Acougos en verde

Uns casos, relativamante pequenos pero moi concretos, foron as cesións de espazos verdes para edificios estatais. Coma, por exemplo, o Campo do Outeiro para facer a cárcere, un recanto da Alameda para Correos, parte da continuación do Parque de San Lázaro para o Goberno Civil ou a Alameda do Cruceiro para o Pazo de Xustiza. E, sen ser exactamente igual, tamén poderiamos debater se foi boa opción suprimir o Campo dos Remedios para facer alí instalacións deportivas.

Nas últimas décadas parece que entre as autoridades predominou outra mentalidade e se habilitaron, rehabilitaron ou prepararon diversos espazos para lecer público, como querendo compensar as carencias do pasado. Hoxe, cuantitativamente, quizais esteamos nun bo ranking “metro cadrado verde/habitante”, pero cualitativamente deixa bastante que desexar: Falta de limpeza, de mantemento, de servizos, de aparcamentos ou de accesos adecuados. (Respecto a isto último, cales son as condicións para ir ás Termas de Outariz?)

Caso paradigmático respecto aos accesos é o do Parque de Monte Alegre o cal, sendo o máis extenso e con posibilidades de chegar a ser o máis importante da cidade, resulta que, a día de hoxe, case ningún ourensán sabe nin por onde se vai nin por onde se entra.

Xardíns do Bispo Cesáreo

Xardíns hoxe céntricos nunha parte da antiga "Horta do Concello"

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - >   ComentariosEste lugar na Idade Media recibía o nome de Horta do Concello. Alí era onde se reunía o chamado concilium, precedente do Concello, que era unha xuntanza de veciños para tratar cousas comúns da cidade. Estendíase desde a porta do Campo ou do Concello cara o oeste, camiño do río Barbaña.
En 1836 inícianse as obras da Estrada Vigo-Villacastín –actual rúa do Progreso- e parte pola metade aquela Horta primitiva. Á parte de arriba, en 1895, ao morrer o bispo Cesáreo Rodríguez –benfeitor dos ourensáns e que contribuíra a mellorar este espazo-, o Concello acordou darlle o seu nome e chamala Praza do Bispo Cesáreo.
En 1898 instalouse alí a estatua de Concepción Arenal. Popularmente o sitio pasou a ser coñecido coma os Xardíns de Concepción Arenal.
Cara 1903, da man de Vázquez-Gulías, arquitecto municipal, faise a gran reconversión e modernización do total da Horta do Concello, a ambos lados do Progreso. Ao mesmo tempo regúlase a rúa Pereira (a “parte ancha da praza”, ao sur da mesma) que logo, neses anos, acollerá unha valiosa arquitectura significativa da época.
En 1969 a estatua de C. Arenal é retirada e colocada fronte ao novo Pazo de Xustiza para facer de glorieta dun cruce de rúas. No seu lugar móntase unha fonte ornamental procedente do mosteiro de Oseira e que nese momento estaba no xardín do Posío.
Hoxe ten, tamén, unha estatua de Blanco Amor.

Alameda do Concello

Ou, simplemente, A Alameda. É a outra parte da antiga "Horta do Concello", debidamente ampliada

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - >   ComentariosCando en 1836 a rúa do Progreso dividiu a Horta do Concello a parte de abaixo quedou totalmente desligada do núcleo urbano. O único que alí había era o Hospital de San Roque, fundado no século XVI, e que aínda duraría 20 anos máis. Poucos anos máis tarde (1840-1842) a explanada foi acondicionada para paseo arborado nacendo a Alameda.
En 1903 Vázquez-Gulias reforma o recinto, ao mesmo tempo que a irmá Praza do Bispo Cesáreo. Deseña non só o conxunto senón tamén os outros elementos coma o palco da música, os cerres dos recintos, farolas, xarróns ornamentais, etc.
En 1927 derrúbase o edificio que fora Hospital de S. Roque (que aínda conservaba algunha dependencia administrativa) e ofrécese o solar para edificio de Correos, pero a “Dirección General de Comunicaciones” rexéitao por non ser céntrico. Aceptarao en 1936 e construirá o edificio despois da guerra. Será inaugurado en 1947.
En 1986, ao lado de Correos, móntase un monumento rústico en honor de D. Florentino López Cuevillas.
Como esta parte da Alameda, a máis próxima a Correos, era desamañada tódolos anos polas instalacións de barracas de festa ou circos e por outros aconteceres decidiuse en 1995 evitar estes usos e tivo, esa parte, unha nova estruturación.
Ao fondo do paseo central no 2002 asentouse a escultura chamada “Muller espida”.

Parque de San Lázaro

Un afastado Campo da feira que chegou a ser o parque máis céntrico e "coqueto" da cidade

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - >   ComentariosEn tempos (sec. XIII) chamábase Outeiro da Forca. Era, tamén, lugar dun lazareto, cunha capela en honor de San Lázaro de onde o campo tomou o nome.
Foi Campo da Feira e, para amplialo, en 1857 foron expropiados uns terreos.
Na parte superior colocaron unha fonte ornamental barroca traída de Oseira.
Neses momentos o campo ocupaba unha gran extensión xa que comprendía, á parte do que hoxe é parque, as rúas adxacentes, os tramos correspondentes das rúas Curros Enríquez e Xoán XXIII e o espazo intermedio entre esas dúas rúas, ónde (desde 1948) está o Goberno Civil.
En 1918 a prolongación da "Travesía" (hoxe Paseo) cara á Ponte Nova tronza o campo pola metade e obriga a unha rebaixa de rasante. A parte máis alta é a que configurará o actual parque.
A feira estivo alí ata 1923, ano no que se traslada ós Remedios.
En 1929 acolle a igrexa dos franciscanos traída dende o convento de San Francisco.
Houbo, sucesivamenre, 3 capelas de San Lázaro. A última (de 1865, obra do arquitecto José A. Queralt) foi desmontada en 1952 e trasladada a Peliquín.
A escultura de Asorey que preside o fronte principal é de 1951.
A última reforma do parque é de 1983.

Xardín do Posío

Para varias xeracións de ourensáns foir o "xardín" por antonomasia

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - >   ComentariosSituado ao sur do Ourense histórico, á continuación de dúas portas desaparecidas.
No século XVII o Concello compra varias viñas para facer un gran comunal. Nun deses terreos había una ermida dedicada á Nosa Señora do Posío. De aí lle viría o nome ao conxunto. .
En 1855, despois de ter sido campo da forca e campo da feira, axéitase coma lugar de recreo (adornado cunha fonte de Oseira que máis tarde iría parar á Praza do Bispo Cesáreo) e, case ó tempo, o Instituto de Segunda Ensinanza crea alí un Xardín Botánico con máis de 200 especies de plantas diferentes.
Ao abrir a estrada Villacastín-Vigo desapareceu a ermida indo unha imaxe (a principal?) para un fornelo do xardín das Burgas. .
Está dividido en 3 zonas distintas: bosque e parque infantil, terraza peonil e, abaixo, o antigo Botánico, paseo de palmeiras de 1899, xardíns, fontes, estanque de patos, paxareira, etc. Acolle tamén senllos monumentos a Lamas Carvajal e a Prado Lameiro.

Xardinciños do P. Feijoo

A erección desta estatua en 1887 marca o inicio das colocacións destes monumentos públicos

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - >   ComentariosEn tempos medievais isto era unha campa comunal xusto á saída de dúas portas da cidade: a da Fonte do Bispo (na actual rúa San Miguel) e a da Rúa Nova (Lamas Carvajal). Ambas portas desapareceron no s. XVIII.
Coa apertura do Progreso (1836-1840), parte integrante da “estrada de Madrid”, e a consecuencia de expropiacións, permutas e replanteos, ocasionáronse cambios na zona e así, por exemplo, a rúa Esperanza (hoxe Isabel a Católica), que se supón continuaba ata a Horta do Concello, quedou sen saída, do mesmo xeito que en fronte a rúa (cega) de Fonte do Rei.
Consta que xa en 1439 se determinara acondicionar este lugar para recreo. E que en 1887, xa cun xardín feito, se erixiu alí a estatua do sabio ourensán Padre Benito Jerónimo Feijoo, cuxa inauguración se celebrou no medio de grandes festexos académicos e populares. Era a primeira estatua pública que se erixía en Ourense seguindo o exemplo de cidades máis importantes.

Alameda do Cruceiro

Actualmente máis coñecido por "Parque Infantil"


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - >   Comentarios En 1499 o Concello merca uns terreos de viñas e oliveiras cerca da Ponte Maior, no chamado "camiño de San Lázaro", para "lecer dos veciños".
En 1718 instalouse alí un cruceiro, que foi o que lle daría nome. (É o que hcxe está na Prazola da Magdalena.)
En 1840 o que só era un campo comunal prepárase e convírtese na Alameda do Cruceiro.
Cara 1967 esa Alameda é tronzada e desmontada para facer un soar para o Pazo de Xustiza, perdéndose a metade da Alameda e a posibilidade de ter hoxe alí un espléndido miradoiro sobre o río, a Ponte Vella e o campo dos Remedios. Imaxinade un espigón, a aquela altura, que chegase ata o actual recinto da estátua de Concepción Arenal.