canedo.eu
Comarca máis ao sur da Provincia (que non da Comunidade) marcada polo río Miño no seu curso final (feito que lle da nome). Pola banda esquerda dese río é Portugal. O único co resto de Galicia e o linde norte compartido con Vigo (agás un pequeno contacto co Condado). Polo oeste é todo litoral atlántico, rectilíneo e aberto, totalmente distinto do do resto de Galica xa que non ten nin recovecos nin rías.
Concellos | Superficie (KM2) | Habitantes (2019) | Habitantes (2021) | Nº de Parroquias |
---|---|---|---|---|
A Guarda | 20,50 | 10.025 | 9.991 | 3 |
Oia | 83,30 | 3.049 | 3.104 | 6 |
O Rosal | 44,13 | 6.289 | 6.376 | 4 |
Tomiño | 106,61 | 13.566 | 13.730 | 15 |
Tui | 68,32 | 17.323 | 17.398 | 12 |
   TOTAIS | 322,86 | 50.252 | 50.599 | 40 |
XENTILICIOS DOS CONCELLOS: Guardés/guardesa; oiense; rosaleiro/rosaleira; tomiñés/tomiñesa; tudense.
PERFIL.- Tal coma o seu nome indica correspóndese a comarca co último tramo do río Miño. A súa desembocadura na Guarda forma un amplo esteiro compartido con Portugal. Na costa o monte de Santa Tegra domina parte da comarca e no interior, cara o norte, sobresaen as Serras de Groba e Galiñeiro.
A posición e topografía da comaca propician un clima local de tipo subtropical que favorece cultivos hortícolas, frutais (mirabeis ou kiwis, por exemplo), vinícolas (é famoso o viño do Rosal), florais, etc.
O leste da comarca (concellos de Oia, O Rosal e A Guarda) ábrese ao Atlántico, nun litoral rectilíneo distinto do do resto de Galicia. No interior (concellos de Tomiño e Tui) abondan os abrigados vales dos moitos regatos que baixan na busca do río Miño.
No conxunto da comarca atópanse 16 praias, das cales somente 4 (1 no Rosal e 3 na Guarda) son de mar aberto. As outras 12 sitúanse ou ben en puntos da desembocadura do Miño ou ben repartidas río arriba, ata Tui.
No recuncho máis ao suroeste, dominando a Vila da Guarda, o monte de Santa Tegra aporta un testemuño do remoto pasado: unha acrópole da cultura castrexa, un poboado celta reconstruído. Río arriba, a cidade de Tui tamén lembra tempos (estes medievais) nos que o inimigo estaba no outra beira do río como o proba a súa catedral con formas de fortaleza. Tui, capital da comarca, é unha das cidades históricas de Galicia (foi a capital dunha das sete provincias de Galicia até 1833), sé episcopal, tradicional paso fronteirizo e principal centro comercial da comarca.
No eido económico destacan a produción pesqueira da Guarda (coa frota palangreira adicada ao peixe espada) e os viños do Rosal incluídos na denominación de Orixe Rías Baixas como unha sub-zona. Hai un Parque Empresarial no Sobral, Concello de Tomiño, e catro Polígonos Industriais no de Tui (Areas, Ribadelouro e A Gándara e Os Viveiros en Guillarei).
Lugar celebración | Días de cada mes |
---|---|
O Rosal | 2 e 18 |
Tomiño | mércores |
Goián (Tomiño) | venres |
Tui | 9 e 22 |
DATOS MACROECONÓMICOS (2.018).- O PIB da comarca deste ano foi de 753.937 miles de €, o que supón 14.765 € por habitante. O sector considerado coma prioriario nese ano foi o de "Industrias extractivas e fabricación de outros produtos minerais non metálicos" que representou o 1,30 % do total comarcal.
Ver Cadro comparativo do número de empresas
MONUMENTOS.-
A Guarda: Castro, Museo Promonte, Ermida e Ruinas Arqueolóxicas de Santa Tregra (BIC); Castelo de Santa Cruz (S. XVII)(BIC); Grabado Rupestre (BIC);Torre do Reloxo (defensiva medieval); Palacio dos Condes de Priego; Convento de San Bieito (hoxe hotel monumento).
O Rosal: Muiños do Folón(BIC) (36) e do Picón(BIC) (31), na parroquia de Santa Mariña.
Oia: Petróglifos (en 5 lugares) (BIC's); Mosteiro de Santa María A Real (mosteiro defensivo da Idade Media, fachada barroca)(BIC); Castelo de Torroña (BIC).
Tomiño: Castelo de Tebra (BIC); Grabado Rupestre en San Cristobal de Goián (BIC's); Castelo de Concepción (Goian) (BIC); Igrexa de Santa María de Tomiño,románica, s. XII; Santuario de San Campio de Lonxe (s. XIX).
.
Tui: Conxunto Histórico da Cidade de Tui (BIC); Petróglifos Rozacus (BIC); Catedral de Santa María (desde 1120, románico e gótico primitivo, aspecto de fortaleza)(BIC); Convento de Santo Domingo (BIC); Fortaleza do Monte Aloia (BIC); Igrexa de San Telmo (estilo barroco portugués); Ponte internacional (s. CXICX); Balneario de Caldelas de Tui.
Festa da lagosta e da cociña mariñeira. A Guarda. (xullo) [FIT] | Descenso internacional do Miño. Tui [FIT] |
Feira do viño do Rosal. O Rosal (xuño) [FIT] | Festas Patronais de San Telmo en Tui (final semana santa) [FIT] |
Festa do Monte Santa Trega. A Guarda (2º domingo agosto) [FIT] | Romaría de San Xián. Monte Aloia. Tui (27/1) |
Romaría da Virxe das Angustias. Monte Aloia. Tui (xullo) | San Antonio. Pazos de Reis (Tui) |
San Bartolomeu. Rebordáns (Tui) | San Martiño. Caldelas (Tui) |
Festas da Virxe da Guía. A Guarda (setembro) | Festas das Mercedes. A Guarda (setembro) |
Rapa das Bestas: en Oia, Valga, Torroña e Mougás (maio e xuño) | Festa do Peixe Espada, A Guarda (xullo) |
WEBS ALLEAS:
Concello da Guarda Concello do Rosal Concello de Tomiño Concello de Tui