheirar [con afán]. ║ v. Indagar, fisgar, osmar.

OLFATIVO, A adx. Olfactivo, rel. ao olfacto.

OLFATO s.m. Olfacto.

OLIENTE adx. Ulinte (pode ser cheirento ou recendente).

OLIGARCA s. Oligarca, membro dunha oligarquía.

OLIGARQUÍA s.f. (Política) Oligarquía (goberno dun grupo minoritario privilexiado).

OLIGÁRQUICO, A adx. Oligárquico, rel. á oligarquía.

OLIGO- (elem.compos.) Oligo- (= pouco).

OLIGOPOLIO s.m. (Econ.) Oligopolio (predominio económico dun grupo reducido).

OLIMPIADA s.f. Olimpíada.

OLÍMPICO, A adx. (Ant. e Dep.) Olímpico.

OLIMPISMO s.m, Olimpismo.

OLIMPO s.m. (Mitol.) Olimpo.

OLISCAR v. Uliscar.

OLISCO, A adx. e s.m. Cheiror, cheiro, cheirume. ║ adx. Usmador, rastrexador.

OLIVA s.f. Oliveira. ║ Oliva (froito da oliveira).

OLIVÁCEO, A adx. Oliváceo (cor).

OLIVAR s.m. Oliveiral, plantación de oliveiras, horta de oliveiras.

OLIVÍCOLA adx. Olivícola, rel. á olivicultura.

OLIVICULTOR, A adx. e s. Olivicultor.

OLIVICULTURA s.f. Olivicultura, cultivo da oliveira.

OLIVO s.m., OLIVERA s.f. (Bot.: Árb. Olea europaea ) Oliveira f.

OLLA s.f. Ola, pota. ║ Ola, remuíño. ║ s.f. (coloq.) Testa, cachola [das persoas].

OLLERÍA s.f. Olaría / olería.

OLLERO s.m. Oleiro, que fai olas.

OLMA s.f. (Bot.) Umeiro moi corpulento.

OLMEDO s.m. Sitio de olmos.

OLMO s.m. (Bot.: Árb. da fam. das ulmáceas, vs. esps.) Olmo400, umeiro.

OLOR s.m. Cheiro, olor, ulido.

OLOROSO, A adx. Cheiroso, oloroso, recendente. ║ s.m. Oloroso (un viño de Jerez).

OLVIDADIZO, A adx. Esquecedizo.

OLVIDAR(SE) v. Esquecer(se de).

OLVIDO s.m. Esquecemento.

OMASO S.M. (Zoo.) Omaso, libro, cenfollas, entrefollo (unha cavidade do estómago dos ruminantes)

OMEGA s.f. Omega m. (letra grega).

OMBLIGO s.m. Embigo.
OMBLIGO DE VENUS (Bot.: Pl. Umbilicus rupestris) Couselo, capelo, conchelo.

OMBLIGUERO s.m. Embigueira (venda).

ÓMICRON s.f. Ómicron (letra grega).

OMINAR v. Predicir, agoirar.

OMINOSO, A adx. (culto) Ominoso, abominable, desprezable.

OMISIÓN s.f. Omisión.

OMISO, A adx. Frouxo e descoidado.
HACER CASO OMISO (loc. verb.) Facer caso omiso, non facer caso.

OMITIR v. Omitir.

ÓMNIBUS s.m. Ómnibus.

OMNÍMODO, A adx. Omnímodo, que abrangue todo.

OMNIPOTENCIA s.f. Omnipotencia.

OMNIPOTENTE adx. Omnipotente, todopoderoso.

OMNIPRESENCIA s.f. Omnipresencia, ubicuidade.

OMNIPRESENTE adx. Omnipresente, ubicuo.

OMNISCIENCIA s.f. Omnisciencia, saber absoluto.

OMNISCIENTE adx. Omnisciente, que ten omnisciencia.

OMNÍVORO, A adx. Omnívoro (que come de todo).

OMÓPLATO, OMOPLATO s.m. (Anat.) Omoplata, espádoa, paleta.

ONAGRA s.f. (Bot.: Pl. Oenothera biennis) Onagra.

ONAGRO s.m. (Zoo.: Mam. Equus hemionus) Onagro (asno salvaxe). s.m. (Ant.) Onagro (máquina de guerra).

ONANISMO s.m., MASTURBACIÓN s.f. Onanismo, masturbación.

ONCE núm. Once.

ONCENO, A adx. Onceno, undécimo.

ONCEAVO, A adx. e s.m. Onceavo (1/11 parte).

ONCOLOGÍA s.f. (Med.) Oncoloxía (rama que trata dos tumores).

ONCOLÓGICO, A adx. (Med.) Oncolóxico, rel. á oncoloxía.

ONCÓLOGO, A s. Oncólogo (especialista en oncoloxía).

ONDA s.f. Onda (vibración). ║ Onda, vaga.

ONDEANTE adx. Ondeante, que ondea.

ONDEAR v. Ondear.

ONDEO s.m. Ondeo, acc. de ondear.

ONDINA s.f. (Mit.) Ondina, ninfa (deidade feminina).

ONDULACIÓN s.f. Ondulación.

ONDULADO, A adx. Ondulado.

ONDULANTE adx. Ondulante.

ONDULAR v. Ondular (facer ondas no pelo). ║ Ondear [unha bandeira, por exemplo].

ONDULATORIO, A adx. Ondulatorio, que ondula.

ONEROSO, A adx. Oneroso, pesado, molesto, gravoso.

ONG sigla (Organización Non Gobernamental) ONG, oenegué.

ÓNICE, ÓNIX s.m. ou f.(Minaría) Ónix (variedade de ágata).

ONÍRICO, A adx. Onírico, rel. aos sonos.

ONIROMANCIA, ONIROMANCÍA s.f. Oniromancia (adiviñación polos soños).

ÓNIX [V. ÓNICE].

ONOMANCIA, ONOMANCÍA s.f. Onomancia (adiviñación polo nome duna persoa).

ONOMÁSTICO, A adx. Onomástico. ║ s.f. Onomástica (estudo ou catálogo dos nomes propios). s.f. [Día da] onomástica.

ONOMATOPEYA s.f. Onomatopea (palabra que imita un son).

ONOMÁTOPÉYICO, A adx. Onomatopeico.

ONTOLOGÍA s.f. (Fil.) Ontoloxía (parte da metafísica).

ONTOLÓGICO, A adx. Ontolóxico.

ONUBENSE adx. e s. Onubense (de Huelva).

ONZA (1) s.f. Onza (medida de peso).║ Onza, pastilla [de chocolate].

ONZA (2) s.f. (Zoo.) [V. GUEPARDO].

OPA (1), AÚPA interx. Opa!, upa!

OPA (2) s.f. (Econ.) Acrónimo de Oferta Pública de Adquisición.

OPACIDADE s.f. Opacidade.

OPACO, A adx. Opaco.

OPALESCENCIA s.f. Opalescencia, reflexos de ópalo.

OPALESCENTE adx. Opalescente, que parece de ópalo.

OPALINO, A adx. Opalino, rel. ou parecido ao ópalo.

ÓPALO s.m. Ópalo (pedra preciosa silícea).

OPAR v. (coloq.) Facer unha opa a unha sociedade401.

OPCIÓN s.f. Opción.

OPCIONAL A adx. Opcional, optativo, voluntario..

ÓPERA s.f. Ópera.

OPERABLE adx. Operable / operábel.

OPERACIÓN s.f. Operación (acción / cálculo / intervención).

OPERACIONAL adx. Operacional.

OPERADOR, A adx. e s. Operador.s.m. (Mat.) Operador (signo da operación).

OPERANTE adx. e s. Operante, que opera.

OPERAR(SE) v. Operar(se) = [ Realizar, executar, facer. ║ (Med.) Intervir. ║ Actuar, proceder. ║ Negociar, comerciar, tratar. ║ Calcular (con termos matemáticos.)║ etc. ]

OPERARIO, A s. Operario, obreiro.

OPERATIVIDAD s.f. Operatividade (capacidade de…)

OPERATIVO, A adx. Operativo (que obra ou que está preparado).s.m. Preparación ou dispositivo (organización) para acometer unha acción).

OPERATORIO, A adx. e adx. (Med.) Operatorio.

OPERETA s.f. Opereta.

OPERISTA s. Operista (autor ou cantante de óperas).

OPERÍSTICO, A adx. Operístico, rel. á ópera.

OPIÁCEO, A adx. e s.m. Opiáceo (do opio).

OPIATO adx. Opiato (con opio).s.m. e f. (Farm.) Opiato, opiata (medicamento con opio).

OPIMO, A adx. Opimo, rico, fértil, abundante.

OPINABLE adx. Opinable / opinábel.

OPINAR v. Opinar. ║ Coidar.

OPINIÓN s.f. Opinión.

OPIO s.m. Opio.

OPIÓMANO, A adx. e s. Opiómano (adicto ao opio).

OPÍPARO adx. Opíparo, [manxar]abundante e saboroso.

OPONENTE adx. e s. Opoñente, adversario.

OPONER(SE) v. Opoñer(se), opor(se).

OPONIBLE adx. Opoñible / opoñíbel, que se pode opoñer.

OPORTUNIDAD s.f. Oportunidade, emposta. ║ s.f.pl. Oportunidades (dun comercio).

OPORTUNISMO s.m. Oportunismo (actitude do aproveitado).

OPORTUNISTA adx. e s. Oportunista.

OPORTUNO, A adx. Oportuno.

OPOSICIÓN s.f. Oposición = [ Contraste. ║ Antagonismo. ║ Proba selectiva, exame. ║ Políticos enfrontados ao Goberno. ║ etc. ]

OPOSITAR v. Opositar.

OPOSITOR, A adx. e s. Opositor.

OPRESIÓN s.f. Opresión.

OPRESIVO, A adx. Opresivo, oprimente.

OPRESOR, A adx. e s. Opresor.

OPRIMENTE adx. Oprimente, opresivo, opresor.

OPRIMIDO, A adx. e s. Oprimido.

OPRIMIR v. Oprimir = [ Premer, apertar. Producir anguria ou desasosego. Someter, dominar. ]

OPROBIO s.m. Oprobio, ignominia, afronta.

OPROBIOSO, A adx. Oprobioso, que causa oprobio.

OPTAR v. Optar, escoller. Optar, aspirar.

OPTATIVO, A adx. Optativo, opcional.

ÓPTICO, A adx., s.m. e s.f. Óptico.

OPTIMISMO s.m. Optimismo.

OPTIMISTA adx. Optimista.

OPTIMIZACIÓN s.f. Optimización.

OPTIMIZAR v. Optimizar.

ÓPTIMO, A adx. Óptimo, inmellorable.

OPUESTO, A adx. Oposto.

OPULENCIA s.f. Opulencia.

OPULENTO, A adx. Opulento.

OPUNCIA s.f., NOPAL s.m. (Bot.: Pl. Opuntia ficus-indica) Opuncia, chumbeira, figueira chumba.

OPUS s.m. (Mús.) Opus (número dunha composición).

OPÚSCULO s.m. Opúsculo (obra escrita corta).

OQUEDAD s.f. Oco, m.

OQUEDAL s.m. Monte con árbores, peto sen herba.

ORA conx. distr. Ora, ben, quer, xa [de uso repetido].

ORACIÓN s.f. (Rel. e Gram.) Oración.

ORACIONAL adx. (Gram.) Oracional, rel. á oración gramatical.║ s.m. (Rel.) Oracional (libro de oracións).

ORACIONERO, A adx. e s. Rezador, que reza moito.

ORACULAR adx. Rel. ou propio do oráculo.

ORÁCULO s.m. (Ant.) Oráculo (resposta dunha deidade, lugar e intermediario). ║ s.m. (fig.) Oráculo, prognóstico, predición. ║ s.m. (por ext.) Oráculo, persoa sabia.

ORADOR, A s. Orador.

ORAL adx. Oral.

ORALIDAD s.f. Oralidade, cal. de oral.

ORANGUTÁN s.m. (Zoo.: Primate do xénero Pongo, 3 especies) Orangután.

ORANTE adx. Orante (‘que ora’ ou a súa figura)

ORAR v. Orar, pregar.

ORATE s. Tolo, louco. ║ s.(coloq.) Tarambaina, atoleirado, chalado, toleirán.

ORATORIO (1) s.m. (Rel. e Mús.) Oratorio.

ORATORIO (2), A adx. Oratorio, rel. á oratoria. s.f. Oratoria (arte da elocuencia).

ORBE s.m. Redondez.Esfera celeste.Orbe, mundo, universo.

ORBICULAR adx. Orbicular, redondo, circular.

ÓRBITA s.f. Órbita.

ORBITAL, ORBITARIO, A adx. Orbital, orbitario, rel. á órbita.

ORBITAR v. Orbitar, moverse nunha órbita.

ORCA s.f., ORCO s.m. (Zoo.: Cetáceo Orcinus orca) Candorca.

ORCO (1) s.m. (Zoo.) [V. ORCA]

ORCO(2) s.m. (Ant.) Orco, inferno.

ORDALÍA s.f. (Hist.) Ordalía, xuízo de Deus.

ORDEN s.m. e f. Orde f. ║ s.f. (Relix.) Orde.402

ORDENABLE adx. Ordenable / ordenábel.

ORDENACIÓN s.f. Ordenación, ordenamento m.

ORDENADO, A adx. Ordenado, coidadoso, minucioso.

ORDENADOR adx. Ordenador, que ordena. s.m. Ordenador, computador, computadora.

ORDENAMIENTO s.m. Ordenamento, acc. de ordenar. Ordenamento [xurídico].

ORDENANDO s.m. (Cat.) Ordenando (o que vai ser ordenado).

ORDENANZA s.f. Ordenanza (conxunto de normas). s.m. (Mil.) Ordenanza (servidor dun oficial).

ORDENAR(SE) v. Ordenar(se) = [Colocar, aviar, organizar. Encamiñar, dispoñer. Mandar, impoñer. (Cat.) Conferir o sacramento da orde. ]

ORDEÑADERO s.m. (sitio) Muxidoiro. ║ (vasilla) Muxideira, canada, canado.

ORDEÑADOR, A adx. e s. Muxidor. ║ s.f. Muxidoira, muxideira, muxidora (aparello).

ORDEÑAR v. Muxir, munguir403.

ORDEÑO s.m. Muxidura, munguidura.

ORDINAL adx. Ordinal, rel. á orde. adx. e s.(Gram.) [Número] ordinal.

ORDINARIEZ s.f. Grosaría, vulgaridade, descortesía.

ORDINARIO, A adx. Ordinario.

OREAR v. Airear. Ventilar. ║ v.pr. Airearse, tomar o aire.

ORÉGANO s.m. (Bot.: Herba olorosa Origanum vulgare) Ourego.

OREJA s.f. Orella.
OREJA DE MAR (Zoo.: Molusco gasterópodo Haliotis tuberculata) Peneira.
OREJA DE MADERA (Micolox.: Fungo Auricularia polytricha.) Orella de madeira.
OREJA DE JUDAS (Micolox.: Fungo Auricularia auricula-judae) Orella de Xudas.
AGUZAR LAS OREJAS (loc. verb.) Orellar, prestar atención.
APLASTAR LA OREJA (loc. verb.) Durmir.
BAJAR LAS OREJAS (loc. verb. coloq.) Orellar, ceder, avirse.

OREJEAR v. Orellar (mover as orellas un animal). Facer algo de mala gana.

OREJERAS s.f.pl. Orelleiras (peza de roupa). Orelleiras [das cabalarías. Orelleiras, abeacas, forcados [do arado].

OREJÓN, A adx. Orellán, orelludo. ║ Tirón de orellas.

OREJUDO, A adx. Orelludo, orellán.

ORENSANO, A adx. e s. Ourensán; -sá, auriense (de Ourense).

OREO s.m. Brisa, aura. ║ Aeración, ventilación.

ORFANATO s.m. Orfanato, hospicio (asilo de orfos).

ORFANDAD s.f. Orfandade.

ORFEBRE s. Ourive.

ORFEBRERÍA s.f. Ourivería.

ORFELINATO s.m. Orfanato.

ORFEÓN s.m. Orfeón, coro, coral.

ORFEONISTA s. Orfeonista.

ORGANDÍ s.m. Organdí (unha tea branca de algodón).

ORGANESSON s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 118) Oganesson, “Og“.

ORGÁNICO, A adx. Orgánico.

ORGANIGRAMA s.m. Organigrama (esquema…).

ORGANISMO s.m. Organismo.

ORGANISTA s. Organista (músico…).

ORGANIZABLE adx. Organizable / organizábel.

ORGANIZACIÓN s.f. Organización, acc. e ef. de organizar(se). ║ Organización, asociación, entidade.

ORGANIZACIÓN NO GUBERNAMENTAL, ONG: Organización non gobernamental, ONG [oenegué].

ORGANIZADO, A Part. do v. organizar. ║ adx. (Biol.) Orgánico, corpo con aptitude para vivir.

ORGANIZADOR, A adx. e s. Organizador.

ORGANIZAR(SE) v. Organizar(se).

ORGANIZATIVO, A adx. Organizativo, rel. á organización.

ÓRGANO s.m. Órgano (parte do corpo, instrumento, peza, medio de comunicación, etc.).

ORGASMO s.m. Orgasmo, clímax.

ORGÍA s.f. Orxía.

ORGIÁSTICO, A adx. Orxiástico, rel. á orxía.

ORGULLO s.m. Orgullo.

ORGULLOSO, A adx. Orgulloso.

ORIBE, ORIVE s. Ourive, que traballa no ouro.

ORIENTABLE adx. Orientable / orientábel.

ORIENTACIÓN s.f. Orientación.

ORIENTADOR, A adx. e s. Orientador, que orienta.

ORIENTAL adx. Oriental.

ORIENTALIZAR(SE) v. Orientalizar(se), coller características orientais.

ORIENTAR(SE) v. Orientar(se), posicionar(se). Orientar, asesorar, encamiñar.

ORIENTE s.m. Oriente, leste, levante, raiante. Oriente (países asiáticos).

ORIFICIO s.m. Furado, orificio.

ORIGEN s.m. Orixe f.

ORIGINAL adx. e s.m. Orixinal.

ORIGINALIDAD s.f. Orixinalidade.

ORIGINAR v. Orixinar, causar, ocasionar, provocar, xerar.

ORIGINARIO, A adx. Orixinario.

ORILLA s.f. Beira, bordo, marxe, orela / ourela.

ORILLAR v. Abeirar, arrimar á beira.

ORILLO s.m. Ourelo [dunha tea].

ORÍN s.m. Ferruxe f.

ORINES s.m.pl. Ouriños, mexos.

ORINA s.f. Mexo m, ouriños m.pl.

ORINAL s.m. Ouriñal, bañado, penico.

ORINAR v. Mexar, ouriñar.

ORINQUE s.m. (Mar.) Orinque, arinque (cabo que une boia e áncora).

ORIOL s.m., OROPÉNDOLA s.f. (Zoo.: Pax.) [V. OROPÉNDOLA].

ORIUNDO, A adx. Oriúndo, nativo, orixinario.

ORLA s.f. Orla, orladura (adorno) . ║ Orla (cadro de fotos de alumnos).

ORLADURA s.f. Orladura, orla.

ORLAR v. Orlar, adornar con orla.

ORLÓN s.m. Orlón (fibra sintética).

ORNAMENTACIÓN s.f. Ornamentación, acc. de ornamentar.

ORNAMENTAL adx. Ornamental.

ORNAMENTAR v. Ornamentar, adornar, ornar, adobiar, enfeitar.

ORNAMENTO s.m. Ornamento, ornato, adorno.

ORNAR v. Ornar, ornamentar, adornar.

ORNATO s.m. Ornato, ornamento, adorno.

ORNITOLOGÍA s.f. Ornitoloxía (estudo das aves).

ORNITÓLOGO, A s. Ornitólogo.

ORNITORRINCO s.m. (Zoo.: Mam. Ornithorhynchus anatidus) Ornitorrinco.

ORO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 79) Ouro, “Au“.

OROGÉNESIS, OROGENIA s.f. (Xeol.) Oroxénese (estudo da formación das montañas).

OROGÉNICO, A adx. (Xeol.) Oroxenético ( rel. á oroxénese).

OROGRAFÍA s.f. Orografía (estudo dos montes de dun país).

OROGRÁFICO, A adx. Orográfico rel., á orografía.

ORONDO, A adx. [Vasilla] barriguda.║ (coloq.) Oco, foncho, esponxoso. ║ adx. (coloq.) Fatuo, fachendoso, presumido, esculfurido. ║ adx. (coloq.) Groso, gordo. Bazuncho, repoludo.

ORONIMIA s.f. (Ling.) Oronimia (estudo dos orónimos).

ORONÍMICO, A adx. Oronímico, rel. á oronimia.

ORÓNIMO s.m. (Ling.) Orónimo (topónimo de cordilleira, montaña, etc.).

ORONJA s.f. (Micolox.: Cogomelo Amanta caesarea) Amanita dos césares, cogomelo dos césares, raíña.

OPOPEL s.m. Ouropel.

OROPÉNDOLA s.f. (Zoo.: Pax. Oriolus oriolus) Ouriolo, vichelocrego, milleiro, papafigo.

ORQUESTA s.f. Orquestra.

ORQUESTACIÓN s.f. Orquestración.

ORQUESTADOR, A adx. e s. Orquestrador.

ORQUESTAL adx. Orquestral, rel. á orquestra.

ORQUESTAR v. Orquestrar [unha partitura]. ║ (pexor.) Orquestrar, conspirar, maquinar.

ORQUÍDEA s.f. (Bot.: Pl. das orquidáceas, vs. esps.) Orquídea.
ORQUIDEA SILVESTRE, CAMPANOS (Bot.: Pl. Orchis mascula) Collón de can.

ORTIGA s.f. (Pl. herb. da fam. das urticáceas.) Estruga, ortiga, ortigón, herba do cego.
ORTIGA MANCHADA / FÉTIDA, CHUCHAMELES: (Bot.: Pl. herb. Lamium maculatum) Chuchamel / chupamel.

ORTIGAL s.f. Ortigueira, terreo de ortigas.

ORTIGAR(SE) v. Ortigar(se), estrugar(se).

ORTO s.m. Orto (saída dun astro).

ORTO- (elem.compos.) Orto- (= recto, correcto).

ORTODONCIA s.f. (Med.) Ortodoncia.

ORTODOXIA s.f. Ortodoxia /ks/.

ORTODOSO, A adx. Ortodoxo /ks/.

ORTOGONAL adx. (Mat.) Ortogonal, perpendicular (que forma un ángulo recto).

ORTOGRAFÍA s.f. Ortografía.

ORTOGRÁFICO, A adx. Ortográfico.

ORTOLOGÍA s.f. (Fon.) Ortoloxía (rama da fonética).

ORTOPEDIA s.f. Ortopedia.

ORTOPEDISTA s. Ortopedista, especialista en ortopedia.

ORUGA s.f. (Bot.: Pl. herb. Ertuca vesicaria) Eiruga. (Zoo.: Larva de insecto) Eiruga.

ORUJO s.m. Bagazo, bullo.

ORVALLO, ORBALLO 404 s.m. Chuvisca, babuxa, barruzo, lapiñeira, parrumada, orballo.

ORZA (1) s.f. Unha vasilla de barro para gardar conservas.

ORZA (2) s.f. (Mar.) Orza, deriva (peza dos veleiros).

ORZAR v. (Mar.) Orzar, inclinar a proa cara o vento405.

ORZUELO (1) s.m. Tirizó, toromelo, orizó.

ORZUELO (2) s.m. Ichó, trampa para perdices. Cepo para prender ás feras polos pés.

OS pron. pers. át. 2ª p.pl. Vos.

OSA MAYOR (Astron.) Osa Maior, carro das estrelas, carro grande.

OSA MENOR (Astron.) Osa Menor, carro pequeno, carriño.

OSADÍA s.f. Ousadía, afouteza, atrevemento m.

OSADO, A adx. Ousado, afouto, atrevido.

OSAMENTA s.f. Osamenta.

OSAR v. Ousar, atreverse.

OSARIO s.m. Osario, oseira (lugar dos ósos).

OSCENSE adx. e s. Oscense (de Huesca).

OSCILACIÓN s.f. Oscilación.

OSCILANTE adx. Oscilante.

OSCILAR v. Abanearse, oscilar.

OSCILATORIO, A adx. Oscilatorio.

ÓSCULO s.m. Ósculo, bico de respecto.

OSCURANTISMO s.m. Escurantismo.

OSCURECER(SE) v. Escurecer(se), enfuscar(se).

OSCURIDAD s.f. Escuridade.

OSCURO, A adx. Escuro, fusco.
A OSCURAS (loc): Ás escuras

ÓSEO, A adx. Óseo, rel. ao óso.

OSERA s.f. Oseira, cova dos osos.

OSIFICAR(SE) v. Osificar(se).

OSMIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 76) Osmio, “Os“.

ÓSMOSIS, OSMOSIS s.f. Osmose.

OSMÓTICO, A adx. Osmótico, rel. á osmose.

OSO, A s.(Zoo.: Mam.) Oso /?/.
OSO PANDA (Zoo.: Mam. Ailuropoda melanoleuca) Oso panda.
OSO PARDO (Zoo.: Mam. Ursus arctos) Oso pardo.
OSO POLAR (Zoo.: Mam. Ursus maritimus) Oso polar.

OSTEÍTIS s.f. (Med.) Osteíte (inflamación de óso).

OSTENSIBLE adx. Ostensible / ostensíbel, claro, patente.

OSTENSIVO, A adx. Ostensivo, que mostra ou ostenta algo.

OSTENTACIÓN s.f. Ostentación, fachenda.

OSTENTAR v. Ostentar, facer patente algo. Ostentar, facer gala de grandeza.

OSTENTOSO, A adx. Ostentoso, fachendoso.

OSTEOPATÍA s.f. (Med.) Osteopatía (enfermidade ósea).

OSTRA s.f. (Zoo.: Bivalvo Ostrea edulis) Ostra.║ (coloq.) Coitado, retraído.
OSTRA PORTUGUESA (Zoo.: Bivalvo Crassostrea angulata) Morruncho.
OSTRA RIZADA (Zoo.: Bivalvo Crassostrea gigas) Ostra rizada.

OSTRÓN s.m.; OSTIÓN s.m. (Zoo.: Bivalvo Crassostrea gigas) Ostra portuguesa, ostra rizada.

OSTRACISMO s.m. (Hist.) Ostracismo (desterro ou afastamento).

OSUDO, A adx. [V. HUESUDO].

OTALGIA s.f. (Med.) Otalxia, dor de oídos.

OTEAR v. Outear, ollar desde un alto (outeiro). ║ Esculcar, asalar, escudriñar, espreitar.

OTERO s.m. Outeiro.

ÓTICO, A adx. Ótico, rel. ao oído.

OTITIS s.f. (Med.) Otite, inflamación do oído.

OTOLOGÍA s.f. (Med.) Otoloxía, estudo do oído.

OTÓLOGO, A s.(Med.) Otólogo.

OTOÑADA s.f. Outonada, outonía.

OTOÑAL adx. Outonal, outonizo.

OTOÑAR v. Pasar ao outono dunha persoa. Brotar herba en outonoTemperarse a terra no outono.

OTOÑIZO, A adx. Outonizo, rel. ao outono.

OTOÑO s.m. Outono.

OTORGAMIENTO s.m. Outorgamento.

OTORGANTE adx. e s. Outorgante.

OTORGAR v. Outorgar.

OTORRINOLARINGOLOGÍA s.f. (Med.) Otorrinolaringoloxía.

OTRO, A indef. Outro.
DE OTRO, -A, -OS, -AS: Doutro, -a, -os, -as (contraccións).
EN OTRO, -A, -OS, -AS: Noutro, -a, -os, -as (contraccións).
ESTE / ESE / AQUEL OTRO: Estoutro, esoutro, aqueloutro, etc. (contracciones).

OTRORA adv. Outrora, noutrora.

OTROSÍ adv. Outrosí, ademais, amais. ║ s.m. (Der.) Outrosí.

OVACIÓN s.f. Ovación.

OVACIONAR v. Ovacionar, aclamar.

OVADO, A adx. Ovado, de forma de ovo.

OVAL adx. Oval, de forma de óvalo.

OVALAR v. Ovalar, dar forma de óvalo.

ÓVALO s.m. Óvalo (certa curva cerrada),

OVARIO s.m. Ovario.

OVEJA s.f. (Zoo.: Mam. Ovis aries) Ovella.
OVEJA JOVEN: Perica.

OVEJERO, A adx. e s. Ovelleiro, o que coida das ovellas.

OVETENSE adx. e s. Ovetense (de Oviedo).

OVILLAR v. Anobelar, facer novelos.

OVILLARSE v.pr. Anobelarse, encoller o corpo.

OVILLO s.m. Nobelo /e/.

OVINO adx. Ovino, rel. á ovella ou carneiro.

OVÍPARO, A adx. e s.(Zoo.) Ovíparo (que se reproduce por ovos).

OVNI s.m. Ovni [Obxecto Voador Non Identificado].

OVOIDE adx. Ovoide, ovado, oval. s.m. Ovoide (conglomerado de carbón desa forma).

OVULACIÓN s.f. (Biol.) Ovulación [das femias dos mamíferos].

OVULAR (1) v. (Biol.) Ovular, realizar á ovulación.

OVULAR (2) adx. (Biol.) Ovular, rel. ao óvulo.

ÓVULO s.m. Óvulo.

OXIDABLE adx. Oxidable / oxidábel /ks/.

OXIDACIÓN s.f. (Quím.) Oxidación /ks/.

OXIDANTE adx. e s.m. Oxidante /ks/.

OXIDAR(SE) v. Oxidar(se) /ks/, enferruxar(se).

ÓXIDO s.m. (Quím.) Óxido /ks/. Ferruxe f.

OXIGENACIÓN s.f. Osixenación / oxixenación /ks/.

OXIGENADO, A adx. Osixenado / oxixenado.

OXIGENAR v. Osixenar / oxixenar.

OXÍGENO s.m. (Quím.: Elem. de N. At.8 ) Osíxeno, “O“

OXÍMORON s.m. (Ret.) Oxímoro (palabras contrarias…).

OXÍTONO, A adx. (Fon.) OxítonoA /ks/.

OYENTE adx. e s. Oínte, ouvinte.

OZONO s.m. (Quím.) Ozono (gas).









P

P s.f. (letra “pe”) P s.m. (letra “pe”) .

PABELLÓN s.m. Pavillón.

PABILO, PÁBILO s.m. Pabío, mecha, matula, torcida.

PÁBULO s.m. Pábulo (alimento necesario).

PACA (1) s.f. (Zoo.: Mam. roedor Cuniculus paca) Paca.

PACA (2) s.f. Paca, fardo, bala.

PACATERÍA s.f. Escrupulosidade

PACATO, A adx. Apoucado, encollido, petapouco, tímido. ║ Timorato, que se escandaliza con facilidade.

PACEDERO, A adx. [Terreo] pasteiro, que ten pasto406.

PACEDURA s.f. (desus.) Pacedura, acc. e ef. de pacer.

PACENSE, BADAJOCENSE adx. e s. Pacense, badaxocense (de Badaxoz).

PACER v. Pacer, pastar.

PACHÁ s.m. Paxá [V. BAJÁ].

PACHO, A adx. Indolente, apático, indiferente.

PACHÓN, NA adx. (coloq.) Pachorrento, calmudo, flegmático.

PACHORRA s.f. Pachorra, cachaza, carrúa, prosma.

PACHORRIENTO, A, PACHORRUDO, A adx. Pachorrento, cachazudo, calmudo, calmoso, prosmeiro, pausado.

PACHULI, PACHULÍ s.m. (Bot.: Pl. Pogostemon cablin e perfume dela) Pachulí.

PACIENCIA s.f. Paciencia.

PACIENTE adx. e s. Paciente.

PACIFICACIÓN s.f. Pacificación.

PACIFICADOR, A adx. e s. Pacificador.

PACIFICAR(SE) v. Pacificar(se).

PACÍFICO, A adx. Pacífico, tranquilo, sosegado, calmo.

PACIFISMO s.m. Pacifismo.

PACIFISTA adx. e s. Pacifista.

PACO s.m., LLAMA s.f. (Zoo.) [V. LLAMA (2)]

PACOTILLA s.f. Pacotilla, xéneros libres de frete marítimo.
SER DE PACOTILLA (loc. verb. coloq.) Ser de pacotilla, de baixa calidade

PACTAR v. Pactar, acordar, facer un pacto.

PACTO s.m. Pacto. ║ Pauto (co demo)407.

PADECER v. Padecer, sufrir. ║ Padecer, soportar, aturar.

PADECIMIENTO s.m. Padecemento.

PADRASTRO s.m. Padrasto (marido da nai…). ║ Mal pai. ║ Atranco, empezo, impedimento. ║ Padrasto [da pel], espigo, garfela, repelo, respigón.

PADRAZO s.m. (coloq.) Bo pai.

PADRE s.m. Pai, padre. ║ Padre (crego).

PADREAR v. Tirar ao pai. ║ Padrear, procrear.

PADRENUESTRO s.m., PADRE NUESTRO: Nosopai, paternóster, painoso (oración).

PADRINAZGO s.m. Apadriñamento. ║ Cargo de padriño. ║ Amparo [a outro].

PADRINO s.m. Padriño.

PADRÓN (1) s.m. Pai moi benevolente.

PADRÓN (2) s.m. Padrón (lista).

PAELLA s.f. Paella (prato).║ Paella, paelleira (tixola).

PAELLERO, A adx. e s.m. e f. Paelleiro, -a.

PAGA s.f. Paga.

PAGABLE adx. Pagable / pagábel.

PAGADERO, A adx. Pagable, pagadoiro.

PAGADOR, A adx. e s. Pagador.

PAGADURÍA s.f. Pagadoría (lugar).

PÁGALO s.m. (Zoo.: Ave mariña Stercorarius skua) Merdeiro, papamerda, palleira, cagote.

PAGAMENTO, PAGAMIENTO s.m. Pagamento.

PAGANISMO s.m. (Rel.) Paganismo.

PAGANIZAR(SE) v. Paganizar(se).

PAGANO, A (1) adx. e s. Pagán; -á.

PAGANO (2) s.m. (fam.) Pandote408.

PAGAR v. Pagar = [ Aboar. ║ Cumprir una pena. ║ Expiar, sufrir as consecuencias de algo feito. ║ Corresponder, recompensar (uns agarimos). ║ v.pr. Oufanarse. ]

PAGARÉ s.m. Nota promisoria, obriga de pagamento.

PÁGINA s.f. Páxina.

PAGINACIÓN s.f. Paxinación, acc. e ef. de paxinar.

PAGINAR v. Paxinar, numerar páxinas.

PAGO (1) s.m. Pago, pagamento.

PAGO (2) s.m. Aldea, lugar. ║ s.m.pl. Rexión, bisbarra, comarca.

PAGODA s.f. Pagode.

PAIRAR v. (Mar.) Pairar (estar unha nave ao pairo).

PAIRO s.m. (Mar.) Pairo (nave case parada…).
ESTAR AL PAIRO (loc. verb. coloq.) Estar á expectativa.

PAÍS s.m. País.

PAISAJE s.m. Paisaxe, f.

PAISAJISMO s.m. Paisaxismo.

PAISAJISTA adx. e s. Paisaxista.

PAISAJÍSTICO, A adx. Paisaxístico, a.

PAISANAJE s.m. Paisanaxe f., conxunto de paisanos.

PAISANO, A adx. e s. Paisano.

PAJA s.f. Palla.

PAJADA s.f. (Agr.) Pallugada para as bestas.

PAJAR s.m. Palleira, f. ║ Palleiro409.

PAJARERA s.f. Paxareira, gaiola grande.

PAJARERÍA s.f. Paxarada (chea de paxaros).Paxarería (tenda).

PAJARERO, A adx. Paxareiro, rel. aos paxaros. ║ s. Paxareiro, criador de paxaros. ║ adx. (coloq.) Algareiro, rexoubeiro, divertido. ║ adx. (coloq.) [Tea, adorno, debuxo] rechamante.

PAJARILLOS s.m.pl. (Bot.: Pl. herb. Linaria triornithophora) Arreitó.

PAJARITA s.f. Paxariña [de papel]. ║ Lazo, bolboreta (gravata de lazo).
PAJARITA DE LAS NIEVES, LAVANDERA BLANCA: (Zoo.: Pax. fam. motacílido, vs. esps.) Lavandeira, paxariña da neve, alindadora, pastoriña.

PÁJARO s.m. Paxaro410.
PÁJARO CARPINTERO, PICO (Zoo.: Pax. da fam dos pícidos, vs. esps.) Peto, picapau, piquelo, rinchón.

PAJARRACO, A s.m. (despect.) Paxarolo, paxaro grande indeterminado. ║ s.(coloq.) Arteiro, cazurro, raposeiro, pícaro.

PAJE s.m. Paxe.

PAJERA s.f. Pallar ou palleira pequena dentro da corte.

PAJERO, A s. Vendedor de palla. ║

PAJILLA s.f. (dim.) Palla [de sorber líquidos].

PAJIZO, A adx. Palloso, feito (ou cuberto) de palla. ║ adx. e s.m. Apalluzado, trigueiro, da cor da palla.

PAJOLERO, A adx. e s. [Persoa] impertinente e molesta.

PAJOSO, A adx. Palloso (de palla ou con palla).

PAJUNO, A adx. Rel. aos paxes.

PALA s.f. Pa (ferramenta).

PALABRA s.f. Palabra. ║ Verba, locuacidade.

PALABREO s.m. Parola, parrafeo.

PALABRERÍA s.f. Farfallada, farfalla, leria, pibela, retrónica.

PALABRERO, A adx. e s. Falangueiro, paroleiro. ║ adx. e s. Tarambaina, tarabelo, informal.

PALABROTA s.f. Bocalada, palabra fea.

PALACETE s.m. Palacete.

PALACIEGO, A adx. Palaciano, palatino,cortesán.

PALACIO s.m. Pazo, palacio.

PALADA s.f. Pada / padada.

PALADAR s.m. Padal.

PALADEAR v. Saborear, gorentar pouco a pouco.

PALADÍN s.m. Paladín.

PALADIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 46) Paladio, “Pd“.

PALAFÍTICO, A adx. Palafítico, rel. á palafita.

PALAFITO s.m. Palafita f.

PALAFRÉN s.m. Palafrén (cabalo manso, para damas ou palafreneiro).

PALAFRENERO s.m. Palafreneiro (criado do cabalo).

PALANCA s.f. Panca. Pauferro.

PALANCADA s.f. Golpe dado cunha panca.

PALANGRERO s.m. Palangreiro (da pesca ao palangre).

PALANQUETA s.f. Panquiña, pau de ferro, pauferro m.

PALANQUÍN (1) s.m. Recadeiro, mandadeiro. ║ s.m. (Mar.) Certos cabos e aparellos.

PALANQUÍN (2) s.m. Palanquín (unha liteira oriental).

PALATAL adx. Palatal, rel. ao padal. ║ adx. (Fon.) [Son] palatal, linguopalatal.

PALATINADO s.m. (Hist.) Palatinado (dignidade e territorio).

PALATINO (1), A adx. (Anat.) Palatino (do padal).

PALATINO (2), A adx. Palatino, palaciano, rel. ao pazo. ║ adx. (Hist.) Palatino (certa dignidade).

PALCO s.m. Palco.

PALÉ s.m. Palé (plataforma de táboas…).

PALEADOR, A adx. e s. Padeeiro, padexeiro, o que traballa cunha pa.

PALEADORA s.f. Padeadora / padexadora, escavadora, pa mecánica.

PALEAR v. Padexar / padear.

PALENQUE s.m. Palenque (estacada).

PALENTINO, A adx. e s. Palentino (de Palencia).

PALEO- (elem.compos.) Paleo- (= antigo).

PALEOCRISTIANO, A adx. e s.m. [Arte] paleocristián.

PALEOGRAFÍA s.f. Paleografía, estudo escritos antigos.

PALEOLÍTICO, A adx. e s.m. Paleolítico.

PALEONTOLOGÍA s.f. Paleontoloxía (estudo dos organismo do pasado).

PALERO, A s. Padeeiro, padexeiro, persoa que traballo cunha pa.

PALESTRA s.f. (Ant.) Palestra.

PALETA s.f. Paleta.

PALETADA (1) s.f. (de ‘pala’) Pada.

PALETADA (2) s.f. (de ‘paleto’) Paduanada, paifocada, badocada.

PALETILLA s.f. (Anat.) OmoplataA, escápula, pa [do ombreiro], paleta. ║ s.f. (Anat.) Espiñela, apéndice xifoide (no esterno humano).s.m. Pernil [duns animais].

PALETO, A adx. e s. Pailán; -ana, pailaroco; -a, paifoco; -a.

PALETÓ s.m. Paletó (un tipo de gabán).

PALIAR v. Paliar, atenuar, aliviar, mitigar.

PALIATIVO, A adx. e s.m. Paliativo.

PALIDECER v. Palidecer, pórse pálido.

PALIDEZ s.f. Palidez.

PÁLIDO, A adx. Pálido, esbrancuxado.

PALILLERO, A s. Persoa que fai ou vende escarvadentes. ║ Soporte de escarvadentes411.

PALILLO s.m. Escarvadentes, pauciño dos dentes. ║ Palillo [para facer encaixes].

PALÍNDROMO s.m. Palíndromo (texto de dobre sentido de lectura).

PALINODIA s.f. Palinodia (retractación pública).

PALIO s.m. Palio.

PALIQUE s.m. Leria f., parola f.

PALISANDRO s.m. Palisandro (madeira do ‘guáyaco’, guáiaco).

PALISTA s.m. Padexeiro.

PALITROQUE s.m. (fam.) Garabullo, guizo, garabato.

PALIZA s.f. Zurra, malleira, palerma, brea, tunda, soba.

PALLAZA, PALLOZA s.f. (Palabra galega) Pallaza, palloza.

PALUSTRE (1) s.m. Paleta (de albanel).

PALUSTRE (2) adx. Palustre, palúdico, lacustre.

PALMA s.f. (Bot.: Árb.) Palma, palmeira. ║ Palma, folla da palmeira. ║ s.f. Palma [da man]. ║ Gloria, triunfo. ║ s.f. (Veter.) Palma (parte inferior do casco das cabalarias).

PALMAS s.f.pl. Palmas, aplausos.

PALMADA s.f. Palmada, chapada, golpe coa man aberta. ║ s.f.pl. Aplausos, palmadas.

PALMAR (1) v. (coloq.) Morrer. ║ v. (coloq.) Perder [nun xogo].

PALMAR (2) adx. [Cousa] de palma. ║ adx. Palmar (rel. á palma da man ou á das cabalarías).s.m. Claro, manifesto, evidente. ║ s.m.

PALMEADO, A adx. (Bot.) [Folla] palmada (semellante á man aberta).adx. (Zoo.) [Pé] palmado (cos dedos ligados por unha membrana).

PALMEAR v. Palmear, aplaudir.

PALMENSE adx. e s. Palmense (das Palmas de Gran Canaria)

PALMERA s.f. (Bot.: Árb.) Palmeira, palma.

PALMERAL, PALMAR s.m. Palmeiral.

PALMARÉS s.m. (Dep.) Palmarés (lista de vencedores ou historial meritorio).

PALMATORIA s.f. Palmatoria, férula [das escolas]. ║ Palmatoria (candeeiro baixo).

PALMEJAR s.m. (Mar.) Palmexar (peza interior do barco).

PALMERA s.f. (Bot.: Pl. arbórea) Palmeira, palma. ║ s.f. Palmeira (un doce de follado).

PALMERO (1), A s. O que acompaña con palmas. ║ Un traballador das palmeiras. ║ Peregrino de Terra Santa.

PALMERO (2), A adx. e s. Palmeiro (da illa da Palma)

PALMETA s.f. Palmatoria, férula [V. PALMATORIA]. ║ Golpe dado coa palmatoria.

PALMÍPEDO, A adx., s.f. e s.f.pl. Palmípede; -es.

PALMO s.m. Palmo, cuarta.

PALMOTEAR v. Palmear, aplaudir.

PALO s.m. Pao.

PALOMA s.f. (ave doméstica) Pomba.
PALOMA TORCAZ: (Zoo.: Ave Columba palumbus) Pombo, torcaza.

PALOMAR s.m. Pombal.

PALOMERA s.f. Pombal pequeno, pombaliño.

PALOMERO, A s. Pombeiro, tratante de pombas.

PALOMETA (1) s.f. (Zoo. :Peixe Brama brama) Palometa [negra], castañeta [negra].
PALOMETA ROJA (Zoo.: Peixe Beryx decadactylus) Castañeta / palometa encarnada.

PALOMETA (2) s.f. (Constr.) Escuadro. ║ Gran de millo tostado.

PALOMILLA s.f. (Zoo.: Bolboreta heteróceros vs. esps.) Avelaíña, matacandís. ║ Bolboreta pequena. ║ Ninfa dun insecto. ║ s.f. (Bot.: Pl. Fumaria officinalis) Herba dona, pé de galiña. ║ s.f. (Mar.) Chamadoira, chumaceira, remadoira (peza das barcas de remo) ║ Escuadro (soporte). ║ Porca / rosca de ás (para apertar coas mans).

PALOMINO s.m. (cría do pombo) Pombiño.

PALOMO s.m. (Zoo.: Ave Columba palumbus) Pombo, torcaza.

PALPABLE adx. Palpable / palpábel, tocable. ║ Palpable, patente, evidente.

PALPACIÓN s.f. Palpación, acc. e ef. de palpar. ║ s.f. (Med.) Palpación.

PALPADURA s.f. Apalpada, apalpadela.

PALPAR v. Palpar, apalpar, poupar.

PÁLPEBRA s.f., PÁRPADO s.m. (Anat.) Pálpebra, capela do ollo.

PALPEBRAL adx. (Anat.) Palpebral, rel. ás pálpebras.

PALPITACIÓN s.m. Palpitación, latexo.

PALPITANTE adx. Palpitante, que palpita. ║ Palpitante, vivo, de actualidade.

PALPITAR v. Latexar, palpitar.

PALÚDICO, A adx. Palúdico, palustre, lacustre (rel. a lagoas ou pantanos) adx. e s.(Med.) Palúdico, rel. ao paludismo.

PALUDISMO s.m. (Med.) Paludismo, malaria.

PALURDO, A adx. e s. Paifoco, badoco, pailán, paiolo.

PALUSTRE (1) s.m. (Constr.) Paleta [de albanel.

PALUSTRE (2) adx. Palustre, palúdico, lacustre (rel. a lagoas ou pantanos).

PAMELA s.f. Pamela (sombreiro).

PAMEMA s.f. Panxoliña, garatuxa, churruscada (aloumiños excesivos).║ Finximento, engano, argallada, calote. ║ (coloq.) Miudallo, miudeza, insignificancia.

PAMPA s.f. Pampa (chaira…). ║ adx. e s. Rel. a un pobo amerindio arxentino.

PAMPANILLA s.f. Taparrabos.

PÁMPANO s.m. (Agr.) Pampo, gromo novo [da vide]. ║ Folla da vide. ║ s.m. (Zoo.: Peixe Sarpa salpa) Saboga.

PAMPERO, A adx. Pampeiro, rel. ás pampas.

PAMPLINA s.f. Parvada, necidade, babecada.

PAMPLINA, CAPIQUÍ, HIERBA GALLINERA, ÁLSINA (Bot.: Pl. Stellaria media) Herba paxareira, muruxa, maruxa.

PAMPLINERO, A adx. Babeco, paparón, panoco, sandeu.,

PAMPLONÉS, A, PAMPLONICA adx. e s. Pamplonés (de Pamplona).

PAMPULLO, GIRALDA, MARGARITA AMARILLA (Bot.: Pl. Coleostephus myconis) Pampullo, pampillo.

PAN s.m. Pan.
PAN DE TRIGO: Pan de trigo, pantrigo.
PAN DE CENTENO: Pan centeo.
PAN DE MAIZ: Pan de millo, broa / boroa.
PAN ÁCIMO: Pan asmo, pan ácimo.
PAN DE SALVADO: Pan de farelo.
PAN RALLADO: Pan relado.
PAN TOSTADO: Pan torrado.

PANA s.f. Pana (tecido). s.f. (Mar.) Pana, cada táboa do panel.

PANACEA s.f. Panacea (medicamento ou remedio xeral).

PANADERÍA s.f. Panadería / panadaría. ║ Forno, tafona.

PANADERO, A s. Panadeiro.

PANADIZO s.m. Colledizo.

PANAL s.m. Panal, entena, favo, trevo, conxunto de celas da colmea.

PANAMÁ s.m. Panamá (sombreiro e tecido de algodón).

PANCARTA s.f. Pancarta.

PANCETA s.f. Touciño entrefebrado, entreteto.

PANCHO, A adx. Pancho, tranquilo, pousón, calmoso. ║ adx. Satisfeito. ║ s.m. Cría do ollomol, pancho, pachán, panchó. ║ s.m. (coloq.) Panza, bandullo, ventre.

PÁNCREAS s.m. (Anat.) Páncreas.

PANDA s.m. (Zoo.: Mam. chino Ailuropoda melanoleuca) Panda, oso panda.
PANDA ROJO (Zoo.: Mam. Ailurus fulgens) Panda.

PANDEAR v. Empenar, pandar, cambar.

PANDEO s.m. (Constr.) Empenamento.

PANDERETA s.f. Pandeireta.

PANDERETEO s.m. Pandeirada.

PANDERO s.m. Pandeiro.

PANDILLA, PANDA s.f. Panda.

PANDO, A adx. Pando, pandado, empenado. ║ [Río] vagaroso, lento, tardo. ║ Pausado, calmoso, pachorrento.

PANEGÍRICO, A adx. e s.m. (Orat.) Panexírico.

PANEL (1) s.m. Panel (Compartimento / Taboleiro, carteleira / Material, etc.)

PANEL (2) s.m. Comité, comisión, delegación.

PANELA s.f. Biscoito de forma prismática.

PANERO (1) s.m. Paneira (canastro para o pan)412 f.

PANERO (2), A adx. Panceiro, pancego (amigo do pan).

PÁNFILO, A adx. Pánfilo, cándido, inxenuo, inocente.

PANFLETARIO, A adx. Panfletario, rel. ao panfleto.

PANFLETO s.m. Panfleto (folleto…).

PANGOLÍN s.m. (Zoo.: Mam. do xénero Manis, vs. esps.) Pangolín.

PÁNICO s.m. Pánico, pavor, espanto.

PANIFICABLE adx. Panificable/ panificábel, pandexeiro, que se pode panificar.

PANIFICACIÓN s.f. Panificación, acc. e ef. de panificar.

PANIFICADOR, A adx. e s.f. Panificador; -a.

PANIFICAR v. Panificar, pandexar, facer pan.Decruar [unha terra erma] para cultivar pan.

PANIZO, MOHA, MIJO MENOR (Bot.: Pl. gramínea Setaria italica e o seu gran) Paínzo, millo miúdo.

PANOCHA s.f. Mazaroca do millo.

PANOCHO, A s. Paisano da horta de Murcia. ║ O seu dialecto.

PANOJA s.f. Mazaroca [do millo e outros]. ║ Acio.

PANOPLIA s.f. Panoplia.

PANORAMA s.m. Panorama.

PANORÁMICO, A adx. e s.f. (Cine) Panorámico.

PANOSO, A adx. Fariñento, fariñudo.

PANTALÁN s.m. Peirao flotante, pantalán.

PANTALLA s.f. Pantalla.

PANTALÓN s.m. Pantalón.

PANTANO s.m. Pantano, tremedal, tremo, choqueiro. ║ Pantano, encoro, encalco, presa.

PANTANOSO, A adx. Pantanoso (de pantano). (fig.) Cheo de atrancos, dificultades e pégas.

PANTEÍSMO s.m. (Fil.) Panteísmo.

PANTEÍSTA adx. e s. Panteísta.

PANTEÓN s.m. Panteón.

PANTERA s.f., LEOPARDO s.m. (Zoo.: Mam. Panthera pardus) Pantera, leopardo.

PANTOCRÁTOR s.m. (Arte) Pantocrátor.

PANTOMIMA s.f. Pantomima (representación teatral). ║ Pantomima, farsa, argallada.

PANTOMÍMICO, A adx. Pantomímico.

PANTOMIMO s.m. (Teatro) Pantomimo, mimo.

PANTOQUE s.m. (Mar.) Pantoque (unha parte do casco do barco).

PANTUFLA s.f. Pantufla, chinela.

PANZA s.f. Panza, ventre, (fig.) bandullo. ║ Barriga (dalgunhas vasillas). ║ (Zool.) Panza, bandullo (1ª parte do estómago dos ruminantes).

PANZADA s.f. Bandullada, barrigada (golpe). s.f. (coloq.) Enchente, farta, chea, enchedela.

PANZUDO,A adx. Barrigudo, bazuncho, barrigán.

PAÑAL s.m. Cueiro, panal.

PAÑALES s.m.pl. Vurullo / envurullo (dos nenos pequenos).

PAÑERO, A adx. Paneiro, rel. aos panos. ║ Paneiro, o que vende panos.

PAÑO s.m. Pano. (Tea / Trapo, rolla, mulido. / Mantelo / Tapete / Cara dunha parede / Tapiz. / (Mar.) Vela dun navío ) /... ║ pl.: Vestiduras.)

PAÑOL s.m. (Mar.) Pañol (compartimento).

PAÑOLETA s.f. Pano da cabeza.

PAÑUELO s.m. Pano da man, pano da faldriqueira.

PAPÁ (1) s.m. (Cat.) Papa, Sumo Pontífice.

PAPA (2), PATATA s.f. (Bot.: Pl. herb. Solanum tuberosum e o seu tubérculo) Pataca.

PAPA (3) s.f. (coloq.) Parvada, estupidez. ║ Papa, papallada (alimento mol). ║ Masa mol[de barro]. ║ s.f.pl.(coloq.) Comida, papatoria.

PAPÁ s.m. Papá.

PAPABLE adx.[Cardeal] papable / papábel.

PAPADA s.f. Papada, papeira, papo m., barbada.

PAPADO s.m. (Cat.) Papado.

PAPAGAYO, A s.m. e f.(Zoo.: Ave da orde las psitaciformes, vs. esps.) Papagaio m. ║ Acusón, denunciador.

PAPAL (1) adx. Papal, rel. ao papa.

PAPAL (2) s.m. Pataqueira, terreo de ‘papas’, patacas.

PAPAMOSCAS, PAPANATAS, PAPATOSTE s.m. (fig. e fam.) Papón, papán, papaleisón.

PAPANATAS s.(fig. e fam.) Paiolo, papán, papón, paspán, babeco.

PAPAR v. Comer cousas brandas sen mascar. ║ v. (coloq.) Papar, comer, manducar.

PAPARDA, ALCRIQUE, SAURO ATLÁNTICO s.m. (Zoo.: Peixe Scomberesox saurus) Paparda, alpabarda, alcrique, chandarme, pataguillón.

PÁPARO, A adx. Paspán, pailán, paifoco, badoco.

PAPAROTE, A s. (p.us.) Paiolo, papán, papón413.

PAPARRASOLLA s.f. Coco, cocón, papón (para asustar aos nenos).

PAPARRUCHA s.f. (fam.) Trola, bouba, noticia falsa. ║ (fam.) Bobada, parvada, babecada. ║ (Nalgunhas partes:) Paparrallada, papullada, masa branda.

PAPAYA s.f. (Bot.) Papaia, froito do ‘papayo’, papaia.

PAPAYO s.m. (Bot.: Árb. Carica papaya) Papaia.

PAPEL s.m. Papel (Folla, prego / Documento / Impreso / Función, rol / Personaxe../ )

PAPELERA s.f. Papeleira.

PAPELERÍA s.f. Papelería / papelaría.

PAPELERO, A adx. Papeleiro, rel. ao papel. ║ s. Papeleiro, fabricante ou vendedor de papel.

PAPELETA s.f. Papeleta.

PAPELORIO s.m. (despect.) Papelorio, fargallada de papeis.

PAPERAS s.f.pl. Papeiras, orellóns, m.

PAPILA s.f. (Anat.) Papila.

PAPILAR adx. Papilar, rel. ás papilas.

PAPILLA s.f. Papa. Papallada.

PAPILOMA s.m. (Med.) Papiloma.

PAPIRO s.m. (Bot.: Pl. herb. Cyperus papyrus e as follas sacadas do seu talo) Papiro.

PAPIROFLEXIA s.f. Papiroflexia /ks/ (arte de facer figuras cun papel).

PAPISTA adx. e s. Papista.

PAPO (1) s.m. Papo, boche, papada [das aves]. ║ Papo, papada, barbada, barbadela. ║ s.m. (coloq.) Faceira, froia, meixela. ║ s.m. (coloq.) Cara [dura], desvergonza, descaro.

PAPO (2) s.m. Flor peluda voante dalgunhas plantas

PAPUDO, A adx. Papudo, bochudo.

PAQUEBOTE s.m. (Mar.) Paquebote, paquete (embarcación).

PAQUETE s.m. Paquete.

PAQUETERÍA s.f. Paquetería / paquetaría.

PAQUIDERMO, A adx. e s.(Zoo.) Paquidermo.

PAR adx. Par (múltiplo de dous). s.m. Par.

PARA prep. Para414.

PARABIÉN s.m. Parabén, en hora boa.

PARABLE adx. Parable/ parábel, que se pode parar.

PARÁBOLA s.f. Parábola.

PARABÓLICA s.f. [Antena] parabólica.

PARABÓLICO, A adx. e s.f. Parabólico, rel. a parábola.

PARABRISAS s.m. Parabrisas.

PARACAIDAS s.m. Paracaídas.

PARACAIDISMO s.m. Paracaidismo.

PARACAIDISTA adx. e s. Paracaidista.

PARACHOQUES s.m. Parachoques.

PARÁCLITO, PARACLETO s.m. (Cat.) Paracleto, Espírito Santo.

PARADA s.f. Parada, paraxe (de parar).

PARADERO s.m. Paradoiro.

PARADIGMA s.m. Paradigma, exemplo, exemplar.║ (Filos. e Ling.) Paradigma (formas que se toman como modelo).

PARADIGMÁTICO,A adx. Paradigmático, rel. ao paradigma.

PARADINA s.f. Monte pasteiro con currais.

PARADINAS s.f.pl. Pardiñeiro415.

PARADO, A adx. Parado, temesiño, atado. ║ Parado, desempregado.

PARADOJA s.f. Paradoxo m. /ks /

PARADÓJICO, A adx. Paradoxal. /ks/

PARADOR, A adx. Parador, que para. [Cabalo] dado a pararse.║ s.m. Parador, pousada, mesón.

PARAFERNALIA s.f. Pompa, aparato, boato.

PARAFINA s.f. (Quím.) Parafina.

PARAFINAR v. Parafinar (impregnar de parafina).

PARÁFRASIS s.f. Paráfrase (explicación dun texto).

PARAFRÁSTICO, A adx. Parafrástico (de paráfrase).

PARAGOGE s.f. (Ling.) Paragoxe (adición dun son ao final da palabra).

PARAGÓGICO, A adx. Paragóxico, rel. á paragoxe.

PARAGUAS s.m. Paraugas.

PARAGUAYO, A adx. e s. Paraguaio, de Paraguai.║ s.f. (Bot.: Pl. Prunus persica var. Platycarpa, híbrido do pexego ) Paraguaio m.

PARAGÜERO, A s.(Ref. a persoa) Paraugueiro. ║ s.m. (moble) Paraugueiro.

PARAHÚSO s.m. Parafuso, trade (ferramenta).

PARAISO s.m. Paraíso.

PARAJE s.m. Lugar, sitio.

PARALAJE s.m. ou f.(Astr. e Fis.) Paralaxe.

PARALELEPÍPEDO s.m. (Xeom.) Paralelepípedo.

PARALELISMO s.m. Paralelismo, cal. de paralelo. ║ s.m. (Ret.) Paralelismo (repetición unidades sintácticas).

PARALELO, A adx. e s.m. Paralelo.

PARALELOGRAMO s.m. (Xeom.) Paralelogramo.

PARALIPSIS s.f. (Ret.) Paralipse, preterición (aparencia de omisión).

PARÁLISIS s.f. Parálise.

PARALÍTICO, A adx. e s. Paralítico.

PARALIZACIÓN s.f. Paralización.

PARALIZADOR, A, PARALIZANTE adx. Paralizante, que paraliza.

PARALIZAR(SE) v. Paralizar(se). Varar(se).

PARAMENTO s.m. Paramento (atavío de cubrición). (Arquit. e Constr.) Paramento.

PARAMENTOS SACERDOTALES (Rel.) Paramentos sacerdotais (vestiduras das cerimonias e adornos do altar).

PARAMÉTRICO, A adx. Paramétrico, rel. ao parámetro.

PARÁMETRO s.m. Parámetro (dato necesario…). s.m. (Mat.) Parámetro (variable con valor numérico).

PARAMILITAR adx. Paramilitar.

PÁRAMO s.m. Páramo.

PARANGÓN s.m. Parangón, comparación.

PARANGONAR v. Parangonar, comparar.

PARANINFO s.m. Paraninfo (salón…).

PARANOIA s.f. (Psiq.) Paranoia.

PARANOICO, A adx. e s.(Psiq.) Paranoico.

PARANORMAL adx. Paranormal (sen explicación coa normalidade).

PARAPETAR(SE) v. Parapetar(se), amparar(se).

PARAPETO s.m. Parapeto.

PARAPLEJIA, PARAPLEJÍA s.f. (Med.) Paraplexía.

PARAPLÉJICO, A adx. e s.(Med.) Parapléxico.

PARAPSICOLOGÍA, PARASICOLOGÍA s.f. Parapsicoloxía.

PARAPSICOLÓGICO, A, PARASICOLÓGICO, A adx. Parapsicolóxico.

PARAR(SE) v. Parar(se). Deter(se). Cesar.
SIN PARAR: Sen parar, a reo, de seguido.

PARARRAYOS s.m. Pararraios.

PARASITARIO, A adx. Parasitario.

PARÁSITO, A adx. e s.m. ParasitoA, a.

PARASOL s.m. Parasol, antuca, catasol (con forma de paraugas).║ Parasol [do parabrisas].

PARASOL, APAGADOR s.m. (Micolox.: Cogomelo Macrolepiota procera) Choupín, roco, chouparro.

PARATAXIS s.f. (Gram.) Parataxe (coordinación oracional).

PARCA s.f. (Mit.) Parca.

PARCELA s.f. Parcela. Tenza (dun monte comunal).
PARCELA DE CULTIVO: s.m. Eido.

PARCELAR v. (Agric.) Aleirar

PARCHE s.m. Parche.

PARCHEAR v. Parchear.

PARCHÍS s.m. Parchís (xogo de mesa).

PARCIAL adx. Parcial.

PARCIALIDAD s.f. Parcialidade, bando, facción. ║ Parcialidade, subxectividade, prevención. ║ Familiaridade no trato.

PARCO, A adx. Parco, moderado, sobrio.

PARDELA, PICHONETA s.f. (Zoo.: Puffinus puffinus) Curricacho.
PARDELA OSCURA (Zoo.: Ave Puffinus griseus) Curricacho.

PARDILLO COMÚN (Zoo.: Pax. Carduelis cannabina) Liñaceiro, nabiñeiro.

PARDO, A adx. e s. Pardo, teixo (cor).

PARDUSCO, A, PARDUZCO, A adx. (cor) Teixo, pardento, apardazado.

PAREAR v. Emparellar, aparellar.

PARECER(SE)(1) v. Parecer(se). (A)semellar(se).

PARECER (2) s.m. Parecer, opinión, xuízo. ║ Parecer, aparencia.
AL PARECER, PARECE SER: Ó parecer, seica, disque.

PARECIDO, A adx. Parecido, semellante, similar. ║ s.m. Parecido, semellanza, similitude.

PARED s.f. Parede.

PAREDÓN s.m. Paredón.

PAREJA s.f. Parella, par.

PAREJO, A adx. e s.f. Parello, semellante, parecido, similar. ║ adx. Liso, chan, chairo.

PAREMIA s.f. Paremia, refrán, dito, proverbio.

PARENTERAL adx. (Med.) Parenteral (por vía distinta do intestino).

PARENTESCO s.m. Parentesco416.

PARÉNTESIS s.m. Paréntese f.

PARHILERA s.f. (Constr.) Crucel, trabe do cumio.

PARENTAL adx. Parental, rel. aos pais ou aos parentes.

PARENTELA s.f. Parentela (conxunto de parentes de alguén).

PARENTESCO s.m. Parentesco.

PARÉNTESIS s.m. Paréntese f.

PAREO (1) s.m. Aparellamento.

PAREO (2) s.m. Pareo (manto feminino).

PARGO s.m. (Zoo.: Peixe Sparus pagrus) Prago / pargo.

PARIDA adx. e s.f. Parida, parturiente. ║ s.f. (coloq.) Sandez, babecada, necidade, parvada. ║ s.f. (coloq.) Defraudación, chasco, desencanto.

PARIDAD s.f. Paridade, igualdade.

PARIDERA adx. Parideira, fecunda. ║ s.f. Parideira (sitio e acc. de parir o gando).

PARIENTE s.m. Parente, familiar, achegado.

PARIA s. Paria.

PARIAS s.f.pl.(Hist.) Parias (tributo dun soberano).

PARIETARIA s.f. (Bot.: Pl. herb. Parietaria officinales) Parietaria.

PARIHUELA(S) s.f. Padiola, angarellas.

PARIR v. Parir.

PARITARIO, A adx. Paritario (con paridade de elementos).

PARKING s.m. (voz fr.) Aparcadoiro.

PARLA s.f. Verborrea.

PARLAMENTARIO, A adx. Parlamentario.

PARLAMENTAR v. Parlamentar.

PARLAMENTO s.m. Parlamento.

PARLANCHÍN, A adx. e s. Lingoreteiro, baralleiro, falador.

PARLAR v. Falar de máis, dicir o que se debe calar. ║ Falar por falar. ║ Parlar, leriar, parolar.

PARLATORIO s.m. Charla, conversa. ║ s.m. Parlatorio, locutorio (lugar).

PARLERO, A, PARLÓN, A adx. (coloq.) Paroleiro, falangueiro, faladeiro, falador.

PARLOTEAR v. Parolar.

PARLOTEO s.m. Parola f., leria f., lapexada f., parrafeo.

PARNASO s.m. Parnaso (conxunto de poetas).

PARO s.m. Paro, parada. ║ Paro, desemprego. ║ Paro, folga.

PARODIA s.f. Parodia.

PARODIAR v. Parodiar.

PAROLA s.f. (coloq.) Verborrea. ║ s.f. (coloq.) Cháchara, leria, palique, parola, parolada, parrafeo.

PAROLERO, A, PARLERO, A adx. (coloq.) Paroleiro, faladeiro, falador, falangueiro, falanchín.

PARONIMIA s.f. (Ling.) Paronimia (similitude entre dúas palabras).

PARÓNIMO, A adx. e s.(Ling.) Parónimo (palabra semellante…).

PARÓTIDA s.f. (Anat.) Parótide (certa glándula).

PAROXISMO s.m. e s.m. (Med.) Paroxismo /ks/ (exaltación…).

PAROXÍTONO, A adx. (Fon.) Paroxítono /ks/, grave (acento).

PARPADEAR v. Palpebrexar, pestanexar. ║ (fig.: Ref. a unha luminosidade) Tremelucir, escintilar, esmuxicar.

PARPADEO s.m. Pestanexo.

PÁRPADO s.m. Pálpebra, f.

PAPARDA s.f. (Zoo.: Peixe Scomberesox saurus) Alcrique, alpabarda, chandarme, pataguillón, rato.

PARQUE s.m. Parque.

PARQUÉ s.m. Parqué (un piso de madeira).s.m. (Econ.) Parqué, bolsa (lugar).

PARQUÍMETRO s.m. Parquímetro (aparello).

PARRA s.f. Parra, parral, barra.

PARRAFEAR V. Parrafear, charlar, leriar, palicar.

PARRAFEO s.m. Parrafeo, cháchara, lapexada, leria, parola, palique.

PÁRRAFO, PARÁGRAFO s.m. Parágrafo.

PARRAL s.m. Emparrado. Lobio.

PARRANDA s.f. Esmorga. ║ Ruada.

PARRANDEO s.m. Troula, trouleo, esmorga, algueirada.

PARRANDERO, A adx. e s. Trouleiro, festeiro, pándego.

PARRICIDA adx. e s. Parricida.

PARRICIDIO s.m. Parricidio.

PARRILLA s.f. Grella, asador.
A LA PARRILLA: Grellado.
PARRILLA DE SALIDA: Grella de saída.
PARRILLA DE PROGRAMACIÓN: Grella de programación.

PARRILLADA s.f. Grellada.

PARROCHA s.f. Parrocha, xouba, sardiña pequena.

PÁRROCO adx. e s.m. Párroco, abade.

PARROQUIA s.f. Parroquia.

PARROQUIAL adx. e s.f. Parroquial

PARROQUIANO, A adx. e s. Parroquiano.

PARSIMONIA s.f. Parsimonia, cachaza, calma, carrúa, pachorra.

PARSIMONIOSO, A adx. Parsimonioso, lento, descansado, pachorrento. ║ Agarrado, aforrón, avaro, forreta.

PARTE s.f. Parte = [ Porción, cacho, anaco. ║ Sitio, lado. ║ Bando, facción. ║ División (dunha obra) ] ║ s.f. (eufem.) Partes, órganos xenitais. ║ s.m. Parte (escrito).

PARTEAR v. Partexar, asistir no parto.

PARTELUZ s.m. (Arquit.) Parteluz.

PARTERO, A s. Parteiro.

PARTICIÓN s.f. Partición, división, repartimento.

PARTICIPACIÓN s.f. Participación.

PARTICIPANTE adx. e s. Participante, que participa.

PARTICIPAR v. Participar.

PARTÍCIPE adx. e s. Partícipe, que ten parte.

PARTICIPIAL adx. (Gram.) Participial, rel. ao participio.

PARTICIPIO s.m. (Gram.) Participio.

PARTÍCULA s.f. Partícula, argueiro, aruxo, lixo.

PARTICULAR adx. Particular (Propio / Característico / Privado / Individual) s.m. [Persoa ] particular. ║ s.m. Particular, asunto.

PARTICULARIDAD s.f. Particularidade, singularidade, peculiaridade.

PARTICULARISMO s.m. Particularismo (preferencia polo particular).

PARTICULARIZACIÓN s.f. Particularización, acc. e ef. de particularizar(se).

PARTICULARIZAR v. Particularizar, explicar con detalle. ║ Particularizar, facer distinción a alguén. ║ v.pr. Particularizarse, distinguirse, singularizase.

PARTICIPANTE adx. e s. Participante, que participa.

PARTICIPAR v. Participar.

PARTÍCIPE adx. e s. Partícipe, que ten parte.

PARTIDA s.f. Partida [ Saída. ║ Fe, documento. ║ Lote (de mercadoría). ║ Detalle, apunte (duna factura). ║ Banda (armada). ║ Man, tirada (dun xogo). ]

PARTIDARIO, A adx. e s. Partidario.

PARTIDISMO s.m. Partidismo (adhesión ou inclinación cara a…).

PARTIDISTA adx. Partidista, que amosa partidismo.

PARTIDO adx. Partido (dividido). s.m. Partido = [ Agrupación política. ║ s.m. (Dep.) Encontro. ║ Distrito.

PARTIDOR, A s. Partidor.

PARTIDURA s.f. Raia, carreiro do pelo417.

PARTIJA s.f. Partilla [dunha herdanza].

PARTIR v. Partir, escachar. ║ Fender. ║ Saír.
A PARTIR DE (loc. prep.): A partir de, a partires de.

PARTISANO, A s. Guerrilleiro.

PARTITIVO, A adx. Partitivo, que se pode partir. ║ adx.e s.m. (Gram.) Partitivo.

PARTITURA s.f. Partitura.

PARTO s.m. Parto, paristallo.

PARTURIENTA adx. e s.f. Parturiente, parida, puérpera.

PARUSÍA s.f. (Cat.) Parusía.

PARVA s.f. Parva, comida lixeira. ║ s.f. Més deitada na eira para a trilla.

PARVEDAD s.f. Pequenez. ║ Parva (comedela antes do almorzo).

PARVO, A adx. Pequeno418.

PARVULARIO s.m. Parvulario, escola de párvulos.

PÁRVULO adx. Pequeno. ║ adx. e s. Párvulo, cativo (de 3 a 6 anos).

PASABLE adx. Pasable / pasábel, aceptable.

PASACALLE, PASACALLES s.m. (Mús.) Pasarrúas, marcha leda e viva419.

PASADA s.f. Pasada.

PASADERO, A adx. Pasable, aceptable. ║ s.m. Pasadoiro [dun río], pasal, peal.

PASADIZO s.m. Pasadizo, gachumeiro.

PASADO, A adx. e s.m. Pasado.

PASADOR, A adx. Que pasa duna parta a outra. ║ adx. e s.m Contrabandista. ║ s.m. Pasador, ferrollo. ║ s.m. Pasador [do pelo ou da gravata]. ║ s.m. Coador [de metal].

PASADOMAÑANA adv. Pasadomañá.

PASAJE s.m. Pasaxe f.

PASAJERO, A adx. e s.m. Pasaxeiro.

PASAMANERÍA s.f. Pasamanería / pasamanería.

PASAMANO, PASAMANOS s.m. Pasamáns, varanda, f.

PASAMIENTO s.m. Paso, tránsito. ║ Pasamento, defunción, finamento.

PASAMONTAÑAS s.m. Pasamontañas.

PASANTE adx. e s. Pasante, que pasa. ║ s. Pasante (asistente ou profesor).

PASANTÍA s.f. Exercicio de pasante nunha facultade ou profesión.

PASAPORTE s.m. Pasaporte.

PASAPURÉS s.m. Pasador de puré.

PASAR(SE) v. Pasar(se).

PASARELA s.f. Pasarela, pontella.

PASATIEMPO s.m. Enredo, xogo, pasatempo.

PASAVANTE s.m. (Mar.) Pasavante (permiso para un buque).

PASCAL s.m. Pascal (unidade de presión).

PASCUA s.f. (Rel.) Pascua.
PASCUA DE RESURRECCIÓN: Pascua de Resurrección.

PASCUAL adx. Pascual, rel. á Pascua.

PASE s.m. Pase.

PASEANTE adx. e s. Paseante.

PASEAR v. Pasear, ruar.

PASEO s.m. Paseo.

PASIFLORA, PASIONARIA s.f. (Bot.) [V. PASIONARIA].

PASILLO s.m. Corredor, andadeiro.

PASIÓN s.f. Paixón.

PASIONAL adx. Pasional.

PASIONARIA s.f. (Bot.: Pl. xen. Passiflora vs. esps. e a súa flor) Pasiflora.

PASIONARIO s.m. (Cat.) Pasionario (libro de cantos).

PASIONISTA adx. e s.m. (Cat.) Pasionista (membro dunha Congregación).

PASIVIDAD s.f. Pasividade.

PASIVO, A adx. Pasivo, inactivo. ║ adx. e s. (Gram.) Pasivo. ║ s.m. (Econ) Pasivo (débedas).

PASMADO, A adx. Pasmado, aloulado, apampado, pampo.

PASMAR(SE) v. Arrefriar(se), arrefecer(se). ║ Pasmar, abraiar, asombrar(se), espaiolarse. ║ Pasmar(se). paponear, pasmonear.

PASMAROTE s. Aparvado, estafermo, pasmón, -ona, prosma.

PASMO s.m. Pasmo, abraio, asombro.

PASMÓN, A adx. e s. Pasmón, -ona, paparote m., bocaaberta, paspán.

PASO (1) s.m. Paso = [ Pasada. ║ Andar (dunha persoa). ║ Pasaxe. ║ Banzo, chanzo. ║ Pegada. ║ Dilixencia, xestión. ║ Foz. ]

PASO (2), A adx. e s.(ref. a algúns froitos) Paso.

PASODOBLE s.m. Pasodobre.

PASQUÍN s.m. Pasquín (escrito…).

PASTA s.f. Pasta.

PASTADERO s.m. Pasto, pasteiro, lindeiro.

PASTAR v. Pastar, pacer.

PASTEL s.m. Pastel.

PASTELEAR v. (coloq) Compangar (condescender por interese).

PASTELEO s.m. Amaño, arranxo, compangada, compadreo.

PASTELERÍA s.f. Pastelería / pastelaría, docería.

PASTELERO, A adx. e s. Pasteleiro.

PASTELISTA s.(Arte) Pastelista, pintor de pastel.

PASTEURIZACIÓN s.f. Pasteurización.

PASTEURIZAR v. Pasteurizar.

PASTICHE s.m. Pastiche (imitación e mestura literaria).

PASTILLA s.f. Pastilla, comprimido. ║ Pastilla, onza [de chocolate].
PASTILLA DE FRENO: Pastilla de freo.

PASTINACA s.f. (Bot.: Pl. de horta Pastinaca sativa e a súa raíz comestible) Charouvía, pastinaca.
PASTINACA, RAYA LÁTIGO (Zoo.: Peixe Dasyatis pastinaca) Ouxa, uxa.

PASTIZAL s.m. Pasteiro.

PASTO s.m. Pasto, pasteiro.

PASTOR, A s. Pastor, pegureiro.

PASTORAL adx. Pastoral, pastoril, rel. ao pastor. ║ s.f. (Cat.) Pastoral (actividade apostólica).

PASTOREAR v. Pastorear.

PASTORELA s.f. Canto de pastores. ║ s.f. (Lit.) Pastorela (composición poética provenzal).

PASTOREO s.m. Pastoreo.

PASTORIL adx. Pastoril, pastoral. ║ adx. (Lit.) [Novela] pastoril.

PASTOSIDAD s.f. Pastosidade, cal. de pastoso.

PASTOSO, A adx. Pastoso.

PASTRANA s.f. Mentira fabulosa.

PASTRANO, A adx. Achafallado, chafullado, mal feito.

PATA (1) s.f. Pata. Pouta.
A CUATRO PATAS: De poutelas.
METER LA PATA: Mete-la pata, mete-lo zoco.

PATA (2) s.f. Empate nun xogo.

PATACHE s.m. (Mar) Patache (pequena embarcación auxiliar).

PATACÓN s.m. Patacón, can (moeda antiga).

PATADA s.f. Patada, couce.

PATALEAR v. Patear, patexar. ║ Patexar, espernexar.

PATALEO s.m. Pateadura f.

PATALETA s.f. (coloq.) Cabuxo, enfado de pouco tempo.

PATÁN s.m. (fam.) Aldeán; -á, rústico. ║ adx. e s.(fig. e fam.) Paifoco; -a, pailán; pailana, badoco.

PATANERÍA s.f. (fam.) Paifocada, pailanada, paduanada.

PATATA s.f. Pataca.
PATATA COCIDA: Cachelo(s).

PATATAL, PATATAR s.m. Pataqueira (terreo) f.

PATATERO, A adx. e s. Pataqueiro.

PATÉ(1) s.m. (Herald.) [Cruz] paté ou patada (cos extremos ensanchados).

PATÉ (2) s.m. Paté (pasta comestible…).

PATEADURA s.f. Pateadura, acc. e ef. de patear. ║ s.f. (coloq.) Reprensión violenta.

PATEAR v. Patear, patexar (como enfado).v. (coloq) Patear (bater cos pés), coucear. ║ v. (coloq.) Patear, andar moito.

PATENA s.f. (Cat.) Patena.

PATENTAR v. Patentar.

PATENTE adx. e s.f. Patente, manifesto, evidente, claro. ║ s.f. Patente (documento).

PATENTIZAR v. Patentizar, facer patente.

PATERNAL adx. Paternal.

PATERNALISMO s.m. Paternalismo.

PATERNALISTA adx. Paternalista.

PATERNIDAD s.f. Paternidade.

PATERNO, A adx. Paterno.

PATERNÓSTER s.m. (Cat.) Paternóster, nosopai.

PATERO, A S. Cazador de patos.

PATÉTICO, A adx. Patético, terrible, tráxico. ║ Ridículo ou lamentable.

PATETISMO s.m. Patetismo, cal, de patético.

PATIBULARIO, A adx. Patibular, rel. ao patíbulo.

PATÍBULO s.m. Patíbulo, cadafalso.

PATICORTO, A adx. Patarolo.

PATIESTEVADO, A adx. e s. Carrancas, carrandán, carrancholas (de pernas arqueadas).

PATILLA s.f. Patilla.

PATÍN(1) s.m. (Zoo.: Ave palmípede da fam. dos proceláridos vs. esps.: Pardela.

PATÍN (2) s.m. Patín (de patinar)420.

PÁTINA s.f. Pátina (verniz, ton ou traza que deixa o tempo).

PATINADOR, A adx. e s. Patinador, que patina.

PATINAJE s.m. Patinaxe.

PATINAR (1) v. Patinar. Esvarar.

PATINAR (2) v. Patinar, dar pátina.

PATINETE s.m. Patinete (xoguete).

PATIO s.m. Patio.

PATIZAMBO, A adx. Trenco, zambro, canchés, pateño, crequenas.

PATO, A s.(ave) Pato, parrulo.

PATO- elem.compos. Pato- (=doenza, enfermidade).

PATOCHADA s.f. Disparate, burrada, despropósito, estupidez, pataqueirada.

PATOLOGÍA s.f. (Med.) Patoloxía.

PATOLÓGICO, A adx. (Med.) Patolóxico.

PATÓLOGO, A s.(Med.) Patólogo.

PATRAÑA s.f. Andrómena, trola, loia, bouba, sécolas pl.

PATRAÑERO, A adx. e s. Sécolas, que anda con andrómenas ou sécolas.

PATRIA s.f. Patria, país.

PATRIARCA s.m. Patriarca.

PATRIARCADO s.m. Patriarcado.

PATRIARCAL adx. Patriarcal.

PATRICIO, A adx. e s. Patricio.

PATRIMONIAL adx. Patrimonial.

PATRIMONIO s.m. Patrimonio.

PATRIO, A adx. Patrio, rel. á patria.

PATRIOTA adx. e s. Patriota.

PATRIOTERO, A adx. e s.(coloq.) Patrioteiro.

PATRIÓTICO, A adx. Patriótico.

PATRIOTISMO s.m. Patriotismo.

PATRÍSTICO, A adx. (Cat.) Patrístico, rel. á patrística. ║ s.f. Patrística (vida e obras dos santos padres).

PATROCINADOR, A adx. e s. Patrocinador.

PATROCINAR v. Patrocinar.

PATROCINIO s.m. Patrocinio, acc. e ef. de patrocinar.

PATRÓN, A s. Patrón; patroa. ║ [Santo] Padroeiro, patrón; -oa. ║ s.m. Patrón; -oa. Amo. ║ s.m. (modelo) Patrón, padrón. ║ [Planta] patrón, enxerto.

PATRONAL adx. e s.f. Patronal.

PATRONATO, PATRONAZGO s.m. Padroado, padroádego (consello reitor).

PATRONEAR v. (Mar) Patronear [unha embarcación].

PATRONÍMICO, A adx. e s.m. Patronímico (nome ou apelido derivado do do pai).

PATRONISTA s. Padronista, o que fai padróns de costura.

PATRULLA s.f. Patrulla.

PATRULLAR v. Roldar /rondar, patrullar.

PATRULLERO, A adx. e s. Patrulleiro.

PATUCO s.m. Peúgo [dos bebés].

PATUDO, A adx. Patudo, de patas ou pés grandes.

PATULEA s.f. (coloq.) Patulea, chusma, xentualla.

PAÚL (1) s.m. Braña, brañal, bulleiro, trollo.

PAÚL (2) adx. e s.m. Paúl (membro da Orde de San Vicente de Paúl).

PAULATINO, A adx. Paulatino, sosegado, lento, tranquilo.

PAULINA s.f. (Cat.) Pauliña (carta de excomuñón).

PAULONIA s.f. (Bot.: Árb. Paulownia tomentosa) Paulonia.

PAUPERISMO s.m. Pauperismo (pobreza persistente).

PAUPÉRRIMO, A adx. (superlativo de pobre) Paupérrimo.

PAUSA s.f. Pausa.

PAUSADAMENTE adv. Paseniño, amodo, de vagar, paseniño.

PAUSADO, A adx. Pausado, calmoso, lento, pachorrento. ║ adv. Pausadamente, amoso, devagar.

PAUTA s.f. Pauta (liña). (Mus.) Pauta, pentagrama.

PAUTADO, A adx. [Papel] pautado.

PAVÉS (1) s.m. (Hist.) Pavés (escudo alongado).
ALZAR SOBRE EL PAVÉS:(fig). Erixir en caudillo.

PAVÉS (2) s.m. Lastro [cúbico] (‘adoquín’). ║ Lastrado [de pedras cúbicas].

PAVESA s.f. Moxena, muxica, faísca, charamusca.

PAVANA s.f. Pavana (danza antiga).

PAVÍA s.f. Pavía (variedade de pexego).

PÁVIDO, A adx. Pávido, cheo de pavor.

PAVIMENTACIÓN s.f. Pavimentación, acc. e ef. de pavimentar.

PAVIMENTAR v. Pavimentar.

PAVIMENTO s.m. Pavimento.

PAVO, A s.(Zoo.: Ave Meleagris gallopavo) Pavo.║ s. e adx. (coloq.) Persoa sosa ou incauta.
PAVO REAL: (Zoo.: Ave Pavo cristatus) Pavón.

PAVÓN s.m. (Zoo.: Ave anterior) Pavón. ║ (Quím.) Pavón (capa fina de revestir metais).

PAVONAR v. Pavonar, dar pavón ao ferro ou ao aceiro.

PAVONEAR(SE) v. Presumir, xactarse, alardear, darse moito pisto.

PAVOR s.m. Pavor, espanto, terror. Lercia.

PAVOROSO, A adx. Pavoroso, espantoso, arrepiante, estarrecedor.

PAYASADA s.f. PallasadaO (acc. ou dito dun pallaso). ║ Macacada, parida, parvada, prosmada.

PAYASO s.m. Pallaso421.

PAZ s.f. Paz.

PAZGUATO, A adx. e s. Pasmón, -ona, paspán; -ana, papón; -ona, palermo; -a.

PAZO s.m. Pazo.

PEAJE s.m. Peaxe f.

PEANA s.f. Peaña, pé, pedestal. ║ Peaña, plataforma diante do altar.

PEATÓN s.m. Peón, camiñante.

PEATONAL adx. [Zona] peonil.

PEATONALIZACIÓN s.f. Peonalización.

PEATONALIZAR v. Peonalizar, facer peonil [unha rúa].

PEBRE s.m. ou f. Prebe, salsa, mollo, chorume.

PECA s.f. Penca / pencha, lentixa, marxa, pincha.

PECADO s.m. Pecado.

PECADOR, A adx. Pecador, pecadento. s. Pecador.

PECAMINOSO, A adx. Pecaminoso.

PECAR v. Pecar.

PECERA s.f. Peixeira (acuario).

PECHAR v. Pandar / apandar.

PECHO s.m. Peito.

PECHUGA s.f. Peituga.

PECHUGÓN adx. e s.f. Peitudo, a. ║ s.m. Peitugada (golpe). ║ s.m. Esforzo extremo.

PECÍOLO, PECIOLO s.m. (Bot.) Pecíolo (botón da folla).

PÉCORA s.f. (fig. e fam.) Lurpia. ║ (fig. e fam.) Prostituta.

PECOSO, A adx. Pencado, apencado, marxado.

PECTORAL adx. e s. Peitoral, pectoral, rel. ao peito.

PECUARIO, A adx. Pecuario, gandeiro.

PECULIAR adx. Peculiar, propio de cada un.

PECULIARIDAD s.f. Peculiaridade, particularidade.

PECULIO, PECUNIO s.m. Peculio (bens dunha persoa).

PECUNIARIO, A adx. Pecuniario, rel. aos cartos en efectivo.

PEDAGOGÍA s.f. Pedagoxía.

PEDAGÓGICO, A adx. Pedagóxico.

PEDAGOGO, A s. Pedagogo.

PEDAL s.m. Pedal.

PEDALADA s.f. Pedalada.

PEDALEAR v. Pedalear.

PEDALEO s.m. Pedaleo.

PEDÁNEO, A adx. e s. Pedáneo.
ALCALDE PEDÁNEO: Alcalde pedáneo, vigairo.

PEDANTE adx. e s. Pedante, empolado, espirrixido, foncho, presumido.

PEDANTERÍA s.f. Pedantería, presunción, fachenda.

PEDANTESCO, A adx. Pedantesco, pedante, fato, finchado.

PEDAZO s.m. Cacho, anaco.

PEDERASTA adx. e s. Pederasta.

PEDERASTIA s.f. Pederastia.

PEDERNAL s.m. Pedernal (variedade de cuarzo). ║ s.m. (fig.) Cousa de gran dureza.

PEDESTAL s.m. Pedestal, pé, peaña.

PEDESTRE adx. Pedestre (a pé). ║ adx. Chan, vulgar, baixo, inculto.

PEDIATRA s.(Med.) Pediatra.

PEDIATRÍA s.f. (Med.) Pediatría.

PEDIÁTRICO, A adx. Pediátrico.

PEDIDO s.m. Pedido.

PEDIGÓN, PIDÓN, PEDIGÜEÑO, A adx. Pedichón; -ona.

PEDILUVIO s.m. Pediluvio.

PEDIMENTO s.m. Pedimento, acc. de pedir.

PEDIR v. Pedir. Pregar.

PEDO s.m. Peido.

PEDOFILIA s.f. Pedofilia.

PEDÓFILO, A s. Pedófilo.

PEDORREAR v. Peidear.

PEDORRERO, A adx. e s. Peideiro.

PEDRADA s.f. Pedrada, coiazo, pelourada.

PEDRAL s.m. (Mar.) Pandullo, pandulleira (pedras nas redes para que mergullen).

PEDREA s.f. Acantaceira, apedramento, loita a pedradas. ║ Pedrazo, graínzo, sarabia. ║ (coloq.) Premios menores da lotería.

PEDREGAL, PEDRISCAL s.m. Pedregal, pedreira, pedregueira.

PEDREGOSO, A adx. Pedregoso, pedroso, pedrallento.

PEDREGULLO s.m. Pedregullo, cascallo, grixo, pedrullo.

PEDREJÓN s.m. Pedrón, pedrolo.

PEDRERA s.f. Canteira, pedreira.

PEDRERÍA s.f. Pedrería, pedraría (conxunto pedras preciosas).

PEDRERO s.m. Pedreiro, canteiro.║ s.m. Un tipo de canón antigo.

PEDRISCAL s.m. Pedregal, pedreira, f.

PEDRISCO s.m. Sarabia, pedra, graínzo, pedrazo, salpedrés.

PEDRIZA s.f. Pedreira, pedregal.

PEDRIZO, A adx. Pedregoso, pedroso, pedrento.

PEDROSO, A adx. (p.us.) Pedroso, pedrento, pedregoso.

PEDRUSCO s.m. (fam.) Pedrón, pedrolo, pedrouzo.

PEDÚNCULO s.m. (Bot. e Zoo.) Pedúnculo.

PEER v. Peidar / peidear.

PEGADIZO, A adx. apegañento.

PEGA (1) s.f. Péga, acc. de pegar (unir). ║ Cola, pegamento. ║ Pregunta capciosa. ║ Péga, atranco, inconveniente, pexa, traba.

PEGA (2) s.f. (Zoo.) Pega /e/ [V. URRACA].

PEGADIZO, A adx. Apegañento, pegañoso. ║ Pegadizo, apegadizo (na memoria). ║ Contaxioso. ║ Aproveitado. ║ Postizo.

PEGAJOSO, A adx. Pegañento, apegañento, pegañoso. ║ Contaxioso. ║ Empachoso, cargoso, repelente.

PEGAMENTO s.m. Pegamento.

PEGAR v. Pegar = [ Apegar, encolar. ║ Xuntar, acaroar. ║ Apegar, contaxiar. ║ Bater, mallar. ║ Harmonizar, acaer, sentar ben. ]

PEGATA s.f. (coloq.) Falcatrúa, falcatruada, aduanada.

PEGÓN, A adx. Pegón, amigo de pegar.

PEGOTE s.m. Emplasto, empadumada. ║ Anaco de materia pegañenta. ║ (coloq.) Sambesuga, aproveitado.

PEINADO s.m. Peiteado.

PEINADOR, A adx. e s. Peiteador, que peitea. ║ s.m. Peiteador (peza sobre os ombreiros).

PEINAR v. Peitear.

PEINE s.m. Peite.

PEJERREY s.m. (Zoo.: peixe Atherina presbyter) Bogón, piarda, pión.

PEJIGUERO, A adx. e s.(coloq.) Molesto, pesado. ║ s.f. (coloq.) Enxangada.
HIERBA PEJIGUERA (Bot.) [V. DURAZNILLO]

PELA (1) s.f. Peladura, acc. de pelar.

PELA (2) s.f. (coloq.) Peseta.

PELADILLA s.f. Améndoa confeitada. ║ Pelouro pequeno.

PELADO (1), A adx. Pelado, ermo (sen cubrición).adx. (coloq.) Pelado (sen engadidos). adx. (coloq.) Persoa que quedou sen cartos ou que é pobre.

PELADO 2) s.m. Peladura, acc. de pelar.

PELADOR, A adx. e s. Pelador, persoa que pela.

PELADURA s.f. Peladura, acc. de pelar. ║ Monda, pela, carapela, peladura, pelica, peleca.

PELAFUSTÁN, NA s. Pelagatos, pelandrán, un ninguén422.

PELAGALLOS s.(coloq.), PELAGATOS s.(coloq.) Pelagatos, pelandrán, ninguén.

PELAGICO, A adx. Peláxico, abismal, abisal.

PELAJE s.m. Pelaxe [dun animal]. ║ s.m. (coloq.) Condición, natureza, caste [dunha persoa].

PELAMBRE s.m. Pelame.

PELAMBRERA s.f. Pelame, pelo. ║ Pelamio (lugar).║ Alopecia.

PELAMBRERO s.m. (oficio) Peliceiro, curtidor.

PELANAS s.m. (coloq.) Pelandrán, pelagatos, bandallo.

PELANDUSCA s.f. (despect., coloq.) Prostituta.

PELAR v. Pelar, mondar, espelicar, estonar.

PELDAÑO s.m. Chanzo, banzo, baldón.

PELEA s.f. Pelexa, liorta, agarra, agarrada.

PELEADOR, A adx. Pelexador, loitador.

PELEAR v. Pelexar = [ Batallar, combater. ║ Rifar. ║ Agarrarse, loitar. ║ Afanarse, traballar. ]

PELELE s.m. Monifate, monicreque (figura). ║ (despect.) Fantoche, monicaco, marioneta (persoa manexable).

PELETERÍA s.f. Peletería / peletaría.

PELETERO, A adx. e s. Peleteiro.

PELIAGUDO, A adx. [Animal] peludo. ║ (coloq.) [Negocio] complicado, espiñoso, arduo.

PELICANO (1) adx. Que ten cano o pelo.

PELICANO (2), PELÍCANO s.m. (Zoo.: Ave Pelecanus onocratalus) Pelicano.

PELÍCULA s.f. Película.

PELIGRAR v. Perigar.

PELIGRO s.m. Perigo.

PELIGROSIDAD s.f. Perigosidade, cal. de perigoso.

PELIGROSO, A adx. Perigoso.

PELIRROJO, A adx. e s. Roibo, roxo, rubio.

PELIRRUBIO, A adx. [De cabelo] louro.

PELITRE s.m. (Bot.: Pl. herb. Anacyclus pyrethrum) Piretro.

PELLA s.f. Pela, baluga.

PELLEJA s.f. Pelica [dun animal], pelello. ║ Vélaro (pel de ovella curtida coa la). ║ (fam.) Rameira, coira.

PELLEJERO, A s. Peleteiro, que traballa con peles.

PELLEJO s.m. Pelello = [ Pel, coiro, pelella (dun animal).║ Coira, pelica, pelico (curtido). ║ Boto, pelella, odre. ║ (coloq.) Odre, bébedo. ║ Pel, pela, pelica (da uva). ]

PELLIZA s.f. Peliza, pelica.

PELLIZCAR v. Beliscar, rebeliscar, amordicar. ║ Petiscar, adentar, amosegar.

PELLIZCO s.m. Belisco. ║ Petisco, bocado.

PELMAZO s.(coloq.) Impertinente, molesto, pesado. ║ s. e adx. (coloq.) Prosma, prosmeiro, calmoso, calmudo, pachorrento.

PELO s.m. Pelo.

PELOSO, A adx. Peludo.

PELOTA s.f. Pelota.
HACER / GASTAR LA PELOTA [a ´alguén´]: Facerlle o conto [a alguén], dar[lle] xabón.

PELOTEAR v. Pelotear, enredar coa pelota. ║ Repasar, revisar, comprobar unha conta. ║ Rifar entre dous.

PELOTERO (1) s.m., PELOTERA s.f. (coloq.) Rifa, lea, liorta, refrega.

PELOTERO (2) s. Peloteiro, persoa que fai ou vende pelotas.

PELOTÓN s.m. Pelotón.

PELTA s.f. (Hist.) Pelta (escudo pequeno dos gregos).

PELTRE s.m. Peltre (aliaxe).

PELUCA s.f. Perruca.

PELUCHE s.m. Peluche, felpa f.

PELUDA IMPERIAL (Zoo.: Peixe Arnoglossus imperialis) Rapapelo imperial.

PELUDO, A adx. Peludo, piloso, cabeludo.

PELUQUERÍA s.f. Perruquería. Barbería.

PELUQUERO, A s. Peiteador. Barbeiro. Perruqueiro.

PELUQUÍN s.m. Perruquín, bisoñé.
NI HABLAR DEL PELUQUÍN expr. coloq. Nin falalo, nin por canto, nin que me leve o demo, nin tolo, de ningún xeito.

PELUSA s.f. Peluxe.

PELVIANO, PÉLVICO adx. (Anat.) Pelviano, rel. á pelve.

PELVIS s.f. (Anat.) Pelve.

PENA s.f. Mágoa, pena, coita. ║ Pena, castigo. ║ Dificultade, fatiga, traballo.
MERECER LA PENA, VALER LA PENA (locs. verb.) Pagar a pena.

PENACHO s.m. Curupela, curupete.

PENADO, A adx. Penado, penoso, cheo de penas. ║ Difícil, traballoso. ║ Penado, condenado.

PENAL adx. e s.m. Penal.

PENALIDAD s.f. Penalidade, fatiga.

PENALISTA adx. e s. Penalista, criminalista.

PENALIZABLE adx. Penalizable / penalizábel.

PENALIZACIÓN s.f. Penalización.

PENALIZAR v. Penalizar.

PENALTI s.m. (Dep.) Penalti.

PENAR v. Penar, penalizar, impoñer pena. ║ v. (Cat.) Penar [ni purgatorio]. ║ v. Agoniar moito tempo. ║ v. Devecer, ansiar [algo].

PENCA s.f. (Bot.) Penca (un tipo de folla).║ Penca, canoto, coeiro, trocho. ║ Azoute [de coiro].

PENCO s.m. Barrufeiro, cabalo ruín. ║ Badoco, pailán. ║ Toutizo, persoa inútil.

PENDANGA s.f. A sota de ouros nun determinado xogo. ║ s.f. (coloq.) Prostituta, rameira, fulana.

PENDEJO, A adx. e s.(coloq.) Parvo, apaiolado, estúpido. ║ adx. e s.(coloq.) Covarde, caguelo, pusilánime. ║ adx. e s.(coloq.) Pendón (persoa de vida desordenada). s.m. Pelo ou peluxe do pube.

PENDENCIA s.f. Pendencia, rifa, lea, liorta, refrega, zarracina.

PENDENCIERO, A adx. Camorrista, buscabullas, pelexador, rifante.

PENDER v. Pender, pendurar.

PENDIENTE adx. Pendente, pendurado. ║ adx. Pendente, que está por resolver. ║ s.m. Pendente (perendengue ou arracada.)║ s.f. Pendente, costa.

PENDÓN (1) s.m. Pendón, estandarte. ║

PENDÓN (2) s. e adx. (coloq.) Pendón, libertino, disoluto. ║ s. e adx. (coloq.) Prostituta.

PENDONEAR v. Andar de riola, pasear, ruar.

PENDULAR adx. Pendular, oscilatorio.

PÉNDULO s.m. Péndulo.

PENDOLÓN s.m. (Arq) Pendulón (pé central da armadura dun tellado).

PENE s.m. (Anat.) Pene, pirola.

PENEQUE adx. (coloq) Borracho, bebido, chispo.

PENETRABILIDAD s.f. Penetrabilidade.

PENETRABLE adx. Penetrable/ penetrábel.

PENETRACIÓN s.f. Penetración.

PENETRANTE adx. Penetrante.

PENETRAR v. Penetrar.

PENETRATIVO, A adx. Penetrativo.

PENICILINA s.f. Penicilina.

PENILLANURA s.f. (Xeogr.) Penechaira, peneplano.

PENÍNSULA s.f. Península.

PENINSULAR adx. e s. Peninsular.

PENIQUE s.m. Penique (moeda británica).

PENITENCIA s.f. Penitencia.

PENITENCIAL adx. Penitencial.

PENITENCIAR v. Impoñer penitencia.

PENITENCIARÍA s.f. Cárcere, cadea, presidio, penal. ║ s.f. (Cat.) Penitenciaría (certo tribunal eclesiástico).

PENITENCIARIO, A adx. e s.m. Penal, rel. á pena. ║ adx. e s.(Cat.) [Confesor] penitenciario.

PENITENTE adx. e s. Penitente.

PENOL s.m. (Mar.) Penol (punta das vergas).

PENOSIDAD s.f. Penosidade, cal. de penoso. ║ s.f. Aflición, penalidade, afliximento, desconsolo.

PENOSO, A adx. Penoso.

PENSABLE adx. Pensable / pensábel, imaxinable.

PENSADOR, A adx. e s. Pensador.

PENSAMIENTO s.m. Pensamento.

PENSANTE adx. Pensante.

PENSAR v. Pensar = [ Razoar. ║ Cavilar, cismar. ║ Coidar, crer. ║ Supoñer. ]

PENSATIVO, APensativo, meditabundo, caviloso.

PENSIL, PÉNSIL adx. Pénsil, pendente, colgante.

PENSIÓN s.f. Pensión.

PENSIONISTA s. Pensionista.

PENTA- (elem.compo.) Penta- (= cinco).

PENTÁGONO s.m. (Xeom.) Pentágono.

PENTAGRAMA s.m. (Mús.) Pentagrama, pauta.

PENTÁMETRO s.m. [Verso] pentámetro.

PENTASÍLABO, A adx. e s.m. (Metr.) Pentasílabo.

PENTECOSTÉS s.m. PentecosteA f. (festa xudía e cristiá).

PENÚLTIMO, A adx. Penúltimo.

PENUMBRA s.f. Penumbra (sombra débil).

PENUMBROSO, A adx. Penumbroso.

PENURIA s.f. Penuria, miseria, escaseza.

PEÑA s.f. Roca, rocha, pena, penedo.

PEÑASCAL s.m. Penedal, penedía, f.

PEÑASCO s.m. Penedo, roca f., rocha f., rochedo m.

PEÑASCOSO, A adx. Penedoso.

PEÑEDO s.m. (desus.) Penedo.

PEÑÓN, PEÑOL s.m. Penouco, petouto.

PEÓN s. Peón m.; peoa f., xornaleiro (mandado). ║ s.m. Soldado de infantería. ║ Peón, buxaina (xoguete).║ Peón [do xadrez]. ║ Colmea de abellas423.
A PEÓN (loc. adv. coloq.) Andando, camiñando.
A TORNA PEÓN (losc. advs. coloqs.) Mutuamente.
PEÓN CAMINERO: Legoeiro.

PEONAJE s.f. Peonaxe (conxunto de soldados de infantaría ou de peóns dunha obra).

PEONÍA s.f. (Bot.: Pl. herb. Paeonia oficinales) PeoniaA.

PEONÍA s.f. Obra que un peón fai nun día.

PEONZA s.f. Buxaina, pión, m.

PEOR adv. e adx. Peor.

PEPINILLO s.m. Cogombro pequeno adubado.

PEPINAZO s.m. (coloq.) Disparo dun canón. ║ s.m. (coloq.) Xute (no fútbol).

PEPINO, COHOMBRO s.m. (Bot.: Pl. Cucumis sativus) Cogombro.

PEPITA (1) s.f. (Veter.) Pebida, moquillo [das galiñas].

PEPITA (2) s.f. Pebida (semente).s.f. Pebida [de ouro].

PEPITO s.m. Bocadillo de bisté.

PEPITORIA s.f. Pepitoria. ║ Desorde, desamaño, desleixo.

PEPITOSO, A adx. Abondoso en pebidas.

PEPLO s.m. (Ant.) Peplo (vestidura feminina).

PEQUEÑARRA s.m. e f. (coloq.) Pequecho, pequerrecho.

PEQUEÑEZ, PEQUEÑEZA s.f. Pequenez.

PEQUEÑO, A adx. e s. Pequeno. ║ s. Pequeno, neno, cativo.

PEQUEÑUELO, A adx. e s. (dim. de ‘pequeno’) Pequerrecho.

PERA s.f. Pera (Froito Impulsor Interruptor).

PERADA s.f. Conserva ou sidra de pera.

PERAL s.m. (Bot.: Árb. Pyrus communis.) Pereira f.

PERALEDA s.f. Pereiral, terreo de pereiras.

PERALTAR v. (Arquit. e Enxeñ.) Peraltar.

PERALTE s.m. (Arquit. e Enxeñ.) Peralte.

PERALTO s.m. (Xeom.) Peralto (altura dunha figura plana).

PERCA, PERCHA s.f. (Zoo.: Peixe Micropterus salmoides de auga doce) Perca.

PERCAL s.m. Percal (unha tea de algodón).

PERCALINA s.f. Percalina (un percal).

PERCANCE s.m. Contratempo, trastorno.

PERCATARSE v. Decatarse, darse (de) conta, caer na conta.

PERCEBE s.m. (Zoo.: Crústaceo Pollicipes pollicipes) Percebe.

PERCEPCIÓN s.f. Percepción, acc. e ef. de percibir.

PERCEPTIBLE adx. Perceptible / perceptíbel, que se pode percibir.

PERCEPTIVO, A adx. Perceptivo, rel. á percepción.

PERCEPTOR, A adx. e s. Perceptor, que percibe.

PERCHA (1) s.f. Percha, colgadoiro.

PERCHA (2) s.f. (Zoo.) Perca [V. PERCA].

PERCHERO s.m. Colgadoiro, alcándara (moble para perchas

PERCHERÓN adx. e s. Percherón (caste cabalar).

PERCIBIR v. Percibir = [ Recibir algo. Captar polos sentidos. Comprender, coñecer algo. ]

PERCUSIÓN s.f. Percusión.

PERCUSOR, PERCUTOR s.m. Percusor (peza que golpea…).

PERCUTIR v. Percutir (golpear de xeito repetitivo).

PERDEDOR, A adx. e s. Perdedor.

PERDER(SE) v. Perder = [ Deixar de ter║ Extraviar. ║ Non gañar║ Desaproveitar║ Deitar, verter. ║ v.pr. Desaparecer. ║ v.pr. Extraviarse. ║ etc. ]
PERDER LA CHAVETA fig e fam.: Perde-la cabeza.

PERDICIÓN s.f. Perdición. Ruína.

PÉRDIDA s.f. Perda.

PERDIDIZO, A adx. Cousa que se finxiu perdida.Persoa que se escapula.

PERDIDO, A adx. Perdido, extraviado. ║ [Lugar] perdido, arredado. ║ [Persoa] botada a perder. ║ Sucio, lixoso, manchado.

PERDIGÓN(1) s.m. Perdigón, perdigoto (cría da perdiz). Perdigón [de chumbo].

PERDIGÓN (2) s.m. (coloq.) Home moi perdedor no xogo.Dilapidador, desbaldidor. Alumno que perdeu o curso.

PERDIZ s.f. (Zoo.: Ave Alectoris rufa) Perdiz.
PERDIZ PARDILLA: (Zoo.: Ave Perdix perdix) Charrela.

PERDIGÓN s.m. (boliñas) Perdigón. ║ (cría de perdiz) Perdigón, perdigoto.

PERDIGUERO, A adx. Animal que caza perdices. ║ s. [Can] perdigueiro, perdigoteiro.

PERDÓN s.m. Perdón, perdoanza.

PERDONABLE adx. Perdoable/ perdoábel, desculpable, escusable.

PERDONADOR, A adx. Perdoador.

PERDONANZA s.f. Indulxencia, tolerancia. ║ s.f. (desus.) Perdoanza, perdón.

PERDONAR v. Perdoar.

PERDONAVIDAS s.(coloq.) Matón, fanfarrón, fanfurriñeiro, botaporela.

PERDULARIO, A adx. e s. Que perde as cousas. ║ Descoidado, displicente. ║ Perdulario, vicioso, depravado.

PERDURABLE adx. Perdurable / perdurábel.

PERDURAR v. Perdurar.

PERECEDERO, A adx. Perecedoiro.

PERECER v. Perecer, morrer.

PEREGRINACIÓN s.f. Peregrinación, romaría.

PEREGRINAR v. Peregrinar.

PEREGRINO, A adx. Romeiro, peregrino.

PEREJIL s.m. (Bot.: Pl. herb. Petroselinum crispum) Perexil, pirixel.

PERENDENGUE s.m. Perendengue, pendente. ║ Perendengue, adorno, requilorio, perifol.

PERENNE, PERENE adx. Perenne.

PERENNIDAD s.f. Perennidade, perpetuidade.

PERENTORIO, A adx. Perentorio, urxente.

PEREZA s.f. Preguiza, nugalla, galbana.

PEREZOSO, A adx. Preguiceiro, preguizoso, lacazán; -ana, nugallán; -á, moulón; -ona.

PERFECCIÓN s.f. Perfección.

PERFECCIONAMIENTO s.m. Perfeccionamento.

PERFECCIONAR(SE) v. Perfeccionar(se).

PERFECCIONISMO s.m. Perfeccionismo.

PERFECCIONISTA adx. e s. Perfeccionista.

PERFECTIBLE adx. Perfectible/ perfectíbel, que se pode perfeccionar.

PERFECTO, A adx. e s.m. Perfecto.

PERFIDIA s.f. Perfidia, deslealdade, traizón.

PÉRFIDO, A adx. e s. Pérfido, desleal, felón, fementido, traidor.

PERFIL s.m. Perfil.

PERFILAR v. Perfilar.

PERFORACIÓN s.f. Perforación, furado.

PERFORADOR, A adx. e s.f. Perforador.

PERFORAR v. Furar, esburacar, perforar.

PERFUMADOR, A adx. e s.m. Perfumador.

PERFUMAR v. Perfumar.

PERFUME s.m. Recendo / arrecendo, perfume.

PERFUMERÍA s.f. Perfumería / perfumaría.

PERFUMERO, A, PERFUMISTA s. Perfumeiro, perfumista.

PERGAMINO s.m. Pergameo, pergamiño.

PÉRGOLA s.f. Pérgola.

PERI- prefixo Peri- (=ao redor de).

PERICARDIO s.m. (Anat.) Pericardio.

PERICIA s.f. Pericia.

PERICIAL adx. Pericial, rel., ao perito.

PERICLITAR v. Periclitar, decaer, minguar. ║ v. (desus.) Periclitar, perigar, correr perigo.

PERICOTE s.m. Baile popular asturiano.

PERICRÁNEO s.m. (Anat.) Pericranio.

PERIFERIA s.f. Aforas f.pl., arredores m.pl., periferia.

PERIFÉRICO, A adx. Periférico, rel. á periferia. ║ s.m. (Inform.) Periférico.

PERIFOLLO s.m. (Bot.: Pl. herb. Anthriscus cerefolium) Cerefólio.

PERIFOLLOS s.m.pl.(coloq.) Perifoles, adornos rechamantes.

PERÍFRASIS s.f. (Gram.) Perífrase.

PERIFRÁSTICO, A adx. Perifrástico, pertencente ou abundante en perífrases.

PERIGEO s.m. (Astron.) Perixeo.

PERILLA s.f. Perilla (barba no extremo do queixo).║ Adorno en forma de pera. ║ Parte da sela de montar.

PERILLÁN, ANA s. e adx. (coloq.) Pillabán, pillo, pícaro, astuto, lagarteiro, raposeiro.

PERÍMETRAL adx. Perímetral, rel. ao perímetro.

PERÍMETRO s. Perímetro.

PERINOLA s.f. Bailarete (peón que se xira cos dedos).

PERIODICIDAD s.f. Periodicidade.

PERIÓDICO, A adx. e s.m. Periódico.

PERIODISMO s.m. Xornalismo, periodismo.

PERIODISTA s. Xornalista, periodista

PERIODÍSTICO, A adx. Xornalístico, periodístico.

PERIODIZAR v. Periodizar, estabelecer períodos.

PERÍODO s.m. Período.

PERIPECIA s.f. Peripecia.

PERIPLO s.m. Periplo (viaxe de circunnavegación).

PERIPUESTO, A adx. Emperiquitado, enfeitado, adobiado.

PERISCOPIO s.m. Periscopio (aparello óptico).

PERISTILO s.m. (Arquit.) Perístilo. ║ Soportal, pórtico.

PERITAJE s.m. Peritaxe f., valoración f. ║ Peritaxe (carreira).

PERITAR v. Peritar (avaliar coma perito).

PERITO adx. e s. Perito.

PERJUDICAR v. Prexudicar, danar.

PERJUDICIAL adx. Prexudicial, daniño.

PERJUICIO s.m. Prexuízo, dano, perda.

PERJURAR v. Perxurar = [ Xurar en falso. ║ Xurar moito ou por vicio. ║ Faltar ao xuramento. ]

PERJURIO s.m. Perxurio.

PERJURO, A adx. e s. Perxuro.

PERLA s.f. Perla.

PERLADO, A adx. Perlado.

PERLÍFERO, A adx. Perlífero (que contén ou produce perlas).

PERLÓN, RUBIO s.m. (Zoo.: Peixe Eutrigla gurnardus) Perlón.

PERMANECER v. Permanecer. Deixarse estar.

PERMANENCIA s.f. Permanencia, duración firme.

PERMANENTE adx. e s.f. Permanente.

PERMEABILIDAD s.f. Permeabilidade.

PERMEABLE adx. Permeable / permeábel.

PERMISIBLE adx. Permisible / permisíbel, admisible, tolerable.

PERMISIÓN s.f. Permisión, acc. de permitir. ║ Permiso. ║ (Ret.) Permisión (finximento de que se admite…).

PERMISIVIDAD s.f. Permisividade, cal. de permisivo. ║ Tolerancia excesiva.

PERMISIVO, A adx. Permisivo, que permite.

PERMISO s.m. Permiso, licenza, consentimento. ║ Permiso (período).

PERMITIR v. Permitir, deixar.

PERMUTA s.f. Permuta, permutación, troco.

PERMUTABLE adx. Permutable / permutábel.

PERMUTACIÓN s.f. Permutación, permuta. ║ s.f. (Mat.) Permutación.

PERMUTAR v.Permutar, cambiar, trocar. ║ Permutar [entre dous funcionarios públicos].

PERNEAR v. Espernexar. ║ (coloq) dilixenciar un negocio con ansia. ║ (coloq.) Impacientarse

PERNERA s.f. Perneira [do pantalón].

PERNIABIERO, A adx. Escarranchado.

PERNICIOSO, A adx. Daniño, danoso, pernicioso, prexudicial.

PERNICORTO, A, PIERNICORTO, A adx. Pernicurto.

PERNIL s.m. Pernil. ║ Perneira [do pantalón].

PERNILARGO, A, PIERNILARGO, A adx. Pernilongo, pernudo.

PERNIO s.m. Gonzo, bisagra.

PERNO s.m. Porlón, pitón (peza da bisagra).

PERNOCTAR v. Facer noite [nun sitio].

PERO (1) s.m. (Bot.: Árb.-variedade da maceira-) Pereiro. ║ s.f. (froito desa árb.) Pero.

PERO(2), PERO JIMÉN, PEROJIMÉN, PERO JIMÉNEZ ou PEDROJIMÉNEZ Variedade de uva

PERO (3) conx. advers. Mais, pero. ║ s.m. (coloq.) Pero, obxección ou defecto.

PEROL s.m. Ola.

PERONÉ s.m. (Anat.) Peroné.

PERORACIÓN s.f. Peroración, acc. e ef. de perorar. ║ s.f. (Ret.) Peroración (conclusión do discurso).

PERORAR v. Perorar, pronunciar un discurso.

PERORATA s.f. Discurso pesado e sen sustancia.

PERPENDICULAR adx. e s.f. (Xeom.) Perpendicular.

PERPENDÍCULO s.m. (Constr.) Perpendículo, chumbada.

PERPENDICULARIDAD s.f. Perpendicularidade.

PERPETRACIÓN s.f. Perpetración, acc. e ef. de perpetrar.

PERPETRAR v. Perpetrar, cometer, consumar un delito.

PERPETUIDAD s.f. Perpetuidade.
A PERPETUIDAD loc. adv. A perpetuidade, para sempre.

PERPETUO, A adx. Perpetuo.

PERPIAÑO s.m. (Constr.) Perpiaño.

PERPLEJIDAD s.f. Perplexidade, dúbida do que se debe facer.

PERPLEJO, A adx. Perplexo424, confuso, copo, copado.

PERRA s.f. (coloq.) Perrencha, rabecha [dun neno]. ║ s.f.pl.(coloq.) Cartos riqueza. ║ adx. [Cousa] moi mala.

PERRADA s.f. Canzada, grupo de cans. ║ Canallada, falcatrúa, falcatruada.

PERRERA s.f. Canceira, canil m.

PERRERÍA s.f. (grupo de cans) Canzada. ║ (Id. de persoas malvadas) Garualla, xentuza, canzada (fig.). ║ Gatada, falcatrúa.

PERRILLO s.m. Gatillo [dun arma de fogo].

PERRILLO, PERRO PEQUEÑO: Cadelo.

PERRO, A s.m. Can, cadela.
PERRO VAGABUNDO: Can sen dono.
PERRO RABIOSO: Can doente.

PERSECUCIÓN s.f. Persecución, seguimento, perseguimento.

PERSECUTORIO, A adx. Persecutorio.

PERSEGUIBLE adx. Perseguible / perseguíbel.

PERSGUIDOR, A adx. e s. Perseguidor.

PERSEGUIR v. Perseguir, seguir.

PERSEVERANCIA s.f. Perseveranza, constancia, persistencia, tenacidade.

PERSEVERANTE adx. Perseverante, que persevera.

PERSEVERAR v. Perseverar, persistir.

PERSIANA s.f. Persiana.
PERSICARIA, PEJIGUERA s.f. (Bot.: Herba Polygonum persicaria) Beldro, crista, herba pulgueira.

PÉRSICO, PÉRSIGO s.m. (Bot.: Árb. Prunus persica) Pexegueiro. ║ (o seu froito) Pexego.

PERSIGNARSE v. Persignarse.

PERSISTENCIA s.f. Persistencia, acc. e ef. de persistir.

PERSISTIR v. Persistir, perseverar, manterse firme. ║ Persistir, perdurar.

PERSONA s.f. Persoa.

PERSONAJE s.m. Personaxe f., persoeiro, personalidade f. ║ (Lit.) Personaxe f.

PERSONAL adx. e s. Persoal.

PERSONALIDAD s.f. Personalidade. ║ Persoeiro.

PERSONALISMO s.m. Personalismo.

PERSONALISTA adx. Personalista, rel. ao personalismo,

PERSONALIZAR v. Personalizar.

PERSONARSE v. Presentarse. Comparecer.

PERSONIFICACIÓN s.f. Personificación, acc. e ef. de personificar. ║ s.f. (Ret.) Personificación, prosopopea.

PERSONIFICAR v. Personificar, atribuír vida [a un animal, cousa, etc. ]. ║ Personificar, encarnar [unha idea].

PERSPECTIVA s.f. Perspectiva.

PERSPICACIA s.f. Perspicacia, acume, sagacidade, agudeza.

PERSPICAZ adx. Perspicaz, agudo.

PERSPICUO, A adx. Perspicuo, claro, doado de entender.

PERSUADIR(SE) v. Persuadir(se), convencer(se).

PERSUASIÓN s.f. Persuasión, acc. e ef. de persuadir.

PERSUASIVO, A adx. Persuasivo, persuasor, que ten forza para persuadir.

PERTENECER v. Pertencer.

PERTENECIENTE adx. Pertencente.

PERTENENCIA s.f. Pertenza.

PÉRTIGA s.f. Pértega, baloira, lareiro, varal, varanca.

PÉRTIGO s.m. Cabezalla f. / cabezallo, m.

PERTIGUERO s.m. (Cat.) Pertegueiro (un cargo catedralicio).

PERTINACIA s.f. Pertinacia, obstinación.

PERTINAZ adx. Pertinaz, obstinado, testalán, testudo. ║ Pertinaz, duradeiro, persistente.

PERTINENCIA s.f. Pertinencia, cal. de pertinente.

PERTINENTE adx. Pertinente, oportuno, procedente.

PERTRECHAR v. Aviar, fornecer, aprovisionar.

PERTRECHO s.m. Aparello, trebello.

PERTURBACIÓN s.f. Perturbación.

PERTURBADOR, A adx. e s. Perturbador.

PERTURBAR(SE) v. Perturbar(se), turbar(se).

PERVERSIDAD s.f. Perversidade, maldade.

PERVERSIÓN s.f. Perversión, acc. e ef. de pervertir.

PERVERSO, A adx. Perverso, malvado, desalmado, revirado.

PERVERTIDO, A adx. e s. Pervertido, depravado, dexenerado.

PERVERTIDOR, A adx. e s. Pervertedor, que perverte.

PERVERTIR(SE) v. Perverter(se).

PERVINCA, VINCAPERVINCA s.f. (Bot.: Pl. Vinca difformis) Cangorza, pervinca.

PESADEZ s.f. Peso. ║ Gravidade terrestre. ║ Obesidade. ║ Teima, cacholada. ║ Cargación (sensación).║ Molestia, fastío

PESADILLA s.f. Pesadelo, mal soño. ║ Preocupación grave e continua. ║ Persoa molesta.

PESADO, A adx. Pesado. ║ Obeso. ║ [Cabeza] atordada. ║ Pesado, tardo. ║ [Tempo] pesado, bochornoso. ║ Pesado, aburrido, molesto.

PESADOR, A adx. Pesador.

PESADUMBRE s.f. Pesadume,mágoa, fraterna. ║ Gravidade [da Terra]. ║ Inxuria, afronta, ofensa.

PÉSAME s.m. Pésame, condolencia.

PESANTEZ s.f. Gravidade terrestre.

PESAR (1) v. Pesar = [Determinar o peso . ║ Ter un peso . ║ Ter moito peso. ║ Sopesar, ponderar. ║ Ter influencia. ║ Influír (un feito). ]

PESAR (2) s.m. Pesar = [ Mágoa, pena. ║ Arrepentimento. ]
A PESAR DE, PESE A (loc. prepos.) Malia, a pesar de, pese a [que]. PESAROSO, A adx. Pesaroso, repeso, arrepentido. ║ Desgustado, doído, sentido.

PESCA s.f. Pesca.

PESCADA, MERLUZA s.f. (Zoo.: Peixe Merluccius merluccius) Pescada, pixota.

PESCADERÍA s.f. Peixería / peixaría.

PESCADERO, A s. Peixeiro, regateiro.

PESCADILLA, PIJOTA s.f. Carioca (pescada pequena).

PESCADITO s.m. Iscallo

PESCADO s.m. Pescado (peixe sacado da auga para comer).║ Abadexo salgado.425

PESCADOR, A s. Pescador. ║ Pesco.
PESCADOR POR AFICIÓN: Pescantín.

PESCANTE s.m. Pescante [dun carruaxe de cabalos].

PESCAR v. Pescar.

PESCOZÓN s.m. Pescozada.

PESCUEZO s.m. Pescozo.

PESEBRE s.m. Pesebre, cambeleira f.

PESIMISMO s.m. Pesimismo.

PESIMISTA adx.Pesimista.

PÉSIMO, A adx. Pésimo.

PESO s.m. Peso.

PESPUNTAR, PESPUNTEAR v. Pespuntar, coser con pespuntos.

PESPUNTE s.m. Pespunto (un punto de costura).

PESQUERA s.f. Pesqueira (sitio de pesca). ║ Pesqueira, caneiro (presa).

PESQUERÍA s.f. Pesqueira

PESQUERO, A adx. e s.m. Pesqueiro.

PESQUISA s.f. Pescuda, investigación.

PESQUISAR v. Pescudar, investigar.

PESTAÑA s.f. Pestana, perfeba.

PESTAÑEAR v. Pestanexar, esmuxicar.

PESTAÑEO s.m. Pestanexo.

PESTE s.f. Peste.

PESTICIDA s.m. Pesticida, praguicida.

PESTÍFERO, A adx. Pestífero, que ocasiona peste. ║ Pestífero, pestilente, fedorento, fétido.

PESTILENCIA s.f. Pestilencia, peste.

PESTILENTE adx. Pestilente, pestífero, que transmite peste. ║ Pestilente, cheirento, fedorento, abafante, fétido.

PESTILLO s.m. Pasador, pecho /e/.

PESUÑO s.m. Cada dedo e uña dun pezuño (‘pezuña’).

PÉTALO s.m. Pétalo (folla da flor).

PETANCA s.f. Petanca (xogo de bolas).

PETAR (1)v. (coloq.) Agradar, compracer. ║ v. (coloq.) Estourar, estoupar.

PETAR (2) v. (en Gal. e León) Petar, bater no chan. ║ Petar, chamar á porta.

PETARDEAR v. Petardear.

PETARDO s.m. Petardo. ║ (fig.) Calote, engano.

PETICIÓN s.f. Rogo, m, petición, f.

PETICIONAR v. Peticionar, presentar unha petición.

PETICIONARIO, A adx.e s. Peticionario (o que oficialmente pide algo).

PETIMETRE, -TRA s.m .e f. Presumido, esculfurido, pretensioso, figurón.

PETIRROJO s.m. (Zoo.: Pax. Erithacus rubecula) Paifoco, paporroibo, paporrubio, pisco.

PETITORIO, A adx. Petitorio, rel. á petición.║ s.m. (coloq) Petición repetida e impertinente.

PETO s.m. Peto (prenda de vestir que cobre o peito). ║ s.m. (Ant.) Peto, plastrón [da armadura]. [ V. CEPILLO e BOLSILLO].

PÉTREO, A adx. Pétreo, de pedra. Pétreo, pedregoso, pedrento.

PETRIFICACIÓN s.f. Petrificación.

PETRIFICAR v. Petrificar.

PETIMETRE, A s. Currutaco, figurino, presumido.

PETROGLIFO s.m. PetróglifoA.

PETRÓLEO s.m. Petróleo.

PETROLERO, A adx. e s.m. Petroleiro.

PETROLÍFERO, A adx. Petrolífero, que contén petróleo.

PETULANCIA s.f. Petulancia, presunción, chulería, fachenda.

PETULANTE adx. e s. Petulante, presumido.

PETUNIA s.f. (Bot.: Pl. Petunia hubrida e a súa flor) Petunia.

PEYORATIVO, A adx. Pexorativo.

PEYOTE, MESCAL s.m. (Bot.: Cacto Lophophora williamsii) Mezcal.

PEZ(1) s.m. Peixe426.
PEZ ÁNGEL (Zoo.: Peixe Squatina squatina) Peixe anxo.
PEZ BALLESTA (Zoo.: Peixe Balistes Carolinensis): Peixe porco.
PEZ CLAVO (Zoo.: Peixe Echinorhinus spinosus) Cravudo.
PEZ DE LIMÓN (Zoo.: Peixe Seriola dumerili) Peixe limón.
PEZ DE SAN PEDRO (Zoo.: Peixe Zeus faber) Sanmartiño.
PEZ ESCORPIÓN, PEZ ARAÑA (Zoo.:Peixe Tachinus draco) Peixe araña, escarapote.
PEZ ESPADA (Zoo.: Peixe Xiphias gladius) Peixe espada.
PEZ GUITARRA (Zoo.: Peixe Rhinobatos rhinobatos) Peixe guitarra.
PEZ LUNA (Zoo.: Peixe Mola Mola) Peixe lúa, peixe roda, orellán, roda de mar.
PEZ MARTILLO (Zoo.: Peixe Sphyrna zygaena) Peixe martelo.
PEZ PALO (Zoo.: Peixe Molva dyptergia) Peixe pau, maruca azul.
PEZ SIERRA (Zoo.: Peixe Pristis pristis) Peixe serra.
PEZ VOLADOR: [V. VOLADOR]
PEZ ZORRO, ZORRO MARINO: (Zoo.: Peixe Alopias vulpinus) Camarín, raposo de mar.
PEZ PEQUEÑO: Iscallo, biscardo, isco.

PEZ (2) s.f. Pez m., resina.

PEZÓN s.m. Mamelo, mamila f.

PEZUÑA s.f. Pezuño m.

PIACHE > TARDE PIACHE expr. coloq. Tarde piaches427.

PIADA s.f. Pío, m, rechouchío, m.

PIADOR, A adx. Piador, que pía.

PIADOSO, A adx. Piadoso.

PIAFAR v. Piafar [un cabalo].

PIANÍSIMO adx. e s.m. PianíssimoO.

PIANO s.m. Piano (instrumento). adx. e s.m. (Mús.) Piano (con pouca intensidade).

PIANOLA s.f. Pianola (instrumento).

PIAR v. Piar, chirlar, chiar.

PIASTRA s.f. Piastra (moeda fraccionaria de vs. países orientais).

PIBÓN s.m. (coloq.) Beldade, fermosura, persoa moi atractiva.

PICA s.f. Pica.

PICACHO s.m. Picouto, petouto.

PICADA s.f. Bicada (picada co bico), peteirada. ║ Picada, picadura.

PICADERO s.m. Picadeiro (lugar de adestrar cabalos).

PICACHO s.m. Picouto.

PICADILLO s.m. Picado (prato).║ Zorza.

PICADO, A adx. Persoa que tenbochas, bóchegas, vinchas, vinchocas. ║ s.m. Acc. e ef. de picar. ║ s.m. (Cinem.) Picado (toma de arriba abaixo).
EN PICADO (loc. adv.) [Voar avión en] picado.

PICADORA s.f. Picadora (máquina).

PICADOR, A adx. e s. Picador.

PICADURA s.f. Picada, picadura, picadela.

PICAJOSO, A adx. e s. Puntilloso, susceptible, choromiqueiro.

PICANTE adx. Picante.

PICAPEDRERO, A s. Canteiro, pedreiro.

PICAPLEITOS s.m. (fam.) Avogado das silveiras (fam.).

PICAPORTE s.m. Picaporte, manubrio [dunha porta]. ║ Picaporte, petador, chamador, aldraba.

PICAR v. Picar. = [Pinchar. ║ Peteirar. ║ Morde-lo engado (os peixes). ║ Tallar, esmiuzar. ║ Encirrar, incitar. ║ Proer. ║ Petiscar. ║ etc. ]
PICARSEv.pr. Picarse (o viño, o mar, alguén, ...). ║ Trazarse, trillarse [unha tea, a madeira, etc. ]

PICARDÍA s.f. Picardía.

PICARESCO, A adx. e s.f. Picaresco

PÍCARO, A adx. e s. Pícaro; -a, pillabán; -ana, galopín; -ina.

PICATOSTE s.m. Carocho torrado.

PICAZA, PICARAZA s.f. (Zoo.) [V. URRACA].

PICAZO (1) s.m, Golpe dado coa pica (lanza).

PICAZO (2) s.m. Picada, picadela, picadura

PICAZO (3) s.m. Cría da pega.

PICAZO (4), A adx. e s. [Cabalo] apigarado, pedrés, pincharado.

PICAZÓN s.f. Proído m., formigo m.

PICHEL s.m. Pichel (unha xerra de estaño).

PICHELERO, A s. Picheleiro, que fai picheis

PICHÓN s.m. Pombiño, pichón (pomba nova).

PICO (1) s.m. Bico, peteiro (das aves). ║ Pico, curuto, petouto, picouto. ║ (ferramenta) Pico. ║ [Cantidade] e pico. ║ Pico, espiña, parte puntiaguda de algo. ║ Bico, biquela, picho [duna vasilla].
CERRAR EL PICO: Cala-la boca.

PICO (2) s.m. (Zoo.) Peto, picapau, piquelo, rinchón. [V PÁJARO CARPINTERO]

PICOR s.m. Pruído, comechón, formigo.

PICOTA s.f. Picota.

PICOTADA s.f., PICOTAZO s.m. Picada, picadela, picadura.

PICOTE s.m. Picote (certa tea).

PICOTEAR v. Peteirar [unha ave]. ║ Picar, petiscar (un alimento lixeiro). ║ (coloq.) Parolar, leriar, parlar.

PICTÓRICO, A adx. Pictórico.

PICUDO, A adx. Bicudo. ║ adx. (coloq.) Falangueiro, paroleiro.

PIE s.m. (Anat. e Zoo.) Pé. ║ Pé, pedestal. ║ Pé, aba [dun monte]. ║ Pé, couce, cepa, cepeira (dunha árbore).║ Planta enteira. ║ Final dun escrito.
PIE DERECHO: (Constr.) Pé dereito, tranqueiro.
DE PIÉS PLANOS: Patexo, pateño.

PIEDAD s.f. Piedade.

PIEDRA s.f. Pedra.

PIEL s.f. Pel. ║ Pel, coiro, pelica. ║ (ref. a froitos) Pela, pelica, tona, carapela.

PIÉLAGO s.m. Pélago, mar a fora (distante de terra). ║ Mar.

PIENSO s.m. Penso [para o gando].

PIERNA s.f. Perna.
PIERNAS s.m. (coloq.) Monicreque, monicaco, fantoche, macaco, monifate.

PIERNILARGO, A, PERNILARGO, A adx. Pernudo, pernilongo.

PIEZA s.f. Peza.

PIFIA s.f. Golpe en falso [no billar]. ║ s.f. (coloq.) Erro, error, desacerto, desatino.

PIGARGO s.m. (Zoo.: Ave de rapina Haliaeetus albicilla) Pigargo, aguia mariña.

PIGMENTACIÓN s.f. Pigmentación, coloración, tinguidura.

PIGMENTAR v. Pigmentar, colorar.

PIGMENTO s.m. Pigmento.

PIGMEO, A adx. e s. Pigmeo.

PIGNORACIÓN s.f. (Econ.) Peñoración.

PIGNORAR v. (Econ.) Peñorar, dar en prenda ou peñor.

PIGRE adx. Neglixente, desleixado, desidioso.

PIGRICIA, PEREZA s.f. Preguiza, desidia, maiola, galbana, nugalla.

PIJADA s.f. (vulg.) Insignificancia, minucia, pequenez. ║ s.f. (vulg.) Sandez, babecada, idiotez.

PIJAMA s.m. Pixama.

PIJOTA [V. PESCADILLA].

PILA (1) s.f. Pía, morea, montón, m. ║ (Arquit.) Piar m, pilastra, esteo, m. ║ Pila [eléctrica}.

PILA (2) s.f. Pía [para auga]. ║ Parroquia.

PILA BAUTISMAL: Pía bautismal.

PILAR s.m. Piar. Columna (se é cilíndrico) f. Esteo (se é de pao). ║ Marco, fito.

PILASTRA s.f. (Arquit.) Pilastra, piar cuadrangular.

PÍLDORA s.f. Pílula.

PÍLEO s.m. (Ant. romana.) Píleo (gorro dos homes libres). ║ Píleo, capelo (dos cardinais). ║ Píleo [das aves].

PILLAJE s.m. Pillaxe, saqueo.

PILLAR v. Pillar. ║ Roubar.

PILLASTRE adx. e s. Pillabán; -ana, lagarteiro, galopín; -ina. Renarte s.m.

PILLO, A adx. e s. Pillo, -a, pillabán; -ana, galopín; -ina.

PILLUELO, A adx. e s. (dim. de ‘pillo’) Rillote.

PILÓN s.m. Pío (pía grande).

PILOSO, A adx. Piloso, de moito pelo. ║ Piloso, rel. ao pelo.

PILOTAJE (1) s.m. Pilotaxe f. (de pilotar).

PILOTAJE (2) s.m. Conxunto de ‘pilotes’: estacada.

PILOTAR v. Pilotar.

PILOTE s.m. (Constr.) Estaca, chantón, espeque [con punta de ferro].

PILOTO s.m. Piloto.

PILTRAFA s.f. Goldracha (carne fraca).║ [Persoa] mesquiña, ruín, desprezable. ║ s.f.pl. Goldrallo, residuos, sobras.

PIMENTAL s.m. Pementeiro (terreo de pementos).

PIMENTERO s.m. (Bot.: Arbto. Piper nigrum) Pementeira f. s.m. Pementeira f. (vasilla).

PIMIENTA s.f. (froito da pementeira) Pementa.

PIMIENTO s.m. (Bot.: Pl. Capsicum annuum, o seu froito e a súa moenda) Pemento.

PIMENTÓN s.m. Pemento en especia.

PIMPANTE adx. Pimpante, garboso, airoso, baril.

PIMPÍN s.m. Un xogo infantil 428.

PIMPINELA ESCARLATA (Bot.: Pl. herb. Anagallis arvensis) Herba do garrotillo.

PIMPLAR v. (coloq) Beber, tomar [unha bebida alcohólica].

PIMPOLLECER, PIMPOLLEAR v. Xermolar, grelar [unha planta].

PIMPOLLO s.m. Árbore nova. ║ Xermolo, grelo.

PIMPÓN s.m. Pimpón, tenis de mesa.

PINACOTECA s.f. Pinacoteca (lugar pinturas).

PINÁCULO s.m. (Arquit.) Pináculo. ║ (fig.) Pináculo, cumio, cima.

PINAR s.m. Piñeiral.

PINCEL s.m. Pincel.

PINCHAR(SE) v. Pinchar(se). Espiñar(se). Espetar(se).

PINCHAZO s.m. Espiñada, picada, picadura. Espetada.

PINCHE s.m. e f. Pinche429.

PINCHO s.m. Pico, espiña, espiño, espeto, aguillón. ║ Petisco. Tapa. ║ s.m. Mozo presumido.

PINEDA s.f. Piñeiral m.

PINGAJO s.m. (coloq.) Farrapo, colgallo, pingallo.

PINGAJOSO, A adx. Farrapento, esfarrapado, pingallo.

PINGUINO s.m. Pingüín.

PINITO(S) s.m. Pereiriños (primeiros pasos).

PINO (1) s.m. (Bot.: Árb.da fam. das pináceas, vs. esps.) Piñeiro.
PINO MANSO, PINO PIÑONERO: (Árb. Pinus pinea) Piñeiro manso, piñeiro cernil.
PINO MARÍTIMO, PINO RUBIAL: (Árb. Pinus pinaster) Piñeiro bravo, piñeiro marítimo.

PINO (2), A adx. Pino, pendente, costento, peado, reborondo. ║ s.m.pl. (coloq.) Primeiros pasos dun bebé.

PINOCHA s.f. Arume, frouma, agulla, bruma, cisco, garfa, lesta, padumeiro, pica, pilro, piñuca, pulazo.

PINTA s.f. Pinta (mancha). ║ Pinga, pingueira. ║ Pinta, facha.

PINTACILGO, PINTADILLO s.m. (ave) Xílgaro, pintasilgo [V. JILGUERO]

PINTADA s.f. Pintada, acc. de pintar na parede.

PINTAR v. Pintar.

PINTARRAJEAR v. Pintarrexar . ║ Esborranchar.

PINTARROJA s.f. (Zoo.: Peixe Scyliorhinus stellaris) Patarroxa, rañorte, rilón. ║ s.f. (Zoo.: Peixe Scyliorhinus canicula) Melgacho.

PINTIPARADO, A adx. Adecuado, apropiado, axeitado, que ven ben. ║ Cuspido xarado. Parecido, semellante.

PINTO, A adx. Pinto, pintado.

PINTOJO, A adx. Pinto, apigarado, pedrés, pego.

PINTOR, A s. Pintor.

PINTORESCO, A adx. Pintoresco.

PINTURA s.f. Pintura.

PINZA s.f. Pinza.

PINZÓN [VULGAR] s.m. (Zoo.: Pax. Fringilla coelebs) Pimpín, chincho, chinchín, carballuda.

PIÑA s.f. (Bot.) Piña, estróbilo [das árbores coníferas]. ║ (Bot.: Pl. Ananas sativus e o seu frito) Piña, ananás.║ Mazaroca [do millo]. ║ Piña [de persoas].

PIÑATA s.f. Ola barriguda. ║ Piñata (vasilla con doces…)

PIÑO s.m. (coloq.) Dente.

PIÑÓN (1) s.m. Piñón (semente do piñeiro).║ Burro último dunha recua.

PIÑÓN (2) s.m. Piñón (roda pequena dunha engrenaxe).

PÍO (1) onomat. Pío, chirlo, pirlón. ║ s.m. (coloq.) Arela, afán, ansia, degoiro, devezo430.
NO DECIR NI PÍO (loc. verb.) Calar a boca, non dicir [nin] que si nin que non.

PÍO (2), A adx. Pío, piadoso, devoto. ║ Pío, benigno, compasivo, caritativo.

PIOJENTO, A adx. Piollento, piolloso.

PIOJO s.m. Piollo.

PIOJOSO, A adx. Piolloso, piollento.

PIOLA s.f. Piola, cordel, baraza.,

PIÓN (1), A adx. e s. Chirlador, que chirla ou pía moito.

PIÓN (2) s.m. (Fis.) Pión (partícula elemental).

PIORNEDA s.f. Piorneira, codesal, lugar de piornos ou codesos.

PIONERO, A adx. e s. Pioneiro.

PIORNO s.m. (Bot.: Pl. Adenocarpus complicatus) Piorno, cítiso, codeso.

PIORREA s.f. (Med.) Piorrea.

PIPA (1) s.f. Pipa, cachimba. ║ Pipa, tonel. ║ Espoleta [dun proxectil]. ║ (xerga) Pistola. ║ Lingüeta da chirimía.

PIPA (2) s.f. Pebida (semente).s.f.pl. Pebida do xirasol tostada.

PIPAR v. Fumar en pipa.

PIPERMÍN s.m. Peppermint (licor de menta) [pl.: peppermints ]

PIPETA s.f. Pipeta (un tubo de laboratorio).

PIPÍ s.m. (fam.) Pipí, urina.

PIPIAR v. Piar [as crías das aves].

PIPIOLO, A adx. Parviolo, babeco.

PIPO s.m. Semente dalgunhas froitas.

PIPORRO, BOTIJO s.m. Porrón (recipiente de barro).

PIPOTE s.m. Pipote, pipo.

PIQUE (1) (De picar)) s.m. Pique, resentimento. ║ Empeño, afán [por amor propio]431.
A PIQUE DE (loc. prepos.) A piques de, a punto de.

PIQUE (2) (De pica, lanza) s.m. (Mar.) Unha peza da proa.

PIQUÉ s.m. Piqué (unha tea de algodón).

PIQUERA s.f. Biqueira (burato da colmea). ║ Baldón (burato dun tonel)

PIQUETE s.m. Ferida pequena. ║ Burato [na roupa]. ║ Piquete (de soldados ou de folga)

PIRA (1) s.f. Pira [funeraria]. ║ Fogueira, cacharela.

PIRA (2) Fuga, fuxida, escapada.

PIRA (3) interxección para chamar ás galiñas.

PIRAGUA s.f. Piragua.

PIRAGÛÍSMO s.m. Piragüismo.

PIRAMIDAL adx. Piramidal.

PIRÁMIDE s.f. Pirámide.

PIRAÑA s.f. (Bot.: Peixe) Piraña.

PIRAR v. (coloq.) Latar, correr a escola. ║ v.pr. Escaparse, evadirse, irse.

PIRATA s.m. Pirata.

PIRATEAR v. Piratear.

PIRATERÍA s.f. Piratería / pirataría.

PIRO- (elem.compos.) Piro- (= fogo, lume).

PIROGRABAR, PIROGRAFIAR v. PirogravarO (gravado incandescente).

PIROMANCIA s.f. Piromancia (adiviñación polo lume).

PIROMANÍA s.f. Piromanía.

PIRÓMANO, A adx. Pirómano.

PIROPEAR v. Botar piropos.

PIROPO s.m. Piropo.

PIROTECNIA s.f. Pirotecnia.

PIROTÉCNICO, A adx. e s.m. Pirotécnico, fogueteiro.

PIRRAR v. (coloq.) Gorentar, encantar, gustar moito.

PÍRRICO (1), A adx. Pírrico (vitoria custosa).

PÍRRICO (2), A adx. e s.f. Unha danza da Grecia antiga.

PIRUETA s.f. Pinchacarneiro, cambadela, capitón, pirueta, viravolta. ║ Pirueta [dun avión ou dun cabalo].

PISADA, PISADURA s.f. Pegada, pisada, pisadura.

PISAPAPELES s.m. Calcapapeis.

PISAR v. Pisar, poñer o pé sobre algo. ║ Pisar, apachocar, esmagallar, estrullar, machucar. ║ Pisar, tripar, trepar. ║ Cubrir. ║ Pisar, humillar, vexar, asoballar. ║ [Non] pisar, non estar nun sitio.

PISAVERDE s.m. (despect., coloq) [Home[ presumido, esculfurido, fatuo, vaidoso.

PISCATORIO, A adx. Piscatorio, rel. á pesca ou aos pescadores.

PISCICULTOR, A adx. Piscícola, rel. á piscicultura. ║ s. Piscicultor (persoa dedicada á piscicultura).

PISCICULTURA s.f. Piscicultura.

PISCIFACTORÍA s.f. Piscifactoría.

PISCINA s.f. Piscina.

PISCIS adx. e s.(Astron.) Pisces.

PISCÍVORO, A adx. e s. Piscívoro (que se alimenta de peixes).

PISO s.m. Piso, chan (superficie). Pavimento. ║ Piso, andar, planta [dun edificio]. ║ Piso, sola [do calzado].

PISÓN s.m. Pisón, mazo, mallo. ║ Batán, folón.

PISOTEAR v. Trepar/ tripar. ║ Humillar, aldraxar. ║ Asoballar, someter.

PISOTÓN s.m. Calcadela, pisada [no pé de outro].

PISTA s.f. Pista, rastro, pegada. ║ Pista (espazo preparado para deportes, despegue avións, circulación, etc.)

PISTACHO s.m. Pistacho, froito de ‘alfóncigo’ [V. ALFÓNCIGO].

PISTILO s.m. Pistilo.

PISTO s.m. Pisto (fritada ou zume).║ Mestura confusa nun escrito ou discurso.

PISTOLA s.f. Pistola.

PISTOLERO, A adx., s. e s.f. Pistoleiro.

PISTÓN s.m. Pistón, émbolo.

PITIDO s.m. Asubío.

PITILLO s.m. Cigarro, pito.

PISTILO s.m. (Bot.) Pistilo.

PITA (1) s.f. (Bot.: Pl. da fam. das amarilidácea orixinaria de México, vs, esps.) Pita, agave. ║ Pita (fío feito coas follas desa pl.)

PITA (2) s.f. Pita, galiña.

PITA (3) s.f. Bola pequena de cristal. ║ Billarda, estornela (xogo).

PITA (4) s.f. Apupada, asubío de protesta.

PITA (5) s.m. ‘Pan de pita’, un pan do Mediterráneo oriental.

PITADA s.f. Asubío, son de chifre. ║ Apupo, apupada (protesta, etc.).

PITANZA s.f. Pitanza (distribución diaria…)s.f. (coloq.) Pitanza, comida cotiá

PITAR (1) v. Asubiar, apupar, pitar (para desaprobar). (Dep.) Pitar, arbitrar. ║ Chifrar (tocar o chifre).

PITAR (2) v. Distribuír unha pitanza.

PITARROSO, A adx. Lagañoso, leposo (que ten lagañas),

PITIDO s.m. Asubío, pito.

PITILLO s.m. Cigarro, pito.

PITO (1) s.m. Pito, chifre, asubío, subiote. ║ Bucina [dun coche]. ║ [Voz de] pito. ║ Pito, polo [de galiña]. ║ Pito, cigarro. ║ s.m. (coloq.) Pito, pene.

PITO (2) s.m. (Zoo.: Páx.) Peto [V. PÁJARO CARPINTERO].

PITÓN s.m. Bico, biquela, biqueira, picho [dos porróns). ║ Corno. ║ Rebento, abrocho, botón, gromo. ║ s.f. (Zoo.: Serpe, vs. esps.) Pitón.

PITONISA s.f. (Hist.) Pitonisa, pitia [do deus Apolo]. ║ s.f. Adiviña (muller).s.f. Feiticeira, bruxa, meiga.

PITORRO s.m. Picho.

PIVOTE s.m. (Mecánica) Pivote (peza de apoio).

PIVOTAR v. Pivotar (oscilar sobre un pivote).

PÍXEL, PIXEL s.m. (Inform.) Píxel.

PIZARRA s.f. Lousa / louxa, xisto (tipo de pedra). ║ Lousa / louxa, lancha, lastra, laxa (peza) ║ Encerado, taboleiro.

PIZARRAL s.m. Louseira (canteira de lousa).

PIZARRERÍA s.f. Louseira (canteira).

PIZARRERO, A s. Louseiro.

PIZARRÍN s.m. Pizarrillo, lapis de lousa.

PIZCA s.f. Chisca / chisco m., frangulla, belisco.

PIZCAR v. Beliscar, petiscar, picar. ║ v. (coloq.) Beliscar, amordicar (na pel).

PIZCO s.m. Chisca / chisco, miga, ciballo, belisco. ║ s.m. (coloq.) Belisco [na pel].

PIZPIRETO, A adx. (coloq.) Lizgairo, bulideiro, ledo, vivaz.

PIZZA s.f. (voz italiana) Pizza /pitsa/.

PIZZERÍA s.f. Pizzería / pizzaría.

PLACA s.f. Placa.

PLACEBO s.m. (Med.) Placebo.

PLÁCEME s.m. Felicitación.

PLACENTA s.f. (Anat. e Bot.) Placenta.

PLACENTARIO, A adx. Placentario, rel. á placenta.

PLACENTERO, A adx. Pracenteiro, agradable, gustoso.

PLACER (1) v. Pracer, agradar.

PLACER (2) s.m. Pracer, gusto, gozo. ║ Diversión, entretemento

PLACER (3) s.m. Baixío, baixo, barra. ║ Areal aurífero.

PLACERO, A adx. e s. Praceiro.

PLACIBLE adx. Agradable, agradábel, gustoso, pracenteiro,

PLACIDEZ s.f. Placidez, sosego, acougo, serenidade, tranquilidade.

PLÁCIDO, A adx. Calmo, plácido, apracible, sereno.

PLAFÓN s.m. Plafón [de teito].

PLAGA s.f. Praga.

PLAGAR(SE) v. Inzar(se), encher(se) de praga.

PLAGIAR v. Plaxiar, copiar [unha obra allea].

PLAGIARIO, A adx. e s. Plaxiario, que plaxia.

PLAGIO s.m. Plaxio (calco).

PLAGUICIDA s.m. Praguicida, pesticida.

PLAN s.m. Plan.

PLANA (1), LLANA s.f. (Constr.) Esparavel [de albanel].

PLANA (2) s.f. Plana (cara dunha folla de papel ou páxina escrita).

PLANADA s.f. Chaira, planicie, chancela, chanceira.

PLANCHA s.f. (lámina de metal) Prancha. ║ (Da roupa) Ferro de pasar.

PLANCHAR v. Pasa-lo ferro. ║ Pranar / planar, esmagar.

PLANEADOR, A adx. e s. Planador.

PLANEAMIENTO s.m. Planeamento, proxecto.

PLANEAR v. Planar, pairar (no ar). ║ Planear (un plan).

PLANETA s.m. Planeta.

PLANICIE s.f. Chaira, planicie.

PLANIFICAR v. Planificar.

PLANO, A adx. Plano, chan / cha, liso. ║ s.m. Plano.
DE PLANO (loc. adv.) Enteiramente. ║ De cheo.

PLANTA s.f. Pranta / planta. ║ Planta, piso, andar. ║ Planta, instalación. Planta [do pé].

PLANTACIÓN s.f. Plantación.

PLANTARIO [V. ALMÁCIGA]

PLANTAR (1) v. Plantar, botar, sementar. Plantar, poboar de plantas un terreo. ║ Plantar, chantar, fincar. Fundar, estabelecer. Plantar, abandonar. Plantar, faltar a unha cita. v.pr. Plantarse, negarse a continuar.

PLANTAR (2) adx. (Anat.) Rel. á planta do pé.

PLANTEAMIENTO s.m. Plan, programa. Proposición, enfoque, proposta, proxecto, trazado.

PLANTEAR v. Suscitar, propoñer, formular, expor.

PLANTEL s.m. Viveiro, criadeiro. Porral, sementeiro. ║ Equipo, cuadrilla, cadro de persoal, grupo achegado [de persoas].

PLANTÍGRADO, A adx. e s.(Zoo.) Plantígrado.

PLANTILLA s.f. Plano reducido. ║ Cadro de persoal. ║ Soleta [do interior do zapato]. ║ Forma, patrón.

PLANTÍO s.m. Plantío (lugar para plantar ou plantado recente).

PLANTO s.m. (Lit.) Pranto (composición lírica de lamentación).║ s.m. (desus.) Pranto, choro con xemidos e salaios.

PLANTÓN s.m. (Agr.) Plántula, pé [para transplantar]. Escallo║ s.m. (Mil.) Plantón. ║ s.m. (coloq.) Ausencia nunha cita convida.

PLAÑIDERA s.f. Choradeira, carpideira.

PLAÑIDERO, A adx. Choroso, lamentoso, magoante.

PLAÑIDO s.m. Pranto, queixume.

PLAÑIR v. Carpir, chorar, xemer.

PLAQUETA s.f. (Constr. e Biol.) Plaqueta.

PLASMA s.f. Plasma.

PLASMAR v. Plasmar (moldear).

PLASTICIDAD s.f. Plasticidade, cal. de plástico

PLÁSTICO, A adx. e s.m. Plástico.

PLASTIFICACIÓN s.f. Plastificación.

PLASTIFICAR v. Plastificar (recubrir con plástico).

PLASTILINA s.f. Plastilina (un material moldeable).

PLATA s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 47) Prata, “Ag“.

PLATAFORMA s.f. Plataforma.

PLATANAR s.m. Platanal, bananal.

PLATANERA s.f. (Bot.: Pl. Mansa paradisíaca) Plataneiro m., plátano

PLATANERO, A adx. Plataneiro, rel. ao plátano.

PLÁTANO s.m. (Bot.) Plátano (froito). ║ Plataneiro, bananeira (planta).
PLÁTANO FALSO: (Bot.) Pradairo [V. ARCE BLANCO].

PLATEA s.f. Platea, patio de butacas.

PLATEADO, A adx. Prateado.

PLATEADURA s.f. Prateadura (de pratear).

PLATEAR v. Pratear, arxentar.

PLATERESCO, A adx. e s.m. (Arte) Plateresco.

PLATERÍA s.f. Pratería / prataría.

PLATERO, A s. Prateiro.

PLÁTICA s.f. Conversa. ║ Sermón breve.

PLATICAR v. Dicir un sermón. ║ Conversar, departir.

PLATIJA s.f. (Zoo.: Peixe Platichthys flesus) Solla, sollo, m.

PLATILLO s.m. (dim. de ‘plato’) Prato, prato pequeno. Bandexiña redonda. ║ Prato [da balanza]. ║ (instr. de mús.) Prato.
PLATILLO VOLANTE: Disco voador.

PLATINA s.f. Platina (peza plana de soporte).

PLATINAR v. Platinar, cubrir de platino.

PLATINO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 78) Platino, “Pt“.

PLATO s.m. Prato.
PLATO LLANO: Prato chan / baixo / chairo.
PLATO SOPERO: Prato fondo, prato sopeiro.

PLATÓNICO, A adx. Platónico, rel. a Platón. ║ Desinteresado, honesto.

PLATONISMO s.m. (Fil.) Platonismo.

PLAUSIBLE adx. Plausible/ plausíbel, merecedor de aplauso. ║ Admisible, atendible.

PRAXIS s.f. Praxe /ks/ (práctica, non teoría).

PLAYA s.f. Praia, area432. Areal m.

PLAZA s.f. Praza.
PLAZA DE ABASTOS: Mercado, praza de abastos.

PLAZO s.m. Prazo.

PLAZOLETA s.f. (dim.) Praciña, eirado, quinteiro.

PLEAMAR s.f. Preamar, chea.

PLEBE s.f. (Hist.) Plebe, clase popular da antiga Roma. ║ s.f. Plebe, vulgo, populacho, clase social baixa.

PLEBEYISMO s.m. Plebeísmo, cal. de plebeo.

PLEBEYO, A adx. e s. Plebeo.

PLEBISCITAR v. Plebiscitar.

PLEBISCITO s.m. Plebiscito.

PLEGABLE adx. Pregable, dobrable, encartable.

PLEGADURA s.f. Pregadura (dobra).

PLEGAMIENTO s.m. (Xeol.) Pregamento.

PLEGAR v. Pregar, dobrar. ║ v.pr. Dobregarse, ceder, someterse.

PLEGARIA s.f. Pregaria.

PLEITEANTE adx. Preiteante, litigante

PLEITEAR v. Preitear, litigar. ║ Rifa, liorta, refrega.

PLEITO s.m. Preito, litixio

PLENARIO, A adx. Plenario, cheo, enteiro, cumprido. ║ s.m. Plenario, pleno [dunha corporación].

PLENILUNIO s.m. (Astr.) Plenilunio, lúa chea.

PLENIPONTENCIARIO, A adx. e s. [Embaixador] plenipotenciario.

PLENITUD s.f. Plenitude.

PLENO, A adx. e s.m. Pleno, cheo completo. ║ Pleno (reunión dunha corporación).║ Pleno, acerto completo [nun xogo].

PLEONASMO s.m. (Ret.) Pleonasmo (demasía innecesaria).

PLETINA s.f. Platina (aparello para gravar son).

PLETÓRICO, A adx. Pletórico, que ten algo dabondo. ║ Pletórico, encantado, exultante.

PLEURA s.f. (Anat.) Pleura.

PLEURESÍA, PLEURITIS s.f. (Med.) Pleuresía, pleurite.

PLEXIGLÁS s.m. Plexiglás /ks/.

PLÉYADE s.f. Pléiade (grupo de persoas famosas). ║ s.f.pl.(Astr,: determinado grupo de estrelas de Tauro) Pléiades, setestrelo m. sing.

PLICA s.f. Plica (sobre fechado…). ║ s.f. (Med.) Unha enfermidade do pelo.

PLIEGO s.m. Prego (de papel).

PLIEGUE s.m. Prega f, dobrez f. ]║ Dobra f. (tea dobrada). ║ Pregamento [xeolóxico].

PLISADO s.m. Plisado, acc. e ef. de ‘plisar’.

PLISAR v. Formar pregas nunha tea.

PLOMADA s.f. (Mar) Chumbada, chumbo.║ (Constr.) Chumbada, perpendículo.

PLOMAR v. Chumbar (poñer selo de chumbo a una cousa).

PLOMO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 82) Chumbo. "Pb".║ Chumbo, chumbada. ║ Chumbo, bala433.

PLUMA s.f. Pluma.

PLUMAJE s.m. Plumaxe f.

PLÚMBEO, A adx. Plúmbeo, de chumbo ou que o parece. adx. (fig.) Plúmbeo, pesado, aburrido.

PLUMERO s.m. Plumeiro.

PLUMÍFERO, A adx. e s. Plumífero.

PLUMÓN s.m. Penuxe [das aves].

PLURAL adx. e s.m. Plural.

PLURALIDAD s.f. Pluralidade.

PLURALISMO s.m. Pluralismo.

PLURALIZAR v. Pluralizar.

PLURI- (elem.compos.) Pluri- (= pluralidade).

PLUS s.m. Complemento, sobresoldo.

PLUSVALÍA s.f. (Econ.) Plusvalía.

PLUTONIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 94) Plutonio, “Pu“.

PLUVIAL adx. Pluvial.

PLUVIOSIDAD s.f. (Meteor.) Pluviosidade.

PLUVIOSO, A adx. Chuvioso. Chuviñoso. ║ s.m. (Hist.) Pluvioso (mes da Revolución Francesa).

POBLACIÓN s.f. Poboación, poboamento, acc. e ef. de poboar. ║ Poboación, xente dun lugar. ║ Poboación (lugar habitado).

POBLADO s.m. Poboado.

POBLADOR, A adx. e s. Poboador.

POBLAMIENTO s.m. Poboamento, poboación, acc. e ef. de poboar.

POBLAR v. Poboar

POBRE adx. e s. Pobre.

POBREZA s.f. Pobreza.

POCERO, A s. Poceiro (que fai ou limpa pozos).

POCHO, A adx. Descolorido, pálido, esbrancuxado. ║ Murcho, rechumido. ║ (fig.) Decaído, feble, delicado.

POCILGA s.f. Cubil, porqueira434, cortello. ║ s.f. (coloq.) Cortello (fig.), lugar fedorento.

POCIÓN s.f. Poción (líquido que se bebe).

POCO, A adx. e pron. indef. Pouco, -a, -os, -as.

POCA COSA (coloq.) Mingurrias. ║ (coloq.) Miudeza, miudallo, insignificancia.

POCO adv. Pouco.
POCO A POCO: Pouco a pouco, pouco e pouco, ós poucos.
POR POCO: Por [un] pouco, a pouco máis, case.
A POCO (DE): De alí / aquí a un pouco.

PODA s.f. Poda, podadura, decota.

PODADERA s.f. (ferramenta) Poda, podón.

PODADOR, A s. Podador.

PODAR v. Podar, decotar, cernar.

PODENCO, A s.m Podengo (unha caste de can).

PODER (1) v. Poder (Ter a capacidade / permiso / forza / posibilidade, etc.) .

PODER (2) s.m. Poder (Capacidade / poderío / dominio / forza, etc.)

PODERDANTE s.(Der.) Poderdante, mandante.

PODERÍO s.m. Poderío.

PODEROSO, A adx. e s.m.pl. Poderoso, podente.

PODIO s.m. Podio.

PODO- (elem.compos.) Podo- (= pé).

PODÓLOGO, A s.(Med.) Podólogo.

PODOLOGÍA s.f. (Med.) Podoloxía.

PODÓMETRO s.m. Podómetro, contapasos (aparello).

PODÓN s.m. Podón (poda grande).

PODRE s.f. Putrefacción, descomposición, putrescencia435. ║ Pus, brume.

PODRECER, PUDRIR(SE) v. Podrecer, apodrentar, avelloarse, corromperse, descomporse.

PODREDUMBRE s.f. Podremia. ║ Prea (corpo morto).║ Corrupción moral.

PODREDURA s.f. Putrefacción, podremia.

PODRIDO, A adx. Podre. ║ Corrompido, corrupto.

POEMA s.m. Poema.

POEMARIO s.m. Poemario.

POESÍA s.f. Poesía.

POETA (f.: POETISA) s. Poeta, (f.: Poetisa)436.

POETASTRO, A s. Poetastro, mal poeta.

POÉTICO, A adx. e s.f. Poético.

POETIZACIÓN s.f. Poetización.

POETIZAR v. Poetizar.

POÍNO s.m. Canteiro, asento das cubas.

POLAINA s.f. Polaina (especie de botín).

POLAR adx. Polar, rel. aos polos terrestres.

POLARIDAD s.f. (Fis.) Polaridade.

POLARIZACIÓN s.f. Polarización, acc. e ef. de polarizar(se).

POLARIZAR v. (Fis.) Polarizar. ║ v. Polarizar, concentrar a atención en algo, centrar(se).

POLCA, POLKA s.f. Polca (danza e música polacas).

POLEA s.f. Polea, roldana, cadeixo.

POLEAME s.m. (Mar) Poleame (conxunto de poleas).

POLÉMICO, A adx. e s.f. Polémico.

POLEMISTA s. Polemista.

POLEMIZAR v. Polemizar, soster unha polémica.

POLEMONIO s.m. (Bot.: Pl. herb. Polemonium caeruleum) Polemonio.

POLEN s.m. (Bot.) Pole.

POLENTA s.f. Polenta, papas de millo.

POLEO s.m., MENTA POLEO (Bot.: Pl. herb. Mentha pulegium) Poexo.

POLI- (1) (elem.compos.) Poli- (= moitos ou dabondo).

POLI- (2) (elem.compos.) Poli- (= cidade).

POLIANDRIA s.f. Poliandria (caso da muller casada con mais dun home).

POLICHINELA s.m. Pulchinelo (personaxe da farsa italiana).

POLICÍA s. Policía.

POLICÍACO, POLICIAL adx. Policial.

POLICLÍNICO, A adx. e s.f. Policlínico.

POLICROMÍA s.f. Policromía, cal de polícromo.

POLÍCROMO, A adx. Polícromo, policromado, de varias cores.

POLIDEPORTIVO, A adx. e s.m. Polideportivo.

POLIÉDRICO, A adx.Poliédrico.

POLIEDRO s.m. Poliedro.

POLIÉSTER s.m. Poliéster.

POLIFACÉTICO, A adx. Polifacético (que ofrece varias facetas).

POLIFONÍA s.f. (Mus.) Polifonía (conxunto de sons harmónicos).

POLIFÓNICO, A adx. Polifónico, rel. á polifonía.

POLIGAMIA s.f. Poligamia (réxime familiar dun varón con varias mulleres).

POLIGÁMICO, Am adx. Poligámico, rel. á poligamia.

POLÍGAMO, A adx. e s. Polígamo.

POLIGLOTA adx. e s. Políglota (de varias linguas).

POLIGONAL adx. Poligonal.

POLÍGONO s.m. Polígono.

PLÍGRAFO, A adx. e s.m. (aparello Med.) Polígrafo.

POLILLA s.f. (Zoo.: Insecto Tricophaga tapatiella) Couza, traza, caruncho, trilla.

POLÍNICO, A adx. Polínico, rel. ao pole.

POLINIZACIÓN s.f. (Bot.) Polinización (proceso fecundación).

POLINIZAR v. Polinizar [unha planta].

POLINÓMICO, A adx. Polinomial, polinómico, rel. ao polinomio.

POLINÓMIO s.m. (Mat.) Polinomio.

POLIOMIELITIS s.f. Poliomielite.

POLIPODIO s.m. (Bot.: Pl. Polypodium vulgare) Polipodio.

POLISEMIA s.f. (Ling.) Polisemia (pluralidade de significados dunha palabra).

POLISÉMICO, A adx. (Ling.) Polisémico (que presenta polisemia).

POLISÍLABO, A adx. e s.m. Polisílabo.

POLITÉCNICO, A adx. Politécnico, que abarca moitas ciencias ou artes.

POLITEÍSMO s.m. Politeísmo, crenza en varios deuses.

POLITICASTRO, A s.(pexorativo) Politicastro, politiqueiro.

POLÍTICO, A adx. e s. Político.

POLITIQUEAR v. Politiquear.

POLITIZACIÓN s.f. Politización.

POLITIZAR(SE) v. Politizar(se).

POLIVALENCIA s.f. Polivalencia, cal. de polivalente.

POLIVALENTE adx. Polivalente, que vale para moitas cousas. ║ adx. (Quím.) Polivalente, que ten varias valencias.

PÓLIZA s.f. Póliza.

POLIZÓN s.m. Polisón.

POLLA s.f. Pita, pola /?/.
POLLA DE AGUA, GALLINETA (Bot.: Ave Gallinula chloropus) Pita de auga, galiña de río, galiñola, pita de río.

POLLADA, POLLAZÓN s.f. Rolada [de pitos], niñada.

POLLERO, A s.(oficio) Piteiro.║ s.m. e f.(lugar) Poleiro, galiñeiro.

POLLINO, A s. Burro novo. ║ (fig.) Burro, necio, fato.

POLLO s.m. Pito, polo /?/.

POLLUELO s.m. Pito, pitiño.

POLO (1) s.m. Polo (extremo dun imán, da Terra, etc.).

POLO (2) s.m. Un compás e baile flamencos.

POLO (3) s.m. (Dep.) Polo. ║ s.m. Polo (unha prenda de punto).

POLONIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 84) Polonio, “Po“.

POLTRÓN, NA adx. Preguizoso, badanas, gandulo, lacaceiro, lacazán, moulón, nugallán. ║ s.f. Poltrona (unha cadeira de brazos).

POLUCIÓN s.f. Polución, contaminación. ║ s.f. Acto carnal. ║ s.f. (fig.) Corrupción, corruptela.

POLVAREDA s.f. Poeira.

POLVO s.m. Po. ║ Poeira f.

PÓLVORA s.f. Pólvora.

POLVORIENTO, A adx. Poeirento.

POLVORÍN s.m. Polvoreira.

POLVORÓN s.m. Polvorón (doce).

POLVOROSO, A adx. Poeirento.

POMADA s.f. Pomada.

POMAR s.m. Pomar (horta de árbores froiteiras…).

POMELO s.m., TORONJA s.f. (Bot.: Árb. Citrus paradisi e o seu froito) Pomelo.

POMO s.m. Pomo (agarrador ou tirador).s.m. (Bot.) Pomo (froito).

POMPA s.f. Pompa = [ Burbulla. ║ Ostentación. ║ Fasto, suntuosidade, aparato. ]

POMPÓN s.m. Pompón (borla).

POMPOSIDAD s.f. Pomposidade, fastosidade.

POMPOSO, A adx. Pomposo, aparatoso, fastoso. Ampuloso, campanudo.

PÓMULO s.m. Pómulo.

PONCHE s.m. Ponche (bebida).

PONCHO (1) s.m. Poncho (peza de abrigo).

PONCHO (2), A adx. Preguizoso, deixado, frouxo.

PONDERABLE adx. Ponderable / ponderábel.

PONDERACIÓN s.f. Ponderación.

PONDERAR v. Ponderar = [Sopesar, avaliar. ║ Estudar, examinar. ║ Esaxerar. ║ Eloxiar, encomiar. ║ (Mat.) Valorar un elemento. ]

PONDEROSO, A adx. Ponderoso (importante).

PONEDERO, A adx. Que se pode poñer. ║ adx. [Ave] poñedora. ║ s.m. Poñedoiro, niño, aniñadoiro, niñeiro.

PONEDOR, A adx. Poñedor, que pon. ║ Cabalo capaz de pórse en pé. ║ Ofertante [nunha puxa]. ║ s.f. [Galiña] poñedora / poñedeira.

PONENCIA s.f. Proposta [a unha asemblea], relatorio.

PONENTE s. Relator437.

PONER(SE) v. Poñer(se), pór(se) = [ Pousar. ║ Colocar. ║ Vestir. ║ Contribuír, escotar. ║ Estar escrito, dicir. ║ Nomear, bautizar. ║ Instalar, montar, establecer. ║ Conectar (un aparello). ║ Ocultarse (un astro). ║ Atender o teléfono. ║ Comezar a…║ Desovar. ║ etc. ]
PONER PINGANDO A ALGUIEN (loc. verb. coloq.) Poñer pingando, poñer verde, poñer a pan pedir.
PONERSE COLORADO (loc. verb.) Avergoñarse.

PONI s.m. Poni (raza de cabaliño).

PONIENTE s.m. (punto cardinal) Poñente, occidente, oeste.

PONTEVEDRÉS, A adx. e s. Pontevedrés (de Pontevedra).

PONTEZUELA s.f., PONTEZUELO s.m. (dim. de ‘puente’) Pontella, ponticela, pontón, pontillón.

PONTIFICADO s.m. (Rel.) Pontificado.

PONTIFICAL adx. e s.m. (Cat.) Pontifical.

PONTIFICAR v. Pontificar.

PONTÍFICE s.m. Pontífice.

PONTIFICIO, A adx. Pontificio.

PONZOÑA s.f. Pezoña.

PONZOÑOSO, A adx. Pezoñento.

POP adx. e s.m. Pop (estilo musical).

POPA s.f. Popa.

POPE s.m. (Rel.) Pope (sacerdote ortodoxo).

POPELINA s.f. Popelina (certa tea).

POPULACHERO, A adx. Populacheiro.

POPULACHO s.m. Populacho, chusma.

POPULAR adx. Popular.

POPULARIDAD s.f. Popularidade.

POPULARIZAR(SE) v. Popularizar(se).

POPULISMO s.m. Populismo.

POPULISTA adx. e s. Populista.

POPURRÍ s.m. Popurrí, mestura (musical ou de cousas diversas).

POPULOSO, A adx. Populoso (lugar moi poboado).

POQUEDAD s.f. Pouquidade, escaseza, miseria. ║ Timidez, apoucamento. ║ Pouquidade, chilindrada, lilaina.

PÓQUER, PÓKER s.m. Poker (xogo de cartas).

POQUITO > A POQUITO (loc. adv.) Pouco e pouco, pouco a pouco
         > A POQUITOS (loc. adv.) Aos poucos.

POR prep. Por.
POR EL / LA /LOS / LAS: Polo, pola, polos, polas (contraccións).
POR CONTRA: Pola contra, polo contrario.
POR TODAS PARTES: Por tódalas partes.
POR TANTO (loc. adv.) Por tanto, polo tanto.
POR CONSIGUIENTE (loc. adv.) Por conseguinte, en consecuencia, consecuentemente.
POR DE CONTADO (loc. adv.) Por suposto.

PORCELANA s.f. Porcelana, louza fina.

PORCENTAJE s.m. Porcentaxe f.

PORCINO, A adx. Porcino.

PORCIÓN s.f. Cacho m. ║ Quiñón, parte [dunha repartición].

PORCHE s.m. Soportal.

PORDIOSEAR v. Mendigar, pedir esmola.

PORDIOSERO, A s. Mendigo, esmoleiro, pobre das portas.

PORFÍA s.f. Retesía, porfía.

PORFIADOR, A adx. e s. Porfión.

PORFIAR v. Porfiar, discutir, litigar. ║ Porfiar, persistir, teimar. ║ Importunar, enfastiar [arreo].

PORMENOR s.m. Pormenor, detalle.

PORMENORIZAR v. Pormenorizar, detallar.

PORNOGRAFÍA s.f. Pornografía.

PORNOGRÁFICO, A, PORNO adx. Pornográfico, porno.

PORO s.m. Poro.

POROSIDAD s.f. Porosidade.

POROSO, A adx. Poroso.

PORQUÉ s.m. Porqué, causa, motivo, razón.

PORQUE conx. Porque438.

PORQUERÍA s.f. Porcallada.

PORQUERIZO, A s. Marraeiro, porqueiro. ║ s.f. Porqueira [dos porcos domésticos].

PORQUERO s.m. Marraeiro, porqueiro. ║ s.f. Cubil [do xabaril]

PORRA s.f. Moca, cachaporra.

PORRA DE CAUCHO: Porra.

PORRADA s.f. Golpe. ║ s.f. Porrada, morea, gran cantidade. ║ s.f. (coloq.) Parvada, disparate.

PORRAL s.m. Porral, porreiro, terreo sementado de porros. Alcouve, pebideiro, sementeiro.

PORRAZO s.m. Porrada f. ║ (fig.) Zoupada, trompazo, porrada.

PORREDANA s.f. (Zoo.: Peixe Symphodus melops) Serrán, farro.

PORRERO, A adx. e s. Porreiro, fumador de porros.

PORRILLO > A PORRILLO (loc. adv. coloq.) Dabondo, ás cheas.

PORRO (1), PUERRO s.m. (Bot.: Pl. hortense Allium porrume e o seu bulbo) Porro, allo porro.

PORRO (2) adx. e s.m. [Persoa] torpe, ruda, groseira, badoca.

PORRO (3) s.m. Porro [de estupefaciente].

PORRO (4) s.m. Unha música e baile de Colombia.

PORRÓN (1) s.m. Porrón. s.m. (coloq.) Porrada, gran cantidade.

PORRÓN (2) adx. (coloq.) Pachorrento, calmudo, pánfilo, pausado.

PORTAAVIONES, PORTAVIONES s.m. Portaavións (buque).

PORTABANDERA s.f. Portabandeira (bandoleira).

PORTADA s.f. Portada.

PORTADOR, A adx. e s. Portador.

PORTAEQUIPAJES s.m. Portavultos.

PORTAESTANDARTE s.m. Portaestandarte (persoa).

PORTAFOLIO, PORTAFOLIOS s.m. Portafolios (carteira de man).

PORTAINJERTO s.m. Portaenxertos (planta que recibe o enxerto).

PORTAL s.m. Portal.

PORTALADA s.f., Portada (dun recinto señorial)

PORTALÁMPARA, PORTALÁMPARAS s.m. Portalámpada.

PORTALÓN s.m. Portón m., portada [dun recinto señorial]. ║ (Mar.) Portalón (dun buque].

PORTAMINAS s.m. Portaminas.

PORTAMONEDAS s.m. Portamoedas.

PORTAR(SE) v. Portar(se).

PORTÁTIL adx. Portátil.

PORTAVOZ s. Voceiro, portavoz.

PORTAZGO s.m. Portaxe f., portádego. Peaxe f.

PORTE s.m. Porte, transporte. ║ Prezo do porte. ║ Tamaño de algo. ║ Porte, aspecto exterior ou modo de comportarse.

PORTEADOR, A adx. e s. Carrexador.

PORTEAR (1) v. Transportar, carretar, carrexar.

PORTEAR (2) v. Dar golpes as/coas portas e fiestras.

PORTENTO s.m. Portento, prodixio, fenómeno. ║ Portento, persoa admirable.

PORTENTOSO, A adx. Portentoso, prodixioso.

PORTERÍA s.f. Portería/ portaría.

PORTERO, A s. Porteiro.

PORTEZUELA s.f. (dim. de ‘puerta’) Portela. Porticelo m. Porta.

PÓRTICO s.m. Pórtico.

PORTILLA s.f. Portela, portelo, portairo.

PORTÓN s.m. (Aum. de ‘puerta’, porta) Portón.

PORTORRIQUEÑO, A, PUERTORRIQUEÑO, A adx. e s. Portorriqueño.

PORTUARIO, A adx. Portuario, rel. ao porto de mar.

PORTUGUÉS, A adx. e s. Portugués439.

PORTULACA, VERDOLAGA s.f. (Bot.: Herba Portulaca oleracea) Beldroega.

PORVENIR v. Porvir.

POS-, POST- (prefixo) Pos-, post- (= despois de)440.

POSADA s.f. Pousada. Aloxamento.

POSADERAS s.f.pl. Nádegas, cachas.

POSADERO, A s. Pousadeiro (o que ten unha pousada). ║ s.m. Un tipo de asento de esparto.

POSAR (1) v.tr. Pousar. ║ Deixar suavemente. ║ Hospedarse. ║ Descansar, repousar. ║ v.pr. Pousarse [un sedimento].

POSAR (2) v.intr.(Arte) Posar.

POSDATA, POSTDATA s.f. Posdata, P.D.

POSE s.f. Pose, postura artificial.

POSEEDOR, A adx. e s. Posuidor, posesor.

POSEER v. Posuír.

POSESIÓN s.f. Posesión.

POSESIVO, A adx. e s.m. Posesivo.

POSESO, A adx. Poseso, endemoñado.

POSESOR, A adx. Posesor, posuidor.

POSESORIO, A adx. Posesorio, rel., á posesión.

POSGRADUADO, A, POSTGRADUADO, A adx. e s. Posgraduado.

POSGUERRA, POSTGUERRA s.f. Posguerra.

POSIBILIDAD s.f. Posibilidade.

POSIBILISMO s.m. Posibilismo (tendencia a aproveitar as posibilidades…)

POSIBILISTA adx. e s. Posibilista.

POSIBILITA v. Posibilitar.

POSIBLE adx. Posible / posíbel.

POSICIÓN s.f. Posición.

POSITIVAR v. (Fotografía) Positivar.

POSITIVIDAD s.f. Positividade, cal. de positivo.

POSITIVISMO s.m. (Fil.) Positivismo

POSITIVO, A adx. e s.m. Positivo.

PÓSITO s.m. (Hist.) Pósito [municipal]. ║ s.m. Pósito (asociación, por ex. as Confrarías de pescadores).

POSITÓN s.m. (Fis.) Positrón / positón

POSO s.m. Pouso, asento, borra, f, sedimento [dun líquido]. ║ Descanso, repouso.

POSPARTO, POSTPARTO s.m. Posparto, sobreparto.

POSPONER v. Pospoñer, pospor.

POSPOSICIÓN s.f. Posposición, acc. de pospoñer, adiamento, aprazamento.

POSTA s.f. Posta, remuda [de cabalarías]. ║ s.f. Posta, bala pequena de chumbo. ║ s.f. Tallada [dunha comida].

POSTAL adx. e s.f. Postal.

POSTE s.m. Poste.

PÓSTER s.m. Póster (cartel non publicitario).

POSTERO, A s. Loteiro (que ten un posto de lotería).

POSTERGAR v. Postergar, pospoñer, pospor.

POSTERIDAD s.f. Posteridade.

POSTERIOR adx. Posterior.

POSTIGO s.m. Porta falsa. ║ Porta pequena noutra máis grande. ║ Postigo / poxigo (parte superior da porta que ten dúas follas).

POSTILLA (1) s.f. Bostela / postela.

POSTILLA (2) s.f. Postila / apostila (glosa).

POSTIZO, A adx. e s.m. Postizo.

POSTÓNICO, A adx. (Fon.) Postónico.

POSTOR s.m. Poxador, licitador.

POSTRACIÓN s.f. Prostración.

POSTRAR(SE) v. Prostrar(se).

POSTRE s.m. Sobremesa441 f.
A LA POSTRE (loc. adv.) Ó remate, ó final, por fin, despois de todo.
A LOS POSTRES (loc. adv.) Na sobremesa. ║ Ao final [de algo].
DE POSTRE (loc. verb. coloq.) En último lugar. ║ Por se fose pouco.

POSTRERO, A, POSTRIMERO, A adx. Postremeiro, postremo, derradeiro.

POSTULACIÓN s.f. Postulación, acc. e ef. de postular.

POSTULANTE adx. e s.(Rel.) Postulante.

POSTULAR v. Postular = [ Pedir. ║ Pedir (nunha colecta). ║ Propor un postulado. ║ Propor un candidato para cargo público. ]

PÓSTUMO, A adx. Póstumo.

POSTURA s.f. Postura, pose, posición

POTA(Do cat. pota 'pata de animal') s.f. (Zoo.: Molusco Todarodes sagitattus) Pota, lura pota442.
POTA VOLADORA: (Zoo.: Molusco Illex coindetti) Choupa.

POTA (2) (De potar 'vomitar') s.f. (coloq.) Vómito, bocallada.

POTABILIDAD s.f. Potabilidade.

POTABLE adx. Potable / potábel.

POTADA s.f. (Mar.) Pedra para fondear unha barca.

POTAJE s.m. Potaxe f.

POTALA s.f. (Mar.) Poutada.

POTASIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At.19) Potasio, “K“.

POTE s.m. Pote (recipiente).s.m. (coloq.) Carantoña de cara de chorar443.

POTENCIA s.f. Potencia.

POTENCIACIÓN s.f. Potenciación.

POTENCIAL adx. e s.m. Potencial.

POTENCIALIDAD s.f. Potencialidade.

POTENCIAR v. Potenciar, dar [máis] potencia a algo.

POTENTADO, A S. Potentado.

POTENTE adx. Potente.

POTERA s.f. Poteira (aparello para pescar potas).

POTERNA s.f. (Mil.) Poterna (porta pequena dunha fortificación).

POTESTAD s.f. Potestade.

POTESTATIVO, A adx. Potestativo, opcional, voluntario.

POTINGUE s.m. (coloq.) Beberaxe, apócema. ║ s.m. (coloq.) Ungüento, untura.

POTITO s.m. Potiño (tarro de alimento infantil).

POTOSÍ s.m. Riqueza extraordinaria.

POTREAR v. (coloq) Amocar, amolar, molestar, xiringar. ║ Avivar, rexuvenecer [un maior].

POTRO, A s. Poldro; -dra444.

POYAL s.m. Poio (banco)

POZA s.f. Poza, charco, poceira. ║ Goio, pozada, pozo [dun río].

POZANCO s.m. Cachafundo (pozanca que queda nun río despois dunha riada).

POZO s.m. Pozo.

PRACTICABLE adx. Practicable / practicábel.

PRÁCTICAMENTE adv. Practicamente, case, por pouco. ║ Practicamente, con práctica.
EN LA PRÁCTICA: Practicamente, na práctica (non na teoría).

PRACTICAJE s.m,(Mar.) Pilotaxe portuaria.

PRACTICANTE adx. e s. Practicante.

PRACTICAR v. Practicar.

PRÁCTICO, A adx. s. e s.f. Práctico.

PRADERA s.f. Pradaría, pradería.

PRADERÍA s.f. Pradería, pradaría.

PRADO s.m. Prado. Lameiro, lamela.

PRAGMÁTICO, A adx. Pragmático (rel. ao pragmatismo). s.f. (Ling. e Hist.) Pragmática.

PRAGMATISMO s.m. Pragmatismo (que busca o práctico ou útil).

PRAGMATISTA adx. e s. Pragmatista.

PRASEODIMIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 59) Praseodimio, “Pr“.

PRE-(prefixo) Pre- (= anterior).

PREACUERDO s.m. Preacordo, acordo previo.

PREÁMBULO s.m. Preámbulo, prefacio, prólogo, limiar. ║ s.m. (fig.) Preámbulo, rodeo, arrodeo, reviravolta.

PREAR v. (desus.) Roubar.

PREAVISO s.m. Aviso previo.

PREBENDA s.f. Prebenda (renda eclesiástica). s.f. (fig.) Prebenda (emprego lucrativo de pouco traballo).

PREBOSTE s.m. Preboste (mandarín).

PRECARIEDAD s.f. Precariedade, cal. de precario.

PRECALENTAMIENTO s.m. Prequecemento.

PRECARIO, A adx. Precario, inestable, sen seguridade.

PRECAUCIÓN s.f. Precaución, coidado, cautela.

PRECAVER(SE) v. Precaver(se), previr(se).

PRECAVIDO, A adx. Precavido, cauto, prudente.

PRECEDENTE adx. e s.m. Precedente.

PRECEDER v. Preceder, anteceder.

PRECEPTIVO, A adx. Preceptivo, obrigatorio. ║ s.f. Preceptiva.

PRECEPTO s.m. Precepto (mandato ou orde). ║ Precepto, preceuto [pascual].

PRECEPTOR, A s. Preceptor.

PRECEPTUAR v. Preceptuar, dar preceptos.

PRECES s.f.pl. Preces (oracións de súplica).

PRECIAR v. (p.us) Prezar, apreciar, estimar. ║ v.pr. Gloriarse, xactarse, presumir.

PRECINTAR v. Precintar.

PRECINTO s.m. Precinto.

PRECIADO, A adx. Prezado, estimado. ║ Xactancioso, vaidoso.

PRECIO s.m. Prezo.

PRECIOSIDAD s.f. Preciosidade (cal. de precioso e cousa preciosa).

PRECIOSO, A adx. Precioso.

PRECIPICIO s.m. Precipicio.

PRECIPITACIÓN s.f. Precipitación.

PRECIPITADO, A adx. Precipitado, que actúa con presa. ║ s.m. (Quím.) Precipitado.

PRECIPITAR(SE) v. Precipitar(se).

PRECISAR v. Precisar (de precisión). ║ Precisar, necesitar, cumprir.

PRECISIÓN s.f. Precisión.

PRECISO, A adx. Preciso.

PRECLARO, A adx. Preclaro, esclarecido, egrexio, ilustre.

PRECOCIDAD s.f. Precocidade.

PRECOCINADO, A adx. e s.m. Precociñado.

PRECOLOMBINO adx. Precolombiano, anterior a Colón.

PRECONIZAR v. Preconizar, encomiar, loar publicamente. ║ Recomendar. ║ v. (Cat.) Preconizar, designar un novo bispo.

PRECOZ adx. Precoz. Prematuro.

PRECURSOR adx. e s. Precursor.

PREDACIÓN adx. e s. Predador, depredador.

PREDADOR, A adx. e s. Saqueador, que saquea. ║ [Animal] Predador, depredador.

PREDECESOR, A adx. Predecesor.

PREDECIR v. Predicir, augurar, presaxiar.

PREDESTINACIÓN s.f. Predestinación.

PREDESTINAR v. Predestinar.

PREDETERMINACIÓN s.f. Predeterminación.

PREDETERMINAR v. Predeterminar, determinar con anticipación.

PREDIAL adx. Predial, rel. ao predio.

PRÉDICA s.f. Prédica, sermón, predicación. ║ Arenga, alocución, discurso.

PREDICACIÓN s.f. Predicación, m, prédica.

PREDICADO s.m. (Gram.) Predicado.

PREDICADOR, A adx. e s.(Cat.) Predicador. ║ s.m. (Rel.) Predicante.

PREDICAMENTO s.m. Predicamento (prestixio).

PREDICAR v. Predicar.

PREDICCIÓN s.f. Predición, prognósticoO.

PREDICHO, A (part. irreg. de ‘predecir’, predicir) Predito.

PREDILECCIÓN s.f. Predilección, preferencia.

PREDILECTO, A adx. Predilecto (preferido).

PREDIO s.m. Predio, eido, propiedade.

PREDISPONER v. Predispoñer, predispor.

PREDISPOSICIÓN s.f. Predisposición, acc. e ef. de predispoñer.

PREDISPUESTO, A (part. irreg. de ‘predisponer’) Predisposto.

PREDOMINANCIA s.f. Predominancia, cal. de predominante.

PREDOMINANTE adx. Predominante, que predomina.

PREDOMINAR v. Predominar, prevalecer, sobresaír. ║ Perdurar, subsistir.

PREDOMINIO s.m. Predominio, dominio sobre algo ou alguén.

PREEMINENCIA s.f. Preeminencia, privilexio, preferencia.

PREEMINENTE adx. Preeminente, superior.

PREESCOLAR adx. e s. Preescolar.

PREFABRICADO, A adx. Prefabricado.

PREFACIO s.m. Prefacio, prólogo, introdución, prefación. s.m. (Cat.) Prefacio (parte da misa).

PREFECTO s.m. Prefecto (cargo de autoridade).

PREFECTURA s.f. Prefectura (dignidade, territorio ou sede do prefecto).

PREFERENCIA s.f. Preferencia.

PREFERENTE adx. Preferente.

PREFERIBLE adx. Preferible / preferíbel.

PREFERIR v. Preferir.

PREFIJAR v. Prefixar.

PREFIJO s.m. (Gram. e Telefonía) Prefixo.

PREGÓN s.m. Pregón.

PREGONAR v. Pregoar = [ Publicar, proclamar. ║ Vocear, dar publicidade a unha mercancía. ║ Airear, espallar, laretar. ║ Loar en público. ].

PREGONERO adx. e s.m. Pregoeiro.

PREGUNTA s.f. Pregunta.
[ESTAR] A LA CUARTA PREGUNTA (loc. adv. coloq.) [Estar] a velas vir, [estar] sen un can.

PREGUNTAR(SE) v. Preguntar(se).

PREGUNTÓN, A adx. (coloq.) Preguntón.

PREHISTORIA s.f. Prehistoria.

PREJUICIO s.m. Prexuízo (xuízo previo)445.

PREJUZGAR v. Prexulgar.

PRELACIÓN s.f. Prelación (preferencia).

PRELADO s.m. (Cat.) Prelado (dignitario eclesiástico: abade, bispo, etc.).

PRELARICIO, A adx.Prelaticio (do prelado).

PRELATURA s.f. Prelatura (dignidade e oficio do prelado).

PRELAVADO s.m. Prelavado.

PRELIMINAR adx. e s.m.pl. Preliminar.

PREMATURO, A adx. Prematuro. Temperán; -á.

PREMIAR v. Premiar.

PREMIO s.m. Premio.

PREMIOSO, A adx. Tardo, lento, pausado. ║ Torpe. ║ Apertado, xusto, anquilosado. ║ Gravoso, molesto. ║ Que aprema ou aperta.

PREMURA s.f. Présa /Ɛ/.

PRENDA s.f. Peza [de roupa]. ║ Peñor, m. garantía.

PRENDER v. Prender = [ Agarrar, apreixar. ║ Deter, coller preso. ║ Suxeitar, termar. ║ Enraizar, agarrar (unha planta). ║ Acender. ]446

PRENDERÍA s.f. Tenda de vello.

PRENSA s.f. Prelo, prensa (máquina). ║ Imprenta (taller).║ Prensa (publicacións).║ Conxunto de periodistas.

PRENSADOR, A adx. e s. Prensador.

PRENSADURA s.f. Prensadura, acc. de prensar.

PRENSAR v. Premer, prensar.

PRENSIL adx. PrénsilA, que serve para agarrar.

PRENSIÓN s.f. Prensión, acc. e ef. de prender algo.

PRENSOR, A adx. Prensor, que prende ou agarra. ║ adx. e s.f. (Zoo.) [Ave] prensora.

PRENUNCIAR v. Prenunciar, anunciar de antemán.

PRENUNCIO s.m. Prenuncio, anuncio anticipado.

PREÑADO (1) s.m. Preñez, preñazo, embarazo.

PREÑADO (2), A adx. Preñado. ║ adx. Preñe, cheo.

PREÑAR v. Preñar, empreñar447.

PREÑEZ s.f. Preñez, preñazo.

PREOCUPACIÓN s.f. Preocupación.

PREOCUPANTE adx. Preocupante, que preocupa.

PREOCUPAR(SE) v. Preocupar(se).

PREPAGO s.m. Prepagamento, pagamento previo.

PREPARACIÓN s.f. Preparación.

PREPARADO, A adx. e s.m. (Med.) Preparado.

PREPARADOR, A s. Preparador.

PREPARAR(SE) v. Preparar(se).

PREPARATIVO, A adx. Preparativo, que se prepara. ║ s.m.pl. Preparativos, preparación.

PREPONDERANCIA s.f. Preponderancia, primacía, supremacía.

PREPONDERANTE adx. Preponderante, predominante, superior.

PREPONER v. Antepor, antepoñer.

PREPOSICIÓN s.f. (Gram.) Preposición.

PREPOSICIONAL adx. (Gram.) Preposicional.

PREPOSITIVO, A adx. (Gram.) Prepositivo, preposicional.

PREPOTENCIA s.f. Prepotencia, cal. de prepotente.

PREPOTENTE adx. e s. Prepotente, moi poderoso. ║ Prepotente, mandón, abusador.

PREPUCIO s.m. (Anat.) Prepucio.

PRERROGATIVA s.f. Prerrogativa (privilexio concedido a alguén).

PRERROMÁNICO, A adx. e s.m. (Arte) Prerrománico, anterior ao románico.

PRERROMANO, A adx. (Hist.) Prerromano, anterior aos romanos.

PRESA s.f. Encoro, m, presa, levada. ║ Presa, prea, botín, m.

PRESAGIAR v. Presaxiar, agoirar.

PRESAGIO s.m. Presaxio, agoiro.

PRESCINDIR v. Prescindir.

PRESCRIPCIÓN s.f. Prescrición.

PRESENCIA s.f. Presencia.

PRESENCIAR v. Presenciar.

PRESENTABLE adx. Presentable.

PRESENTACIÓN s.f. Presentación.

PRESENTADOR, A adx. e s. Presentador.

PRESENTAR(SE) v. Presentar(se).

PRESENTE adx. e s.m. Presente.

PRESENTIMIENTO s.m. Presentimento.

PRESENTIR v. Presentir. Da-lo corpo (pop.)

PRESERVAR v. Preservar.

PRESIDENTE, A s. Presidente.

PRESIDIARIO, A s. Presidiario, preso.

PRESIDIR v. Presidir.

PRESIÓN s.f. Presión.

PRESIONAR v. Premer, oprimir, apertar, pulsar.

PRESO, A adx. e s. Preso, presidiario, recluso.

PRESTACIÓN s.f. Prestación, acc. e ef. de prestar(se).

PRESTADOR, A adx. e s. Que presta, prestador.

PRESTAMISTA s. Prestamista, persoa que da préstamos.

PRÉSTAMO s.m. (Econ.) Préstamo, empréstito. ║ s.m. (Ling.) Préstamo [doutra lingua].

PRESTANCIA s.f. Prestancia, excelencia, calidade.

PRESTANTE adx. (lit.) Prestante, excelente, con clase.

PRESTAR v. Emprestar. ║ Prestar (axuda, atención, etc.)║ Prestar, aproveitar, sentar [ben].

PRESTARSE v. Adaptarse, axeitarse, valer. ║ Ofrecerse, brindarse.

PRESTATARIO, A adx. e s. Prestameiro.

PRESTEZA s.f. Presteza, prontitude, celeridade, rapidez.

PRESTIDIGITACIÓN s.f. Prestidixitación, ilusionismo.

PRESTIDIGITADOR, A s. Prestidixitador, ilusionista.

PRESTIGIAR (1) v. (desus.) Facer ‘prestixios’, xogos de mans.

PRESTIGIAR (2) v. Prestixiar, dar prestixio a algo ou a alguén.

PRESTIGIO s.m. Prestixio, fama, sona, renome.

PRESTIGIOSO, A adx. Prestixioso (que causa ou ten prestixio).

PRESTO (1), A adx. Disposto, preparado, listo. ║ Dilixente, lixeiro.

PRESTO (2) s.m. (Mús.) Presto, movemento moi rápido.

PRESUMIBLE adx. Presumible, presumíbel, que se pode presumir (supoñer).

PRESUMIDO, A adx. Presumido, gabacho, prancheta.

PRESUMIR v. Presumir, fachendear. ║ Presumir, sospeitar, supoñer.

PRESUNCIÓN s.f. Presunción, acc. e ef. de presumir, chulería, fachenda. ║ s.f. (Der.) Presunción (que se da por bo mentres…).

PRESUNTO, A adx. Presunto, suposto.

PRESUNTUOSO, A adx. e s. Vaidoso, presuntuoso, foncho, presumido. ║ Pretensioso, con moitas pretensións.

PRESUPONER v. Presupoñer, presupor.

PRESUPUESTAR v. Orzar, presupostar.

PRESUPUESTARIO, A adx. Orzamentario, presupostario.

PRESUPUESTO s.m. Presuposto, suposición. ║ Presuposto, orzamento.

PRESURIZACIÓN s.f. Presurización (de presurizar).

PRESURIZAR v. Presurizar (manter a presión atmosférica…)

PRESUROSO, A adx. Apresurado.

PRETENDER v. Pretender.

PRETENDIENTE s. Pretendente.

PRETENSIÓN s.f. Pretensión.

PRETENCIOSO, A, PRETENSIOSO, A adx. Pretensioso.

PRETERIR v. Preterir, facer caso omiso. ║ v. (Der.) Preterir (omitir a un herdeiro forzoso).

PRETÉRITO, A adx. e s.m. Pretérito.

PRETEXTAR v. Pretextar, valerse dun pretexto.

PRETEXTO s.m. Pretexto, escusa, f, achaque.

PRETIL s.m. Peitoril, antepeito, varanda.

PRETINA s.f. Petrina, cinto, m.

PRETÓNICO, A adx. (Fon.) Pretónico, antes da sílaba tónica.

PRETOR (1) s.m. (Ant.) Pretor (maxistrado romano).

PRETOR (2) s.m. (Mar.) Negrura das augas onde abondan os atúns.

PRETORIANO, A adx. Pretoriano, rel. ao pretor(1). ║ adx. e s.m. [Garda] pretoriana.

PRETORIO s.m. (Ant.) Pretorio, sede do pretor.

PRETURA s.f. Pretura, cargo do pretor.

PREVALECER v. Prevalecer, sobresaír, levar vantaxe. ║ Prevalecer, perdurar.

PREVALECIENTE adx. Prevalecente, que prevalece (que sobresae ou que perdura).

PREVARICACIÓN s.f. (Der.) Prevaricación.

PREVARICADOR, A adx. e s. Prevaricador.

PREVARICAR v. (Der.) Prevaricar.

PREVENCIÓN s.f. Prevención.

PREVENIDO, A adx. Provisto, abundante, cheo. ║ Prevido / previndo, advertido, coidadoso.

PREVENIR(SE) v. Previr = [ Preparar, aparellar, dispoñer. ║ Prever, precaver. ║ Advertir, avisar, informar. ║ Anticiparse. ]

PREVENTIVO,A adx. Preventivo, que prevén.

PREVER v. Prever.

PREVIO, A adx. Previo, anticipado.

PREVISIBLE adx. Previsible / previsíbel.

PREVISIÓN s.f. Previsión.

PREVISOR, A adx. Previsor.

PREZ s. Prez m., honor [gañado por un].

PRIETO, A adx. Preto, axustado, cinguido. ║ adx. Duro. ║ adx. Preto, cor case negra.

PRIMA s.f. (cantidade) Prima, gratificación.

PRIMACÍA s.f. Primacía.

PRIMARIO, A adx. Primario.

PRIMAVERA s.f. Primavera448.
PRIMAVERA s.f., FLOR DE SAN JOSÉ (Bot. Pl. herb. Primula vulgaris) Cáncaro, panqueixo.

PRIMER adx. (apócope de ‘primero’) Primeiro.

PRIMERO, A adx. Primeiro.

PRIMERO adv. Primeiro, antes.

PRIMICIA s.f. Primicia.

PRIMIGÉNIO, A adx. Primixenio, orixinario.

PRIMITIVO, A adx. Primitivo.

PRIMO, A adx. Primo, primeiro. ║ s. Curmán; -má, primo; -a449.

PRIMOGÉNITO, A adx. e s. Primoxénito. ║ s. Vinculeiro.

PRIMOGENITURA s.f. Primoxenitura.

PRIMOR s.m. Primor, esmero, excelencia en facer ou dicir algo. ║ Persoa de boas calidades.

PRIMORDIAL adx. Primordial principal.

PRIMORDIO s.m. Primordio, o orixinario ou primeiro.

PRIMOROSO, A adx. Primoroso, excelente, perfecto.

PRÍMULA s.f. (Bot.: Pl. herb. Primjula veris) Prímula.

PRINCIPADO s.m. Principado.

PRINCIPAL adx. Principal.

PRÍNCIPE, (f.: PRINCESA) s. Príncipe, (f.: princesa).

PRINCIPESCO, A adx. Principesco.

PRINCIPIANTE adx. e s. Principiante, novato, novel.

PRINCIPIAR v. Principiar, comezar, empezar.

PRINCIPIO s.m. Principio, comezo, empezo. ║ s.m.pl. Principios (normas de conduta).
AL PRINCIPIO: Ó principio, ó primeiro.

PRINGADO, A s.(coloq.) Inocente, inxenuo, doado de enganar.

PRINGUE s.m. Graxa que solta o touciño ao quentalo. ║ Cotra, lorda, rela, carraña.

PRIOR s.m. Prior.

PRIORA, PRIORESA s.f. Prioresa.

PRIORAL adx. Prioral (do prior).

PRIORATO s.m. Priorado.

PRIORIDAD s.f. Prioridade.

PRIORITARIO, A adx. Prioritario.

PRIORIZAR s.f. Priorizar, dar prioridade a algo.

PRISA s.f. Présa /Ɛ/.
A PRISA: De présa.
A TODA PRISA: A correr.

PRISIÓN s.f. Prisión, acc. e ef. de prender. ║ Prisión, cadea, cárcere, presidio.

PRISIONERO, A s. Prisioneiro.

PRISMA s.m. (Xeom.) Prisma. ║ Punto de vista.

PRISMÁTICOS s.m.pl. Prismáticos.

PRIVACIDAD s.f. Privacidade.

PRIVACIÓN s.f. Privación.

PRIVADO, A adx. Privado.

PRIVAR(SE) v. Privar(se).

PRIVATIVO, A adx. Privativo, propio de alguén.

PRIVATIZACIÓN s.f. Privatización.

PRIVATIZAR v. Privatizar.

PRIVILEGIADO, A adx. e s. Privilexiado.

PRIVILEGIAR v. Privilexiar, conceder privilexios.

PRIVILEGIO s.m. Privilexio.

PRO s.m. Pro, vantaxe.

PROA s.f. Proa.

PROBABILIDAD s.f. Probabilidade.

PROBABLE adx. Probable.

PROBAR v. Probar.

PROBETA s.f. Probeta.

PROBIDAD s.f. Probidade, honradez, honestidade.

PROBLEMA s.m. Problema.

PROBLEMÁTICO, A adx. e s.f. Problemático.

PROBO, A adx. Probo, honrado, honesto.

PROBIDAD s.f. Honradez, honestidade.

PROCACIDAD s.f. Procacidade, desvergonza, desvergoña.

PROCAZ adx. Procaz, desvergoñado, descarado.

PROCEDENCIA s.f. Procedencia.

PROCEDENTE adx. Procedente, que procede. ║ Procedente, pertinente, apropiado.

PROCEDER(1) v. Proceder, vir, provir. ║ Proceder, descender, vir. ║ Proceder, actuar, obrar.

PROCEDER (2) s.m. Proceder, modo de comportarse.

PROCEDIMENTAL adx. Procedemental, rel. ao procedemento.

PROCEDIMIENTO s.m. Procedemento.

PROCELOSO, A adx. (lit.) Proceloso, tempestuoso, tormentoso.

PRÒCER adx. Eminente, alto, elevado. ║ s.m. e f. Prócer (personaxe de alta dignidade).

PROCESABLE adx. Procesable / procesábel.

PROCESADOR, A adx. e s. Procesador, que procesa. ║ s.m. (Inform.) Procesador.

PROCESAL adx. Procesual.

PROCESAMIENTO s.m. Procesamento.

PROCESAR v. (Der.) Procesar, someter a proceso. ║ v. (Tecnol.) Procesar.

PROCESIÓN s.f. Procesión.

PROCESIONAL adx. Procesional.

PROCESIONARIA s.f. (Zoo.: Eiruga de vs. esps. de lepidópteros) Procesionaria.

PROCESO s.m. Proceso.

PROCLAMA s.f. Proclama (alocución política ou militar).║ Proclamas, amoestacións [matrimoniais].

PROCLAMACIÓN s.f. Proclamación.

PROCLAMAR(SE) v. Proclamar(se).

PROCLIVE adx. Proclive, propenso, tendente.

PROCLISIS s.f. (Gram.) PrócliseA.

PROCREACIÓN s.f. Procreación, acc. e ef. de procrear.

PROCREAR v. Procrear, xerar.

PROCURACIÓN s.f. Procuración.

PROCURADOR, A adx. e s. Procurador.

PROCURAR v. Procurar.

PRODIGALIDAD s.f. Prodigalidade, desperdicio. ║ Abundancia.

PRODIGAR v. Malgastar, desbaldir, desbaratar, dilapidar. ║ Prodigar, dar con abundancia. ║ v.pr. Excederse na exhibición persoal.

PRODIGIO s.m. Prodixio.

PRODIGIOSO, A adx. Prodixioso, marabilloso.

PRÓDIGO, A adx. e s. Pródigo, dilapidador, desbaldidor. ║ Pródigo, espléndido, xeneroso.

PRODUCCIÓN s.f. Produción.

PRODUCIR(SE) v. Producir(se).

PRODUCTIVIDAD s.f. Produtividade.

PRODUCTIVO, A adx. Produtivo.

PRODUCTO s.m. Produto.

PRODUCTOR, A adx. e s. Produtor.

PROEJAR v. (Mar.) Aproar, remar en contra do vento ou da corrente.

PROEZA s.f. Proeza, fazaña.

PROFANACIÓN s.f. Profanación.

PROFANADOR, A adx. Profanador.

PROFANAR v. Profanar.

PROFANO, A adx. e s. Profano.

PROFECÍA s.f. Profecía.

PROFERIR v. Proferir, pronunciar, dicir.

PROFESAR v. Profesar [un sentimento cara a alguén]. ║ Profesar [unha doutrina ou unha profesión]. ║ (Rel.) Profesar [nunha orde relixiosa].

PROFESIÓN s.f. Profesión.

PROFESIONAL adx. e s. Profesional.

PROFESIONALIDAD s.f. Profesionalidade.

PROFESO, A adx. e s.(Rel.) Profeso (relixioso que profesou).

PROFESOR, A s. Profesor.

PROFESORADO s.m. Profesorado.

PROFETA (f.: PROFETISA) s. Profeta, (f.: profetisa).

PROFÉTICO, A adx. Profético.

PROFETIZAR v. Profetizar.

PROFICUO, A adx. Proveitoso, vantaxoso.

PRÓFUGO, A adx. e s. Prófugo, fuxitivo. ║ s.m. Prófugo, desertor.

PROFUNDIDAD s.f. Fondura, profundidade.

PROFUNDIZAR v. Profundar, afondar.

PROFUNDO, A adx. Profundo, fondo.

PROFUSIÓN s.f. Profusión, abundancia.

PROFUSO, A adx. Profuso, abundante, copioso.

PROGENIE s.f. Proxenie, ascendencia, casta, estirpe, familia[da que se descende].║ Proxenie, descendencia.

PROGENITOR, A s. Proxenitor.

PROGENITURA s.f. Proxenitura, proxenie, ascendencia.

PROGNOSIS s.f. Prognose (previsión, por ex., do tempo)

PROGRAMA s.m. Programa.

PROGRAMACIÓN s.f. Programación.

PROGRAMADOR, A s. Programador.

PROGRAMAR v. Programar.

PROGRAMÁTICO, A adx. Programático (do programa).

PROGRESAR v. Progresar.

PROGRESIÓN s.f. Progresión.

PROGRESISMO s.m. Progresismo.

PROGRESISTA adx. e s. Progresista.

PROGRESIVIDAD s.f. Progresividade.

PROGRESIVO, A adx. Progresivo.

PROGRESO s.m. Progreso.

PROHIBICIÓN s.f. Prohibición.

PROHIBIR v. Prohibir.

PROHIBITIVO, A adx. Prohibitivo.

PROHIJAMIENTO s.m. Porfillamento, adopción.

PROHIJAR v. Porfillar.

PROHOMBRE s.m. Home de prol.

PRÓJIMO, A s. Próximo /ks/. Persoa, semellante.

PROLE s.f. Prole, liñaxe, descendencia. ║ s.f. (coloq.) Familia numerosa.

PROLEGÓMENOS s.m.pl. Prolegómenos.

PROLETARIADO s.m. Proletariado.

PROLETARIO, A adx. e s. Proletario.

PROLIFERACIÓN s.f. Proliferación, inzamento.

PROLIFERAR v. Proliferar, reproducirse. ║ Proliferar, inzar.

PROLÍFICO, A Prolífico, prolífero, fecundo.

PROLIJO, A adx. Longo, excesivo. ║ Coidadoso, esmerado. ║ Impertinente, atrevido, fresco.

PROLOGAR v. Prologar.

PRÓLOGO s.m. Prólogo.

PROLONGACIÓN s.f. Prolongación, prolonga. ║ Prolongación, engadido, amecedura.

PROLONGAMIENTO s.m. Prolongamento.

PROLONGAR(SE) v. Prolonga(se), alongar(se).

PROMEDIO s.m. Termo medio. ║ Media [aritmética].

PROMESA s.f. Promesa.

PROMETEDOR, A adx. Prometedor.

PROMETER v. Prometer.

PROMETIDO, A s. Prometido. ║ Promesa.

PROMETIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 61) Prometio, “Pm“.

PROMINENCIA s.f. Prominencia, protuberancia, saínte / saliente m.

PROMINENTE adx. Prominente, sobresaínte. ║ Ilustre, famoso, eximio.

PROMISCUIDAD s.f. Promiscuidade.

PROMISCUO, A adx. Promiscuo

PROMOCIÓN s.f. Promoción.

PROMOCIONAR v. Promover.

PROMONTORIO s.m. Promontorio, altura, elevación. ║ Promontorio, cabo.

PROMOTOR, A adx. e s. Promotor, que promove.

PROMOVER v. Promover, impulsar, fomentar. ║ Promover, ascender [a alguén].

PROMULGACIÓN s.f. Promulgación.

PROMULGADOR, A adx. e s. Promulgador.

PROMULGAR v. Promulgar, publicar solemnemente. ║ Divulgar.

PRONO, A adx. Prono, botado sobre o ventre.

PRONOMBRE s.m. (Gram.) Pronome.

PRONOMINAL adx. Pronominal, rel. ao pronome.

PRONOSTICAR v. Prognosticar, predicir.

PRONÓSTICO s.m. Prognóstico, predición. ║ s.m. (Med.) Prognóstico.

PRONTITUD s.f. Prontitude, presteza, rapidez, celeridade.

PRONTO, A adx. Pronto, listo, lixeiro. ║ adx. Disposto, preparado. ║ s.m. (coloq.) Arrouto, arroutada, arrebato. ║ adv. Cedo, de mañá. ║ adv. Pronto, logo, axiña, deseguido. ║ adv. Rapidamente, con celeridade.

PRONTUARIO, A s.m. Prontuario (resumo ou compendio).

PRONUNCIABLE adx. Pronunciable / pronunciábel.

PRONUNCIACIÓN s.f. Pronuncia, pronunciación.

PRONUNCIAMIENTO s.m. Pronunciamento, alzamento, cuartelada. ║ s.m. (Der.) Pronunciamento (resolución).

PRONUNCIAR(SE) v. Pronunciar(se).

PROPAGACIÓN s.f. Propagación.

PROPAGANDA s.f. Propaganda.

PROPAGANDISTA s. Propagandista.

PROPAGANDÍSTICO, A adx. Propagandístico.

PROPAGAR v. Propagar, difundir, divulgar, espallar.

PROPAGARSE v.pr. Inzar (v.i.), espallarse, multiplicarse.

PROPALAR v. Propalar, propagar, desvelar, divulgar.

PROPELER v. (Tecn.) Propeler, propulsar, impulsar.

PROPENDER v. Propender, ser propenso a algo.

PROPANO s.m. (Quím.) Propano.

PROPENSIÓN s.f. Propensión, acc. e ef. de propender.

PROPENSO, A adx. Propenso, que ten propensión a algo.

PROPICIAR v. Propiciar, favorecer [que algo se realice].

PROPICIATORIO, A adx. e s. Propiciatorio.

PROPICIO, A adx. Propicio, favorable. ║ Propicio, oportuno.

PROPIEDAD s.f. Propiedade.

PROPIETARIO, A adx. e s. Propietario. ║ s. Dono.

PROPINA s.f. Propina, adealla.

PROPINAR v. Propinar, dar [unha menciña ou un golpe].

PROPIO, A adx. Propio (Particular / Persoal / Típico de / Apropiado, axeitado / etc.). ║ s.m. Propio (persoa).

PROPONENTE adx. Propoñente, que propón.

PROPONER(SE) v. Propoñer(se), propor(se).

PROPORCIÓN s.f. Proporción.

PROPORCIONADO, A adx. Proporcionado, que mantén a proporción.

PROPORCIONAL adx. Proporcional, que se axusta a unha proporción.

PROPORCIONALIDAD s.f. Proporcionalidade, cal. de proporcional.

PROPORCIONAR v. Proporcionar, procurar a proporción. ║ Proporcionar, subministrar, abastecer.

PROPOSICIÓN s.f. Proposición.

PROPÓSITO s.m. Propósito.
A PROPÓSITO (loc. adx.) A tergo, oportunamente, a propósito. ║ (loc. adv.) Adrede, de propósito. intencionadamente.
A PROPÓSITO DE (loc. prepos.) Respecto de, con relación a, verbo de.
FUERA DE PROPÓSITO (loc. adv.) Sen vir ao caso

PROPUESTA s.f. Proposta, proposición.

PROPUGNAR v. Propugnar, defender.

PROPULSAR v. Propulsar, impulsar [cara adiante].

PROPULSIÓN s.f. Propulsión.

PROPULSOR, A adx. e s. Propulsor.

PRORRATEAR v. Ratear [de rateo] (repartir).

PRORRATEO s.m. Rateo.

PRÓRROGA s.f. Prórroga.

PRORROGABLE adx. Prorrogable / prorrogábel.

PRORROGACIÓN s.f. Prorrogación, prórroga.

PRORROGAR v. Prorrogar.

PRORRUMPIR v. Prorromper.

PROSA s.f. Prosa.

PROSAICO, A adx. Insulso, anódino, vulgar, ordinario.

PROSAÍSMO s.m. Cal. do que é insulso e vulgar.

PROSAPIA s.f. Prosapia, ascendencia, estirpe, liñaxe [duna persoa].

PROSCENIO s.m. (Teatro) Proscenio.

PROSCRIBIR 450 v. Proscribir, desterrar, expulsar [do país]. ║ Proscribir, prohibir.

PROSCRIPCIÓN s.f. Proscrición, acc. e ef. de proscribir.

PROSCRITO, A adx. e s. Proscrito, desterrado.

PROSECUCIÓN s.f. Prosecución, acc. e ef. de proseguir.

PROSEGUIMIENTO s.m. Proseguimento.

PROSEGUIR v. Proseguir, continuar, seguir.

PROSELITISMO s.m. Proselitismo.

PROSÉLITO, A s. Prosélito (gañado para unha causa).

PROSIFICAR v. Prosificar, poñer en prosa algo escrito en verso.

PROSISTA S. Prosista, prosador, persoa que escribe en prosa.

PROSODIA s.f. (Fon.) Prosodia (estudo da fonética…).

PROSÓDICO, A adx. Prosódico (rel. á prosodia).

PROSOPOPEYA s.f. (Ret.) Prosopopea (atribución calidades humanas a seres non racionais). s.f. (coloq.) Pompa, aparato, fachenda.

PROSPECCIÓN s.f. Prospección (exploración).

PROSPECTIVO, A adx. Prospectivo, rel. ao futuro. ║ s.f. Prospectiva (estudos para predecir o futuro de algo).

PROSPECTO s.m. Prospecto.

PROSPERAR v. Prosperar. Mellorar.

PROSPERIDAD s.f. Prosperidade.

PRÓSPERO, A adx. Próspero (cousa favorable ou persoa exitosa).

PRÓSTATA s.f. (Anat.) Próstata.

PROSTERNACIÓN s.f. Prosternación, acc. de prosternarse.

PROSTERNARSE v.pr. Prosternarse, prostrarse, axeonllarse.

PROSTÍBULO s.m. Prostíbulo, bordel, lupanar.

PROSTITUCIÓN s.f. Prostitución.

PROSTITUIR(SE) V.. Prostituír(se).

PROSTITUTA s.f. Prostituta, fulana, meretriz, rameira.

PROTACTINIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 91) Protactinio, “Pa”.

PROTAGONISMO s.m. Protagonismo.

PROTAGONISTA s. Protagonista.

PROTAGONIZAR v. Protagonizar.

PROTECCIÓN s.f. Protección.

PROTECCIONISMO s.m. (Econ.) Proteccionismo.

PROTECTOR, A adx. e s. Protector.

PROTECTORADO s.m. Protectorado.

PROTEGER v. Protexer, amparar.

PROTEGIDO, A adx. e s. Protexido. ║ s. Afillado.

PROTEICO (1), A adx. Proteico, que cambia de formas ou de ideas.

PROTEICO (2), A adx. (Quím.) Proteico, proteínico, rel. ás proteínas.

PROTEÍNA s.f. (Bioquím.) Proteína, prótido.

PROTEO s.m. Proteo, home que cambia frecuentemente de opinión.

PROTERVIA s.f. Perversidade, maldade.

PRÓTESIS s.f. (Med.) Prótese (peza postiza). ║ s.f. (Fon.) Prótese, próstese (adición dun son ao principio dunha palabra).

PROTESTA s.f. Protesta.

PROTESTANTE adx. e s. Protestante.

PROTESTANTISMO s.m. Protestantismo.

PROTESTAR v. Protestar.

PROTESTATARIO, A adx. e s. Protestatario, que protesta.

PROTOCOLARIO, A adx. Protocolario.

PROTOCOLO s.m. Protocolo.

PROTÓN s.m. (Fis.) Protón (partícula).

PROTOTIPO s.m. Prototipo (exemplar orixinario).

PROTUBERANCIA s.f. Protuberancia (prominencia).

PROVECHO s.m. Proveito, prol.

PROVECHOSO, A adx. Proveitoso.

PROVECTO, A adx. Provecto, de idade avanzada.

PROVEEDOR, A s. Provedor, fornecedor.

PROVEER(SE) v. Prover(se), abastecer(se), aprovisionar(se), fornecer(se).

PROVENIENCIA s.f. Proveniencia, procedencia, orixe.

PROVENIENTE adx. Proveniente.

PROVENIR v. Provir, proceder, vir.

PROVERBIAL adx. Proverbial, rel. ao proverbio. ║ Proverbial, notorio, sabido, coñecido [por todos].

PROVERBIO s.m. Proverbio, dito, refrán.

PROVIDENCIA s.f. Medidas de previsión ou de remedio. ║ Providencia, coidado que ten Deus das súas criaturas. ║ Deus. ║ (Der.) Providencia (resolución xudicial).

PROVIDENCIAL adx. Providencial.

PROVINCIA s.f. Provincia.

PROVINCIAL adx. Provincial, rel. á provincia. ║ s.m. (Cat.) Provincial.

PROVINCIANO, A adx. e s. Provinciano.

PROVISIÓN s.f. Provisión.

PROVISIONAL adx. Provisional, provisorio.

PROVISIONALIDAD s.f. Provisionalidade.

PROVISOR s. Provisor, provedor, abastecedor. ║ (Cat.) Provisor (xuíz diocesano).

PROVISTO, A (part. irreg. de ‘proveer’, prover) Provisto.

PROVOCACIÓN s.f. Provocación.

PROVOCADOR, A adx. e s. Provocador.

PROVOCAR v. Provocar, causar, ocasionar, motivar. ║ Provocar [desexo sexual], excitar. ║ (coloq.) Vomitar, trousar, devolver.

PROVOCATIVO, A, PROVOCANTE adx. Provocante, provocativo.

PROXENETA s. Proxeneta /ks/, chulo de putas.

PROXIMIDAD s.f. Proximidade. ║ s.f.pl. Proximidades, arredores.

PRÓXIMO, A adx. e s.m.pl. Próximo /?/ /ks/ , -a (de proximidade), cercano║ Semellante. ║ Próximo, seguinte, vindeiro.

PROYECCIÓN s.f. Proxección.

PROYECTAR(SE) v. Proxectar(se).

PROYECTIL s.m. Proxectil.

PROYECTISTA adx. e s. Proxectista, que fai proxectos.

PROYECTO s.m. Proxecto.

PROYECTOR s.m. Proxector.

PRUDENCIA s.f. Prudencia.

PRUDENCIAL adx. Prudencial.

PRUDENTE adx. Prudente.

PRUEBA s.f. Proba (Comprobación.Mostra, sinal. ║ Exame. Cata, catadura, degustación.Ensaio.(Med.) Análise. (Dep.) Competiciónetc.)

PRURITO s.m. Prurito, ambición, ansia, arela, degoiro, devezo. ║ s.m. (Med.) Prurito, proído, comechón, rañeira.

PSEUDO-, SEUDO- (elem.compos.) Pseudo- (= falso).

PSEUDÓNIMO,A, SEUDÓNIMO, A adx. e s.m. Pseudónimo.

PSICO-, SICO- (elem.compos.) Psico- (= alma, mente).

PSICOANÁLISIS s.m. Psicanálise f.

PSICOANALISTA, SICOANALISTA adx. e s. Psicanalista.

PSICOANALÍTICO, A, SICOANALÍTICO, A adx. e s.m. Psicanalítico.

PSICOANALIZAR(SE), SICOANALIZAR(SE) v. Psicanalizar.

PSICOFÍSICO, A, SICOFÍSICO, A adx. e s.f. Psicofísico.

PSICOLOGÍA, SICOLOGÍA s.f. Psicoloxía.

PSICÓPATA, SICÓPATA s. Psicópata.

PSICOSIS, SICOSIS s.f. Psicose.

PSICOTERAPIA, SICOTERAPIA s.f. Psicoterapia.

PSIQUIATRA, SIQUIATRA s. Psiquiatra.

PSIQUIATRÍA, SIQUIATRÍA s.f. Psiquiatría.

PSIQUIÁTRICO, A, SIQUIÁTRICO, A adx. e s.m. Psiquiátrico.

PSÍQUICO, A, SÍQUICO, A adx. Psíquico.

PSORIASIS, SORIASIS s.f. (Med.). PsoríaseA.

PÚA s.f. Púa, gallo m, punta f. ║ Púa, puga [de enxerto].

PUB s.m. (voz inglesa) Pub /pab/ (pl.: pubs)

PÚBER adx. e s. Púbere (que alcanzou a puberdade).

PUBERTAD s.f. Puberdade, pubescencia.

PUBESCENCIA s.f. Pubescencia, puberdade.

PUBESCENTE adx. e s. Pubescente.

PUBIS s.m. Pube f.

PUBLICABLE adx. Publicable / publicábel.

PUBLICACIÓN s.f. Publicación.

PUBLICAR v. Publicar.

PUBLICIDAD s.f. Publicidade.

PUBLICISTA s. Publicista (que se dedica á publicidade, que escribe para o público ou que é especialista en dereito público.

PUBLICITARIO, A adx. e s. Publicitario (de publicidade).

PÚBLICO, A adx. e s.m. Público.

PUCELANO, A, VALLISOLETANO, A, adx. e s. Valisoletano (de Valladolid).

PUCHERO s.m. Pucheiro.

PUCHEROS s.m.pl. (coloq.) Cara de chorar.

PUDENDO, A adx. Pudendo, que causa pudor.

PARTES PUDENDAS (eufemismo): Partes pudendas.

PUDIBUNDO, A adx. Pudibundo,de moito pudor.

PUDICIA s.f. Pudicia.

PÚDICO, A adx. Púdico, casto, pudoroso.

PUDIENTE adx. e s.m.pl. Podente, poderoso.

PUDIN, PUDÍN s.m. Pudin (prato, doce ou non).

PUDOR (1) s.m. (Do lat. pudor, -oris) Pudor, honestidade, recato.

PUDOR (2) s.m.(Do lat. putor, -oris) (desus.) Cheiror, cheirume, fedor.

PUDOROSO, A adx. Pudoroso.

PUDRIDERO s.m. Podredoiro (lugar).

PUDRIR(SE) v.tr. e pr. Podrecer v.i., apodrentar v.tr.

PUEBLERINO, A adx. e s. Vilego. ║ adx. (pexor.) Pouco refinado.

PUEBLA s.f. (Agric.) Bota, sementeira.

PUEBLO s.m. (colectividade) Pobo. ║ (lugar) Poboación, poboado, lugar. Vila f. Aldea f. ║ Pobo, xente común451.

PUENTE s.m. Ponte f.

PUERCO, A, CERDO, A, COCHINO, A, MARRANO, A, adx. e s. Porco. [V. CERDO].
PUERCO MONTÉS, PUERCO SALVAJE: Porco bravo, xabaril. [V. JABALÍ].

PUERCOESPÍN s.m. PUERCO ESPÍN (Zoo.: Mam. Atherurus africanus) Porco espiño.

PUERICULTOR, A s. Puericultor.

PUERICULTURA s.f. Puericultura.

PUERIL adx. Pueril.

PUERILIDAD s.f. Puerilidade.

PUERRO s.m., AJO PUERRO (Bot.: Pl. Allium porrum) Porro, allo porro [V. AJO ].

PUERTA s.f. Porta.

PUERTO s.m. Porto.

PUES conx. Pois.

PUESTA s.f. Posta.

PUESTO s.m. Posto.

PUF (1) interx. de noxo Puf.

PUF (2) s.m. Puf (asento brando).

PUFO s.m. Estafa, calote.

PÚGIL s. Púxil, boxeador. ║ s.(Ant.) Loitador que en Roma combatía cos puños.

PUGILATO s.m. Puxilato, pelexa a puñazos. ║ Disputa, agarrada.

PUGILISMO s.m. Puxilismo, boxeo.

PUGNA s.f. Pugna, loita.

PUGNAR v. Pugnar, batallar, pelexar, contender. ║ Pugnar, porfiar, insistir.

PUGNAZ adx. Pugnaz, belicoso, guerreiro, batallante.

PUJA (1) s.f. Puxa, acc. de puxar, facer forza.

PUJA (2) s.f. Poxa, acc. de poxar.

PUJADOR, A s. Poxador (que participa nunha poxa)

PUJANTE adx. Puxante.

PUJANZA s.f. Puxanza.

PUJAR (1) v. Puxar, empuxar, loitar║ Ter dificultade para falar. ║ Dubidar, titubear. ║ (coloq.) Querer choromicar.

PUJAR (2) v. Poxar (nunha poxa).

PUJAVANTE s.m. Puxavante (instrumento dos ferradores).

PULCRITUD s.f. Pulcritude.

PULCRO, A adx. Pulcro.

PULGA s.f. (Zoo.: Insecto Pulex irritans) Pulga.
PULGA DE MAR: (Zoo.: Crustáceo Talitrus saltator) Pulga de area, pulga de praia.

PULGADA s.f. (medida) Polgada.

PULGAR s.m. (dedo da man) Polgar, cachapiollos / matapiollos (pop.)

PULGARCITO nome popio (personaxe) Polgarciño.

PULGÓN s..m.(Zoo.: Insecto parasito) Pulgón, piollo.

PULGOSO, A adx. Pulgueiro, que ten pulgas.

PULGUERA s.f. Lugar onde hai moitas pulgas.

PULGUERO, A adx. Pulgueiro, pulgoso, que ten pulgas.

PULIDEZ s.f. Pulidez, cal. de pulido.

PULIDO, A adx. Puído, pulido.

PULIDOR, A adx. e s. Pulidor.

PULIMENTO s.m. Puído, acc. e ef. de puír. ║ Pulidor (substancia).

PULIR v. Puír, pulir.

PULLA s.f. Pulla (dito para ferir).║ Dito picante.

PULMÓN s.m. Pulmón.

PULMONAR adx. Pulmonar, rel. aos pulmóns.

PULMONARIA s.f. (Bot.: Pl. herb. Pulmonaria officinalis) Pulmonaria.

PULMONÍA s.f. (Med.) Pulmonía, pneumonía.

PULPA s.f. Polpa.

PULPEJO s.m. (Anat.) Polpa, f, papo, papullo.

PULPERO, A adx. e s. Polbeiro.

PÚLPITO s.m. Púlpito.

PULPO s.m. (Zoo.: Molusco cefalóp. Octopus vulgaris) Polbo.

PULPOSO, A adx. Polposo, carnoso.

PULQUÉRRIMO, A (adx. superl. de ‘pulcro’) Pulquérrimo.

PULSACIÓN s.f. Pulsación.

PULSAR (1) v. Pulsar, calcar, premer.

PULSAR (2), PÚLSAR s.m. (Astron.) Púlsar (estrela de neutróns…)

PULSÁTIL, PULSATIVO, A adx. Pulsátil, pulsativo, que pulsa ou golpea.

PULSEAR v. Pulsear, botar un pulso.

PULSERA s.f. Pulseira.

PULSO s.m. Pulso.

PULULAR v. Buligar, bulir.

PULVERIZABLE adx. Pulverizable / pulverizábel.

PULVERIZACIÓN v. Pulverización.

PULVERIZADOR, A adx.e. s. Pulverizador, atomizador.

PULVERIZAR v. Pulverizar = [ Moer. ║ Zurrichar, vaporizar. ║ Destruír. ]

PUMA s.m. (Zoo.: Felino americano Puma concolor) Puma.

PUNCHAR v. Picar, punzar.

PUNCIÓN s.f. (Med.) Punción.

PUNGENTE adx. Punxente, punzante.

PUNGIR v. Punzar.

PUNIBLE adx. Punible / puníbel.

PUNICIÓN s.f. Punición, castigo.

PUNIR v. Punir, castigar.

PUNITIVO, A adx. Punitivo, rel. ao castigo

PUNTA s.f. Punta (Extremo de algo. Cravo pequeno.(Mar.) Cabo pequeno.etc.) ║ Pique [do viño]. ║ Corno do touro.

PUNTADA s.f. Puntada.

PUNTAL s.m. Espeque, esteo, puntal, tentemozo. ║ (fig) Apoio, fundamento.

PUNTAPIÉ s.m. Puntapé, patada.

PUNTEAR v. Puntear

PUNTERA s.f. Punteira, biqueira [do calzado].

PUNTERÍA s.f. Puntería/ puntaría.

PUNTERO. s.m. Punteiro. ║ adx. Adiantado, destacado, sobresaínte.

PUNTIAGUDO, A adx. Aguzado, afiado, agudo.

PUNTILLA s.f. Puntilla.

PUNTILLOSO, A adx. Puntilloso, meticuloso, minucioso. ║ Puntilloso, susceptíbel, suspicaz.

PUNTO s.m. Punto.
A PUNTO (loc. adv.) A punto, no momento preciso. ║ A punto, preprado.
A PUNTO DE (loc. prepos.) A punto de, a pique(s) de452.

PUNTUACIÓN s.f. Puntuación.

PUNTUAL adx. Puntual / pontual.

PUNTUALIDAD s.f. Puntualidade.

PUNTUALIZACIÓN s.f. Puntualización, acc. de puntualizar.

PUNTUALIZAR v. Puntualizar, precisar, especificar.

PUNTUAR v. Puntuar / pontuar.

PUNZADA s.f. Picada, picadura. ║ Puntada, punto [no corpo]

PUNZANTE adx. Punzante, punxente.

PUNZAR v. Punzar, picar, ferir con punta. ║ Ter puntadas de dor.

PUNZÓN s.m. Punzón.

PUÑADA s.f. Puñada (golpe co puño), puñazo m.

PUÑADO s.m. Presa f., puñado.

PUÑAL s.m. Puñal.

PUÑALADA s.f. Puñalada (golpe ou ferida de puñal):

PUÑETAZO s.m. Puñada f., puñazo, moquete.

PUÑO s.m. Puño.
DE (SU) PUÑO Y LETRA: Da súa propia man.

PUPA s.f. Bostela, cachela, carapola, cotra. ║ s.f. (infantil) Doenza, dano corporal. ║ s.f. (Zoo.) Crisálide.

PUPILA s.f. Pupila, meniña do ollo. ║ s.f. (coloq.) Perspicacia, acume, agudeza.

PUPILAJE s.m. Pupilaxe f. (estado do pupilo). s.m. Pensión, casa de hospedes, hospedaxe.

PUPILAR adx. Pupilar (rel. ao pupilo).adx. (Anat.) Pupilar (rel. á pupila).

PUPILERO, A s. Persoa particular que hospeda pupilos.

PUPILO, A s. Pupilo (menor a cargo dun titor). ║ Hospede dunha casa particular.

PUPITRE s.m. Pupitre.

PURASANGRE s. e adx. [Cabalo] purosangue.

PURÉ s.m. Puré.

PUREZA s.f. Pureza.

PURGA s.f. Purga.

PURGACIÓN s.f. Purgación.

PURGANTE adx. Purgante, que purga. ║ s.m. (Farm.) Purga f.

PURGAR v. Purgar.

PURGATORIO, A adx. Purgativo. ║ s.m. (Rel.) Purgatorio. s.m. (fig.) Purgatorio (lugar de penalidades).

PURIDAD s.f. Puridade, cal. de puro.

PURIFICACIÓN s.f. Purificación, acc. de purificar.

PURIFICADOR, A adx. Purificador, purificante. ║ s.m. (Cat.) Purificador (un pano litúrxico)

PURIFICAR v. Purificar, depurar.

PURÍN s.m. (Agric.: líquido das esterqueiras) Zurro, xurro.

PURISMO s.m. Purismo (actitude do purista).

PURISTA adx. e s. Purista.

PURITANISMO s.m. Puritanismo.

PURITANO, A adx. e s. Puritano.

PURO, A adx. Puro, limpo, xebre.
A PURO DE (loc. adv.) A forza de, a pór de

PÚRPURA adx. e s. Púrpura.

PURPURADO s.m. (Cat.) Purpurado, cardeal.

PURRELA s.f. Purrela (viño malo). s.f. (coloq.) Miudeza, miudallo, cousa desprezable.

PURULENCIA s.f. Purulencia, cal. de purulento

PURULENTO, A adx. Purulento, que ten pus.

PUS s.m. Pus.

PUSILÁNIME adx. e s. Pusilánime, apoucado, coitado.

PUSILANIMIDAD s.f. Pusilanimidade, apoucamento.

PÚSTULA s.f. Pústula (vinchoca con pus).

PUSTULOSO, A adx. (Med.) Pustuloso.

PUTATIVO, A adx. Putativo (tido por pai, fillo, etc. sen selo)

PUTERO adx. e s.(malsán.) Putañeiro.

PUTREFACCIÓN s.f. Putrefacción.

PUTREFACTO, A adx. Podre.

PUTRIDEZ s.f. Putridez, cal. de pútrido.

PÚTRIDO, A adx. Pútrido, podrido, putrefacto.

PUYAZO s.f. Aguilloada.

PUYA s.f. Aguillón (punta da aguillada).║ Aguillada (a vara enteira).

PYME (acrónimo de ‘Pequeña Y Mediana Empresa’)Peme (‘Pequena E Mediana Empresa’).









Q

Q s.f. (letra “cu”) Q s.m. (letra que).

QU Dígrafo "qu" s.m.: Dígrafo "que u"

QUE conx.(lat. ‘quid’) Que. ║ conx. comp. (lat. ‘quam’) Ca, que453. ║ pron. (lat. ’quem’) Que.

QUEBRADA s.f. Quebrada / crebada, cavorco m., cárcava, sima, freita.

QUEBRADERO > QUEBRADERO DE CABEZA s.m. (coloq.) Crebacabezas, quebracabezas s.m.

QUEBRADIZO, A adx. Crebadizo, quebradizo. ║ [Persoa] feble, fráxil, débil.

QUEBRADO, A adx. (p.p.de ‘quebrar’) Crebado. ║ s.m. (número) Quebrado.

QUEBRADURA s.f. Greta, fenda. ║ Hernia, creba / quebra, crebadura.

QUEBRAJA s.f. Greta, fenda, fendedura, fisura, laña, quebra, regaña.

QUEBRAJAR(SE) v. Fender, gretar(se), crebar(se), lañarse, regañar(se).

QUEBRANTAHUESOS s.m. (Zoo.: Ave de rapina Gypaetus barbatus) Crebaosos / quebraosos.

QUEBRANTAMIENTO s.m. Quebrantamento.

QUBRANTAR v. Quebrantar.

QUEBRAR(SE) v. Crebar(se) / quebrar(se), partir(se). ║ (Econ.) Quebrar [unha empresa].

QUEDA s.f. [Toque de] queda.

QUEDADA s.f. O feito de quedar. ║ Quedada [do vento]. ║ Toque [suave á pelota].

QUEDAR(SE) v. Quedar v.i. ║ Quedarse, morrer.
QUEDAR EN (+ INFINITIVO): Acordar, convir, quedar de, quedar en.

QUEDO, A adx. Quedo, quieto, inmóbil. ║ adv. Quedo, polo baixo. ║ adv. Con tento.

QUEHACER s.m. Angueira, labor, quefacer, tarefa, ocupación, negocio.

QUEIMADA s.f. Queimada454.

QUEJA s.f. Queixa, laia, laído, lamento, queixume. ║ Queixa, reproche, descontentamento. ║ Acc. de queixarse.

QUEJAR(SE) v. Laiar(se).

QUEJARSE v. Queixarse, laiarse, xemer.

QUEJICA, QUEJICOSO, A adx. e s.(fam.) Mexericas, mexeriqueiro, choromiqueiro.

QUEJIDO s.m. Laído, laio.

QUEJIGAL s.m. Caxigueira, terreo de caxigos.

QUEJIGO s.m. (Bot.: Árb. Quercus fafinea) Caxigo.

QUEJOSO, A adx. Queixoso. Nifroso.

QUEJUMBRE s.f. Queixume m.

QUEJUMBROSO, A adx. Queixoso.

QUEMA s.f. Queima.

QUEMADA s.f. Parte queimada do monte. Cachada, estivada455.

QUEMADOR, A adx. e s.m. Queimador.

QUEMADURA s.f. Queimadura.

QUEMAR(SE) v. Queimar(se).

QUEMARROPA > A QUEMARROPA (loc. adv.) A queimarroupa = [Desde moi cerca. ║ De súpeto].

QUEMAZÓN s.f. Queima. ║ Ardentía, calor excesiva. ║ (fig.) Proído, comechume, comechón.

QUEPIS, KEPIS s.m. Quepis (gorra militar).

QUERELLA s.f. Querela, litixio.

QUERELLANTE adx. e s. Querelante.

QUERELLARSE v.pr. Querelarse.

QUERENCIA s.f. Querenza.

QUERER (1) v. Querer (Desexar. Amar. Ter cariño.Pretender.Convir [unha cousa a outra], requirir. ║ etc.)

QUERER (2) s.m. Querer, amor, agarimo.
QUERER DECIR (loc. verb.): Querer dicir, significar.

QUERIDO, A adx. e s. Querido.

QUERINDANGO, A s.(despect.) Querindango, amante.

QUERMÉS, KERMÉS s.f. Quermese (festa popular).

QUERMES, KERMES s.m. (Zoo.: Insecto Kermes ilicis) Quermes.

QUEROSENO, KEROSENO s.m. Queroseno (derivado petróleo).

QUERUBE s.m. (poético) Querubín.

QUERUBÍN s.m. (Rel. e Arte) Querubín.

QUESADA, QUESADILLA s.m. Queixada (un pastel de queixo),

QUESERÍA s.f. Queixería / queixaría.

QUESERO, A adx. e s.f. Queixeiro; queixeira (recipiente).

QUESITO s.m. Queixiño.

QUESO s.m. Queixo (alimento). ║ s.m. (coloq.)456.
QUESO RALLADO: Queixo relado.

QUEVEDOS s.m.pl. Quevedos (anteollos).

QUIA exclamación Ca!457.

QUICIO s.m. Couzón, guiceiro (dunha porta)

QUID s.m. Quid (o máis importante de algo).
QUID DIVINUM (loc. latina): ‘Algo divino’, inspiración.
QUID PRO QUO (loc. latina): ‘Algo a cambio de algo’, cousa a cambio. ║ Erro de tomar a alguén por outra persoa ou cousa.

QUIEBRA s.f. Creba / quebra. ║ Greta [na terra]. ║ Quebra, creba [empresarial]

QUIEN pron. rel. e indef. m. e f. Quen458.

QUIÉN pron. excl. e interrogat. m. e f. Quen! Quen?
NO SER QUIÉN loc. verb. Non ser quen (a/de), non ser capaz.

QUIENQUIERA pron.ind. Quenquera, calquera.

QUIESCENCIA s.f. Quiescencia, cal. de quiescente.

QUIESCENTE adx. Quiescente, que está quieto podendo moverse.

QUIETACIÓN s.f. Sosego, acougo, calma.

QUIETAR(SE) v. Sosegar, acougar, acalmar, pacificar, aquietar.

QUIETISMO s.m. Quietismo, quietude, inacción. ║ s.m. (Rel.) Quietismo (unha doutrina heterodoxa).

QUIETO, A adx. Quieto, quedo.

QUIETUD s.f. Quietude, calma, paz sosego, tranquilidade.

QUIJADA s.f. Queixada, mandíbula.

QUIJAL s.m. Queixal, queixada.

QUIJAR s.m. Queixada f.

QUIJOTADA s.f. Quixotada.

QUIJOTE (1) s.m. Peza da armadura que cobre a coxa.

QUIJOTE (2) s.m. Quixote (home idealista).

QUIJOTESCO, A adx. Quixotesco.

QUILATE s.m. Quilate (unidade de lei…).

QUILLA s.f. (Mar.) Quilla.

QUILO (1) s.m. (Fisiol.) Quilo (linfa leitosa que intervén na dixestión).

QUILO (2), KILO s.m. (abreviatura de quilogramo) Quilo.

QUILO-, KILO- (elem.compos.) Quilo-, kilo- (= mil; en Inform.: 1024)

QUILOGRAMO s.m. Quilogramo.

QUILOLITRO s.m. Quilolitro.

QUILOMÉTRICO, A adx. Quilométrico.

QUILÓMETRO s.m. Quilómetro.

QUIMBAMBAS > EN LAS QUIMBAMBAS loc. adv. Moi lonxe.

QUIMERA s.f. Quimera, ilusión.

QUIMÉRICO, A adx. Quimérico, fabuloso, imaxinado.

QUÍMICO, A adx.,s. e s.f. Químico.

QUIMIOTERAPIA s.f. (Med.) Quimioterapia.

QUIMONO s.m. Quimono.

QUINA (1) s.f. Canto en determinados xogos. ║ s.f.pl. Armas de Portugal.

QUINA (2) s.f. Quina, casca da quinquina. ║ Líquido elaborado coa quina.

QUINADO adx. Viño preparado con quina.

QUINARIO, A adx. Quinario (que ten 5 elementos). s.m. (Rel.) Quinario (práctica devota de 5 días).

QUINCALLA s.f. Quincalla.

QUINCALLERO, A s. Quincalleiro.

QUINCE núm. Quince.

QUINCENA s.f. Quincena, quince dias.

QUINCENAL adx. Quincenal.

QUINCUAGENARIO, A adx. e s. Quincuaxenario, cincuentón (fam.).

QUINCUAGÉSIMO, A adx. (numeral) e s.m. (parte) Quincuaxésimo. ║ s.f. (Cat.) Quincuaxésima (último domingo do Entroido).

QUINIELA s.f. Quiniela.

QUINIENTOS, AS núm. Cincocentos, quiñentos.

QUININA s.f. Q uinina (alcaloide da quina).

QUINO s.m. (Bot.: Árb. da fam. das rubiáceas, vs. esps.) Quina, quinquina, chinchona, cincona.

QUINOA, QUÍNOA s.f. (Bot.: Pl. Chenopodium quinoa e a súa semente comestible) Quinoa.

QUINQUÉ s.f. Quinqué (unha lámpada).

QUINQUENAL adx. Quinquenal, rel. a un quinquenio.

QUINQUENIO s.m. Quinquenio (5 anos).

QUINTAL s.m. Quintal.

QUINTETO s.m. Quinteto (conxunto). s.m. (Métr. e Mús.) Quinteto.

QUINTO, A adx. e s. Quinto.

QUINTUPLE, QUÍNTUPLO, A adx. e s.m. Quíntuplo.

QUINTUPLICAR v. Quintuplicar.

QUIÑÓN s.m. Quiñón, partilla, lote (parte dun conxunto).

QUIOSCO s.m. Quiosco.

QUIOSCO, KIOSCO s.m. Quiosco.

QUIRO- (elem.compos.) Quiro- (= man).

QUIRÓFANO s.m. Quirófano.

QUIRÓGRAFO, A adx. [Documento], quirógrafo, hológrafo (escrito a man).

QUIROMANCIA, QUIROMANCÍA s.f. Quiromancia (adiviñación polas liñas da man).

QUIROMANTE s. Quiromante, quiromántico (practicante da quiromancia).

QUIROTECA s.f. Luva. [V. GUANTE].

QUIRÚRGICO, A adx. Cirúrxico.

QUIRÚRGICO, A adx. Cirúrxico.

QUISICOSA s.f. (coloq.) Adiviña, adiviñanza, enigma.

QUISQUE > CADA QUISQUE, TODO QUISQUE locs. pronoms. (coloqs.) Cada un.

QUISQUILLA GRIS, QUISQUILLA DE ARENA: (Zoo.: Crustáceo Crangon crangon) Areeiro m., esquía.

QUISQUILLOSO, A adx. e s. Puntilloso, meticuloso, minucioso. ║ Mexericas, mexeriqueiro, refinado, requintado. ║ Enfadadizo, anoxadizo, entreitizo.

QUISTE s.m. (Med.) Quiste.

QUITA s.f. (Der.) Quitación.

QUITACIÓN s.f. Renda, xornal. ║ s.f. (Der.) Quitación, quita.

QUITAMANCHAS s. Quitamanchas (persoa dedicada ou produto).

QUITAMERIENDAS s.f. (Bot.: Pl. herb. Merendera bulbocodium) Quitamerendas, tollemerendas.

QUITAMIENTO s.m. (Der.) Quitación (liberación débeda).

QUITANIEVES s.f. Quitaneves (máquina).

QUITAPENAS s.m. (coloq.) Licor, bebida alcohólica.

QUITAR v. Quitar, retirar459. ║ Quitar, ripar, arrebatar. ║ v.pr. Apartarse, afastarse.

QUITASOL s.m. Parasol, antuca, catasol.

QUITO, A adx. Quito, libre , exento.

QUIVI, KIVI, KIWI s.m.(Bot.) [V. KIWI].

QUIZÁ, QUIZÁS adv. Quizais, quizá, quizabes, poida que, tal vez.

QUJINCENO, A, DECIMOQUINTO,A adx. Decimo quinto.

QUOL ORIENTAL (Zoo.: Mam. Dasyurus viverrinus) Dasiúro.

QUORUM s.m. (voz latina) Quórum (‘presenza dabondo’).









R

R s.f. (letra “erre”) R s.m. (letra “erre”) .

RABADÁN s.m. Rabadán, maioral (pastor).

RABADILLA s.f. (Anat.) Rabadilla, sobrecú.

RABAL s.m. Arrabalde [duna poboación].

RABANAL s.m. Terreo plantado de ravos.

RABANERO, A adx. (coloq.) Ordinario, basto, groseiro. ║ Persoa que vende ravos.

RÁBANO s.m. (Bot.: Pl. Raphanus sativus) Ravo. ║ s.m. (Bot.: Pl. Raphanus raphanistrum) Saramago, labestro.

RABEAR v. Rabelear, rabexar (mover o rabo)v. (Mar.) [Un barco] abalear a popa.

RABEL (1) s.m. Rabel (instrumento musical).

RABEL (2) s.m. (coloq.) Asentadeiras, cu, traseiro.

RABERA s.m. Rabeira, parte posterior de algo.

RABÍ s.m. Sabio xudeu. ║ Rabino (sacerdote xudeu).

RABÍ, RABINO s.m. (Rel. xudía) Rabí, rabino.

RABIA s.f. Rabia, hidrofobia (doenza).║ Rabia, ira, irritación, carraxe.

RABILLO s.m. (Bot.) Cangallo, pedúnculo. ║ s.f. (Bot.) Xoio, lerica (planta) [V. CIZAÑA].
MIRAR CON EL RABILLO DEL OJO loc. ver. coloq. Mirar de esguello, mirar do revés.

RABIAR v. Rabiar, arrabear = [ Padecer rabia. ║ Desexar [con vehemencia], devecer, reloucar. ║ Enfadarse, irritarse. ]

RÁBICO, A adx. Rel. á rabia (doenza).

RABIETA s.f. Cabuxo m, perrencha, rabecha.

RABILARGO adx. [Animal]rabilongo. ║ s.m. (Zoo.: Pax.Cyanopica cyanus) Pega azul.

RABIÓN s.m. Rápido [dun río].

RABIOSO, A adx. e s. Rabioso, que ten rabia. ║ adx. Rabioso, rabión, doente, furioso, asañado.

RABIZÓN, RABANIZA, RÁBANO SILVESTRE, SARAMAGO (Bot.: Pl. herb. Raphanus raphanistrum) Labestro, saramago.

RABO s.m. Rabo, cola.

RABÓN, A adx. Rabelo, rabeno.(Que lle falta ou ten curto o rabo).

RABOTEAR, DESRABOTAR v. Desrabar (cortar o rabo).

RABUDO, A adx. Rabudo (de rabo)460.

RÁCANO, A adx. e s.(coloq). Arteiro, astuto, cazurro, pícaro. ║ adx. e s. (coloq). Avarento, cutre, rañicas, lambefoula. ║ Vago, gandulo, lerchán, nugallán.

RACHA (1) s.f. Refacho (de vento). ║ (fig. e fam.) Chea [de cousas boas ou malas].

RACHA (2) s.f. Racha, rachón (de leña).

RACHEAR v. Ventear con refachos.

RACIAL adx. Racial, rel. á raza.

RACIMO s.m. Acio.

RACIMOSO A adx. Que ten acios ou cachos.

RACIOCINIO s.m. Raciocinio.

RACIÓN s.f. Ración.

RACIONAL adx. Racional.

RACIONALIDAD s.f. Racionalidade.

RACIONALISMO s.m. (Arquit. e Fil.) Racionalismo.

RACIONALISTA adx. Racionalista.

RACIONALIZAR v. Racionalizar.

RACIONAMIENTO s.m. Racionamento, acc. e ef. de racionar.

RACIONAR v. Racionar.

RACIONERO, A s. (HIst.) Racioneiro.

RACISMO s.m. Racismo.

RACISTA adx. e s. Racista.

RADA s.f. Rada, abra, enseada, baía, badía, cala.

RADAR s.m. Radar (aparello).

RADIACIÓN s.f. Radiación.

RADIACTIVIDAD, RADIOACTIVIDAD s.f. (Fis.) Radioactividade.

RADIACTIVO, A, RADIOACTICO,A adx. (Fis.) Radioactivo

RADIADOR s.m. Radiador.

RADIAL adx. Radial, disposto en raios.

RADIÁN s.m. (Xeom.) Radián (unidade de medida).

RADIANTE adx. Radiante, brillante, refulxente, relucente. ║ Ledo, contento, feliz.║ adx. (Fis.) Radiante, que irradia.

RADIAR v. Radiar (transmitir por radio).

RADICACIÓN s.f. Radicación, arraigamento. ║ s.f. (Mat.) Radicación (cálculo dunha raíz).

RADICAL adx. e s.m. Radical.

RADICALIZACIÓN s.f. Radicalización.

RADICALIZAR(SE) v. Radicalizar(se).

RADICANDO s.m. (Mat.) Radicando.

RADICAR v. Radicar(se), arraigar(se), botar raíces. ║ [Unha cousa] estar nun sitio. ║ [Unha cousa] consistir, estar fundada en.

RADIO (1) (s.m. (Xeom.) Raio (dunha circunferencia, etc.). ║ s.m. Raio (dunha roda). ║ s.m. (Anat.) Radio (óso).

RADIO (2) s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 88) Radio, “Ra“.

RADIO (3) s.f. Radio, radiodifusión, radiofonía.

RADIO (4) s.f. (coloq.) Radio, radiorreceptor.

RADIO (5) s.m. Radiotelegrama.

RADIO (6) s. Radiotelegrafista.

RADIO- (elem.compos.) Radio- (= radiación, radioactividade).

RADIOACTIVIDAD s.f. Radioactividade [V. RADIACTIVIDAD].

RADIOACTIVO, A adx. Radioactivo.

RADIOAFICIONADO, A s. Radioafeccionado.

RADIOCASETE s.m. Radiocasete f.

RADIODIFUSIÓN s.f. Radiodifusión, radio.

RADIOFONÍA s.f. Radiofonía.

RADIOFÓNICO, A adx. Radiofónico.

RADIOFRECUENCIA s.f. Radiofrecuencia.

RADIOGRAFÍA s.f. Radiografía.

RADIOGRAFIAR v. Radiografar.

RADIOLOGÍA s.f. (Med.) Radioloxía.

RADIÓLOGO,A s.(Med.) Radiólogo.

RADIONOVELA s.f. Radionovela.

RADIOSCOPIA, RADIOSCOPÍA s.f. Radioscopia.

RADIOTELEFONÍA s.f. Radiotelefonía, radio.

RADIOTERAPIA s.f. (Med.) Radioterapia.

RADIOTRANSMISOR s.m. Radiotransmisor (aparello).

RADIOYENTE s. Radiooínte, radiooínte.

RADÓN s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 86) Radon, “Rn“.

RAEDURA(S) s.f. (pl.) Raspaduras.

RAER v. Raspar, relar.

RÁFAGA s.f. (R. de vento) Refacho, ventoada f., ventada f. ║ (R. de luz) Lostregada, lumarada.

RAFIA s.f. (Bot.: un tipo de palmeira e a súa fibra) Rafia.

RAHEZ adx. Vil, abxecto, infame.

RAIDO, A adx. [Tecido] luído, desgastado. ║ [Persoa] farrapenta, bandalleira.

RAIGAMBRE s.f. Raizame m., raiceira.

RAIGÓN s.m. Raigaña, raigaño, raigoto (dunha árbore ou dos dentes).

RAÍL s.m. Raíl, carril.

RAÍZ s.f. Raíz.

RAJA s.f. Acha, racha, rachón m. ║ Fenda, físgoa, laña, fendedura. ║ Raxa, cacho, acha.

RAJÁ s.m. Raxá (soberano índico).

RAJAR v. Resgar, rachar. ║ v.pr.(fig. e fam.) Acovardarse, acuquinarse, achicarse.

RAJATABLA > A RAJATABLA (loc. adv.) De xeito estrito ou rigoroso

RALEA s.f. Caste, liñaxe. ║ s.f. (despect.) [Mala] ralea.

RALENTÍ s.m. (Mecan.) Ralentí [do motor]. ║ s.f. (Cinem.) Cámara lenta.

RALLADO, A adx. Relado (pan, queixo, etc.).

RALLADOR s.m. (instrumento) Relador.

RALLAR v. Relar.

RALLO s.m. Relador (instrumento para relar).

RALLY s.m. (voz inglesa) Rally.

RALO, A adx. Solto, raro, desmestado, pouco mesto.

RAMA s.f. Rama, galla / gallo m., póla /? /.

RAMADA s.f. Ramada, ramaxe.

RAMAJE s.m. Ramaxe f., ramada, ramallada.

RAMAL s.m. Ramal (corda).║ Ramal, ramificación (dunha vía).

RAMALAZO s.m. Golpe co ramal. ║ Punto, puntada [de dor]. ║ Adversidade, infortunio.
RAMALLO DE MAR (Bot.: Alga Codium tomentosum) Ramallo de mar, carrasca brava.

RAMASCO s.m. Ramallo.

RAMEADO, A adx. [Debuxo] rameado.

RAMERA s.f. (despect.) Rameira, fulana, meretriz.

RAMIFICACIÓN s.f. Ramificación.

RAMIFICAR v. Ramificar, botar ramas. ║ v.pr. Ramificar, dividirse [unhs cousa] en ramas.

RAMILLA s.f. (dim. de ‘ramo’) Ramallo m.

RAMILLETE s.m. Ramallete.

RAMO s.m. Ramo.

RAMOSO, A adx. Ramalludo, que ten moitas ramas.

RAMPA s.f. Rampla, costa, pendente.

RAMPANTE adx. Rampante.

RAMPLÓN, A adx. Vulgar, groseiro, basto, ordinario.

RANA s.f. (Zoo.: Anfibio vs.esps.) Ra.

RANCAJO s.m. Estela, acha, racho [que se crava na carne].

RANCHERO, A adx. e s. Rancheiro. ║ s.f. Rancheira (canción).

RANCHO s.m. Rancho (comida). ║ Rancho (facenda).

RANCIO, A adx. Rancio, ráncido, pasado, anexo /anello.

RANDA s.m. Rateiro, raspiñeiro, raspuñeiro. ║ Gornición de encaixe [na roupa]. ║ Puntilla de palillo (encaixe).

RANGO s.m. Rango, categoría [social].

RANURA s.f. Rañura (abertura para encaixar). ║ Regandixa, fenda, fírgoa, fisura, greta, regaña.

RAÑA (1) s.f. Raña (aparello para pescar polbos).

RAÑA (2) s.f. Rañadoiro (monte baixo)461.

RAP s.m. (voz inglesa) Rap (estilo musical).

RAPABARBAS s.m. (coloq.) Barbeiro.

RAPACERÍA(1) s.f. Ladroízo, roubo.

RAPACERÍA (2) s.f. Rapazada (acc. de rapaces)

RAPACIDAD s.f. Rapacidade (cal. da persoa dada o roubo).

RAPADOR, A adx. e s. Que rapa. ║ s.m. (coloq.) Barbeiro.

RAPADURA s.f. Rapa, rapadura.

RAPAPOLVO s.m. (coloq.) Rifa, reprimenda, reprensión seria.

RAPAR(SE) v. Rapar(se).

RAPAZ (1) adx. Dado á rapina. ║ adx. (Zoo.) Ave de rapina. ║ adx. (orde de aves) Rapaz.

RAPAZ (2), A s. Rapaz. Mozo, Neno.

RAPAZADA s.f. Rapazada, acc. de rapaces.

RAPE (1) s.m. Rapa, rapada, rapadura.
RAPE (2) [COMÚN], RAPE BLANCO (Zoo.: Peixe Lophius piscatorius) Xuliana, rabada.
RAPE NEGRO, RAPE ROJIZO (Zoo.: Peixe Lophius budegassa) Rabada, peixe sapo.

RAPÉ s.m. [Tabaco] rapé.

RAPERO, A adx. e s. Rapeiro, rel. ao rap.

RAPETA s.f. (Zoo.: Peixe Zeugopterus punctatus) Tapa.

RAPIDEZ s.f. Rapidez.

RÁPIDO, A adx. Rápido, veloz, lixeiro. ║ Rápido, breve. ║ s.m. Rápido [dun río]. ║ adv. Rápido, rapidamente, axiña, decontado, logo.

RAPIÑA s.f. Rapina.

RAPIÑADOR, A adx. e s. Rapinador. Raspiñeiro, rapañeiro.

RAPIÑAR v. Rapinar, raspiñar.

RAPOSEAR v. Raposear.

RAPOSERÍA s.f. Raposada.

RAPOSERO, A adx. Raposeiro, rel. ao raposo. ║ s.f. Raposeira, cova de raposos.

RAPOSO, A s. Raposo [V. ZORRO]. ║ s.(coloq.) Raposo, raposeiro, renarte, arteiro, [persoa] astuta.

RAPSODA s.m. e f. Rapsodo m.

RAPTAR v. Raptar.

RAPTO s.m. Rapto, acc. de raptar. ║ Rauto, arrebato, arrouto.

RAPTOR, A s. Raptor.

RAQUE s.m. Acc. de recoller crebas (restos de naufraxios ou de cargas).

RAQUETA s.f. Raqueta.

RAQUÍDEO, A adx. (Anat.) Raquídeo, rel. á columna vertebral.

RAQUIS s.m. (Anat.) Raque f., columna vertebral. ║ (Zoo.e Bot.) Raque f., eixe da pluma das aves ou duna folla composta.

RAQUÍTICO, A adx. Raquítico. Entangarañido, esfameado.

RAQUITISMO s.m. Raquitismo (enfermidade infantil).

RAREAR v. Rarear, desmestar, espazar.

RAREZA s.f. Rareza.

RARIFICAR(SE) v. Rarefacer(se), facer(se) menos denso un corpo gasoso.

RARO,A adx. Raro, extraordinario. ║ Raro, escaso. ║ Raro, extravagante.

RAS s.m. Nivel, altura, rasante.
A RAS loc. adv. A rente(s) de, ao mesmo nivel.

RASANTE adx. Rasante, raso. ║ s.f. Rasante [dunha estrada].

RASAR v. Rasar, rebolar, nivelar. ║ Rozar (tocar lixeiramente).

RASCA s.f. Frío moi ntenso, frío que pela462.

RASCACIELOS s.m. Rañaceos.

RASCACIO s.m. (Zoo.: Peixe Scorpaenma porcus) Escarapote de pintas.

RASCADERA s.f. Rascadeira (ferramenta),

RASCADURA s.f. Rascadela, rascadura.

RASCAR(SE) v. Rañar(se), rascar(se).

RASCAZÓN s.m. Proído, comechón, rañeira.

RASCUÑAR v. Rabuñar, gaduñar, carpir.

RASCUÑO s.m. Rabuñada, rabuño, rabuñadura, garranchazo.

RASERA s.f. Escumadeira, viradeira.

RASERO s.m. Rapadoira f., raspeta f., rebola f. (pau de rasar).

RASGADURA s.f. Rachadura, rachón, rachadela, roto.

RASGAR (1) v. Rachar, resgar, esgazar.

RASGAR (2) v. Toca-la guitarra rozando varias cordas á vez.

RASGO s.m. Risco, trazo, reviragancho. ║ (fig.) Detalle, atención f., delicadeza f. s.m.pl. Feituras [da cara] f., fasquía f., pinta f., aparencia f., traza f.
A GRANDES RASGOS (loc. adv.) A grandes trazos, con poucas palabras.

RASGÓN s.m. Rachón, rachadela f., rachadura f.

RASGUÑAR(SE) v. Rabuñar(se), esgaduñar(se), gaduñar(se).

RASGUÑO s.m. Rabuño, rabuñada f., rabuñadura f.

RASO, A adx. e s.m. Raso, liso. ║ [Asento] sen respaldo. ║ Satén (tea de seda lustrosa)

RASPA s.f. Argana, espiña de peixe. ║ Argana, aresta (de cereais).║ Carozo [da mazaroca do millo].

RASPADOR s.m. Rasca, rascadeira (instrumento).

RASPADURA s.f. Raspadura.

RASPAR v. Raspar, desbastar. ║ Rascar (o viño no padal). ║ Pasar raspando, rozar, rasar. ║ Rascar, pruír, picar (a roupa). ║ (fam.) Raspiñar.

RASQUETA s.f. (ferramenta) Rascadeira, rapa, rasca.

RASTRA s.f. Angazo, m. ║ Rastro, sinal.
A LA RASTRA, A RASTRA(S) (loc.adv): A rastro, arrastrando(se).

RASTREADOR, A adx. e s. Rastreador, rastrexador.

RASTREAR v. Rastrear, rastrexar. ║ Usmar [un rastro].

RASTREO s.m. Rastrexo.

RASTRERO, A adx. Rastreiro, rapeño.

RASTRILLAR v. (Agr.) Anciñar, angazar, pasa-lo angazo. ║ Restrelar, asedar [o liño].

RASTRILLO s.m. (Agr.) Anciño, angazo (apeiro agrícola). ║ Restrelo, sedeiro (para limpar o liño). (Hist.) Enreixado levadizo. ║ Feira con fins benéficos.

RASTRO s.m. Rastro, sinal. Pegada. ║ Feira [de barato]. ║ Raño (apeiro agrícola).

RASTROJERA s.f. Restreba (terreo), restrebeira.

RASTROJO s.m. Rastrollo / restrollo, restroballo. Restreba f.

RASURAR v. Rasurar, afeitar.

RATA (1) s.f. (Zoo.: Mam. roedor xen. Rattus) Rata, lirio. ║ s.f. (coloq.) Persoa desprezable. ║ s.m. (coloq.) Rateiro, raspiñeiro, ladrón. ║ s.(coloq.) Agarrado, forreta, tacaño, coreño.

RATA (2) s.f. Rateo, parte proporcional.
RATA DE AGUA: (Zoo.: Roedor Arvicola sapidus) Rata de auga, leirón.

RATEAR(1) v. Ratear, repartir proporcionalmente.

RATEAR (2) v. Raspiñar, rapinar, raspuñar, furtar. ║ Arrastrarse. ║ Escatimar, relear, chorar.

RATEL s.m., TEJÓN MELERO (Zoo.: Mam. Mellivora capensis) Ratel.

RATEO s.m. Rateo, acc. de ratear(1).

RATERÍA s.f. Ratada, ratería, rataría (furto).

RATERO, A adx. e s. Raspiñeiro, ladroeiro. ║ adx. Rastreiro, rapeño (que se arrastra). ║ adx. Rastreiro, vil, desprezable

RATICIDA s.m. Raticida (veleno).

RATIFICACIÓN s.f. Ratificación.

RATIFICAR(SE) v. Ratificar(se).

RATO (1) s.m. [Matrimonio] branco (sen consumar).

RATO(2) s.m. Momento, intre, cacho, anaco [de tempo].

RATO (3) s.m. Rato (roedor).║ Macho da rata.

RATÓN s.m. (Zoo.: Mam. roedor vs. esps.) Rato. ║ (Inform.) Rato.

RATONERA s.f. (trampa) Rateira, mureira, garamelo.

RAUDO, A adx. Veloz, lixeiro, rápido.

RAYA(1) s.f Raia. Risco m.

RAYA(2) s.f. (Zoo.: Peixes da fam. dos raíidos, vs. spp.) Raia.
RAYA BOCA DE ROSA (Zoo.: Peixe Raja brachyura) Raia boca de rosa.
RAYA CARDADORA (Zoo.: Peixe Raja fullonica) Bicudo.
RAYA DE CLAVOS (Zoo.: Peixe Raja clavata) Raia cravuda.
RAYA DE OJOS (Zoo.: Peixe Raja microocellata) Raia coreada.
RAYA MOSAICO (Zoo.: Peixe Raja undulata) Raia riscada.
RAYA PINTADA (Zoo.: Peixe Raja montagui) Raia de pintas.
RAYA SANTIAGUESA (Zoo.: Raja naevus) Raia santiaguesa
RAYA LÁTIGO, PASTINACA (Zoo.: Peixe Dasyatis pastinaca) Ouxa, uxa.
RAYA DEL PELO: Carreiro.

RAYADO s.m. Raiado, acc.e ef. de raiar.

RAYANO, A adx. Raiano, arraiano, raioto. ║ Cercano, próximo.

RAYAR v. Raiar, arraiar = [ Riscar. ║ Subliñar. ║ Volver(se) tolo. ║ Lindar, tocar. ║ Amencer, clarear / clarexar, alborexar. ]

RAYO s.m. Raio = [ Radio. ║ Feixe de luz. ║ Chispa, lóstrego. ]

RAYÓN(1) s.m. Raión (fibra téxtil).

RAYÓN (2) s.m. Raia, raiadela, riscadela.

RAYUELO s.m. (Zoo.: Ave) [V. AGACHADIZA].

RAZA (1) (Do it. Razza) s.f. Raza (caste). ║ Etnia.

RAZA (2) (Do lat. radius “raio”) Creba, fenda, fisura. ║ Raiola, lanceira [de luz por unha abertura].

RAZIA s.f. Razzia (incursión en país inimigo).

RAZÓN s.f. Razón, entendemento, xuízo. ║ Razón, causa, motivo. ║ (coloq.) Razón, recado. ║ (Mat.) Razón, cociente.

RAZONABLE adx. Razoable / razoábel, asisado, axuizado. sisudo.

RAZONADOR, A adx. e s. Razoador.

RAZONAMIENTO s.m. Razoamento.

RAZONAR v. Razoar.

RE- (prefixo) Re- (= repetición, cara a atrás, intensidade, resistemcia…)

REABERTO, A part.irreg. de ‘reabrir’) Reaberto.

REABRIR v. Reabrir, abrir de novo.

REABSORBER v. Reabsorver, absorber de novo.

REABSORCIÓN s.f. Reabsorción.

REACCIÓN s.f. Reacción.

REACCIONAR v. Reaccionar.

REACCIONARIO, A adx. Reaccionario.

REACIO, A adx. Remiso (reticente).

REACTANCIA s.f. (Electr.) Reactancia.

REACTIVACIÓN s.f. Reactivación.

REACTIVAR v. Reactivar, volver activar.

REACTIVIDAD s.f. Reactividade, cal. de reactivo.

REACTIVO, A adx. e s. Reactivo, que reacciona. ║ s.m. (Quím.) Reactivo.

REACTOR s.m. Reactor.

READMISIÓN s.f. Readmisión.

READMITIR v. Readmitir, volbver admitir.

REAFIRMAR(SE) v. Reafirmar(se), confirmar, ratificsr.

REAGRUPAMINETO s.m. Reagrupamento.

REAGRUPAR v. Reagrupar.

REAJUSTAR v. Axustar de novo. ║ Axustar, adaptar, modificar.

REAL (1) (Do lat. realis) adx. Real, verdadeiro, conforme á realidade.

REAL (2) (Do lat. regalis) adx. Real, rel ao rei. ║ Rexio, grandioso, maxestoso

REALCE s.m. Realce.

REALENGO, A adx. Reguengo (do patrimonio do rei).

REALEZA s.f. Realeza.

REALIDAD s.f. Realidade.

REALISMO (1) s.m. e s.m. (Arte) Realismo (da realidade).

REALISMO(2) s.m. Realismo (do rei).

REALISTA(1) adx. e s. Realista, rel. ao realismo(2).

REALISTA(2) adx. Realista, rel. ao realismo(1). ║ Realista, práctico, pragmático.

REALIZABLE adx. Realizable / realizábel.

REALIZACIÓN s.f. Realización.

REALIZADOR, A adx. e s. Realizador.

REALIZAR(SE) v. Realizar(se).

REALQUILAR v. Realugar, subarrendar.

REALZAR v. Realzar, resaltar, salientar.

REANIMACIÓN s.f. Reanimación.

REANIMAR(SE) v. Reanimar(se).

REANUDACIÓN s.f. Recomezo, reinicio.

REANUDAR v. Recomezar, reiniciar, continuar, retomar

REAPARECER v. Reaparecer, volver aparecer.

REAPARICIÓN s.f. Reaparición, acc. e ef. de reaparecer.

REAPERTURA s.f. Reapertura, acc. e ef. de reabrir.

REAPRETAR v. Repretar.

REARMAR(SE) v. Rearmar(se).

REARME s.m. Rearmamento, acc.e ef. de rearmar(se).

REASUMIR v. Reasumir.

REATA s.f. Recua.

REAVIVAR(SE) v. Reavivar(se).

REBABA s.f. Rebarba.

REBAJA s.f. Rebaixa.

REBAJAMIENTO s.m. Rebaixamento, abaixamento, acc.e ef. de rebaixar(se).

REBAJAR v. Rebaixar. ║ v.pr. Rebaixarse, baixarse, abaixarse.

REBAJE, REBAJO s.m. Rebaixe [dun madeiro].

REBALADIZO, A adx. Escorregadizo.

REBALSAR v. Formar(se) unha balsa, encorar, represar.

REBANADA s.f. Rebanda.

REBANAR v. Rebandar, facer rebandas. ║ Rebandar, cortar de lado a lado.

REBAÑAR, ARREBAÑAR v. Repañar, arrapañar.

REBAÑEGO,A adx. Rel ao rabaño.

REBAÑO s.m. Rabaño, rabañada.

REBASAR v. Sobrepasar, rebordar. ║ Deixar atrás.

REBATIBLE adx. Rebatible / rebatíbel, discutible, refutable.

REBATIÑA s.f. Rapañota.

A LA REBATIÑA (loc. verb. coloq.) Á rapañota, ás rapañotas,á pillota.

REBATIR v. Rebater.

REBATO s.m. Rebato (toque de perigo).
DE REBATO loc.adv. (coloq.) De súpeto, de golpe, de socato.

REBAUTIZAR v. Rebautizar.

REBECO s.m., GAMUZA s.f. (Bot.: Mam. Rupicapra rupicapra) Rebezo.

REBELAR(SE) v. Rebelar(se), alzar(se), insurxir(se), sublevar(se).

REBELDE adx. e s. Rebelde.

REBELDÍA s.f. Rebeldía.

REBELIÓN s.f. Rebelión, revolta, insurrección.

REBENQUE s.m. Rebenque, látego. ║ s.m. (Mar.) Cabo curto.

REBISNIETO, A, TATARANIETO, A s.Tataraneto.

REBITAR v. Remachar un cravo.

REBLANCEDER(SE) v. Abrandar(se), rebrandecer(se), amolecer, amolentar(se).

REBLANDECIMIENTO s.m., Amolecemento, abrandamento.

REBOBINAR v. Rebobinar.

REBOLLAR, REBOLLEDO s.m. Reboleira, lugar poboado de rebolos.

REBOLLO, MELOJO, ROBLE REBOLLO (Bot.: Árb. Quercus pyrenaica) Rebolo, carballo cerqueiro, carballo cerquiño, carballo curpio, carballo negral, rebolo cerqueiro

REBOLLUDO, A adx. Reboludo, chaparro, cotrolo, mazaroco (forte, groso e baixo).

REBORDAR, REBORDEAR, v. Facer ou formar un bordo (reborde) de algo463.

REBORDE s.m. Bordo, beira, marxe.

REBOSADERO s.m. Desaugadoiro, rebordadoiro.

REBOSANTE adx. Desbordante.

REBOSAR v. Rebordar, acugular, reverter.

REBOTAR v. Rebotar.

REBOTE s.m. Rebote.

REBOZADO s.m. Rebozado, acc. de rebozar.

REBOZAR v. Rebozar.

REBOZUELO s.m. (Micolox.: Cogomelo Cantharellus cibarius) Cantarelo.

REBOZUELO ATROMPETADO: (Micolox.: Cogomelo Cantharellus tubaeformis) Trompeta.

REBOZUELO ANARANJADO: (Micolox.: Cogomelo Cantharellus lutescens) Trompeta dourada.

REBRINCAR v. Rebrincar, brincar, rebuldar.

REBROTAR v. Rebrotar.

REBROTE s.m. Rebento novo.

REBUJO s.m. Embozo. ║ Vurullo, envurullo.

REBULLICIO s.m. Rebulicio, bulicio grande, rebumbio.

REBULLIR v. Rebulir.

REBUMBIO s.m. Rebumbio, rebulicio, barullo.

REBURUJÓN s.m. Vurullo, envurullo, envoltorio mal feito.

REBUSCA s.f. Rebusca, rebusco, rebuña.

REBUSCADO, A adx. Rebuscado (dito dunha linguaxe).

REBUSCAMIENTO s.m. Rebuscamento, afectación, amaneiramento.

REBUSCAR v. Rebuscar.

REBUTIR v. Embutir, encher, embuchar.

REBUZNAR v. Ornear [o burro].

REBUZNO s.m. Orneo.

RECABAR v. Obter, acadar, recoller, recadar.

RECADERO, A s. Recadeiro, mandadeiro.

RECADO s.m. Recado, mandado.

RECAER v. Recaer.

RECAIDA s.f. Recaída.

RECAÍDA LEVE: Recaedela.

RECALAR v. Calar, empapar, enchoupar. ║ v. (Mar.) Recalar, abordar, arribar.

RECALCAR v. Recalcar, insistir.

RECALCITRANTE adx. Recalcitrante, terco, teimudo, testudo.

RECALCITRAR v. Recuar, retroceder. ║ Desacatar ou cuestionar unha orde.

RECALENTAR v. Requentar, requecer.

RECALZAR v. (Agr.) Aterrar, acoeirar, amontear, aporcar.

RECAMADOR, A s. Recamador (o que se dedica a recamar).

RECAMAR v. Recamar, bordar en relevo.

RECÁMARA s.f. Recámara.

RECAMBIAR v. Recambiar, substituír. ║ Trocar por segunda vez.

RECAMBIO s.m. Recambio.

RECAMO s.m. Recamo, bordado en relevo.

RECANTÓN s.m. Tornarrodas (na porta dun garaxe).

RECAPACITAR v. Recapacitar.

RECAPITULACIÓN s.f. Recapitulación.

RECAPITULAR v. Recapitular, resumir.

RECARGA s.f. Recarga, acc. de recargar.

RECARGAR v. Recargar, volver cargar.

RECARGO s.m. Recarga, aumento da carga.

RECATADO, A adx. Cauto, disccreto, prudente. ║ Recatado, púdico, pudoroso.

RECATAR (2) v. Catar ou probar por segunda vez.

RECATAR(SE) (1) v. Ocultar o que non se quere que se vexa.

RECATO s.m. Cautela, reserva. ║ Recato, honestidade, modestia.

RECATÓN (1), REGATÓN s.m. Recatón, regatón, ferrón [dun bastón ou similar].

RECATÓN(2), A adx. Minorista, vendedor polo miúdo. ║ Regateiro, releón.

RECAUCHUTADO, A adx. e s.m. Recauchutado.

RECAUCHUTAR v. Recauchutar.

RECAUDACIÓN s.f. Recadación.

RECAUDADOR, A adx. e s. Recadador.

RECAUDAR v. Recadar / arrecadar.

RECAUDO s.m. Recadación, recadamento.
PONER A [BUEN] RECAUDO: Pór a recado, pór en sitio seguro.

RECAZO s.m. Peza cóncava da espada. ║ Cota [dun coitelo].

RECEBAR v. (Constr.) Recebar (unha estrada).

RECEBO s.m. (Constr.) Recebo (dunha estrada)

RECECHAR v. Espreitar, asexar [a caza].

RECELAR v. Recear, temer, desconfiar.

RECELO s.m. Receo, desconfianza.

RECELOSO, A adx. Receoso, desconfiado.

RECENSIÓN s.f. Recensión (análise dunha obra escrita).

RECENTADURA s.f. Fermento, lévedo, requento.

RECENTAL adx. e s. Mamote. ║ Añagoto, año, roxelo.

RECEÑIR v. Volver a cinguir.

RECEPCIÓN s.f. Recepción, recibimento (acto). ║ Recepción (oficina).

RECEPCIONAR v. Recibir, acoller.

RECEPCIONISTA s. Recepcionista.

RECEPTAR v. Receptar, recibir, acoller. ║ v. (Der.) Receptar, ocultar, encubrir.

RECEPTIVIDAD s.f. Receptividade, capacidade de recibir.

RECEPTIVO,A adx. Receptivo, que pode recibir.

RECEPTOR, A adx. e s.m. Receptor (persoa ou aparello que recibe algo).

RECESIÓN s.f. Recesión, regresión, acc. de retroceder.

RECESO s.m. Separación, desvíación. ║ Pausa, paraxe, descanso.

RECETA s.f. Receita.

RECETAR v. Receitar. Menciñar.

RECETARIO s.m. Receitario.

RECHAZABLE adx. Rexeitable / rexeitábel.

RECHAZAMIENTO s.m. Rexeitamento.

RECHAZAR v. Rexeitar, refugar.

RECHAZO s.m. Rexeitamento.

RECHIFLAR v. Asubiar seguido. ║ v.pr. Burlarse, chufarse, rirse [de alguén].

RECHINAR v. Renxer, rinchar, rechiar, chirlar [un mecanismo]. ║ Rilar, rinchar, triscar, retrincar [os dentes].

RECHISTAR v. Chistar, dar un chío. Retrucar, replicar, gurgutar.

RECHONCHO, A adx. (fam.) Rebolo, reboludo, repoludo, bazuncho.

RECIAMENTE adv. Rexamente.

RECIBIDOR, A adx. e s. Que recibe. ║ s.m. Recibidor, antesala.

RECIBIMIENTO s.m. Recibimento, acollemento, acollida, recepción. ║ Recibidor, antesala.

RECIBIR v. Recibir.

RECIBO s.m. Recibo.

RECICLAJE, RECICLAMIENTO s.m. Reciclaxe f.

RECICLAR(SE) v. Reciclar(se).

RECIDIVA s.f. (Med.) Recidiva (reaparición enfermidade).

RECIÉN adx. Recentemente.

RECIENTE adx. Recente.

RECIENTEMENTE adv. Recentemente.

RECINDIR v. Rescindir, anular.

RECINTO s.m. Recinto.

RECIO, A adx. Rexo, forte, varudo.

RECIPIENDARIO, A s. Recipiendario (o que é recibido solemnemente).

RECIPIENTE adx. Que recibe. ║ s.m. Recipiente (contedor).
RECIPIENTE PARA LÍQUIDOS: Perfia, presexa.

RECIPROCIDAD s.f. Reciprocidade.

RECIPROCO, A adx. Recíproco.

RECITACIÓN s.f. Recitación.

RECITADO s.m. Recitado, acc. e ef. de recitar.

RECITADOR, A adx. e s. Recitador.

RECITAL s.m. Recital.

RECITAR v. Recitar.

RECLAMACIÓN s.f. Reclamación.

RECLAMANTE adx. e s. Reclamante.

RECLAMAR v. Reclamar.

RECLAMO s.m. [Ave de] reclamo. ║ Reclamo [para chamar a atención].

RECLASIFICAR v. Reclasificar.

RECLINABLE adx. Recrinable / recrinábel.

RECLINACIÓN s.f. Reclinación.

RECLINAR(SE) v. Recostar(se), reclinar(se).

RECLINATORIO s.m. Reclinatorio (moble).

RECLUIR(SE) v. Recluir(se), encerrar(se), enclaustrar(se).

RECLUSIÓN s.f. Reclusión, encerro.

RECLUSO, A s. Preso, recluso.

RECLUTA s.m. Recruta.

RECLUTADOR, A adx. Recrutador.

RECLUTAMIENTO s.f. Recrutamento.

RECLUTAR v. Recrutar.

RECOBRAR v. Recobrar. ║ v.pr. Recobrarse, repoñerse. ║ Acordar, espertar [despois dun desmaio].

RECOCER(SE) v. Recocer(se).

RECOCHINEARSE v.pr. Chufarse, burlarse.

RECOCHINEO s.m. (coloq.) Burla, chacota, chufa, moca.

RECODAR (2) v. Facer unha revolta [un río, camiño, etc].

RECODAR(SE) (1) v. Deitarse sobre o cóbado.

RECODO s.m. Revolta, relanzo, retorta.

RECOGEDOR s.m. Recolledor.

RECOGER(SE) Recoller(se)464.

RECOGIDA s.f. Recollida, recolleita.

RECOGIMIENTO s.m. Recollemento.

RECOLECCIÓN s.f. Recolleita, colleita, apaña, recollida. ║ Recolección, recompilación. ║ Cobranza

RECOMENDACIÓN s.f. Recomendación.

RECOMENDAR v. Recomendar.

RECOMENZAR v. Recomezar.

RECOMPENSA s.f. Recompensa.

RECOMPENSAR v. Recompensar.

RECOMPONER v. Recompoñer, recompor, refacer.

RECOMPOSICIÓN s.f. Recomposición.

RECOMPRA s.f. Recompra.

RECOMPRAR v. Recomprar.

RECOMPUESTO (part . irreg. de ‘recomponer’, recompoñer) Recomposto.

RECONCENTRAR(SE) v. Reconcentrar(se).

RECONCILIABLE adx. FReconciliable / reconciliábel.

RECONCILIACIÓN s.f. Reconciliación.

RECONCILIAR(SE) v. Reconciliar(se), amigar(se).

RECONCOMIO s.m. Desasosego, desacougo.

RECÓNDITO, A adx. Recóndito, oculto, moi escondido.

RECONDUCCIÓN s.f. Recondución.

RECONDUCIR v. Reconducir.

RECONFORTANTE adx. Reconfortante.

RECONFORTAR v. Reconfortar, confortar de novo.

RECONOCER v. Recoñecer.

RECONOCIBLE adx. Recoñecible.

RECONOCIDO, A adx. Ben coñecido, acreditado. ║ Recoñecido, agradecido.

RECONOCIMIENTO s.m. Recoñecemento.

RECONQUISTA s.f. Reconquista.

RECONQUISTADOR, A adx. Reconquistador.

RECONQUISTAR v. Reconquistar.

RECONSIDERACIÓN s.f. Reconsideración.

RECONSIDERAR v. Reconsiderar, considerar de novo.

RECONSTITUIR(SE) v. Reconstituír(se), constituír de novo. ║ v. (Med.) Reconstituír(se), recompoñer(se).

RECONSTITUYENTE adx. e s.m. Reconstituínte.

RECONSTRUCCIÓN s.f. Reconstrución.

RECONSTRUCTIVO, A adx. Reconstrutivo, rel. á reconstrución.

RECONSTRUIR v. Reconstruír.

RECONTAR v. Recontar, contar de novo.

RECONVENCIÓN s.f. Reconvención, acc. e ef. de reconvir.

RECONVENIR v. Reconvir.

RECONVERSIÓN s.f. Reconversión, acc.e ef. de ‘reconvertir’, reconverter.

RECOPILAR v. Recompilar, xuntar [en compendio].

RECORD s.m. (voz inglesa) Récord [pl.: Récords].

RECORDABLE adx. Recordable / recordábel.

RECORDACIÓN s.f. Recordación.

RECORDAR v. Recordar, lembrar, facer mentes.

RECORDATORIO, A adx. Que serve para recordar. ║ s.m. Recordatorio (aviso ou estampa).

RECORRER 465 v. Percorrer, andar un camiño. Atravesar, cruzar.

RECORRIDO s.m. Percorrido.

RECORTABLE adx. e s.m. Recortable / recortábel.

RECORTADO, A adx. e s.m. Recortado.

RECORTAR v. Recortar.

RECORTE s.m. Recorte, acc.e ef. de recortar.
RECORTES s.m.pl. Recortes, retrincos, retallos.

RECORVO, A adx. Curvo, curvado.

RECOSER v. Recoser, volver coser.

RECOSIDO s.m. Remendo, repaso (de roupa).

RECOSTAR(SE) v. Recostar(se), reclinar(se).

RECOVECO s.m. Recuncho, curruncho. ║ Rodeo, reviravoltas, circunloquio.

RECREACIÓN s.f. Recreación.

RECREAR v. Recrear, crear de novo. ║ Recrear(se), divertir(se).

RECREATIVO, A adx. Recreativo, que recrea.

RECREO s.m. Recreo.

RECRÍA s.f. Recría, acc. e ef. de recriar.

RECRIAR v. Recriar.

RECRIMINACIÓN s.f. Recriminación, reprensión.

RECRIMINAR v. Recriminar, reprender, reprochar.

RECRIMINATORIO, A adx. Rcriminatorio.

RECRUDECER(SE) v. Recruar(se).

RECRUDESCENCIA s.f., RECRUDECIMIENTO s.m. Recrudescencia, recrudecemento.

RECTA s.f. (Xeom.) Recta. ║ s.f. Recta [dunha estrada].

RECTAL adx. (Anat.) Rectal, rel, ao recto.

RECTANGULAR adx. Rectangular.

RECTÁNGULO s.m. Rectángulo.

RECTIFICABLE adx. Rectificable /rectificábel, corrixible, emendable.

RECTIFICACIÓN s.f. Rectificación, emenda.

RECTIFICADOR, A adx. e s.m. (Electr.) Rectificador.

RECTIFICAR v. Rectificar.

RECTILÍNEO, A adx. Rectilíneo.

RECTITUD s.f. Rectitude.

RECTO, A adx. Recto, dereito. ║ adx. Recto, xusto, rigoroso, severo. ║ adv. Recto, seguido. ║ s.m. (Anat.) Recto.

RECTOR, A adx. e s. Reitor.

RECTORADO s.m. Reitorado.

RECTORAL adx. Reitoral, do reitor. ║ s.f. Reitoral (eclesiástica), reitoría, abadía.

RECTORAR v. Rexer, gobernar.

RECTORÍA s.f. Reitoría (cargo).║ Reitoría, reitoral (casa).

RECUA s.f. Recua.

RECUADRO s.m. Recadro.

RECUBRIMIENTO s.m. Recubrimento.

RECUBRIR v. Recubrir. ║ Retellar.

RECUENTO s.m. Reconto, acc. e ef. de recontar. ║ Inventario. ║ Comprobación [do número].

RECUERDO s.m. Lembranza, acordanza, recordo.

RECUERDOS s.m.pl. Recordos, saúdos.

RECULADA s.f. Recuada, recuamento.

RECULAR v. Recuar, arrecular, retranquear.

RECUPERABLE adx. Recuperable / recuperábel.

RECUPERACIÓN s.f. Recuperación.

RECUPERADOR, A adx. Recuperador.

RECUPERAR(SE) v. Recuperar(se).

RECURRENCIA s.f. Recorrencia, cal, de recorrente.

RECURRENTE adx. Recorrente.

RECURRIBLE adx. Recorrible / recorríbel.

RECURRIR v. Recorrer.

RECURSIVIDAD s.f Recursividade, cal. de recursivo.

RECURSIVO, A adx. Recursivo (repetible).

RECURSO s.m. Recurso, medio, remedio. ║ s.m. (Der.) Recurso, apelación. ║ s.m.pl. Recursos, medios económicos.

RECUSABLE adx. Recusable / recusábel.

RECUSACIÓN s.f. Recusación.

RECUSAR v. Recusar, non admitir. ║ (Der.) Recusar, rexeitar.

REDACTAR v. Redactar.

REDACTOR, A adx. e s. Redactor.

RED s.f. Rede. ║ (informática) Rede, internet.
RED DE ALCANTARILLADO: Rede se sumidoiros.

REDADA s.f. Redada, lance (na pesca).║ Redada (da policía).

REDAÑO s.m. (Anat.) Redeño, cordela, entretiño.

REDAÑOS s.m.pl. Forzas, bríos, audacia, valor.

REDAR v. Redar, calar, largar, bota-las redes ao mar.

REDARGUCIÓN s.f. Redargución, acc e ef. de redargüir.

REDARGÜIR v. Redargüír, argüír en contra.

REDECILLA s.f. Tecido das redes. ║ Rede [para o pelo]. ║ Retículo (segunda cavidade do estómago dos ruminantes).

REDEDOR s.m. Arredor.
EN REDEDOR, ALREDEDOR (loc. adv.) Arredor, derredor.

REDEFINIR v. Redefinir.

REDENCIÓN s.f. Redención, acc. e ef. de redimir.

REDENDIJA s.f. [V. RENDIJA].

REDENTOR, A adx. Redentor, que redime. ║ s.m. (Cat.) Redentor, Xesucristo.

REDENTOR, A adx. e s. Redentor. ║ s.m. por antonom. Xesucristo.

REDENTORISTA adx. e s. Redentorista (membro da Congregación do Santísimo Redentor).

REDEÑA s.f. (pesca) Salabardo.

REDERO, A adx. Rel ás redes. ║ s. Redeiro (que fai ou traballa con redes).

REDESCUBRIR v. Redescubrir, descubrir de novo.

REDESCUBIERTO Part .irreg. Redescuberto.

REDHIBICIÓN s.f. Redhibición, acc. e ef. de redhibir.

REDHIBIR v. Redhibir, desfacer unha compra (por ter un defecto).

REDICHO, A adx. Sabichón, sabichoso, sabido.

REDIL s.m. Curral para o gando.

REDIMIBLE adx. Redimible / redimíbel, que se pode redimir.

REDIMIR(SE) v. Redimir(se).

REDISTRIBUCIÓN s.f. Redistribución.

REDISTRIBUIR v. Redistribuír.

RÉDITO s.m. Rédito. Xuros, pl.

REDITUAR v. Render, producir utilidade.

REDIVIVO, A adx. Redivivo.

REDOBLAMIENTO s.m. Redobramento.

REDOBLAR v. Redobrar, dobrar, duplicar. ║ Repetir, reiterar. ║ Redobrar, repenicar (cun tambor).

REDOBLE s.m. Redobre.

REDOMA s.f. Redoma (un tipo de vasilla).

REDOMADO, A adx. Arteiro, astuto, cazurro, raposeiro. ║ adx.Completo, total (ref. ás malas calidades dunha persoa).

REDONDA s.f. Redonda, bisbarra, zona, arredores, m.pl.

REDONDEAR v. Redondear, arredondar.

REDONDEL s.m. Circunferencia. ║ Círculo. ║ Praza de touros.

REDONDEZ s.f. Redondez.

REDONDILLA s.f. [Letra] redonda. ║ (Métr.) Redondilla (un tipo de estrofa).

REDONDO, A adx. Redondo.

REDOVA s.f. Redova (unha danza polaca).

REDROJO s.m. Pampo (acio pequeno que queda sen vendimar). s.m. (coloq.) Rapaz que non medra.

REDUCCIÓN s.f. Redución.

REDUCCIONISMO s.m. ReducionismoO.

REDUCCIONISTA adx. e s. ReducionistaO.

REDUCIBLE adx. Reducible / reducíbel.

REDUCIDO, A part. e adx. Reducido.

REDUCIR(SE) v. Reducir(se).

REDUCTIBLE adx. RedutibleO / redutíbel, reducible / reducíbel.

REDUCTO s.m. (Mil.) RedutoO.

REDUCTOR, A adx. e s. RedutorO.

REDUNDANCIA s.f. Redundancia.

REDUNDANTE adx. Redundante.

REDUNDAR v. Redundar, reverter.

REDUPLICAR v. Reduplicar, redobrar. ║ Repetir.

REDUVIO s.m. (Zoo.: Insecto Reduvius personatus) Reduvio

REEDICIÓN s.f. Reedición.

REEDIFICACIÓN s.f. Reedificación.

REEDIFICADOR, A adx. e s. Reedificador.

REEDIFICAR v. Reedificar, refacer.

REEDITAR v. Reeditar.

REEDUCAR v. Reeducar.

REELABORACIÓN s.f. Reelaboración.

REELABORAR v. Reelaborar.

REELECCIÓN s.f. Reelección.

REELEGIBLE adx. Reelixible / reelixíbel.

REELEGIDO, A, REELECTO, A part. reg. e irreg. Reelixido, reelecto.

REELEGIR v. Reelixir.

REEMBARCAR(SE) v. Reembarcar.

REEMBARQUE s.m. Reembarque.

REEMBOLSABLE, REMBOLSABLE adx. Reembolsable / reembolsábel.

REEMBOLSAR v. Reembolsar.

REEMBOLSO s.m. Reembolso.

REEMPLAZAR v. Remudar, substituír, cambiar.

REEMPLAZO s.m. Remuda, substitución, cambio.

REEMPLEO s.m. Reemprego.

REENCARNACIÓN s.f. Reencarnación.

REENCARNAR v Reencarnar.

REENCONTRAR(SE), RENCONTRAR(SE) v. Reencontrar(se).

REENCUENTRO, RENCUENTRO s.m. Reencontro.

REENGANCHAR v. Reenganchar.

REENGANCHAR(SE) v.tr.e pr.(Mil.) Reenganchar(se).

REENVIAR v. Reenviar.

REENVÍO s.m. Reenvío.

REESCRIBIR v. Reescribir.

REESCRITO, A part. irreg. De ´reescribir´ Reescrito.

REESCRITURA s.f. Reescritura.

REESTRUCTURACIÓN s.f. Reestruturación.

REESTRUCTURADOR, A adx. Reestruturador.

REESTRUCTURAR v. Reestruturar.

REEXAMINACIÓN s.f. Reexame /ks /.

REEXAMINAR v. Reexaminar /ks /.

REEXPEDICIÓN s.f. Reexpedición, reenvío.

REEXPEDIR v. Reexpedir, reenviar.

REEXPORTAR v. Reexportar.

REFACCIÓN s.f. Refección, comida lixeira, petisco. ║ Refección, arranxo.

REFAJO s.m. Refaixo, saiote.

REFECTORIO s.m. Refectorio, comedor conventual.

REFERENCIA s.f. Referencia.

REFERENCIAL adx. Referencial.

REFERÉNDUM, REFERENDO s.m. Referendo.

REFERENTE adx. e s. Referente.

REFERIR(SE) v. Referir(se).

REFILÓN > DE REFILÓN (loc. adv.) De esguello, de través. ║ De paso, de camiño.

REFINACIÓN s.f. Refinación, refino, acc. de refinar.

REFINADO, A adx. Refinado, fino, exquisito, requintado. ║ s.m. refino, acc. de refinar.

REFINADOR, A adx. e s. Refinador.

REFINAMIENTO s.m. Refinamento, esmero, coidado.

REFINAR v. Refinar.

REFINARSE v.pr. Refinarse, facerse máis fino, requintarse.

REFINERÍA s.f. Refinería / refinaría.

REFINO, A adx. Refino. ║ s.m. Refino, refinación.

REFLECTAR v. Reflectir.

REFLECTOR, A adx. e s.m. (aparello) Reflector.

REFLEJAR(SE) v. Reflectir(se).

REFLEJO, A adx. e s.m. Reflexo /ks/466.

RÉFLEX adx. e s.f. (cámara fot.)(do inglés) Réflex.

REFLEXIBLE adx. Reflexible / reflexíbel.

REFLEXIÓN s.f. Reflexión, meditación. ║ Reflexion (acc. de reflectir).

REFLEXIONAR v. Reflexionar, meditar.

REFLEXIONAR v. Reflexionar. Cavilar.

REFLEXIVO, A adx. Reflexivo.

REFLOTACIÓN s.f. Reflotación.

REFLOTAR v. Reflotar.

REFLUIR v. Refluír [un líquido]. ║ Redundar [en beneficio propio].

REFLUJO s.m. Refluxo, devalo [da marea].

REFOCILAR(SE) v. Refocilar(se), recrear(se).

REFORESTACIÓN s.f. Reforestación.

REFORESTAR v. Reforestar.

REFORMA s.f. Reforma.

REFORMABLE adx. Reformable / reformábel.

REFORMADO, A adx. Reformado.

REFORMADOR, A adx. e s. Reformador.

REFORMAR(SE) v. Reformar(se).

REFORMATORIO s.m. Reformatorio.

REFORMISMO s.m. (doutrina) Reformismo.

REFORMISTA adx. e s. Reformista.

REFORMULACIÓN s.f. Reformulación, acc. de reformular.

REFORMULAR v. Reformular, formular de novo.

REFORZADOR, A adx. Reforzador, que reforza. ║ s.m. (fotografía) Reforzador.

REFORZAMIENTO s.m. Reforzamento, acc. de reforzar.

REFORZAR(SE) v. Reforzar(se).

REFRACCIÓN s.f. (Fís.) Refracción, acc. e ef.de refractar).

REFRACTAR v. (Física) Refractar.

REFRACTARIO, A adx. Refractario, [persoa] oposta, rebelde. ║ [Material] resistente.

REFRÁN s.m. Refrán, dito.

REFRANERO s.m. Refraneiro.

REFREGADURA s.f. Refrega, acc. de refregar. esfregadela

REFREGAR v. Refregar, restregar.

REFREíR v. Fritir de novo. ║ Fritir de máis.

REFRENAR(SE) v. Refrear(se).

REFRENDAR v. Referendar.

REFRENDARIO, A, REFERENDARIO, A s. Referendario (funcionario que referenda).

REFRESCANTE adx. Refrescante.

REFRESCAR v. Arrefriar (o tempo). ║ Refrescar, arrefriar, enfriar. ║ v.pr. Refrescarse.

REFRESCO s.m. Refresco.

REFRIEGA s.f. Refrega, baralla, liorta.

REFRIGERACIÓN s.f. Refrixeración, acc. de refrixerar.

REFRIGERADOR, A adx. Refrixerador. ║ s.f. Refrixerador, frigorífico, neveira.

REFRIGERANTE adx. e s.m. (Quím.) Refrixerante.

REFRIGERAR v. Refrixerar.

REFRIGERIO s.m. Refrixerio, petisco, bocado, comida lixeira. ║ Refrixerio, consolo, conforto.

REFRITO s.m. (Cociña) Rustrido, refrito.

REFUERZO s.m. Reforzo.

REFUGIADO, A s. Refuxiado

REFUGIAR(SE) v. Refuxiar(se), acoller(se).

REFUGIO s.m. Refuxio, agarimo, abeiro.

REFULGENCIA s.f. Refulxencia, resplandor, escintilación.

REFULGENTE adx. Refulxente, resplandecente.

REFULGIR v. Refulxir, ressplandecer, escintilar.

REFUNFUÑAR v. Roñar, rosmar, refungar, fungar.

REFUNFUÑÓN, A adx. Roñón, rosmón, fungón.

REFUTABLE adx. Refutable / refutábel.

REFUTACIÓN s.f. Refutación.

REFUTAR v. Rebater, refutar. Retrucar.

REGADERA s.f. Regadeira (aparello).║ Regadoira, birta, brita, caldeira, regueira (canle).

REGADIO s.m. Regadío.

REGADOR, A adx. e s.m. Regador.

REGADURA s.f. Rega, regadura.

REGAJO, REGAJAL, REGATO s.m. Regato, rego.

REGALA s.f. (Mar.) Regala, cairel, courel (táboa da borda).

REGALADO, A adx. Regalado = [ Delicado. ║ Pracenteiro. ║ Moi barato. ]

REGALAR (1) v. Regalar, dar, obsequiar.

REGALAR (2) v. Derreter (pola calor).
REGALARSE v.pr. Tratarse ben [un mesmo].

REGALÍA s.f. Regalía (privilexio).

REGALIZ s.m., OROZUZ s.m., REGALIZA s.f., PALO DULCE (Bot.: Pl. Glycyrrhiza glabra e pasta que se fai co zume da raíz) Regalicia.

REGALO s.m. Regalo, agasallo, galano, obsequio.

REGAÑADIENTES > A REGAÑADIENTES (loc. adv.) De mala gana, a contragusto.

REGAÑAMIENTO s.m. Rifa, reprimenda.

REGANTE adx. e s. Regante.

REGAÑAR v. Rosmar, refungar. ║ Rifar, reprender.

REGAÑINA s.f. Reprimenda, reprensión.

REGAR v. Regar.

REGATA (1) s.f. (Agric,) Brita / birta, regadoira, caldeira (rego secundario).

REGATA(2) s.f. (Mar) Regata.

REGATEAR v. Relear, regatear. ║ (fig.) Escatimar, aforrar. ║ (no fútbol e outros deportes) Canear.

REGATEO s.m. Releo, regateo.

REGATERO, A adx. e s. Regateiro, releón, na.

REGATO s.m. Regato, regacho.

REGATÓN (2) adx. e s. Retallista, que comercia a retallo. ║ adx. e s. Regateiro, releón.

REGATÓN (2) s.m. Regatón /recatón, ferrón.

REGAZAR v. Arregazar, recachar, remangar [a saia].

REGAZO s.m. Colo, regazo.

REGENCIA s.f. Rexencia.

REGENERACIÓN s.f. Rexeneración.

REGENERACIONISMO s.m. (Hist.) Rexeneracionismo.

REGENERACIONISTA adx. e s. Rexeneracionista.

REGENERADOR, A adx. e s. Rexenerador.

REGENERAR(SE) v. Rexenerar(se).

REGENERATIVO, A adx. Rexenerativo.

REGENTAR v. Rexentar.

REGENTE adx. e s. Rexente.

REGICIDA adx. e s. Rexicida.

REGICIDIO s.m. Rexicidio.

REGIDOR, A adx. e s. Rexedor.

REGIDURÍA s.f. Oficio de rexedor.

RÉGIMEN (pl.: REGÍMENES) s.m. Réxime. (pl.: RéximesA)

REGIMIENTO s.m. Rexemento.

REGIO, A adx. Rexio.

REGIÓN s.f. Rexión.

REGIONAL adx. Rexional.

REGIONALISMO s.m. Rexionalismo.

REGIONALISTA adx. e s. Rexionalista.

REGIR v. Rexer.

REGISTRADOR, A adx. e s. Rexistrador.

REGISTRAL adx. Rexistral.

REGISTRAR v. Rexistrar.

REGISTRO s.m. Rexistro.

REGLA s.f. Regra.

REGLADO, A adx. Moderado, atemperado, contido. ║ Regrado, suxeito unha regra.

REGLAMENTACIÓN s.f. Regulamentación (Acc. de regulamentar).║ Conxunto de regras.

REGLAMENTAR v. Regulamentar.

REGLAMENTAR v. Regulamentar.

REGLAMENTARIO, A adx. Regulamentario.

REGLAMENTO s.m. Regulamento.

REGLETA s.f. Regreta (peza de imprenta)║ Enchufe múltiple.

REGLÓN s.m. Aum. de ‘regla’, regra. ║ Regra [grande de albanelería].

REGOCIJAR(SE) v. Aledar(se) moito.

REGOCIJO s.m. Alegría, ledicia.

REGODEARSE v.pr. Deleitarse, compracerse. ║ v.pr.(coloq.) Troulear, truar, rexoubar. ║ v.pr.(coloq.) Chufarse do mal de outro.

REGOLDAR v. Arrotar.

REGOLDO s.m. Castiñeiro silvestre.

REGOLFAR v. Repoupar (arrecuar a auga contra a súa corrente).

REGORDETE, A adx. (fam.) Repoludo, bazuncho, gordecho.

REGRESAR v. Regresar, tornar, volver.

REGRESIÓN s.f. Regresión.

REGRESIVO, A adx. Regresivo, recesivo.

REGRESO s.m. Regreso, retorno, volta.

REGÜELDO s.m. Arroto.

REGUERA s.f. (Agric,) Regueira, rega, cano, rego.

REGUERO s.m. Rego, regueiro.

REGULABLE adx. Regulable / regulábel.

REGULACIÓN s.f. Regulación.

REGULADOR, A adx. Regulador. ║ s.m. (aparello) Regulador.

REGULAR (1) v. Regular = [ Axustar. ║ Regular, regrar. ║ Rexer, someter a unhas regras. ]

REGULAR (2) adx. Regular = [ Axustado a unha regra. ║ Uniforme, co mesmo ritmo. ║ Homoxéneo, igual, sen cambios. ║ Nin bo / moito, nin malo / pouco. ]

REGULARIDAD s.f. Regularidade.

REGULARIZAR v. Regularizar, facer regular. ║ Legalizar (algo pendente).

RÉGULO s.m. Régulo, especie de cacique.

REGURGITACIÓN s.f. Regurxitación, vómito, bocallada.

REGURGITAR v. Regurxitar, devolver, vomitar, golfar, trousar.

REGUSTO s.m. Saibo, resaibo [que deixa a comida].

REHABILITACIÓN s.f. Rehabilitación.

REHABILITAR v. Rehabilitar.

REHACER v. Refacer, volver facer.

REHACERSE v.pr. Refacerse, recuperarse. ║ Serenarse, acougar, amosar tranquilidade.

REHÉN s. Refén, arrefén.

REHENCHIR v. Reencher.

REHERVIR v. Referver.

REHOGAR v. Refogar.

REHUIR v. Refugar, desbotar, rexeitar. ║ Repugnar, repeler. ║ Evitar o trato.

REHÚS s.m. Refugallo, refugo, desperdicio, reboutallo.

REHUSAR v. Refugar, rexeitar, desbotar.

REIDOR, A adx. e s. Rincheiro. ║ Riseiro, ledo.

REIFORME adx. (Zool.) Reiforme, [ave] grande.

REIMPLANTACIÓN s.f. Reimplantación.

REIMPLANTAR v. Reimplantar.

REIMPORTACIÓN s.f. Reimportación.

REIMPORTAR v. Reimportar.

REIMPRESIÓN s.f. Reimpresión.

REIMPRIMIR v. Reimprimir.

REINA s.f. Raíña.

REINADO s.m. Reinado.

REINANTE adx. Reinante.

REINAR v. Reinar.

REINCIDENCIA s.f. Reincidencia.

REINCIDENTE adx. e s. Reincidente.

REINCIDIR v. Reincidir.

REINCORPORACIÓN s.f. Reincorporación.

REINCORPORAR(SE) v. Reincorporar(se).

REINETA adx. e s.f. [Mazá] reineta.

REINGRESAR v. Reingresar.

REINGRESO s.m. Reingreso.

REINICIAR v. Reiniciar, iniciar de novo.

REINO s.m. Reino.

REINSERCIÓN s.f. Reinserción, acc. de reinserir.

REINSERTAR(SE) v. Reinserir(se).

REINSTALAR v. Reinstalar.

REINTEGRABLE adx. Reintegrable / reintegrábel.

REINTEGRACIÓN s.f. Reintegración.

REINTEGRAR(SE) v. Reintegrar(se).

REINTEGRO s.m. Reintegro.

REINVERSIÓN s.f. (Econ.) Reinvestimento, acc. e ef. de reinvestir.

REINVERTIR v. (Econ.) Reinvestir (Investir de novo os beneficios obtidos).

REIR(SE) v. Rir.

REITERACIÓN s.f. Reiteración, repetición.

REITERADO, A adx. Reiterado, repetido.

REITERAR v. Reiterar, repetir.

REITERATIVO, A adx. Reiterativo, repetitivo.

REIVINDICABLE adx. Reivindicable / reivindicábel.

REIVINDICACIÓN s.f. Reivindicación.

REIVINDICAR v. Reivindicar.

REIVINDICATIVO, A adx. Reivindicativo, que reivindica.

REJA (1) s.f. (Agric.) Rella, palmela (peza do arado). ║ Arada, aradura. (Laboura que se fai coa rella).

REJA (2) s.f. Reixa.

REJERO s.m. Home que fai reixas.

REJILLA s.f. Reixa, enreixado m., gradicela.

REJUNTAR(SE) v. Rexuntar(se), arrexuntar(se).║ v. (Constr.) Rexuntar [xuntas].

REJUVENECEDOR, A adx. Rexuvenecedor.

REJUVENECER v. Remocicar, rexuvenecer.

REJUVENECIMIENTO s.m. Rexuvenecemento.

RELACIÓN s.f. Relación. (Exposición║ conexión║ trato║ lista …)

RELACIONAR(SE) v. Relacionar(se).

RELAJACIÓN s.f. Relaxación, relaxamento. Hernia.

RELAJAMIENTO s.m. Relaxamento.

RELAJANTE adx. e s. Relaxante.

RELAJAR(SE) v. Relaxar(se).

RELAJO s.m. Relaxo, relaxamento dos costumes.Desorde, barullo.

RELAMER(SE) v. Relamber(se).

RELÁMPAGO s.m. Lustro, lóstrego, relampo, alustro.

RELAMPAGUEAR v. Alustrar, lostregar, relampar.

RELANZAMIENTO s.m. Relanzamento.

RELANZAR v. Relanzar, lanzar de novo. ║ Repeler, rexeitar.

RELATAR v. Relatar, contar, narrar, referir.

RELATIVIDAD s.f. Relatividade.

RELATIVISMO s.m. (Filos.) Relativismo.

RELATIVISTA adx. e s. Relativista.

RELATIVIZAR v. Relativizar.

RELATIVO, A adx. Relativo.

RELATO s.m. Relato, narración.

RELATOR, A s. Relator, narrador.

RELATORÍA s.f. Relatoría, emprego ou oficina do relator.

RELAX s.m. (do inglés) Relax.

RELÉ s.m. (Electr.)(do francés) Relé.

RELEER v. Reler.

RELEGACIÓN s.f. Relegación, acc. e ef. de relegar.

RELEGAR v. Relegar = [ Desterrar. ║ Afastar, apartar, pospoñer. ]

RELENTE s.m. Relento, sereno, resío.

RELEVANCIA s.f. Relevancia.

RELEVANTE adx. Relevante.

RELEVAR v. Relevar, dar relevo a algo. ║ Remediar. ║ Exaltar. ║ Exonerar, eximir. ║ Remudar, cambiar, substituir (unha persoa por outra).

RELEVISTA adx. e s.(Dep.) Remudista (participante nunha carreira de remudas).

RELEVO s.m. Remuda f., cambio, substitución (dunha persoa por outra).

RELICARIO s.m. Relicario.

RELIEVE s.m. Relevo.

RELIGIÓN s.f. Relixión.

RELIGIOSIDAD s.f. Relixiosidade.

RELIGIOSO, A adx. e s. Relixioso.

RELINCHAR v. Rinchar [o cabalo].

RELINCHO s.m. Rincho.

RELINGA s.f. (Mar.) Relinga.

RELINGAR v. (Mar.) Relingar.

RELIQUIA s.f. Reliquia.

RELLANO s.m. Relanzo, descanso [dunha escaleira]. ║ Rechán, relanzo, chancela [dun terreo pendente].

RELLENAR v. Encher, reencher. ║ (ref. a un impreso) Encher, cubrir.

RELLENO s.m. Recheo.

RELOJ s.m. Reloxo. ║ s.m. (Zoo.: Bivalvo Dosinia exoleta) Reló.

RELOJERÍA s.f. Reloxería / reloxaría.

RELOJERO, A s. Reloxeiro.

RELUCIENTE adx. Relucente, brillante, coruscante, refulxente.

RELUCIR v. Relucir, brillar, lucir, refulxir.

RELUCTANCIA s.f. Renitencia, indocilidade. ║ (Fis.) Resistencia ao fluxo magnético.

RELUMBRAR v. Resplandecer, brillar, relucir.

RELUMBRE s.m, Brillo, esplendor, resplandor, refulxenxcia.

REMACHAR v. Remachar.

REMACHE s.m. Remache.

REMADOR, A s. Remador, remeiro.

REMAKE s.m. (do inglés) Remake (nova versión dunha obra artística).

REMANECER v. Remanecer, aparecer de novo.

REMANENTE adx. e s. Remanente, resto, residuo.

REMANGAR(SE) v. Refucir(se), (a)remangarse.

REMANGUILLÉ > A LA REMANGUILLÉ loc.adv. (coloq.) De xeito atrapallado.

REMANSAR(SE) v. Remansar(se).

REMANSO s.m. Remanso, mansío, relanzo.

REMAR v. Remar, vogar.

REMARCAR v. Remarcar = [ Volver marcar. ║ Salientar, destacar. ]

REMATADO adx. Rematado,¡.

REMATAR v. Rematar, acabar, findar.

REMATE s.m. Remate.

REMECER(SE) v. Remexer(se).

REMEDAR v. Arremedar / remedar, imitar.

REMEDIABLE adx. Remediable / remediábel,

REMEDIAR v. Remediar.

REMEDIO s.m. Remedio.

REMEDO s.m. Arremedo.

REMEJER, MEJER v. Remexer, mexer, remover, revolver.

REMEMBRANZA s.f. Lembranza.

REMEMBRAR v. Lembrar.

REMEMORAR v. Lembrar, relembrar, rememorar.

REMENDAR v. Remendar, mendar, repasar.

REMERO, A adx. e s. Remeiro.

REMESA s.f. Remesa.

REMIENDO s.m. Remendo, mendo, pegón, repaso, tomba f.

RÉMIGE s.f. (Zool.) Rémixe, [pluma] remeira.

REMILGADO, A adx. Mexeriqueiro.

REMILGO(S) s.m. (pl.) Melindre(s), mexericada(s).

REMINISCENCIA s.f. Recordo, reminiscencia.

REMIRADO, A adx. Remirado, cauto. ║ Remirado, melindreiro.

REMIRAR(SE) v. Remirar(se).

REMISIBLE adx. Remisible / remisíbel, Perdoable / perdoábel.

REMISIÓN s.f. Remisión, acc. e ef. de remitir.

REMISO, A adx. Remiso, deixado, abandonado.

REMITENTE s. Remitente.

REMITIR(SE) v. Remitir(se).

REMO s.m. Remo.

REMOCIÓN s.f. Remoción, acc. e ef. de remover(se).

REMODELACIÓN s.f. Remodelación, acc. e ef. de remodelar.

REMODELAR v. Remodelar, reformar.

REMOJAR v. Remollar, pór a /de remollo

REMOJO s.m. Remollo.

RÉMOL s.m. (Zoo.: Peixe Scophthalmus rhombus) Curuxo, sollo.

REMOLACHA s.f. Remolacha.

REMOLACHA s.f. (Bot.: Pl.Beta vulgaris) Remolacha.

REMOLCADOR s.m. Remorcador / remolcador.

REMOLCADOR, A adx. e s.m. Remolcador.

REMOLCAR v. Remolcar, abordelar, solear.

REMOLER v. Remoer, volver moer467.

REMOLINO s.m. Remuíño. Polvoriño (de po). Ola [nun río].

REMOLÓN adx. Moulón, -ona, zoupeiro, zoupón, -ona.

REMOLQUE s.m. Remorque / remolque. ║ Remorque, remorcamento.

REMONTA s.f. Remonta (coidado das cabalarías do exército ou parche no pantalón de montar.)

REMONTAR v. Remontar.

REMONTE s.m. Remonte (acc. de remontar ou transporte dos esquiadores).

REMOQUETE s.m. Moquete, puñada, puñazo.

RÉMORA s.f. (Zoo.: Peixe Remora remora) Rémora. ║ s.f. (fig.) Rémora, carga, estorbo, entretollo, traba.

REMORDER v. Remorder, ter remordementos. ║ Morder repetido.

REMORDIMIENTO s.m. Remordemento, remorso.

REMOSQUEARSE v. Temer, desconfiar, sospeitar.

REMOTO, A adx. Remoto.

REMOVER v. Remover, remexer.

REMOVIBLE adx. Removible / removíbel, que se pode remover.

REMOZAR v. Remocicar, rexuvenecer.

REMPLAZAR, REEMPLAZAR v. Reemprazar.

REMPLAZO, REEMPLAZO s.m. Reemprazo.

REMPUJAR v. Botar fóra a empurróns.

REMPUJÓN s.m. (coloq.) Empurrón, apuxón, empuxón.

REMUDA s.f. Remuda, remudamento, acc. e ef. de remudar(se). ║ Muda [de roupa].

REMUDAR v. Remudar, substituír. ║ Cambiar. ║ Mudar [de roupa]. ║ Transplantar [plantas].

REMUNERABLE adx. Remunerable / remunerábel.

REMUNERACIÓN s.f. Remuneración, retribución.

REMUNERADOR, A adx. e s. Remunerador.

REMUNERAR v. Remunerar, retribuír.

REMUNERATIVO, A adx. Remunerativo, retributivo.

REMUSGAR v. Sospeitar, recear.

REMUSGO s.m. Sospeita, desconfianza. ║ Viruxe (vento).

RENACENTISTA adx. e s. Renacentista.

RENACER v. Renacer, rexurdir.

RENACIMIENTO s.m. Renacemento, renacenza, rexurdimento.

RENACUAJO s.m. (Zoo. Larva dos anuros) Cágado, culleriña f, cágado, cabezolo.

RENAL adx. Renal, nefrítico.

RENCILLA s.f. Agarrada, disputa, rifa, enfrontamento (que deixa resentimento).

RENCO, A adx. e s. Derreado (por lesións dos cadrís).adx.m. Roncollo, galistro, grelón (que ten un só testículo).

RENCOR s.m. Rancor, xenreira, f.

RENCOROSO, A adx. Rancoroso.

RENDA s.f. (Agr.) Bima, arrenda, redra (dar unha segunda sacha).

RENDIBÚ s.m. Acatamento, agasallo, afago.

RENDICIÓN s.f. Rendición.

RENDIDO, A adx. Rendido, submiso.

RENDIJA, REDENDIJA s.f. Regandixa, fenda, grecha, gricho, m.

RENDIMIENTO s.m. Rendemento.

RENDIR v. Render, dar de si. ║ Arrequecer, lucir. ║ Vencer, someter.
RENDIRSE v.pr. Renderse, entregarse, capitular.

RENEGADO, A adx. e s. Renegado.

RENEGAR v. Renegar / arrenegar.

RENEGRIDO, A adx. Denegrido, ennegrecido.

RENGLóN s.m. Liña [dun escrito] f.

RENGO adx. e s. Rengo (coxo) por lesión nas cadeiras. ║ s.f. Xiva, chepa.

RENIFORME adx. Reniforme, con forma de ril.

RENIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 75) Renio, “Re“.

RENO s.m. (Zoo.: Mam. Rangifer tarandus) Reno.

RENOMBRADO, A adx. Soado, célebre, famoso.

RENOMBRE s.m. Renome, fama, sona.

RENOVABLE adx. e s. Renovable / renovábel.

RENOVACIÓN s.f. Renovación, anovamento.

RENOVADOR, A adx. e s. Renovador.

RENOVAR(SE) v. Renovar(se).

RENQUEAR v. Ranquear / renquear, trenquear, coxear.

RENTA s.f. Renda (rendemento).

RENTABILIDAD s.f. Rendibilidade.

RENTABILIZAR v. Rendibilizar,

RENTABLE adx. Rendible.

RENTAR v. Render (producir renda).

RENTERO, A adx. e s. Rendeiro. (Alugador, alugueiro, arrendador…)

RENUENCIA s.f. Renitencia, indocilidade, desacato (resistencia a obedecer).

RENUEVO s.m. Gromo, xermolo, rebento.

RENUNCIA s.f. Renuncia.

RENUNCIABLE adx. Renunciable / renunciábel.

RENUNCIACIÓN s.f., RENUNCIAMIENTO s.m. Renunciación.

RENUNCIANTE adx. e s. Renunciante, que renuncia.

RENUNCIAR v. Renunciar.

RENUNCIATARIO, A adx. e s. Renuncitario (o favorecido por unha renuncia).

RENVALSO s.m. (Carp) Rebaixe [no canto dunha porta].

REÑIDO, A adx. Desamigado, enfadado. ║ Competitivo, disputado, con moita rivalidade.

REÑIDOR, A adx. Rifón, -ona.

REÑIDURA s.f. Reprimenda, reprensión, rifa.

REÑIR v. Rifar. Berrar.

REO (1) s.m., TRUCHA MARINA (Zoo.: Peixe Salmo trutta) Reo.

REO (2) s.m. Vez, rolda, quenda, xeira.

REO (3), A s. Reo (acusado).
A REO, AL REO loc.adv. Deseguida, decontado, axiña468.

REOJO > MIRAR DE REOJO (loc. verb.) Mirar de esguello, de través. ║ Mirar con prevención.

REORDENAR v. Reordenar, ordenar de novo.

REORGANIZACIÓN s.f. Reorganización.

REORGANIZADOR, A adx. e s. Reorganizador.

REORGANIZAR(SE) v. Reorganizar(se).

REORIENTACIÓN s.f. Reorientación.

REORIENTAR(SE) v. Reorientar(se).

REOSTATO, REÓSTATO s.m. (Física) Reóstato.

REPARABLE adx. Reparable / reparábel, remediable / remediábel.

REPARACIóN s.f. Reparación, amaño, arranxo.

REPARADOR, A adx. e s. Reparador.

REPARAR v. Reparar, recompoñer, amañar, arranxar. ║ Reparar, deñar, centrar a atención

REPARO s.m. Reparo.

REPARTICIÓN s.f. Repartición.

REPARTIDOR, A adx. e s. Repartidor.

REPARTIMIENTO s.m. Repartimento, repartición.

REPARTIR v. Repartir, distribuír. Partillar.

REPARTO s.m. Repartición f.(Teatro) Elenco (conxunto de actores).

REPASAR v. Repasar.

REPASO s.m. Repaso, acc. e ef. de repasar. ║ s.m. (coloq.) Reprimenda.

REPATRIACIÓN s.f Repatriación.

REPATRIAR(SE) v. Repatriar)se).

REPECHO s.m. Petada, costa, pendente, tramo costento.

REPELENCIA s.f. Repelencia.

REPELENTE adx. Repelente / repelinte.

REPELER v. Repelir, rexeitar. ║ Repelir, repugnar.

REPENTE s.m. Repente (impulso súbito).
DE REPENTE (loc. adv.) De repente, de súpeto, de socato, subitamente.

REPENTINO, A adx. Repentino.

REPERCUSIÓN s.f. Repercusión.

REPERCUTIR v. Repercutir.

REPERTORIO s.m. Repertorio.

REPETICIÓN s.f. Repetición.

REPETIR(SE) v. Repetir(se). ║ (Repetir na comida:) v. Recuncar.

REPICAR v. Picar moito. ║ Volver picar. ║ Repenicar, repicar [as campás].

REPINALDO s.m. Repinaldo, variedade de mazá.

REPINTAR v. Repintar, pintar de novo. ║ v.pr. Pintarse en exceso.

REPIQUE s.m. Repenique, repique.

REPISA s.f. Andel m.

REPISAR v. Repisar.

REPLANTACIÓN s.f. Replantación.

REPLANTAR v. Replantar.

REPLANTEAR v. Reconsiderar, deseñar de novo, volver propoñer un asunto. ║ (Constr.) Planear, trazar, proxectar.

REPLANTEO s.m. Reconsideración.║ (Constr.) Traza, trazado, plan.

REPLEGAR(SE) v. Repregar(se).

REPLETAR v. Ateigar, abarrotar, atestar. ║ v.pr. Anoxarse, encherse, fartarse.

REPLETO, A adx. Repleto.

RÉPLICA s.f. Réplica, replicación, retruque, resposta.

REPLICACIÓN s.f. Replicación, réplica.

REPLICAR v. Contestar, replicar, retrucar.

REPLIEGUE s.m. Repregamento, acc. e ef. de repregar(se)

REPOBLACIÓN s.f. Repoboación, repoboamento.

REPOBLAR v. Repoboar.

REPOLLO s.m. Repolo.

REPOLLUDO, A adx. De forma de repolo.Repoludo, chaparro, cotrolo, mazaroco (persoa grosa e baixa).

REPONER(SE) v. Repoñer(se) / repor(se).

REPORTAJE s.m. Reportaxe f.

REPORTAR v. Reportar, producir, ocasionar, aportar.

REPORTAR(SE) v.tr. e pr. Reportar(se), refrear(se), represar(se), reprimir(se).

REPORTERO, A adx. e s. Reporteiro.

REPOSABRAZOS s.m. Repousabrazos.

REPOSACABEZAS s.m. Repousacabezas.

REPOSADO, A adx. Repousado, tranquilo, quedo, calmo.

REPOSAPIÉS s.m. Repousapés, tallo para apoiar os pés. Repousapés [das motos].

REPOSAR v. Repousar, pousar.

REPOSICIÓN s.f. Reposición, acc. e ef. de reponer(se).

REPOSO s.m. Repouso. Acougo.

REPOSTAR v. Repoñer.

REPOSTERÍA s.f. Repostería / repostaría.

REPOSTERO, A s. Repostero.

REPRENDER v. Reprender, amoestar, chamar a atención.

REPRENSIBLE adx. Reprensible / reprensíbel.

REPRENSIÓN s.f. Reprensión, reprimenda.

REPRESA s.f. Represa, presa, encoro, encalco, banzado.

REPRESALIA s.f. Represalia, vinganza.

REPRESALIAR v. Rpresaliar.

REPRESAR v. Represar.

REPRESENTABLE adx. Representable / representábel.

REPRESENTACIÓN s.f. Representación.

REPRESENTANTE s. Representante.

REPRESENTAR v. Representar.

REPRESENTATIVO, A adx. Representativo.

REPRESIÓN s.f. Represión.

REPRESIVO, A adx. Represivo.

REPRESOR, A adx. e s. Represor.

REPRIMENDA s.f. Reprimenda.

REPRIMIR v. Reprimir, conter, frear. ║ Reprimir, castigar, punir.

REPRIMIR(SE) v.tr. e pr. Reprimir(se), aguantar(se), refrear(se), coutar(se).

REPROBABLE adx. Reprobable / reprobábel, reprochable / reprochábel.

REPROBACIÓN adx. Reprobación, censura, crítica.

REPROBAR v. Reprobar, rexeitar, non dar por bó.

REPROBATORIO, A adx. Reprobatorio, que implica reprobación.

RÉPROBO, A adx. e s. Réprobo (condenado).║ Malvado, pérfido.

REPROCHABLE adx. Reprochable / reprochábel, censurable / censurábel.

REPROCHAR v. Reprochar.

REPROCHE s.m. Reproche.

REPRODUCCIÓN s.f. Reprodución.

REPRODUCIR(SE) v. Reproducir(se).

REPRODUCTIVO, A adx. Reprodutivo.

REPRODUCTOR, A adx. e s.m. Reprodutor.

REPROGRAFÍA s.f. Reprografía, reprodución de documentos.

REPS s.m. (voz francesa) Reps (un tecido de tapizaría).

REPTACIÓN s.f. Reptación (movemento dos réptiles).

REPTANTE adx. e s. Reptante, que repta.

REPTAR v. Reptar. Cobreguear, serpear.

REPTIL adx. e s.m. RéptilA.

REPÚBLICA s.f. República.

REPUBLICANISMO s.m. Republicanismo.

REPUBLICANO, A adx. Republicano.

REPUDIACIÓN s.f. Repudiación, repudio, acc. e ef. de repudiar.

REPUDIAR v. Repudiar, rexeitar.

REPUDIO s.m. Repudio, repudiación. ║ Renuncia.

REPUESTO adx. Apartado, retirado. ║ s.m. Aprovisionamento, reserva. ║ s.m. Reposto, recambio.

REPUGNANCIA s.f. Repugnancia, noxo m.

REPUGNANTE adx. Repugnante, noxento.

REPUGNAR v. Repugnar, estoxar.

REPUJADO s.m. Repuxado (acc. e ef. de repuxar e obra repuxada).

REPUJADOR, A s. Repuxador, o que repuxa.

REPUJAR v. Repuxar.

REPULGAR v. Avaiñar (costura).

REPULSA s.f. Repulsa, condena.

REPULSAR v. Refugar, desbotar, desprezar. ║ Denegar.

REPULSIÓN s.f. Repulsión, repugnancia.

REPULSIVO, A adx. Repulsivo, repelente, repugnante, noxento.

REPUNTA s.f. (Xeograf.) Repunta (punta máis saínte).║ Repunta, nova aparición de algo. ║ (coloq.) Rifa, baralla, lea, refrega.

REPUNTAR v. Repuntar, comezar a medrar, adquirir novo vigor. ║ (Mar.) Repuntar, comezar [unha marea].

REPUNTE s.m. Repunta, acc. e ef. de repuntar.

REPUTACIÓN s.f. Reputación, creto m.

REPUTAR v. Reputar, considerar, xulgar.

REQUEBRAR v. Esmiuzar, relar, crebar máis. ║ Face-las beiras, cortexar, galantear.

REQUEMAR(SE) v. Volver(se) queimar. ║ Requeimar(se), esturrar(se), esturruxar(se). ║ Requeimar(se), secar(se) [unha planta]. ║ v.pr. Doerse pola calada.

REQUERIMIENTO s.m. Requirimento.

REQUERIR v. Requirir.

REQUESÓN s.m. Requeixo.

REQUIEBRO s.m. Galanteo. Piropo.

RÉQUIEM s.m. (latín)(Mús.) Réquiem.

REQUILORIO(S) s.m. Requilorio, perifol, adorno excesivo,║ s.m.pl. Requilorios, reviravoltas, rodeos.

REQUIRENTE adx. e s.m. (Der.) Requirente. Requiridor.

REQUISA s.f. Requisa.

REQUISAR v. Requisar, aprehender, comisar, confiscar.

REQUISICIÓN v. Requisición, requisa (en tempos de guerra).

REQUISITO s.m. Requisito, condición para algo.

REQUISITORIO, A adx. e s.(Der.) Requisitorio (requirimento dun xuíz).

RERASUNCIÓN s.f. Reasunción.

RES s.f. Res, cabeza de gando.

RESABIDO, A adx. e s. Sabichón, sabichoso, resabido.

RESACA s.f. Resaca.

RESALIR v. (Arquit.) Sobresaír, salientar

RESALTAR v. Resaltar, salientar, sobresaír.

RESALTE s.m. Resalte, saínte, saliente.

RESALTO s.m. Resalte (acc. de resaltar). ║ Saínte, saliente

RESARCIBLE adx. Resarcible / resarcíbel.

RESARCIMIENTO s.m. Resarcimento.

RESARCIR(SE) v. Resarcir(se), compensar(se).

RESBALADERO, A adx. Escorregadizo, esvaradío. ║ s.m. Escorregadoiro, esvaradoiro.

RESBALADIZO, A adx. Esvaradío, escorregadizo.

RESBALAMIENTO s.m. Esvarón, escorregada, escorregón.

RESBALAR v. Esbarrar, escorregar, esvarar, esborrexer.

RESBALÓN s.m. Esvarón, escorregón, escorregada f.

RESCATABLE adx. Rescatable / rescatábel.

RESCATAR v. Rescatar.

RESCATE s.m. Rescate.

RESCINDIBLE adx. Rescindible / rescindíbel.

RESCISIÓN s.f. Rescisión, acc. e ef. de rescindir.

RESCISORIO, A adx. Rescisorio, que rescinde.

RESCOLDAR v. Remover o rescaldo ou remol.

RESCOLDO s.m. Remol, rescaldo.

RESCRIPTO s.m. (Hist.) Rescrito, resolución dun soberano.

RESECAMIENTO s.m., RESECACIÓN s.f. Resecamento.

RESECAR(SE) v. Resecar(se), rechumir(se).

RESECCIÓN s.f. Resección, extirpación.

RESECO, A adx. Reseco. ║ Fraco, enxoito.

RESEDA s.f. (Bot.: Pl. herbácea Reseda odorata) Reseda.

RESENTIDO, A adx. e s. Resentido, doído.

RESENTIMIENTO s.m. Resentimento.

RESENTIRSE v. Resentirse.

RESEÑA s.f. Relato breve. ║ Recensión, análise [duna obra]. ║ (Mil.) Revista das tropas.

RESEÑAR v. Facer unha recensión.

RESERVA s.f. Reserva.

RESERVABLE adx. Reservable / reservábel.

RESERVADO, A adx. e s.m. Reservado.

RESERVAR v. Reservar.

RESERVISTA adx. e s. Reservista (militar na reserva).

RESFRIADO s.m. Resfriado, arrefriado, refriado.

RESFRIAR(SE) v. Resfriar(se), refriar(se), arrefriar(se).

RESGUARDAR(SE) v. Resgardar(se), gorecer(se).

RESGUARDO s.m. Seguridade, protección, defensa, abeiro. ║ Resgardo (xustificante).

RESIDENCIA s.f. Residencia.

RESIDENCIAL adx. Residencial

RESIDENTE adx. e s. Residente.

RESIDIR v. Residir.

RESIDUAL adx. Residual.

RESIDUO s.m. Refugallo, reboutallo, residuo.

RESIGNA s.f. Renuncia dun beneficio eclesiástico.

RESIGNACIÓN s.f. Resignación.

RESIGNARSE v.pr. Resignarse, actuar con resignación. ║ v.tr. Resignar, entregar os poderes a outro.

RESIGNATARIO s. Resignatario, o favorecido coa “resigna”.

RESILIENCIA s.f. Resiliencia (capacidade de resistencia ou de adaptación).

RESILIENTE adx. Resiliente, que ten resiliencia.

RESINA s.f. Resina, recina.

RESINAR v. Resinar, extraer resina.

RESINERO adx. e s. Resineiro.

RESINÍFERO, A adx. Resinífero, que contén resina.

RESINOSO, A adx. Resinoso, resinífero. ║ Resinoso,, semellante á resina.

RESISTENCIA s.f. Resistencia.

RESISTENTE adx. Resistente.

RESISTIBLE adx. Resistible / resistíbel, que se pode resistir.

RESISTIR(SE) v. Resistir(se).

RESMA s.f. Resma (cincocentos pregos de papel).

RESOBRINO, A s. Sobriño neto.

RESOLANO, A adx. [Lugar] soalleiro, asollado.

RESOLLAR v. Respirar, alentar (coller e bota-lo aire). ║ Resollar, alasar, calmear, folguexar, ampear.

RESOLUBLE adx. Resoluble / resolúbel.

RESOLUCIÓN s.f. Resolución, acc. e ef. de resolver. ║ Resolución, animo, valor, determinación.

RESOLUTIVO, A adx. Resolutivo, rel. á resolución.adx. (Med.) Resolutivo, favorable a unha curación.

RESOLUTO, A adx. Resoluto, decidido, resolto. ║ Compendioso, abreviado.

RESOLUTORIO, A adx. Resolutorio, que ten ou denota resolución.

RESOLVER(SE) v. Resolver(se)469.

RESONADOR,A adx. e s.m. (dispositivo) Resoador.

RESONANCIA s.f. Resonancia.

RESONANTE adx. Resoante.

RESONAR v. Resoar.

RESOPLAR v. Resoprar, fungar, bafexar, bufar.

RESOPLIDO s.m. Resoprido, bafexo, bufido, bufo.

RESORTE s.m. Resorte.

RESPALDAR v. Protexer, axudar. ║ Anotar na traseira dun escrito. ║ v.pr. Recostar(se) nun asento).

RESPALDO s.m. Espaldeira f.

RESPECTIVO, A adx. Respectivo.

RESPECTO s.m. Relación. Tocante a, alusivo a.
CON RESPECTO A (loc. prep.) Tocante a, en canto a, a respecto de, respecto a, con relación a, verbo de.

RESPELUZAR(SE) v. Desguedellar(se) [o cabelo].

RESPETABILIDAD s.f. Respectabilidade.

RESPETABLE adx. Respectable / respectábel.

RESPETAR v. Respectar.

RESPETO s.m. Respecto470.

RESPETUOSAMENTE adx. Respectuosamente.

RESPETUOSO, A adx. Respectuoso.

RESPIGÓN s.m. Respigón, farpa, garfela, padrasto, repelo [ao redor das uñas].

RESPIRABLE adx. Respirable / respirábel.

RESPIRACIÓN s.f. Respiración.

RESPIRADERO s.m. Respiradoiro, respiro (burato). ║ Lumieira, troneira.

RESPIRADOR s.m. Respirador (aparello).

RESPIRAR v. Respirar.

RESPIRATORIO, A adx. Respiratorio.

RESPIRO s.m. Respiración. ║ (fig.) Respiro [no traballo, mágoa, etc. ]

RESPLANDECER v. Resplandecer, brillar.

RESPLANDECIENTE adx. Resplandecente, relucente, resplendoroso.

RESPLANDOR s.m. Resplandor, resplendor.

RESPONDER v. Responder. ║ Replicar, respostar.

RESPONDÓN, A adx. Respostón, respondedor.

RESPONSABILIDAD s.f. Responsabilidade.

RESPONSABILIZAR(SE) v. Responsabilizar(se).

RESPONSABLE adx. e s. Responsable / responsábel.

RESPONSAR v. Responsar, rezar responsos.

RESPONSO s.m. Responso.

RESPONSORIAL adx. Responsorial.

RESPONSORIO s.m. Responsorio (un tipo de rezos).

RESPUESTA s.f. Resposta.

RESQUEBRAJADURA s.f. Fendedura, regaña, grecha, fisura.

RESQUEBRAJAR(SE) v. Fender(se), gretar(se), asedar(se).

RESQUEMOR s.m. Aflición, pena, mágoa.

RESTA s.f. Resta, acc. e ef. de restar. ║ (Mat.) Resto.

RESTABLECER(SE) v. Restabelecer(se) / restablecer(se).

RESTABLECIMIENTO s.m. Restablecemento / restabelecemento.

RESTANTE adx. Restante. ║ s.m. Resto.

RESTAÑAR (1) v. Estañar (con estaño) por segunda vez.

RESTAÑAR(SE) (2) v. Estañar / estiñar [un líquido, en particular o sangue]. ║ Curar unha ferida (tamén en sentido figuado).

RESTAÑAR (3) v. Estalar / estralar.

RESTAR v. Restar. ║ Faltar, quedar [algo por facer].

RESTAURABLE adx. Restaurable / restaurábel.

RESTAURACIÓN s.f. Restauración.

RESTAURADOR, A adx. e s. Restaurador.

RESTAURANTE s.m. Restaurante.

RESTAURAR v. Restaurar.

RESTAURATIVO, A adx. e s.m. Restaurativo.

RESTITUIR v. Restituir, devolver.

RESTO s.m. Resto, residuo, refugallo.
RESTOS s.m.pl. Restos (de comida). Raspas. ║ Restos mortais. ║ Vestixios, pegadas.

RESTREGADURA s.f. Refrega, frega, freta.

RESTREGAR v. Refregar, cofear, fretar, degrumar.

RESTRICCIÓN s.f. Restrición, acc. e ef. de restrinxir.

RESTRICTIVO, A adx. Restritivo, que restrinxe.

RESTRINGIR v. Restrinxir.

RESUCITAR v. Resucitar.

RESUELLO s.m. Resollo, bafexo, refolgo, respiración violenta.

RESUELT0, A (p.p. de ‘resolver’) Resolto, resolvido. ║ adx. Resolto, decidido, afouto, arrichado. ║ adx. Dilixente, activo, [moi] disposto.

RESULTA s.f. Resulta, rsultado, consecuencia.

RESULTADO s.m. Resultado, consecuencia, efecto.

RESULTANDO s.m. (der.) Resultando.

RESULTANTE adx. e s.m. Resultante.

RESULTAR v. Resultar.

RESUMEN s.m. Resumo, compendio, sinopse.

RESUMIR v. Resumir, sintetizar.

RESURGIMIENTO s.m. Rexurdimento.

RESURGIR v. Rexurdir, resurxir.

RESURRECCIÓN s.f. Resurrección.

RETABLO s.m. Retablo, retábulo.

RETACAR v. Retacar (premer un contido para que caiba máis).

RETADOR, A adx. e s. TRetador, que reta.

RETAGUARDIA s.f. Retagarda.

RETAHILA s.f. Fileira, rea, ringleira, riola [de cousas].

RETAJAR v. Retallar, cortar en retallos.

RETAJO s.m. Retallo, tallada redonda [dun alimento], retrinco (dunha tea).

RETAL s.m. Retallo, retrinco (dunha tea).

RETAMA s.f. (Bot.: Arbto.) Xesta.
RETAMA BLANCA (Bot.: Arbto. Genista florida) Pudia.

RETAMAL, RETAMAR s.m. Xesteira f.

RETAR v. Retar, desafiar.

RETARDACIÓN s.f. Retardación, retardo, acc. e ef. de retardar(se).

RETARDAR(SE) v. Retardar(se), aprazar(se), demorar)se)

RETARDO s.m. Demora, atraso, tardanza.

RETAZAR v. (facer ‘retazos’) Retallar.

RETAZO s.m. Retrinco, retallo (dun tecido). ║ Fragmento [dun discurso, libro, etc. ].

RETEJADO s.m. Retelladura.

RETEJAR v. Retellar, arranxa-lo tellado.

RETEMBLAR v. Retremer, tremelicar. Trepidar, vibrar.

RETÉN s.m. Reposto, recambio. ║ s.m. (Mil.) Retén. ║ s.m. (Mec.) Retén (peza protectora).

RETENCIÓN s.f. Retención.

RETENER v. Reter.

RETENTIVO, A adx. Retentivo. ║ s.f. Retentiva, memoria.

RETEÑIR (1) v. Retinguir, retinxir, volver tinguir.

RETEÑIR (2) v. Vibrar, tinguilear, tintinar [o metal ou un cristal]

RETICENCIA s.f. Reticencia, reserva, desconfianza.

RETICENTE adx. Reticente, desconfiado, suspicaz.

RETICULAR adx. Reticular, reticulado, con forma de rede.

RETINA s.f. (Med.) Retina.

RETINITIS s.f. (Med.) Retinite, inflamación da retina.

RETINTÍN s.m. Retintín.

RETIRADA s.f. Retirada, acc. e ef. de retirar(se).

RETIRADO, A adx. e s. Retirado, que está lonxe. ║ adx. e s. Retirado, xubilado. ║ adx. Afastado, alongado, distante.

RETIRAR(SE) v. Retirar(se), apartar(se).

RETIRO s.m. Retiro, xubilación. ║ Retiro, lugar apartado ou de recollemento.

RETO s.m. Reto, desafío.

RETOCADOR, A s. Retocador [de fotos].

RETOCAR v. Retocar, perfeccionar. ║ Volver tocar

RETOMAR v. Retomar, volver tomar, continuar.

RETOÑAR v. Refillar (unha planta), remanecer (os gromos ou rebentos). ║ (fig.) Remanecer, renacer, rexurdir.

RETOÑO s.m. Renovo, bieito, gromo [novo]. ║ (fig. e fam.) Cativo, fillo de pouco tempo.

RETOQUE s.m. Retoque.

RETORCEDURA s.f., RETORSIÓN s.m. Retorcedura, retorsión, acc. e ef. de retorcer(se).

RETORCER(SE) v. Retorcer(se)471.

RETORCIDO, A adx. Retorcido, retorto, revirado.

RETÓRICO, A adx. e s. Retórico.

RETORNABLE adx. Retornable / retornábel.

RETORNAR v. Devolver, restituír. ║ Volver torcer algo. ║ Retornar, tornar, volver, regresar.

RETORNO s.m. Retorno, volta, regreso.

RETORSIÓN s.f. Retorsión, acc. e ef. de retorcer(se).

RETORTIJÓN s.m. Retorzón (no estómago).

RETOZAR v. Enredar, rebuldar, brincar.

RETOZO s.m. Enredo, xogo, brinco.

RETOZÓN, A adx. Rebuldeiro.

RETRACCIÓN s.f. Retracción, acc. de retraer(se).

RETRACTABLE adx. Retractable / retractábel.

RETRACTACIÓN s.f. Retractación, feito de retractarse.

RETRACTAR(SE) v. Retractar(se), revogar o dito.

RETRÁCTIL adx. Retráctil.

RETRACTO s.m. (Der.) Retracto.

RETRAER(SE) v. Volver traer. ║ Retirarse, retroceder. ║ Acollerse, refuxiarse. ║ Facer vida retirada.

RETRAÍDO, A adx. Retraído, pouco comunicativo.

RETRAIMIENTO s.m. Retraemento.

RETRANCA s.f. Retranca.

RETRANQUEADO, A adx. Recuado.

RETRANQUEAR v. (Constr.) Recuar, retranquear (un muro). ║ Bornear, examinar ou aliñar cun só ollo.

RETRANQUEO. Recuamento [dun muro].

RETRANSMISIÓN s.f. Retransmisión. ║ Transmisión.

RETRANSMITIR v. Retransmitir. ║ Transmitir.

RETRASAR v. Atrasar, adiar.

RETRASO s.m. Atraso, adiamento.

RETRATAR(SE) v. Retratar(se).

RETRATO s.m. Retrato.

RETRETA s.f. (Mil) Retreta (toque de retirada).

RETRETE s.m. Retrete.

RETRIBUCIÓN s.m. Retribución, remuneración.

RETRIBUIR v. Retribuír, remunerar.

RETRIBUTIVO, A adx. Retributivo, remunerativo.

RETRO- (elem.compos.) Retro- (= cara atrás).

RETRO adx. Retro, inspirado nunha época pasada.

RETROACTIVIDAD s.f. Retroactividade, calidade de retroactivo.

RETROACTIVO, A adx. Retroactivo.

RETROCEDER v. Retroceder, recuar, cear (ir cara atrás).

RETROCESIÓN s.f. Retrocesión, retroceso, acc. e ef. de retroceder. ║ s.f. (Der.) Retrocesión.

RETROCESO s.m. Retroceso, retrocesión.

RETRÓGRADO, A adx. Retrógrado, reaccionario.

RETRONAR v. Tronar (fig.), toar (fig.), facer un gran estrondo.

RETROSPECCIÓN s.f. Retrospección, exame retrospectivo.

RETROSPECTIVO, A adx. Retrospectivo.

RETROTRAER(SE) v. Retrotraer(se), retroceder a un tempo pasado.

RETROVISOR s.m. Retrovisor, espello do coche.

RETRUCAR v. Retrucar, replicar. Retrousar.

RETRUÉCANO s.m. Xogo de palabras repetidas. Retrouso.

RETUMBAR v. Retumbar, resoar.

REUMA, REÚMA s.m. e f. Reuma f.

REUMÁTICO, A adx. e s. Reumático.

REUMATISMO s.m., REÚMA s.f., REUMA s.f. Reumatismo, reuma.

REUMATOLOGÍA s.f. (Med.) Reumatoloxía.

REUMATOLÓGICO, A adx. Reumatolóxico.

REUMATÓLOGO, A s.(Med.) Reumatólogo.

REUNIFICACIÓN s.f. Reunificación.

REUNIFICAR(SE) v. Reunificar(se).

REUNIÓN s.f. Reunión, xuntanza.

REUNIR(SE) v. Reunir(se), axuntar(se).

REUTILIZABLE adx. Reutilizable / reutilizábel.

REUTILIZAR v. Reutilizar.

REVÁLIDA s.f. Reválida.

REVALIDACIÓN s.f. Revalidación, acc. e ef. de revalidar.

REVALIDAR v. Revalidar, confirmar a validez.

REVALORIZACIÓN s.f. Revalorización.

REVALORIZAR(SE) v. Revalorizar(se).

REVANCHA s.f. Desquite, vinganza.

REVEJECER(SE) v. Avellar(se), avellentar(se), rever.

REVELABLE adx. Revelable / revelábel.

REVELACIÓN s.f. Revelación.

REVELADO s.m. Revelado [dunha fotografía].

REVELADOR, A adx. e s. Revelador, que revela. ║ s.m. Revelador (líquido).

REVELAR(SE) v. Revelar(se), desvelar.

REVENDEDOR, A s. Revendedor.

REVENDER v. Revender.

REVENIR v. Reverter (tornar unha cousa ao seu estado). v.pr. Consumirse, minguar. ║ v.pr. Acedarse, agrearse. ║ v.pr. Zumegar.

REVENTA s.f. Revenda, acc. e ef. de revender.

REVENTADOR, A s. Rebentador [dun acto público].

REVENTAR v. Rebentar, estalar, estoupar.

REVENTÓN s.m. Estoupido, estouro, rebentón. ║ Costa moi pendente. ║ Apuro, aperto, apertura.

REVER v. Volver ver. ║ Ollar, mirar con coidado. ║ (Der.) Repetir un preito.

REVERBERACIÓN s.f. Reverberación.

REVERBERAR v. Reverberar [a luz, o son, a calor,... ].

REVERBERO s.m. Reverbero, reverberación. ║ Reverbero, farol.

REVERDECER(SE) v. Reverdecer(se).

REVERDECIMIENTO s.m. Reverdecemento.

REVERENCIA s.f. Reverencia.

REVERENCIAL adx. Reverencial.

REVERENCIAR v. Reverenciar, respectar.

REVERENCIOSO, A adx. Reverencioso, que fai moitas reverencias.

REVERENDÍSIMO, A adx. Reverendísimo (tratamento eclesiástico).

REVERENDO, A adx. e s. Reverendo.

REVERENTE adx. Reverente, que amosa reverencia.

REVERSIBILIDAD s.f. Reversibilidade.

REVERSIBLE adx. Reversible / reversíbel.

REVERSIÓN s.f. Reversión, acc. e ef. de reverter.

REVERSO s.m. Reverso, revés.

REVERTER v. Reverter, rebordar.

REVERTIR v. Reverter (volver unha cousa ó seu estado anterior).

REVÉS s.m. Revés.
DE REVÉS, AL REVÉS (loc. adv.) Do revés.

REVESTIMIENTO s.m. Revestimento.

REVESTIR(SE) v. Revestir(se).

REVIEJO adx. (coloq.) Revello, moi vello. ║ s.m. Póla reseca, garabullo, carabullo.

REVIRAR v. Revirar, virar, torcer, desviar. ║ v.tr .e pr. Virar(se), volver(se), sublevar(se). ║ v.i. (Mar.) Volver virar.

REVISABLE adx. Revisable / revisábel.

REVISAR v. Revisar, comprobar. ║ Actualizar, pór ao día.

REVISIÓN s.f. Revisión.

REVISIONISMO s.m. Revisionismo.

REVISIONISTA adx. e s. Revisionista.

REVISOR, A s. Revisor.

REVISTA s.f. Revista (2ªvista, inspección, exame, publicación, espectáculo, etc.)

REVISTAR v. Revistar, pasar revista.

REVISTERO, A s. Persoa que escribe revistas ou que actúa en revistas. ║ s.m. Revisteiro (moble auxiliar).

REVITALIZACIÓN s.f. Revitalización.

REVITALIZAR v. Revitalizar.

REVIVIFICAR v. Revivificar.

REVIVIR v. Rexurdir, revivir. ║ (fig.) Evocar, lembrar.

REVIVISCENCIA s.f. Reviviscencia, acc. e ef. de revivir.

REVOCABLE adx. Revogable / revogábel, que pode ser revogado.

REVOCABLE adx. Revogable / revogábel.

REVOCACIÓN s.f. Revogación, anulación.

REVOCACIÓN s.f. Revogación.

REVOCAR v. Revogar, anular [unha disposición]. ║ Disuadir, desanimar. ║ (Constr.) Revocar, revestir, recebar.

REVOCATORIO, A adx. Revogatorio, que revoga ou invalida.

REVOCO s.m. Revogación, acc. de revogar. ║ Recebo (masa).║ Cuberta de xestas que se puña nas seiras do carbón.

REVOLCADERO s.m. Sitio habitual de envorcallarse os animais.

REVOLCAR v. Derrubar a un e refregalo no chan. ║ v.pr. Envorcallarse, estomballarse.

REVOLCÓN s.m. Envorco, envorcadura.

REVOLTIJO, REVOLTILLO s.m. Zarapallada f., marfallada f., mesturanza f.

REVOLTOSO, A adx. e s. Alborotador, rebelde, amotinado. ║ Revoltoso, remexedor, traveso.

REVOLUCIÓN s.f. Revolución.

REVOLUCIONAR v. Revolucionar

REVOLUCIONARIO, A adx. e s. Revolucionario.

REVOLVEDERO s.m. Sitio habitual de envorcallarse os animais.

REVÓLVER s.m. Revólver (arma).

REVOLVER v. Revolver, remexer. ║ Revolver, alborotar.

REVOLVERSE v.pr. Bulir. ║ Revirarse [o tempo]. ║ Revirarse, arreporse.

REVOQUE s.m. (Constr.) Revocadura, revogación, acc. de revocar. ║ Recebo (masa).

REVUELCO s.m. Vorcallón, acc. de andar ás vorcalladas.

REVUELO s.m. Segundo voo das aves. ║ Voo en volta. ║ (fig.) Rebumbio, balbordo.

REVUELTA (1) s.f. Segunda volta, repetición.

REVUELTA (2) s.f. Revolta, alboroto, disturbio. ║ Revolta, relanzo, retorta [dun camiño].

REVUELTO, A adx. Revolto. Avolto.

REVULSIVO, A adx. e s.m. (Med.) Revulsivo.

REY s.m.; REINA s.f. Rei m.;Raíña f.

REYERTA s.f. Agarrada, altercado, disputa, retesía, rifa.

REYEZUELO s.m. (Zoo.: Pax.Troglodytes troglorytes) Carrizo, carriza.

REZADOR, A adx. Rezador, que reza moito. ║ s.f. (Zoo.) Barbantesa [V. MANTIS RELIGIOSA]

REZAGAR v. Deixar atrás unha cousa. ║ Atrasar, demorar, delongar. ║ v.pr. Atrasarse, quedarse atrás.

REZAR v. Rezar, pregar.

REZO s.m. Rezo. Oración.

REZONGAR v. Roñar, rosmar, fungar, refungar.

REZONGÓN, A adx. Roñón, rosmón.

REZUMAR v. Zumegar, rever.

RIA s.f. Ría.

RIACHO s.m. Regato, regacho.

RIACHUELO s.m. Regueiro, rego.

RIADA s.f. Riada, chea (dun rio).

RIBA s.f. Ribada, ribazo.

RIBADENSE adx. e s. Ribadense (de Ribadeo).

RIBAZO s.m. Ribado, ribada f.

RIBEIRO s.m. Ribeiro (viño)472.

RIBERA s.f. Ribeira.

RIBEREÑO, A adx. e s. Ribeirego, ribeirán; -á, ribeirío; -ía.

RIBETE s.m. Reberete.

RIBETEAR v. Reberetar, poñer reberetes.

RICINO s.m. (Bot.: Arbusto Ricinus communis) RícinoA.

RICO, A adx. e s. Rico = [ Adiñeirado. ║ Abundante, abondoso. ║ (Terreo) fértil, vizoso. ║ Luxoso, fastoso. ║ Gustoso, saboroso. ║ (coloq.) (Neno) meigo, feiticeiro. ]

RICTUS s.m. Ricto.

RIDICULEZ s.f. Ridiculez.

RIDICULIZACIÓN s.f. Ridiculización, acc. e ef. de ridiculizar.

RIDICULIZAR v. Ridiculizar.

RIDICULO, A adx. Ridículo.

RIEGO s.m. Rega f. = [ Regadura, acc. de regar. ║ Regueira, rego, canle de rego. ]
RIEGO POR ASPERSIÓN: Rega por aspersión.
RIEGO POR GOTEO: Rega pinga a pinga.

RIELAR v. Tremer, tremelar. ║ v. (poético) Tremelucir, escintilar, esmuxicar.

RIENDA s.f. Renda (correa).

RIENTE adx. Ridente, riseiro, risoño.

RIESGO s.f. Risco, perigo.

RIFA s.f. Rifa, sorteo.

RIFAR v. Rifar, sortear.

RIFLE s.m. Rifle.

RIGIDEZ s.f. Rixidez.

RIGIDO, A adx. Ríxido, ríspeto, rixo.

RIGODÓN s.m. Rigodón (un tipo de danza).

RIGOR s.m. Rigor, severidade. ║ Intensidade, vehemencia.

RIGORISMO s.m. Rigorismo, exceso de severidade.

RIGORISTA adx. e s. Rigorista, severo en extremo.

RIGUROSIDAD s.f. Rigorosidade, cal. de rigoroso.

RIGUROSO, A adx. Rigoroso.

RIJOSO, A adx. Camorrista, armante, argalleiro. ║ Luxurioso, lascivo.

RILAR v. Tremelicar, bracuñar. ║ Tremer, tremelar.

RIMA s.f. Rima.

RIMADOR, A adx. e s. Rimador, versificador.

RIMAR v. Rimar.

RIMBOMBANTE adx. Rimbombante, grandilocuente.

RIMBOMBAR v. Resoar, retumbar, facer eco.

RIN- / RINO- (elem.compos.) Rin- / rino- (= nariz)

RINCÓN s.m. Canto, recanto, recuncho, curruncho, curro.

RING s.m. (voz inglesa) Ring (pl.: rings), cuadrilátero.

RINGLA s.f. (coloq.) Ringleira, fila, fileira.

RINGLERA, RENGLERA s.f. Ringleira, fila, fileira.

RINGORRANGO s.m. (coloq.) Reviragancho (de caligrafía). s.m. (coloq.) Requilorio, perifol, adorno excesivo.

RINITIS s.f. (Med.) Rinite, coriza, mormeira.

RINOCERONTE s.m. (Zoo) Rinoceronte.

RINOLOGÍA s.f. (Med.) Rinoloxía.

RINOPLASTIA s.f. (Med.) Rinoplastia.

RIÑA s.f. Rifa.

RIÑÓN s.m. Ril.

RIÑONADA s.f. Rilada.

RIO s.m. Río473.

RIOJANO, A adx. e s. Rioxano (da Rioxa).

RIOLADA s.f. (coloq.) Riola, afluencia de persoas ou cousas.

RIOSTRA s.f. (Arquit.) Riosta (certa peza de reforzo).

RIPIO s.m. Ripio (palabra superflua nun verso). ║ Residuo, refugallo. ║ Canto, seixo, coio. ║ (Constr.) Cascallo, rebo, entullo.

RIQUEZA s.f. Riqueza.

RISA s.f. Risa, riso m.
CAERSE / DESTERNILLARSE / MORIRSE DE RISA: Escachar / partirse de risa, rebentar coa risa.

RISADA s.f. Risada, gargallada.

RISCAL s.m. Penedal, penedía.

RISCO s.m Fenda, corte. ║ Penedo perigoso. ║ Risco, perigo.

RISIBILIDAD s.f. Risibilidade, facultade de rir.

RISIBLE adx. Risible / risíbel, cómico, ridículo.

RISOTADA s.f. Risada.

RISTRA s.f. Sarta, restra / reste.

RISUEÑO, A adx. Riseiro, risoño, cacarelo.

RITMICO, A adx. Rítmico.

RITMO s.m. Ritmo.

RITO s.m. Rito.

RITUAL adx. e s.m. Ritual.

RITUALISMO s.m. Ritualismo.

RITUALISTA adx. e s. Ritualista.

RIVAL adx. e s. Rival.

RIVALIDAD s.f. Rivalidade.

RIVALIZAR v. Rivalizar, competir.

RIZADO, A adx. Rizado, rizo.

RIZAR(SE) v. Rizar(se).

RIZO adx. Rizo, crecho. ║ s.m. Rizo.

RIZOMA s.m. (Bot.) Rizoma.

RIZÓN s.m. (Mar) Risón, arpeu (áncora de 3 brazos).

RIZOSO, A adx. (referido ó pelo) Rizo.

ROBADOR, A adx. e s. Roubador.

RÓBALO, LUBINA s.f. (Zoo.: Peixe Dicentrarchus labrax) Robaliza.

ROBAR v. Roubar = [ Quitar, levar. ║ Furtar. ║ Arramplar. ║ Raptar, secuestrar. ║ Coller unha carta nun xogo. ]║ Redondear unha punta. ║ Facer chafrán nunha esquina.

ROBELLÓN s.m. (Micolox.: Cogomelo Lactarius deliciosus) Níscaro, fungo dos piñeiros.

ROBLE s.m. (Bot.: Árb. Quercus robur) Carballo.
ROBLE ALBAR: (Bot. Quercus petraea) Carba, rebolo albariño.
ROBLE NEGRO (Bot.: Árb.) [V. REBOLLO].

ROBLEDA s.f., ROBLEDO s.m., ROBLEDAL s.m. Carballeira f.

ROBO s.m. Roubo.

ROBOT s.m. (do inglés robot) Robot (pl.: Robots)

ROBOTIZACIÓN s.f. Robotización.

ROBUSTECIMIENTO s.m. Robustecemento.

ROBUSTEZ s.f. Robustez

ROBUSTO, A adx. Rexo, robusto. Varudo.

ROCA s.f. Rocha, penedo, m. Con, m.

ROCADA s.f. Rocada, estriga, manela (cada porción que se pon na roca para fiar).

ROCALLA s.m. Rocalla, pedregal ou penela decorativa.

ROCAMBOLESCO, A adx. Rocambolesco (esaxerado, inverosímil).

ROCE s.m. Roza, rozadura. ║ Rozamento. ║ Marca, rozadura. ║ Trato [social]. ║ Pique, resentimento.

ROCHA s.f. (Agric.) Roza.

ROCHAR v. (Agric.) Rozar [un terreo]

ROCIADA s.f. Rosada, resío, acc. e ef. de rosar.

ROCIAR v. Orballar, rosar. ║ Esparexer [un líquido], zarrapicar.

ROCÍO s.m. Orballo, rosada f.

ROCK [AND ROLL], ROCANROL s.m. (Mús.)(voz inglesa) Rock [and roll].

ROCOCÓ adx. s.m. Rococó (estilo artístico).

ROCOSO, A adx. Rochoso, penedoso.

RODABALLO s.m. (Zoo.: Peixe Psetta maxima) Rodaballo.

RODADA s.f. Rodeira, rodal, carril, relleira.

RODADO, A adx. Rodado.

RODAJA s.f. Tallada redonda. ║ (ref. ó peixe) Toro /? /.

RODAJE s.m. Rodaxe f.

RODAMIENTO s.m. (Mecánica) Rodamento.

RODAPIÉ s.m. Rodapé.

RODAR v. Rodar, bolear, acarroular.

RODEAR(SE) v. Rodear(se) / arrodear(se).

RODEO s.m. Rodeo / arrodeo. ║ (na fala) Reviravolta (fig) f., requilorio, arrodeos pl.

RODERA s.f. Rodeira.

RODETE s.m. Moño (do pelo). ║ Mulida, rodela, rolla (para a cabeza). (Mec.) Rodete, rolete, rolo.

RODEZNO s.m.) Rodicio (peza do muíño).

RODILLA s.f. Xeonllo m.║ Mulida, rodela, rolla.

RODILLAZO s.m. Golpe co xeonllo.

RODILLERA s.f. Xeonlleira.

RODILLO s.m. (peza cilíndrica) Rolete, rolo.

RODIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At.45) Rodio, “Rh“.

RODODENDRO sd.m.(Bot.: Arbusto de xardín) Rododendro.

RODRIGA s.m. (Agric.) Rodriga, arxón (para soster unha planta).

RODRIGAR v. (Agric.) Rodrigar, arxoar [unha planta].

RODRIGÓN s.m. (Agr.) Rodriga, arxón (para soster dereita unha planta)

ROEDOR, A adx. e s. Roedor.

ROEDURA s.f. Roedura.

ROENTGENIUM s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 111) Roentxenio, “Rg“.

ROER v. Roer, rillar.

ROGAR v. Pregar, rogar.

ROGATIVAS s.f.pl. Rogacións.

ROGATIVO, A adx. Rogativo, rogatorio.

ROJAL adx. [Terra ou planta] avermellada.

ROJEAR v. Roxar.

ROJEZ s.f. Calidade de vermello. ║ Cabras, murras (avermellado da pel).

ROJIZO, A adx. e s.m. (cor) Que tira a vermello.

ROJO, A adx. Vermello, encarnado, rubio. (V. TAHEÑO)

ROL (1)(Do inglés) s.m. Rol, papel dun actor.

ROL (2)(Do catalán) s.m. (Mar.) Lista (de tripulantes).

ROLDANA s.f. Roldana, cadeixo, polea.

ROLLIZO, A adx. Repoludo.

ROLLO s.m. Rolo.

ROMANA s.f. Romana (balanza).

ROMANCE s.m. Romance.

ROMANCERO s.m. Romanceiro (colección).s. Cantante de romances.

ROMÁNICO, A adx. e s.m. Románico.

ROMANO, A adx. e s. Romano.

ROMANTICISMO s.m. Romanticismo.

ROMÁNTICO, A adx. Romántico.

ROMANZA s.f. (Mús.) Romanza.

ROMAZA, LENGUA DE VACA (Bot.: Pl. herb. Rumez pulcher) Labaza, lampaza.

RÓMBICO, A adx. Rómbico, con forma de rombo.

ROMBO s.m. Rombo.

ROMBOEDRO s.m. (Xeom.) Romboedro.

ROMBOIDE s.m. (Xeom.) Romboide.

ROMERÍA s.f. Romaría, romaxe.

ROMERO (1) s.m. (Bot.: Arbto. Rosmarinus officinalis) Romeu.

ROMERO (2), A adx. Romeiro, peregrino.

ROMO, A adx. Romo, sen punta. ║ Chato, nafro.

ROMPECABEZAS s.m. Crebacabezas / quebracabezas.

ROMPEDOR, A adx. e s. Rompedor.

ROMPEDURA s.f. Rompedura, rotura.

ROMPEHIELOS s.m. (Mar.) Crebaxeos / quebraxeos.

ROMPER(SE) v. Romper = [ Escachar. ║ Rachar. ║ (Agric.) Anovar. ║ Cortar (unha relación), desavirse, poñerse a mal. ║ Dar en, comezar a. ]474
ROMPER EL MAR: Rebenta-lo mar.

ROMPIENTE adx. Rompente, que rompe. ║ s.m. Rompente [na costa].

ROMPIMIENTO s.m. Rompemento, rotura.

RON s.m. Ron.

RONCADOR, A adx. e s. Roncador, que ronca. ║ (Zoo.: Peixe Plectorhinchus mediterraneus) Roncador mulato.

RONCAL [V. RUISEÑOR ].

RONCAR v. Roncar, roncexar. ║ Berrar o gamo. ║ Bruar o mar ou o vento.

RONCERO, A adx. Ransoño, pousón (lento en obedecer).║ Roñón, rosmón, fungón, malhumorado.

RONCHA (1) s.f. Roncha, gran, aldroga, broulla. ║ Mazadura f, negrón.

RONCHA (2) s.f. Tallada redonda, toro.

RONCO, A adx. Rouco, afónico, roufeño.

RONCÓN s.m. Roncón (peza da gaita galega).

RONDA s.f. Rolda. ║ Ruada.

RONDADOR, A adx. e s. Roldador.

RONDAR v. Roldar.

RONDÓ s.m. (Mús.) Rondó.

RONQUEAR v. Roufeñar.

RONQUERA s.f. Rouquén, afonía.

RONQUIDO s.m. Ronquido.

RONRONEAR v. Rosmar (o gato).

RONZAL s.m. Ramal.

ROÑA s.f. Raña, sarna. ║ Cotra, sucidade.

ROÑICA s. e adx. (coloq.) Rañicas, rañas, conicho, cotroso.

ROÑOSO, A adx. Sarnoso. ║ Cotroso. ║ (fig. e fam.) Tacaño, agarrado, rañas.

ROPA s.f. Roupa.
ROPA INTERIOR: Roupa interior, roupa de baixo, roupa de dentro.

ROPAJE s.m. Roupaxe f.

ROPERO s.m. Roupeiro, gardarroupa.

ROQUE(1) s.m. Roque, torre [do xadrez].

ROQUE (2) adx. (coloq.) Vencido polo sono.

ROQUEDAL s.m. Penedal, lugar de moitos penedos.

ROQUEDO s.m. Rochedo, penedo.

ROQUERO, A (1) adx. Roqueiro (rel. ás rochas).

ROQUERO, A (2) adx. e s. Roqueiro, rel. ao rock.

ROQUETE s.m. Roquete (unha vestimenta litúrxica).

RORCUAL s.m. (Zoo.: Mam. mariño vs. esps.) Rorcual.

RORRO s.m. (coloq.) Bebé, neno pequeno.

ROSA adx. e s.f. Rosa, flor da roseira.
ROSA DE LOS VIENTOS: Rosa dos ventos.

ROSÁCEO adx. Rosáceo, de cor algo rosa.

ROSADA s.f. Rosada, orballo, resío.

ROSADO (1), A adx. (cor) Rosado, rosa.

ROSADO(2) adx. (Ref. a bebidas) Rosado, orballado.

ROSAL s.m. Roseira, f.

ROSALEDA s.f. Lugar de moitas roseiras.

ROSARIO s.m. Rosario.

ROSBIF s.m. (do inglés) Rosbif (pl.: rosbifs)

ROSCA s.f. Rosca.

HACER LA ROSCA (loc. verb. coloq.) Adular, afagar, facer as beiras.

ROSCAR v. Roscar, facer as espiras dun parafuso.

ROSCÓN s.m. Roscón.

ROSEAR v. Tirar a cor rosa475.

ROSETA s.f. Rosa (mancha avermellada das meixelas). ║ Peza con furados dun regador.

ROSETÓN s.m. (Arquit.) Rosetón.

ROSO, A adx. Rapado, tosquiado, sen pelo.

ROSQUILLA s.f. Rosquilla.

ROSQUILLERO, A s. Rosquilleiro.

ROSTRADO, A, ROSTRAL adx. Rostrado, rostral, que remata en punta.

ROSTRO s.m. Rostro, cara, face, faciana. Rostro, esporón de nave antiga. Bico das aves.║ (coloq.) Desvergonza /desvergoña, descaro.

ROTA s.f. (Mar.) Rumbo, derrota [dunha nave].

ROTACIÓN s.f. Rotación.

ROTO, A adx. (part. irreg. de ‘romper’) Roto, rompido, crebado, quebrado.║ adx. e s. Farrapento, esfarrapado, baldreu.║ adx. Esgotado, extenuado.Dito da voz: desigual e entrecortada.║ s.m. Roto, rachadela, rachadura, rachón.

ROTONDA s.f. Rotonda.

ROTOR s.m. (Mecán.) Rotor.

RÓTULA s.f. Rótula.

ROTULADOR s.m. Rotulador.

ROTULAR v. Rotular.

RÓTULO s.m. Rótulo.

ROTUNDIDAD s.f. Rotundidade.

ROTUNDO, A adx. Rotundo.

ROTURA s.f. Rotura.

ROTURACIÓN s.f. Primeira cavadura, roza, cachada [dun monte].

ROTURAR v. (Agric.: arar terras por 1ª vez) Anovar, rozar, labourar, bouzar, cachar, decruar.

ROZA s.f. Roza, rozadura, acc. de rozar. ║ (Agric.) Roza, cachada, estivada.

ROZADERA s.f. Rozadoira, rozón (ferramenta para rozar).

ROZADURA s.f. Rozadura, rozamento, fricción. ║ Rozadura (na pel).

ROZAMIENTO s.m. Rozamento = [ Roza. ║ Disensión, desavinza, discordia. ║ (Mecán.) Fricción, rozadura. ]

ROZAR v. Rozar = [ Cortar, desbravar, desmestar, limpa-lo monte. ║ Picar leña. ║ Pasar tocando ou achegándose, acariciar. ║ Rillar [a herba un animal. ║ (Constuc.) Acanalar (nunha superficie). ].
ROZARSE v.pr. Rozarse, relacionarse.

ROZNAR v. Rillar. ║ Ornear.

ROZNIDO s.m. Ruído ó rillar. ║ Orneo.

ROZO s.m. (Agric.) Roza (monte rozado), cachada.

ROZÓN s.m. (Agric.) Rozón, rozadoira (ferramenta).

RÚA s.f. Rúa.

RUANA s.f. Ruana (un tipo de tecido).║ Manta luída, desgastada.

RUANO, A adx. Ruán; -ana (cabalaría de cor branca con outra).

RUAR v. Ruar, andar polas rúas

RUBEOLA, RUBÉOLA s.f. (Med.) Rubéola, roséola epidémica.

RUBESCENTE, ROJIZO adx. Rubescente, rubicundo, que tira a vermello.

RUBÍ s.m. Rubí.

RUBIDIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 37) Rubidio, “Rb“.

RUBIO, A adx. e s. Louro / loiro, roibo, roxo. ║ s.m. (Zoo.: Peixe Chelidonichthys lastoviza) Berete. ║ (Zoo.: Peixes Trigla spp) Escachos.

RUBLO s.m. Rublo (moeda rusa).

RUBOR s.m. Rubor, pudor, vergonza.

RUBORIZAR(SE) v. Pór(se) roibo, pór(se) encarnado, ruborizar(se), pór(se) rubio.

RÚBRICA s.f. Rúbrica (parte da sinatura)

RUBRICAR v. Rubricar, asinar.

RUCHO, A s.m. (Zoo.) Burro, asno. [V. ASNO].

RUCIO, A adx. (referido ós animais) Ruzo. ║ s.m. Burro, asno. [V. ASNO].

RÚCULA s.f. (Bot.: Pl. herb. Eruca vesicaria) Eiruga.

RUDA s.f. (Bot.: Pl. Ruda graveolens) Ruda.
RUDA CABRUNA, GALEGA: (Bot.: Pl. Galega officinalis) Ruda cabreira.

RUDEZA s.f. Rudeza, cal de rudo.

RUDIMENTARIO, A adx. Rudimentario, elemental.

RUDIMENTO s.m. (Biol.) Rudimento. ║ s.m.pl. Rudimentos [dunha ciencia].

RUDO, A adx. Rudo, basto, ordinario.Rudo, rigoroso. Maleducado, groseiro.

RUECA s.f. (instrumento de fiar) Roca.

RUEDA s.f. Roda (peza circular). ║ Roda, toro, choucha [de comida]. Roda [de xente]. Roda (xogo de nenos).
RUEDA DE PRENSA: Rolda / conferencia de prensa.
RUEDA, PEZ LUNA s.f. (Zoo.: Peixe Mola mola) Peixe roda, roda de mar, orellán, peixe lúa.

RUEGO s.m. Rogo, súplica. Pregaria.

RUFIÁN, A s. Rufián, -á, persoa sen honor, perversa, revirada. Rufián, proxeneta.

RUFIANESCA s.f. Conxunto e costumes dos rufiáns.

RUFIANESCO, A adx. Rufianesco, rel. aos rufiáns.

RUGBY s.m. (voz inglesa) Rugby (un deporte).

RUGIDO s.m. Bruído, ruxido.

RUGINOSO, A adx. Enferruxado ou mofento.

RUGIR v. Ruxir, bruar.

RUGOSIDAD s.f. Rugosidade, cal. de rugoso. Engurra.

RUGOSO, A adx. Rugoso.

RUIBARBO s.m. (Bot.: Pl. herb. fam poligonáceas vs. esps.) Ruibarbo.

RUIDO s.m. Ruído = [ Golpe, estrondo. ║ Rebumbio, barullo. ]

RUIDOSO, A adx. Ruidoso.

RUIN adx. Ruín = [ Vil, infame. ║ Ruín, pequeno, cativo. Malo, indesexable. Agarrado, conicho, cotroso, cutre. ]

RUINA s.f. Ruína.
RUÍNAS s.f.pl. Ruínas. Pardiñeiro. [V. PARADINAS]

RUINDAD s.f. Ruindade, maldade, perversidade.

RUINOSO, A adx. Ruinoso.

RUISEÑOR, RONCAL s.m. (Zoo.: Pax. Luscinia megarhynchos) Rousinol, reiseñor.

RULAR v. Rodar. ║ v. (coloq.) Marchar [ben], funcionar.

RULETA s.f. Ruleta.

RUMBA s.f. (Mus.) Rumba.

RUMBO (1) s.m. Rumbo (dirección, camiño).

RUMBO (2) s.m. (coloq.) Pompa, ostentación, fasto

RUMBOSO, A adx. Rumboso, pomposo, suntuoso. Rumboso, desprendido, xeneroso.

RUMIADURA s.f. Ruminación, acc. e ef. de rumiar.

RUMIAJO s.m. Carozo, carolo, corazón [de peras e mazás]. ║ Persoa pequena e ruín.

RUMIANTE adx. e s.(Zoo.) Ruminante.

RUMIAR v. Rumiar, remoer. ║ (fig.) Matinar, cavilar. ║ (fig.) Rosmar.

RUMOR s.m. Rumor, azueira. ║ Rumor, murmurio.

RUMOREAR v. Rumorear, transmitir un rumor. ║ Soar vagamente.

RUMOROSO, A adx. Rumoroso, que causa rumor.

RUNA s.f. Runa (carácter antigo escandinavo).

RÚNICO, A adx. Rúnico, das runas.

RUNRÚN s.m. Azueira, ruído continuado. ║ Azueira, rumor.

RUNRUNEAR v. Murmurar, musitar. ║ Rexoubar, difundir algo secreto.

RUPESTRE adx. Rupestre.

RUPIA (1) s.f. Rupia (moeda duns países asiáticos).

RUPIA (2) s.f. (Med.) Rupia (enfermidade da pel).

RUPTURA s.f. Ruptura, rotura, rompemento.

RUPTURISMO s.m. Rupturismo (tendencia).

RUPTURISTA adx. e s. Rupturista.

RURAL adx. Rural.

RURALISMO s.m. Ruralismo.

RURALISTA adx. e s.m. Ruralista.

RURALIZAR(SE) v. Apaisanar(se).

RUSCO, ACEBILLO, VARA DE SAN JOSÉ (Bot.: Arbto. Ruscus aculeatus) Rascacú, xibarda.

RUSTICIDAD s.f. Rusticidade.

RÚSTICO, A adx. Rústico.

RUTA s.f. Ruta.

RUTENIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At.44) Rutenio, “Ru“.

RUTHERFORDIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At.104) Rutherfordio, “Rf“.

RUTILANTE adx. Rutilante, refulxente, resplandecente.

RUTILAR v. Rutilar, refulxir.

RUTINA s.f. Rutina.

RUTINARIO, A adx. Rutineiro.









S

S s.f. (letra “ese”) S s.m. (letra “ese”) .

SÁBADO s.m. Sábado.

SÁBALO s.m. (Zoo.: Peixe Alosa alosa) Zamborca f., lacha f., tasca f.

SÁBANA s.f. Saba.

SABANA s.f. Sabana (chaira de zonas tropicais).

SABANDIJA s.f. (Zoo.) Bicho pequeno, bechoco, bichoco.

SABAÑÓN s.m. Frieira f.

SABÁTICO A adx. Sabático, rel. ao sábado.

SABEDOR, A adx. Sabedor, coñecedor.

SABELOTODO s. Sabichón; -ona.

SABER(1) v. Saber.

SABER(2) s.m. Saber, sabedoría f. , sabenza f. .

SABIDILLO, A adx. (fam.) Sabichoso, sabichón (fam.).

SABIDO, A adx. Sabido, sabio, entendido. (irón.) Sabido, sabichón.

SABIDURÍA s.f. Sabedoría, sapiencia.

SABIENDAS > A SABIENDAS (loc. adv.) A sabendas.

SABIO, A adx. e s. Sabio.

SABIONDO, A, SABIHONDO, A, adx. e s. Sabichón, -na, sabichoso.

SABLAZO s.m. Sabrada, golpe co sabre. ║ (fig.) Calote, estafa.

SABLE s.m. (arma) Sabre.║ (peixe) Zamborca f.

SABOGA s.f. (Zoo.: Peixe Alosa fallax) Sabela.

SABOR s.m. Sabor.

SABOREAR v. Saborear.

SABOTAJE s.m. Sabotaxe f.

SABOTEADOR, A adx. e s. Sabotador.

SABOTEAR v. Sabotar.

SABRE s.m. Sábrego, xabre.

SABROSO, A adx. Saboroso, sabedeiro.

SABUESO s.m. (variedade de can) Sabuxo. ║ (fig. e fam.) Policía.

SACA (1) s.f. Saca, sacada, acc. e ef. de sacar. Exportación.

SACA (2) s.f. Saca, saco grande.

SACABUCHE s.m. Trombón de varas (instrumento musical). ║ s.m. (coloq.) Crío, cativo, meniño.

SACACORCHOS s.m. Sacarrollas, tirarrollas.

SACALECHES s.m. Tiraleite (aparello).

SACAMUELAS s. Sacamoas, arrincamoas.

SACAR(SE) v. Sacar(se).
SACAR DE QUICIO (A ALGUÉN): Exasperar, alporizar [a alguén], sacar do rego, tirar do xenio.

SACARINA s.f. Sacarina.

SACERDOTE s.m. Sacerdote.

SACHAR, SALLAR v. (Agric.) Sachar.

SACIAR(SE) v. Saciar(se).

SACO s.m. Saco.

SACRAMENTO s.m. Sacramento.

SACRIFICAR(SE) v. Sacrificar(se).

SACRIFICIO s.m. Sacrificio.

SACRILEGIO s.m. Sacrilexio.

SACRILEGO, A adx. e s. Sacrílego.

SACRISTÁN s.m. Sancristán.

SACRISTANÍA s.f. Sancristanía, cargo de sancristán.

SACRISTÍA s.f. Sancristía.

SACUDIDA s.f. Sacudida, sacuda, abalo, abaladura.

SACUDIMIENTO s.m. Abalo, abalamento.

SACUDIR v. Sacudir = [ Abanear, mexer, acanear. ║ Bater. ║ Zoscar, zorregar. ║ Quitar(se). ]

SÁDICO, A adx. e s. Sádico.

SADISMO s.m. (Psiquiatría) Sadismo.

SAETA s.f. Seta, frecha. ║ Saeta, modalidade de copla flamenca. ║ Seta, agulla (de reloxo e similares.)

SAETADA s.f., SAETAZO s.m. Setada, frechazo.

SAETERA, ASPILLERA s.f. Seteira.

SAFARI s.m. Safari (caza en Africa).

SAGA (1) (do lat. saga) s.f. Meiga, bruxa.

SAGA (2) (Do alemán Saga) Saga (escandinava). ║ Relato, narración. ║ Estirpe familiar.

SAGACIDAD s.f. Sagacidade, perspicacia, agudeza.

SAGAZ adx. Sagaz, agudo.

SAGITARIA s.f. (Bot.: Pl. acuática Sagittaria sagittifolia) Saxitaria.

SAGITARIO adx. e s. Saxitario (signo do zodíaco). s.m. Seteiro, arqueiro (soldado con arco ou seta).

SAGRADO, A adx. e s.m. Sagrado, sacro.

SAGRARIO s.m. Sagrario.

SAHARAUI adx. e s. SaharauíA (do Sahara Occidental).

SAHARIANO, A adx. e s. Sahariano (do deserto do Sáhara). s.f. Sahariana (chaqueta).

SAHUMAR v. Sufumigar, afumar con aromas.

SAHUMERIO s.m. Sufumigación, acc. de sufumigar.

SAÍN s.m. Saín, gordo dun animal.

SAINAR (1) v. Cebar, azacotar [aos animais].

SAINAR (2) v. Sangrar.

SAJAR v. Tallar, fender, cortar [a carne a alguén].

SAL s.f. Sal m.

SALA s.f. Sala476.

SALABARDO s.m. (aparello de pesca) Salabardo, redefol, ganapán, trueiro, truel.

SALADERO s.m. Salgadoiro, salgadeiro.

SALADO, A adx. Salgado.

SALADOR, A adx. e s. Salador, que salga. ║ s.m. Salgadoiro (lugar).

SALADURA s.f. Salga, salgadura.

SALAMANDRA s.f. (Zoo.: Anfibio Salamandra salamandra) Salamántiga, becha, píntega, sacarrancha, sapagueira.

SALAMI s.m. Salame (un embutido).

SALAR v. Salgar, salpresar.

SALARIAL adx. Salarial, rel. ao salario.

SALARIO s.m. Salario, soldo, soldada, f.

SALAZ adx. Salaz, lascivo, luxurioso.

SALAZÓN s.m. Salga, salgadura.

SALCEDAL, SALCEDO, SAUCEDAL, SAUCEDO, SAUZAL s.m., SAUCEDA s.f. Salgueiral m, salgueira f. (sitio de salgueiros).

SALCHICHA s.f. Salchicha.

SALCHICHÓN s.m. Salchichón.

SALDAR v. Saldar, liquidar unha conta. ║ Saldar, vender a baixo prezo.

SALDO s.m. Saldo.

SALEDIZO, A adx. e s.m. (Arquit.) Saínte, saliente.

SALEMA s.f. (Zoo.: Peixe Sarpa salpa) Saboga.

SALERO s.m. Saleiro (recipiente).║ Sal (graza), repentenexo.

SALIDA s.f. Saída.

SALIENTE adx. e s.m. Saínte, saliente.

SALIENTE adx. Saliente / saínte, que sobresae. ║ s.m. Leste (punto cardinal). s.m. Saliente / saínte.

SALÍFERO, A adx. Salífero, salino.

SALIFICAR v. (Quím.) Salificar.

SALINA s.f. Salina (lugar).

SALINA s.f. Salina.

SALINO, A adx. Salino.

SALIR v. Saír.

SALITRE s.m. Salitre.

SALITROSO, A adx. Salitroso.

SALIVA s.f. Saliva, cuspe m.,, chuspe m., cuspia.

SALIVACIÓN s.f. Salivación, acc. de salivar.
SALIVACIÓN EXCESIVA, TIALISMO OU PTIALISMO (Med.): Ptialismo, augadeira, sialorrea.

SALIVAR (1) v. Salivar, segregar saliva.

SALIVAR (2), SALIVAL adx. Salivar, rel. á saliva.

SALMANTINO, A adx. e s. Salmantino, helmántico (de Salamanca).

SALMISTA s. Salmista.

SALMO s.m. Salmo.

SALMODIA s.f. Salmodia.

SALMODIAR v. Salmodiar.

SALMÓN s.m. (Zoo.: Peixe Salmo salar) Salmón. ║ adx. Salmón (cor).

SALMONELA s.f. (Biol.) Salmonela. ║ s.f. (Med.) Salmonelose.

SALMONELOSIS s.f. (Med.) Salmonelose.

SALMONETE s.m. (Zoo.: Peixe Mullus surmuletus) Salmonete, barbo (mariño).
SALMONETE DE FANGO (Zoo.: Peixe Mullus barbatus) Salmonete de lama.
SALMONETE DE ROCA (Zoo.: Peixe Mullus surmuletus) Salmonete de rocha.

SALMUERA s.f. Salmoira, moira.
PONER EN SALMUERA: Ensalmoirar.

SALOBRE adx. Salgado, salobre.

SALOMÓNICO, A adx. Salomónico.

SALÓN s.m. Salón.

SALPICADURA s.f. Salpicadura

SALPICAR v. Salpicar, chapuzar, zarrapicar.

SALPICÓN s.m. Salpicón.

SALPIMENTAR v. Salpementar.

SALPRESAR v. Salpresar, salgar.

SALPULLIDO, SARPULLIDO s.m., URTICARIA f. Sarabullo m., sarabullada f.

SALSA s.f. Salsa, mollo m., prebe m. ║ Salsa (baile).

SALSERA s.f. Salseira (recipiente).

SALSERO, A adx. Rel. á música de salsa. ║ s.m. Salseiro (salpicadura de mar).

SALTABARDALES s. Bulebule, fuxefuxe, fervellasverzas, cachafello, trasgo, traste.

SALTADOR, A adx. e s. Saltador.

SALTAMONTES s.m. (insecto) Saltón.

SALTAR v. Saltar = [ Choutar, brincar. ║ Omitir. ║ Lanzarse (desde unha altura). ║ Abalanzarse. ║ Desprenderse (unha cousa). ║ Facer explosión. ║ Estoupar (unha persoa). ║ (Dep.) Saír (ao terreo de xogo). ║ Reloucar. ║ v.pr. Evitar un trámite. ║ etc. ]

SALTARÍN, A adx. e s. Saltador. ║ adx. e s. Rebuldeiro, saltarico, brincador.

SALTEADO, A adx. Salteado.

SALTEADOR, A s. Salteador, asaltador, atracador, bandido, bandoleiro.

SALTEAR v. Saltear.

SALTERIO (1) s.m. Salterio = [Libro de salmos. ║ Rosario. ║ Instrumento musical antigo. ]

SALTERIO (2) s.m. (xerga) Asaltador, bandoleiro.

SALTIMBANQUI s.m. Saltanocribo, saltimbanqui.

SALTO s.m. Salto = [ Brinco, chimpo, chouto, acc. de saltar. ║ Precipicio, abismo, barronca. ║ Abanqueiro, cadoiro, fervenza (nun río). ║ Distancia. ║ Cambio, tránsito. ║ Ascenso. ║ etc. ]

SALTÓN, A adx. Saltón, que salta moito. s.m. Saltón (insecto). s.m. (Zoo.: Peixe Gymnammodytes semisquamatus) Bolo branco.

SALUBÉRRIMO, A adx. superl. de salubre: Salubérrimo.

SALUBRE adx. Saudable, saudábel, salubre.

SALUBRIDAD s.f. Salubridade, cal. de salubre.

SALUD s.f. Saúde.

SALUDABLE adx. San, (f.: sá), saudable / saudábel. ║ adx. Proveitoso.

SALUDADOR, A adx. e s. Que saúda. ║ s.m. Menciñeiro, curandeiro.

SALUDAR v. Saudar.

SALUDO s.m. Saúdo.

SALUTACIÓN s.f. Saudación, saúdo.

SALUTACIÓN s.f. Saudación.

SALUTÍFERO,A adx. Salutífero, saudable.

SALVA s.f. Saúdo, benvida. Salva, saúdo con disparos. Xuramento, promesa. Salva, pregustación, proba da comida dun gran señor.

SALVACIÓN s.f. Salvación, salvamento.

SALVADO s.m. Farelo, relón.

SALVAGUARDA, SALVAGUARDIA s.f. Salvagarda.

SALVAGUARDAR v. Salvagardar.

SALVAJE adx. e s. Salvaxe. ║ adx. Bravo (aplicado ós animais.)

SALVAMANTELES s.m. Gardamanteis.

SALVAMENTO s.m. Salvamento.

SALVAR v. Salvar.

SALVARIEGO s.m. (Zoo.: Peixe Trachinus vipera) Faneca brava.

SALVAVIDAS s.m. Salvavidas.

SALVEDAD s.f. Advertencia.

SALVIA s.f. (Bot.: Pl. arbustiva Salvia officinalis) Xarxa, sarxa, salvia.

SALVO (1), A adx. Salvo, sen dano. ║ adx. Exceptuado, quitado, omitido.
A SALVO loc. adv. A salvo, fóra de perigo.

SALVO (2) conx. Salvo, excepto, agás, quitado.

SALVOCONDUCTO s.m. Salvoconduto.

SÁMAGO s.m. Sámago, samo, magolo, medula (da madeira).

SAMARIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 62) Samario, “Sm“.

SAMARITANO, A adx. e s. Samaritano.

SAMBA s.f. (Mús.) Samba.

SAMBENITO s.m. (Hist.) Sambenito (vestidura e letreiro).s.m. Sambenito, difamación, desdouro, calumnia.

SAMBUCA s.f. (Hist.) Sambuca (Instrumento de corda e máquina de guerra).

SAMPÁN s.m. Sampán (embarcación chinesa).

SAMURÁI, SAMURAY s.m. Samurai (guerreiro xaponés).

SAN adx. San (apóc. de santo)477.

SANABLE adx. Sandable / sandábel, curable / curábel.

SANAR v. Sandar, curar.

SANATORIO s.m. Sanatorio.

SANCIÓN s.f. Sanción, castigo.

SANCIONAR v. Sancionar, aplicar unha sanción. Multar,║ Autorizar.

SANDALIA s.f. Sandalia.

SANDALIA s.f. Sandalia.

SÁNDALO s.m. (Bot.: Árb. oriental) Sándalo.

SANDEZ s.f. Sandez, parvada, babecada, boubería, gaitada, necidade.

SANDÍA s.f. (Bot.: Pl. Citrullus lanatus e o seu froito) Sandía.

SANDÍO, A adx. e s. Sandeu, -ía, babeco, bobo, boubexo, panoco, aparvado.

SÁNDWICH s.m. (voz inglesa) Sándwich, emparedado. [pl.: sándwichs]

SANEAMIENTO s.m. Saneamento.

SANEAR v. Sanear.

SANEDRÍN s.m. (Hist.) Sanedrín.

SANGRADERA s.f. Lanceta de sangrar. ║ Sangradoiro, augueiro, caneiro (abertura para que corra a auga).

SANGRADO s.m. Sangrado, sangradura, acc. e ef. de sangrar.

SANGRADOR s.m. Sangrador (oficio).

SANGRAR v. Sangrar.

SANGRE s.f. Sangue m.

SANGRÍA s.f. Sangría, sangrado. ║ Sangría (bebida).║ Sangría (parte do brazo). ║ Sangradoiro (saída augas).

SANGRIENTO, A adx. Sanguento.

SANGUIJUELA s.f. (Zoo.: Verme Hirudo medicinalis) Sambesuga, samesuga, bicha.

SANGUINARIA MAYOR, CENTINODIA (Bot.: Pl. herb. Polygonum aviculare) Cordela, pé de paxaro.

SANGUINARIO, A adx. Sanguinario.

SANGUINEO, A adx. Sanguíneo.

SANGUINOLENTO, A adx. Sanguento, sanguinolento.

SANÍCULA s.f. (Bot.: Pl. Sanicula europaea) Sanícula.

SANIDAD s.f. Sanidade.

SANITARIO, A adx. e s. Sanitario.

SANMARTÍN s.m. Matanza [do porco].

SANO, A adx. San, sa, saudable / saudábel.
SANO Y SALVO: San e salvo, sen ningún dano.

SANTANDERINO, A, SANTANDERIENSE adx. e s. Santanderino (de Santander).

SANTERO, A adx. e s. Santeiro.

SANTIAGUÉS, A adx. e s. Santiagués, compostelán (de Santiago de Compostela).

SANTIAGUIÑO s.m. (Zoo.: Crust. Scyllarus arctus) Santiaguiño.

SANTIDAD s.f. Santidade.

SANTIGUAR(SE) v. Santigar(se). Persignar(se).

SANTO, A adx. e s. Santo.
SANTA SEDE:Santa Sé (xurisdición papal).

SANTÓN s.m. Santón, asceta. ║ s.m. (coloq.) Santón, beato (irónico).

SANTORAL s.m. Santoral.

SANTUARIO s.m. Santuario, templo dunha especial devoción.

SANTURRÓN,A adx. e s. Santón, beato. ║ Suíño, moina, mosca morta.

SAÑA s.f. Saña, crueldade. ║ Saña, furor.

SAÑUDO, SAÑOSO, A adx. Sañudo, sañoso.

SAPELI s.m. (Bot.: Árb. Entandrophagma cylindricum) Sapeli.

SAPIENCIA s.f. Sapiencia, sabedoría.

SAPIENCIAL adx. Sapiencial, rel. á sapiencia.

SAPIENTE adx. Sapiente, sabio.

SAPO s.m. (Zoo.: Anfibio anuro) Sapo.

SAPONARIA, [HIERBA] JABONERA (Bot.: Pl. herb. Saponaria officinalis) Saponaria, herba das ferreñas, [herba] xaboeira. [V. JABONERO, A].

SAQUE s.m. Saque (nun xogo de pelota).

SAQUEADOR, A adx. e s. Saqueador, que saquea.

SAQUEAR v. Saquear. Rapinar.

SAQUEO s.m. Rapina f., saqueo, saqueamento.

SARAMAGO, RABIZÓN, RÁBANO SILVESTRE (Bot.: Pl. herb. Raphanus raphanistrum) Saramago, labestro.

SARAMPIÓN s.m. Sarampelo, xarampón.

SARAO s.m.[do gal. ‘serán’] Folión.

SARASA s.m. (coloq.) [Home] Efeminado, amullerado.

SARCASMO s.m. Sarcasmo, escarnecemento, burla cruel.

SARCÁSTICO, A adx. Sarcástico, burlón, retranqueiro.

SARCÓFAGO s.m. Sartego, sarcófago, sepulcro.

SARCOMA s.m. (Med.) Sarcoma (un tipo de tumor).

SARDA s.f. (peixe) Cabala, xarda, rincha.

SARDANA s.f. Sardana (baile catalán).

SARDINA s.f. (Zoo.: Peixe Sardina pilchardus) Sardiña.

SARDINADA s.f. Sardiñada.

SARDINERO, A adx. e s. Sardiñeiro.

SARDINILLA s.f. Xouba, parrocha.

SARGA (1) s.f. Un tipo de tea.

SARGA (2) s.f. (Bot.: arbusto Salix salviifolia) Chamariza.

SARGAZO s.m. Argazo.

SARGENTO s.(Mil.) Sarxento. ║ s. (despect. coloq.) Mandón, mandarín, autoritario

SARGO s.m. (Zoo.: Peixe Diplodus sargus) Sargo.
SARGO PICUDO (Zoo.: Peixe Diplodus pujntazzo) Sargo bicudo.

SARI s.m. Sari (vestimenta hindú).

SARMIENTO s.m. Bacelo, vidra f.

SARNA s.f. (Med.) Raña, sarna.

SARNOSO, A adx. Sarnoso, sarnento.

SARPULLIDO s.m. Sarabullo, sarabullada f.

SARRACENO, A adx. e s. Sarraceno.

SARRO s.m. Sarrio, borra, feces, fondón [duna vasilla]. ║ Sarrio, charrizo, pedra, tártaro [dos dentes]. ║ Sarrio, saburra [da lingua].

SARTA s.f. Sarta.

SARTÉN s.f. Tixola / tixela, fritideira / frixideira, sartaña.

SARTENADA s.f. Tixolada / tixelada, fritada.

SASTRE, A s. Xastre.

SASTRERÍA s.f. Xastrería / xastraría.

SATÁN, SATANÁS s.m. Persoa diabólica.

SATÁNICO, A adx. Satánico, diabólico.

SATANISMO s.m. Satanismo. ║ s.m. Perversidade, maldade satánica.

SATÉLITE s.m. Satélite.

SATÉN s.m. (tecido) Satén.

SATINADO, A adx. Satinado, acc. e ef. de satinar.

SATINAR v. Satinar (dar o aspecto do satén).

SÁTIRA s.f. Sátira.

SATÍRICO (1), A adx. Satírico, rel. á sátira. ║ s.m. Satirista, que escribe sátiras.

SATÍRICO (2), A adx. Rel. ao sátiro.

SATIRIZAR v. Satirizar.

SÁTIRO s.m. (Mitol.) Sátiro. ║ s.m. (fig.) Sátiro, home lascivo.

SATISFACCIÓN s.f. Satisfacción. Ledicia.

SATISFACER v. Satisfacer, contentar.

SATISFACTORIO, A adx. Satisfactorio, pracenteiro.

SATISFECHO, A adx. Satisfeito. Ledo.

SATIVO, A adx. Sativo, produto de cultivo.

SÁTRAPA s.m. Sátrapa (gobernador na antiga Persia). adx. e s.(coloq.) Sátrapa, déspota, tirano.

SATRAPÍA s.f. Satrapía (cargo e territorio do sátrapa).

SATURACIÓN s.f. Saturación, acc. e ef. de saturar(se).

SATURADO, A adx. (Quím.) Saturado.

SATURAR(SE) v. Saturar(se).

SATURNAL adx. (Mitol.) Saturnal, rel. ao deus Saturno.

SATURNINO, A adx. Triste, morriñento, taciturno.

SAUCE s.m. (Bot.: Árb. da fam. das salicáceas vs. esps.) Salgueiro.
SAUCE LLORÓN: (Bot.: Árb. Salix babylonica) Salgueiro chorón.

SAUCEDAL [V. SALCEDAL]

SAÚCO, SABUGO s.m. (Bot.: Sambucus nigra) Sabugo, sabugueiro, bieiteiro.

SAUNA s.f. Sauna.

SAVIA s.f. Zume [das plantas] m, saiba.

SAXIFRAGA s.f. (Bot.: Pl. herb. anual vs. esps) Seixebra.

SAXO, SAXÓFONO, SAXOFÓN s.m. Saxo, saxofón /ks /.

SAXOFONISTA, SAXO s. Saxofonista, saxo (persoa) /ks /.

SAYA s.f. Saia. Vasquiña (longa).

SAYAL s.m. Saial (tea moi basta).

SAYÓN s.m. (Hist.) Saión (verdugo).

SAZÓN s.f. Tempero (dunha cousa), sazón.

SAZONAR v. Sazonar, aderezar, adubar. ║ v.tr. e pr. Sazonarse, pórse no seu punto.

SE pron. Se.

SEABORGIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 106) Seaborxio, “Sg“.

SEBÁCEO, A adx. Sebáceo, de sebo.

SEBO s.m. Sebo.

SECA, SEQUÍA s.f. Seca.

SECADAL s.m. Secaño. ║ Sequeiro. ║ Seca [da area do mar].

SECADERO,A adx. [Froito] que se conserva seco. ║ s.m.Secadoiro, enxugadoiro (lugar).

SECADO s.m. Secado, acc. e ef. de secar(se).

SECADOR s.m. (aparello) Secador.

SECANO s.m. Secaño. ║ Seca [de area en marea baixa].

SECANTE (1) adx. e s. Secante, que seca. ║ adx. e s. Enfastioso, molesto

SECANTE (2) adx. e s.(Xeom.) Secante.

SECAPELOS s.m. Secador [da cabeza].

SECAR(SE) v. Secar, enxugar.

SECCIÓN s.f. Sección.

SECO, A adx. Seco. Enxoito.

SECRECIÓN s.f. Secreción, segregación.

SECRETAR, SEGREGAR v. (Biol.) Segregar, expulsar unha substancia.

SECRETARIO, A s. Secretario.

SECRETEAR v. (coloq.) Falar en segredo.

SECRETO (1) s.m. Segredo478, cousa oculta. ║ Reserva, sixilo. ║ Fórmula secreta . ║ Misterio. ║ Escondedoiro [dalgúns mobles].

SECRETO (2), A adx. Secreto (ocultado).║ Calado, silencioso.

SECRETOR, A, SECRETORIO, A adx. Secretor, secretorio, que produce secrecións.

SECTA s.f. Seita (facción, disidencia).

SECTARIO, A adx. e s. Sectario.

SECTARISMO s.m. Sectarismo.

SECTOR s.m. Sector.

SECTORIAL adx. Sectorial.

SECUAZ adx. e s. Secuaz, partidario, sicario, seguidor.

SECUELA s.f. Secuela, resulta, consecuencia. ║ Secuela, obra narrativa continuadora doutra.

SECUENCIA s.f. Secuencia, sucesión ordenada.

SECUENCIAL adx. Secuencial, rel. á secuencia.

SECUESTRADOR, A adx. e s. Secuestrador.

SECUESTRAR v. Secuestrar.

SECUESTRO s.m. Secuestro.

SECULAR adx. Secular, segrar, laico. ║ adx. Secular, de séculos. ║ adx. e s. [Relixioso] secular, non regrado.

SECULARIDAD s.f. Secularidade.

SECULARIZAR v. Secularizar.

SECUNDAR. v. Secundar, apoiar, cooperar.

SECUNDARIO, A adx. Secundario.

SECUNDINAS s.f.pl.(Med.) Parias, gurrias, quitas, secundinas.

SECUOYA s.f. (Bot.: Árb. conífera vs. esps.)(Do inglés sequoia) Sequoia.

SECURA s.f. Secura, sequidade, seca.

SED s.f. Sede, secura. ║ Sede, desexo forte.

SEDA s.f. Seda.

SEDACIÓN s.f. Sedación, acc. e ef. de sedar.

SEDADERA s.f. Sedeiro, restrelo (instrumento).

SEDAL s.m. Sedela f., tanza f., liña f.

SEDANTE adx. e s. Sedante, sedativo.

SEDAR v. Sedar, sosegar, apouvigar.

SEDATIVO, A adx. (Med.) Sedativo, sedante, tranquilizante.

SEDE s.f. Sé (eclesiástica). ║ Sede (domicilio).

SEDENTARIO, A adx. Sedentario.

SEDENTARISMO s.m. Sedentarismo.

SEDENTE adx. Sedente, que está sentado.

SEDICIÓN s.f. Sedición, levantamento colectivo.

SEDICIOSO, A adx. e s. Sedicioso.

SEDIENTO, A adx. e s. Sedento, que ten sede. ║ (fig.) Sedento, que devece por algo.

SEDIMENTACIÓN s.f. Sedimentación.

SEDIMENTAR v. Sedimentar.

SEDIMENTARIO, A adx. Sedimentario.

SEDIMENTO s.m. (Xeol.) Sedimento. ║ s.m. Sedimento, pouso. Borra (dos líquidos) f.

SEDOSO, A adx. Sedoso, semellante á seda.

SEDUCCIÓN s.f. Sedución.

SEDUCIR v. Seducir.

SEDUCTOR, A adx. SedutorO, cativador, engaiolante. ║ s. Sedutor.

SEFARDÍ adx. e s. Sefardí.

SEGADERA s.f. (apeiro agric.) Fouce, segadeira.

SEGADERO, A adx. Segadoiro, segadeiro.

SEGADOR, A s. Segador, seitureiro.

SEGAR v. Segar, seiturar.

SEGAZÓN s.f. (Agric.) Sega.

SEGLAR adx. e s. Segrar, laico.

SEGMENTACIÓN s.f. Segmentación.

SEGMENTAR v. Segmentar.

SEGMENTARIO, A adx. Segmentario.

SEGMENTO s.m. Segmento.

SEGOVIANO, A adx. e s. Segoviano (de Segovia).

SEGREGACIÓN s.f. Segregación.

SEGREGAR v. Segregar, separar, marxinar, deixar fóra. ║ Segregar, expulsar unhas substancias.

SEGUIDAMENTE adv. Deseguido, a feito.

SEGUIDILLA(S) s.f. Seguidilla(s) (uns cantos e bailes populares).

SEGUIDA s.f. Seguimento, acc. de seguir.
DE SEGUIDA (loc. adv.) Deseguido, a continuación, seguidamente. ║ Inmediatamente.

SEGUIDO, A adx. Seguido. ║ adv. Seguido.

SEGUIDOR, A adx. e s. Seguidor, adepto, partidario.

SEGUIMIENTO s.m. Seguimento.

SEGUIR v. Seguir.

SEGÚN prep. e conx. Segundo479.

SEGUNDO, A adx., s. e s.m. Segundo.

SEGUR s.f. (apeiro agric.) Fouce ou gadaña. ║ Machado m.

SEGURIDAD s.f. Seguridade, seguranza.

SEGURO, A adx. e s.m. Seguro.

SEIBO s.m. (Bot.: Pl. Erythrina crista-galli) Eritrina

SEIS núm. Seis.

SEISCIENTOS, AS núm. Seiscentos; as.

SEISENO, A adx. Sexto. ║ s.f. Conxunto de seis.

SEÍSMO, SISMO s.m. Sismo, terremoto, tremor [de terra].

SELECCIÓN s.f. Selección. Escolla, escolma.

SELECCIONADOR, A adx. e s. Seleccionador.

SELECCIONAR v. Seleccionar, escoller, elixir.

SELECTIVIDAD s.f. Selectividade.

SELECTIVO, A adx. Selectivo.

SELECTO, A adx. Selecto, escolleito, escollido.

SELECTOR, A s. Selector.

SELENIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 34) Selenio, “Se“.

SELLAR v. Selar.

SELLO s.m. Selo.

SELVA s.f. Selva.

SELVÁTICO, A adx. Selvático, selvoso. ║ adx. Tosco, rudo, barballán, inculto.

SELVOSO, A adx. Selvoso, selvático.

SEMA s.m. (Ling.) Sema.

SEMÁFORO s.m. Semáforo.

SEMANA s.f. Semana480.

SEMANAL adx. Semanal.

SEMANARIO s.m. Semanario.

SEMÁNTICO, A adx. e s.f. Semántico.

SEMBLANTE s.m. Cara f., rostro, faciana f.

SEMBLANZA s.f. Esbozo biográfico.

SEMBRADO s.m. Terra sementada. Plantío.
ESTAR SEMBRADO, -A (loc. verb.) Estar ocorrente, enxeñoso.

SEMBRADURA s.f. Sementeira.

SEMBRAR v. Sementar, botar.

SEMEJANTE adx. Semellante.

SEMEJANZA s.f. Semellanza.

SEMEJAR v. Semellar, asemellar.

SEMEN s.m. Seme.

SEMENTAL adx. e s. [Macho] semental, castizal. ║ adx. Rel. á sementeira.

SEMENTAR v. Sementar.

SEMENTERA, SEMENCERA s.f. Sementeira.

SEMILLA s.f. Semente.

SEMILLERO s.m. Sementeiro, alcouve, pebideiro.

SEMINAL adx. Seminal.

SEMINARIO s.m. Sementeiro. ║ (Docencia) Seminario.

SEMIÓTICO, A adx. Semiótico, rel. á semiótica. ║ s.f. (Ling.) Semiótica, semioloxía.

SEMITA adx. e s. Semita.

SEMITONO s.m. (Mús.) Semitón.

SÉMOLA s.f. Sémola (granulado de cereais).

SEMOVIENTE adx. e s. Semovente.

SENADO s.m. Senado.

SENADOR, A s. Senador.

SENARA s.f. Seara / senra481.

SENCILLEZ s.f. Sinxeleza.

SENCILLO, A adx. Sinxelo, simple. Sen fachenda.

SENDA s.f., SENDERO m. Sendeiro m., carreiro m., verea f., vieiro m.

SENDOS, SENDAS adx.pl. (“A cada un seu”) Cadanseu, cadansúa, cadanseus, cadansúas. Senllos, -as.

SENECIO s.m., CINERARIA s.f. (Bot.: Pl. herb. Senecio vulgaris) Cálsamo, cásamo, cascamelo.

SENECTUD s.f. Senectude, vellez, ancianidade.

SENIL adx. Senil.

SENO s.m. Seo. ║ s.m. (Mat.) Seno.

SENSACIÓN s.f. Sensación.

SENSACIONAL adx. Sensacional.

SENSACIONALISMO s.m. Sensacionalismo.

SENSACIONALISTA adx. e s, Sensacionalista.

SENSATEZ s.f. Sensatez.

SENSATO, A adx. Sensato.

SENSIBILIDAD s.f. Sensibilidade.

SENSIBILIZACIÓN s.f. Sensibilización.

SENSIBILIZAR(SE) v. Sensibilizar(se),

SENSIBLE adx. Sensible / sensíbel.

SENSITIVA s.f. (Bot.: Pl. Mimosa pudica) Sensitiva.

SENSITIVO, A adx. Sensitivo.

SENSUAL adx. Sensual.

SENSUALIDAD s.f. Sensualidade.

SENTAR(SE) v. Sentar(se), tomar asento. ║ Sentar, asentar, apoiar. ║ Dar (algo) por suposto. ║ Avecer, prestar, sentar ben [unha comida]. ║ Cadrar [unha cousa], encaixar, corresponder, quedar, caer [ben /mal].

SENTENCIA s.f. Sentenza.

SENTENCIAR v. Sentenciar.

SENTIDO, A adx. Sentido, doído. ║ s.m. Sentido (capacidades). , interpretación, lectura. ║ s.m. Sentido, xustificación, razón de ser

SENTIENTALISMO s.m. Sentimentalismo.

SENTIMENTAL adx. e s. Sentimental.

SENTIMIENTO s.m. Sentimento.

SENTINA s.f. Sentina, cloaca, latrina. ║ s.m. (Mar.) Sentina, broeira.

SENTIR (1) v. Sentir, notar, percibir. ║ Oír. ║ Sentir, ter unha sensación. ║ Lamentar. ║ Presentir. ║ v.pr. Sentirse, considerarse.

SENTIR (2) s.m. Sentimento. ║ Xuízo, opinión.

SEÑA s.f. Aceno, m. Sinal.
SEÑAS PERSONALES: Datos persoais.

SEÑAL s.f. Sinal m.

SEÑALADO, A adx. Sinalado, sobranceiro, sonado.

SEÑALAMIENTO s.m. Sinalización. ║ s.m. (Der.) Sinalamento.

SEÑALAR v. Sinalar.

SEÑALIZACIÓN s.f. Sinalización.

SEÑERO, A adx. Senlleiro, selleiro.

SEÑOR, A adx. e s. Señor; a.
SEÑORA s.f. Señora; dona.

SEÑOREAR(SE) v. Aseñorar(se).

SEÑORÍA s.f. Señoría (tratamento). ║ s.f. Dominio sobre unha cousa.

SEÑORIAL adx. Señorial.

SEÑORIL adx. Señoril.

SEÑORÍO s.m. Señorío.

SEÑORITO, A s. Señorito.

SEÑUELO s.m. [Ave de] reclamo. ║ Engano, encanto, argucia, trampullada.
CAER EN EL SEÑUELO (loc. verb. coloq.) Picar, caer na trampa.

SEO s.f. (especialmente en Aragón e Cataluña) Igrexa catedral.

SEOR s.(sincopa) Señor.

SÉPALO s.m. (Bot.) Sépalo.

SEPARABLE adx. Separable / separábel.

SEPARACIÓN s.f. Separación. Afastamento, m.

SEPARADO, A adx. e s. Separado.

SEPARADOR, A adx. e s. Separador.

SEPARAR(SE) v. Separar(se). ║ Afastar(se), desapegar(se). ║ Separar o gando, xebrar.

SEPARATISMO s.m. Separatismo.

SEPARATISTA adx. e s. Separatista.

SEPELIO s.m. Enterro, inhumación.

SEPIA s.f. (Zoo.: Molusco Sepia officinalis) Choco, chopo, xiba, sepia. ║ s.f. Sepia (liquido colorante).adx. e s.(cor) Sepia.

SEPILTO, A (part. irreg. de sepultar) Sepulto.

SEPTENTRIÓN s.m. Setentrión, norte.

SEPTENTRIONAL adx. Setentrional.

SEPTIEMBRE, SETIEMBRE s.m. Setembro.

SÉPTIMO, A adx. e s.m. Sétimo.

SEPTUAGENARIO, A adx. e s. Septuaxenario.

SEPTUAGÉSIMO, A adx. e s. Septuaxésimo.

SÉPTUPLE, SÉPTUPLO, A adx. e s. Séptuplo.

SEPTUPLICAR(SE) v. Septuplicar(se).

SEPULCRAL adx. Sepulcral, rel. ao sepulcro,

SEPULCRO s.m. Sepulcro.

SEPULTAR v. Sepultar, soterrar.

SEPULTURA s.f. Sepultura, fosa, cova.

SEPULTURERO, A s. Sepultureiro, enterrador.

SEQUEDAD s.f. Sequidade, secura.

SEQUEDAL, SEQUERAL s.m. Sequeiro, secadal.

SEQUERO s.m. Secaño, sequeiro (terreo). ║ Sequeiro, secadoiro (lugar para secar).

SEQUÍA s.f. Seca, secura.

SÉQUITO s.m. Séquito, acompañamento, cortexo.

SER (1) v. copulativo Ser (Existir / Estar / Pasar, suceder / Valer, costar / Pertencer a / Formar parte de / …)482

SER (2) s.m.Ser (Esencia, natureza / Ente / Cousa creada / Persoa / …)

SERA s.f. Seira.

SERÁFICO, A adx. Seráfico, rel. aos serafíns. ║ Anxelical, rel. aos anxos.

SERAFÍN s.m. (Rel.) Serafín.

SERBAL s.m. (Bot.: Árb. Sorbus domestica) Sorbeira f.
SERBAL DE LOS CAZADORES (Bot.: Árb. Sorbus aucuparia) Cancereixo.

SERENAR(SE) v. Serenar(se), calmar(se), acougar.

SERENATA s.f. Serenata.

SERENIDAD s.f. Serenidade.

SERENO, A adx. Sereno, tranquilo. ║ adx. [Tempo] sereno, apracíbel / apracible, plácido. ║ s.m. Sereno, relento (humidade da noite). s.m. Sereno (vixiante nocturno).

SERIACIÓN s.f. Seriación, acc. e ef. de seriar.

SERIAL adx. e s.m. Serial.

SERIAR v. Seriar, formar series.

SERICULTOR, A s. Sericultor.

SERICULTURA, SERICICUTURA s.f. Sericultura, produción da seda.

SERIE s.f. Serie, secuencia. ║ Serie, serial.

SERIEDAD s.f. Seriedade, formalidade.

SERIGRAFÍA s.f. Serigrafía.

SERIGRÁFICO, A adx. Serigráfico.

SERIO, A adx. Serio (Grave, digno / Severo / Formal / Importante / …)

SERMÓN s.m. Sermón, prédica, predicación.

SERMONAR v. Sermonar, predicar.

SERMONEAR v. (coloq.) Amoestar, reprender, botar una prédica. ║ v. Predicar, sermonar.

SERNA, SENARA s.f. Seara, senra.

SEROJA s.f. Follasca, follaxe caída. ║ Garabullada.

SERONDO, SERÓTINO, A adx. Serodio.

SEROSO, A adx. Seroso, rel. ao soro.

SERPEANTE adx. Serpeante, que serpea.

SERPEAR, SERPENTEAR v. Serpear, cobreguear.

SERPENTARIA s.f. (Bot.) [ V. DRAGONTEA]

SERPENTÍN s.m. Serpentín (tubo enrolado).

SERPENTINA s.f. Serpentina (unha pedra verdosa ou unha fita de papel).

SERPENTINO, A adx. Serpentino, rel. á serpe. ║ s.m. Serpentín.

SERPENTÓN s.m. (Mus.) Serpentón (instrumento de vento).

SERPIENTE, SIERPE s.f. Serpe, serpente, cobra.

SERPOL s.m. (Bot.: Pl. Thymus serpyllum) Serpol.

SERRADELA s.f. (Bot. Pl. herb. Ornithopus sativus) Serradela.

SERRADOR, A adx. Serrador, que serra. ║ s. Serrador, serranchín.

SERRADURAS s.f.pl. Serraduras.

SERRALLO s.m. Serrallo, harén.

SERRANÍA s.f. (Xeogr.) Serra, cordilleira.

SERRANO, A adx. e s. Montés, montañés. ║ adx. Montesío. ║ s.m. (Zoo.: Peixe Serranus scriba) Serrán riscado.

SERRAR v. Serrar.

SERRERÍA s.f. Serrería / serraría, serra (industria).

SERRÍN, ASERRÍN s.m., SERRADURAS, ASERRADURAS s.f.pl. Serraduras f.pl.

SERRÓN s.m. Serrón.

SERRUCHO s.m. Serrón, serra de man.

SERVENTÍA s.f. Serventía, paso, servidume de paso.

SERVIBLE adx. Servible / servíbel.

SERVICIAL adx. Servizal.

SERVICIO s.m. Servizo.

SERVIDOR, A adx. e s. Servidor,servente. ║ s.m. (Inform.) Servidor (central dunha web).

SERVIDUMBRE s.f. Servidume.

SERVIDUMBRE DE PASO: Servidume de paso, paso, serventía.

SERVIL adx. Servil, relativo ó servo. ║ Servil, abaixadizo.

SERVILISMO s.m. Servilismo.

SERVILLETA s.f. Pano de mesa.

SERVILLETERO s.m. Gardapanos.

SERVIR(SE) v. Servir(se).

SERVO- (elem.compos.) Servo- (= mecanismo auxiliar).

SÉSAMO s.m. (Bot.: Pl. Sesamum indicum) Sésamo.
SÉSAMO BASTARDO (Bot.: Pl. Camelina sativa) Camelina

SESEANTE adx. e s.(Fon.) Seseante.

SESEAR v. (Fon.) Sesear.

SESENTA núm. Sesenta.

SESENTÓN, A adx. e s.(coloq.) Sesentón, sesaxenario /ks /.

SESEO s.m. (Fon.) Seseo.

SESERA s.f. Cachola. Cranio. ║ Miolos [da cabeza]. ║ s.f. (coloq.) Xuízo, tino, siso.

SESGADO, A adx. Oblicuo, ladeado, esguellado. ║ Tendencioso, sectario.

SESGAR v. Cortar oblicuamente, nesgar. ║ Torcer, retorcer.

SESIÓN s.f. Sesión.

SESO s.m. Miolos pl. Siso.

SESUDO, A adx. Sisudo, asisado, axuizado, sensato.

SET s.m. (inglés set) Set (pl.: sets).

SETA s.f. (Micolox.) Cogomelo m.
SETA DE CALABAZA, SETA DE BURDEOS (Micolox.: Cogomelo Boletus edulis) Madeirudo m., andoa f.
SETA DE CARDO (Micolox.: Cogomelo Pleurotus eryngii) Cogomelo de cardo.

SETECIENTOS, AS núm. Setecentos, -as.

SETENARIO, A, SEPTENARIO, A adx. e s.m. Setenario (de 7 elementos / dias / anos…)

SETENTA núm. Setenta.

SETENTÓN, A adx. e s.(coloq.) Setentón, septuaxenario /ks /.

SETIEMBRE s.m. Setembro.

SETO s.m. Sebeiro, estacada f, palizada f.
SETO VIVO: (Xardinería) Sebe.

SEUDO-, PSEUDO- elem.compos. Pseudo-, seudo- [= falso]

SEUDÓNIMO, A, PSEUDÓNIM0, A adx. e s.m. Pseudónimo, seudónimo.

SEVERIDAD s.f. Severidade, dureza, rigor.

SEVERO, A adx. Severo.

SEVICIA s.f. Sevicia, crueldade excesiva.

SEVILLANO, A adx. e s. Sevillano, hispalense (de Sevilla).s.f. Sevillana (baile).

SEXAGENARIO, A adx. e s. Sesaxenario / sexaxenario /ks /. Sesentón.

SEXAGESIMAL adx. (Mat.) Sesaxesimal /ks /.

SEXAGÉSIMO, A adx. e s. Sesaxésimo / sexaxésimo /ks /.

SEXENIO s.m. Sexenio (período seis anos) /ks /.

SEXISMO s.m. Sexismo, discriminación polo sexo /ks /.

SEXISTA adx. e s. Sexista /ks /.

SEXO s.m. Sexo /ks /.

SEXOLOGÍA s.f. Sexoloxía /ks /.

SEXOLÓGICO, Am adx. Sexolóxico /ks /.

SEXÓLOGO, A s. Sexólogo /ks /.

SEXTETO s.m. Sexteto /ks /.

SEXTO, A adx. e s.m. Sexto.

SÉXTUPLE adx. e s. Séxtuplo.

SEXTUPLICAR v. Sextuplicar.

SEXUADO, A adx. Sexuado /ks /.

SEXUAL adx. Sexual /ks /.

SEXUALIDADE s.f. Sexualidade /ks /.

SEXY, SEXI adx. (voz inglesa) Sexy /ks /.

SHOW s.m. (voz inglesa) Show [xou], espectáculo.

adv. afirmativo Si483.

SI conx. Se.

SI BIEN (loc. conxuntiva) Aínda que, a pesar de que.

SI s.m. (Mús.) Si (nota musical).

SIAMÉS, A adx. e s. Siamés.

SIBARITA adx. e s. Sibarita.

SICARIO, A s. Sicario, asasino a soldo.

SICOANÁLISIS s.m. Psicanálise f. [V. PSICOANÁLISIS e seguintes].

SICOANALISTA adx. e s. Psicanalista.

SICOANALÍTICO, A adx. e s.m. Psicanalítico.

SICOANALIZAR(SE) v. Psicanalizar.

SICOFÍSICO, A adx. e s.f. Psicofísico.

SICOLOGÍA s.f. Psicoloxía.

SICÓPATA s. Psicópata.

SICOSIS s.f. Psicose.

SICOTERAPIA s.f. Psicoterapia.

SIDA s.f. (Med.) Sida.

SIDERAL adx. Sideral, rel. ás estrelas e aos astros.

SIDERURGIA s.f. Siderurxia.

SIDERÚRGICO, A adx. Siderúrxico.

SIDRA s.f. Sidra.

SIDRERÍA s.f. Sidrería / sidraría.

SIEGA s.f. Sega, seitura.

SIEMBRA s.f. Semente, sementeira.

SIEMPRE adv. Sempre.
SIEMPREVIVA [DE LOS TEJADOS] (Bot.: Pl. herb. Sempervivum tectorum) Sempreviva.

SIEN s.f. Sen, tempa, vidalla.

SIERRA s.f. Serra (ferramenta).║ Serra, serradoiro. ║ Serra, cadea (montañosa).

SIERVO, A s. Servo.

SIESTA s.f. Sesta.

SIETE núm. Sete.

SIETEMESINO, A adx. e s. Setemesiño.

SÍFILIS s.f. (Med.) Sífilis, gálico, morbo gálico.

SIFÓN s.m. Sifón.

SIGILAR v. Selar, pór un selo a unha carta.

SIGILO s.m. (Ant.) Selo, cuño. ║ s.m. Segredo. ║ s.m. (fig.) Sixilo, silencio cauteloso.

SIGILOSO, A adx. Silandeiro.

SIGLA s.f. Sigla.

SIGLO s.m. Século.

SIGNATARIO, A adx. e s. Signatario, asinante, que asina.

SIGNATURA s.f. Sinatura.

SIGNIFICACION s.f. Significación, significado. Significación, importancia, relevancia.

SIGNIFICADO s.m. Significado.

SIGNIFICANTE adx. Significante, significativo.║ s.m. (Lingüist.) Significante

SIGNIFICAR v. Significar.

SIGNIFICATIVO, A adx. Significativo, expresivo. Significativo, relevante.

SIGNO s.m. Signo.

SIGUIENTE adx. Seguinte.

SÍLABA s.f. Sílaba.

SILABACIÓN s.f. (Lingüíst.) Silabación, división en sílabas.

SILABAR, SILABEAR v. Silabar, deletrear.

SILABARIO s.m. Silabario.

SILABEAR v. Silabar, soletrear, deletrear.

SILABEO s.m. Soletreo

SILÁBICO, A adx. Silábico.

SÍLABO s.m. Sílabo, índice, lista, catálogo.

SILBA s.f. Apupada, asubío de protesta.

SILBADOR, A adx. e s. Asubiador, que asubía.

SILBAR v. Asubiar. ║ (ref. ó vento) Zoar, fungar.

SILBATO s.m. Chifre, pito, subiote.

SILBIDO, SILBO s.m. Asubío.

SILENCIADOR s.m. Silenciador (dispositivo).

SILENCIAR v. Silenciar, acalar.

SILENCIO s.m. Silencio.

SILENCIOSO, A adx. Silandeiro, silencioso.

SILENTE adx. Silente, silencioso, silandeiro.

SÍLEX s.m. Sílex, pedernal.

SÍLFIDE s.f. Sílfide (ser fantástico). Sílfide, muller esvelta.

SILGA s.f. (Mar) Sirga (maroma para puxar unha embarcación desde terra)

SILGAR v. (Mar.) Sirgar (levar a nave cunha sirga ou maroma)484.

SÍLICE s.f. (Xeol.) Sílice.

SILICIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 14 ) Silicio, “Si“.

SILICONA s.f. (Quím.) Silicona.

SILICOSIS s.f.(Med.) Silicose.

SILLA s.f. Cadeira. Sela [de cabalo]. Sé [dun bispo].

SILLA DE MONTAR: Sela.

SILLAR s.m. (Constr.) Perpiaño.

SILLERÍA s.f. (conxunto de ‘sillas’, cadeiras) Cadeirado m. ║ (Constr.) Cantería, cantaría, obra de pedra.

SILLÍN s.m. Asento, sela [da bicicleta].

SILLÓN s.m. Cadeira de brazos f.

SILO s.m. Celeiro, tulla, silo.

SILOGISMO s.m. (Filos.) Siloxismo.

SILUETA s.f. Silueta.

SILURO s.m. (Zoo.: Peixe de río Silurus glanis) Siluro.

SILVANO, A adx. Silvano, selvático.║ s.m. (Mit.) Silvano (semideus das selvas).

SILVESTRE adx. Silvestre, agreste.

SILVÍCOLA adx. e s. Silvícola, rel. á selva. Rel. á silvicultura.

SILVICULTOR, A s. Silvicultor.

SILVICULTURA s.f. Silvicultura (cultivo dos bosques).

SIMA s.f. Sima, abismo.

SIMBIOSIS s.f. (Biol.) Simbiose.

SIMBÓLICO, A adx. Simbólico.

SIMBOLISMO s.m. Simbolismo.

SÍMBOLO s.m. Símbolo.

SIMBOLOGÍA s.f. Simboloxía.

SIMBOLIZAR v. Simbolizar.

SIMETRÍA s.f. Simetría.

SIMÉTRICO, A adx. Simétrico.

SIMIENTE s.f. Semente. ║ Seme, esperma.

SIMIESCO, A adx. Simiesco.

SÍMIL s.m. Símil.

SIMILAR adx. Semellante, similar.

SIMILITUD s.f. Similitude, semellanza, parecido

SIMIO s.m. Simio, mono.

SIMONÍA s.f. (Rel.) Simonía.

SIMPATÍA s.f. Simpatía.

SIMPÁTICO, A adx. Simpático.

SIMPATIZANTE adx. e s. Simpatizante.

SIMPATIZAR v. Simpatizar. Levarse.

SIMPLE adx. Simple (non composto). ║ Simple, sinxelo, doado, fácil. ║ adx. e s. Simple, inxenuo, pánfilo. ║ adx. e s. Manso, apracible, calmo. ║ adx. Desaborido.

SIMPLEZA s.f. Simpleza, parvada, necidade.

SIMPLICIDAD s.f. Simplicidade, sinxeleza.

SIMPLIFICACIÓN s.f. Simplificación.

SIMPLIFICAR v. Simplificar.

SIMPLISMO s.m. Simplismo.

SIMPLISTRA adx. e s. Simplista.

SIMPOSIO s.m. Simposio (conferencia ou reunión).

SIMULACIÓN s.f. Simulación.

SIMULACRO s.m. Simulacro.

SIMULAR v. Simular. Face-lo conto.

SIMULTANEAMENTE adv. Asemade485, simultaneamente, a un tempo, ao [mesmo] tempo, á vez.

SIMULTANEIDAD s.f. Simultaneidade, sincronismo.

SIMULTÁNEO, A adx. Simultáneo.

SIMÚN s.m. Simún (un vento dos desertos).

SIN prep. Sen /e/486.
SIN EMBARGO 487 (loc. conx.) Porén, no entanto, con todo, así e todo.
SIN PERDER TIEMPO: Sen perda de tempo.
SIN QUERER (loc. adv.): Sen querer, sen intención.
SIN TON NI SON (loc. adv.) Ás toas, ao tolo, de calquera maneira.

SINAGOGA s.f. Sinagoga.

SINALEFA s.f. (Fon. e Métr.) Sinalefa.

SINCERIDAD s.f. Sinceridade, franqueza.

SINCERO, A adx. Sincero. Franco.

SÍNCOPE s.m. (Fon. e Med.) Síncope.

SINCRETISMO s.m. (Fil. e Ling.) Sincretismo (conciliación ou combinación).

SINCRONÍA s.f. Sincronía (coincidencia no tempo).

SINCRÓNICO, A adx. Sincrónico, simultáneo.

SINCRONIZACIÓN s.f. Sincronización, acc. e ef. de sincronizar.

SINCRONIZAR v. Sincronizar (facer coincidir a un tempo).

SINDICACIÓN s.f. Sindicación, acc. e ef. de sindicar(se).

SINDICAL adx. Sindical.

SINDICATO s.m. Sindicato.

SÍNDROME s.m. (Med.) Síndrome f.

SINÉCDOQUE s.f. (Ret.) Sinécdoque.

SINECURA s.f. Sinecura, coenxía, choio, bicoca.

SINÉRESIS s.f. (Fon. e Métr.) Sinérese.

SINERGIA s.f. SinerxíaA (tarefa coordinada)

SINÉRGICO, A adx. Sinérxico, rel. á sinerxía.

SINFÍN s.m. Infinidade.

SINFONÍA s.f. Sinfonía.

SINFÓNICO,A adx. Sinfónico.

SINFONISTA s. Sinfonista (que compón ou executa sinfonías).

SINGLADURA s.f. (Mar.) Singradura.

SINGLAR v. (Mar.) Singrar (navegar).

SINGULAR adx. Singular, particular. ║ Singular, senlleiro.

SINGULARIDAD s.f. Singularidade, peculiaridade.

SINGULARIZAR(SE) v. Singularizar(se), distinguir(se). ║ v.tr. (Gram.) Dar número singular.

SINGULTO s.m. Salaio, salouco.

SINIESTRADO, A adx. e s. Sinistrado, que sufriu sinistro.

SINIESTRALIDAD s.f. Sinistralidade

SINIESTRO, A adx. Sinistro, esquerdo. ║ adx. Aleivoso, malévolo, malvado. ║ s.m. Sinistro, desastre, catástrofe.

SINO (1)s.m. Destino, fado.

SINO (2) conx. Senón488.

SINÓDICO, A adx. (Astron.) Sinódico, rel. ao sínodo.

SÍNODO s.m. (Rel.) Sínodo, asemblea de bispos. ║ s.m. (Astron.) Sínodo (conxunción dous planetas).

SINONIMIA s.f. (Ling. e Ret.) Sinonimia.

SINONÍMICO, A adx. Sinonímico, rel. á sinonimia.

SINÓNIMO, A adx. e s.m. (Ling.) Sinónimo.

SINOPSIS s.f. Sinopse, compendio, resumo.

SINÓPTICO, A adx. Sinóptico, relacionado cunha sinopse.

SINSABOR s.m. Desabor, falta de sabor. ║ Insulsez, insipidez. ║ Pesadume, desagrado, desgusto.

SINTÁCTICO, A adx. (Gram.) Sintáctico.

SINTAGMA s.m. (Ling.) Sintagma.

SINTAXIS s.f. (Gram.) Sintaxe.

SÍNTESIS s.f. Síntese.

SINTÉTICO, A adx. Sintético.

SINTETIZAR v. Sintetizar, facer síntese de algo.

SINTOÍSMO s.m. Xintoísmo (relixión xaponesa).

SINTOISTA adx. e s. Xintoísta.

SÍNTOMA s.m. Síntoma. ║ Sinal.

SINTOMÁTICO, A adx. Sintomático.

SINTOMATOLOGÍA s.f. Sintomatoloxía.

SINTONÍA adx. Sintonía.

SINTONIZACIÓN s.f. Sintonización.

SINTONIZAR v.tr. Sintonizar (un aparello de radio). ║ v.i. Sintonizar (estar en harmonía).

SINUOSIDAD s.f. Sinuosidade.

SINUOSO, A adx. Sinuoso.

SINUSITIS s.f. (Med.) Sinusite.

SINVERGÜENZA adx. e s. Desvergonzado / desvergoñado, descarado, xarelo.

SIONISMO s.m. Sionismo.

SIONISTA adx. e s. Sionista.

SIQUIATRA s. Psiquiatra.

SIQUIATRÍA s.f. Psiquiatría.

SIQUIÁTRICO, A adx. e s.m. Psiquiátrico.

SÍQUICO, A adx. Psíquico.

SIQUIERA conx. concesiva Aínda [que]. ║ conx. distributiva Xa … xa, tanto … tanto. ║ adv. Sequera, tan sequera, polo menos.

SIRENA s.f. (ser fantástico) Serea. ║ (buguina) Sirena.

SIRGA s.f. (Mar.) Sirga (maroma para turrar dende terra).

SIRGAR v. (Mar.) Sirgar, arrastrar unha embarcación coa sirga. [V. SILGAR]

SIRIMIRI s.m. Chuvisca, barbaña, babuxa, patiñeira, poallo, zarzallo.

SIROPE s.m. Xarope, xaropada.

SIRTE s.f. Sirte, baixo de area.

SIRVIENTE, A adx. Servente. ║ s. Servente, criado.

SISA s.f. Acc. de sacumar, furtadela [na compra]. ║ Escave [nunha peza de vestir].

SISADOR, A s.m. Sacumeiro.

SISAL s.m. (Bot.: Pl. Agave sisalana e a súa fibra téxtil) Sisal.

SISAR v. Sacumar [na compra], raspiñar. ║ Facer un escave nunha peza de vestir.

SISMICIDAD s.f. (Xeol.) Sismicidade (dos sismos).

SÍSMICO, A adx. Sísmico, rel. aos sismos.

SISMO, SEÍSMO s.m. Sismo, terremoto, tremor [de terra].

SISMÓGRAFO s.m. Sismógrafo (instrumento).

SISMOLOGÍA s.f. (Xeol.) Sismoloxía.

SISTEMA s.m. Sistema.

SISTEMÁTICO, A adx. Sistemático.

SISTEMATIZACIÓN s.f. Sistematización, acc. e ef. de sistematizar.

SISTEMATIZAR v. Sistematizar, organizar nun sistema.

SISTÉMICO, A adx. Sistémico, rel. a un sistema. ║ adx. (Med.) Sistémico, rel. á circulación do sangue.

SÍSTOLE s.f. (Fisiol.) Sístole.

SISTÓLICO, A adx. (Fisiol.) Sistólico, rel. á sístole.

SITIAL s.m. Sitial, asento de cerimonia.

SITIAR v. Cercar, asediar.

SITIO s.m. Sitio, lugar. ║ Sitio, terreo axeitado para algo. ║ Asedio, cerco, acc. e ef. de asediar. ║ s.m. (Inform.) Sitio web.

SITO, A adx. Sito, situado.

SITUACIÓN s.f. Situación.

SITUAR(SE) v. Situar(se).

SNDICAR(SE) v. Sindicar(se).

SO (1) adv. coloq. usado para potenciar, xeralmente de xeito depreciativo, o significado do nome ou adxectivo que lle segue489.

SO (2) adx. posesivo (desusado) Seu.

SO (3) prep. So, baixo, debaixo de.

SO! (4) Interx. Xo!

SO- prefixo So- (= por debaixo de)

SOBA s.f. Soba, acc. de sobar. ║ s.f. (coloq.) Soba, boura, brea, frega, malleira, zurra.

SOBACO s.m. Sobrazo, sobaco.

SOBAJAR v. Amarfallar, amaravallar.

SOBAR v. Sobar. Apalpar. Magrear.

SOBERANÍA s.f. Soberanía.

SOBERANO, A adx. e s. Soberano.

SOBERBIA s.f. Soberbia.

SOBERBIO, A adx. e s. Soberbio.

SOBERBIOSO, A adx. Soberbioso, arrogante, de gran soberbia.

SOBÓN, A adx. (coloq.) Cotifeiro, afeccionado a sobar. ║ Zapiqueiro, que o anda tocando todo.

SOBORNABLE adx. Subornable / subornábel, comprable.

SOBORNADOR, A adx. e s. Subornador.

SOBORNAR v. Subornar.

SOBORNO s.m. Suborno.

SOBRA s.f. Demasía, exceso. ║ Inxuria, agravio. ║ s.f.pl. [V. SOBRAS]
DE SOBRA (loc. adv.) De sobra, abondo, suficiente.

SOBRADO, A adx. Sobexo, demasiado. ║ Atrevido, destemido, audaz. ║ Rico, adiñeirado. ║ (coloq.) Fachendoso, pretensioso. ║ s.m. Sobrado (dunha casa).

SOBRANTE adx. e s. Sobrante, sobro, sobexo.

SOBRAR v. Sobrar, quedar, exceder. ║ Sobrar, estar de máis, estorbar. ║ Sobrar, rebordar, sobrepasar. ║ Sobrar, non ser necesario.

SOBRAS s.f.pl. Sobras, restos. Sobras, desperdicios, refugallo, reboutallo, refugo.

SOBRASADA s.f. Sobrasada (embutido de Mallorca).

SOBRE (1) prep. Sobre, encima, derriba, encol de490. ║ Acerca de, a respecto de, con respecto a, con relación a, en relación con, verbo de (locs. prepos.)
SOBRE TODO (loc. adv.) Mormente, especialmente, sobre todo.

SOBRE (2) s.m. Sobre (bolsa plana).

SOBRE- elem. compos. Sobre- (= Superposición / exceso / repetición / repente).

SOBRECAMA V. Sobrecama, colcha.

SOBRECARGA s.f. Sobrecarga.

SOBRECARGAR v. Sobrecargar.

SOBRECEJA s.f. Sobrecella.

SOBRECENAR v. Sobrecear, cear por segunda vez.

SOBRECOGER v. Impresionar, sorprender, encandear. ║ v.pr. Arrepiarse, espavorecerse.

SOBRECOSTE s.m. Sobrecusto, custo adicional.

SOBRECUBIERTA s.f. Sobrecuberta.

SOBREDICHO, A adx. Sobredito, devandito, dito antes.

SOBREDOSIS s.f. Sobredose.

SOBRENTENDER, SOBREENTENDER v. Sobreentender.

SOBREHILADO s.m. (Costura) Ganduxo.

SOBREHILAR v. (Costura) Ganduxar.

SOBREHUESO s.m. Sobreoso (tumor duro).║ Cousa que molesta. ║ Traballo, fastío, molestia.

SOBREHUMANO, A adx. Sobrehumano.

SOBREIMPRESIÓN s.f. (Cine, Fotogr. e Impr.) Sobreimpresión.

SOBREIMPRIMIR v. (Cine, Fotogr. e Impr.) Sobreimprimir.

SOBREMESA s.f. Sobremesa.

SOBRENATURAL adx. Sobrenatural.

SOBRENOMBRE s.m. Sobrenome, alias, apelativo.

SOBRENTENDER, SOBREENTENDER v. Sobreentender.

SOBREPAGA s.f. Sobrepaga.

SOBREPARTO, PUERPERIO s.m. Sobreparto, posparto, puerperio.

SOBREPASAR v. Superar, exceder, pasar un límite. ║ Superar, avantaxar.

SOBREPELLIZ s.f. Sobrepeliz (vestidura eclesiástica).

SOBREPIÉ s.m. (Veter.) Axuaga (tumor nos cascos das cabalarías).

SOBREPONER v. Sobrepoñer, sobrepor, superpoñer, superpor.

SOBREPONERSE v.pr. Sobrepoñerse, sobreporse, controlarse, dominar o ánimo.

SOBREPRECIO s.m. Sobreprezo.

SOBREPUERTA s.f. (Arquit.) Sobreporta (peza ou ornamento).

SOBRESALIENTE adx. Sobresaliente / sobresaínte. Sobranceiro. ║ s.m. (cualificación) Sobresaliente / sobresaínte.

SOBRESALIR v. Sobresaír.

SOBRESALTAR(SE) v. Sobresaltar(se), alarmar(se), asustar(se).

SOBRESALTO s.m. Sobresalto, arreguizo, arrepío.

SOBRESATURACIÓN s.f. (Quím.) Sobresaturación.

SOBRESATURAR(SE) v. Sobresaturar(se).

SOBRESCRIBIR v. Sobrescribir.

SOBRESCRITO s.m. Sobrescrito (enderezo).

SOBRESEER v. (Der.) Sobreser.

SOBRESEIMIENTO s.m. Sobresemento, acc. e ef. de sobreser.

SOBRESTIMAR, SOBREESTIMAR v. Sobreestimar.

SOBRESUELDO s.m. Sobresoldo.

SOBRETASA s.f. Sobretaxa (recarga sobre a taxa).

SOBREVALORACIÓN s.f. Sobrevaloración.

SOBREVALORAR v. Sobrevalorar, valorar de máis.

SOBREVENIDO, A adx. Finxido, artificial.

SOBREVENIR v. Sobrevir, ocorrer.

SOBREVIVIENTE adx. e s.m. Sobrevivente, supervivente.

SOBREVIVIR v. Sobrevivir.

SOBREVOLAR v. Sobrevoar.

SOBRIEDAD s.f. Sobriedade.

SOBRINO, A s. Sobriño.

SOBRIO, A adx. Sobrio.

SOCAIRE s.m. (Mar.) Socairo (lugar protexido do vento).

SOCALIÑA s.f. Cumia, argucia, engano, artimaña.

SOCARRAR v. Chamuscar.

SOCARRÉN s.m. (Constr.) Beirado, sobrepena, topete (tellas que sobresaen da parede).

SOCARRÓN, A adx. e s. Retranqueiro, burlego.

SOCARRONERÍA s.f. Sorna. Retranca.

SOCAVAR v. Socavar. ║ v. (fig.) Debilitar (algo ou a alguén).

SOCAVÓN s.m. Cova escavada nunha ladeira. ║ Focha, fochanca (por afundimento do chan).

SOCHANTRE s.m. Sochantre (cargo catedralicio).

SOCIABILIDAD s.f. Sociabilidade.

SOCIABLE adx. Sociable / sociábel.

SOCIAL adx. Social.

SOCIALISMO s.m. Socialismo.

SOCIALISTA adx. e s. Socialista.

SOCIALIZACIÓN s.f. Socialización.

SOCIALIZAR v. Socializar.

SOCIEDAD s.f. Sociedade.

SOCIO, A s. Socio.

SOCIOLOGÍA s.f. Socioloxía.

SOCIOLÓGICO, A adx. Sociolóxico.

SOCIÓLOGO, A s. Sociólogo.

SOCORRER v. Acorrer, socorrer, acudir.

SOCORRISMO s.m. Socorrismo.

SOCORRISTA s. Socorrista.

SOCORRO s.m. Socorro, axuda f., valemento.

SODA s.f. Soda (bebida).

SÓDICO, A adx. (Quím.) Sódico (rel. ao sodio).

SODIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 11 ) Sodio, “Na“.

SODOMÍA s.f. Sodomía.

SODOMITA s. Sodomita.

SODOMIZAR v. Sodomizar.

SOEZ adx. Bocalán, na, groseiro.

SOFÁ s.f. Sofá.

SOFISMA s.m. Sofisma.

SOFISTA s. Sofista.

SOFÍSTICA s.f. (Filos.) Sofística.

SOFISTICACIÓN s.f. Sofisticación, acc. e ef. de sofisticar.

SOFISTICADO, A adx. Amaneirado, afectado, rebuscado. ║ Sofisticado, elegante, refinado. ║ [Mecanismo] complexo, complicado, arrevesado.

SOFISTICAR v. Sofisticar, falsificar, adulterar.

SOFÍSTICO, A adx. Sutil, agudo, enxeñoso, perspicaz.

SOFLAMA s.f. Lume tenue. ║ Rubor. ║ Finximento. ║ Arenga, peroración.

SOFOCACIÓN s.m. Sufocación, abafamento, abafo, acoro, afogo, atafego.

SOFOCAMIENTO s.m. Sufocación, abafamento, acoramento.

SOFOCANTE adx. Abafante, abafadizo, atafegante.

SOFOCAR(SE) v. Acorar(se), sufocar(se), abafar(se).

SOFOCO s.m. Abafo, fogo, atafego. ║ Desgusto.

SOFOQUINA s.f. (coloq.) Abafo intenso.

SÓFORA s.f. (Bot.: Árb. Sophora japonica) Sófora.

SOFREÍR v. Sofritir / sofrixir.

SOFRITO s.m. Rustrido.

SOFTWARE s.m. (Inform.)(voz inglesa) Soporte lóxico, software.

SOGA s.f. Soga, sedeño m.

SOGUERO, A s. Cordeeiro / cordeiro.

SOJA, SOYA s.f. (Bot.: Pl. Glycine max e a súa semente) Soia.

SOJUZGAR v. Asoballar, oprimir, someter.

SOL (1) s.m. (Astr.) Sol (astro).║ Sol (luz e calor).-

SOL (2) s.m. (Mús.) Sol (nota musical).

SOLADA s.f. Pouso, borra (dun líquido).

SOLAMENTE adv. Soamente.

SOLANA s.f. Sollío m., sitio solleiro. ║ Solaina f.

SOLANO s.m. (vento) Leste, levante, soán.

SOLANO FUERTE: Lestada, lestón.

SOLAPA s.f. Lapela, solapa. ║ Cousa solapada.

SOLAPAMIENTO s.m. Solapamento.

SOLAPAR v. Solapar (sobrepoñer).

SOLAPO (1) s.m, SOLAPA s.f. Solapa, lapela.

SOLAPO (2) s.m. Sopapo, labazada.

SOLAR (1) s.m. Soar, terreo edificable. ║ adx. Solar, relativo ao sol.

SOLAR (2) v. Solar, botar solas ao calzado. ║ Solar, cubrir o solo cun material.

SOLARIEGO, A adx. Rel. ao avoengo ou liñaxe ilustre.

SOLÁRIUM, SOLARIO s.m. Solario (lugar para tomar o sol).

SOLAZ s.m. Solaz, lecer, esparexemento, entretemento.

SOLAZAR(SE) v. Deleitar(se), recrear(se). Folgar.

SOLDADA s.f. Soldo, paga. ║ Paga do soldado.

SOLDADO s.m. Soldado.

SOLDADOR, A s. Soldador (oficio).s.m. Soldador (aparello).

SOLDADURA s.f. Soldadura.

SOLDAR v. Soldar.

SOLEADO, A adx. [Tempo]solleiro (con moito sol).║ Sollío (que recibe sol).491

SOLEAR(SE) v. Asollar(se), delourar(se) (pór ao sol)492.

SOLECISMO s.m. (Gram.) Solecismo (erro de sintaxe).

SOLEDAD s.f. Soidade, situación de estar só. ║ Lugar ermo ou despoboado. ║ Soidade, saudade, señardade.

SOLEDOSO, A adx. Solitario, que vive en soidade. ║ Soidoso, saudoso, que sente soidade.

SOLEMNE adx. Solemne.

SOLEMNIDAD s.f. Solemnidade.

SOLER v. Acostumar, adoitar, soer.

SOLERCIA s.f. Astucia, picardía, renartería, pillería.

SOLEVAR v. Sublevar(se), rebelar(se). ║ Levantar, erguer, elevar [algo].

SOLFA s.f. (Mus.) Solfa. ║ s.f. (coloq.) Soba, tunda, quenta, malleira.

SOLFATARA s.f. (Xeol.) Solfatara (dos volcáns).

SOLFEAR v. (Mus.) Solfexar. ║ v. (coloq.) Atizar, zorregar, zoscar, zoupar.

SOLFEO s.m. (Mus.) Solfexo. ║ s.m. (coloq.) Soba, tunda, quenta, malleira.

SOLICITACIÓN s.f. Solicitación, solicitude.

SOLICITANTE adx. e s. Solicitante.

SOLICITAR v. Solicitar.

SOLÍCITO, A adx. Solícito, amable, atento, servizal.

SOLICITUD s.f. Solicitude.

SOLIDARIDAD s.f. Solidariedade.

SOLIDARIO, A adx. Solidario.

SOLIDARIZAR(SE) v. Solidarizar(se).

SOLIDEO s.m. Solideo (casquete para a cabeza).

SOLIDEZ s.f. Solidez, firmeza, resistencia.

SOLIDIFICACIÓN s.f. Solidificación, acc. e ef. de solidificar(se).

SOLIDIFICAR(SE) v. Solidificar(se).

SÓLIDO, A adx. e s. Sólido.

SOLILOQUIO s.m. Soliloquio.

SOLIO s.m. Trono (asento solemne).

SOLÍPEDO, A adx. e s.(Zoo.) Solípede.

SOLISTA s.(Mús.) Solista.

SOLITARIA s.f. Solitaria (unha variedade de tenia).

SOLITARIO, A adx. Baleiro, deserto. ║ adx. e s. Só, soa, solitario. ║ s.m. Solitario (xogo de naipes).

SOLIVIANTAR v. Inducir á rebelión. ║ Inquietar, alterar.

SOLLA s.f. (Zoo.: Peixe mariño fam. pleuronéctidos vs. esps.) Solla493.

SOLLAMAR(SE) v. Chamuscar(se).

SOLLO s.m. (Zoo.) [V. ESTURIÓN].

SOLLOZAR v. Impar, sotelar, salaiar, saloucar.

SOLLOZO s.m. Salaio, salouco, impo.

SOLO (1), A adx. Só / soa, senlleiro, solitario.

SOLO / SÓLO 494 (2) adv. Só, soamente.

SOLOMILLO, SOLOMO s.m. Solombo, lagarto (popular).

SOLSTICIO s.m. (Astron.) Solsticio.

SOLTAR(SE) v. Soltar(se). Ceibar.

SOLTERO, A adx. e s. Solteiro.

SOLTURA s.f. Axilidade, lixeireza, desenvoltura.

SOLUBILIDAD s.f. Solubilidade.

SOLUBILIZAR v. (Quím.) Solubilizar.

SOLUBLE adx. Soluble / solúbel.

SOLUCIÓN s.f. Solución = [ Remedio. ║ (Mat.)Resultado. ║ Disolución. ]

SOLUCIONAR v. Solucionar, remediar, arranxar, resolver.

SOLUTRENSE adx. e s.m. Solutreano (período prehistórico).

SOLVENCIA s.f. Solvencia.

SOLVENTAR v. Resolver, solucionar.

SOLVENTE adx. Solvente.

SOMA (1) s.f. Fariña grosa.

SOMA (2) s.m. (Biol.) Soma.

SOMANTA s.f. (coloq.) Tunda, malleira, frega, zurra, brea.

SOMÁTICO,A adx. Somático (rel. ao corpo físico).

SOMATIZACIÓN s.f. (Psicol.) Somatización.

SOMATIZAR(SE)(SE) v. (Med.) Somatizar(se).

SOMBRA s.f. Sombra.

SOMBREAR v. Sombrear, ensombrecer (un debuxo).

SOMBRERERÍA s.f. Sombreirería / sombreiraría.

SOMBRERERO, A s. Sombreireiro. ║ s.f. Sombreireira (caixa).

SOMBRERO s.m. Sombreiro, chapeu. ║ s.m. (Bot.) Sombreiro, píleo (de certos fungos).

SOMBRILLA s.f. Antuca, parasol m.

SOMBRÍO, A adx. Sombrío, sombrizo.

SOMBROSO, A adx. Avesío, avesedo, sombrío, sombrizo.

SOMERO, A adx. Superficial. ║ (fig.) Superficial, lixeiro, pouco detallado.

SOMETER v. Someter.

SOMETER(SE) v. Someter(se), subxugar, dominar. ║ Someter, propoñer. ║ Someter(se), expor(se).

SOMETIMIENTO s.m. Sometemento.

SOMIER s.m. Somier, metálico.

SOMNÍFERO, A adx. e s.m. Somnífero.

SOMNOLENCIA, SOÑOLENCIA s.f. Somnolencia, soneca.

SOMONTANO, A adx. Referido ao pé dun monte.

SOMORGUJADOR s.m. Bucio (mergullador de oficio).

SOMORGUJAR(SE) v. Somerxer(se), mergullar(se).

SOMORMUJO, SOMORGUJO s.m. (Zoo.: Ave palmípeda) Somorgullo, chupón, mergullón.

SON s.m. Son. ║ Noticia.

SONADO, A adx. Soado, famoso, coñecido. ║ adx. (coloq.) Aloucado, tolo, apampado, apaiolado. ║ s.f. (Mus.) Sonata.

SONAJA s.f. Ferreña. Ferreñas pl.

SONAJERO s.m. (xoguete) Axóuxere, ruxerruxe.

SONÁMBULO, A, SOMNÁMBULO, A adx. e s. Somnámbulo.

SONAR (1) v. Soar, producir un son. ║ Soar, ter aparencia de. ║ Haber rumores de algo. ║ v.pr. Fungarse [os mocos].

SONAR (2) s.m. (Tecnol.) Sonar (aparello).

SONATA s.f. (Mus.) Sonata.

SONDA s.f. Sonda.

SONDABLE adx. Sondable / sondábel, que se pode sondar.

SONDAJE s.m. Sondaxe f.

SONDAR v. Sondar.

SONDEAR v. Sondar. ║ Comezar unha pescuda.

SONDEO s.m. Sondaxe f.

SONETISTA s. Sonetista, autor de sonetos.

SONETO s.m. Soneto.

SÓNICO, A adx. (Fis.) Sónico, rel. ao son.

SONIDO s.m. Son.

SONORIDAD s.f. Sonoridade.

SONORIZACIÓN s.f. Sonorización, acc. e ef. de sonorizar.

SONORIZAR v. Sonorizar.

SONORO, A adx. Sonoro.

SONREIR. v. Sorrir.

SONRIENTE adx. Sorrinte, risoño.

SONRISA s.f. Sorriso m.

SONROJAR(SE) v. Pór(se) rubio, pór(se) encarnado, ruborizar(se).

SONROJO s.m. Rubor.

SONSACAR v. Furtar unha cousa por debaixo de onde está. ║ (fig.) Sacar (a un o que sabe), lurpar, tirar da / pola lingua.

SOÑADOR, A adx. e s. Soñador.

SOÑAR v. Soñar, ter soños.

SOÑARRERA, SOÑERA s.f. (fam.) Soneira, sono.

SOÑOLIENTO, A adx. Somnolento

SOPA s.f. Sopa.
SOPA(S) DE AJO: Sopas rustridas, sopas de allo.
SOPA JULIANA: Sopa xuliana.
SOPA BOBA: Sopa boba.

SOPAPEAR v. (coloq.) Dar sopapos ou labazadas. ║ v. (coloq.) Maltratar [a alguén].

SOPAPO s.m. Sopapo, lapote, labazada f.

SOPERO, A adx. Sopeiro. ║ s.m. Prato fondo. ║ s.f. Sopeira (recipiente).

SOPESAR v. Sopesar, erguer algo para tentea-lo seu peso. ║ (fig.) Sopesar, avaliar as vantaxes e desvantaxes dun choio ou asunto.

SOPETÓN(1) s.m. Torrada, tosta que se molla en aceite.

SOPETÓN (2) s.m. Labazada, lapada, lapote, sopapo.
DE SOPETÓN (loc. adv.) De súpeto, de socate, de repente, de golpe.

SOPLADOR, A adx. Que sopra. ║ s. Soprador (obreiro). s.m. Abano, abanador.

SOPLAMOCOS s.m. (coloq.) Sopramocos, labazada, sopapo.

SOPLAR v. Soprar.

SOPLETE s.m. Soprete (aparello).

SOPLIDO s.m. Sopro, soprido.

SOPLO s.m. Sopro.

SOPLÓN, A adx. e s. (coloq.) Delator, acusador.

SOPOR s.m. Sopor.

SOPORÍFERO, A adx. Soporífero, somnífero.

SOPORTABLE adx. Soportable / soportábel, aturable / aturábel.

SOPORTAL s.m. Soportal.

SOPORTAR v. Soportar, aturar.

SOPORTE s.m. Soporte.

SOPRANO s. (Mús.) Soprano.

SOR s.f. Sor (tratamento).

SORBER v. Sorber.

SORBETE s.m. Sorbete (refresco).

SORBO s.m. Chope, chopo, grolo, gurrucho, trago, sorbo.

SORDERA s.f. Xordeira, xordén.

SORDIDEZ s.f. Sordidez, cal. de sórdido.

SÓRDIDO, A adx. Sórdido.

SORDINA s.f. (Mus.) Sordina.

SORDO, A adx. e s. Xordo.

SORDOCIEGO, A adx. e s. Xordocego.

SORDOMUDO, A adx. e s. Xordomudo.

SORGO s.m. (Bot.: Pl. Sorghum vulgare) Sorgo.

SORIANO, A adx. e s. Soriano (de Soria).

SORNA s.f. Pachorra, cachaza. ║ (fig.) Sorna, retranca.

SORORIDAD s.f. Sororidade, solidariedade entre mulleres.

SORPRENDENTE adx. Sorprendente.

SORPRENDER(SE)I v. Sorprender(se).

SORPRESA s.f. Sorpresa.

SORTEAR v. Sortear, rifar. ║ (fig.) Esquivar, evitar.

SORTEO s.m. Sorteo, rifa.

SORTERO, A s. Agoirador, agoireiro, adiviño.

SORTIJA s.f. Sortella, anel.

SORTILEGIO s.m,. Sortilexio (adiviñación).

SOSA s.f.. (Bot.: Pl. da fam. das quenopodiáceas, vs. esps. e a súa cinza): Barrilla║ s.f. (Quím.) Sosa.

SOSEGADO, A adx. Sosegado, calmo, acougado, amansado.

SOSEGARSE v. Sosegar, acougar.

SOSERAS adx. (coloq.) [Persoa] sosa, insulsa, eslamiada.

SOSIAS, SOSIA s. Sosia, dobre.

SOSIEGO s.m. Sosego, acougo.

SOSLAYAR v. Esguellar, poñer de canto. ║ (fig.) Eludir, esquivar [unha dificultade].

SOSLAYO, A adx. Esguellado, ladeado.
DE SOSLAYO (loc. adv.) Oblicuamente, de esguello. ║ De perfil, de canto. ║ De paso, de pasada.

SOSO, A adx. Insípido, insulso, eslamiado. ║ (fig., ref. a persoas) Seco, aburrido.

SOSPECHA s.f. Sospeita.

SOSPECHAR v. Sospeitar.

SOSPECHOSO, A adx. e s. Sospeitoso.

SOSTÉN s.m. Sostemento, acc. de soster(se). ║ Esteo, espeque, puntal, tentemozo. ║ Apoio [moral], ánimo, axuda. ║ Suxeitador, axustador (prenda feminina).

SOSTENER v. Soster, termar, ter man de.

SOSTENIBILIDAD s.f. Sostibilidade, cal. de sostible.

SOSTENIBLE adx. Sostible / sostíbel, sustentable.

SOSTENIDO, A adx. e s.(Mús.) Sostido. Díese f. (signo).

SOSTENIMIENTO s.m. Sostemento, sustento, mantemento.

SOTA s.f. Sota (carta da baralla). s.f. Muller descarada.

SOTANA s.f. Sotana.

SÓTANO s.m. Soto.

SOTAVENTO s.m. (Mar.) Sotavento.

SOTECHADO s.m. Alpendre, pendello, alboio, cuberto.

SOTERRAMIENTO s.m. Soterramento, enterramento.

SOTERRAR v. Soterrar, enterrar. ║ Acochar, esconder.

SOTO s.m. Arboredo duna ribeira. ║ Fraga, bosque. ║ Foresta495.

SOTOBOSQUE s.m. Sotobosque.

SOVOZ > A SOVOZ (loc. adv.) A media voz, baixiño.

SPA s.m. (voz ingl.) Spa (un tipo de balneario non medicinal).

SU adx. (apócope de ‘suyo’, ‘suya’ ante un nome) O seu, a súa.

SUAVE adx. Maino, suave.

SUAVIDAD s.f. Suavidade.

SUAVIZANTE adx. e s.m. Suavizante.

SUAVIZAR v. Suavizar.

SUB- elem. compos. Sub- (= Bajo / debajo de / inferior).

SUBALTERNO, A adx. e s. Subalterno.

SUBASTA s.f. Poxa, leiloio m.

SUBASTAR v. Poxar.

SUBASTERO, A s. Poxador.

SUBCAMPEÓN, A s. Subcampión.

SUBCONSCIENTE s.m. Subconsciente.

SUBDESARROLLO s.m. Subdesenvolvemento.

SÚBDITO, A adx. e s. Súbdito.

SUBESTIMAR(SE) v. Subestimar(se).

SUBIDA s.f. Subida, costa, pendente. ║ Suba [de prezos].

SUBIDERO, A adx. Subideiro (ref. a un utensilio). s.m. Subidoiro (lugar).

SUBILLA, LEZNA s.f. Subela (ferramenta zapateiro).

SUBIR v. Subir. (V. TREPAR)

SUBITAMENTE adv. Subitamente, de golpe, de súpeto, de socate.

SÚBITO, A adx. Súbito, instantáneo, repentino.
DE SÚBITO (loc. adv.): De súpeto, de repente.

SUBJETIVO, A adx. Subxectivo.

SUBJUNTIVO adx. e s.m. Subxuntivo.

SUBLEVACIÓN s.f. Sublevación.

SUBLEVAR(SE) v. Sublevar(se).

SUBLIMACIÓN s.f. Sublimación.

SUBLIMAR v. Sublimar, engrandecer, exaltar. ║ v.tr. e pr.(Fis.) Sublimar(se), pasar directamente de sólido a gasoso.

SUBLIME adx. Sublime, excelso, supremo.

SUBMARINO, A adx. e s.m. Submarino.

SUBNORMAL adx. e s. Subnormal.

SUBNORMALIDAD s.f. Subnormalidade.

SUBOFICIAL s.m. Suboficial.

SUBORDINACIÓN s.f. Subordinación, dependencia. ║ s.f. (Gram.) Hipotaxe, subordinación.

SUBORDINADO, A adx. e s. Subordinado.

SUBORDINAR(SE) v. Subordinar(se).

SUBPRODUCTO s.m. Subproduto.

SUBRAYADO, A adx. e s.m. Subliñado.

SUBRAYAR v. Subliñar / suliñar║ Recalcar, insistir. ║ Salientar, destacar.

SUBREINO s.m. Sub-reino.

SUBROGAR(SE) v. (Der.) Subrogar(se) /b-r /.

SUBSANAR v. Desculpar. ║ Arranxar, emendar, corrixir, reparar. ║ Resarcir [un dano].

SUBSCRIBIR(SE) v. Subscribir(se).

SUBSCRIPCIÓN, SUSCRIPCIÓN s.f. Subscrición.

SUBSEGUIR v. Subseguir, seguir inmediatamente [unha cousa a outra].

SUBSIDIARIO, A adx. Subsidiario.

SUBSIDIO s.m. Subsidio.

SUBSIGUIENTE adx. Subseguinte, subsecuente, que subsegue.

SUBSISTENCIA s.f. Subsistencia.

SUBSISTENTE adx. Subsistente, que subsiste.

SUBSISTIR v. Subsistir.

SUBSTANCIA, SUSTANCIA s.f. Substancia. Celme m.

SUBSTANTIVO s.m. Substantivo.

SUBSTITUCIÓN, SUSTITUCIÓN s.f. Substitución.

SUBSTITUIR, SUSTITUIR v. Substituír.

SUBSTITUTO, SUSTITUTO, A s. Substituto.

SUBSTRAER v. [V. SUSTRAER].

SUBSTRATO, SUSTRATO s.m. Substrato

SUBSUELO s.m. Subsolo.

SUBTERFUGIO s.m. Subterfuxio, pretexto, escusa, desculpa.

SUBTERRÁNEO, SOTERRAÑO, A adx. Subterráneo. ║ s.m. Soto.

SUBTÍTULO s.m. Subtítulo.

SUBURBIO s.m. Suburbio.

SUBVENCIÓN s.f. Subvención.

SUBVENCIONAR v. Subvencionar.

SUBVENIR v. Acudir, valer, auxiliar, socorrer.

SUBVERSIÓN s.f. Subversión, acc. e ef. de subverter.

SUBVERSIVO, A adx. e s. Subversivo.

SUBVERSOR, A adx. e s. Subversor.

SUBVERTIR v. Subverter.

SUBYACENTE adx. Subxacente, que subxace.

SUBYACER v. Subxacer, estar por debaixo [de algo].

SUBYUGANTE adx. Subxugante, que subxuga.

SUBYUGAR v. Subxugar, asoballar, avasalar, dominar pola forza. ║ (fig.) Subxugar, engaiolar, enfeitizar.

SUCCIÓN s.f. Succión.

SUCCIONAR v. Succionar, chuchar, chupar, zugar. ║ Succionar, absorber.

SUCEDÁNEO, A adx. e s.m. Sucedáneo.

SUCEDER v. Suceder, acontecer, ocorrer. ║ Suceder, substituir. ║ Suceder, vir despois.

SUCEDIDO s.m. (coloq.) Sucedido, suceso.

SUCESIÓN s.f. Sucesión.

SUCESIVO, A adx. Sucesivo.

SUCESO s.m. Suceso, feito, evento.

SUCESOR, A adx. e s.m. Sucesor.

SUCESORIO, A adx. Sucesorio.

SUCIEDAD s.f. Goldra, cotra, lixo m., porcallada, sucidade.

SUCINTO, A adx. Sucinto, breve, conciso.

SUCIO, A adx. Sucio, lixoso, manchado.

SUCULENCIA s.f., Suculencia.

SUCULENTO, A adx. Suculento, saboroso, exquisito.

SUCUMBIR v. Sucumbir.

SUCURSAL s.f. Sucursal.

SUDACIÓN s.f. Sudación, súa.

SUDAR v. Suar.

SUDARIO s.m. Sudario, mortalla.

SUDESTE, SURESTE s.m. Sueste.

SUDOESTE, SUROESTE s.m. Suroeste.

SUDOR s.m. Suor f.

SUDORAL adx. Sudoral, rel. á suor.

SUDORÍFICO, A adx. e s.m. Sudorífico, sudorífico, sudatorio.

SUDORÍPARO, A adx. (Anat.) Sudoríparo (rel. ás glándulas que segregan o suor).

SUDOROSO, A adx. Suado, suorento, que está a suar moito. ║ Suador, suadeiro, propenso a suar.

SUEGRO, A s. Sogro, pai / nai político /a.

SUELA s.f. Sola (do calzado).║ Coira [de vacún]. ║ Linguado [V. LENGUADO]. ║ Zócolo (dun edificio).

SUELDO s.m. Soldo, paga f., salario.

SUELO s.m. Codia da Terra, solo, terra. ║ Solo, chan. ║ Piso, pavimento. ║ Solo, soar, terreo edificable. ║ Solo, territorio.

SUELTO, A adx. Ceibe, ceibo, solto. ║ Solto, raro (pouco compacto). ║ Solto, illado. ║ Sen envasar. ║ Ancho, folgado. ║ Desenvolto, desenvolvido. ║ (coloq.) [Baile] solto. ║ adx. e s.m. [Diñeiro] solto, descambiado. ║ s.f. Solta, acc. de soltar. ║ s.f. Solta, pexa, traba, péga [para un animal].

SUEÑO s.m. Sono. ║ Soño496.
CONCILIAR EL SUEÑO (loc. verb.) Conciliar o sono, prender no sono.
DESCABEZAR EL/UN SUEÑO (loc. verb.) Escabezar un sono.

SUERO s.m. Soro.

SUERTE s.f. Sorte, fada.

SUEVO, A adx. e s. Suevo.

SUFICIENCIA s.f. Suficiencia.

SUFICIENTE adx. Suficiente, abondo.

SUFIJACIÓN s.f. (Gram.) Sufixación /ks /.

SUFIJAR v. Sufixar, engadir un sufixo /ks /.

SUFIJO s.m. Sufixo /ks /.

SUFRAGÁNEO, A adx. Sufragáneo.

SUFRAGAR v. Sufragar, custear.

SUFRAGIO s.m. Sufraxio.

SUFRIBLE adx. Sufrible / sufríbel, aturable, soportable.

SUFRIDO, A adx. Sufrido.

SUFRIDOR, A adx. e s. Sufridor.

SUFRIMIENTO s.m. Sufrimento.

SUFRIR v. Sufrir.

SUGERENCIA s.f. Suxestión.

SUGERIR v. Suxerir.

SUGESTIÓN s.f. Suxestión.

SUGESTIONAR(SE) v. Suxestionar(se).

SUGESTIVO, A adx. Suxestivo.

SUICIDA adx. e s. Suicida.

SUICIDARSE v. Suicidarse.

SUICIDIO s.m. Suicidio.

SUITE s.f. e s.f. (Mús.)(Voz fr.) Suite.

SUIZO, A adx. e s. Suízo, helvético. ║ s.m. Bolo de leite. ║ s.f. Rifa, liorta, refrega.

SUJECIÓN s.f. Suxeición / subxección.

SUJETADOR, A adx. e s. Suxeitador, que suxeita. ║ s.m. Suxeitador, apertador, axustador (peza interior feminina).

SUJETAR v. Suxeitar, termar.

SUJETO, A adx. e s.m. Suxeito.

SULFATACIÓN s.f. Sulfatación, sulfatadura.

SULFATADOR, A adx. e s.(aparello) Sulfatador.

SULFATAR v. Sulfatar.

SULFATO s.m. Sulfato.

SULTÁN, -ANA s. Sultán, -á.

SULTANATO s.m. Sultanato.

SUMA s.f. Suma, adición.

SUMAR(SE) v. Sumar(se).

SUMARIO (1) s.m. Sumario, resumo, esquema. ║ s.m. (Der.) Sumario.

SUMARIO (2) adx. Reducido, compendiado.

SUMERGIBLE adx. Somerxible / somerxíbel, que se pode somerxer. ║ s.m. Somerxible / somerxíbel, submarino.

SUMERGIR(SE) v. Mergullar(se), somerxer(se). Afundir(se).

SUMERSIÓN s.f. Submersión, acc. e ef. de somerxer(se).

SUMIDERO s.m. Sumidoiro.

SUMINISTRACIÓN s.f. Subministración.

SUMINISTRADOR, A adx. e s. Subministrador.

SUMINISTRAR v. Subministrar, fornecer, prover.

SUMINISTRO s.m. Subministración f., fornecemento, provisión f.

SUMIR(SE) v. Sumir(se).

SUMISIÓN s.f. Submisión.

SUMISO, A adx. Submiso.

SUMO (1), A adx. Sumo, supremo. ║ Sumo, enorme, moi grande.

SUMO (2) s.m. Sumo (arte marcial xaponés).

SUMUN, s.m., SUMMUN s.m. (voz latina) Súmmum (grao máximo de algo).

SUNTUARIO, A adx. Suntuario, rel. ao luxo.

SUNTUOSIDAD s.f. Suntuosidade, cal. de suntuoso.

SUNTUOSO, A adx. Suntuoso, fastoso, pomposo.

SUPEDITACIÓN s.f. Supeditación, subordinación.

SUPEDITAR v. Supeditar.

SÚPER (1) adx. Súper (gasolina).adx. (coloq.) Súper, superior, extraordinario.

SÚPER (2) s.m. (coloq.) Supermercado.

SUPER- elem. compos. Super- (= Encima de / excelencia / exceso).

SUPERABLE adx. Superable / superábel.

SUPERABUNDANCIA s.f. Superabundancia.

SUPERABUNDANTE adx. Superabundante.

SUPERACIÓN s.f. Superación.

SUPERAR(SE) v. Superar(se).

SUPERÁVIT s.m. Superávit.

SUPERCHERÍA s.f. Engano, fraude, calote.

SUPERDOTADO, A adx. e s. Superdotado

SUPERESTRUCTURA s.f. SuperestruturaO.

SUPERFICIAL adx. Superficial.

SUPERFICIALIDAD s.f. Superficialidade.

SUPERFICIE s.f. Superficie.

SUPERFLUIDAD s.f. Superfluidade (de superfluo).

SUPERFLUO, A adx. Superfluo, innecesario.

SUPERHOMBRE s.m. Superhome.

SUPERÍNDICE s.m. Superíndice.

SUPERINTENDENTE s. Superintendente.

SUPERIOR, A adx. e s. Superior.

SUPERIORIDAD s.f. Superioridade.

SUPERLATIVO, A adx. Superlativo, moi grande, desmesurado. ║ adx. e s.m. (Gram.) Superlativo.

SUPERMERCADO s.m. Supermercado.

SUPERPOBLACIÓN s.f. Superpoboación.

SUPERPOBLADO, A adx. Superpoboado.

SUPERPONER v. Superpoñer, superpor, sobrepoñer, sobrepor.

SUPERPOSICIÓN s.f. Superposición.

SUPERPUESTO, A part. irreg. de “superponer” Superposto.

SUPERSTICIÓN s.f. Superstición.

SUPERSTICIOSO, A adx. Supersticioso.

SUPERVISAR v. Supervisar.

SUPERVISIÓN s.f. Supervisión.

SUPERVISOR, A adx. e s. Supervisor.

SUPERVIVENCIA s.f. Supervivencia.

SUPERVIVIENTE adx. e s. Supervivente, sobrevivente.

SUPINO, A adx. Supino (tendido sobre o dorso).

SUPLANTACIÓN s.f. Suplantación.

SUPLANTADOR, A adx. e s. Suplantador.

SUPLANTAR v. Suplantar.

SUPLEMENTAR v. Suplementar.

SUPLEMENTARIO,A adx. Suplementario.

SUPLEMENTO s.m. Suplemento.

SUPLEMENTO s.m. Suplemento.

SUPLENCIA s.f. Suplencia.

SUPLENTE adx. e s. Suplente.

SUPLETORIO, A adx. Supletorio, que suple algo. ║ adx. e s.m. Supletorio, suplementario.

SÚPLICA s.f. Pregaria, rogo m., súplica f,

SUPLICACIÓN s.f. Suplicación.

SUPLICANTE adx. e s. Suplicante, implorante.

SUPLICAR v. Pregar, suplicar.

SUPLICATORIO, A adx. Suplicatorio, que contén súplica. ║ s.m. (Der.) Suplicatorio.

SUPLICIO s.m. Suplicio.

SUPLIDO(S) s.m. (Econ.) Suplido(s).

SUPLIR v. Suplir.

SUPONER v. Supoñer / supor, coidar.

SUPOSICIÓN s.f. Suposición.

SUPOSITORIO s.m. (Farm.) Supositorio.

SUPRA- elem. compos. Supra- (= Superioridade / Exceso / Intensidade).

SUPREMACÍA s.f. Supremacía, primacía.

SUPREMO, A adx. Supremo.

SUPRESIÓN s.f. Supresión.

SUPRESOR, A adx. Supresor.

SUPRIMIR v. Suprimir. ║ Expunxir.

SUPUESTO, A adx. Suposto, hipotético. ║ s.m. Suposto, hipótese.

SUPURACIÓN s.f. Supuración.

SUPURAR v. Supurar.

SUPURATIVO, A adx. e s.m. Supurativo.

SUR s.m. Sur.

SURA s.f. Sura (capítulo do Corán).

SURADA s.f. Surada (vento forte do sur).

SURCAR v. Sucar / asucar, arregar, derregar [a terra]. ║ Sucar, navegar.

SURCO s.m. Suco, rego.

SURESTE, SUDESTE s.m. Sueste.

SUROESTE, SUDOESTE s.m. Suroeste.

SURGIMIENTO s.m. Xurdimento, nacemento, aparición.

SURGIR v. Xurdir, emerxer, abrollar, aflorar.

SUROESTE, SUDOESTE s.m. Suroeste.

SURREALISMO s.m. Surrealismo

SURREALISTA adx. e s. Surrealista.

SURTIDERO s.m. Desaugadoiro [dun estanque]. ║ Surtidor, cichón.

SURTIDO, A adx. e s.m. [Mercadoría] variada, diferente.

SURTIDOR, A adx. e s. Fornecedor, subministrador. ║ s.m. Surtidor, chorro de auga, cichón, chafariz. ║ s.m. Bomba de gasolina.

SURTIR v. Abastecer, prover, fornecer, subministrar. ║ Golfar [auga].

SUSCEPTIBLE adx. Susceptible / susceptíbel. Puntilloso.

SUSCITAR v. Suscitar, promover.

SUSCRIBIR(SE), SUBSCRIBIR(SE) v. Subscribir(se), abonar(se).

SUSCRIPCIÓN, SUBSCRIPCIÓN s.f. Subscrición.

SUSCRIPTOR, A, SUBSCRIPTOR, A, SUSCRITOR, A, SUBSCRITOR, A s. Subscritor.

SUSODICHO, A adx. e s. Susodito.

SUSPENDER v. Suspender = [ Colgar, pendurar. ║ Interromper. ║ Non aprobar. ║ Privar dun cargo. ]║ Cativar, enfeitizar, engaiolar, encantar. ]497

SUSPENSE s.m. Suspense (expectación ansiosa).

SUSPENSIÓN s.f. Suspensión.

SUSPENSIVO, A adx. Suspensivo, que produce unha suspensión.

SUSPENSO, A adx. Suspenso, abraiado, atónito. ║ adx. Suspenso, pendurado. ║ s.m. Suspenso (cualificación dunha proba).

SUSPICACIA s.f. Suspicacia.

SUSPICAZ adx. Suspicaz.

SUSPIRAR v. Suspirar, salaiar.

SUSPIRO s.m. Suspiro, salaio.

SUSTANCIA, SUBSTANCIA s.f. Sustancia, celme, m. ║ Sustancia, sabor, m. ║ Sustancia, materia.

SUSTANCIAL, SUBSTANCIAL adx. Substancial. ║ Substancioso.

SUSTANCIOSO, A, SUBSTANCIOSO, A, adx. Importante [de contido]. ║ Cuantioso, abundante. ║ Nutritivo, con sustancia.

SUSTANTIVO, A, SUBSTANTIVO, A adx. Substantivo, substancial. ║ s.m. (Gram.) Substantivo, nome.

SUSTENTABLE adx. Sustentable / sustentábel. ║ Sostible / sostíbel.

SUSTENTACIÓN s.f. Sustentación, acc. e ef. de sustentar. ║ Sustentáculo.

SUSTENTÁCULO s.m. Sustentáculo, apoio, soporte.

SUSTENTAR(SE) v. Sustentar(se), abastecer(se), manter(se). ║ Sustentar, soster. ║ Sustentar, defender.

SUSTENTO s.m. Sustento, mantenza f.

SUSTITUCIÓN, SUBSTITUCIÓN s.f. Substitución, cambio.

SUSTITUIR, SUBSTITUIR v. Substituír, cambiar.

SUSTITUTIVO, A, SUBSTITUTIVO, A adx. e s. Substitutivo.

SUSTITUTO, A, SUBSTITUTO, A adx. e s. Substituto.

SUSTO s.m. Susto.

SUSTRACCIÓN, SUBSTRACCIÓN s.f. Subtracción, acc. e ef. de subtraer. ║ s.f. (Mat.) Subtracción, resta.

SUSTRAENDO, SUBSTRAENDO s.m. (Mat.) Subtraendo

SUSTRAER, SUBSTRAER v. Apartar, separar. ║ Roubar. ║ (Mat.) Subtraer, restar.

SUSTRATO, SUBSTRATO s.m. Substrato.

SUSURRAR v. Murmurar, musitar, borboriñar. ║ Rumorear, transmitir un rumor. ║ [Aire, auga, …] zunir, zoar.

SUSURRO s.m. Murmurio.

SUTIL adx. Sutil.

SUTILEZA s.f. Sutileza.

SUTURA s.f. (Anat. e Med.) Sutura.

SUTURAR v. Suturar, coser una ferida.

SUYO, A pron. pos. Seu, súa.









T

T s.f. (letra “te”) T s.m. (letra “te”) .

TABA s.f. (Anat.) Astrágalo (óso). ║ s.f. (xogo) Chuca.║ s.f.pl. (coloq) Pernas.

TABACO s.m. Tabaco.

TABAL s.m. Tabal (barril de sardiñas).

TABALEAR v. Remexer, remover. ║ Tamborilar [cos dedos]

TÁBANO s.m. (insecto díptero) Tabán, moscardo. s.m. (coloq.) Prosmeiro, pesado.

TABAQUERO, A adx. e s. Tabaqueiro.

TABAQUISMO s.m. (Med.) Tabaquismo.

TABARDO s.m. Tabardo (un tipo de chaquetón).

TABARRA s.f. (coloq.) Molestia, gaitada, inoportunidade.

TABASCO s.m. Tabasco (salsa americana).

TABERNA s.f. Taberna, baiuca, bodega.

TABERNÁCULO s.m. (Hist. e Rel.) Tabernáculo.

TABERNARIO, A adx. Tabernario.

TABERNERO, A s. Taberneiro.

TABICAR v. Tabicar, tapiar.

TABIQUE s.m. Tabique.

TABLA s.f. Táboa.

TABLADO s.m. Taboado.

TABLAJERO, A s. Carniceiro, cortador.

TABLERO s.m. Taboleiro.

TABLETA s.f. Tableta (de chocolate, etc.). Pastilla, comprimido. ║ (Inform.) Tableta (dispositivo).

TABLILLA s.f. (dim. de ‘tabla’) Taboíña.

TABLOIDE s.m. Tabloide.

TABLÓN s.m. (Aum. de ‘tabla’) Táboa grande.Taboleiro, táboa grosa. ║ (fig. e fam.) Bebedeira, borracheira.
TABLÓN DE ANUNCIOS: Taboleiro.

TABÚ s.m. Tabú.

TABULADOR, A adx. e s.m. Tabulador.

TABULAR (1) adx. Tabular, con forma de táboa.

TABULAR (2) v. Tabular.

TABURETE s.m. Tallo, banqueta f. Meso.

TACAÑEAR v. Escatimar.

TACAÑERÍA s.f. Mesquindade, ruindade.

TACAÑO, A adx. e s. Tacaño, forrón / aforro, -ao, tucano, agarrado, migalleiro.

TACHA s.f. Tacha / chata. ║ Cravo pequeno, chatola.

TACHADURA s.f. Riscada.

TACHAR v. Riscar, borrar, raiar sobre o escrito. ║ Tachar de (atribuír, acusar, cualificar).

TACHÓN s.m. Chatola grande.

TACHONAR v. Chatolar, gornecer con chatolas.

TACHOSO, A adx. Defectuoso, faltoso, que ten tacha.

TACHUELA s.f. Chatola, brocha.

TÁCITO, A adx. Calado, silencioso. ║ Tácito, implícito, sobreentendido.

TACITURNIDAD s.f. Taciturnidade, tristura.

TACITURNO, A adx. Taciturno, calado, reservado. ║ Taciturno, melancólico, tristeiro, saturnino.

TACO s.m. Taco. Taco, parva. ║ (coloq.) Bocalada, palabra fea.

TACÓN s.m. Taco [do calzado].

TÁCTICO, A adx. e s.f. Táctico.

TÁCTIL adx. Táctil (do tacto).

TACTO s.m. Tento, tacto.

TAFETÁN s.m. Tafetá (tecido de seda). s.m.pl. Bandeiras.

TAFILETE s.m. Tafilete.

TAGAROTE s.m. Tagarote [V. HALCÓN]. ║ Escribente de notario.

TAHEÑO, RUBIO ROJIZO, A adx. Roxo.

TAHONA s.f. Panadería, tafona, forno do pan.

TAHONERO, A s. Panadeiro.

TAHÚR adx. e s.m. Tafur.

TAHURERÍA s.f. Tafuraría / tefurería.

TAIFA s.f. (Hist.) Taifa.

TAIMADO, A adx. Loubán; -ana.

TAJADA s.f. Tallada.

TAJADERA s.f. Talladeira (coitela).║ Tallo (onde se corta a carne).║ Cortafrío, cortaferro, talladeira.

TAJADERO s.m. Tallo (onde se corta a carne).

TAJADURA s.f. Talla, talladura, corte, acc. e ef. de tallar.

TAJAMAR s.m. (Mar.) Tallamar.

TAJANTE adx. Tallante, que talla. ║ Tallante, categórico, contundente. ║ s.m. Carniceiro.

TAJAR v. Tallar, cortar.

TAJO s.m. Talla f., tallo, tallada f.║ Foz f. (paso estreito). ║ Tallo (asento). ║ Tallo, talleiro, cepo, picadeiro. ║ (coloq) Traballo, labor, faena.

TAJUELO s.m. (asento) Tallo.

TAL pron. indef. Tal.
TAL CUAL (loc.) Tal cal, tal [e] como.
TAL VEZ: (loc. adv.) Talvez498 (adv.), acaso (adv.), se cadra.

TALA (1) s.f. (de ‘talar’) Talla (de árbores).

TALA (2) s.f. (xogo) Estornela, billarda.

TALABARTE s.m. Talabarte (cinto da espada).

TALABARTERÍA s.f. Taller de facer talabartes.

TALABARTERO,A s. O que fai talabartes.

TALADRAR v. Tradear.

TALADRO s.m. Trade / trado.

TALANTE s.m. Talante.

TALAR (1) adx. Talar (vestidura que chega aos talóns).

TALAR (2) v. Tallar [árbores].

TALAYOT s.m. Talaiot [pl.: talaiots] (monumento megalítico balear).

TALCO s.m. Talco.

TALEGA s.f. Taleigo ancho. Saco, saqueta.

TALEGADA s.f. Taleigada (o que cabe nunha taleiga). ║ Zoupada, trompazo [duna persoa].

TALEGO s.m. Taleigo.

TALENTO s.m. Talento.

TALENTOSO, A adx. Talentoso.

TALIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 81) Talio, “Tl“.

TALIÓN s.m. Talión (pena histórica).

TALISMÁN s.m. Talismán.

TALLA s.f. Talle (do corpo) m. (Arte) Talla.

TALLAR v. Tallar [unha escultura].

TALLARÍN(ES) s.m. Tallarín(s), (un tipo de pasta).

TALLE s.m. Talle, van, cintura.

TALLER s.m. Taller, obradoiro.

TALLISTA s. Tallista.

TALLO s.m. (Bot.) Talo.

TALLUDO, A adx. Taludo (Planta ou persoa crecida).

TALMENTE adv. Talmente, de tal xeito, así.

TALMUD s.m. Talmud [Pl.: talmuds] (libro relixioso xudeu).

TALMÚDICO, A adx. Talmúdico, rel. ao Talmud.

TALÓN s.m. Talón, calcaño.

TALONARIO s.m. Talonario.

TALUD s.m. Noiro, ribazo, ribada, támara, talude.

TAMAÑO, A adx. Tamaño, tan grande, semellante. ║ s.m. Tamaño, volume.

TÁMARA s.f. Guizo m., garabullo m., racha.

TAMARINDO s.m. (Bot.: Árb. Tamarindus indica e o seu froito) Tamarindo.

TAMBALEAR(SE) v. Cambalear(se).

TAMBALEO s.m. Abaneo, acaneo, bambeo.

TAMBIÉN adv. Tamén.

TAMBOR s.m. Tambor.

TAMBORETE s.m. (Mar.) Tamborete.

TAMBORIL s.m. Tamboril.

TAMBORILEAR, TAMBOREAR v. Tamborilar. ║ Gabar moito a alguén.

TAMBORILERO, A s. Tamborileiro.

TAMBUCHO s.m. Caixa da persiana. ║ s.m. (Mar.) Tambuche (unha ou trapela ou escotilla).

TAMIZ s.m. Peneira f., cribo.

TAMIZAR v. Peneirar, cribar.

TAMO s.m. (Agr.) Borra, tasco, tomento [do liño]. ║ Caño, coaño [da malla]. ║ Peluxe (debaixo dos mobles).

TAMPOCO adv. Tampouco.

TAMPÓN s.m. Tampón.

TAN (1) onomatopea Tan (son).

TAN(2) s.m. Cortiza de aciñeira.

TAN (3) adv. Tan / tanto.

TANATO- (elemento compos.) Tanato (= morte).

TANATORIO s.m. Tanatorio.

TANDA s.f. Vez, quenda. ║ Grupo, serie de cousas que van xuntas.

TÁNDEM s.m. Tándem [pl.: tándems].

TANGA (1) s.f. Un xogo tamén chamado chito.

TANGA(2) s.m. ou f. Tanga m. (peza de vestir feminina).

TANGANILLO s.m. Apoio ou soporte provisional.

TANGAR v. (coloq.) Enganar, estafar.

TANGENCIA s.f. Tanxencia.

TANGENCIAL adx. (Xeom.) Tanxencial.

TANGENTE s.f. Tanxente.

TANGIBLE adx. Tanxible / tanxíbel, palpable.

TANGO s.m. Tango.

TANQUE (1) s.m. Tanque (depósito). ║ Tanque, ferrada. Cacharolo (recipientes).║ Alxibe (para transportar auga doce).

TANQUE (2) s.m. Tanque, carro, carro de combate. ║ s.m. (fig.) Forte, corpulento, robusto.

TANTALIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 73) Tántalo, “Ta“.

TANTEAR v. Cotexar, confrontar. ║ Tentear, pescudar, indagar [as intencións de outro]. ║ Tentear (calcular).║ Tentear, tentar, andar ás apalpadelas.

TANTEO s.m. Tenteo, resultado.

TANTO, A adx., pron. indef., pron. comp., pron. demostr., adv. e s.m. Tanto. ║ s.m. Punto (valor).
TANTO POR CIEN: Tanto por cento, porcentaxe.
AL TANTO (loc. adx.) Ao tanto (de), ao corrente, informado.

TAÑAR v. (coloq.) Coñecer as intencións de alguén.

TAÑEDOR, A s. Tanxedor, persoa que tangue un instrumento.

TAÑER v. Tanguer, tanxer [un instrumento, unha campá, …]499. ║ Tamborilar [cos dedos].

TAÑIDO s.m. Repenique, repique, badaleo.

TAÑO s.m. Casca, codia [das árbores].

TAPA s.f. Tampa, testo m., cobertoira. ║ Tapa [do forno, dun libro, etc. ]. ║ Tapa (petisco).

TAPACUBOS, TAPACUBO s.m. (Mecán.) Tapacubos.

TAPADERA s.f. Tampa, tapadeira f., tello m., testo m.

TAPADILLO s.m. (Mús.) Un determinado rexistro do órgano.
DE TAPADILLO (loc. adv.) Ás agachadas, ao agacho, ás escondidas.

TAPADURA s.f. Tapadura, acc. e ef. de tapar.

TAPAJUNTAS s.m. (Constr.) Mataxuntas.

TAPAR(SE) v. Tapar(se).

TAPARRABOS s.m. Taparrabos.

TAPETE s.m. Tapete.

TAPIA s.f. Tapia.

TAPIAR v. Tapiar. Tabicar.

TAPICERÍA s.f. Tapicería / tapizaría.

TAPICERO, A s. Tapiceiro.

TAPIR s.m. (Zoo.: Mam. perisodáctilo) Tapir.

TAPIZ s.m. Tapiz.

TAPIZADO s.m. Tapizado.

TAPIZAR v. Tapizar.

TAPÓN s.m. Tapón. ║ Rolla [de tapar botellas].

TAPONAR(SE) v. Taponar(se).

TAPUJO s.m. Embozo (de roupa para tapa-la cara).

TAQUERA s.f. Taqueira (moble dos tacos de billar).

TAQUI- elem. Compos. Taqui- (= rápido).

TAQUICARDIA s.f. (Med.) Taquicardia.

TAQUIGRAFÍA s.f. Taquigrafía.

TAQUILLA s.f. Armario pequeno. ║ Billeteira, despacho de billetes, portelo. ║ Recadación.

TAQUILLERO, A s. Vendedor de billetes.

TAQUÍGRAFO, A s. Taquígrafo.

TARA s.f. Tara (do peso). ║ Tara, eiva, defecto.

TARABILLA s.f. Caravilla, tarabelo (tipo de pecho, de madeira), m. ║ adx. e s. (fig. e fam.) Tarabelo, tarabeleiro.
TARABILLA AFRICANA: s.f. (Zoo.: Pax. Saxicola torquatus) Charra, chasca, chaschás, chasco.

TARACEA s.f. (Obra de) marquetaría.

TARADO, A adx. Tarado.

TARAMBANA adx. e s. (fam.) Tarambaina, tarabelo.

TARANTELA s.f. (Mus.) Tarantela.

TARÁNTULA s.f. (Zoo.: Arácnido Lycosa tarantula) Tarántula.

TARAR v. Sinalar a tara do embalaxe.

TARAREAR v. Cantaruxar.

TARASCA s.f. (Mitoloxía) Coca, tarasca (serpe monstruosa.)

TARASCADA s.f. Dentada, mordedela, trincada, golpe ou ferida. ║ s.f. (coloq.) Exabrupto, mala contestación.

TARAY s.m., TARAJE s.m., TAMARISCO s.m. (Bot.: Arbto.Tamarix gallica)Tamargueira.

TARAZÓN s.m. Bocado, cacho, anaco.

TARDANZA s.f. Tardanza, atraso, delonga, demora.

TARDAR v. Tardar.

TARDE adv. Tarde, tardeiro (despois do tempo preciso). ║ s.f. Tarde. ║ Serán, atardecida.

TARDÍO, A adx. [Froito] tardego, serodio, tardío. ║ Tardío, serodio. ║ Tardo, lento, pausado, vagaroso.

TARDO, A adx. Zoupón, torpe. ║ Tardío, atrasado.

TAREA s.f. Tarefa, angueira, labor, quefacer. ║ Tarefa(s), deber(es) [do alumno].

TARIFA s.f. Tarifa.

TARIFAR v. Tarifar, aplicar unha tarifa. ║ (coloq.) Rifar con alguén.

TARIMA s.f. Estrado (plataforma elevada).

TARJETA s.f. Tarxeta.

TARLATANA s.f. Tarlatana (un tecido de algodón).

TAROT s.m. (do fr.) Tarot (baralla de cartomancia) [pl.: Tarots].

TARRACONENSE adx. e s. Tarraconense (de Tarragona).

TARRINA s.f. Terrina (recipiente).

TARRO s.m. Tarro.

TARTA s.f. Torta (doce).

TARTAJA, TARTAJOSO, ZAZO, ZAZOSO, A adx. Zarabeto.

TARTAJEAR v. Tatexar, tartamudear, tatabexar.

TARTALEAR v. Cambalear, vacilar, tarambicar (andar coma os borrachos).

TARTALETA s.f. Tortaleta.

TARTAMUDEAR v. Tatexar, tartamudear.

TARTAMUDEZ s.f. Tartamudez, cal. de tatexo.

TARTAMUDO, A adx. e s. Tatexo, tato, gago, tartamudo, tatabexo.

TARTERA s.f. Tarteira.

TARUGO s.m. Taroco (anaco de pan ou madeira).(coloq.) Tarouco, babeco, babiolo, panoco, paspán.

TASA s.f. Taxa.

TASACIÓN s.f. Taxación, avaliación.

TASADOR, A adx. e s. Taxador, que taxa.

TASAJO s.m. Tallada.

TASAR v. Taxar.

TASCA s.f. Tasca, bar, taberna.

TASQUEO s.m. Ir de tascas.

TATARABUELO, A s. Tataravó; -oa.

TATARANIETO, A s. Tataraneto.

TATUAJE s.m. Tatuaxe f.

TATUAR v. Tatuar.

TAUMATÚRGICO, A adx. Taumatúrxico.

TAUMATURGO, A s. Mago. Taumaturgo.

TAUMATURXIA s.f. Taumaturxia.

TAURINO, A adx. Taurino.

TAURO adx. e s. (Astron.) Touro, tauro.

TAUROMAQUIA s.f. Tauromaquia, toureo.

TAUTOLOGÍA s.f. Tautoloxía.

TAXATIVO, A adx. Taxativo, tallante, terminante. ║ (Der.) Taxativo (preciso).

TAXI s.m. Taxi, coche de punto.

TAXÍMETRO s.m. Taxímetro /ks /.

TAXISTA s.m Taxista /ks /.

TAZA s.f. Cunca (recipiente).

TAZAR v. Gastar, luír, desgastar [a roupa].

TAZÓN s.m. Cunco / conxo (cunca grande).

TE (pron. pers. átono sing. de 2ª persoa) Che (compl. indirec). ║ Te (compl. dir.)500.
TE LO / LA / LOS / LAS: Cho, cha, chos, chas (contraccións).

s.m. (Bot.: Arbto. Camelia sinensis, a folla e a infusión) Té.

TEA s.f. Facho m., tea f.501 s.f. (coloq.) Borracheira, candonga, mona.

TEATRAL adx. Teatral.

TEATRALIDAD s.f. Teatralidade.

TEATRO s.m. Teatro.

TEBEO s.m. Cómic, banda deseñada.

TECA (1) s.f. (Bot.: Árb. Tectona grandis e a súa madeira) Teca.

TECA (2) s.f. Teca (caixiña relicario e unha célula botánica).

TECHADO s.m. Teito, cuberta.

TECHAR v. Teitar.

TECHO s.m. Teito. ║ Tellado.

TECHUMBRE s.f. Teitume.

TECLA s.f. Tecla.

TECLADO s.m. Teclado.

TECLEAR v. Teclear. ║ (fig. e fam.) Tamborilar (cos dedos).

TECNECIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 43) Tecnecio, “Tc“.

TECNICISMO s.m. Tecnicismo.

TÉCNICO, A adx. e s. Técnico.

TECNO-, TECNI- elem.compos. Tecno-, tecni- (= técnica).

TECNOCRACIA s.f. (Política) Tecnocracia.

TECNÓCRATA s. Tecnócrata.

TECNOCRÁTICO, A adx. Tecnocrático.

TECNOLOGÍA s.f. Tecnoloxía.

TECNOLÓGICO, A adx. Tecnolóxico.

TECTÓNICO, A adx. Rel. á obras de arquitectura. ║ adx. e s.f. (Xeolox.) Tectónico.

TEDIO s.m. Tedio, fastío, aburrimento.

TEÍSMO s.m. (Rel.) Teísmo.

TEJA s.f. Tella.

TEJADO s.m. Tellado.
TEJADO DE LOSAS: Lousado.

TEJAR (1) v. Tellar, pór as tellas.

TEJAR (2) s.m. Telleira f. (fábrica de tellas).

TEJAVANA s.f. (Constr.) Tellavá (tellado sen teito debaixo)

TEJEDOR, A s. Tecelán, -á. Tecedeira, tecedora s.f.

TEJER v. Tecer.

TEJERO, A adx. e s. Telleiro.

TEJIDO s.m. Tecido.

TEJO (1) s.m. Peletre, patefa (anaco de tella ou pedra para xogos infantís).

TEJO (2) s.m. (Bot.: Árb. Taxus baccata) Teixo.

TEJÓN(1), A s.(Zoo.: Mam. Meles meles) Teixo, teixugo, porco teixo, tourón, melandro.

TEJÓN (2), TEJO s.m. Cacho de ouro en pasta.

TELA s.f. Tea.
TELA DE ARAÑA: Arañeira.

TELAMÓN, ATLANTE s.m. (Arquit.) Telamón, atlante.

TELAR s.m. Tear.

TELARAÑA s.f. Arañeira. ║ Cousa sutil.

TELE- (1) elem.compos. Tele- (= a distancia).

TELE- (2) elem.compos. Tele- (= televisión).

TELE- (3) elem.compos. Tele- (= teléfono).

TELE s.f. (coloq.) Tele, televisión.

TELECOMUNICACIÓN s.f. Telecomunicación.

TELEDIARIO s.m. Telexornal.

TELEDIRIGIR v. Teledirixir, teleguiar.

TELEFAX, FAX s.m. Telefax, fax (sistema transmisión).

TELEFÉRICO s.m. Teleférico, funicular.

TELEFILM, TELEFILME s.m. Telefilme, filme de televisión.

TELEFONAZO s.m. (coloq.) Telefonada f.

TELEFONEAR v. Telefonar, chamar por teléfono.

TELEFONÍA s.f. Telefonía.

TELEFÓNICO, A adx. Telefónico.

TELEFONISTA s. Telefonista.

TELÉFONO s.m. Teléfono.
TELÉFONO MÓVIL / CELULAR: Teléfono móbilO.

TELEGRAFÍA s.f. Telegrafía.

TELEGRAFIAR v. Telegrafar.

TELEGRÁFICO, A adx. Telegráfico.

TELEGRAFISTA s. Telegrafista.

TELÉGRAFO s.m. Telégrafo.

TELEGRAMA s.f. Telegrama.

TELELE s.m. (coloq.) Vaído, esvaecemento.

TELEMANDO s.m. Telemando, mando a distancia.

TELEMÁTICPO, A adx. e s.f. Telemático.

TELEOBJETIVO s.m. (Fotogr.) Teleobxectivo.

TELEPATÍA s.f. Telepatía.

TELEPÁTICO, A adx. Telepático.

TELESCOPIO s.m. Telescopio.

TELESCÓPICO, A adx. Telescópico.

TELESILLA s.f. Telecadeira.

TELESQUÍ s.m. Telesquí (aparello).

TELETEXTO s.m. Teletexto.

TELETRABAJO s.m. Teletraballo.

TELEVISAR v. Televisar.

TELEVISIÓN s.f. Televisión.

TELEVISIVO, A adx. Televisivo.

TELEVISOR s.m. Televisor, tele.

TELILLA s.f. Teaxe, teaza.

TELÓN s.m. Pano da boca, pano [dun escenario].

TELURO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 52) Telurio, “Te“.

TEMA s.m. Tema.

TEMARIO s.m. Temario.

TEMÁTICO, A adx. e s.f. Temático.

TEMBLADAL s.m. Tremedal, tremedeira, trémbora, tremesiña (terreo pantanoso que treme).

TEMBLADERA s.f., TEMBLÓN s.m. (Zoo.: Peixe Torpedo marmorata) Ortiga, estruga.

TEMBLAR v. Tremer / tremar.

TEMBLEQUEAR v. (coloq.) Tremelicar, tremer.

TEMBLOR s.m. Tremor.

TEMBLOROSO, A adx. Tremente, trémulo.

TEMER v. Temer.

TEMERARIO, A adx. Temerario.

TEMERIDAD s.f. Temeridade.

TEMEROSO, A adx. Temoroso, temeroso, medorento.

TEMIBLE adx. Temible / temíbel, témero.

TEMOR s.m. Temor.

TEMOSO, A adx. Teimudo, testudo, cabezán, cacholán, obstinado.

TÉMPANO s.m. Prancha [de xeo], carazo, carouxo. ║ Atabal (instrumento musical). ║ Pel do tambor.

TÉMPERA s.f., PINTURA AL TEMPLE: Témpera.

TEMPERAMENTAL adx. Temperamental.

TEMPERAMENTO s.m. Tempero (dunha persoa), carácter, maneira de ser.

TEMPERATURA s.f. Temperatura.

TEMPERO s.m. Momento de sazón da terra para traballala.

TEMPESTAD s.f. Tempestade, temporal.

TEMPESTUOSO, A adx. Tempestuoso.

TEMPLA s.f. Tempa, sen.

TEMPLADO, A adx. Tépedo, morno, temperado. ║ Temperado, moderado, parco, frugal.

TEMPLANZA s.f. Temperanza.

TEMPLAR(SE) v. Temperar(se).

TEMPLARIO, A adx. e s.m. Templario.

TEMPLE s.m. Tempero.

TEMPLO s.m. Templo.

TÉMPORA(S) s.f. (pl.) Témpora(s) (tempos de xaxún).

TEMPORADA s.f. Tempada / temporada.

TEMPORAL (1) adx. Temporal, pasaxeiro. Temporeiro.

TEMPORAL (2) s.m. Temporal, tormenta, tempo bravo.

TEMPORALIDAD s.f. Temporalidade.

TEMPORIZADOR s.m. Temporizador (dispositivo).

TEMPORIZAR v. Temporizar, regular o tempo dun aparello.

TEMPRANERO, A adx. Temperán, -á, de cedo.

TEMPRANILLO s.m. Araúxo (variedade de uva e o seu viño).

TEMPRANO, A adx. [Froito] temperán; -rá / temporán; -rá, albar, de cedo. ║ adv. Cedo.

TENACEAR (1) v. Atenazar (agarrar con tenaces).║ Atenazar, atormentar, torturar.

TENACEAR (2) v. Teimar, porfiar, persistir.

TENACIDAD s.f. Tenacidade, firmeza, persistencia.

TENACILLAS s.f.pl.(dim.) Tenaces / tenazas pequenas.

TENAZ adx. Tenaz, persistente.

TENAZAS s.f.pl. Tenaces (ferramenta). ║ (Zool.) Tenaces, pinza (dalgúns artrópodos).

TENDAL s.m. Toldo, cuberta de lona. Tendal, lugar para poñer cousas a secar.

TENDEDERO s.m. Trandeira f., tendal (da roupa) m.

TENDEL s.m. (Const.) Fío ou cordel de cordear.

TENDENCIA s.f. Tendencia.

TENDENCIOSO, A adx. Tendencioso.

TENDENTE adx. Tendente, que tende a algo.

TÉNDER s.m. Ténder (dos trens de vapor).

TENDER(SE) v. Tender (Desdobrar, estirar / Espallar, esparexer / Chimpar, tirar polo chan / Colgar a roupa / Colgar, pendurar, suspender / Preparar unha trampa / Tombar(se), deitar(se) )

TENDERETE s.m. Posto[de venda], estaribel [de feira].

TENDERO, A s. Tendeiro.

TENDINITIS s.f. (Med.) Tendinite, inflamación dun tendón.

TENDÓN s.m. Tendón.

TENEBROSO, A adx. Tebroso, tenebroso.

TENEDOR s.m. Garfo.

TENENCIA s.f. Tenza, posesión de algo. Tenencia (rel. ao tenente).

TENER v. Ter = [ Soster Posuír║ Dispoñer║ Sentir, experimentar (unha sensación)║ Manter (unha actitude)║ Suxeitar║ Concibir (unha idea)║ Acoller (na casa)║ Ser rico║ Conter, incluír, levar║ Padecer (unha doenza)║ v.pr. Sosterse║ etc. ]
TENER EN MENOS (A ALGUIEN) (loc. verb.) Menosprezar.
TENER HABILIDAD PARA…: Ter man para [algo], darse maña.
TENER QUE VER CON (loc. verb.) Estar relacionado.
NO TENER DONDE CAERSE MUERTO (loc. verb. coloq.) Estar na miseria.
NO TENER POR DONDE AGARRAR (locs. verbs. coloqs.) Non ter nada bo. ║ Non ter defecto
NO TENERLAS TODAS CONSIGO (loc. verb. coloq.) Recear, temer, desconfiar.
TENERLO CRUDO (loc. verb.) Telo difícil.

TENERÍA s.f. Curtidoiro [de peles].

TENIA s.f. Tenia (verme parasito). ║ s.f. (Arquit.) Filete (unha moldura).

TENIENTE adx. Que ten ou posúe algo. ║ s.m. Tenente (cargo).║ adx. (coloq.) Algo xordo.

TENIS s.m. Tenis.

TENISTA s. Tenista.

TENÍSTICO, A adx. Tenístico.

TENNESSINE s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 117) Ténnesso, “Ts“.

TENOR(1) s.m. Teor (xeito dunha cousa). Estilo.

TENOR (2) s.m. (Mús.) Tenor.

TENSAR v. Tensar.

TENSIÓN s.f. Tensión.

TENSO, A adx. Tenso.

TENTACIÓN s.f. Tentación.

TENTÁCULO s.m. (Zoo.) Tentáculo, brazo, raxo.

TENTADOR, A adx. e s. Tentador. ║ adx. Apetecible, desexable. ║ s.m. Demo, diaño.

TENTAR v. Tentar = [ Palpar, apoupiñar, atoutiñar,║ Instigar, incitar, inducir. ║ Intentar. ]

TENTATIVA s.f. Tentativa, intento.

TENTEMOZO s.m. Esteo, puntal. ║ Tentemozo503, baldón, fincón, sopostallo (pau que aguanta a cabezalla do carro).║ Meco (boneco.

TENTEMPIÉ s.m. (coloq.) Petisco, refrixerio, comedela. Taco.

TENUE adx. Tenue, sutil.

TENUIDAD s.f. Tenuidade, sutileza. ║ Chilindrada, bagatela, cousa de pouco valor.

TEÑIDO, A adx. Tinguido / tinxido. ║ s.m. Tinguidura f, tinxidura f.

TEÑIDURA s.f. Tinguidura, acc. e ef. de tinguir.

TEÑIR(SE) v. Tinguir(se) / tinxir(se).

TEOCRACIA s.f. (Polit.) Teocracia.

TEOCRÁTICO, A adx. Teocrático.

TEODOLITO s.m. (Instrumento de precisión) Teodolito.

TEOLOGAL adx. Teologal.

TEOLOGÍA s.f. Teoloxía.

TEOLÓGICO, A adx. Teolóxico.

TEÓLOGO, A s. Teólogo.

TEOREMA s.m. Teorema.

TEORÍA s.f. Teoría.

TEÓRICO, A adx. e s. Teórico.

TEORIZAR v. Teorizar.

TÉPALO s.m. (Bot.) Tépalo.

TEQUILA s.m. Tequila (bebida mexicana).

TERAPEUTA s.(Med.) Terapeuta.

TERAPÉUTICO, A adx. e s.f. (Med.) Terapéutico. Terapéutica, terapia.

TERAPIA s.m. Terapia, tratamento.

TERBIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 65) Terbio, “Tb“.

TERCER adx. (apócope de ‘tercero’) Terceiro.

TERCERMUNDISTA adx. Terceiromundista.

TERCERO, A adx. Terceiro.

TERCETO s.m. (Métr. e Mús.) Terceto. Trío.

TERCIANA(S) s.f. (pl.) Terzá(s) (unhas febres).

TERCIAR v. Terzar.

TERCIARIO, A adx. e adx e s.m. (Xeol.) Terciario.

TERCIO,A adx. e s. Terzo.

TERCIOPELO s.m. Veludo.

TERCO, A adx. Testudo, testán, -ana, teimudo.

TEREBINTO s.m. (Bot.: Arbto. Pistacia terebithus) Terebinto, escornacabras, cornabude.

TERGIVERSACIÓN s.f. Terxiversación.

TERGIVERSADOR, A adx. e s. Terxiversador.

TERGIVERSAR v. Terxiversar, trabucar, deformar [a verdade].

TERMA s.f. (Teatr.) Certo elemento do decorado504.

TERMAL adx. Termal.

TERMALISMO s.m. Termalismo.

TERMAS s.f.pl. Termas.

TÉRMICO, A adx. Térmico.

TERMINACIÓN s.f. Terminación.

TERMINAL adx. e s.m. ou f. Terminal.

TERMINANTE adx. Terminante, categórico, tallante, contundente.

TERMINAR(SE) v. Terminar(se), rematar(se), acabar(se).

TÉRMINO s.m Termo, fin, remate. ║ Marco [dun eido]. ║ Termo, palabra.

TERMINOLOGÍA s.f. Terminoloxía, nomenclatura (termos propios duna ciencia).

TERMITA s. (Zoo.: Insecto isóptero) TérmiteA.

TERMO- Elem.compos. Termo- (= calor ou temperatura).

TERMO s.m. Termo (recipiente).

TERMÓMETRO s.m. Termómetro.

TERMOSFERA, TERMÓSFERA s.f. (Meteor.) Termosfera.

TERMOSTATO, TERMÓSTATO s.m. Termóstato.

TERNA s.f. Terna (proposta con tres persoas).║ Trío.

TERNERO, A s.(cría da vaca) Xato; -a, tenreiro. ║ s.f. (carne) Vitela.

TERNEZA s.f. Tenrura. ║ Galantería, cortesía, piropo.

TERNILLA s.f. (Anat.) Cartilaxe.

TERNURA s.f. Tenrura.

TERQUEAR v. Teimar, turrar, gurrar, porfiar.

TERQUEDAD s.f. Teima, cisma, insistencia, teimosía.

TERRACOTA s.f. Terracota.

TERRAJA s.f. (ferramenta) Tarraxa.

TERRAL adx. e s.m. (Mar.) [Vento] terral, que vén da terra.

TERRAPLÉN, TERRAPLENO s.m. Terraplén.

TERRAPLÉN ABANCALADO: Socalco.

TERRÁQUEO, A adx. Terráqueo, terrestre.

TERRATENIENTE s. Terratenente.

TERRAZA s.f. Terraza, azotea, eirado. ║ Socalco, bancal.

TERRAZO s.m. Terrazo (un tipo de pavimento).

TERREAR v. Terrexar [un campo sementado].

TERREMOTO s.m. Terremoto, tremor de terra

TERRENAL adx. Terreal, terrestre.

TERRENO, A adx. Terreño. ║ s.m. Terreo, eido.

TERRERO, A adx. Terreal, terrestre║ adx. Terreiro, terreño. ║ adx. [Voo das aves] rastreiro. ║ s.m. Terraza, azotea. ║ s.m. Montón de terra. ║ s.m. Terreiro, eirado (praza da aldea).

TERRESTRE adx. Terrestre. ║ Terreal.

TERRIBLE adx. Terrible, pavoroso.

TERRÍCOLA s. Terrícola, habitante da Terra. ║ adx. Terrestre.

TERRÍGENO, A adx. Terríxeno, que ten orixe terrestre.

TERRITORIAL adx. Territorial.

TERRITORIALIDAD s.f. Territorialidade.

TERRITORIO s.m. Territorio.

TERROMONTERO s.m. Cerro, montículo, castrelo, lomba, outeiro, toutizo.

TERRÓN s.m. Terrón, baloco, leiba f.

TERROR s.m. Terror.

TERRORÍFICO, A adx. Terrorífico, aterrador, aterrecedor, horroroso. ║ adx. (coloq.) Espantoso, desmesurado, enorme.

TERRORISMO s.m. Terrorismo.

TERRORISTA adx. e s. Terrorista.

TERROSO, A adx. Terroso.

TERRUÑO s.m. Terrón. ║ Terriña (dun).

TERSO, A adx. Terso.

TERTULIA s.f. Faladoiro m.

TERUTERU s.m. (Zoo.: Ave americana Vanellusm chilensis) Tero.

TESINA s.f. Memoria de licenciatura.

TESIS s.f. Tese, memoria de doutoramento.

TESITURA s.f. Circunstancia, situación. ║ Actitude, postura. ║ s.f. (Mús.) Tesitura (son de cada instrumento).

TESÓN s.m. Tesón, tenacidade.

TESONERÍA s.f. Teimosía, cacholada, obstinación.

TESORERÍA s.f. Tesourería / tesouraría.

TESORERO, A s. Tesoureiro.

TESORO s.m. Tesouro.

TEST s.m. (voz do ingl.) Test [pl.: Tests].

TESTA s.f. Testa, cachola (fam.).

TESTADOR (1), A s. Testador, persoa que fai testamento.

TESTADOR (2), A s. Examinador, persoa que comproba un test.

TESTAMENTO s.m. Testamento.

TESTAR(1) v. Testar (facer testamento)505.║ Riscar, borrar.

TESTAR (2), ATESTAR v. Dar coa cabeza, coa testa. ║ Porfiar, teimar, testanear.

TESTAR (3) v. Examinar, someter a unha proba.

TESTARAZO s.m. Truque.

TESTARUDEZ s.f. Teima, teimosía.

TESTARUDO, A adx. e s. Teimudo, testudo, cabezán, cabezón, testalán, testán.

TESTIFICAR v. Testemuñar.

TESTIGO s.m. Testemuña506 f.

TESTIMONIAL adx. e s.m.pl. Testemuñal.

TESTIMONIAR v. Testemuñar.

TESTIMONIO s.m. Testemuño.

TESTOSTERONA s.f. (Fisiol.) Testosterona.

TETA s.f. Teta, peito.

TÉTANO(S) s.m. (Med.) Tétano.

TETERA s.f. Teteira.

TETILLA s.f. (dim. de teta) Teto (dos mamíferos machos). ║ Mamadeira (de goma), tetina.

TETRA- Elem.compos. Tetra- (= catro).

TETRAEDRO s.m. (Xeom.) Tetraedro.

TETRAPLEJIA, TETRAPLEJÍA s.f. (Med.) Tetraplexía (parálise das catro extremidades).

TETRAPLÉJICO, A adx. Tetrapléxico.

TETRARCA s.m. (Antig.) Tetrarca.

TETRASÍLABO, A adx. (Gram.) e s.m. (Métrica) Tetrasílabo.

TÉTRICO, A adx. Tétrico, sombrío.

TETUDO, A adx. e s.f. (coloq.) Tetudo.

TEÚRGIA s.f. Teúrxia (unha maxia antiga).

TEÚRGICO, A adx. Teúrxico.

TEXTIL adx. TéxtilA.

TEXTO s.m. Texto.

TEXTUAL adx. Textual.

TEXTURA s.f. Textura.

TI (pron. pers. tónico de 2ª p .sing. usado só como compl. con prep.) Ti (cando non é suxeito).

TIARA s.f. Tiara.

TIBIA s.f. Tibia.

TIBIEZA s.f. Morneza.

TIBIO, A adx. Tépedo, morno, temperado. ║ Indiferente, desapegado, frío, pouco agarimoso.

TIBURÓN s.m. (Zoo.: Peixe escualo vs. esps.) Quenlla / quella, tiburón.

TIBURÓN NEGRITO (Zoo.: Peixe escualo Etmopterus spinax) Gata de mar.

TIBURÓN PEREGRINO: (Zoo.: Peixe escualo Cetorhinus maximus) Tiburón peregrino, peixe bobo.

TICTAC onomat. e s.m. Tictac [pl.: Tictacs].

TIEMPO s.m. Tempo507.

TIEMPO LIBRE: Lecer, s.m., tempo de lecer, vagar, s.m.

TIENDA s.f. Tenda.

TIENTA s.f. Sagacidade, agudeza (para descubrir algo). s.f. (Tauromaquia) Tenta (de reses).
A TIENTAS (loc.): Ás apalpadas / ás apalpadelas. ║ Ás cegas, ó chou.

TIENTO s.m. Tento, sira (sentido do tacto). ║ Tacto, tino, delicadeza.

TIERNO, A adx. Tenro, maimiño.

TIERRA s.f. Terra508.

TIESO, A adx. Teso (Irto, ríxido / Tenso, tírante / Fachendoso, oufano / Testalán, testán, testudo).
TIESO QUE TIESO, ERRE QUE ERRE (locs. advs. coloqs.) Firme, inmutable. Man de ferro.

TIESTO (1) s.m. Maceta (para plantas). ║ Cacho de vasilla de barro.

TIESTO (2), A adx. Tenso, tirante. ║ Testalán, testán, testudo.

TIESURA s.f. Dureza, rixidez.

TIFÓN s.m. Tifón, furacán da China. ║ Tornado.

TIFUS s.m. (Med.) Tifo.

TIGRE s.m. (Zoo.: Mam. Panthera tigris) Tigre. ║ s.(coloq.) Tigre, persoa cruel. ║ s.f. (coloq) Tigresa, muller sedutora.

TIJERA(S) s.f. Tesoira(s), tixeira(s).

TIJERAZO s.m. Tesoirada.

TIJERETA s.f. (Zoo.: Insecto Forficula auricaria) Forcadela, cadela de frade, bicha sara, rapacarallas.

TIJERETAZO s.m. Tesoirada.

TIJERETEAR v. Atesoirar.

TILA s.f. Tileiro [V. seguinte]. ║ Tila (flor e infusión).

TILDAR v. Tilar / atilar (pór un til).║ (fig.) Acusar de.

TILDE s.f. Acento [gráfico]. ║ Til [do ñ] m.s.f. Cousa mínima.

TILLADO s.m. Taboada, sollado, chan de madeira.

TILO s.m. (Bot.: Árb das tiliáceas vs. esps.) Tileiro.

TIMADOR, A s. Estafador, caloteiro.

TIMAR v. Estafar, enganar.

TIMBAL s.m. Timbal (instrumento de percusión).

TIMBALERO, A s. Timbaleiro.

TIMBRAR v. Timbrar, poñer un timbre nun documento509.

TIMBRE s.m. Timbre (selo ou avisador).

TIMIDEZ s.f. Timidez.

TÍMIDO, A adx. Tímido, temesiño.

TIMO s.m. Estafa, engano, calote.║ (Anat.) Timo.

TIMÓN s.m. Temón, leme. ║ (fig.) Goberno dun negocio.
TIMÓN DEL ARADO: Temón, panca, lata.
TIMÓN DEL CARRO: V. PÉRTIGO.

TIMONEL s. Temoneiro (persoa que goberna o temón).

TIMORATO, A adx. Timorato.

TÍMPANO s.m. (Anat., Arquit. e Imprenta) Tímpano. ║ Tambor (instrumento musical).

TINA s.f. Tina.

TINAJA s.f. Tinalla.

TINERFEÑO, A, adx. e s. Tinerfeño (da Illa de Tenerife).

TINGIBLE adx. Que se pode tinxir.

TINGLADO s.m. Pendello, alpendre. ║ Taboado. ║ Enredo, argallada, f.

TINIEBLA(S) s.f. Tebra(s) (falta de luz).(fig.) Tebra(s), [suma] ignorancia.

TINO (1) s.m. (de ‘atinar’) Tino, tento. ║ Tino, puntaría. ║ Tino, moderación.

TINO (2) s.m. Tinalla f.

TINTA s.f. Tinta. ║ Tintura. ║ Borra (dos cefalópodos.)

tinta china: Tinta chinesa.

TINTAR v. Tinxir, tinguir.

TINTE s.m. Tinguidura, tintura, acc. e ef. de tinguir. ║ Tintorio, tinta (substancia).║ Tinturería / tinturaría (establecemento). ║ Tintura, verniz.

TINTERO s.m. Tinteiro.

TINTÍN onomatop. Tintín.

TINTINAR, TINTINEAR v. Tintinar, tinguilear.

TINTINEO s.m. Tinguileo

TINTO, A adx. e s.f. Tinto.

TINTORERA, CAELLA s.f. (Zoo.: Peixe Prionace glauca) Quenlla, tiburón azul.

TINTORERÍA s.f. Tinturería / tinturaría.

TINTORERO, A s. Tintureiro (persoa).

TINTURA s.f. Tinta, tintura. ║ Tinguidura.

TIÑA s.f. Tiña (doenza). ║ (coloq.) Miseria, mesquindade, escaseza.

TIÑOSO, A adx. e s. Tiñoso. ║ (coloq.) Miserable, cutre.

TIO, A s. Tío.

TIOVIVO s.m. Carrusel, cabaliños (das festas) pl.

TIPEJO, A s.(despect.) Tipo ruín, ruín coma fame.

TÍPICO, A adx. Enxebre. ║ Típico, característico, propio dun tipo.

TIPIFICACIÓN s.f. Tipificación.

TIPIFICAR v. Tipificar.

TIPLE s.m. (Mus.) Tiple.

TIPO s.m. Tipo.

TIPOGRAFÍA s.f. Tipografía.

TIPOGRÁFICO,A adx. Tipográfico.

TIPÓGRAFO s.m. Tipógrafo.

TIPOLOGÍA s.f. Tipoloxía.

TÍPULA s.f. (Zoo.: Insecto Tipula oleracea) Típula.

TIQUE s.m. Tícket (do ingl.; pl.: tíckets), billete.

TIQUISMIQUIS s.m.pl. Mexericadas, bobadas, parvadas ║ s. Mexeriqueiro, mexericas, choromicas.

TIRA s.f. Fita, tira

TIRABEQUE s.m. (Bot.: Pl. leguminosa Pisum arvense) Tirabeque. ║ Tiracroios.

TIRABUZÓN s.m. Rizo, caracol.

TIRACHINAS, TIRAGOMAS s.m. Tiracroios, tiracoios.

TIRADO, A adx. Tirado, moi barato, regalado. ║ (coloq.) Desprezable, rastreiro, ruín. ║ (coloq.) Abandonado, desamparado, esquecido. ║ s.f. (Imprenta) Tirada, tiraxe.

TIRADOR, A s. Tirador.

TIRAFONDO s.m. Tirafondo (un parafuso).

TIRALEVITAS s. Adulador, adulón, lambecús.

TIRALÍNEAS s.m. Tiraliñas.

TIRAMISÚ s.m. Tiramisú (doce).

TIRANÍA s.f. Tiranía.

TIRÁNICO, A adx. Tiránico.

TIRANIZAR v. Tiranizar.

TIRANO, A s. Tirano.

TIRANTE adx. Tirante, tenso. ║ s.m.pl. Tirantes, ombreiras. ║ s.m. (Constr.) Tirante.

TIRAPIÉ s.m. (aparello de zapateiro) Estribeira510.

TIRAR v. Tirar = [ Chimpar, lanzar, guindar. ║ Derrubar. ║ Turrar. ║ Imprimir, imprentar. ║ Disparar, lanzar. ║ Atraer, gustar. ║ (Mar.) Halar. ║ Desfacerse de. ║ Coller un camiño. ]

TIRITAR v. Tremelicar, bracuñar, tremer de frío, medo, etc.

TIRITONA s.f. Calafrío (ao comezo da febre).

TIRO s.m. Tiro (Disparo / Cabalerías dun carro / Prácticas de disparo / Corrente de aire /…)

TIROIDES adx. e s.(Anat.) Tiroide.

TIRÓN s.m. Tirón. ║ Tirón, cambra (contracción muscular).

TIROTEAR v. Tirotear.

TIROTEO s.m. Tiroteo, tiros, pl.

TIRRIA s.f. (coloq.) Xenreira, manía, zuna.

TISANA s.f. Tisana, cocemento.

TÍSICO, A adx. e s. Tísico.

TISIOLOGÍA s.f. (Med.) Tisioloxía.

TISIS s.f. (Med.) Tise.

TISÚ s.m. Tisú (unha tea).

TITÁN s.m. Titán.

TITÁNICO, A adx. Titánico, colosal, descomunal.

TITANIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 22) Titanio, “Ti“.

TÍTERE s.m. Monicreque, monifate, marioneta (boneco articulado) / (persoa sen carácter).(coloq.)Tiruleco, tarabelo (que actúa sen pensar)

TITILACIÓN s.f. Titilación, escintileo.

TITILAR v. Titilar = [ Estremecerse, tremar lixeiramente. ║ Palpebrexar (un corpo luminoso), escintilar, tremelucir, estrelecer. ]

TITILEO s.m. Titilación, acc. e ef. de titilar.

TITIRITERO, A s. Monicrequeiro. ║ Saltimbanqui, equilibrista.

TITUBEANTE adx. Titubeante.

TITUBEAR v. Titubear, oscilar, cambalear, abanearse. ║ Titubear, dubidar, vacilar.

TITUBEO s.m. Titubeo, acc. e ef. de titubear.

TITULACIÓN s.f. Titulación.

TITULADO, A adx. e s.m Titulado.

TITULAR (1) adx. e s. Titular (con título oficial).

TITULAR (2) v. Titular, poñer título.

TITULARIDAD s.f. Titularidade.

TÍTULO s.m. Título.

TIZA s.f. Xiz, lapis de lousa. ║ Xiz [para o xogo do billar].

TIZNADURA s.f. Tisnadura, acc. e ef. de tisnar(se).

TIZNAR(SE) v. Tisnar(se), emborrallar(se), enfeluxar(se).

TIZNE s.m. Tisne, borra, charrizo, feluxe (das potas co lume).

TIZÓN s.m. Tizón, chamizo. ║ (fig.) Mancha ou chata na reputación. ║ (fungo) Caruncho do trigo.

TOALLA s.f. Toalla.

TOALLERO s.m. Toalleiro.

TOAR v. (Mar) Remolcar, abordelar [unha nave].

TOBERA s.f. Tubeira.

TOBILLERA s.f. Noeleira.

TOBILLO s.m. Nocello, nortello, tornecelo.

TOBOGÁN s.m. Esvaradoiro, escorregadoiro, tobogán.

TOCA s.f. Touca (para a cabeza).

TOCABLE adx. Tocable / tocábel.

TOCADISCOS s.m. Tocadiscos.

TOCADO (1) s.m. Toucado (peza ou adorno da cabeza).

TOCADO (2), A adx. [Froito] danado. ║ Tocado, indisposto, afectado. ║ (coloq.) Tocado, tolainas, toleirón, aluado.

TOCADOR (1), A s.m. Toucador (moble ou cuarto).

TOCADOR (2) adx. e s. Tocador, que toca (músico).

TOCAMIENTO s.m. Tocamento.

TOCAR (1) v. Tocar = [ Topar, palpar, apalpar, padexar. ║ Tanguer / tanxer (unha campá).║ Facer soar (un instrumento). ║ Corresponder. ║ Gañar nun sorteo. ║ Etc. ]
TOCAR A REBATO (loc. verb.) Tocar a rebato, dar o sinal de alarma.

TOCAR (2) v.tr. e pr. (derivado de “toca”, touca) Arranxar o cabelo ou cubrir a cabeza con algo.

TOCATA (1) s.f. (Mús.) Tocata.s.f. (coloq.) Zurra, malleira, somanta.

TOCATA (2) s.m. (coloq.) Tocadiscos.

TOCINERO, A adx. e s. Touciñeiro.

TOCINO s.m. Touciño.
TOCINO DE CIELO: Touciño do ceo (doce).

TOCOLOGÍA s.f. (Med.) Tocoloxía.

TOCÓLOGO, A s. Tocólogo.

TOCÓN (1) s.m. Canoto, toco, cepa f., cepo, cepeira f., cachopa f.║ Toco, coto, moqueno.

TOCÓN (2), A adx. e s.(coloq.) Afeccionado a tocar ou sobar.

TODAVÍA adv. Aínda.

TODO, A pron. indef. Todo.
TODOS LOS / LAS: Tódolos, tódalas.
CON TODO [ESO] (loc. adv.) Con todo, así a todo, non obstante, no entanto, porén, secasí.

TODOPODEROSO, A adx. Todopoderoso. ║ s.m. Todopoderoso, Deus.

TODOTERRENO adx. e s.m. Todo terreo.

TOGA s.f. Toga (peza de roupa).

TOGADO, A adx. e s. Togado.

TOJAL s.m. Toxal, toxeira, f.

TOJO s.m., AULAGA s.f. (Bot.: Pl. Ulex europeaus) Toxo, toxo albar, toxo arnal, toxo macho, toxo bravo.
TOJO ENANO (Bot.: Pl. Ulex minor) Toxo femia, toxo gateño, toxo molar.

TOLDO s.m. Toldo.

TOLEDANO, A adx. e s. Toledano (de Toledo).

TOLERANCIA s.f. Tolerancia.

TOLERAR v. Tolerar.

TOLLA s.m. Tremedal, tremedeira, tremesiña (terreo húmido que se move ao pisalo).

TOLMO s.m. Penedo, petouto, rocha.

TOLONDRO, TOLONDRÓN, A adx. e s. Tolambrón; -ona. ║ s.m. Pote, croque, vulto.

TOLVA (dun muíño) s.f. Moega, moxega.

TOMA s.f. Toma.

TOMADOR, A adx. e s. Tomador.

TOMADURA s.f. Tomadura, toma.

TOMAR v. Tomar.

TOMÁS s.m. (Zoo.: Peixe Epigonus telescopus) Tomás.

TOMATADA s.f. Tomatada.

TOMATAL s.m. Horta de tomateiras.

TOMATE s.m. Tomate (froito da tomateira).

TOMATERA s.f. (Bot.: Pl. Lycopersicum esculentum) Tomateira, tomate.

TOMATERO, A s. Persoa que vende tomates.

TÓMBOLA s.f. Tómbola.

TÓMBOLO s.m. (Xeogr.) Tómbolo (istmo de area).

TOMILLO s.m. (Bot.: Pl. Thymus vulgaris) Tomiño.

TOMO s.m. Tomo.

TONADA s.f. (Mús.) Toada (canción).

TONADA, TONADILLA s.f. Toada, cantiga.

TONAL adx. (Fon. e Mús.) Tonal, rel. ao ton.

TONALIDAD s.f. Tonalidade, intensidade dunha cor. ║ (Fon.) Tonalidade, ton. ║ (Ling.) Tonalidade, entoación.

TONEL s.m. Tonel; cuba f.

TONELADA s.f. Tonelada.

TONELAJE s.m. Tonelaxe f.

TONELERO, A adx. Toneleiro, rel. aos toneis. ║ s. Toneleiro, cubeiro.

TÓNICO, A adx. (Fonét.) Tónico (con acento prosódico). s.m. Tónico, tonificante. ║ s.f. [Auga] tónica. ║ s.f. Tónica, característica xeral [de algo]

TONIFICANTE adx. e s.m. Tonificante, tónico.

TONIFICAR v. Tonificar, fortalecer ao organismo.

TONO s.m. e s.m. (Fisiol., Ling. e Mús.) Ton.

TONSURA s.f. (Rel.) Tonsura.

TONSURADO, A s.m. Crego. ║ adx. e s.m. (Rel.) Tonsurado.

TONSURAR v. (Rel.) Tonsurar.

TONTEAR v. Parvear.

TONTERÍA s.f. Parvada, fandangada, enxangada,

TONTO, A adx. Parvo, apampado, torda, trosma, babeco.

TOÑA s.f. (xogo) Estornela, billarda.

TOPACIO s.m. Topacio (pedra preciosa).

TOPADA s.f. Trucada, turrada, romada, repotón (golpe coa cabeza dun animal cornudo).

TOPAR v. Topar, chocar. ║ Topar, cotenar, cotar. ║ Topar(se), atopar(se).

TOPE s.m. Tope.

TOPERA s.f. Toupeira, toupiñeira.

TOPETADA s.f., TOPETAZO s.m. Topada, coque, croque, pote, trucada, turrada.

TOPETAR v. Turrar, escornar, cornear. ║ Topar, chocar.

TOPETAZO s.m. Turrada, trucada, repotón, romada (dun animal con cornos). Golpe, encontrón [de dúas cousas].║ s.m. (coloq.) Turrada, coque, croque, pote (golpe coa cabeza).

TOPETUDO, A adx. [Animal] turrón, aliñón.

TÓPICO, A adx. e s.m. Tópico.

TOPILLO s.m. (Zoo.: Mam. roedor xen. Microtus vs. esps.) Trilladeira.
TOPILLO AGRESTE: (Zoo.: Mam. Microtus agrestis) Trilladeira dos prados.
TOPILLO CAMPESINO: (Zoo.: Mam. Microtus arvalis) Trilladeira pataqueira.
TOPILLO MEDITERRÁNEO: (Zoo.: Mam. Microtus duodecimcostatus) Trilladeira mediterránea.

TOPINERA s.f. Toupeira, toupiñeira (tobo da toupa).

TOPLES s.m. (do ingl.) Topless.

TOPO s.m. (Zoo.: Mamíf. Talpa europaea) Toupo m., toupa f., toupeira f.s.m. Infiltrado, espía. ║ adx. e s.(coloq) Chosco tropezón. ║ adx. e s.(coloq) Aparvado, apaiolado.

TOPOGRAFÍA s.f. Topografía.

TOPOGRÁFICO, A adx. Topográfico.

TOPÓGRAFO, A s. Topógrafo.

TOPOLOGÍA s.f. (Mat.) Topoloxía.

TOPOLÓGICO, A adx. (Mat.) Topolóxico.

TOPONIMIA s.f. e s.f. (Ling.) Toponimia.

TOPONIMICO, A adx. (Ling.) Toponímico. ║ s.m. (Ling.) Topónimo.

TOPÓNIMO s.m. (Ling.) Topónimo, nome propio dun lugar.

TOQUE s.m. Toque.

TOQUETEAR v. Tocar [con algo]. ║ Sobar, apalpar.

TOQUILLA s.f. Toca [para a cabeza ou os ombreiros].

TORÁ s.f. (Rel.) Tora (libro da lei xudía).

TORÁCICO, A adx. Torácico, rel. ao tórax.

TORADA s.f. Tourada, manda de touros.511

TÓRAX s.m. (Anat. e Zoo.) Tórax.

TORBELLINO s.m. Remuíño.

TORCECUELLO s.m. (Zoo.: Ave Jynx torquilla) Peto formigueiro.

TORCEDOR, A adx. e s. Que torce, torcedor. ║ s.m. Parafuso, torcedor (un tipo de fuso).

TORCEDURA s.f. Escordadura, torcedura, retorzón.

TORCER(SE) v. Torcer(se) = [ Dobrar(se). ║ Retorcer(se). ║ Escordar(se). ║ (fig.) Perverter(se). ║ Virar. ]512

TORCIDA s.f. (mecha do candil, etc.) Torcida, matula, pabío.

TORCIDO, A adx. Torcido, torto.

TORDO (1), A adx. e s. [Animal] tordo, pedrés, pego, apigarado (de pelo negro e branco mesturado.) s.m. (Zoo.: Ave da fam. dos túrdidos v. esps.) Tordo.

TORDO (2), A adx. Torda, apaiolado, boubo, paiolo, paparón, papón.

TOREAR v. Tourear.

TOREO s.m. Toureo, acc. de tourear. ║ Toureo, tauromaquia.

TORERO, Aadx. Toureiro, taurino. ║ adx. Aposto, louzán, garrido. ║ s. Toureiro, lidador.

TORIL s.m. Touril.

TORIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 90) Torio, “Th“.

TORMENTA s.f. Tormenta, tronada.

TORMENTO s.m. Tormento.

TORMENTOSO, A adx. Tormentoso, tempestuoso.

TORNA s.f. Devolución. ║ Tornada, regreso, retorno, volta. ║ Torna, augueiro, gateira, tornadoiro (nun rego).

TORNABODA s.f. Tornavoda513.

TORNADIZO, A adx. e s. Viradoiro, cambiante.

TORNADO s.m. Tornado, furacán.

TORNAPUNTA s.f. Tarrancha (peza de suxeición).

TORNAR v. Devolver. ║ Repoñer. ║ Tornar, retornar, volver, voltar, regresar. ║ Tornar, converter, transformar. ║ Recobrar o coñecemento.

TORNAR(SE) v. Tornar(se), transformar(se), volver(se).

TORNASOL s.m. (Bot.: Pl. Helianthus annuus) Tornasol, xirasol, mirasol. ║ Tornasol, catasol (reflexo en teas).

TORNEADO, A adx. Torneado. ║ s.m. Torneadura, acc. e ef. de tornear(1).

TORNEAR 2) v. Tornear, combater en torneo.

TORNEAR(1) v. Tornear, moldear no torno.

TORNEO s.m. Torneo. Competición deportiva.

TORNERO, A s.m. Torneiro (oficio). s.f. Monxa que atende ao torno.

TORNILLO s.m. Parafuso.

TORNIQUETE s.m. Torniquete.

TORNO s.m. Torno.

TORO (1) s.m. (Zoo.: Mam. macho Bos taurus) Touro. ║ (fig.) Touro, [home]robusto, rexo, galudo. ║ s.m.pl. Touros, corrida de touros.

TORO (2) s.m. (Arquit.) Toro, bocel (moldura convexa)514.

TORONJA s.f. (Bot.) [V. POMELO]

TORONJIL s.m. (Bot.) Melisa [V. MELISA]

TORPE adx. Torpe, lerdo, apalermado.

TORPEDEAR v. Torpedear, bater con torpedos. ║ (fig.) Torpedear, sabotar, facer fracasar.

TORPEDERO, A adx. e s.m. Torpedeiro (barco).

TORPEDO s.m. (Zoo.: Peixe da fam. dos torpedínidos) Torpedo, estruga, ortiga. ║ s.m. Torpedo (de guerra).

TORPEZA s.f. Torpeza, parvada, parida, macacada.

TORQUES s.m. ou f. Torque (colar antigo).

TORRAR v. Torrar, tostar.

TORRE s.f. Torre.

TORREFACCIÓN s.f. Torrefacción.

TORREFACTO, A adx. Torrado. ║ Torrefacto.

TORRENCIAL adx. Torrencial.

TORRENTADA s.f. Riada, arroiada.

TORRENTE s.m. Torrente, regueira, riola, enxurrada, arroiada.

TORRENTERA s.f. Torrenteira, corga (de auga).

TORRERO, A s. Torreiro, fareiro.

TORREZNO s.m. Torresmo, torrisco, torrezo, roxón / rexón / rixón.

TÓRRIDO, A adx. Tórrido, abrasador.

TORRIJA s.f. Torrada (frixida e azucrada).

TORRONTÉS s.m. Tarrantés (tipo de uva).

TORSIÓN s.f. Torsión, acc. e ef. de torcer(se).

TORSO s.m. Torso.

TORTA s.f. Torta, bola, bica. ║ (fig.) Labazada, lapada.

TORTADA s.f. Empanada.

TORTAZO s.m. Labazada f., lapada f.(Por ext.) Trompada f., trompazo, golpada f.

TORTÍCULIS s.m. Postura [no pescozo] f, cabaleiro.

TORTILLA s.f. Tortilla515.

TÓRTOLA s.f. Rula, rola.

TORTUGA s.f. Tartaruga, sapo-concho m.
A PASO DE TORTUGA: A paso de boi, a modo, a modiño.

TORTUOSIDAD s.f. Tortuosidade.

TORTUOSO, A adx. Tortuoso, retorto.

TORTURA s.f. Tortura.

TORTURADOR,A adx. e s. Torturador.

TORTURAR(SE) v. Torturar(se).

TORVA s.f. Remuíño [de po, chuvia ou neve].

TORVO, A adx. Torvo, ameazador.

TOS s.f. Tose.

TOSCO, A adx. [Cousa] basta, pouco traballada. ║ adx. e s. Basto, badoco, groseiro, ordinario. ║ s.f. Sarrio, charrizo [dos dentes].

TOSER v. Tusir.

TOSIDO s.m. Tusido, acc. de tusir.

TÓSIGO s.m. Veleno, pezoña. ║ Anguria, pena grande.

TOSTADA s.f. Torrada, tosta.

TOSTADILLO s.m. [Viño] tostado.

TOSTADO, A adx. e s. Tostado (cor).s.m. Torrada, tosta.

TOSTADOR, A adx., s.m. e s.f. Torrador.

TOSTAR(SE) v. Torrar(se), tostar(se).

TOSTÓN s.m. Garavanzo torrado. ║ Tosta, torrada. ║ Bacoriño asado. ║ (coloq.) Fastío, aburrimento. ║ Pesado, prosma.

TOTAL adx. Total, enteiro. ║ s.m. Total, totalidade. ║ adv. Total, en resume.

TOTALIDAD s.f. Totalidade.

TOTALITARIO, A adx. Totalitario.

TOTALITARISMO s.m. (Pol.) Totalitarismo.

TOTALITARISTA adx. e s. Totalitarista.

TOTALIZADOR, A adx. Totalizador.

TOTALIZAR v. Totalizar, sumar.

TOTALMENTE adv. Totalmente, de vez.

TÓTEM s.m. (do ingl.) Tótem (protector da tribo) [pl.: tótems].

TOTÉMICO, A adx. Totémico.

TOTEMISMO s.m. Totemismo.

TOXICIDAD s.f. Toxicidade /ks /.

TÓXICO, A adx. e s.m. Tóxico /ks /.

TOXICOLOGÍA s.f. (Med.) Toxicoloxía /ks – ? / .

TOXICOLÓGICO, A adx. Toxicolóxico /ks – ? /

TOXICÓMANO, A adx. e s. Toxicómano /ks – ? / , drogadicto.

TOXICOSIS s.f. (Med.) Toxicose /ks /.

TOXINA s.f. (Biol.) Tóxina /ks /.

TOZUDEZ s.f. Cacholada, teimosía, obstinación.

TOZUDO, A adx. Testudo, testán, cabezán, cacholán, teimudo, gurrón.

TRABA s.f. Pexa. Solta [de corda]. ║ (fig.) Atranco, estorbo, dificultade.

TRABAJADOR, A adx. Traballador. ║ s. Obreiro.

TRABAJAR v. Traballar.
TRABAJAR EN UN BARCO: Estar / andar embarcado.

TRABAJO s.m. Traballo.

TRABAJOSO, A adx. Traballoso.

TRABALENGUAS s.m. Trabalinguas.

TRABANCO s.m. Trabanco, tambullo (para o pescozo do can).

TRABAR v. Trabar. ║ Pexar.

TRABAZÓN s.f. Xuntura, xunta [de dúas cousas]. ║ Conexión, enlace, ligazón.

TRABE s.f. Trabe.

TRABUCACIÓN s.f. Confusión, equivocación.

TRABUCAR(SE) v. Trabucar(se), confundir(se), equivocar(se).

TRABUCO s.m. Trabuco (arma e máquina de guerra antiga).

TRACA (1) s.f. Traca (artificio pirotécnico).

TRACA(2) s.f. (Mar.) Traca (uns madeiros da embarcación).

TRACCIÓN s.f. Tracción.

TRACTO s.m. Espazo, distancia. ║ Intervalo, tempo. ║ s.m. (Anat.) Tracto.

TRACTOR, A adx. Tractor, rel. á tracción. ║ s.m. Tractor (vehículo).

TRACTORISTA s. Tractorista.

TRADICIÓN s.f. Tradición.

TRADICIONAL adx. Tradicional.

TRADICIONALISMO s.m. (Pol. e Fil.) Tradicionalismo.

TRADICIONALISTA adx. e s. Tradicionalista.

TRADUCCIÓN s.f. TraduciónO.

TRADUCIBLE adx. Traducible / traducíbel.

TRADUCIR v. Traducir.

TRADUCTOR, A adx. e s. TradutorO.

TRADUCTOR,A adx. e s. TradutorO.

TRAER v. Traer (Conducir cara acó / Orixinar, provocar / Ter posto / …)

TRAFICANTE s. Traficante, tratante.

TRAFICAR v. Negociar, comerciar, tratar. ║ Traficar, negociar fóra da lei516.

TRÁFICO s.m. Tráfico, negocio. ║ Tráfico, circulación, tránsito.

TRAFULCAR v. Confundir, trabucar.

TRAGABLE adx. Tragable / tragábel.

TRAGACANTO s.m., GOMA ADRAGANTE (Bot.: Pl. arbustiva Astragalus gummifer) Tragacanto.

TRAGADERAS s.f.pl. (coloq.) Tragadeira, farinxe. ║

TRAGADOR, A adx. e s. Tragador. Comedor, comellón.

TRAGALDABAS s.(fam.) Lapón, -ona, larpán, -ana, papón, -ona, comellón, -ona.

TRAGALUZ s.m. Lumieira f., bufardo m., claraboia f.

TRAGAR v. Tragar (Deglutir, enviar, pasar / Engulir / (coloq.) Crer, admitir / Consumir, gastar / Soportar /…)

TRAGACANTO s.m. (Bot.: Pl. arbustiva Astagalus gummifer e goma extraida dela ) Tragacanto.

TRAGAPERRAS adx. e s.f. Comecartos517.

TRAGEDIA s.f. Traxedia.

TRÁGICO, A adx. e s. Tráxico.

TRAGO s.m. Grolo, chope, gurrucho, sorbo, trago.

TRAGÓN, A adx. e s. Lapón, -ona, lambón, -oa.

TRAICIÓN s.f. Traizón, traidoría.

TRAICIONAR v. Traizoar.

TRAICIONERO, A adx. Traizoeiro, traidor.

TRAÍDA s.f. Traída, acc. e ef. de traer.
TRAIDA [DE AGUAS]: Traída [de auga]518.

TRAIDOR, A adx. e s. Traidor.

TRÁILER s.m. Tráiler, remolque longo. ║ s.m. (Cinem.) Avance dunha película.

TRAÍLLA s.f. Trela para suxeitar ó can na caza. ║ (Agr.) Grade (de achanda-la terra). ║ Tralla, látego.

TRAÍNA, TRAÍÑA s.f. (Mar.) Traíña (aparello de pesca)519.

TRAINERA s.f. (Mar.) Traíña, traiñeira (barca).

TRAJE s.m. Traxe.
TRAJE DE CHAQUETA, TRAJE SASTRE: Traxe de chaqueta, traxe xastre.

TRAJEAR(SE) v. Dar un traxe a alguén520.

TRAJEADO, A adx. Traxado, ben vestido.

TRAJEAR(SE)v. Traxar(se).

TRAJÍN s.m. Trasfega, tarefa con apuro.

TRAJINAR v. Carrear, carretar, trasfegar, levar. ║ Bourear, bourar, moverse, afanarse.

TRALLA s.f. Adival, cabestro, trelo (corda). ║ Tralla, rebenque, látego.

TRALLAZO s.m. Trallada, golpe coa tralla. ║ Estralo da tralla. ║ Golpe ruidoso. ║ Reprimenda áspera. ║ (coloq.) Trago, chopo, grolo [de alcohol].

TRAMA s.f. Trama = [Tramado, urda, textura. ║ Conxura, confabulación. ║ Argumento, tema, historia. ]

TRAMADOR, A adx. e s. Tramador, que trama os fíos. ║ Tramador, maquinador, enredante.

TRAMAR v. Tramar, tecer, urdir. ║ (fig.) Maquinar, argallar, tramar, urdir.

TRAMILLA s.f. Breimante (cordel, piola ou baraza feito de cánabo).

TRAMITACIÓN s.f. Tramitación.

TRAMITAR v. Tramitar, xestionar.

TRÁMITE s.m. Trámite.

TRAMO s.m. Tramo, treito.

TRAMOJO s.m. (Agr.) Vencello (atadallo de palla).

TRAMONTANO, A adx. Que está ao outro lado dos montes.║ s.f. Tramontana (vento do norte). ║ s.f. Vaidade, soberbia, fachenda.

TRAMOYAs.f. (Teatro) Tremoia521. ║ Enredo, trampa, confabulación.

TRAMOYISTA s. (Teatro) Tremoísta.

TRAMPA s.f. Trampa, trallo. Ichó.Trampa, argucia, trampullada. Trapa, trapela, zapón (nun chan). ║ Trampa [dun mostrador].

TRAMPEAR v. (coloq.) Trampear, enganar.

TRAMPOLÍN s.m. Trampolín.

TRAMPOSO, A adx. e s. Trampón, -ona, falcatrueiro, trampulleiro, tramposo.

TRANCA s.f. Tranco, tranqueiro, trocho. Tranca, tabasa (para asegurar unha porta). s.f. (coloq.) Borracheira, curda, bebedeira.
A TRANCAS Y BARRANCAS: (loc. adv. coloq.) A pesar de todos os atrancos.

TRANCAR (1) v. Trancar (pór unha tranca).

TRANCAR (2) v. Alancar, azancar, achancar (dar pasos longos).

TRANCAZO s.m. Trancazo (golpe). ║ s.m. (coloq.) Trancazo, gripe.

TRANCE s.m. Transo (momento crítico nunha vida).

TRANCHO s.m. (Zoo.: Peixe Sprattus sprattus) Trancha, f., espadín, trancho.

TRANQUERO s.m. (Construc.) Tranqueiro, agulla, macheta, pé dereito (dunha porta ou ventá).

TRANQUILIDAD s.f. Tranquilidade, acougo m.

TRANQUILIZADOR, A adx. Tranquilizador.

TRANQUILIZANTE adx. e s.m. Tranquilizante.

TRANQUILIZAR(SE) v. Tranquilizar(se), acougar.

TRANQUILO, A adx. Tranquilo, quedo.

TRANSACCIÓN s.f. Transacción (acc. e ef, de transixir). ║ Transacción, trato, acordo, negocio.

TRANSACCIONAL adx. Transaccional, rel. á transacción.

TRANSATLÁNTICO, A, TRASATLÁNTICO, A adx. e s.m. Transatlántico.

TRANSBORDADOR, A, TRASBORDADOR, A adx. e s.m. Transbordador.

TRANSBORDAR, TRASBORDAR v. Transbordar.

TRANSBORDO, TRASBORDO s.m. Transbordo.

TRANSCENDENCIA, TRASCENDENCIA s.f. Transcendencia.

TRANSCENDENTAL, TRASCENDENTAL adx. Transcendental, transcendente.

TRANSCENDENTE, TRASCENDENTE adx. Transcendente.

TRANSCENDER v. V. trascender.

TRANSCRIBIR, TRASCRIBIR v. Transcribir.

TRANSCRIPCIÓN, TRASCRIPCIÓN s.f. Transcrición.

TRANSCRIPTOR, A, TRASCRIPTOR, A adx. e s. Transcritor.

TRANSCURRIR, TRASCURRIR v. Transcorrer, decorrer, discorrer (o tempo).

TRANSCURSO, TRASCURSO s.m. Transcurso, curso, decurso.

TRANSEPTO s.m. (Arquit.) Transepto (nave transversal).

TRANSEUNTE adx. e s. Transeúnte.

TRANSEXUAL adx. e s. Transexual /ks /.

TRANSEXUALIDAD s.f. Transexualidade.

TRANSFERENCIA, TRASFERENCIA s.f. Transferencia.

TRANSFERIBLE, TRASFERIBLE adx. Transferible / transferíbel.

TRANSFERIR, TRASFERIR v. Transferir.

TRANSFIGURACIÓN, TRASFIGURACIÓN s.f. Transfiguración.

TRANSFIGURAR(SE), TRASFIGURAR(SE) v. Transfigurar(se).

TRANSFORMACIÓN, TRASFORMACIÓN s.f. Transformación.

TRANSFORMADOR, A, TRASFORMADOR, A adx. e s.m. (Electr.) Transformador.

TRANSFORMAR(SE), TRASFORMAR(SE) v. Transformar(se), volver(se), cambiar(se).

TRÁNSFUGA, TRÁSFUGA adx. e s. Tránsfuga.

TRANSFUSIÓN, TRASFUSIÓN s.f. (Med.) Transfusión.

TRANSGÉNICO, A adx. (Biol.)m Transxénico.

TRANSGREDIR, TRASGREDIR v. Transgredir.

TRANSGRESIÓN, TRASGRESIÓN s.f. Transgresión, infracción.

TRANSGRESOR, A, TRASGRESOR, A adx. e s. Transgresor, infractor, quebrantador.

TRANSICIÓN s.f. Transición.

TRANSIDO, A adx. Anguriado, atribulado. ║ adx. Miserento, ruín.

TRANSIGENCIA s.f. Transixencia, tolerancia.

TRANSIGENTE adx. Transixente.

TRANSIGIR v. Transixir, consentir.

TRANSISTOR s.m. (Electr. e Radio) Transistor.

TRANSITABLE adx. Transitable / transitábel, practicable.

TRANSITAR v. Transitar.

TRANSITIVO, A adx. (Gram.) Transitivo.

TRÁNSITO s.m. Tránsito, circulación (nas vías públicas). ║ Tránsito, paso. ║ Corredor dun convento. ║ (fig.) Pasamento, falecemento.

TRANSITORIEDAD s.f. Transitoriedade, temporalidade.

TRANSITORIO, A adx. Transitorio, pasaxeiro, temporal. ║ Transitorio, caduco, perecedoiro.

TRANSMEDITERRÁNEO, A, TRASMEDITERRÁNEO, A adx. Transmediterráneo.

TRANSMIGRAR, TRASMIGRAR v. Transmigrar, emigrar. ║ v. (Filos.) Transmigrar [a alma].

TRANSMISIBLE, TRASMISIBLE adx. Transmisible / transmisíbel.

TRANSMISIÓN, TRASMISIÓN s.f. Transmisión.

TRANSMISOR, A, TRASMISOR, A adx. e s.m. (aparello) Transmisor.

TRANSMITIR, TRASMITIR v. Transmitir.

TRANSMONTANO, A, TRASMONTANO, A adx. e s. Trasmontano, transmontano.

TRANSMUDAR(SE), TRASMUDAR(SE) v. Trasladar(se). ║ Transmutar(se). ║ Cambiar un afecto.

TRANSMUTABLE, TRASMUTABLE adx. Transmutable / transmutábel.

TRANSMUTACIÓN, TRASMUTACIÓN s.f. Transmutación.

TRANSMUTAR(SE), TRASMUTAR(SE) v. Transmutar(se).

TRANSOCEÁNICO, A, TRASOCEÁNICO, A adx. Transoceánico.

TRANSPARENCIA, TRASPARENCIA s.f. Transparencia.

TRANSPARENTAR, TRASPARENTAR v. Transparentar.

TRANSPARENTE, TRASPARENTE adx. Transparente.

TRANSPIRACIÓN, TRASPIRACIÓN s.f. Transpiración, exsudación.

TRANSPIRAR, TRASPIRAR v. Transpirar, suar. ║ Transpirar, transudar [unha cousa polos seus poros].

TRANSPORTABLE, TRASPORTABLE adx. Transportable / transportábel.

TRANSPORTADOR, A, TRASPORTADOR, A adx. e s. Transportador

TRANSPORTAR, TRASPORTAR v. Transportar.

TRANSPORTE, TRASPORTE s.m. Transporte.
TRANSPORTE DE CERCANÍAS: Transporte de proximidade.

TRANSPORTISTA, TRASPORTISTA adx. e s. Transportista.

TRANSVERSAL, TRASVERSAL adx. Transversal.

TRANSVERSO, A, TRASVERSO, A adx. Transverso, transversal.

TRANVÍA s.m. Tranvía.

TRANZÓN s.m. Tenza (cada parte dividida dun monte comunal).

TRAPA s.f. (Rel.) Trapa (Orde relixiosa cisterciense).

TRAPACEAR v. Enganar, trampear [nunha venda].

TRAPACERÍA, TRAPAZA s.f. Trampa, argucia, argallada. ║ Fraude, engano.

TRAPACERO, A adx. e s. Trapalleiro, argalleiro.

TRAPAJO s.m. Trapallo.

TRAPAJOSO, A adx. Esfarrapado, galdrapeiro. ║ adx. Zarabeto, tatexo.

TRAPALÓN, A s. e adx. Trapalleiro, trapallas, zaragateiro (que fala moito e sen tino). ║ Embusteiro, alburgueiro, mentirán, troleiro.

TRAPECIO s.m. (Anat., Xeom. e Ximnasia) Trapecio.

TRAPECISTA s.m. Trapecista.

TRAPENSE adx. e s.m. (Rel.) Trapista (membro Orde da Trapa).

TRAPERO, A s. Trapeiro, que recolle trapos522.

TRAPEZOIDE s.m. (Xeom. e Anat.) Trapezoide.

TRAPISONDA s.f. (coloq.) Batifondo, algueirada, barafunda [dunha rifa]. ║ Enredo, embrolla, lea, maraña.

TRAPO s.m. Trapo, béldrago, zarampallo, farrapo. ║ Rodela, rolla (para limpar). ║ Vela (dunha embarcación). ║ pl.(fam.) Roupa de muller.

TRÁQUEA s.f. (Anat., Zool. e Bot.) TraqueaA.

TRAQUEAL adx. Traqueal.

TRAQUETEAR v. Bategar, batucar, bater. ║ v. (coloq.) Afacerse [a algo]. ║ v. Troupelear, causar un estrondo.

TRAQUETEO s.m. Estouro, estalido, estalos [dos fogos de artificio]. ║ Troupeleo, trepidación.

TRAS prep. Tras, detrás de.
TRAS EL / LA / LOS / LAS : Tralo, trala, tralos, tralas.

TRASANTEAYER, TRASANTIER adv. Trasantonte, antes de antonte, o outro antonte.

TRASATLÁNTICO, TRANSATLÁNTICO, A adx. e s.m. Transatlántico.

TRASBORDADOR [V. TRANSBORDADOR].

TRASBORDAR … TRASCENDENTE [V.TRANSBORDAR … TRANSCENDETE].

TRASCENDER, TRANSCENDER v. Recender / arrecender de lonxe. ║ Transcender, saberse, revelarse, decubrirse (algo oculto). ║ Transcender, saírse do seu ámbito.

TRASCORDARSE v.pr. Esquecerse, desacordarse.

TRASCRIBIR … … TRASCURSO [V. TRANSCRIBIR … TRANSCURSO].

TRASDÓS, EXTRADÓS s.f. (Arquit.) Extradorso.

TRASECHAR v. Argallar, insidiar, urdir un calote.

TRASEGAR v. Revolver, atrapallar. ║ Trasfegar, trousar, resacar. ║ Trasfegar (fig.), beber [sen tino].

TRASERO, A adx. e s. Traseiro; -a.

TRASGO s.m. Trasno / trasgo.

TRASHUMANCIA s.f. Transhumancia.

TRASHUMANTE adx. Transhumante.

TRASHUMAR v. Transhumar.

TRASIEGO s.m. Trasfega / trafega (de trasfegar líquidos) f.

TRASLACIÓN, TRANSLACIÓN s.f. Translación, traslado.

TRASLADAR(SE) v. Transladar(se) / trasladar(se).

TRASLADO s.m. Traslado.

TRASLÚCIDO, A, TRANSLÚCIDO, A adx. Translúcido.

TRASLUCIR, TRANSLUCIR v. Translucir.

TRASMALLO s.m. (Pesca) Tramallo.

TRASNOCHADA s.f. Trasnoita, vela.

TRASNOCHADO, A adx. Desmellorado, macilento. ║ Anticuado, pasado, caduco, desusado.

TRASNOCHADOR, A adx. e s. Trasnoitador

TRASNOCHAR v. Trasnoitar. ║ Deixar pasar unha noite sobre algo.

TRASPASAR v. Traspasar.

TRASPASO s.m. Traspase, acc. de traspasar. ║ Traspaso.

TRASPIÉ s.m. Esvarón, escorregada. ║ Cambadela [coa perna]. ║ Fracaso.
DAR TRASPIÉS: Cambalear, tordear.

TRASPLANTAR v. Transplantar.

TRASPLANTE s.m. e s.m. (Med.) Transplante.

TRASPONER, TRANSPONER v. Traspoñer / traspor. ║ Transplantar [plantas]. ║ v.pr. Esconderse, ocultarse, deixar de verse por un obstáculo. ║ v.pr. Quedar [unha persoa] algo durmida.

TRASPOSICIÓN, TRANSPOSICIÓN s.f. Transposición.

TRASQUILAR v. Tosquiar.

TRASTABILLAR v. Andar a tropezóns. ║ Cambalear, vacilar. ║ Tatexar, tartamudear.

TRASTADA s.f. Trasnada, barrabasada, faena. ║ (coloq.) Falcatruada (de nenos), trasgada, travesura.

TRASTAJO s.m. Traste, traste vello, cachifallo.

TRASTAZO s.m. Zoupada. Pancada f.

TRASTE (1) s.m. Traste [da guitarra ou similar.

TRASTE (2) s.m. (coloq.) Nádegas, asentadeiras, cu523.

TRASTEJAR v. Retellar.

TRASTERO s.m. Rocho (lugar).

TRASTIENDA s.f. Cuarto de atrás dunha tenda. ║ s.f. (coloq.) Cautela reflexiva, coidado, precaución. Cazurrería, astucia.

TRASTO s.m. Traste.

TRASTOCAR v. Trastornar, desordenar, revolver, remexer. ║ v.pr. Trastornarse, tolear.

TRASTORNAR(SE) v. Trastornar(se), tolear, entolecer.

TRASTORNO s.m. Trastorno.

TRASTROCAR(SE) v. Trocar(se), mudar(se), transformar(se).

TRASUNTO s.m. Transunto (copia escrita).

TRASVASAR, TRANSVASAR v. Trasfegar, transvasar, resacar [líquidos].

TRAVASE s.m. Transvasamento.

TRATAs.f. Trata (tráfico con seres humanos).

TRATABLE adx. Tratable / tratábel, sociable, afable.

TRATADISTA s. Tratadista (autor tratados).

TRATADO s.m. Tratado.

TRATAMIENTO s.m. Tratamento.

TRATANTE s.m. Tratante.

TRATAR v. Tratar.

TRATO s.m. Trato.

TRAUMA s.m. (Psicol. e Med.) Trauma.

TRAUMÁTICO, A adx. Traumático.

TRAUMATISMO s.m. (Med.) Traumatismo, trauma.

TRAUMATIZAR v. Traumatizar.

TRAUMATOLOGÍA s.f. (Med.) Traumatoloxía.

TRAUMATOLÓGICO, A adx. Traumatolóxico.

TRAUMATÓLOGO, A s.(Med.) Traumatólogo.

TRAVÉS s.m. Inclinación, torcedura, desviación. ║ (fig.) Revés, contratempo, desgracia.
DE TRAVÉS (loc. adv.): De través, ao través, ao biés, de esguello.

TRAVESAÑO s.m. Travesa, traveseiro. ║ Traveseiro, almofada longa. ║ (fútbol) Traveseiro, largueiro.

TRAVESERO, A adx. Traveseiro, colocado de través. ║ s.m. Traveseiro, almofada, cabeceiro, cabezal.

TRAVESÍA s.f. Travesía.

TRAVESÍO, A adx. [Gando] que sae do lugar onde vive. ║ adx. [Vento] travesío, que da de lado. ║ s.m. Terreo por onde se atravesa.

TRAVESTI, TRAVESTÍ s. Travestí.

TRAVESTIR(SE) v. Travestir(se).

TRAVESURA s.f. Travesura, trasnada, diabrura, falcatruada [de nenos].

TRAVIESO, A adx. Atravesado. ║ adx. e s.(fig) Traveso, traste, revoltoso, gorrobello.

TRAYECTO s.m. Traxecto.

TRAYECTORIA s.f. Traxectoria.

TRAZA s.f. Traza524. Deseño. ║ Plan. ║ Aspecto, aparencia, pinta. ║ Pegada, vestixio.

TRAZADO s.m. Traza f., deseño, proxecto.

TRAZAR v. Trazar.

TRAZO s.m. Risco, trazo.

TRÉBEDES s.f.pl. Trepia, trespés (m. sing.).

TREBEJAR v. Trebellar, enredar, troular.

TREBEJO s.m. Trebello, aparello. ║ Brinquedo, xoguete.

TRÉBOL, TRIFOLIO s.m. (Bot.: Pl. herb. leguminosa) Trevo.

TRECE núm. Trece.

TRECHO s.m. Treito.
A TRECHOS (loc. adv.) A treitos, a cachos, por partes.

TRECNICOLOR s.m. (Cine) Tecnicolor.

TREGUA s.f. Tregua.

TREINTA núm. Trinta.

TREINTENA s.f. Trintena (conxunto ou idade).

TREMEDAL s.m. Tremedal, tremedeira, trémbora, tremesiña (terreo pantanoso que treme).

TREMENDO, A adx. Tremendo, temible, témero. ║ [Neno] tremendo, trasno, traveso. ║ (coloq.) Tremendo, colosal, enorme, inxente.

TREMER v. Tremer.

TREMOLAR v. Ondear, axitar, abalar [bandeiras].

TREMOLINA s.f. Ventada, aireada. ║ (coloq.) Bulla, boureo, alboroto, barullo, rebumbio.

TREMOR s.m. Tremor, tremura f.

TRÉMULO, A adx. Trémulo, tremente, que treme.

TREN s.m. Tren (pl.: trens).

TREN DE CERCANÍAS: Tren de curto percorrido.

TRENZA s.f. Trenza, cadrelo m., carrapicho m.

TRENZAR v. Trenzar, entrenzar. Cadrelar525.

TREPADOR, A adx. Que gabea. ║ Aganchón, rubideiro, gateador, aproveitado. ║ [Planta] rubideira. ║ s.m. Subidoiro (lugar no monte apto para gabear).

TREPAR v. Rubir, gabear, agatuñar526.

TREPIDAR v. Trepidar, tremer.

TRES núm. Tres.
TRES COLAS (Zoo.: Peixe Anthias anthias) Peixe rei.

TRESCIENTOS, AS núm. Trescentos, as.

TRESPIÉS, s.m., TRÉBEDE s.f. Trespés m, trepia f.

TRETA s.f. Artificio, argucia, artimaña, estrataxema.

TRÍADA s.f. Tríade.

TRIÁNGULO s.m. Triángulo. ║ (Instrum. musical) Ferriños pl.

TRIAR v. Escoller, xebrar, entresacar.

TRIBU s.f. Tribo.

TRIBULACIÓN s.f. Tribulación, mágoa, pena, pesadume.

TRIBUNA s.f. Tribuna.

TRIBUNAL s.m. Tribunal.

TRIBUTO s.m. Tributo. Trabucos pl.

TRICORNIO s.m. Tricorne.

TRIDENTE adx. De tres dentes. ║ s.m. Tridente.

TRIFOLIO [V. TREBOL].

TRIFULCA s.f. Liorta.

TRIGAL s.m. Trigal. Seara, senra.

TRIGO s.m. (Bot.: Pl. gramínea vs. esps. e o seu gran) Trigo.

TRIGUEÑO, A adx. e s.m. [Cor] trigueira

TRILLA s.f. Malla [de malla-los cereais].

TRILLADORA s.f. Malladora.

TRILLAR v. Mallar [os cereais].

TRILOGÍA s.f. Triloxía.

TRIMESTRE s.m. Trimestre.

TRINAR v. Piar, rechouchiar, chirlar (os paxaros). ║ (Mús.) Trilar.

TRINCA s.f. Trío, tríade. ║ Cuadrilla pequena. ║ (Mar) Trinca (certo cabo).

TRINCAR (1) v. Esnaquizar, escachizar.

TRINCAR (2) v. Amarrar, amalloar ou atar fortemente. ║ Suxeitar cos brazos, prender, aferrar. ║ Roubar. ║ v. (Mar.) Trincar, suxeitar con trincas.

TRINCHAR v. Trinchar.

TRINCHERA s.f. Trincheira.

TRINEO s.m. Zorra [de neve].

TRINIDAD s.f. (Cat.)Trindade.

TRINO s.m. Rechouchío, pío. ║ Trilo (adorno musical).

TRÍO s.m. Trío.

TRIPA s.f. Tripa.
TRIPA CULAR: Cagueiro, tripa cagueira.
TRIPAS DEL CERDO: Mondongo, mondongada.

TRIPERÍA s.f. Local do tripeiro. Tripada, tripallada, tripaxe (dun animal).

TRIPERO, A s. Tripeiro (vendedor).

TRIPLE, TRIPLO, A adx. e s.m. Tripla / triplo.

TRIPLICAR(SE) v. Triplicar.

TRÍPODE s.m. Trípode.

TRIPÓN, A adx. e s. (coloq.) Barrigán, barrigudo527.

TRIPTONGO s.m. Tritongo.

TRIPUDO, A adx. e s. Barrigán, barrigudo.

TRIPULACIÓN s.f. Tripulación.

TRIPULAR v. Tripular.

TRIQUIÑUELA s.f. Mañas pl.

TRISCA s.f. Trisca (ruído seco de cousa que se creba).║ Bulla, algarabía, algarada,

TRISTE adx. Triste, tristeiro, remagarido, apesarado.

TRISTEZA s.f. Tristeza, tristura.

TRITURAR v. Triturar.

TRIUNFAR v. Triunfar, gañar, quedar vitorioso. ║ Triunfar, ter éxito. ║ v. Trunfar, xogar un trunfo (en xogos de cartas).

TRIUNFO s.m. Triunfo, vitoria. ║ Trunfo (dos xogos de cartas)528.

TRIVIAL adx. Trivial, vulgar, común, corrente.

TRIVIALIDAD s.f. Cousa sabida. ║ Trivialidade, banalidade.

TRIZA (1) s.f. Cacho, trisco, anaco, cachiza.
HACER TRIZAS (loc. verb.) Desfacer, destruír, esnaquizar. ║ (loc. verb.) Mancar, ferir.

TRIZA (2) s.f. (Mar.) Driza (un tipo de cabo).

TRIZAR v. Esnaquizar, escachar.

TROCAR(SE) v. Trocar(se).

TROCEAR v. Partir, tallar, cortar en anacos .

TROCHA s.f. Verea, carreiro, vieiro.

TROFEO s.m. Trofeo.

TROLERO, A adx. Argalleiro.

TROMBA s.f. Tornado. ║ Torbón, torboada, treboada, tromba de auga. ║ Chea, aluvión [de xente].

TROMBO s.m. (Med.) Trombo.

TROMBÓN s.(Mús.) Trombón.
TROMBÓN DE VARAS, SACABUCHE: Trombón de varas.

TROMBOSIS s.f. (Med.) Trombose.

TROMPA s.f. Trompa (instrumento) (Zool.) Trompa, probóscide. ║ (coloq.) Borracheira.

TROMPADA s.f. (coloq.) Trompazo. ║ s.f. (coloq.) Choque, tropezón. ║ s.f. (coloq.) Puñada, puñazo, moquete. ║ s.f. (Mar.) Embestida dun buque.

TROMPAZO s.m. Trompazo, trompada f.

TROMPETA s.f. Trompeta.

TROMPETERO, A s. Que fai trompetas. ║ Trompetista. ║ s.m. (Zoo.: Peixe Capros aper) Trompeteiro.

TROMPETISTA s. Trompetista, trompeta (músico).

TROMPICÓN s.m. Tropezón. ║ Acaneo, abaneo, bambeo [dunha carruaxe]. ║ Trompazo, zoupada, golpe forte.
A TROMPICONES (loc. adv.) A toupiñadas, a tropezóns, a empurróns, a golpes.

TROMPO s.m. Buxaina, peón (xoguete). ║ Tombo, capitón [dun vehículo]. ║ Persoa moi torpe.

TRONA (1) s.f. (Xeol.) Trona (un carbonato de sosa).

TRONA (2) s.f. Trona (asento de nenos).

TRONADA s.f. Tronada (temporal con moitos tronos), toa, toada.

TRONAR v. Tronar, toar.

TRONCHAR v. Tronzar, partir (sin. ferramenta, un vexetal). ║ (fig.) Truncar, frustrar. ║ v.pr. (fam.) Escachar coa risa.

TRONCHO s.m. Canoto, cano, talo das hortalizas.

TRONCO s.m. Tronco, toro [dunha árbore].

TRONCÓN s.m. Tronco [de home ou animal]. ║ Toco, cepa f., cepo, cepeira f., cachopa f.

TRONERA s.f. (Mil.) Troneira (nunha muralla, nun barco, etc.).s.f. Bufarda, bufarro, fachal, fachinelo.

TRONIDO s.m. Trono, trebón / torbón.

TRONO s.m. Trono (dun rei).

TRONZADOR, A adx. e s. Tronzador, que tronza. ║ s.m. Tronzador, cimbrón, tronzón (ferramenta).

TRONZAR(SE) v. Tronzar(se).

TROPA s.f. Tropa.

TROPEL s.m. Tropel, caterva.

TROPEZAR v. Tropezar.

TROPEZÓN s.m. Tropezón, topada f.

TROPICAL adx. Tropical.

TRÓPICO s.m. Trópico.

TROPIEZO s.m. Tropezo.

TROPO s.m. (Ret.) Tropo.

TROQUEL s.m. Cuño.

TROQUELAR v. Acuñar {moeda]. ║ Cuñar, recortar cun cuño.

TROTADOR, A adx. e s. Trotador.

TROTAR v. Trotar.

TROTE s.m. Trote (do cabalo)529. ║ pl. Malleira, ceifa, quenta (traballo fatigoso).

TROVA s.f. Troba, cantiga.

TROVADOR s.m. Trobador.

TROZA s.f. Torada (tronco de árbore serrado).

TROZO s.m. Cacho, anaco.

TRUCAJE s.m. Trucaxe f., acc. e ef. de trucar.

TRUCAR v. Trucar (alterar, enganar, modificar…)530.

TRUCHA s.f. (Zoo.: Peixe Salmo trutta fario) Troita. ║ (Cría da troita) Biscallo.
TRUCHA DE MAR, REO s.m. (Zoo.: Peixe Salmo trutta trutta) Reo.

TRUCHERO, A adx. e s. Troiteiro.

TRUCO s.m. Truco (maña, argucia, …). Cinzarra, choca grande.

TRUCULENCIA s.f. Truculencia.

TRUCULENTO, A adx. Truculento, horroroso, terrible.

TRUENO s.m. Trono, trebón /torbón.

TRUEQUE s.m. Troco.

TRUFA s.f. (Bot.: Fungo do xen. Tuber, vs. esps.) Trufa.║ s.f. Trufa (doce). ║ s.f. Trola, embuste, mentira.

TRUFAR v. Trufar, condimentar con trufas. ║ v. Introducir elementos estraños nun relato. v. Mentir, alburgar.

TRUHÁN, A adx. e s. Truán, -á, lampantín, -ina, pillabán, -ana, caloteiro. -a.

TRUÍSMO s.m. Truísmo, evidencia.

TRULLA (1) s.f. Bulla, algarabía, algarada, alboroto, rebumbio. ║ Turba, turbamulta, multitude.

TRULLA (2) s.f. (Constr.) Paleta [de albanel].

TRULLO (1) s.m. (Zoo.: Ave palmípede Mergus serratus) Mergo cristado.

TRULLO (2) s.m. Pía ou barcal do lagar (para recoller o mosto). (xerga) Cárcere, cadea, caldeiro.

TRUNCAR(SE) v. Truncar(se).

TRUST s.m. (Econ.) (voz ingl.) Trust [pl.: trusts]

TSUNAMI, SUNAMI s.m. Tsunami.

TU pos.(apócope de ‘tuyo’,‘tuya,’ diante do nome): O teu, a túa.

pron. pers. Ti.

TUBA s.f. (Mús.) Tuba.

TUBÉRCULO s.m. (Bot. e Med.) Tubérculo.

TUBERCULOSIS s.f. Tuberculose.

TUBERÍA s.f. Tubaxe, conxunto de tubos, entubado m.

TUBO s.m. Tubo.

TUBULAR adx. Tubular. Tubuloso (con forma de tubo).

TUCÁN s.m. (Zoo.: Ave americana vs. esps.) Tucano.

TUDENSE adx .e s. Tudense (de Tui).

TUECO s.m. Toco, cepa, cepo, coto, cotón [duna árbore].

TUERCA s.f. Porca (onde encaixa un parafuso).

TUERO s.m. Trasfogueiro, cepo (toro groso para mante-lo lume.)

TUERTO, A adx. e s. Chosco, torto, vesgo. ║ s.m. Aldraxe, ofensa. ║ s.m.pl. Dores de parto.

TUESTE s.m. Torradura, tostadura.

TUFARADA s.f. Tufarada, golfarada.

TUFO (1) (Do lat. vulgar tufus, “soberbia”) s.m. Tufo, tafo, abafo. ║ s.m. (coloq.) Tufo, fedor, cheirume. ║ s.m.pl.(coloq.) Soberbia, altiveza, arrogancia.

TUFO (2) (Do fr. touffe) s.m. Guecho de pelo por diante das orellas.

TUFO (3) (Do lat. tofus) s.m. (Xeol.) Tufo (unha rocha porosa).

TUGURIO s.m. Casoupa de pastores. Tugurio, local ruín.

TUL s.m. Tule.

TULIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 69) Tulio, “Tm“.

TULIPA s.f. Tulipa (pantalla de vidro).

TULIPÁN s.m. (Bot.: Pl. herb. Tulipa gesnerana) Tulipán.

TULLIDO, A adx. e s. Tollido, tolleito, eivado, impedido.

TULLIMIENTO s.m. Acc. e ef. de toller, eivar.

TULLIR(SE) v. Eivar(se), toller(se).

TUMAFACCIÓN s.f. (Med.) Tumefacción, inchazo, inchazón.

TUMBA (1) s.f. Tumba, sepultura.

TUMBA (2) s.f. Vaivén, bambeo. ║ Tombo, zoupada.

TUMBAR(SE) v. Tombar(se), deitar(se).

TUMBO s.m. Tombo, tomballón, capitón, sacudida f.
DANDO TUMBOS: (loc. adv.) A / ós tombos, a tomballóns. ║ (loc. verb. coloq.) Con dificultades.

TUMEFACTO, A adx. Tumefacto, que ten inchazón.

TUMOR s.m. Tumor.

TÚMULO s.m. Túmulo.

TUMULTO s.m. Tumulto. Revolta.

TUMULTUARIO, A, TUMULTUOSO, A adx. Tumultuario, tumultuoso.

TUNA s.f. Tuna, estudantina.

TUNANTE adx. e s. Tunante, moinante, truán, tuno.

TUNDA s.f. Malleira, tunda, boura, brea, frega, soba, zurra.

TUNDIR (1) v. Cortar con tixeira o pelo dos panos.

TUNDIR (2) v. Tundir, dar unha tunda.

TUNEAR v. Levar vida de tunante.

TÚNEL s.m. Túnel.

TUNELADORA s.f. Máquina para construír túneles.

TÚNICA s.f. Túnica.

TUNICELA s.f. Tunicela (vestidura dos bispos).

TUNO, A adx. e s. Tuno, tunante, lagarteiro, pillabán. ║ s. Tuno, membro dunha tuna. ║ s.f. Tuna, estudantina.

TUPIR(SE) v. Tupir(se), entupir(se), atoar(se). ║ v.pr. Fartarse [de comida], empacharse, encherse.

TURBA (1) s.f. Turba (carbón fósil).

TURBA (2) s.f. Turba, turbamulta, multitude confusa.

TURBACIÓN s.f. Turbación, azoramento.

TURBADOR, A adx. e s. Turbador, que causa turbación.

TURBAMULTA s.f. (coloq.) Turbamulta, multitude confusa.

TURBANTE s.m. Turbante.

TURBAR(SE) v. Turbar(se), alterar(se). ║ Turbar, enturbar, avolver, toldar, turbiar. ║ Turbar, perturbar, azorar.

TURBERA s.f. Turbeira, depósito de turba(1).

TURBIDEZ s.f. Turbidez, cal. de turbio.

TÚRBIDO, A adx. Túrbido, turbio.

TURBINA s.f. Turbina (máquina).

TURBINA s.f. Turbina.

TURBIO, A adx. Turbio, avolto.

TURBIÓN s.m. Ballón, arroiada f., trebón, treboada f.

TURBONADA s.f. Trebón, treboada f., tronada f., treboeira f.

TURBULENCIA s.f. Turbulencia.

TURBULENTO, A adx. e s. Turbulento.

TURGENCIA s.f. Turxescencia, turxidez.

TURGENTE adx. e adx. (Med.) Turxescente, túrxido (avultado, inchado).

TURÍBULO s.m. Turíbulo, incensario. Botafumeiro.

TURIFERARIO s. e adx. Turiferario, o que porta o incensario. ║ s. e adx. (fig.) Turiferario, adulador, afagador.

TURISMO s.m. Turismo. ║ Turismo, coche pequeno.

TURISTA adx. e s. Turista.

TURÍSTICO, A adx. Turístico.

TURMA s.f., TESTÍCULO s.m. Testículo.

TURNAR(SE) v. [A]roldar(se), aquendar(se), atenzar.

TURNIO, A adx. Estrábico, trusgo, vesgo.

TURNO s.m. Rolda f., orde f.║ Vez f., xeira f.║ Quenda f., grupo, tanda f.
TURNO DE OFICIO: Quenda de oficio.

TUROLENSE adx. e s. Turolense, teruelés (de Teruel).

TURÓN s.m. (Zoo.: Mam. Mustela putorius) Furón, tourón.

TURQUESA s.f. Turquesa.

TURRÓN s.m. Turrón.

TURULATO, A adx. (coloq.) Turuleque, tiruleco, apampado, aparrulado.

TUSTURRAR v. Torrar, tostar.

TUTE s.m. Tute (xogo de cartas).s.m. (coloq.) Esforzo, traballo excesivo. ║ s.m. (coloq.) Desgaste [de algo].

TUTEAR v. Atuar, tratar de ti.

TUTELA s.f. Tutela.

TUTELAJE s.m. Tutelaxe f., acc. e ef. de tutelar.

TUTELAR (1) v. Tutelar, exercer a tutela.

TUTELAR (2) adx. e s. Tutelar, que ampara ou defende.

TUTEO s.m. Atuamento.

TUTOR, A s. Titor. ║ (Agric.) Arxón, rodriga, rascallo.

TUTORÍA s.f. Titoría.

TUTORIAL adx. e s.m. (Inform.) Titorial.

TUTORIZAR v. Titorizar, adx. exercer unha titoría.

TUTÚ s.m. Tutú (saia bailarinas ballet).

TUYA s.f. (Bot.: Árb. Thuja occidentalis) Tuia.

TUYO, A pos. Teu, túa.









U

U s.f. (letra “u”) U s.m. (letra “u”) .

UBÉRRIMO, A adx. Vizoso, fértil.

UBICACIÓN s.f. Situación, emprazamento m.

UBICUIDAD s.f. Ubicuidade, omnipresencia.

UBICUO, A adx. Ubicuo, omnipresente.

UBICAR v. Situar, emprazar.

UBRE s.f. Teto m., ubre m.

UCASE s.m. (Hist.) Ucase (decreto do tsar). s.m. Mandato arbitrario.

UCRANIANO, A adx. Ucraíno (de Ucraína). s.m. Ucraíno (lingua eslava).

UFANARSE v. Oufanarse, xactarse, alaudarse.

UFANÍA s.f. Oufanía, cal. de oufano.

UFANO, A adx. Oufano.

UJIER s. Uxier.

UKELELE s.m. (Mus.) Ukelele (instrumento).

ULANO s.m. (Hist.) Ulano (soldado europeo antigo).

ÚLCERA s.f. Úlcera.

ULCERACIÓN s.f. Ulceración.

ULCERAR(SE) v. Ulcerar(se), chagar(se).

ULCEROSO, A adx. Ulceroso.

ULEMA s.m. Ulema (doutor leis musulmás).

ULIGINOSO, A adx. Ulixinoso (rel. a terreos húmidos).

ULTERIOR adx. Ulterior.

ULTIMAR v. Ultimar, rematar.

ULTIMÁTUM, ULTIMATO s.m. Ultimato.

ÚLTIMO, A adx. último. ║ Derradeiro531.
A LA ÚLTIMA (loc. adv. coloq.) Á última [moda].

ULTRA adx. e s. (Pol.) Ultra, extremista.

ULTRA- Elem.compos. Ultra- (= máis alá, ao outro lado de, en grado extremo).

ULTRACORRECCIÓN, HIPERCORRECCIÓN s.f. (Ling-) Ultracorrección, hipercorrección532

ULTRAJANTE adx. Aldraxante, afrontoso.

ULTRAJAR v. Aldraxar, afrontar, escarnecer.

ULTRAJE s.m. Aldraxe f., afronta f., inxuria.

ULTRAMAR s.m. Ultramar.

ULTRAMARINO, A adx. Ultramarino. ║ s.m.pl. Ultramarinos.

ULTRANZA (A) (loc. adv.) A toda custa, sen concesións.

ULTRARROJO, A adx. (Fis.) [V. INFRARROJO].

ULTRASENSIBLE adx. Ultrasensible / ultrasensíbel.

ULTRASONIDO s.m. Ultrasón (son non perceptible para o humano)

ULTRATUMBA s.f. Ultratumba.

ULTRAVIOLETA adx. (Fis.) Ultravioleta.

ULULAR v. Ouvear.

UMBELA s.f. Gardapó (peza de roupa). s.f. (Bot.) Umbela.

UMBILICAL adx. (Anat.) Umbilical, rel. ó embigo.
CORDÓN UMBILICAL: Cordón umbilical, embigueira.

UMBRAL s.m. Soleira f., solaina f., limiar [dunha porta]. ║ (fig.) Comezo, principio.

UMBRÍA s.f. Avesedo, avesío m.

UMBRÍO, A adx. Avesedo, avesío, sombrío, sombrizo.

UMBROSO, A adx. Sombrío, sombrizo.

UN apócope de un(1) e un(2) Un [V. UNO (1) e UNO (2)]

UNÁNIME adx. Unánime.

UNANIMIDAD s.f. Unanimidade.

UNCIÓN s.f. Unción, acc. e ef. de “ungir”, unxir.

UNCIR v. Xunguir, axugar, cangar.

UNDÉCIMO, A adx. (numeral) Undécimo, onceno. ║ adx. e s.m. (partitivo) Undécimo, onceavo.

UNGIR v. Unxir.

UNGUEAL, UNGULAR adx. Rel. á uña ou unlla.

UNGÜENTO s.m. Untura, ungüento.

UNIBLE adx. Unible / uníbel, que se pode unir.

UNICELULAR adx. (Biol.) Unicelular, monocelular.

UNICIDAD s.f. Unicidade, cal. de único.

ÚNICO, A adx. Único. ║ (fig.) Senlleiro.

UNIDAD s.f. Unidade.

UNIDIMENSIONAL adx. Unidimensional, duna soa dimensión.

UNIDIRECCIONAL adx. Unidireccional, dunha soa dirección.

UNIFICABLE adx. Unificable / unificábel.

UNIFICACIÓN s.f. Unificación.

UNIFICADOR, A adx. e s. Unificador.

UNIFICAR v. Unificar.

UNIFORMAR v. Uniformar.

UNIFORME adx. e s.m. Uniforme.

UNIFORMIDAD s.f. Uniformidade.

UNIGÉNITO, A adx. e s. Unixénito, [fillo] único. ║ s.m. (Rel.) (por antonom.) O Verbo Eterno.

UNILATERAL adx. Unilateral.

UNIÓN s.f. Unión.

UNIPERSONAL adx. Unipersoal.

UNIR(SE) v. Unir(se) = [ Xuntar(se), axuntar(se). ║ Vencellar(se). ║ Aliar(se). ║ Empatar, empalmar. ║ Mesturar líquidos. ]

UNISEX adx. Unisex.

UNISEXUAL adx. (Biol.) Unisexual, unisexuado.

UNISONANCIA s.f. Unisonancia.

UNÍSONO, A adx. e s.m. (Mús.) Unísono.

UNITARIO, A adx. Unitario.

UNITIVO, A adx. Unitivo, que serve para unir.

UNIVERSAL adx. Universal.

UNIVERSALIDAD s.f. Universalidade.

UNIVERSALIZAR v. Universalizar, facer universal.

UNIVERSIDAD s.f. Universidade.

UNIVERSITARIO, A adx. e s. Universitario.

UNIVERSO s.m. Universo.

UNIVOCIDAD s.f. Univocidade.

UNÍVOCO, A adx. (Fil.) Unívoco.

UNO (1), UNA adx. e pron.; núm. Un; unha.

UNO (2), A art. indet., adx. e pron. indef. Un; unha.
CON UN/UNHA/UNS/UNAS: Cun /cunha / cuns /cunhas (contraccións).
DE UN/UNHA/UNS/UNAS: Dun / dunha / duns / dunhas (contraccións).
EN UN/UNHA/UNS/UNAS : Nun / nunha / nuns /nunhas (contraccións)533.

UNTAR(SE) v. Untar(se).

UNTO s.m. Unto. Lardo.

UNTOSO, A adx. Untuoso, graxo. ║ adx. (despect.) Mexericas, melindroso, pesado.

UNTUOSIDAD s.f. Untuosidade.

UNTUOSO, A adx. Untuoso, graxento, lardoso.

UNTURA s.f. Untura.

UÑA s.f. Unlla / uña.
CLAVAR LAS UÑAS: Auñar.
LARGO DE UÑAS (loc. adx. coloq.) De uñas afiadas (amigo do alleo).

UÑADA s.f. Uñada.

UÑERO s.m. Unlleiro / uñeiro.

UPAR v. Upar, opar.

URANIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 92) Uranio, “U“.

URBANIDAD s.f. Urbanidade, civilidade.

URBANISMO s.m. Urbanismo.

URBANISTA adx. e s. Urbanista.

URBANÍSTICO, A adx. Urbanístico.

URBANITA s. (festivo) Urbanita (afeito ás cousas da cidade).

URBANIZACIÓN s.f. Urbanización.

URBANIZAR(SE) v. Urbanizar.

URBANO, A adx. Urbano.

URBE s.f. Urbe.

URCE s.f. (Bot.) Uz, urce, breixo, torga.

URCIONA, BREZO VIZCAÍNO (Bot.: Arbto. Daboecia cantabrica) Tamborela, cubilón.

URDIDOR, A adx. e s. Urdidor, que urde. ║ s.m. Urdidoira f. (aparello).

URDIMBRE s.f. Urda, urdido m.

URDIR v. Urdir.

URETRA s.f. (Anat.) Uretra.

URGENCIA s.f. Urxencia.

URGENTE adx. Urxente.

URGIR v. Urxir.

URINARIO, A adx. Urinario, rel. á urina. ║ s.m. Urinario, servizo.

URNA s.f. Urna.

UROGALLO s.m. (Zoo.: Ave Tetrao urogallus) Pita do monte.

UROLOGÍA s.f. (Med.) Uroloxía.

UROLÓGICO, A adx. (Med.) Urolóxico, rel. á uroloxía.

URÓLOGO, A s. (Med.) Urólogo.

URRACA, PICAZA, PICARAZA, PEGA s.f. (Zoo.: Ave Pica pica) Pega /e/, pega rabilonga.

URTICANTE adx. Urticante (que semella o proído que dan as ortigas).

URTICARIA s.f. Urticaria.

URZELA s.f. (Bot.: Lique Roccella tinctoria) Orcela.

USANZA s.f. Usanza, uso, costume. ║ Moda.

USAR v. Usar.

USO s.m. Uso.

USTED pron.pers. Vostede.

USUAL adx. Usual.

USUARIO, A s. Usuario.

USUFRUCTO s.m. (Der.) Usufruto.

USUFRUCTUAR v. (Der.) Usufrutuar, ter en usufruto. ║ v. Frutificar, producir.

USUFRUCTUARIO, A adx. e s. Usufrutuario.

USURA s.f. Usura (ganancia excesiva).

USURERO, A adx. e s. Usureiro.

USURPACIÓN s.f. Usurpación, acc. e ef. de usurpar.

USURPAR v. Usurpar.

UTENSILIO s.m. Utensilio, trebello, aparello.

ÚTERO s.m. Útero.

ÚTIL adx. Útil.

UTILIDAD s.f. Utilidade.

UTILIZAR v. Utilizar.

UTILLAJE s.m. Ferramenta, instrumental, aveños pl., trebellos pl.

UTOPÍA s.f. Utopía.

UVA s.f. Uva (baga)534.
UVA DE GATO, UVA CANA (Bot.: Pl. perenne Sedum album) Boubín.
UVA ESPINA, UVA CRESPA, GROSELLA ESPINOSA (Bot.: Pl. groselleira Ribes uva-crispa e o seu froito) Grosella espiñenta.

ÚVULA s.f. (Anat.) Úvula, campaíña [do padal], (pop.) pingallón.









V

V s.f. (letra “eve”) V s.m. (letra “uve”) .

VACA s.f. Vaca.

VACACIÓN s.f. Vacación.

VACADA s.f. Vacada.

VACANTE adx. e s.f. Vacante.

VACIAR(SE) v. Baleirar(se) / baldeirar(se).

VACILACIÓN s.f. Vacilación, flutuación.

VACILANTE adx. Vacilante.

VACILAR v. Vacilar. ║ v.tr. Burlarse de alguén.

VACIAR v. Baleirar, desocupar, librar. ║ Baleirar, verter, envorcar.

VACÍO, A adx. Baleiro, baldeiro. ║ s.m. Baleiro / baldeiro.

VACUIDAD s.f. Vacuidade, cal. de vacuo.

VACUNA s.f. Vacina.

VACUNACIÓN s.f. Vacinación.

VACUNAR v. Vacinar.

VACUNO, A adx. e s.m. Vacún, -úa.

VACUO, A adx. Vacuo, baleiro. ║ adx. Vacante (sen prover).s.m. Baleiro (oco dalgunhas cousas).

VADEABLE adx. Vadeable / vadeábel, que se pode vadear.

VADEAR v. Vadear.

VADEMÉCUM s.m. Vademécum (libro).

VADO s.m. Vao, porto nun río para pasar a pé. ║ Vao, rebaixe na beirarrúa535.

VAGA s.f. (desus.) Vaga, onda.

VAGABUNDEAR v. Vagabundear, vadiar.

VAGABUNDEO, VAGABUNDAJE s.m. Vagabundaxe f.

VAGABUNDO, A adx. e s. Vagabundo. Moinante.

VAGANCIA s.f. Vagancia, folganza, preguiza.

VAGAR (1) v. Vagar, folgar, ter vagar536.

VAGAR (2) v. Vagar, deambular, vagabundear.

VAGIDO s.m. Laído do recentemente nado.

VAGINA s.f. Vaxina.

VAGINAL adx. Vaxinal.

VAGO (1), A adx. e s. Vago, folgazán, lacazán, preguiceiro, nugallán; -á, lacazán; -ana, vago. ║ adx. Baleiro, desocupado.

VAGO (2), A adx. Vago, indefinido, impreciso.

VAGÓN s.m. Vagón.

VAGONETA s.f.. Vagoneta.

VAGUADA s.f. Valgada, valga, cavianca.

VAGUEAR (1) v. Vaguear, lacazanear, tangonear, zangonear.

VAGUEDAD (1) s.f. Oco, baldeiro, Cal. de baleiro.

VAGUEDAD (2) s.f. Vaguidade, imprecisión, frase vaga.

VAGUEAR (2) v. Vagar, errar, deambular, vagabundear.

VAHARADA s.f. Bafarada, bocalada.

VAHEAR v. Bafexar.

VAHÍDO s.m. Vaído, esvaecemento, esvaemento.

VAHO s.m. Bafo.

VAINA s.f. Vaíña (funda de arma branca). ║ (Bot.) Bagullo m., vaíña, cornella, casula dos legumes. ║ s.f. (Mil) Vaíña [dun proxectil]. ║ s. (coloq.) Ruín, rastreiro, desprezable.

VAINILLA s.f. (Bot.: Pl. Vanilla planifolia e o seu froito) Vainilla. ║ s.f. Vaíña (costura).

VAIVÉN s.m. Vaivén.

VAJILLA s.f. Louza, vaixela.

VALE (1) interx. Adeus537.

VALE(2) s.m. Vale (bono, pase, cupón…).

VALEDERO, A adx. Valedoiro.

VALEDOR, A s. Valedor, defensor, protector.

VALENCIA s.f. (Biol., Gram. e Quím.) Valencia.

VALENCIANO, A adx. e s. Valenciano (de Valencia).

VALENTÍA s.f. Valentía, braveza, bravura, arrinque/arranque.

VALENTÓN adx. e s. Fanfarrón, fanfurriñeiro, fantoche. ║ s.f. (coloq.) Fanfurriñada.

VALER(1) v. Valer(se) = [ Acudir, protexer, auxiliar. ║ Custar, ter un prezo. ║ Equivaler. ║ Servir, ser útil. ║ Prevalecer. ║ Estar permitido, estar vixente. ║ Apoiar(se). ║ etc. ]
VALER LA PENA: Paga-la pena.

VALER (2) s.m. Valor, valía.

VALERIANA s.f. (Bot.: Pl. herb. Valeriana officinalis) Valeriana.

VALEROSO, A adx. Valoroso, valente, varudo.

VALETUDINARIO, A adx. e s. Valetudinario, enfermizo, delicado, feble.

VALÍA s.f. Valía, valor. ║ Valía, cal. dunha persoa. ║ Valemento, protección, privanza.

VALIDACIÓN s.f. Validación.

VALIDADOR, A adx. e s.m. Validador.

VALIDAR v. Validar.

VALIDEZ s.f. Validez.

VALIDO, A adx. e s.m. (Hist.) Valido.

VÁLIDO, A adx. Válido, valedeiro, apto. ║ adx. Válido, aceptable, adecuado.

VALIENTE adx. Valente, forte, afouto, destemido, valoroso.

VALIJA s.f. Valixa.

VALIMIENTO s.m. Valemento.

VALIOSO, A adx. Valioso.

VALLA s.f. Valo m., valado m.

VALLADAR s.m. Valado, valo, cerca. ║ Atranco, obstáculo, impedimento. Valancada.

VALLADO s.m. Valado, valo, cerca f.

VALLAR (1) adx. Rel. ó valo ou valado. ║ s.m. Sebe (valo de estacas, silvas, etc.).

VALLAR (2) v. Valar, cerrar cun valado.

VALLE s.m. Val.

VALLEJO s.m. (dim. de “valle”) Valiña, valeira, valigato.

VALLISOLETANO, A, PUCELANO, A adx .e s. Valisoletano (de Valladolid).

VALLISTA s. (Dep.) Corredor dunha carreira de obstáculos.

VALOR s.m. Valor (Valía / Validez / Prezo / Aprecio / Importancia / Denodo, valentía / etc.)

VALORACIÓN s.f. Valoración, avaliación, acc. e ef. de valorar.

VALORAR v. Valorar. ║ Avaliar.

VALORATIVO, A adx. Valorativo.

VALORIZACIÓN s.f. Valorización, acc. e ef. de valorizar.

VALORIZAR v. Avaliar, sinalar o valor de algo. ║ Valorar, recoñecer o valor de alguén. ║ Valorizar, revalorizar, subi-lo valor.

VALS s.m. (Mús.) Valse.

VALUACIÓN s.f. Avaliación, valoración.

VALUAR, v. Avaliar, valorar, taxar.

VÁLVULA s.f. Válvula.

VALVULAR adx. Valvular, rel. ás válvulas.

VAMPIRESA s.f. Vampiresa.

VAMPIRISMO s.m. Vampirismo. ║ s.m. (Psiquiatría) Vampirismo, necrofilia.

VAMPIRO, A s. Vampiro.

VANADIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 23) Vanadio, “V“.

VANAGLORIA s.f. Vangloria, vaidade, xactancia do propio valer.

VANAGLORIARSE v. Vangloriarse, gloriarse, xactarse do propio valer.

VANDÁLICO, A adx. Vandálico.

VANDALISMO s.m. Vandalismo.

VÁNDALO, A adx. e s. (Hist.) Vándalo. ║ adx. e s. Vándalo, besta, bárbaro, bruto.

VANGUARDIA s.f. Vangarda.

VANIDAD s.f. Vaidade.

VANIDOSO, A adx. Fachendoso, vaidoso, finchado.

VANILOCUENTE adx. e s. [Orador] insubstancial, anódino.

VANILOQUIO s.m. Discurso insulso.

VANO, A adx. Van / va, baldío, inútil. ║ Van / va, vaidoso, fachendoso. ║ Banal, fútil, trivial. ║ s.m. (Constr.) Van.
EN VANO (loc.): En van, en balde, a baluto, de baluto, inutilmente.

VAPOR s.m. Vapor.

VAPOREAR v. Vaporizar.║ Bafexar.

VAPORIZACIÓN s.f. Vaporización.

VAPORIZADOR s.m. Vaporizador, pulverizador.

VAPORIZAR v. Vaporizar, converter en vapor. Pulverizar.

VAPOROSO, A adx. Vaporoso.

VAPULEAR, VAPULAR v. Zarandear, abanar [a alguén ou algo]. ║ Brear, zoscar, zumbar.

VAQUERO, A adx. e s. Vaqueiro.

VAQUILLA s.f. (dim. de 'vaca') Xuvenca.

VARA s.f. Vara, pau longo. ║ Póla delgada. ║ Vara (medida de lonxitude antiga)

VARADERO s.m. (Mar.) Varadoiro.

VARAL s.m. Varal, varanca, abaloira.

VARAPALO s.m. Pau longo. ║ Xostrada, vergallada. ║ (coloq) Contratempo, atranco, tropezo.

VARAR v. (Mar.) Varar, encallar. ║ Varar, sacar un barco á terra.

VARAZO s.m. Xostregada, vergallada, fustrigada.

VARDASCA s.f. Fustriga, xostra, verga, vergallo.

VAREA s.f. Vareo, varexo [das pólas dunha árbore].

VAREAR v. Varear, varexar. ║ (Agric.) Escudir, varexar, baloirar, abaloirar.

VAREO s.m. Vareo, varexo, acc. de varear.

VARIABILIDAD s.f. Variabilidade.

VARIABLE adx. Variable / variábel.

VARIACIÓN s.f. Variación.

VARIADO, A adx. Variado.

VARIAR v. Variar, cambiar.

VARICELA s.f. Varicela.

VARICOSO, A adx. (Med.) Varicoso.

VARIEDAD s.f. Variedade.

VARILLA s.f. Vara longa. ║ Vara, variña, varela, balea [dun armazón] (dun paraugas, por ex.)

VARIO, A adx. Vario. Variado.

VARIOS, AS pron.indef.pl. Varios, as.

VARIZ s.f. (Med.) Variz.

VARÓN s.m. Varón, home.
SANTO VARON (fig.): Santo (fig.), excelente persoa. ║ Bobaleisón, infeliz, miñaxoia, santiño (fig.).

VARONIL adx. Viril, propio do varón.

VASAR s.m. Cunqueiro, alzadeiro, louceiro. Espeteira.

VASALLAJE s.m. Vasalaxe f.

VASALLO, A adx. e s. Vasalo.

VASCO, A adx. e s. Vasco (do País Vasco). s.m. Vasco, éuscaro (idioma).

VASCULAR adx. (Bot. e Zool.) Vascular, rel. aos vasos.

VASIJA s.f. Vasilla, cacharro.

VASO s.m. Contedor cóncavo. ║ Vaso (recipiente para beber ou adornar). ║ s.m. (Bot. e Fisiol.) Vaso.

VÁSTAGO s.m. Fillo [dunha planta], gamalla f., gallo, anovo. ║ (fig.) Fillo ou descendente.

VASTEDAD s.f. Vasteza, cal. de vasto.

VASTO, A adx. Vasto, amplo, dilatado.

VATE s. Vate, poeta. ║ s.m. Vate, adiviño.

VÁTER s.m. Váter, retrete.

VATICINADOR, A adx. e s. Vaticinador, que vaticina.

VATICINAR v. Vaticinar, profetizar, prognosticar.

VATICINIO s.m. Vaticinio, predición, prognóstico.

VATIO s.m. (Electr.) Watt.

VAYA (1) s.f. Mofa, chufa, burla, irrisión.

¡VAYA! (2) interx. Vaia!, vaites!

VECERO, A adx. [Árbore] veceiro, aneiro. ║ adx. e s. Veceiro, persoa que exerce un cargo por vez. ║ s. Cliente dunha tenda. ║ s. Veceiro, persoa que agarda vez. ║ s.f. Fato de porcos dunha veciñanza.

VECINAL adx. Veciñal.

VECINDAD s.f. Veciñanza.

VECINDARIO s.m. Veciñanza. ║ Lista dos veciños, padrón.

VECINO, A adx. e s. Veciño.

VEDA s.f. Veda.

VEDAR v. Vedar.

VEDEJA s.f. Guedella.

VEDETE, VEDETTE s.f. Vedete, estrela.

VEEDOR s.m. Vedor, inspector.

VEEDURÍA s.f. Vedoría, cargo do vedor.

VEGA s.f. Veiga, varxa.

VEGANISMO s.m. Veganismo.

VEGANO, A adx. e s. Vegano.

VEGETACIÓN s.f. Vexetación.

VEGETAL adx. e s.m. Vexetal.

VEGETAR v. Vexetar.

VEGETATIVO, A adx. e adx. (Biol.) Vexetativo.

VEGETARIANO, A adx. e s. Vexetariano.

VEHEMENCIA s.f. Vehemencia.

VEHEMENTE adx. Vehemente.

VEHICULAR (1), VEHICULIZAR v. Servir de vehículo a algo.

VEHICULAR (2) adx. Vehicular, rel. ao vehículo

VEHÍCULO s.m. Vehículo (medio de transporte) ║ Aquilo que transmite algo.

VEINTE núm. Vinte.

VEINTENA s.f. Vintena.

VEINTICINCO núm. Vinte e cinco.

VEINTICUATRO núm. Vinte e catro.

VEINTIDÓS núm. Vinte e dous, vinte e dúas.

VEINTINUEVE núm. Vinte e nove.

VEINTIOCHO núm. Vinte e oito.

VEINTISÉIS núm. Vinte e seis.

VEINTISIETE núm. Vinte e sete.

VEINTITRÉS núm. Vinte e tres.

VEINTIÚN, VEINTIUNO, A núm. Vinte e un, vinte e unha.

VEJACIÓN s.f. Vexación, vexame, acc. e ef. de vexar.

VEJADOR, A adx. e s. Vexador, que vexa.

VEJAMEN s.m. Vexame, vexación, aldraxe.

VEJAR v. Vexar, aldraxar, asoballar.

VEJARRÓN, A adx. despect.) Vellouqueiro, vello.

VEJATORIO, A adx. Vexatorio, afrontoso, humillante, vexador.

VEJESTORIO s.m. (despect.) Vellouqueiro, vellote.

VEJETE adx. e s. Velleiro, vellouqueiro.

VEJEZ s.f. Vellez.

VEJIGA s.f. (Anat.) Vexiga. ║ s.f. (Med.) Ampola, bocha, bóchega, vincha, vinchoca.

VELA (1) s.f. Vela, acc. e ef. de velar(1). ║ Vela, noitada, vixilia. ║ Vela, desvelo. ║ (Rel.) Velación. ║ Velorio. ║ Candea.

VELA (2) s.f. (Mar.) Vela. ║ (Dep.) Vela. ║ Toldo.

VELACIÓN(1) s.f. Vela, acc. de velar(1).

VELACIÓN (2) s.f. (Cat.) Velación (cerimonia antiga do casamento).

VELADA s.f. Vela, acc. e ef. de velar(1). ║ Serán m. (reunión ou festa nocturna).

VELADO, A s. Cónxuxe, consorte.

VELADOR, A adx. e s. [Persoa] que vela. ║ Garda, sentinela. ║ Coidador, custodio. ║ s.m. Mesiña [dun só pé].

VELADURA s.f. (Pint.) Veladura.

VELAMEN, VELAJE s.m. (Mar.) Velame.

VELAR (1) v. Velar = [ Quedar esperto, non durmir. ║ Vixiar. ║ Facer garda nocturna. ║ Coidar de alguén. ║ Observar atentamente. ║ Asexar, espreitar, guichar. ]

VELAR (2), VELARSE v. Velar, ocultar. ║ Velar(se), tapar(se), cubrir(se) cun veo. ║ (Fotogr.) Velarse, esvaecerse.

VELAR (3) adx. Que vela ou escurece. ║ adx. (Anat.) Velar, do veo do padal. ║ adx. e s.f. (Fonét.) Velar.

VELARIZAR v. (Fonét.) Velarizar [un son].

VELATORIOs.m. Velorio, abellón.

VELCRO s.m. Velcro.

VELEIDAD s.f. Veleidade, capricho. ║ Veleidade, inconstancia.

VELEIDOSO, A adx. Inconstante, variable, voluble.

VELEJAR v. (Mar.) Velear, navegar a vela.

VELERO (1), A adx. e s. Festeiro, pándego. ║ s. Cereiro (que fai velas de cera).

VELERO (2) adx e s.m. (Mar.) Veleiro (barco). s. Fabricante de velas de barco.

VELETA s.f. Catavento m. ║ (fig.) Bailanacriba, virachaquetas, (persoa) voluble ou inconstante.

VELLOCINO s.m. Vélaro. (V. VELLÓN)

VELLÓN s.m. Vélaro (conxunto de la que se lle quita a unha ovella). ║ Vélaro (pel de ovella curtida coa la). ║ Guedella de la.

VELLOSO, A adx. Piloso, viloso

VELLUDO, A adx. Peludo. ║ s.m. Veludo, felpa f.

VELO s.m. Veo.
VELO DEL PALADAR: Veo do padal.

VELOCIDAD s.f. Velocidade.

VELOCÍPEDO s.m. Velocípede. ║ Bicicleta.

VELOCISTA s. (Dep.) Velocista.

VELÓDROMO s.m. (Dep.) Velódromo.

VELOZ adx. Veloz, lixeiro.

VENA s.f. (Anat.) Vea. ║ s.f. Vea = [ Filón, veta. ║ Vea [subterránea de auga]. ║ Veta. ║ Ánimo variable].

VENAL (1) adx. Rel. ás veas.

VENAL (2) adx. Venal, vendible. ║ Venal (fig.), que se deixa subornar.

VENABLO s.m. Venabre (tipo de dardo).

VENADA s.f. Tolada, arroutada, ataque de loucura.

VENADO (1) s.m. (Zoo.: Mam. Cervus elaphus) Veado, cervo.

VENADO (2), A adx. (coloq.) e s. Tolo, louco, chalado.

VENALIDAD s.f. Venalidade, cal. de venal-2.

VENATORIO, A adx. Venatorio, rel. á montaría.

VENCEJO (1) s.m. Vencello, vincallo, viorta.

VENCEJO (2) s.m .(Zoo.: Ave Apus apus) Birrio, cirrio.
VENCEJO PÁLIDO (Zoo.: Ave Apus pallidus) Vencello apardado.

VENCEDOR, A adx. e s. Vencedor, gañador.

VENCER v. Vencer.

VENCIBLE adx. Vencible / vencíbel.

VENCIDA s.f. Vencemento, acto de vencer.

VENCIMIENTO s.m. Vencemento.

VENDA s.f. Venda (de vendar).

VENDAJE s.m. Vendaxe.

VENDAR v. Vendar, cubrir cunha venda.

VENDAVAL s.m. Vendaval.

VENDEDOR, A adx. e s. Vendedor,

VENDER(SE) v. Vender(se).

VENDETTA s.f. (voz italiana) Vendeta.

VENDIBLE adx. Vendible, vendíbel, venal.

VENDIMIA s.f. Vendima.

VENDIMIADOR, A s. Vendimador.

VENDIMIAR v. Vendimar.

VENDIMIARIO s.m. (Hist.) Vendimario (mes da Revolución francesa).

VENENO s.m. Veleno. Pezoña f.

VENENOSO, A adx. Velenoso. Pezoñento.

VENERA(1) (Do lat. veneria, der. de Venus) s.f. Concha da vieira. [V. VIEIRA]

VENERA (2) (De “vena” , vea) Manancial. ║ Raia nun reloxo de sol. ║ Orixe [de algo].

VENERABLE adx. Venerable.

VENERACIÓN s.f. Veneración.

VENERAR v. Venerar.

VENÉREO, A adx. e s.m. Venéreo.

VENGADOR, A adx. Vingador.

VENGANZA s.f. Vinganza.

VENGAR(SE) v. Vingar(se).

VENGATIVO, A adx. Vingativo.

VENIA s.f. Perdón da ofensa. ║ Venia (licenza, permiso). ║ Saúdo de cabeza.

VENIAL adx. Venial (leve).

VENIDA s.f. Vida/ vinda. ║ Regreso. ║ Chea, crecida (dun río).║ Arrebato, arroutada.

VENIDERO, A adx. Vindeiro, "que vén".

VENIR v. Camiñar. ║ Vir = [ Moverse para acó. ║ Chegar acó║ Acudir. ║ Advir (un tempo). ║ Encaixar, adaptarse. ║ Avirse. ║ Deducirse, inferirse [unha cousa]. ║ Proceder de. ║ Figurar (nun texto escrito). ║ Comparecer, presentarse. ║ Caer. ║ etc.]
LO POR VENIR (loc. adv.) En diante, de aquí en diante.
VENIR A MENOS (loc. adv.) Devecer, degaxar, minguar, rever.
VENIR CLAVADO (loc. adv. coloq.) Resultar apropiado, adecuado, axeitado, indicado.
VENIR MAL DADAS (loc. verb. coloq.) Vir mal.

VENOSO, A adx. Veado (que ten veas).║ Venoso (rel. ás veas).

VENTA s.f. Venda (de vender).

VENTADA s.f. Ventada, refacho.

VENTAJA s.f. Vantaxe538.

VENTAJOSO, A adx. Vantaxoso.

VENTANA s.f. Fiestra, ventá, xanela.

VENTANAL s.m. Fiestra grande.

VENTANILLA s.f. Portelo, xanela [de atención ao público]. ║ Ventá, cristal [dun vehículo).

VENTANUCO s.m. Pertuxo, ventá pequena.

VENTAR v. Ventar/ventear, soprar (o vento). ║ Ventar ]os animais ó aire co olfacto].

VENTARRÓN s.m. Ventarrón, ventolada.

VENTEAR v. Ventear, sopra-lo vento. ║ Ventar [os animais no vento co olfacto], cheirar. ║ Ventilar, sacudir [unha cousa ó vento].

VENTILACIÓN s.f. Ventilación.

VENTILADOR s.m. Ventilador.

VENTILAR v. Ventilar.

VENTISCA s.f. Xistra, corisco m., nevarío m.

VENTOLERA s.f. Ventada, aireada, refacho. ║ Muiño de papel (xoguete). s.f. (coloq.) Vaidade, presunción. ║ s.f. (coloq.) Repente extravagante.

VENTOLINA s.f. (Mar.) Virazón.

VENTOSA s.f. Ventosa.

VENTOSIDAD s.f. Ventosidade, peido.

VENTOSO, A adx. Ventoso, que contén vento. ║ Flatulento, que causa flatos. ║ [Animal] que venta ben. ║ s.m. Ventoso (mes calendario da Revolución Francesa).

VENTRAL adx. (Anat.) Ventral, rel. ao ventre.

VENTRESCA,VENTRECHA s.f. Ventrecha, ventre do peixe.

VENTRÍCULO s.m. Ventrículo.

VENTRÍLOCUO, A adx. e s. Ventrílocuo.

VENTROSO, A, VENTRUDO, A adx. Ventrudo, barrigudo, barrigán.

VENTURA s.f. Ventura, fortuna, felicidade. ║ Ventura, sorte. ║ Casualidade. ║ Risco, perigo.

VENTUROSO, A adx. Venturoso, afortunado, avegoso. ║ Venturoso, feliz. ║ Borrascoso, tempestuoso.

VER (1) v. Ver = [ Percibir polos ollos. ║ Comprender. ║ Observar, considerar. ║ Visitar, atoparse con alguén. ║ Decatarse. ║ Predicir, presaxiar. ]539
A MI MODO DE VER: Ó meu ver.

VER (2) s.m. [Sentido da] vista. ║ Aparencia [das cousas].

VERA s.f. Beira.

VERACIDAD s.f. Veracidade, certeza, verdade.

VERANEANTE adx. e s. Veraneante.

VERANEAR v. Veranear.

VERANEO s.m. Veraneo.

VERANIEGO, A adx. Veranego, estival.

VERANO s.m. Verán.

VERAS s.f.pl. Veras.
DE VERAS (loc.): De veras, de verdade, abofé.

VERAZ adx. Veraz.

VERBA s.f. Verba, labia, locuacidade.

VERBAL adx. Verbal.

VERBALIZACIÓN s.f. Verbalización.

VERBALIZAR v. e v. (Gram.) Verbalizar.

VERBASCO s. (Bot.: Pl. herb. Verbascum thapsus) [V. CANDELARIA].

VERBENA s.f. Verbena, folión m.

VERBERACIÓN s.f. Verberación, acc. e ef. de verberar.

VERBERAR v. Verberar, azoutar, flaxelar, fustrigar. ║ Verberar, azoutar [o vento ou a auga].

VERBO s.m. Verbo, palabra f. ║ Verba. ║ (Gram.) Verbo.

VERBORREA s.f. (coloq.) Verborrea, parola, verbosidade excesiva.

VERBOSIDAD s.f. Verba, labia, verbosidade.

VERBOSO, A adx. Verboso, larapetas, falangueiro, falador.

VERDAD s.f. Verdade.
EN VERDAD (loc.): Abofé, de certo.

VERDADERO, A adx. Verdadeiro.

VERDASCA s.f. Vergallo, xostra.

VERDE adx. Verde.

VERDEANTE adx. Verdecente.

VERDEAR v. Verdear, tirar a verde.

VERDEL s.m. (peixe) [V. CABALLA].

VERDERON (1), VERDEROL (1), PINZÓN s.m. (Zoo.: Pax. Fringilla coelebs) Pimpín, chincho, chinchín, carballuda.

VERDERON (2), VERDEROL (2), BERBERECHO s.m. (Zoo.: Molusco bivalvo Cerastoderma edule) Berberecho, carneiro.

VERDERÓN (3) adx. [Cor] verdoso, averdado, verdello.

VERDÍN s.m. Verdello [sobre unha superficie húmida].

VERDOLAGA s.f. (Bot.: Pl. Portulaca oleracea) Beldroega.

VERDOR s.m. Verdor. ║ Vigorosidade, louzanía.

VERDOSO, A adx. Verdello, verdoso, verdeal, averdado.

VERDUGO, A s. Verdugo.

VERDULERO, A s. Vendedor de verduras, verdureiro. ║ s. (coloq.) Descarado, xarelo, bocalán, malfalado.

VERDURA s.f. Verdura.

VEREDA s.f. Verea, vieiro, sendeiro.

VEREDICTO s.m. Veredicto.

VERGA s.f. Verga, xostra.

VERGAJAZO s.m. Vergallada, golpe cun vergallo.

VERGAJO s.m. Vergallo.

VERGEL s.m. Verxel.

VERGONZANTE adx. Vergonzoso, vergoñoso.

VERGONZOSO, A adx. Vergonzoso, vergoñoso.

VERGÜENZA s.f. Vergonza, vergoña.

VERICUETO s.m. Fraguiza, fragueiro.

VERÍDICO, A adx. Verídico, verdadeiro.

VERIFICABLE adx. Verificable / verificábel.

VERIFICACIÓN s.f. Verificación.

VERIFICADOR, A adx. e s. Verificador.

VERIFICAR(SE) v. Verificar(se).

VERISMO s.m. (Arte) Verismo, realismo.

VERJA s.f. Reixa, enreixado m.

VERMÚ, VERMUT s.m. Vermú.

VERNÁCULO, A adx. [Idioma] vernáculo, do país.

VERÓNICA s.f. (Bot.: Pl. herb. Veronica officinalis) Verónica. ║ s.f. (Taurom.) Un lance do lidador.

VEROSÍMIL, VERISÍMIL adx. Verosímil.

VEROSIMILITUD s.f. Verosimilitude, cal. de verosímil.

VERRACO s.m. Cachazo, cachaceiro, cacheiro, verrón (porco semental).

VERRAQUEAR v. (coloq.) Rosmar, fungar, moumear, refungar. ║ [Neno] chorar os sete chorares.

VERRÓN s.m. Verrón, cachaceiro, cachazo, cacheiro (porco pai).

VERRUGA s.f. Espulla/espunlla, verruga.

VERRUGATO s.m. (Zoo.: Peixe Umbrina cirrosa) Gato de mar.

VERRUGOSO, A adx. Verrugoso.

VERSADO, A adx. Versado, entendido, instruído.

VERSAL s.f. (Imprent.) [Letra] versal, capital, maiúscula.

VERSALITA, VERSALILLA s.f. (Imprenta) [Letra] versaleta.

VERSAR v. Dar voltas arredor. ║ Versar, tratar dunha materia determinada. ║ v.pr. Especializarse, aprender [pola práctica de algo].

VERSÁTIL adx. Versátil (mudable, voluble, inestable).

VERSATILIDAD s.f. Versatilidade, cal. de versátil.

VERSÍCULO s.m. Versículo.

VERSIFICACIÓN s.f. Versificación.

VERSIFICADOR, A adx. e s. Versificador.

VERSIFICAR v. Versificar, poñer/facer versos.

VERSIÓN s.f. Versión.

VERSIONAR v. Versionar, facer unha versión nova.

VERSO s.m. Verso

VÉRTEBRA s.f. (Anat.) Vértebra, sarta.

VERTEBRADO, A adx. e s.m. Vertebrado.

VERTEBRAL adx. Vertebral.
COLUMNA VERTEBRAL: Espiñazo, carrelo, cerrizo, espiña dorsal, fío do lombo, lombelo, columna vertebral.

VERTEBRAR v. Vertebrar, articular estrutura interna.

VERTEDERA s.f. (Agric.: peza do arado) Veso m.

VERTEDERO s.m. Vertedoiro, esterqueira, f. (lugar das verteduras).

VERTER v. Verter = [ Derramar║ Baleirar, envorcar. ║ Traducir. ║ Perder, deitar [un líquido]. ║ Desembocar (un río). ]

VERTICAL adx. Vertical.

VERTICALIDAD s.f. Verticalidade.

VÉRTICE s.m. Vértice.

VERTIDO(S) s.m. (pl.) Vertedura(s)540.

VERTIENTE s.f. Vertente.

VERTIGINOSO, A adx. Vertixinoso.

VÉRTIGO s.m. VertixeA f.

VESANIA s.f. Vesania, demencia, loucura, tolemia.

VESÍCULA s.f. (Anat.) Vesícula.

VESPERTINO, A adx. Vespertino, vesperal, de tarde.

VESTIBULAR adx. (Anat.) Vestibular.

VESTÍBULO s.m. e s.m. (Anat.) Vestíbulo.

VESTIDO s.m. Vestido.

VESTIDURA s.f. Vestidura, vestido.

VESTIGIO s.m. Vestixio, indicio, pegada.

VESTIMENTA s.f. Vestimenta, indumentaria, indumento.

VESTIR(SE) v. Vestir(se).

VESTUARIO s.m. Vestiario (roupa) ║ Vestiario (local para trocar de roupa)║ Vestiario, gardarroupa.

VETA s.f. Vea, veta, filón.

VETAR v. Vetar, poñer veto a algo.

VETEADO, A adx. Veado, [material] que ten veas.

VETERANO, A adx. e s. Veterano.

VETERINARIA s.f. Veterinaria.

VETERINARIO s.m. Veterinario, albeite.

VETO s.m. Veto.

VETUSTO, A adx. Vetusto, extremadamente vello.

VEZ s.f. Vez, ocasión. ║ Vez, rolda, quenda.
A VECES, A LAS DE VECES (loc. adv.) Ás veces, por veces.
A LA VEZ (loc): Á vez, asemade, a un tempo, ao mesmo tempo.
DE VEZ EN CUANDO, DE VEZ EN VEZ (loc.) De vez en cando, de cando en vez, de cando en cando, a cada canto.
DE UNA VEZ [PARA SIEMPRE] (loc. adv.) Dunha vez, definitivamente.
EN VEZ DE (loc. prepos.) En vez de, no canto de, en lugar de.

VEZA, ALVERJA s.f. (Bot. Pl. Vicia sativa) Ervellaca, herba da fame, veza.

VEZAR, AVEZAR v. Acostumar(se), afacer(se).

VÍA s.f. Vía.

VIABILIDAD s.f. Viabilidade, cal de viable.

VIABLE (1) adx. Viable / viábel, posible.

VIABLE (2) adx. Transitable / transitábel.

VIACRUCIS s.m., VÍA CRUCIS (Rel.) Viacrucis.

VIADUCTO s.m. ViadutoO.

VIAJANTE s. Viaxante.

VIAJAR v. Viaxar.

VIAJATA s.f. (coloq.) Viaxe.

VIAJE s.m. Viaxe f.

VIAJERO, A adx. e s. Viaxeiro.

VIANDA s.f. Vianda.

VIANDANTE s. Viandante, persoa que camiña. ║ Viandante, peón.

VIARIO, A adx. Viario, rel. ás vías de comunicación.

VIÁTICO s.m. Viático, provisión para unha viaxe. ║ s.m. (Rel.) Viático, comuñón a enfermos graves.

VÍBORA s.f. (Zoo.: serpente velenosa vs. esps.) Víbora. ║ s.f. Víbora, persoa de mala idea.

VIBRACIÓN s.f. Vibración.

VIBRANTE adx. e adx. (Fonét.) Vibrante.

VIBRAR v. Vibrar.

VIBRATORIO, A adx. Vibratorio.

VICARÍA s.f. Vigairía.

VICARIATO s.m. Vigairía.

VICARIO adx. e s.m. Vicario (que fai as veces doutro).║ Vigairo, mordomo, ramista.

VICE- elem.compos. Vice- (= “en vez de”).

VICEALMIRANTE s. Vicealmirante.

VICENAL adx. Vicenal (de vinte anos).

VICEPRESIDENTE s. Vicepresidente.

VICERRECTOR, A s. Vicerreitor.

VICEVERSA adv. e s.m. Viceversa.

VICHÍ, VICHY s.m. Vichí (un tecido de algodón).

VICIAR(SE) v. Viciar(se).

VICIO s.m. Vicio. ║ Vicio, vezo, mal costume.

VICIOSO, A adx. e s. Vicioso.

VICISITUD s.f. Vicisitude, avatar. Altibaixos.

VÍCTIMA s.f. Vítima.

VICTIMARIO, A s. Homicida. ║ s.m. (Hist.) Vitimario (axudante dos sacrificios).

VICTORIA (1) s.f. VitoriaO, triunfo.

VICTORIA (2) s.f. VitoriaO (unha carruaxe de cabalos antiga).

VICTORIANO, A adx. Vitoriano, rel. á raíña Vitoria de Inglaterra.

VICTORIOSO, A adx. VitoriosoO.

VICUÑA s.f. (Zoo.: Mam. Vicugna vicugna e a súa la) Vicuña.

VID s.f. Vide, videira.

VIDA s.f. Vida.
BUSCAR(SE) LA VIDA: Facer pola vida.
VIDA AIRADA: Gallofa, gambernia, vida disoluta.

VIDENTE adx. e s. Persoa que ve. ║ s. Vidente, visionario, adiviño.

VÍDEO, VIDEO s.m. Vídeo.

VIDEOCÁMARA s.m. Videocámara.

VIDEOCLUB s.m. Videoclub.

VIDEOJUEGO s.m. Videoxogo.

VIDEOLLAMADA s.f. Videochamada.

VIDEOPORTERO s.m. Videoporteiro.

VIDEOVIGILANCIA s.f. Videovixilancia.

VIDORRA s.f. (coloq.) Boa vida, vida regalada.

VIDRIADO s.m. Vidrado, verniz vítreo. ║ Vitrificación. ║ Vaixela (louza).

VIDRIAR v. Dar un vidrado. Vitrificar. ║ v.pr. [Unha cousa] poñerse vidrosa.

VIDRIERA s.f. Vidreira.

VIDRIERÍA s.f. Vidrería / vidraría.

VIDRIERO, A s. Vidreiro, a.

VIDRIO s.m. Vidro.

VIDRIOSO, A adx. Vidroso.

VIDUAL adx. Rel. á viuvez.

VIEJALES s. (festivo) e adx. Vello, velleiro.

VIEJARRÓN, A adx. (despect.) Vellouqueiro.

VIEJO, A adx. e s. Vello.

VIENTO s.m. Vento.

VIENTRE s.m. Ventre.

VIEIRA s.f. (Zoo.: Bivalvo Pectem maximus) Vieira541.

VIERNES s.m. Venres, sexta feira.

VIGA s.f. Trabe, viga.
VIGA MAESTRA (Constr.): Cumieira, cumio.

VIGENCIA s.f. Vixencia.

VIGENTE adx. Vixente.

VIGESIMAL adx. (Mat.) Vixesimal (con base no número vinte).

VIGÉSIMO, A adx. e s.m. Vixésimo.

VIGÍA s. Vixía, vixiante.

VIGILANCIA s.f. Vixilancia.

VIGILANTE adx. e s. Vixiante, vixilante. Garda.

VIGILAR v. Vixiar, velar, andar á vela, espreitar.

VIGILIA s.f. Vixilia, estado do que non dorme. ║ Vixilia, véspera. ║ Desvelo, insomnio. ║ Vixilia, abstinencia (de carne). ║ Traballo (intelectual) duna noitada.

VIGOR s.m. Vigor, enerxía.

VIGORIZAR(SE) v. Vigorizar(se)

VIGOROSO, A adx. Vizoso, vigoroso, rufo.

VIGUÉS, A adx. e s. adx. e s. Vigués (de Vigo).

VIGUETA s.f. (dim. de 'viga') Vigueta, pontón m. (trabe corta). ║ Travesa [das vías].

VIL adx. Vil, ruín.

VILEZA s.f. Vileza, baixeza, ruindade.

VILIPENDIAR v. Vilipendiar, desprezar.

VILIPENDIO s.m. Vilipendio.

VILIPENDIOSO, A adx. Vilipendioso

VILLA s.f. Chalé, vila. ║ Vila (poboado). ║ (Casa do) Concello.

VILLANADA s.f. Vilanía, acc. de vilán.

VILLANCICO s.m. Panxoliña, nadaliña, vilancixo. ║ Un tipo de canción popular.

VILLANESCO, A adx. Vilanesco, rel. aos viláns. ║ s.m. Unha canción rústica antiga.

VILLANÍA s.f. Vilanía.

VILLANO, A adx. Vilego, da vila. ║ s.m. (fig.) Vilán; -á, ruín, canalla.

VILLAR s.m. Vila pequena542.

VILLORRIO s.m. (despect.) Lugarexo, aldeola.

VINAGRE s.m. Vinagre.

VINAGRERA s.f. Vinagreira (xarriña). (Bot.: Pl.) [V. ACEDERA].

VINAGRETA s.f. Vinagreta (un mollo).

VINARIO, A adx. Vinícola, rel. ao viño.

VINATERO, A adx. Viñateiro, vinícola, rel. á elaboración do viño. ║ Viñateiro (produtor de viño)

VINCULACIÓN s.f. Vinculación.

VINCULANTE adx. Vinculante, que vincula ou obriga

VINCULAR (1) v. Vincular, vencellar.

VINCULAR (2) adx. Vincular, rel. ao vínculo.

VÍNCULO s.m. Vínculo, atadura f., vencello.

VINDICACIÓN s.f. Vindicación, acc. e ef. de vindicar.

VINDICAR(SE) v. Vingar(se). ║ Vindicar (defender).

VINDICATIVO, A adx. Vingativo. ║ Vindicativo, [discurso] defensivo.

VÍNICO, A adx. Vínico, rel. ao viño.

VINÍCOLA adx. Vinícola, rel. a elaboración do viño. ║ s. Viñateiro.

VINICULTOR, A adx. Vinícola, viñateiro. ║ s. Viñateiro.

VINO s.m. Viño.
VINO AÑEJO: Viño anello.
VINO DE AGUJA: Viño de agulla.
VINO DE POSTRE, VINO GENEROSO: Viño xeneroso.
VINO DE PASTO, VINO DE MESA: Viño de mesa.

VIÑA s.f. Viña, viñedo.

VIÑEDO s.m. Viñedo, viña.

VIÑETA s.f. Viñeta (debuxo).

VIOLACIÓN s.f. Violación.

VIOLA (1) s.f. Viola (instrumento musical). s. Viola, violista.

VIOLA (2), VIOLETA s.f. (Bot.: Pl. herb. Viola odorata e a súa flor) Violeta, viola.

VIOLÁCEO, A adx. Violáceo (cor, que tira a violeta).

VIOLACIÓN s.f. Violación.

VIOLADOR, A adx. e s. Violador.

VIOLAR (1) s.m. Plantío de violetas.

VIOLAR (2) v. Violar, conculcar, contravir, infrinxir. ║ Violar, profanar. ║ Violar, forzar, abusar [sexualmente].

VIOLENCIA s.f. Violencia.

VIOLENTAR(SE) v. Violentar(se).

VIOLENTO, A adx. Violento.

VIOLETA s.f. (Bot.: Pl. herb. Viola odorata e a súa flor) Violeta, viola. ║ adx. e s.m. Violeta (cor).

VIOLÍN s.m. (Mús.) Violín.

VIOLINISTA s. (Mus.) Violinista.

VIOLISTA s. (Mus.) Violista.

VIOLONCHELISTA, VIOLONCELISTA s. (Mus.) Violonchelista, violoncellista.

VIOLONCHELO, VIOLONCELO s. (Mus.) Violonchelo, violoncello.

VIPERINO, A adx. Viperino, rel. á víbora. ║ (fig.) Viperino, de mala idea.

VIRA s.f. Un tipo de frecha. ║ Vira (do calzado).

VIRAGO s.f. Marimacho m., cabalón m., maroutallo m. (muller masculina).

VIRAJE s.m. Viraxe f., xiro.

VIRAL adx. Viral, rel. aos virus. ║ (fig.)adx. e s.f. Viral [en Internet].

VIRAR v. Virar, mudar [de dirección ou de ideas].

VIRAZÓN s.f. Virazón (vento).

VIRGEN adx. e s.f. Virxe. ║ s.f. (Cat.) Virxe María. ║ adx. Virxe, inexplorado.

VIRGINAL adx. Virxinal.

VIRGINIDAD s.f. Virxindade.

VIRGO adx. e s.f. Virxe. ║ s.m. (Astron.) Virxe, Virgo. ║ s.m. (Anat.) Virgo, hime.

VÍRGULA s.f. Vara pequena. ║ Liña moi delgada.

VÍRICO, A adx. Vírico, viral.

VIRIL adx. Viril.

VIRILIDAD s.f. Virilidade.

VIROLOGÍA s.f. (Med.) Viroloxía.

VIRÓLOGO, A s. (Med.) Virólogo.

VIROSIS s.f. (Med.) Virose.

VIRREINATO s.m. Vicerreinado.

VIRREY s.m., VIRREINA s.f. Vicerrei; Vicerraíña.

VIRTUAL adx. Virtual.

VIRTUALIDAD s.f. Virtualidade, potencialidade.

VIRTUD s.f. Virtude.
EN VIRTUD DE (loc. prepos.) En virtude de, a causa de, por mor de.

VISTUOSISMO s.m. Virtuosismo (perfección, habilidade, dominio técnico).

VIRTUOSO, A adx. e s. Virtuoso.

VIRUELA s.f. (Med.) Varíola, vexigas pl.

VIRULENCIA s.f. Virulencia.

VIRULENTO, A adx. Virulento, rel. a un virus. ║ Virulento, que ten pus. ║ (fig.) Virulento, sañudo, pezoñento (fig.)

VIRUS s.m. Virus.

VIRUTA s.f. Labra.

VISADO s.m. Visado, visa f.

VISAJE s.m. Aceno, xesto.

VISAR v. Visar.

VÍSCERA s.f. Víscera.

VISCERAL adx. e s. Visceral.

VISCO s.m. Visgo (materia pegañenta).

VISCO, LIGA, MUÉRDAGO BLANCO (Bot.: Árb. Viscum álbum) Visgo.

VISCOSIDAD s.f. Viscosidade.

VISCOSO, A adx. Viscoso, pegañento.

VISERA s.f. Viseira.

VISIBILIDAD s.f. Visibilidade.

VISIBILIZAR v. Visibilizar.

VISIBLE adx. Visible / visíbel.

VISILLO s.m. Cortina pequena [de fiestra.

VISIÓN s.f. Visión.

VISIONAMIENTO s.m. Visionamento.

VISIONAR v. Visionar.

VISIONARIO, A adx. e s. Visionario.

VISIR s.m. Visir (ministro dun soberano musulmán).

VISITA s.f. Visita.

VISITACIÓN s.f. Visita. ║ s.f. (Cat.) Visitación [da Virxe María].

VISITADOR, A adx. e s. Visitador.

VISITANTE adx. e s. Visitante.

VISITAR v. Visitar.

VISLUMBRAR v. Albiscar. Enxergar, ver confusamente.

VISO s.m. Viso, alto, cimo, cume. ║ Viso, aparencia, traza.

VISÓN s.m. (Zoo.: Mam. xen. Mustela, a súa pel e a peza feita con ela) Visón.

VISOR s.m. Visor (dispositivo).

VÍSPERA s.f. Véspera m.

VISTA s.f. Vista.

VISTAZO s.m. Ollada f.

VISTO, A adx. Visto, coñecido.
VISTO BUENO (fórmula de conformidade): Visto e prace.
POR LO VISTO (loc. adv.) Polo visto, ao parecer, segundo as aparencias.

VISTOSO, A adx. Vistoso.

VISUAL adx. Visual, óptico. ║ s.f. Visual (liña imaxinaria).

VISUALIZACIÓN s.f. Visualización.

VISUALIZAR v. Visualizar.

VITAL adx. Vital.

VITALICIO, A adx. Vitalicio, perpetuo.

VITALIDAD s.f. Vitalidade. Dinamismo.

VITALISMO s.m. Vitalismo.

VITAMINA s.f. Vitamina.

VITAMINADO, A adx. Vitaminado.

VITAMÍNICO, A adx. Vitamínico.

VITANDO, A adx. Vitando, que se debe evitar. ║ Vitando, odioso, execrable.

VITELINO, A adx. e s.f. (Biol.) Vitelino, rel. ao vitelo.

VITELO s.m. (Biol.) Vitelo (substancias do citoplasma do ovo)543.

VITÍCOLA adx. e s. Vitícola (da viticultura).

VITICULTOR, A adx., e s. Viticultor.

VITICULTURA s.f. Viticultura (cultivo da vide).

VITIVINÍCOLA adx. e s. Vitivinícola.

VITIVINICULTURA s.f. Vitivinicultura (cultivo da vide e a elaboración do viño).

VITOLA s.f. Bitola544.

VITORIANO, A adx .e s. Vitoriano (de Vitoria).

VÍTREO, A adx. Vítreo.

VITRIFICAR(SE) v. Vitrificar(se).

VITRINA s.f. Vitrina.

VITUALLAS s.f.pl. Vituallas, víveres m.

VITUPERABLE adx. Vituperable / vituperábel, que merece vituperio.

VITUPERACIÓN s.f. Vituperación.

VITUPERAR v. Vituperar, censurar con dureza.

VITUPERIO s.m. Vituperio.

VIUDEDAZ s.f. Viuvez, estado de viúvo. ║ Viuvez, pensión do viúvo.

VIUDEZ s.f. Viuvez.

VIUDO, A adx. e s. Viúvo.

VIVAC, VIVAQUE s.m. Bivaque (campamento provisional).

VIVACIDAD s.f. Vivacidade, viveza.

VIVALES s. e adx. (coloq.) Desaprehensivo.

VIVALAVIRGEN s. e adx. (coloq.) Despreocupado, desordenado, desleixado.

VIVAQUE, VIVAC s. Bivaque545 (campamento provisional)

VIVAQUEAR v. Bivacaro, pasar as tropas a noite ó aire libre nun bivaque.

VIVARACHO, A adx. (fam.) Vivo (fig.), charabiscas (fam.), espelido, guicho.

VIVAZ adx. Vivaz.

VIVENCIA s.f. Vivencia.

VÍVERES s.m.pl. Víveres.

VIVERO s.m. Viveiro.

VIVEZA s.f. Viveza.

VIVIENDA s.f. Vivenda.

VIVIENTE adx. Vivente.

VIVIFICAR v. Vivificar. Avivecer.

VIVIR v. Vivir.

VIVO, A adx. Vivo = [ Animado, vivente. ║ (Lume) afogueirado, enteado. ║ Intenso, forte. ║ Espelido, listo. ║ Persistente, subsistente. ║ Esperto, albelo, aleuto. ]║ s.m. Bordo, canto. ║ Vivo (gornición dun vestido).

VIZCAÍNO, A adx. e s. Biscaíño (de Biscaia).

VIZCONDE s.m. (f.: VIZCONDESA) Vizconde (f.: vizcondesa).

VOCABLO s.m. Vocábulo, palabra, voz.

VOCABULARIO s.m. Vocabulario.

VOCACIÓN s.f. Vocación.

VOCACIONAL adx. Vocacional.

VOCAL adx. Vocal, rel. á voz. ║ s.f. (Gram.) Vogal. ║ s. Vogal (membro directivo que ten voz).

VOCALÍA s.f. Vogalía (cargo de vogal).

VOCALICO, A adx. Vocálico.

VOCALISMO s.m. (Fonét.) Vocalismo.

VOCALISTA s. Vocalista (cantante).

VOCALIZACIÓN s.f. Vocalización.

VOCALIZAR v. Vocalizar.

VOCATIVO, A adx. e s.m. (Gram.) Vocativo.

VOCEADOR, A adx. Vociferante, berrón.

VOCEAR v. Berrar. ║ Pregoar.

VOCERÍO s.m. Berros, balbordo, bulicio, bulla, rebumbio.

VOCERO, A s. Voceiro, portavoz.

VOCIFERACIÓN s.f. Vociferación.

VOCIFERANTE adx. Vociferante.

VOCIFERAR v. Vociferar.

VODKA, VODCA s. Vodka (bebida).

VOLADIZO s.m. (Constr.) Saínte, beiril, cornixa.

VOLADOR, A adx. Voador.

VOLADOR s.m., PEZ VOLADOR (Zoo.: Peixe Cheilopogon heterurus) Peixe voador.

VOLADOR s.m. (Zoo.: Molusco cefalóp. Illex coindetii) Pota [común].

VOLADURA s.f. Voo, acc. e ef. de voar polo aire. ║ Voadura (desfeita violenta).

VOLANDEIRA s.f. (Zoo.: Bivalvo Aequipecten opercularis) Voandeira.

VOLANTE adx. Voante, voador. ║ s.m. Volante.

VOLAR v. Voar.

VOLÁTIL adx. e s. Volátil, que pode voar. ║ adx. Mudable, inconstante.

VOLATILIDAD s.f. Volatilidade.

VOLATILIZACIÓN s.f. Volatilización.

VOLATILIZAR(SE) v. (Fis.) Volatilizar.

VOLATINERO, A s. Funámbulo, saltimbanqui.

VOLCÁN s.m. Volcán.

VOLCÁNICO, A adx. Volcánico.

VOLCAR v. Envorcar, debrocar, da-la volta. ║ Envorcar, baleirar. ║ v.pr. Afanarse, desfacerse (por alguén).

VOLEIBOL, VÓLEIBOL s.m. (Dep.) Balonvolea, voleibol.

VOLQUETE s.m. (Constr.) Chimpín.

VOLTAJE s.m. Voltaxe, f.

VOLTEAR v. Envorcar, pór boca abaixo. ║ Revirar(se). ║ Facer dar reviravoltas a alguén no aire. ║ Dar voltas ás campás.

VOLTERETA s.f. Pinchacarneiro, cambadela, capitón, reviravolta [no aire].

VOLTIO s.m. (Fis.) Volt.

VOLUBLE adx. Voluble / volúbel, inconstante, inestable. ║ adx. (Bot.) Voluble.

VOLUMEN s.m. Volume.

VOLUMINOSO, A adx. Voluminoso.

VOLUNTAD s.f. Vontade.

VOLUNTARIADO s.m. Voluntariado.

VOLUNTARIEDAD s.f. Voluntariedade.

VOLUNTARIO, A adx. e s. Voluntario.

VOLUNTARIOSO, A adx. Voluntarioso. ║ Antolladizo, caprichoso546.

VOLUPTUOSIDAD s.f. Voluptuosidade.

VOLUPTUOSO, A adx. e s.Voluptuoso.

VOLUTA s.f. (Arquit.) Voluta (ornamento en espiral).

VOLVER v. Volver = [ Inverter. ║ Virar. ║ Regresar, tornar, retornar. voltar547 ║ Converter, trocar. ║ Devolver, restituír. ║ Traducir. ║ Repetir. ║ v.pr. Revirarse contra... ║ etc. ]
VOLVER POR: Volver por, ser partidario de.
VOLVERSE ATRÁS (loc. verb) Volverse atrás, botarse atrás.

VOMITAR v. Vomitar/ gomitar (pop.), devolver, trousar.

VOMITIVO, A adx. e s.m. Vomitivo.

VÓMITO s.m. Vómito / gómito (pop.), bocallada f.

VOMITORIO s.m. Vomitorio (porta de acceso).

VORACIDAD s.f. Voracidade.

VORÁGINE s.f. Sorbedoiro, remuíño de auga. ║ Remuíño, desenfreo, axitación [de sentimentos].

VORAZ adx. Voraz.

VÓRTICE s.m. Vórtice, remuíño [de auga, aire, etc. ]

VOSOTROS pron.pers. Vós. Vosoutros, as.
CON VOSOTROS/AS: Convosco.

VOTACIÓN s.f. Votación.

VOTANTE adx. e s. Votante.

VOTAR v. Votar.

VOTIVO, A adx. Votivo (ofrecido por voto relixioso)

VOTO s.m. Voto.

VOZ s.f. Voz.

VOZARRÓN s.m. Voceirón (voz forte e grosa).

VUELAPLUMA > A VUELAPLUMA (loc. adv.) Á présa, ás présas, a (todo) correr.

VUELCO s.m. Envorco, envorcadura, f.

VUELO s.m. Voo.

VUELTA s.f. Volta, viradura. ║ Volta, regreso, m. ║ Volta, percorrido, m. ║ Volta, paseo. ║ Reviravolta. ║ (nun camiño) Revolta.

VUELVEPIEDRAS s.m. (Zoo.: Ave Arenaria interpres) Píllara riscada.

VUESTRO, A pos. Voso.

VULCANIZAR v. Vulcanizar.

VULCANOLOGÍA s.f. Vulcanoloxía.

VULGAR adx. Vulgar, rel. ao vulgo.

VULGARIDAD s.f. Vulgaridade.

VULGARISMO s.m. Vulgarismo.

VULGARIZACIÓN s.f. Vulgarización.

VULGARIZADOR, A adx. e s. Vulgarizador.

VULGARIZAR(SE) v. Vulgarizar(se).

VULGO s.m. Vulgo.

VULNERABILIDAD s.f. Vulnerabilidade.

VULNERABLE adx. Vulnerable / vulnerábel.

VULNERACIÓN s.f. Vulneración, violación.

VULNERAR v. Vulnerar, infrinxir, quebrantar. ║ Vulnerar, amolar, danar, prexudicar.

VULVA s.f. (Fis.) Vulva.









W

W s.f. (letra “v dobre”) “W” s.m. (signo ”uve dobre”) .

WATERPOLO s.m. (Dep.) Wáter-polo.

WEB s.f. (Inform.) Web, Rede informática.

WHISKY, GÜISQUI s.m. Whisky.

WIFI, WI FI s. (Inform.) Wifi f.

WINDSURF, WIND SURF, s.m. (Dep.) Wíndsurf.

WOLFRAMIO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 74) Volframio, “W“.


<






X

X s.f. (letra “equis”) X s.m. (letra “xe”) .

XENO- elem. compos. Xeno- [= estranxeiro, estraño].

XENOFOBIA s.f. Xenofobia /ks/.

XENÓFOBO, A adx. e s. Xenófobo /ks/.

XENÓN s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 54) Xenon, “Xe“.

XERO- elem. compos. Xero- [=seco, árido].

XEROCOPIA s.f. Xerocopia /ks/.

XEROCOPIAR v. Xerocopiar /ks/.

XEROGRAFÍA s.f. Xerografía (impresión en seco).

XILO- elem. compos. Xilo- (= madeira).

XILÓFAGO, A adx. e s.m. (Zoo.) Xilófago /ks/.

XILOFONISTA s. Xilofonista, persoa que toca o xilófono /ks/.

XILÓFONO s.m. Xilófono (instrumento).

XILOGRAFÍA s.f. Xilografía /ks/ (gravado en madeira).









Y

Y s.f. (letra “ye” ou “i grega”) “Y” s.m. (signo” i grego”) .

Y conx. E, [e] mais548.

YA adv. Xa.

YACENTE adx. Xacente.

YACER v. Xacer.

YACIJA s.f. Xacigo m. (leito)║ Cadaleito.

YACIMIENTO s.m. (Xeol.) Xacemento, depósito [dun mineral]. ║ Xacemento, sitio arqueolóxico.

YAK s.m. (Zoo.: Mam. Bos mutus) Iac.

YÁMBICO, A adx. Iámbico, rel. ao ‘yambo’, iambo.

YAMBO s.m. (Métr.) Iambo (pé da poesía grecolatina).

YANQUI adx. e s. Ianqui.

YARDA s.f. (medida anglosaxona) Iarda.

YATAGÁN s.m. Iatagán (especie de sabre turco).

YATE s.m. Iate.

YEDRA [V. HIEDRA].

YEGUA s.f. Egua, besta (femia do cabalo.)

YEGUADA s.f. Eguada (conxunto de gando cabalar).

YELMO s.m. (Hist.) Helmo (armadura da cabeza).

YEMA s.f. Xema, abrocho, botón, rebento. ║ Xema [do ovo].

YEMENÍ adx. e s. Iemení, iemenita.

YEN s.m. (moeda xaponesa) Ien.

YERBA [V. HIERBA].

YERMAR v. Ermar, deixar ermo un terreo.

YERMO, A adx. Ermo.

YERNO s.m. Xenro, fillo político.

YERRO s.m. Erro, equivocación, fallo.

YERTO, A adx. Irto, ríxido, teso.

YESAR s.m. Canteira de xeso.

YESCA s.f. Esca, isca

YESERO, A adx. e s. Xeseiro.

YESO s.m. Xeso.

YESOSO, A adx. Xesoso.

YESQUERO, A adx. e s. Esqueiro, isqueiro.

YEYUNO s.m. (Anat.) Xexuno.

YEZGO, SAÚCO MENOR (Bot.: Pl. herb. Sambucus ebulus) Nabegao.

YINCANA, GINCANA s.f. (Dep.) Xincana.

YO pron. pers. Eu549.

YODADO, A adx. Iodado, que contén iodo.

YODO, IODO s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 53) Iodo, “I“.

YOGA s.m. Ioga.

YOGUR s.m. Iogur.

YOGURTERA s.f. Iogureira (aparello).

YONQUI s. Xonqui (adicto).

YOYÓ s.m. Ioió (xoguete).

YUCA s.f. (Bot. Pl. liliáceas vs. esps.) Iuca.

YUDO s.m. Judo /udo/.

YUDOKA s. Judoka /iudoka/.

YUGADA s.f. Xugada, xunta [de bois].

YUGO s.m. Xugo, canga. ║ (fig.) Xugo, dominio absoluto.

YUGULAR (1) adx. e s.f. (Anat.) Xugular.

YUGULAR (2) v. Xugular, degolar, corta-la gorxa.

YOGURTERA s.f. Iogureira (aparello).

YUNQUE s.m. Zafra f., engra f., incre f. Bigornia f.

YUNTA s.f. Unha medida agraria. ║ Xugada, xunta.

YUXTAPONER v. Xustapoñer / xustapor, pór algo a continuación de.

YUXTAPOSICIÓN s.f. Xustaposición.

YUXTAPUESTO adx. Xustaposto.









Z

Z s.f. (letra “zeta”) Z s.m. (letra “zeta”) .

ZABORDAR v. (Mar.) Varar, sobordar [un barco].

ZAFAR(SE) v. Zafar(se), desembarazar(se), librar(se), escapulir(se)550.

ZAFIO, A adx. Groseiro, túzaro, basto, ordinario.

ZAFIRO s.m. Zafiro.

ZAGA s.f. Traseira, zaga.

ZAGAL (1), A s. Pastor novo. ║ Mozo.

ZAGAL (2) s. Refaixo, saiote (prenda feminina).

ZAGALÓN, A s. Rapaz medrado.

ZAGUÁN s.m. Portal, astro, ástrago, vestíbulo.

ZAGUERO, A adx. Que está ou vai traseiro, á zaga. ║ (Dep) Defensa551

ZAHERIR v. Amolar, abelloar, enfastiar, molestar.

ZAHONDAR v. Afondar [na terra].

ZAHORRA s.f. (Constr.) Cascallo, grixo, pedrullo, saburra. ║ s.f. (Mar.) Lastre [dun barco]

ZAHORÍ s.m. Rabdomante.

ZAHURDA s.f. Cortello, cubil, porqueira.

ZAINO (1), A, ZAÍNO, A adx. Traidor, falso, suíño, ransoño.

ZAINO (2), A, ZAÍNO, A adx. [Cabalería] marrón escuro. ║ [Vacún] negro.

ZALEMA s.f. Solerma (amabilidade afectada).

ZALAMERÍA s.f. Solerma, mexericada, churruscada, garatuxa.

ZALAMERO, A adx. e s. Solermeiro, mexeriqueiro, garatuxeiro.

ZALEA s.f. Vélaro (coiro curtido coa la).

ZAMARRA s.f. Peliza, zamarra.

ZAMBO, A adx. Zambro, trenco.

ZAMBOMBAZO s.m. Golpe ruidoso. ║ Estouro, estoupido, detonación.

ZAMBOMBO s.m. (coloq.) Home basto e groseiro

ZAMBRA s.f. Zambra (festa mourisca antiga). s.f. (coloq) Algarada, rebulicio, bulla.

ZAMBULLIDA s.f. Mergullo m.

ZAMBULLIR(SE), ZABULLIR(SE) v. Somerxer(se), mergullar(se) con ímpeto. ║ v.pr.(fig) Esconderse, acocharse.

ZAMBURIÑA s.f. (Zoo.: Bivalvo Chlamys varia) Zamburiña552.

ZAMORANO, A adx. e s. Zamorano (de Zamora).

ZAMPABOLLOS s. (coloq) Comellón, lambón, lapón, larpeiro, papón, tripeiro.

ZAMPAR v. Lapar, chapar.

ZANAHORIA s.f. (Bot. Pl. herb. Daucus carota) Cenoria.

ZANCA s.f. Zanca, coxa, coxote m. [das aves]. ║ s.f. (coloq.) Zanca, candeeiro [das persoas].

ZANCADA s.f. Alancada, chancada, zancada.

ZANCADILLA s.f. Cambadela (co pé, a outro).

ZANCAJO s.m. Calcaño, calcañeira, calcañar.

ZANCO s.m. Zanco (paus altos para os pés). s.m. (desus.) Zanco, coxa, coxigón, coxote [das aves].

ZANCUDO, A adx. Pernilongo, pernudo.

ZANFOÑA, ZANFONA, ZANFONÍA s.f. (Mús.) Zanfona (instrumento).

ZANGANEAR v. (coloq.) Zangonear, vaguear, lacazanear.

ZANGANDONDO, A, ZANGANDUNGO, A s. (coloq.) Desamañado, folgazán, lacazán, mangante, truán.

ZANGANADA s.f. (coloq.) Impertinencia, insolencia.

ZÁNGANO s.m. (Zoo.) Abázcaro, abellón. ║ s. (fig.) Folgazán, na, lacazán, na.

ZANGUANGO, A adx. e s. (coloq.) Lacazán, gallofeiro, camanduleiro, lerchán, mangante, moulón, nugallán, truán. ║ s.f. Finximento dunha enfermidade para non traballar.

ZANJA s.f. Gabia. ║ Gabia, cuneta, foxo.

ZANJAR v. Gabiar, abrir gabias nun terreo. ║ Solucionar, resolver.

ZANQUILARGO, A adx. e s. (coloq.) Pernudo, pernilongo.

ZAPAPICO s.m. Picaraña f., peta f.

ZAPATAZO s.m. Zapatazo, golpe cun zapato. ║ Caída, zoupada.

ZAPATEADO s.m. Zapateado (baile).

ZAPATERÍA s.f. Zapatería / zapataría.

ZAPATERO, A s. Zapateiro. ║ s.m. (Zoo.: Insecto hemíptero que patea sobre a auga) Zapateiro, cabra cega.

ZAPATERO, CANGREJO CORREDOR (Zoo.: Crustáceo Pachygrapsus marmoratus) Queimacasas.

ZAPATILLA s.f. Zapatilla.

ZAPATILLERO, A s. Persoa que trata en zapatillas553.

ZAPATO s.m. Zapato.

ZAR, ZARINA s. Tsar, tsarina.

ZARABANDA s.f. Zarabanda (danza antiga).║ Estrondo, estrépito, alboroto, barafunda. ║ Lío, enredo, embrolla.

ZARAGOZANO, A adx. e s. Zaragozano (de Zaragoza).

ZARAGÜELLES s.m.pl. Cirolas (calzóns antigos).

ZARAGUTEAR, ZARABUTEAR v. (coloq.) Atrapallar, chafallar, chafullar.

ZARANDA s.f. Zaranda, criba, cribo.

ZARANDEAR v. Zarandear, cribar. ║ Zarandear [a alguén]. ║ Afanar, bourear.

ZARAPITO s.m. (Zoo.: Ave ribeirega vs. esps.) Zarapico, zarrapico, mazarico554. ZARCILLO (1) s.m. Pendente, aro, arracada. ║ s.m. (Bot.) Gabián [dunha planta].

ZARCILLO (2) s.m. Aixada pequena. Sacho, legoña.

ZARCO, A adx. [Ollo de cor] garzo / garcio.

ZARPA s.f. Gadoupa, pouta.

ZARPAR v. Partir, levantar áncora, saír ao mar.

ZARPAZO s.m. Poutada, gadoupada f.

ZARRACINA s.f. Zarracina, ventada con chuvia.

ZARRAPASTROSO, A adx. e s. (fam.) Baldreu, brégolas, palafustrán; -na.

ZARZA s.f. (arbusto) Silva.

ZARZAL s.f. Silveira.

ZARZAMORA s.f. Amora, mora, froito da silva. ║ s.f. (Bot.: Arbto. Rubus fruticosus) Silva, silveira.

ZARZAPARRILLA s.f. (Bot.: Arbto. Smilax aspera) Zarzaparrilla, silvamar. ║ Zarzaparrilla (bebida).

ZARZO s.m. Esteira. ║ Caínzo (traseira da caínza).

ZARZOSO, A adx. Que ten silvas.

ZASCANDIL, LA s. (coloq.) Argalleiro, trangalleiro.

ZAZOSO, A adx. Tatexo, zarabeto, tartamudo.

ZELOTE s. Celote (dun antigo grupo relixioso xudeu).

ZEPELÍN s.m. CepelínO (globo dirixible).

ZIGURAT s.m. (Ant.) CiguratO.

ZINC s.m. (Quím.: Elem. de N. At. 30) Cinc, “Zn“.

ZÍNGARO, A, CÍNGARO, A adx. e s. Cíngaro.

ZÓCALO s.m. Rodapé, zócolo.

ZOCATO, A adx. e s. Zurdo, xergo, esquerdeiro, manicho / manecho.

ZOCLO s.m. Zoco, galocha f.

ZODIACO, ZODÍACO s.m. (Astrol.) Zodíaco555.

ZOMBI s. Zombi. ║ adx. (fig.) Aparvado autómata.

ZONA s.f. Zona. Bisbarra.

ZONAL adx. Zonal.

ZONIFICACIÓN s.f. Zonificación.

ZOO s.m. Zoo, parque zoolóxico.

ZOO- elem. compos. Zoo- (= animal).

ZOOLOGÍA s.f. Zooloxía.

ZOOLÓGICO, A adx. Zoolóxico.

ZOÓLOGO, A s. Zoólogo.

ZOPENCO, A adx. e s. (coloq) Parvo, burrán, burricán, zampallón.

ZOPILOTE s.m. (Zoo.: Ave americana Coragyps atratus) Zopilote.

ZOQUETE s.m. Zoquete, persoa de pouco entendemento,

ZORREAR v. Raposear.

ZORRERÍA s.f. Raposada.

ZORRO, A s. (Zoo.: Mam. Vulpes vulpes) Raposo, golpe. ║ (fig. e fam.) Zamurgo, renarte, raposeiro, lagarteiro, loubán, pícaro.
ZORRO MARINO, PEZ ZORRO (Zoo.: Peixe Alopias vulpinus) Raposo de mar, camarín.

ZORRÓN s.m. (despect. e malsoante) Prostituta.

ZORZAL s.m. (Zoo.: Ave fam. túrdidos vs. esps.) Tordo.
ZORZAL ALIRROJO (Zoo.: Pax.Turdus iliacus) Tordo malvís.
ZORZAL REAL (Zoo.: Pax. Turdus pilaris) Tordo real.

ZOSTERA MARINA, ALGA (s.f. (Bot. Pl. herb. mariña Zostera mariña) Zostera.

ZOTE adx. e s. Zampallón, -na, zampallán, -na, torda.

ZOZOBRA s.f. (Mar.) Naufraxio, afundimento. Alagamento. ║ Desacougo, desasosego.

ZUECO, ZOCO s.m. Zoco, chanco / chanca f, galocho.

ZULO s.m. Zulo.

ZUMBA s.f. Choca, chocallo grande. ║ Chanza, chacota, broma lixeira.

ZUMBAR v. Zoar, fungar. ║ Zumbar, zorregar, bater.

ZUMBIDO s.m. Zunido, zunzún.

ZUMO s.m. Zume [de froitas].

ZUMOSO, A adx. Zumarento.

ZUNCHO s.m. Zuncho, cincho.

ZUPIA s.f. Pouso, borra, fondón [do viño]. ║ Viño avolto.

ZURCIDO s.m. Zurcido.

ZURCIDOR, A s. Zurcidor.

ZURCIR v. Zurcir, corcoser.

ZURDO, A adx. e s. Zurdo, xergo, esquerdeiro, manicho.

ZUREAR v. Arrolar [unha pomba].

ZURO s.m. Carozo, cadolo, cañoto [da mazaroca do millo].

ZURRA s.f. Acc. de zurrar as peles. ║ s. (coloq.) Malleira, zurra, brea, frega, soba, tunda.

ZURRAR v. Curtir (as peles). ║ Zoupar, zumbar, zoscar, zorregar, mallar, zoupar.

ZURRIAGAR v. Zorregar.

ZURRIAGAZO s.m. Zorregada.

ZURRIAGO s.m. Zorregas f.pl.

ZURRIR v. Abouxar, axordar, enxordecer. Zunir.

ZURRÓN s.m. Fardel, taleiga f.