Comarcas de Galicia

Dende 1997 as provincias galegas están, administrativamente, divididas en Comarcas en virtude do Decreto da Xunta 65/1997, do 20 de Febreiro, que aprobou o Mapa Comarcal.de Galicia.
Este Decreto foi redactado en aplicación da Lei 7/1996, do 10 de xullo, de desenvolvemento comarcal.

A configuración das comarcas como unidades supramunicipais determina que cada Comarca agrupe un número determinado de Concellos. Estos, á súa vez, estan divididos en Parroquias. (A parroquia é en Galicia e Portugal -alí "freguesía"- a unidade básica administrativa. É un concepto civil, independente da idiosincrasia que ten no ámbito relixioso.)

Os termos 'comarca' e 'bisbarra' son sinónimos. Neste traballo empregaremos o primeiro para nos referir a estes entes administrativos e reservaremos o de 'bisbarra' para citar ás comarcas naturais. Hai moitos territorios nos que ambas denominacións son coincidentes.

A maioría das comarcas galegas responden, dende un punto de vista económico, ao tipo de espazos rururbanos, e dicir, territorios de tradición rural que na actualidade están nunha fase dun certo crecemento industrial e de servizos, xeralmente localizados nunha vila (ás veces máis) que fai de polo centralizador. Este esquema é totalmente distinto no caso das comarcas correspondentes ás 7 cidades. Este conxunto (coa implicación dos seus ámbitos periurbanos) absorve o 60% do total dos fluxos da atividade.

Provincia	Superficie (KM²)	Habitantes 1-1-2021	Nº de Comarcas	Nº de Concellos	Dens. Poboac. Hab/Km²
A Coruña	7.950,40	1.119.545	18	93	140,82
Lugo	9.856,10	325.851	13	67	33,06
Ourense	7.273,40	304.910	12	92	41,92
Pontevedra	4.494,5	943.939	10	61	210,00
TOTAIS	29.574,40	2.694.245	53	313	[ 91,11 ]

Fai clic nunha das provincias
(No Mapa ou neste cadro.)

Ver a relación de concellos de Galicia

CARTA-PREFACIO AOS MEUS SEGUIDORES.-

Ola amigo:

Non hai dúas comarcas iguais. Ao mellor a diferenza (iso que as fai únicas e distintas) é algo moi sutil, difícil de ver, pero o caso é que cada comarca ten a súa propia personalidade. Como me gustaría a mín poder apresala e transmitila! Pero iso non é nada doado. Eu podo reflectir datos, exhibir cifras, describir accidentes xeográficos, enxalzar paisaxes e explicar comportamentos humanos, pero o retrato sempre será incompleto, sempre lle fallará a emoción da vivencia. E iso sen contar coa subxectividade de cada quen.

=== Segue a ler ===

      Aínda así, consciente das limitacións, vou intentar cando menos uns rudimentarios bosquexos. En consecuencia, en 53 capitulos⁽¹⁾ ou fichas, achegarei unha información constituída por uns feixes de pistas, indicios ou pegadas, a saber: Concellos integrantes, lindes e situación, superficies, habitantes, número de parroquias e datos macroeconómicos, amais duns trazos ou "Feiras" e "Festas". Direiche o porqué.

      Os Monumentos históricos, á parte do seu valor intrínseco, son vestixios da Historia da Comarca e, probablemente, aínda que non se poida comprobar, tiveron a súa influencia nos comportamentos das colectividades do pasado, precedentes das do presente. E hoxe aí están (máis ou menos coidados) prestixiando a súa contorna.

      As Feiras, se ben é certo que non son coma as feiras de hai unhas decadas onde predominaban as transacións de gando, seguen a se celebrar mes tras mes coma un acatamento da tradición. Algunhas van desaparecendo, pero as que quedan fálannos dunha economía de subsistencia propia de tempos pasados e que, sen embargo, aí, na feira, segue presente. Sen esquecer o seu compoñente social e gastronómico: A feira ven ser un instrumento social para veciñanzas espalladas.
Con todo, dado que esta é unha actividade en retroceso e que en pouco tempo moitas poden desaparecer, as datas que damos hai que tomalas coa máxima precaución.

      En canto ás Festas hai que recordar que case tódalas parroquias seguen a celebrar a súa festa patronal. Á parte diso son numerosas aquelas que poderíamos chamar tradicionais (Magostos, Maios, Nadal, etc). Amais disto é ben coñecido o degoro dos últimos tempos por organizar festexos do tipo máis variado: festas gastronómicas, vitivinícolas, históricas, deportivas, musicais, teatrais... Todo isto indícanos que detrás de todas estas celebracións hai unha poboación (ou cando menos unha maioría) á que todo iso lle vai. Sería moi arriscado xuzgar a unha colectividade polas súas festas, pero hai que admitir que tanto a frecuencia coma o tipo de festexos algo quererán dicir. (En Galicia hai 152 acontecementos anuais declarados como "Festa de Interese Turístico". Destes hai 11 co cualificativo de Nacional e 13 co de Internacional.)

      Moito me alegraría que todo isto che chistase. Grazas por me seguir e saúdos.

M. D. Q.

(1).- Os 12 capítulos concernentes a Ourense foron publicados en Novembro do 2020. Os das outras 3 provincias son de Setembro do 2022.

As 53 comarcas de Galicia