canedo.eu
A comarca de Vigo, a máis poboada non só da provincia senón de toda Galicia, exténdese, de lado a lado, desde o mar (todo o flanco sur da ría de Vigo) ata un pequeno linde coa provincia de Ourense. Ademais linda ao Norte coa Comarca de Pontevedra, ao leste coas da Paradanta e O Condado e o sur co Baixo Miño. Todo o seu oeste (nunha diagonal SO-NL) é lítoral da ría homónima.
É unha comarca que aglutina no seu seo diversas bisbarras ou comarcas naturais históricas (aínda que nalgún caso os lindes non coincidan con exactitude). Enumerámolas na taboa seguinte (de N. a S.).
Concellos | Bisbarra natural | Superficie (KM2) | Habitantes (2019) | Habitantes (2021) | Nº de Parroquias |
---|---|---|---|---|---|
Pazos de Borbén | Mañó | 50,00 | 2.965 | 2.975 | 8 |
Redondela | Mañó | 52,10 | 29.241 | 29.192 | 13 |
Soutomaior | Mañó | 25,00 | 7.426 | 7.482 | 2 |
Fornelos de Montes | Montes | 83,10 | 1.598 | 1.594 | 7 |
Vigo | Val do Fragoso | 109,06 | 296.692 | 293.837 | 22 |
Mos | A Louriña | 53,20 | 15.306 | 15.190 | 19 |
O Porriño | A Louriña | 61,20 | 18.898 | 20.212 | 8 |
Baiona | Val Miñor | 34,50 | 12.122 | 12.286 | 6 |
Gondomar | Val Miñor | 74,50 | 14.286 | 14,920 | 6 |
Nigrán | Val Miñor | 34,80 | 17.675 | 18.005 | 7 |
Salceda de Caselas | Terra da Entenza | 35,90 | 9.173 | 9.249 | 7 |
  TOTAIS | 613,36 | 425.381 | 424.942 | 100 |
XENTILICIOS DOS CONCELLOS (Na orde do cadro anterior): Paceiro/paceira, pacense [máis ben é de Badajoz]; redondelán/redondelá; soutomaiorán/soutomaiorá, soutomariorense; fornelán/fornelá, fornelense; vigués/viguesa, olívico/olívica; mosense; porriñés/porriñesa; baionés/baionesa; gondomarés/gondomaresa, gondomarense; nigranés/nigranesa; salcedán/salcedá, caseleiro/caseleira, salcedense.
PERFIL.- É a comarca (11 concellos) de máis poboación de toda Galicia. Tamén a de maior densidade de poboación da provincia (pero non de Galicia xa que este dato lle corresponde á Coruña). Hai que distinguila da Área Metropolitana de Vigo, xa que son conceptos e límites distintos. Na “Área” habería que incluír Cangas, Moaña e Salvaterra de Miño, asignadas a outras comarcas (Morrazo e Condado), pero moi vencelladas economicamente a Vigo.
Como xa se dixo máis arriba esta comarca concentra varias pequenas bisbarras históricas: o Val do Fragoso (parroquias hoxe viguesas de Lavadores e Valadares), o Val Miñor (Baiona, Nigrán e Gondomar no val do río Miñor), o Val da Louriña (concellos de Mos e Porriño regados polo río Louro), a Terra de Mañó (en Redondela), as terras de Soutomaior (no val do río Oitavén), unha parte da Terra de Entenza (Salceda de Caselas) e o Concello de Fornelos de Montes.
Todo ese conxunto de espazos foi urbanizado, aínda que en diferentes graos. Nesa extensa área, urbana ou semi-urbana, foise desenrolando unha economía múltiple e heteroxénea, con especial incidencia nos sectores pesqueiro, industrial, de construción naval e de servizos. O porto de Vigo está considerado por algúns como o primeiro porto comercial pesqueiro do mundo e os estaleiros da ría compiten en primeira liña nacional. Así mesmo a comarca despunta na transformación e comercialización do granito (en Porriño), na industria química e farmacéutica (en Mos e Porriño), na industria téxtil, na editorial, etc. O Consorcio da Zona Franca de Vigo, institución pública fundada en 1947, engloba máis de 600 empresas en distintos parques empresariais: Balaídos (onde está a Citroen), a Área Industrial Bouzas (coa sede da Zona Franca) e Valadares (Parque Tecnolóxico e Loxístico de Vigo) en Vigo; Parque Empresarial Porto do Molle en Nigrán, Plataforma Loxística Salvaterra-As Neves (PLISAN) en Salvaterra e As Neves, etc.
Á parte na comarca hai outros Polígonos (as veces con participación do Consorcio da Zona Franca): Parque Comercial Meixueiro, Polígonos Industriais de Caramuxo, Bagunda (Lavadores), Cotogrande (Cabral), Miraflores (Sárdoma) e Seixiños (Beade) no propio concello de Vigo; As Gándaras, a Granxa e o Sur Ppi7, en Porriño; Rebullón, A Portela, Montefaquiña e Veigadaña, en Mos; A Pasaxe, en Gondomar;
Amoedo, en Pazos de Borbén e Cerquido, en Salceda de Caselas.
Todos os concellos con fronte marítimo teñen incidencia no turismo, especialmente no verán, gracias as praias -de moi diversa índole- que hai desde Soutomaior ata Baiona, cun total de 83.
As Illas Cies, pertencentes ao Concello de Vigo, ancoradas na boca da ría, forman parte do Parque Nacional Marítimo-Terrestre das Illas Atlánticas de Galicia. Precisamente en Vigo está a Sede dese Parque Nacional. Este foi declarado como tal o 1 de Xullo de 2002. Forman parte del catro arquipélagos: Cíes (na boca da ría de Vigo), Ons (na boca da de Pontevedra) e Cortegada e Sálvora (na ría de Arousa). Destes dous o primeiro é provincia de Pontevedra e o segundo, da Coruña. Este Parque é o único Nacional que hai en Galicia e, en orde cronolóxica, é o decimoterceiro de España.
Lugar celebración | Días de cada mes |
---|---|
Vigo | 14 e 28 |
Bouzas (Vigo) | domingos |
Coia (Vigo) | mércores |
Pazos de Borbén | 3 e 8 |
Redondela | 6 e 21 |
Sabarís (Baiona) | luns |
Chapela (Redondela) | 2 e 16 |
Arcade (Soutomaior) | 13 e 26 |
Gondomar | 11, 20 e 29 |
Salcela de Caselas | 13 e último mércores |
DATOS MACROECONÓMICOS (2.018).- O PIB desta comarca neste ano chegou á cifra de 10.722.299 miles de €, o que supón unha media de 25.892 €. por habitante. O sector considerado coma prioriario nese ano foi o de "Fabricación de material de transporte e grandes reparacións industriais" (no que se encadra a fabricación de coches e os estaleiros) que representou o 9,40 % do total.
Ver Cadro comparativo do número de empresas
MONUMENTOS.-
Baiona: Conxunto Histórico (BIC); Parador de Turismo "Conde de Gondomar" (na Fortaleza de Monte Real, do s. XVI); Casa da Cultura (no antigo Hospital Sancti Spiritus); Ex-colexiata de Santa María (románica); Museo da Carabela Pinta; Virxe da Rocha (15 m de altura); Ponte Vella de Sabarís, medieval.
Fornelos de Montes: Pontella do Couñago (s. XVIII).
Gondomar: Petróglifos (en 3 montes distintos)(BIC's); Castelo fortaleza de Monte Galiñeiro(BIC); Pazo do Conde de Gondomar(BIC); igrexa de Santa Baia de Donas, do s. XII.
Mos: Ermita da Pena de Francia (1767); Igrexa de Santa Baia de Mos (s. XVI, barroco).
Nigrán: Petróglifos do Monte do Trarrastal (BIC); Torre de Méndez (en Camos, ruinas) (BIC); Restos da Igrexa Visigótica de Panxón (BIC) e Templo Votivo do Mar (en Paxón, obra de Antonio Palacios, 1932-1937); Pazo de Cadaval - Urzaiz (BIC); Pazo de Nigrán ou de Cea (BIC); Iglesia románica de Parada (S. XIII); Monumento da Mariña Universal, no montículo de Monteferro;
Ponte da Ramallosa (construida no S. XIII e reedificada no XX que comunica Nigrán e Baiona.); Capela das Angustias de San Fiz, barroco do s.XVIII.
O Porriño: Petróglifos do Monte Castelo (BIC); xacemento Paleolítico das Gándaras de Budiño (BIC); Casa do Concello (obra de Antonio Palacios, 1924);
Redondela: Petróglifos (Coto do Corno, Monte do Castro; Monte da Peneda, Nogueira)(BIC's).
Fornelos de Montes: Petróglifos Coto do Galo(BIC); "Viaduto de Madrid" (de 1876) e "Viaduto de Pontevedra" (de 1884), ambos ferroviarios e metálicos que atravesan o centro da vila, tendo o primeiro os piares de pedra e o segundo, metalicos.
Soutomaior: Petróglifos Pedra Dos Riscos(BIC); Castelo de Soutomayor (S. XII)(BIC); Capela do Castro (A Peneda); Pontes medievais (Pontesampaio, Oitavén e Camboa); Igrexa de Santiago, de Arcade, s.XII.
Pazos de Borbén:Petróglifos en 19 sitios distintos(BIC's); Igrexa de Santiago de Cuartos de Borbén (barroca de 1771).
Vigo: Conxunto histórico de Vigo; Petróglifos (en 3 sitios)(BIC's); Museo Municipal de Castrelos (BIC); Pazo de Santo Tomé de Freixeiro ou da Pastora (xardíns) (BIC); Parque de Quiñones de León e Pazo de Castrelos(BIC's); Conxuntos parciais do barrio vello (BIC); Igrexa colexiata de Santa Maria (gótico tardío, concatedral)(BIC); Lados con soportais da Praza da Constitucion (BIC); Ermida de Nosa Sra. da Guía; Igrexa de Santa María de Castrelos (románica); Igrexa de San Salvador de Coruxo (románica, resto mosteiro bieito); Igrexa de Santiago de Bembrive (románica); Teatro García Barbón; Museo do Mar de Galicia, en Alcabre, ao lado do Castro da Punta do Muíño do Vento; Monumentos-esculturas varios (aos Galeóns de Rande, a Rosalía de Castro, a Mendez Núñez, a Martín Codax, aos Cabalos, a Curros Enríquez, etc.)
Arribada da Carabela A Pinta, Baiona(1/3) [FITI] | Festa da Reconquista, Vigo (finais de marzo) [FITN] |
Festa do San Brais de Bembrive (Vigo) (3/2) [FIT] | Santísimo Cristo dos Aflixidos, Bouzas (Vigo) (Xullo) [FIT] |
Festa do Choco. Redondela (1ª quincena de Maio) [FIT] | Festa do Corpus Christi en Redondela ("A Coca") [FIT] |
Festa da Rosa, en Mos (13/6) [FIT] | Festa da Ostra de Arcade (Soutomaior) (abril) [FIT] |
Virxe do Carme. Baiona (xullo) | Romaría da Virxe da Rocha. Baiona (agosto) |
Festa da Virxe da Anunciada. Baiona (agosto) | Festa da Chanfaina e da Carne do Suído. Fornelos de Montes (xullo) |
Festas de San Xoán en Panxón (Nigrán) (xuño) | Festas de san Pedro da Ramallosa (Nigrán) (xuño) |
Celebración do magosto en Nigrán (novembro) | Festa dos Maios, en Vigo |
Festa dos Maios, en Redondela |
WEBS ALLEAS:
Concello de Baiona Concello de Fornelo de Montes Concello de Gondomar Concello de Mos Concello de Nigrán Concello de Pazos de Borbén Concello de O Porriño Concello de Redondela Concello de Vigo