canedo.eu
Comarca encaixada entre Portugal (ao sur), provincia de Ourense (ao leste) e a comarca de Vigo (polo Norte e Oeste). É a Comarca de toda a Provincia con menor número de habitantes.
Concellos | Superficie (KM2) | Habitantes (2019) | Habitantes (2021) | Nº de Parroquias |
---|---|---|---|---|
Arbo | 42,66 | 2.576 | 2.599 | 6 |
A Cañiza | 105,04 | 5.122 | 5.115 | 9 |
Covelo | 134,70 | 2.368 | 2.455 | 14 |
Crecente | 57,46 | 1.994 | 1.961 | 11 |
  TOTAIS | 339,86 | 12.060 | 12.130 | 40 |
XENTILICIOS DA COMARCA E DOS CONCELLOS:
Paradantés/paradantesa.
Arbés/arbesa, arbense; canizán/canizá, canicense; covelán/covelá, covelense; crecentense.
PERFIL.- Poderíamos dicir que é a Comarca da Cañiza, pero leva o nome dos montes chamados A Paradanta, nos que destacan os cumios do Alto da Cruz (1095 m), Coto Redondo (941 m), Coto da Vella (926 m) e Chan do Rei (954 m). Dende eles as vistas son extensas e valiosas. Entre os pregues dos montes corren múltiples regatos regando vales de recorrido corto e pendente. Nas ladeiras orientadas cara o sur abondan a gandería e os viñedos. Tamén na zona baixa, no curso do Miño, pódense ver os restos de antigas “pesqueiras”, romanas ou medievais.
O santuario da Franqueira, referente espiritual da comarca, asenta na igrexa dun mosteiro desaparecido.
A gastronomía da zona merece ser recordada: A Cañiza polo bon xamón, Arbo pola lamprea e o viño, Crecente polo “pito á brasa”, o seu prato máis tradicional, e Covelo pola carne da afamada Rubia Galega. En Arbo pódese visitar o museo Arabo, Centro de Interpretación do Viño e da Lamprea.
No Concello da Cañiza atópase o Parque Empresarial da Uceira e o Polígono Industrial de Ribadil. Arbo ten outro Polígono Industrial.
En Arbo hai unha ponte internacional sobre o Miño que conecta coa localidade portuguesa de Melgaço.
Lugar celebración | Días de cada mes |
---|---|
A Cañiza | 6 e 20 |
Arbo | Último mércores |
Covelo | 8 e 21 |
DATOS MACROECONÓMICOS (2.018).- O PIB da comarca deste ano foi de 188.615 miles de €, o que supón 12.173 € por habitante. O sector considerado coma prioriario nese ano foi o da "Enerxía, suministro de auga e xestión de residuos" que representa o 10,80 % do total comarcal.
Ver Cadro comparativo do número de empresas
MONUMENTOS.-
Arbo: Petróglifos de San Xoán; Ponte de San Xoán de Mourentán (do S. XVIII sobre outro romano, no río Deva); Capela de San Felipe, barroco rural, reedificada no s. XVIII; Igrexa parroquial de Santa María, barroco do XVIII; Conxunto arquitectónico de Sela (ermida de Santa Sabela, praza, cruceiro, peto...).
A Cañiza: Santuario da Virxe da Franqueira (unha das máis populares devocións marianas de Galicia); Igrexa de Santa Cristina de Valeixe (románico e barroco); Pazo do Conde de Cervellón (en Parada de Achas).
Covelo: Petróglifos (2)(BIC's); Igrexa de San Martiño e Pazo Abacial (reitoral) de Barcia de Mera, barroco rural con inscrición de 1752; Ermida de Nosa Señora da Escravitude de Lourido, barroco s. XVII; Igrexa de San Salvador de Maceira con cruceiro de gran valor artístico; Igrexa barroca de San Bernabé da Graña, Covelo
Crecente: Ermida da Virxe do Camiño, medieval, con fachada de transición románico-gótica; Igrexa de San Xoán de Albeos de orixe románica con modificacións barrocas.
Festa da Lamprea, Arbo (finais abril) [FITN] | Feira do Xamón. A Cañiza (15/8) [FIT] |
Romaría da Virxe da Franqueira (A Cañiza) [FIT] | Festa do Santísimo Cristo da Agonía. A Cañiza (xullo) |
Curro da Paradanta, en Luneda, A Cañiza (agosto) | Festa de San Pedro. Crecente (29/6) |
Romaría de San Xosé. Crecente (marzo) |
WEBS ALLEAS:
Concello de Arbo Concello da Cañiza Concello de Covelo Concello do Crecente